M PRfr OIALE ZEEUWSE COURANT SMITH LEGT ZICH NEER BIJ ZWART MEERDERHEIDSBEWIND PZC B. en w. Terneuzen vinden raadsdebat arseenhoudend NSM-afval niet nodig Onder voorwaarde dat guerrillastrijd wordt gestaakt Zwarte leiders in Londen sceptisch Voorstel afschaffing fiscale kinderaftrek Den Uyl: ontwikkeling in Rhodesië verheugend Kinderbijslag wordt verhoogd LIBERALE RAADSFRACTIE STELT NIEUWE VRAGEN 219e jaargang no. 228 Zaterdag 25 september 1976 algemene zeeuwse VOOR VEILIG VERZEKEREN RAAi li MIDDELBURG TELEfOON (01 1BO. 28 (Van onze correspondent) SALISBURY - De blanke heerschappij in Rhodesië is praktisch ten einde. Via radio en televisie maakte de Rhodesische minister- president Ian Smith vrijdagavond bekend dat zijn regering en zijn partij, het Rhodesian Front, de door de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissin ger aan hem in Pretoria voorgestelde oplossing van het probl.eem in Zuidelijk Afrika hebben geaccep teerd. Dat betekent dat thans - zeven weken voor de elfde verjaardag van de op II november 1965 eenzijdig verklaarde onafhankelijkheid van Rhodesië - dit land binnen korte tijd een zwarte rege ring zal krijgen. Minister-president Ian Tolman legt voorzitterschap werk - gemeenschap neer DEN HAAG (ANP) - Het CHU-tweede kamerlid Tolman heeft het voorzitter schap van de Nederlands- Zuidafrikaanse werkgemeenschap (NZAW) neergelegd. Hij heeft dit vrij dag laten meedelen na afloop van een gesprek met fractievoorzitter Krui- singa en CH-parti jvoorzitter mr. Baron van Verschuer. Tolman heeft dit besluit genomen als gevolg van de opschudding die is ont staan, nadat hij als NZAW-voorzitter ƒ30.000,- had geschonken voor nabe staanden van Zuidafrikaanse militai ren en politieagenten. In zijn verklaring vrijdag zegt Tolman het te betreuren, dat "door hem gedane uitspraken in geïsoleerde context de in druk hebben gewekt, als zou hij het aparhtheidsbeleid in Zuid-Afrika goed keuren." Dat is niet het geval. opgelost De Nieuwvlietse moordzaak is tot klaarheid gebracht met de bekentenis van de - Franse - dader. PAGINA 3 egoisme Het CNV vindt dat de partners ir PAGINA 4 libanon PAGINA 7 kerk Dr. Boertien heropende vrijdag de ge heel gerestaureerde hervormde kerk ir Groede. PAGINA 9 uitbreiding debat President Ford lijkt als overwinnaar te zijn overgekomen in zijn eerste televi siedebat met opponent Carter. PAGINA 25 baas boven baas hachelijk De metaalindusti situatie verzeild geraakt ZATERDAG KRANT PAGINA 17 vakmensen Prefab-systemen verjoegen de echte v: liturgie Liturgische aspecten in de rubriek 'Be woon de wereld', voorts de gerefor meerde - hervormde synode in 'Stem men uit de kerken'. avondonderwijs De belangstelling voor studiemogelijk heden na de dagtaak groeit. geel Nieuw werk van Rudolf Geel in de let terkundige kroniek van Hans Warren. anne Anne van Egmond, een radiovrouw; voorts, dammen - schaken - bridge. Smith maakte duidelijk dat de ge sprekken die hij met Vorster en Kissin ger en later met beiden samen in Preto ria voerde, geen andere oplossing voor zijn land open lieten. De druk van de vrije wereld zou met de dag toenemen. Kissinger had hem de verzekering gegeven dat Rhodesië een bestanddeel zou blijven van de vrije westelijke wereld en dat elke commu nistische infiltratie verhinderd zou wor den. Volgens Ian Smith werd tijdens de gesprekken duidelijk dat de westelijke wereld thans een definitieve oplossing van het Rhodesische probleem wenste en dat er geen plaats meer was voor misverstanden. Zowel de Rhodesische