MALE ZEEUWSE COURANT
SCHMIDT BEHOUDT NOG
KRAPPE MEERDERHEID
PZG
Ira dreigt met nieuwe
bomacties in Engeland
Afschuiving van stukken versterkte dijk
ook de komende jaren niet uit te sluiten
de krant
van zeeland
Westduitse coalitie SPD/FDP verliest
twintig zetels aan oppositie CD U/CSU
Mogelijk duizend
doden door orkaan
DEN UYL BIJ NYERERE
Libanon-
conferentie
in Parijs?
219e jaargang no. 235
Maandag 4 oktober 1976
CVan onze correspondent
BONN - Ondanks een verlies van twintig zetels zullen de
sociaal-democraten en liberalen in de Westduitse Bondsdag een
meerderheid behouden. Met een meerderheid, die volgens com
putervoorspellingen van zondagavond laat niet meer dan acht
zetels bedraagt, kan de coalitie van Helmut Schmidt en Hans
Dietrich Genscher zich, zij het moeizaam, handhaven.
De CDU-CSU-oppositie van Helmut Kohl en Franz-Jozef Strauss
was zondag de grote winnaar in de Bondsdagverkiezingen. De
christen-democraten behaalden samen een stemmenpercentage
dat het hoogste was sinds 1957, de Adenauerdagen (48,7 procent
volgens de computer, 244 zetels).
De socialistisch-liberale coalitie krijgt
in de Bondsdag 252 zetels, acht meer
dan de CDU-CSU. In de oude Bondsdag
bedroeg die meerderheid 46 zetels.
De sociaal-democratische partij van
Helmut Schmidt en Willy Brandt is
meer dan 3 procent teruggevallen, tot
ongeveer 42.5 procent (213 zetels). Dat
houdt in dat de sociaal-democraten
geen aanspraak meer kunnen maken op
de voorzitterszetel van de Bondsdag.
Die komt overeenkomstig de grondwet
toe aan de CDU-CSU.
Opmerkelijk is dat de vrije democrati
sche partij van minister van buiten
landse zaken Genscher licht achteruit
is gegaan en wel met circa een half pro
cent tot ongeveer 8 (39 zetels). Dat was
door bijna niemand verwacht, ook al
omdat de FDP als enige partij een „net
te" verkiezingsstrijd had gevoerd en
zich niet had ingelaten met persoon-
ders, waarin de andere partijen uit
blonken.
Op 14 december moet de president van
de Bondsrepubliek beslissen wie hij als
bondskanselier zal voordragen. Voor
SPD en FDP bestaat er geen twijfel aan
dat dat Helmut Schmidt, de huidige
kanselier, zal zijn. Maar bij de oppositie
denkt men daar anders over. Kohl zei
gisteravond dat hij ervan uitgaat dat de
leider van de grootste partij hiervoor
wordt uitgekozen. Kohl meent dat een
meerderheid van zes, zeven, acht of zelfs
tien zetels niet voldoende is om vier ja
ren te kunnen regeren. „Dit land heeft
een krachtige, stabiele regering nodig",
zei Kohl.
Strauss
Met andere woorden, 't zou voor Duits
land veel beter zijn als er een nieuwe
regeringscoalitie komt, namelijk
CDU-CSU en FDP. De christen-
haalde de meerderheid niet. Nieuwe
verkiezingen waren nodig. Kohl en
Strauss gaan er kennelijk van uit dat
deze situatie zich zal herhalen, waarbij
zij aannemen dat een eventuele motie
van wantrouwen er dan wel doorkomt.
Bondskanselier Helmut Schmidt heeft
zondagavond gezegd dat hij er nu zeker
van is dat 'Helmuth Kohl geen bonds
kanselier wordt'. Wij hadden graag een
paar zetels meer gehad, maar aan de
andere kant heeft de CDU zijn doel niet
bereikt, aldus Schmidt.
BONN - De verkiezingen in de Duitse
Bondsrepubliek. president Walter
Scheel en zijn echtgenote Mildred bren
gen hier hun stem uit.
Iijke beschimpingen van de tegenstan- democraten zullen de FDP dan" ook
maandag al uitnodigen voor een ge
sprek. De vrije democraten hebben
echter al maanden geleden aangekon
digd alln met de SDP te willen regeren.
Dit werd zondagavond nog eens ten
overvloede bevestigd door Genscher.
Daar zullen de uitlatingen van CSU-
voorzitter Franz Josef Strauss, wiens
partij in Beieren meer dan 5 procent
kort geding won> weinig aan kunnen afdoen.
