PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZWART AFRIKA ONEENS MET
OPZET VAN PLAN-KISSINGER
Londen bereid
conferentie
te beleggen
NV V/NKV pas in commissie havenschap
na uitspraak over 'wezenlijke verlangens'
de krant
van zeeland
is losgebrand
Verkiezingsstrijd
Geen onderhandelingen met het regime-Smith
Weer Russische
piloot gevlucht investeringen
engeland wil
reservefonds
New York Times:
onderzoek naar
verkiezingsgeld
voor Ford
Doden en
gewonden bij
gijzeling in
Damascus
Schaak-mat
pagina 16
219e jaargang no. 229
Maandag 27 september 1976
LOESAKA - Op een topconfe
rentie van vijf zwarte Afri
kaanse presidenten te Loe-
saka is besloten de Brits-
Amerikaanse plannen voor
een regeling in Rfiodesié te
verwerpen. Hier de vijf presi
denten. V.l.n.r, Neto van An
gola. Khama van Botsicana,
Machel van Mozambique.
Koeanda van Zambia en
Nyerere van Tanzania.
LOESAKA-JOHANNESBURG-LONDEN - De presidenten van Angola. Mozambique. Botswana,
Zambia en Tanzania hebben een forse deuk geslagen in het plan-Kissinger, dat Rhodesië binnen
twee jaar aan 'n zwarte meerderheidsregering zou moeten helpen. Na een zaterdag begonnen topcon
ferentie in de Zambiaanse hoofdstad Loesaka gaven de vijf presidenten van Rhodesië's buurlanden -
ook wel frontlijnstaten genoemd - zondagmiddag een verklaring uit, waarin directe onderhandelin
gen met het regime-Smith, zoals door Kissinger was voorgesteld, over ae vorming van een over
gangsregering worden afgewezen. Een dergelijke regering kan volgens de vijf staatshoofden slechts
worden samengesteld wanneer Groot-Brittannië als kolonisator van Rhodesië een conferentie bij
eenroept die deonanfhankelijkheid van Rhodesië moet regelen. Aan een dergelijke, buiten Rhodesië
te houden, conferentie zouden wel de bevrijdingsbewegingen en zwarte politici - als wettige verte
genwoordigers van het Rhodesischp volk - moeten deelnemen, maar niet het illegale Smit-regimve
De Amerikaanse en de Engelsregering
hebben hun standpunt ten aanzien van
de voorstellen van de frikaanse staats
hoofden nog niet bepaald. Zowel in
Londen als in Washington viel te be-
PAOINA 2
vissen
Het vissen in de Orcvellngen wordt aan
banden gelegd om de visstand voor ult-
roellng te behoeden
arp
huiskamer
botsing
Jan van Beveren Is voorlopig buitenspel
na een botsing, die hem een flinke
scheur tn een been opleverde
achterstand
PAGINA 13
scoren
luisteren dat de verklaring niet de be
langrijkste onderdelen van het plan-
Kissinger - de vorming vn een over
gangsregering en een constitutionele
raad - kritiseert. Er kan verder worden
onderhandeld, zo werd geconcludeerd.
De Rhodesische regering zal zeker niet
op haar standpunt - zoals dat vrijdaga
vond door premier Ian Smith in een
tv-rede naarvoren werd gebracht - te
rugkomen. „Die voorstellen kwamen
niet van ons", was de reactie van de
Rhodesische minister van buiten
landse zaken Van der Bijl, die vond dat
het standpunt van de Afrikaanse
staatshoofden huh .totale onbetrouw
baarheid en ongeloofwaardigheid'
aantoont. Het Westen, volgens Van der
Bijl de natuurlijkd bondgenoot van
ank-Rhodesie, zal de zaak nu op moeten
lossen.