regering alsook het bestuur van het Rhodesian Front hebben dus de voorwaarden van Preto ria geaccepteerd. Ian Smith zei verder in zijn rede dat zodra de noodzakelijke stappen voor een vreedzame regeling zouden zijn gedaan, de sancties tegen (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Premier Den Uyl zei vrij dagavond na afloop van het wekelijkse kabinetsberaad de ontwikkeling in Rhodesië ..buitengewoon verheugend" te vinden. Maar hij merkte ook onmid dellijk op, dat men de dag met moet prijzen voor het avond is. „Dat hebben de vele vruchteloze pogingen van En geland om een einde te maken aan het illegale bewind van Smith wel ge leerd", aldus de minister-president. „Maar als het gaat om een verandering zonder voorwaarden, biedt het uitzicht op ingrijpende veranderingen in Zuid elijk Afrika. Het akkoord in Rhodesië kan daar heel sterke effecten hebben", aldus een eerste reactie van Den Uyl. zijn land zouden worden opgeheven en de guerrilla-oorlog beëindigd Voorwaarden Ian Smith noemde ten slotte de voor waarden die door dr. Kissinger aan hem werden overgedragen: De tegenwoordige regering accep teert een zwarte meerderheidsregering in Rhodesië binnen de komende twee jaar: Vertegenwoordigers van de Rhodesi sche regering zullen zo spoedig mogelijk met Afrikaanse leiders bijeen komen om een interim-regering samen te stellen: De interim-regering waarin een zwarte meerderheid moet bestaan uit een regeringsraad en een staatsraad. De staatsraad zal bestaan uit een gelijk aantal zwarten en blanken. Deze staats raad zal een nieuwe grondwet moeten ontwerpen; Aan het einde van een overgangspe riode van twee jaar zullen verkiezingen worden gehouden op basis van een zwarte meerderheidsregering; Indien de voorwaarden worden geac cepteerd. zullen de sancties tegen Rho desië onmiddellijk worden opgeheven en de guerrillastrijd aan de grenzen van het land tot stilstand komen.. Verder zal direct een internationaal trustfonds zijn werkzaamheden beginnen om kapitaal in de Rhodesische economie te pompen. Premier Intussen wordt in Salisbury verwacht dat de eerste zwarte minister-president van de nieuwe overgangsregering Jos hua Nkomo zal worden, een der gema tigde leiders van de ANC, die inmiddels uit elkaar gevallen is. Nkomo was voordien leider van de ZAPU- guerrillaorganisatie. In Mozambique maakte de zogenaamde derde macht, de Zimbabwe Liberation Army, bek end dat de strijd verder gaat, ondanks het feit dat de regering in Salisbury Kissingers voorwaarden heeft geac cepteerd. Ook moeten de zogenaamde frontlijn- staten nog hun goedkeuring geven aan de door dr. Kissinger bereikte resulta ten. Er wordt verwacht dat de presiden ten van deze staten, waaronder Samora Machel van Mozambique, Julius Nye- rere van Tanzania en Kenneth Kaoenda van Zambia begin van de komende week in de hoofdstad Gaborone van Botswana met Sir Seretse Khama bij een zullen komen. Botswana viert dan de tiende verjaardag van de onafhank elijkheid. President Ford verklaarde dat het bsluit van premier Smith tot aanvaar ding van een zwart meerderheidsbe wind binnen twee jaar een bedreiging van de wereldvrede had afgewend. Hij zei zeer verheugd te zijn met de bek- Slot zie pagina 3 kolom 2) PPR: ALGEHELE BOYCOT VAN ZUID-AFRIKA DEN HAAG (ANP) - De PPR-fractie in de tweede kamer wil algehele econo mische boycot van de Unie van Zuid- Afrika. De PPR-Ieden Coppes en De Gaay Fortman hebben minister Van der Stoel (buitenlandse zaken) ge vraagd initiatieven daartoe van andere regeringen of