Strauss meent namelijk evenals Kohl
dat de sterkste fractie in aanmerking
komt om de bondskanselier te leveren.
Een andere oplossing is volgens hem in
strijd met de grondwet.
De woordvoerders van de oppositie
trokken de vergelijking met 1969. SPD
en FDP behaalden toen een meerder
heid van 12 zetels, waardoor Willy
Brandt bondskanselier kon worden. In
de loop der jaren liepen echter enkele
afgevaardigden naar het andere blok
over, waardoor in 1972 een pat-stelling
ontstond. De toenmalige CDU-leider
Rainer Barzel diende toen een motie
van wantrouwen tegen Brandt in. Deze
ongehoorzaam
Burgerlijke ongehoorzaamheid moet
onder bepaalde omstandigheden wor
den aanvaard, vindt het PPR-congres
dat dit weekeinde in Amsterdam bijeen
PAGINA 6
harry
Een half Jaar lang volgde de VARA-
televisle de 19-jarige Harry Reith bij zijn
pogingen om een baan te vinden.
Fouten bij het vakonderwijs zijn niet
bewust gemaakt, zeggen b. en w. van
Borssele in een verweer tegen de kritiek
op hun onderwijsbeleid.
noodgreep
ORT
degradatie
PAGINA 11
mat
PAGINA 12
jeugd
.PAGINA 13
van het veld
DAR ES SALAAM (UPI) - Premier Den U.vl, die op het ogenblik in Tanzania
verblijft, is zondag naar Kilombero in het zuiden van het land gereisd om een
suikerbedrijf in ogenschouw te nemen. De Nederlandse premier begon zaterdag
een officieel bezoek van vier dagen.
Zaterdagavond dineerde hij met president Julius Nyerere. Den Uyl. reisde zondag
naar Kilombero met de pasgeopende door China gebouwde 'Grote Oehoeroe-
spoorlijn', die het door land ingesloten Zambia verbindt met de haven Dar Es
Salaam. In Kilombero bezocht de Nederlandse premier een opleidingsinsti
tuut voor de suikerindustrie, dat door middel van Nederlandse steun is tot stand
gekomen.
Na zijn bezoek aan Tanzania gaat premier Den Uyl naar Zambia.
CAIRO (REUTER/AFP) - Op 18 ok
tober begint in Cairo een Arabische
topconferentie over Libanon, zo
meldde zondag het Egyptische pers
bureau voor het midden-oosten. De
bijeenkomst wordt gehouden in het
hoofdgebouw van de Arabische liga
en zal waarschijnlijk twee of drie
dagen duren.
Het is nog niet bekend wie aan de
conferentie zullen deelnemen
Egypte stelde vorige week een bij
eenkomst voor van leiders uit Liba
non, Syrië, egypte, Koeweit,
Saoedi-Arabië en de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie. Maar Syrië
heeft tot dusver de oproep gene
geerd. De linkse Libanese leider Ka-
mal Joemblatt verklaarde zaterdag
in Cairo dat de 'kleine top' over de
burgeroorlog moet doorgaan, ook als
Syrië er niet aan deelneemt.
Joemblatt heeft tegenover het Egyp
tische blad 'Al Achbari de hoop uit
gesproken dat Frankrijk in overleg
met Egypte, Irak en misschien Alge
rije 'doeltreffend en snel zal kunnen
meewerken aan het behoud van Li
banon'. Wij hebben geen enkel be
zwaar, zo verklaarde Joemblatt,
„tegen een vredesconferentie in
Frankrijk waaraan alle Libanese
partijen deelnemen". Volgens hem
wil Syrië er in Cairo alleen bij zijn als
ook Jordanië wordt uitgenodigd. Die
manoeuvre, aldus Joemblatt. is
richt op de vorming van een confe
deratie van Syrië. Jordanië, Libanon
en een Palestijnse staat op de weste
lijke Jordaanoever.
Joemblatt is zondag naar Parijs ge
vlogen voor besprekingen met
Franse functionarissen over de Li
banese burgeroorlog.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken, Ismail Fachmi keerde
zaterdag in Egypte terug van een be
zoek aan Frankrijk, waar hij met pre
sident Giscard d'Estaing sprak over
Libanon. Fachmi zei, dat ook andere
Libanese leiders, onder wie de leider
van de christelijke falangistische
partij, Pierre Gemayel, naar Frank
rijk zullen gaan.