Aan de besprekingen in Loesaka werd
ook door Joshua Nkomo. de leider van
de Zimbabwe African People's Union
(ZAPU) deelgenomen. Nkomo had zich
weliswaar gereserveerd opgesteld ten
aanzien van het plan-Kissinger, maar
probeert zich wel te werpen als de lei
der die Zimbwabwa's (de Afrikaanse
naam voor Rhodesië) eerste zwarte
president zou moeten worden.
thole, leider van de oudere garde van de
Zimbabwe African National Union
(ZANU) wees het plan ronduit van de
hand. De buitenlandse vleugels van de
ZANU en de ZAPU. die zich hebben
verenigd in de vanuit Mozambique en
Tanzania opererende Zimbabwe Peop
le's Army (ZIPAl stelden dat .het leger
van Zimbabwe niet vecht om een
zwarte minister-president in Salisbyry
geïnstalleerd te krijgen terwijl de in
strumenten voor onderdrukking en
uitbuiting intact blijven".
De, radicale vrijheidsstrijders - die
in wezen vechten voor een socialisti
sche Rhodesie, omdat zij koloniale on
derdrukking niet willen vervangen
door een kapitalistische - hebben zich
afgekeerd van oudere leiders als Sitho-
le. Muzorewa en Nkomo. Het is de pore-
sidenten van de frontlijnstaten niet ge
lukt dat verdeelde Rhodesië verzet te
verenigen. Naast stammeninvloeden -
dieeen relatief geringe rol spelen-isde
politieke invloed van de Sowjet-Unie
in delen van de bevrijdingsbeweging
daar debet aan.
Het zouden, menen ingewijden in Loe
saka. de presidenten Neto (van Angola)
en Machel (Mozambique) zijn geweest
die zich sterk tegen het plan-Kissinger
hebben verzet; de meer gematigde en
westers georienteerde presidenten van
Zambia en Botswana zouden wel voor
Strijd
Andere zwarte voormannen, zoals ds.
Sithole en bisschop Muzorewa, menen
dat alleen gewapende strijd Rhodesie
aan een zwarte regering kan helpen. Si-
EENS MET AFRIKAANSE
PRESIDENTEN
LONDEN (ANP) - Het Ver
enigd Koninkrijk heeft zon
dagavond meegedeeld bereid
te zijn een conferentie te hel
pen organiseren ter bespre
king van de structuur en
functies van een overgangs
regering voor Rhodesië.
Minister van buitenlandse zaken
Anthony Crossland gaf zondaga
vond een bijzondere verklaring uit
waarin hij zei het standpunt te delen
zoals de zwarte Afrikaanse presi
denten het eerder op de dag hadden
neergelegd in hun comminuque,
namelijk dat de eerste stap moet zijn
de vorming van een overgangsrege
ring die ervoor moet zorgen dat
Rhodesië een meerderheidsbewind
krijgt.
Volgens de Britse verklaring wil de
regering in Londen nu van de be
trokken partijen horen hoe en waar
deze bijeenkomst of conferentie het
best kan worden belegd en wie eraan
zouden moeten deelnemen
Ted Rowlands, een hoge functionaris
van het ministerie van buitenlandse
zaken, zal binnen twee dagen naar
Afrika reizen en beschikbaar zijn
voor overleg met de presidenten van
de vijf frontlijnstaten (Tanzania.
Zambia. Botswana. Angola en Mo
zambique
Het Britse standpunt tot not toe was
dat een conferentie zou worden be
legd nadat een interimregenng in Sa
lisbury was gevormd.
(Van onze correspondent)
LONDEN - Dc Britse regering over
weegt de oprichting van een reserve
fonds voor investeringen, dat gevormd
zou moeten worden door vrijwillige,
eventueel verplichte, bijdragen van
privé-industrieën uit hun jaarlijkse
bruto-winsten. De gestorte fondsen
blijven onder deze opzet het eigendom
van de industrieën, maar kunnen al
leen met goedkeuring van de regering
op een eveneens door de regering vast
gesteld tijdstip worden geinvesteerd.
Het plan. dat deze week aan de Britse
minister van financiën. Denis Healy, zal
worden overlegd, is bedoeld om het
hoofd te bieden aan de werkloosheid en
om grote schommelingen in de natio
nale economie te voorkomen Een na
tionale raad voor de economische ont
wikkeling heeft er in principe zjjn
goedkeuring aan gehecht, en een werk
groep onder leiding van Jeremy Thorpe,
die op de nominatie staat om president
te worden van Lloyds Bank, is bezig aan
het formuleren van twee versies om het
plan in praktijk te brengen.