samenwerkingsverban den te ondersteunen. Ook hebben zij de minister gevraagd in het kader van de Verenigde Naties in itiatieven terzake te ontwikkelen. De vragen, die op 14 oktober mondeling aan de orde komen in het wekelijks vragenuurtje in de tweede kamer, zijn voorzien van een toelichting, waarin er aan herinnerd wordt dal de presidenten van Angola. Botswana. Mozambique. Tanzania en Zambia een maximale economische druk verlangen vanuit het westen op Zuid-Afrika om op die wijze een verdergaande gewelddadige confrontatie te voorkomen. PATRICIA HEARST VEROORDEELD SAN FRANCISCO (RTR) - De Ameri kaanse miljonairsdochter Patricia Hearst is vrijdag in San Francisco ver oordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest voor haar aan deel in een bankroof in diezelfde stad samen met leden van het symbionese bevrijdingsleger- Patrieia Hearst, die in februari 1974 werd ontvoerd door het radicale sym bionese bevrijdingsleger (SLA), had twee maanden later deelgenomen aan een door de groepering georgani seerde bankoverval De 'Jimmy- and- Jerry-show' tjimmy Carter en Jerry Ford hebben donderdag hun eerste tv-debat gehouden en Ame rika heeft kritisch toegeke ken. Onmiddellijk daarna ging er een uitgebreide stroom berichten over dit evenement de wereld in, met als opvallend verschijnsel, dat in deze berichtgeving vrijwel geen aan dacht werd geschonken aan wat de kandidaten hadden gezegd. Deze eerste verhalen hadden namelijk veel weg van boksverslagen: er werd voornamelijk verteld hóe er was gedebatteerd en wie er had gewonnen. De algemene opinie was dat Ford met een lichte voorsprong was geëindigd, een klein puntenverschil in zijn voordeel. Nog tijdens de uitzen ding werden opiniepeilingen gehouden en ook daarin kwam het spel-element sterk naar voren. Eerlijkheidshalve moet hier aan worden toegevoegd, dat dit eerste debat voornamelijk over bin nenlandse onderwerpen ging, dat wil zeggen over punten die buiten Amerika minder in de belangstelling staan. Dat bepaalt mede de accenten in de bericht geving, zeker in de eerste verslagen. Bij het volgende debat komt de buiten landse politiek aan de orde, in welk ge val de uitspraken van beide kandidaten vooral buiten de Verenigde Staten ster ker de aandacht zullen trekken dan nu het geval was. SALISBURY - Twee maal Ian Smith, vrijdag: links opgewekt lachend tijdens een interview met de pers: rechts is hij gefotografeerd tijdens zijn toespraak tot het Rhodesische volk, later op de dag. „SMITH NIET TE VERTROUWEN" (Van onze correspondent) LONDEN - De eerste reactie van Britse politici op de dramatische rede van de Rhodesische premier Ian Smith was opluchting over diens blijkbare aan vaarding van het plan voor een meer derheidsregering. Een Lagerhuislid zei dat de vereiste wetgeving geen obstak els zou ondervinden in het parlement, maar een zwarte Rhodesische leider in Londen wees erop, dat Smith in zijn rede geen definitie gaf van waar een meerderheidsregering uit zou bestaan en dat hij geen melding maakte van het principe van Ford, één kiezer, één stem. Dat principe is altijd een basis-eis ge weest van de zwarte revolutionaire groepen Deze zelfde zwarte leider zei ook dat de zwarten in Rhodesië in het verleden hebben geleerd de regering- Smith niet te vertrouwen en dat men ook nu niet voetstoots zal aannemen ROTTERDAM- Vrijdagmiddag is een VW-personenauto met twee inzittenden door een vrachtwagen op de rijksweg van Den Haag naar Utrecht gekraakt. De twee inzittenden van de personenauto twee vrouwen, toerden