De strijd in Libanon is zondag vrijwel
tot stilstand gekomen. Af en toe wor
den er nog korte artillerieduels ge
houden en wordt er hier en daar nog
door infanteristen geschoten, maar
grote gevechten bleven uit.
Toch bereidt het verbond van Pales-
tijnen en linkse moslems zich voor op
een nieuwe grote aanval van de Syri
sche troepen hoewel dit nieuwe Syri
sche offensief niet op handen lijkt.
Een meerderheid van tien zetels leek
hem voldoende om te kunnen regeren.
„Moet ik er aan herinneren dat de
christendemocratische bondskanselier
Konrad Adenauer slechts eén zetel
meerderheid had toen hij in 1949 tot
regeringsleider werd gekozen?" vroeg
Schmidt.
De bondskanselier zei dat hij de ko
mende dagen aan Bondspresident Wal
ter Scheel zal meedelen dat de coali
tiepartijen de meerderheid hebben
behaald en een regering kunnen vor-
Het is evenwel mogelijk dat de oppositie
zijn houding in de Bondsraad zal her
zien. Helmut Kohl heeft daar tijdens de
verkiezingsstrijd meerdere keren op
gewezen. Dit kan te meer waarheid wor
den als SPD en FDP in het parlement
nauwelijks of geen rekening zullen hou
den met de oppositie.
v. cl. Heuvel
PvdA-voorzitter Ien van den Heuvel is
opgelucht dat de SPD-FDP-coalitie bij
de Westduitse verkiezingen de meer
derheid heeft behouden, zo zei zij zon
dagavond in een reactie.
Het resultaat is minder gunstig dan ve
len die de sociaal-democratische SPD
gunstig gezind zijn, hadden gehoopt.
Maar in een telegram aan SPD-
voorzitter Willy Brandt heeft mevrouw
Van den Heuvel er haar blijdschap over
uitgesproken dat niettemin het werk
van de coalitie kan worden voortgezet.
Ook de WD-fractie in de tweede kamer
is er gelukkig mee dat de coalitie van
SPD en FDP bij de Westduitse verkie
zingen een meerderheid heeft behou
den, aldus de woordvoerder van opposi
tieleider Wiegel zondagavond.
De Nederlandse christen-democraten
hopen dat van een sterkere CDU-CSU
in de oppositie een impuls zal uitgaan
naar de SPD-FDP-coalitie tot een posi
tievere instelling tegenover Europa,
aldus dr. R. Kruisinga, fractievoorzit
ter van de CHU in de tweede kamer in
een reactie namens het CDA.
EEN DERDE LA PAZ MET GROND GELIJK
MEXICO STAD REUTER/UPI) Een orkaan met de codenaam Liza waarin
windstoten voorkwamen tot 200 km per uur, heeft naar men vreest aan
ongeveer duizend Mexicanen het leven gekost. De orkaan trof vooral de stad
La Paz op het schiereiland Baja California, waar een derde van de gebouwen
met de grond gelijk werd gemaakt.
Vrijdagmiddag had men daar al meer dan 400 lijken geborgen, terwijl er toen
nog circa 500 perso nen werden vermist. Voorts moesten 4.000 inwoners wor
den geholpen die verwondingen hadden opgelopen.
Naar schatting zijn 20.000 mensen dakloos geworden. De stroom- en de wa
tervoorziening zijn stuk en is nog maar voedsel tot zondag.
De meeste doden vielen in het dorp Chimitla, aan de rand van La Paz, waar
een stuwmeer in aanleg overstroomde. Deze overstroming werd nog verer
gerd door een tropische regenval. In de haven van La Paz werden zeker 15
vissersboten vernield.
Uit berichten van andere plaatsen in het getroffen gebied blijkt dat daar de
verliezen veel lager zijn, maar er zijn nog veel dorpen waarmee men nog geen
contact heeft kunnen krijgen.
Mexicaanse militairen hebben de bewoners van tientallen plaatsen langs de
kust van de Golf van Califomië geëvacueerd. Schepen in het gebied hebben
de raad gekregen in de havens te blijven.
De Mexicaanse president Luis Echeverria heeft zondag gezegd dat.de stad La
Paz, die vrijdag werd geteisterd door de wervelstorm Liza, zal worden her
bouwd, maar misschien wel op een andere plaats.
OM BRITTEN TOT GESPREK TE D WINGEN
BELFAST (REUTER) - Het Ierse republikeinse leger (ira) is van plan een nieuwe
campagne tegen het Britse bewind in Noord-Ierland te ontketenen en gaat moge
lijk weer bomaanslagen plegen in Engeland zelf.