Kissingers ideeën hebben gevoeld. Des-
tem van Julius Nyerere. voorzitter van
de topconferentie, ten gunste van Neto
en Machel zou de doorslag hebben ge-
Steun
In Washington zullenm morgen Ameri
kaanse. Britse en Zuidafrikaanse des
kundigen zich buigen over de financiële
garanties die de blanken in Rhodesië
zouden moeten krijgen tijdens de over
gangsperiode naar een zwarte meerder
heidsbewind. Bovendien worden daar
maatregelen uitgedacht om de Rhode
sische economie te steunen nadat de
economischetegdngaan van nationali
saties en onteigeningen door toekom
stige regeringen.
Vooral de blanken zou het financieel
aantrekkelijk moten woreen gemaakt
om in Rhodesië te blijven President
Nyerere van Tanzania heeft deze plan
nen. die volgens onofficiële schattingen
zo'n 1,5 tot twee miljard dollar kunnen
gaan kosten, in een televisie-interview
zeer kritisch benaderd. Hij benadrukte
vooral het onlogische van financiële te
gemoetkomingen voor blanken die in
Rhodesië willen blijven „Iemand die
blijft, hoeft geen geld te hebben. Datzou
als afkoopsom moeten worden gegeven
aan blanken die zich niet aan een demo
cratische regering willen onderwerpen
en het land moeten verlaten", aldus
Nyerere.
TEHERAN (UPI) - De Sowjet-Unie
heeft een formeel protest gezonden
naar Perziè en gevraagd om de terug
komst van de Russische piloot die vo
rige week in een klein burgervliegtuig
vluchtte. Een woordvoerder van de
Russische ambassade heeft dit zondag
bekendgemaakt.
De Sowjet-Unie vraagt de terugkomst
van de Antonov an2 tweedekker en de
lste luitenant Ivanovich Valentin Za-
simov, die het toestel donderdag naar
het weinig gebruikte vliegveld bij Ahar
vloog. 80 kilometer van de Russische
grens
De Perzische regering heeft laten weten
dat Ivanovich politiek asiel heeft ge
vraagd in de Verenigde Staten Een
woordvoerder van de Amerikaanse am
bassade heeft zondag echter gezegd dat
nog geen officiële aanvraag voor asiel is
gedaan.
NEW YORK (RTRl - Volgens de New
York Times van zondag slelt de bijzon
dere officier van justitie voor Waterga
te. Charles Ruff, een onderzoek in naar
de vraag of president Gerald Ford zich
als lid van hel congres heeft verrijkt
met geld dat was bestemd om er ver
kiezingspropaganda mee te betalen.
DeN V Times schreef dat Ruft de stuk
ken van twee republikeinse politieke
comiteesin Michigan. Fords thuisstaat,
en van twee vakbonden had opgeëist op
straffe van rechtsvervolging
Het onderzoek van de speciale officier
van justitie zou de jaren tussen 1964 en
1974 bestrijken
Desgevraagd verklaarde Fords woord
voerder Ronald Nessen dat hij over geen
informatie beschikwaaruit op een offi- UTRECHT - In Utrecht hebben zaterdag ook de ARP en CHU 'Ja' gezegd tegen het
ciele manier zou blijken dat de presi- CDA. Na a/loop van de partijraadvergadering van de ARP hier v.l n.r. de heren
dent doelwit van een onderzoek is Aantjes. Kruismga en Andriessen. Achter hen prof. Steenkamp.
SCHIETPARTIJ BIJ
BEVRIJDING
DAMASCUS (RTR) - Palestijnse com
mando's die zondag een hotel in Dama
scus hadden bezet, hebben vier gijze
laars gedood en 34 gewond voordat zij
door militairen en politie werden neer
geschoten. Dit heeft het officiële Syri
sche persagentschap gemeld.