slechts lichtgewond, maar moesten door brandweerlieden uit hun benarde positie worden gezaagd aange zien er van hun hun auto niet veel meer dan ivat gekreukeld schroot was overgebleven. (Van onze parlementaire redactiel DEN HAAG - Met ingang van 1 ja nuari 1977 zullen kinderen geen af trekpost meer zijn voor de inkom stenbelasting. Als compensatie daarvoor zal de kinderbijslag wor den verhoogd. Premier Den Uyl maakte vrijdagavond op zijn wek elijkse persconferentie bekend dat de ministerraad hierover overeen stemming heeft bereikt. De plannen waren al aangekondigd in de bek ende 1-procentsbrief van Duisen- berg, die in juni van dit jaar werd gepubliceerd. Volgens Den Uyl zal de maatregel een „niet onaanzienlijk" nivellerend effect hebben. Inkomens beneden het modale niveau (twee kinderen en een inkomen van ongeveer 26.000 gulden) zullen erop vooruit gaan. Boven die grens gaan de inkomens erop achteruit. Het. saldo wordt ne gatiever naarmate het inkomen ho ger is. Het voorstel van het kabinet, dat in versneld tempo door het parlement beoordeeld zal moeten worden in verband met de ingangsdatum, is de eerste fase van de kabinetsplannen voor de kinderaftrek en -bijslag. De tweede fase, die zou moeten ingaan op 1 januari 1978. voorziet in een kin derbijslag die meer afhangt van de gezinsgrootte en de leeftijd van de kinderen. Bovendien wordt de bij slag gekoppeld aan de studiefinan ciering. Het kabinet heeft zich over deze tweede fase nog niet akkoord verk laard, aldus de minister-president. Volgens de nu door de ministerraad aangenomen plannen, zullen zowel kinderbijslag alsook de opsiag belas tingvrij zijn. In de kinderaftrekrege- ling voor het eerste en tweede kind van zelfstandigen brengt het wet sontwerp geen verandering. da t de regering zijn belofte zal nakomen, of dat Smith rede geen verkapte voe tangels en klemmen bevatte- Britse politici, gehard in het verleden door vele afleidingsmanoeuvres van premier Smith, voorzagen ook moge lijke complicaties wanneer het zou aankomen op een tenuitvoerlegging van de verschillende fasen voor het tot stand brengen van een zwarte meerder heidsregering. .Wij moeten op onze hoede zijn", zei een hunner. ..Er is een groot verschil tussen een streven en het in de praktijk bren gen ervan Een aantal punten waren niettemin me teen duidelijk in Londen na Smith' rede. In de eerste plaats dat Engeland geen deel zal uitmaken van de interim regering die Rhodesië moet besturen in de overgangstijd. Verder dat geen zwarte Rhodesiër zal optreden als eerste minister van een interim-kabinet. Ook dat Rhodesië zal terugvallen op zijn sta tus als Britse kolonie, die het had voor dat Smith elf jaar geleden zijn eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring aflegde. Ten slotte dat de moeilijkheden aller minst uit de weg geruimd zijn en dat talrijke crises nog te verwachten zijn. In het algemeen was men in Londense politieke kringen van mening dat Smith een waardige redevoering had gehou den, maar er waren weinigen die er geen ondertoon in herkenden van passief verzet. Er werd dan ook gewaarschuwd tegen een te vroeg optimisme. fjantlijn' Samenspraak Eerder op de dag hileden minis ter Henry Kissinger en zijn Britse collega Anthony Crossland een persconferentie, waar Kissinger er de nadruk op legde dat de overeenkomst met premier Smith het resultaat was van langdurig overleg, waaraan zowel Londen als Washington hadden deel genomen. Hij wees erop, dat de basis van de toekomstplannen voor Rhode sië al