Dit heeft een topleider van de verboden Ira-brigade in Belfast zondag verklaard in
een vraaggesprek met een plaatselijke journalist
Hij zei dat de aanvallen op de politie en
de Britse troepen in Noord-Ierland zul
len worden opgevoerd, Daarnaast zal de-
politieke organisatie Sinn Fein 'alterna
tieve plaatselijke bestuursstructuren'
in de zogenaamde katholieke 'getto's' in
Belfast en Londonderry in het leven
roepen. Sommige Noordierse politici
Men neemt over het algemeen aan dat
de Ira-brigade van Belfast toestem
ming van het opperbevel van het Ira
wil hebben om de bomaanslagen in En
geland zelf te hervatten. De guerilla-
leiders in Belfast, aldus de woordvoer
der van de brigade, zijn van mening dat
reeks bomaanslagen in En-
menen dat men een poging wil doen om gefand de enige manier is om de Britse
in deze steden weer afgesloten gebieden
te vormen. Deze 'no-go areas' hebben al
eerder bestaan. Britse militairen en de
Noordierse politie mochten er niet bin-
regering aan de conferentie tafel te
krijgen. „Een bom in Londen weegt op
tegen 100 bommen in Belfast", zo zei de
woordvoerder.
nenkomen. In 1972 verschaften Britse Hoewel er in het verleden bij bomaans-
troepen zich met geweld toegang tot
deze gebieden.
IR. P. H. VAN DER WEELE, NA 'AFSCHUIVING' THOLEN:
minstens 1.000 gewond zijn geraakt, is
deguerilla-activiteitdaar begin dit jaar
praktisch tot nul gedaald.
Zond ag hebben ook de brandweerlieden
in het Noordierse Londonderry, in na
volging van hun collega's in Belfast, zich
niet bereid verklaard branden te blus
sen als gevolg van bomaanslagen. De
actie, die niet de goedkeuring heeft van
de vakbondsleiders, heeft ten doel, het
verkrijgen van een gevaren toeslag van 5
pond per dag voor het bestrijden van
branden door bomontploffingen.
Zaterdagavond nog moest de brand
weer in Londenderry een brand in een
gebouw blussen, die ontstaan was door
dat binnen 12 minuten vijf bommen
ontploften.
Zondagochtend is een bom van onge
veer 40 kilo ontploft in een auto, die
geparkeerd stond voor het politiebu
reau in Andersontown. De explosie
veroorzaakte grote schade, maar nie
mand werd gewond, zo heeft een mili
taire woordvoerder meegedeeld.
A. M. GELUK:
„SNEL EN ZUINIG
WERKEN VERHOOGT
DEZE RISICO'S"
VLISSINGEN - Het hoofd van net pro
jectbureau voor de gedeeltelijke dijk
versterkingen rond de Oosterschelde. ir.
P. H. van der Weele acht het zeer wel
mogelijk, dat in de komende jaren bij
nieuwe dijkverzwaringen ook stukken
dijk zullen afschuiven, zoals bijna twee
weken geleden met een deel van de ver
zwaarde dijk voor de Noordpolder (St.
Maartensdijk) is gebeurd „Het gevaar
voor dat soort grappen blijft bestaan.
De oorzaak ervan ligt in een slappe on-
dergrond. Mede als gevolg van de snel-
1 heid, waarmee nu dijkvakken gedeelte-
lijk moeten worden verhoogd, kunnen
1 er ook op andere plaatsen soortelijke
H problemen ontstaan."
Zowel ir. Van der Weele als de voorzitter
van de Zeeuwse polder- en water-
schapsbond A. M. Geluk wezen erop,
dat men in het geval van de Thoolse af
schuiving - ruim driehonderd meter aan
de landzijde - wist. dat er in de uitvoer
ing van het karwei een zeker risico zat:
na hetgrondmechanisch onderzoek van
Grondmechanica was men op de slappe
ondergrond ter plekke geattendeerd. De
afschuiving leverde geen gevaarlijke si
tuatie op. Dat, men bij de uitvoering van
het werk toch een dergelijk risico nam.
heeft naar de mening van ir. Van der
Weele met een aantal omstandigheden
te maken.