Gezegd werd dat de militairen en poli
tiemannen een commando doodden en
drie anderen bij de aanval op het Semi-
ramishotel in het centrum van Dama-
vnjlating hebben willen afdwingen van
verscheidene Palestijnen die in juli
gearresteerd werden op beschuldiging
van bomaanvallen in Damascus en an
dere Syrische steden.
De Palestijnen waren het hotel binnen
gestormd en hadden ca 200 mensen, on
der wie vrouwen en kinderen, gegijzeld.
In een hagel van kogels tussen de aan
vallers en de veiligheidstroepen werden
vier gijzelaars, onder wie drie vrouwen,
gedood
De drie gevangen genomen comman
do's deelden tijdens een verhoor mee
dat zij behoorden tot de verzetsorgani
satie El Fatach.
In Beiroet zei een woordvoerder van de
Palestijnse bevrijdingsorganisatie en de
Fatach-guemllagroep dat geen Pales
tijnse guerrillastrijders voor de actie
verantwoordelijk waren.
Volgens de woordvoerder geloven de
leiders van de PLO dat de Syrische ge
heime dienst verantwoordelijk is.
Ooggetuigen zeiden dat de guerrilleros.
onder wie zich een vrouw bevond, in de
vroege ochtend in een Renault met Li
banese nummerplaten, bij het hotel ar
riveerden. naar binnen gingen en een
kamer vroegen Toen gezegd werd dater
geen kamers vrij waren, gijzelden de
commando's 200 mensen en gingen zijn
hotelkamers binnen.
De gevangen genomen overvallers wer
den naar de Al-Mazza-gevangenis aan
de rand van Damascus gebracht waar
zeer strenge veiligheidsmaatregelen
van kracht zijn.
Men had ongeveer een half uur nodig
om het lijk van de vierde commando te
ontrukken aan een woedende menigte
omstanders, aldus het Syrische pers
bureau. Een commando-eenheid van
het Syrische leger was via het dak het
hotel binnengekomen om de Palestij
nen te overmeesteren.
DRUK POLITIEK WEEKEINDE
PAGINA 14
verrast
NVV-DISTRICTSBESTUURDER W. PEL OVER 'AANBOD' KALAND:
PAO IN A 15
feiten
PAGINA 16
chaos
De Jaarvergadenng van de Zeeuwse
schaakbond eindigde in een chaos
„GESPREK HEEFT
ANDERS GEEN ZIN"
MIDDELBURG - Als nirl van I, vorm
vaststaat, dat 'aan wezenlijke verlan
gens' van de vakcentrales NVV en NKV
iu Zeeland kan worden voldaan, heeft
het naar de mening van NVV-
districtsbestuurder W'. Pel geen zin
beide vakcentrales uit tenodigen voor
een gesprek tussen raad van bestuur
van het havenschap Vlissingen en de
adviescommissie uit het bedrijfsleven
over de taak van de laatste commissie
Hij verklaarde dat. om een reactie ge
vraagd, op de mededeling van gedepu
teerde A. J. Kaland in de Zeeuwse sta
ten. dat deze bij het gesprek over deze
zaak ook de beide uit de adviescommis
sie teruggetreden vakcentrales w il be
trekken.
Pel „Het lijkt me. dat de visies aueeu
onder een noemer te brengen zijn. als
aan een aantal voor ons wenzebjke pun
ten kan worden voldaan Als het be
stuur van het havenschap het uit haar
hoofd laat om werk van de adviescom
missie negatief te beïnvloeden Als er in
de commissie over alle wezenlijke zaken
kan worden gepraat, met alle gege
vens in de hand Als duidelijk is. dat het
bestuur de havenschapstaak niet in
enge zin opvat. Een volgend punt is dan
pas dat je kunt gaan praten over het
funtioneren van de adviescommissie uit
het bedrijfsleven zelf Maar als er op die
wezenlijke punten niet tegemoet geko
men wordt, kan ik moeilijk voorspellin
gen doen over de bereidheid van NKV
en NVV om weer in de commissie te
gaan zitten Dat ligt dan helemaal bij de
beslissing van het distnctsbestuurNVV
en de districtsraad NKV
Daarbij wees de heer Pel erop. dat de
brief met bezwaren tegen de taak en
werkwijze van de adviescommissie van
het Vlissingse havenschap door die be
stuursorganen mede is geïnspireerd.