op 22 maart was gelegd door de Britse premier Callaghan, toen deze voorstelde een tijdslimiet van twee jaar te verbinden aan de overgangspe riode naar een zwarte meerderheidsre gering. „De overeenkomst", aldus Kis singer, „is niet het plan van één indivi du, maar van een samenspraak lussen de Verenigde Staten en Groot- Brittanniê en het overleg met Afrik aanse staatshoofden". Uit tweede debat wordt op zes okto ber aanstaande gehouden. Vermoede lijk is Ford ten aanzien van dit beleids onderdeel - de buitenlandse politiek - nog beter in staat z\jn tegenstander aan te vallen dan op het stuk van het bin nenlandse beleid. Zijn kennis op dit ge bied is alleen al door de omstandigheid dat hij president is aanzienlijk groter dan die van Jimmy Carter. Bovendien is het niet uitgesloten dat Kissingers re cente reizen de president nog weer een extra voordeel opleveren, waardoor Carter de volgende keer met enkele ex tra punten achter stand moet begin nen. Daarom is het niet zonder beteke nis dat tijdens dit eerste treffen over binnenlandse aangelegenheden de pre sident toch een betere indruk maakte, althans op een kleine meerderheid van de kijkers, dan zijn tegenstander. Bei den bevonden zich op een terrein, dat iedere Amerikaan bekend is: het ging om onderwerpen als werkgelegenheid, over de wetgeving, over de CLA en over hete hangijzers als de gratieverlening aan Nixon en het weigeren van amnestie aan Vietnam-deserteurs, om enkele za ken te noemen. Erkomtnogbij datFord hoe dan ook bekleed is met het ambt van president: het geeft hem zelfver trouwen, hij bezit immers het ambt dat Carter zo graag wil hebben. En daar moet deze gouverneur doorheen: zijn optreden moet nog zelfverzekerder zijn dan dat van Ford. maar tegelijkertijd maghetnietirritantzijn. Kennelijk is hij deze eerste keer niet geslaagd en dat kan voor de rest van zijn verkiezings campagne een handicap worden. ZLiijn mensen zullen er overigens alles aan doen om de effecten ten goede te keren, zoals trouwens de Ford adviseurs er hard aan zullen trekken om het voordeel van hun kandidaat nog weer uit te breiden. Men kan ervan op aan dat de opnamen van dit eerste de bat in de verkiezingsstaven van beide kandidaten eindeloos zullen worden af gedraaid. Men zal zoeken naar zwakhe den bij de tegenstander, men zal ook de zwakke kanten van de eigen man op sporen om hem nader te kunnen in strueren. De voorbereidingen van deze Jimmy-and-Jerry-show - zoals de de batten al in de Amerikaanse pers zijn genoemd - waren van dezelfde orde: er is eindeloos onderhandeld om toch maar te voorkomen dat één van de kandida ten een bepaalde voorsprong zou heb ben. Naar buiten leek het erop alsof het om een simpele uitnodiging ging van president Ford, die Carter onmiddellijk had geaccepteerd. Maar vóórdat de he ren voor de camera's zaten waren er urenlange gesprekken tussen de beide verkiezmgsstaven geweest „Het had er veel van weg dat we bezig waren met de Parijse vredesonderhandelingen", zei een van de deelnemers Er werd over al lerlei punten gebekvecht: over het de cor, over gaten in de tafel, waarin de glazen met water moesten passen, over de wijze van aanspreken en wat al niet.. En dat alles om de Amerikaanse kijker een zo goed mogelijke informatie te geven teneinde hem in staat te stellen de beste kandidaat te kiezen. He, PPR MET EIGEN ONDERZOEK BEGONNEN TERNEUZEN - B. en w. van Terneuzen vinden het niet nodig dat de problemen rond liet lood- en arsenicumhoudend afval van de N.S.M. op de gemeente lijke stortplaats