Van der Weele: „De opzet is, dat 'n dijk
werk zoveel mogelijk voor het storm
seizoen gereed komt: in het stormsei
zoen zelf kun je niet gaan graven in een
dijk. Het is dus zaak om de uitvoering zo
snel mogelijk af te ronden. Daar speelt
de tijdsfactor. Bovendien heeft de nood
zaak om snel te werken ook invloed op
de grondaankopen. Op Tholen bijvoor
beeld was sprake van een vrij steil talud
aan de landzijde om zo weinig mogelijk
beslag te leggen op (landbouw)gronden.
Als je aan de landzijde een flauwere hel
ling hebt, kun je ook de druk van het
dijklichaam op de ondergrond meer
spreiden en daarmee verklein je de risi-
Zuinigjes aan
De heer Geluk betoogde, dat diezelfde
benadering bij de hele particiële dijk
verhoging speelt. „Je moet zo veel mo
gelijk zien te doen in een zo klein moge
lijk aantal jaren. Dan moet er we! eens
sneller worden gewerkt dan normaal
zou gebeuren. Nu loop je bij elk nieuw
werk de kans, dat cr bij hoog water aan
de buitenkant van een dijk wegslaat,
omdat -ie te vers is, terwijl je bij een
najaar met veel regen de kans op erosie
hebt Maar als je - zoals bij de gedeelte
lijke dijkversterking - snel moet wer
ken en in je grondaankopen zuinigjes-
aan moet doen om zoveel mogelijk te
sparen, worden de risico's wel ver
groot. Er wordt weieens gedacht, dat
het een peuleschilletje is om een stuk
dijk tegen een bestaande zeewering aan
te plakken, maar je kunt dat soort din
gen al snel te gemakkelijk zien."
In dit verband wees ir. Van der Weele
erop, dat de risico's van afschuiving nog
groter zouden zijn als de dijken bijvoor
beeld op volledige Delta-hoogte zouden
worden gebracht. De heer Geluk toonde
zich overigens gelukkig met de centrale
aanpak van de gedeeltelijke dijkverho
gingen rond de Oosterschelde, juist om
dat dit op zich al een snellere aanpalc
van het geheel mogelijk maakt.
Weiden
Volgens ir. Van der Weele kan bij dijk
verhogingen in de komende jaren met
name de 'spanning' door het gewicht
van de nieuwe dijk en de onvoldoende
tegendruk van de ondergrond metname
op die plaatsen voordoen, waar vroeger
kreken hebben gelopen en waar veel slib
in de ondergrond zit. Op die plaatsen is
het zaak de 'belasting' van de dijkver
sterking geleidelijk aan te brengen. In
ditopzichtmeenthij, dathet van belang
is de termijn van voorbereiding en uit
voering meer uit elkaar te halen dan nu
meestal gebeurt', het komt voor - zo zei
hij - dat het maken van een bepaald on
derwerp voor een dijkvak en het begin
van de uitvoering elkaar overlappen.
Van der Weele: „Je zou dus op die pun
ten wat gas terug moeten nemen. Soms
is het beter om wat meer grond aan te
kopen dan je voor de dijk zelf strikt ge
nomen nodig zou hebben, om bijvoor
beeld via een berm aan de landzijde een
tijdelijke tegenbelasting aan te bren
gen. Maar dat betekent weerdatje meer
landbouwgrond of natuurgebied
moeten innemen. Dan moetje met ont
eigeningsbeschikkingen gaan werken
(Sint zie pagina 7 kolom 3
Ontvoerde consul
in Colombia
zou terecht zijn
BOGOTA (REUTER) - De honorair
consul van Nederland in Cali (Co
lombia), Eric Leupin, die ruim
derhalf jaar geleden werd ontvoerd,
is vrijgelaten, zo is zondag meege
deeld door mensen die de familie
Leupin kennen. De Colombiaanse
politie kon het bericht bevestigen
noch ontkennen, en ook het ministe-
van buitenlandse zaken in Den
Haag had nog geen bericht uit Co
lombia ontvangen.
De in Canada geboren Leupin zou za
terdagavond in Cali zijn vrijgelaten,
en in goede gezondheid verkeren. Hij
is nu bij zijn gezin. De gezegslieaen
konden niet zeggen of er losge
betaald voor Leupin.
Leupin werd op 31 januari 1975 door
een dertigtal gewapende mannen
ontvoerd terwijl hij op zijn hout-
zaagbedrijf in het departement
Cuaca (500 km ten zuidwesten van
Bogota) was De politie in Bogot
heeft Leupins vrijlating bevestigd. In
kringen van zijn familie is gezegd dat
de ontvoerde in goede gezondheid
verkeert.