Pel „Ik wil de uitspraak van de staten
wel zo uitleggen, dat die vinden dat er
gestreefd moet worden naar een verbe
tering in de zin als door de adviescom
missie wordt voorgestaan
iels opgelost
De bezwaren, die de uit de commissie
getreden vakorganisaties op papier
hebben gezet tegen de werkwijze zijn -
zegt Pel - 'niet in een vloek en een zucht'
genoteerd. Ze blijven naar zijn mening
ook na 't statendebat over het functio-
(Van onze parlementaire redactie) feiten van een weekeinde van aruk po-
DEN HAAG - De „geboorte van het lltiek overleg. De verkiezingsstrijd is
CDA" en de (verwachte) benoeming volop begonnen. In Utrecht zag de ge-
van premier Den Uyl tot lijsttrekker zamenüjke kandidatenlijst van het
van de PvdA waren de grootste nieuws- CDA het levenslicht. De partijraad van
de ARP ging ermee akkoord na met 194
stemmen voor, 33 tegen en 1 onthou
ding. De Unieraad van de CHU toonde
wat minder schroom; 55 voor en 3
tegen.
Naast de totstandkoming van het CDA
stond ook het benoemen van een CDA-
llj8ttrekker centraal in de discussie. De
ARP is geen voorstander van Andries
sen, Aantjes of Kruislnga als aanvoer
der van de lijst Zaterdagavond zelden
de eerder genoemde KVP-gegadlgden
Van Agt en Lubbers in Brandpunt niets
voor het lijsttrekkerschap te voelen. Al
leen Andriessen liet weten wel „ln" te
zyn voor deze positie.
DePvdA en de PPR hebben sinds za
terdag al wel hun eerste man. respectie
velijk vrouw De socialisten kozen, zoals
te verwachten was, voor Den Uyl. De
PPR zette Rla Beckers (nu nog partij-
voorzitster) boven aan de HJst. De for
mele benoeming volgt 11 november. De
PvdA-partijraad sprak verder over de
miljoenennota.
Uit discussie bleek nogal wat kritiek te
bestaan op de plannen van het
kabinet-Den Uyl. Maar die kritische no
ten haalden het niet bij de vernietigende
stortvloed van bezwaren die WD-
fractieleider Hans Wiegel aanvoerde op
een partijraadsvergadering van de libe
ralen ln Rotterdam. HIJ kraakte het
werkgelegenheidsbeleid van het kabi
net en kondigde een tegenbegrotlng
aan.
Met de constatering dat VVD en vak
beweging hetzelfde beleid voorstaan
deed Wiegel een duidelijke toenader
ingspoging tot de bonden. Arie Groe
ne vel t (Industriebond-NVV) had hierop
zondagmiddag al een kernachtig eerste
antwoord. In het VARA-radiospelletje
„Geen ja. geen nee" zei Groenevelt on
der andere: „Wiegel, die kots ik uit".
Opmerkelijk detail was dat de voorzit
ter van de Industriebond-NW sinds
zondagmiddag behoort tot het selecte
gezelschap van bekende Nederlanders
die erin zijn geslaagd om vijf minnten
lang noch het woord .Ja", noch het
woord „nee" over de lippen te laten
komen.
neren van de adviescommissie over
eind, omdat „er in de staten eigenlijk
niks is opgelost, maar de problemen
met een aantal kanttekeningen zijn
doorgeschoven". Van wezenlijk belang
blijven voor NVV en NKV Zeeland drie
elementen.
In de eerste plaats verwijt Pel het ha-
venschapsbesluur. dat het de advie
scommissie niet in haar functie erkent.
In dit opzicht noemt hij de gang van
zaken rond de vragen over een sociaal
vestigingsbeleid „een verdraaiing van
de feiten, die ik niet anders kan zien dan
(Slot zie pagina 7 kolom li
Zie ook pagina 3,