aan de orde worden gesteld in de raadsvergadering van september. Het college heeft inmiddels wel alle stukken die op de kwestie be trekking hebben ter inzage gelegd voor de raadsleden. Dit blijkt uit het ant woord op schriftelijke vragen van de V.V.D. Deze fractie heeft laten weten, deze beant woording. De vier liberale raadsleden besloten vrijdag opnieuw schriftelijke vragen te stellen. Zoals bekend, verklaarde een meerder heid van de Terneuzense raad - met uit zondering van de V.V.D. en, in een later stadium P PR /D'66 - zich in een ge combineerde vergadering van de com missies openbare werken en milieuza ken op 7 september akkoord met de vi sie van gedeputeerde staten, datde5600 m3 arseenhoudend afval op de gemeen telijke stortplaats kon blijven liggen. Middelburg wilde volstaan met metin gen van het omringende slootwater. Milieu-inspecteur dr A. Adriaanse deed b, en w dezelfde periode een brief toe komen, waarin hij verzocht de belt in de Bontepolder te sluiten omdat Terneu zen er de hinderwetvoorwaarden over trad. De milieu-inspectie gaat- wanneer de wettelijk voorgeschreven termijn van 30 dagen is verstreken - in beroep bij de kroon, wanneer de gemeente aan dit verzoek geen gevolg heeft gegeven. De raadsfractie van de V.V.D. vroeg b. en w.om lOseptemberomde problemen rond het arseenhoudend afval ter dis cussie te stellen in de raadsvergadering van september en alle op het onderwerp betrekking hebbende stukken - die de raadsleden voor de commissievergader ing niet ingezien zouden hebben - ter visie te leggen. B. en w. antwoorden de liberale fractie nu. dat ze geen aanlei ding zien om de problematiek te be spreken in de raadsvergadering van september omdat de kwestie al enkele malen aan de orde is gesteld in de raads commissies voor openbare werken, volkshuisvesting en ruimtelijke orde ning en milieuzaken. Niet afgedaan „Daarbij mogen wij u erop wijzen, dat de onlangs gehouden gecombineerde vergadering van de genoemde raads commissies (openbare werken en mi lieuzaken, red.) niet voortvloeide uit ontwikkelingen binnen het gemeeute- bestuur, maar diende tot advisering van het college in verband met een standpuntbepaling ten opzichte van een vraag van gedeputeerde staten. Wellicht te weinig is bij sommige raadsleden overgekomen, dat hier mede deze zaak niet is afgedaan, omdat naast de gedachte aan afdekking ook en vooral regelmatige controle door mid del van wetenschappelijk verant woorde monsternemingen en analyses evenzeer tot het voorstel behoren. Naar wij verwachten zullen monsternemin gen en analyses in opdracht van het col- Slot aie pagina 8 kolom 3} Let blijft de vraag of dergelijke tv- debatten wel de beste selectiemethode opleveren. Wanneer men de berichtge ving over deze eerste ontmoeting er op naleest, dan doet die denken aan het klassieke verhaal overeen Amerikaanse senaatsverkiezing. Ergens in een zuid elijke staat hield een kandidaat een in drukwekkende toespraak, maar niet temin liepen enkele bezoekers weg. Ze werden haastig opgevangen door een assistent van de kandidaat; „Waarom blijven jullie niet? Onze kandidaat houdt toch een goede toespraak?" Waarop een der weglopers hem be droefd aankeek en zei: „Jawel, ik heb hem gehoord, maar hij zei niet waarover hij het had." De NAVO-vlootoefenlng, teamwork '76' die twee weken heeft geduurd en gis teren afliep, heeft in totaal aan 14 men sen het leven gekost, terwijl de mate riele schade op circa 60 min wordt ge raamd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1