PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KISSINGER HOOPVOL NA
GESPREK MET SMITH
pze
Kruisinga: Andriessen
als lijsttrekker CDA
Exploitatie vliegveld Midden-Zeeland
voor 1977 waarschijnlijk 'veiliggesteld'
de krant
van zeeland
Explosie verwoest
deel munitiefabriek
Verkiezingsuitslag Zweden onzeker
Gunstige reactie Rhodesische premier
Vliegramp
in Turkije:
153 doden
Paarden en honden
op tribune pagina 9
Maandag 20 september 1976
219e jaargang no. 223
(Van onze correspondent)
PRETORIA - Henry Kissinger boekt vooruitgang met zijn „pendel-diplomatie" in Zuidelijk Afrika.
Na een verrassend driepartijenoverleg dat hij zondag voerde met depremiersSmith(Rhodesié)en
Vorster (Zuid-Afrika) is Smith naar Salisbury gevlogen om aan zijn kabinet en aan de regeringspar-
dit een bewijs van Vorsters staatsman
schap is. Hoewel diplomatieke kringen
nog steeds van mening zijn dat Smith
ook nu nog geen meerderheidsregering
wil accepteren, lijkt het erop alsof van
Rhodesische kant een voorstel f
tijverslag uit te brengen. Op de voorstellen van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken daan dat Kissinger zelf wel de moeite
heeft hij gunstig gereageerd.
Op de vraag of er een „doorbraak" is
bereikt antwoordde Kissinger zonda
gavond: „Als dat niet zo zou zijn hoefde
«geen verslag te worden uitgebracht in
Salisbury". Hij zei Smith voorstellen te
hebben gedaan die waren ontwikkeld
door Engeland en de Verenigde Staten,
in nauw overleg met de zwarte Afri
kaanse presidenten (Kaoenda van
Zambia en Nyerere van Tanzania). In
Zuld-Afrika meent men dat het om een
soort 50-50-oplossing zou gaan
Met de aankomst van Rhodesië's
minister-president Ian Smith in Preto-
ria begon zaterdag het dramatisch
hoogtepunt van de laatste ronde in de
gesprekken tussen Kissinger en de
Zuidafrikaanse minister-president Vor
ster.
Felle rede
Nadat eerst vrij weinig over de eerste
gesprekken tussen Vorster en Kissin
ger, die op vrijdag en zaterdagochtend
plaatsvonden, bekend werd, begon de
gehele conferentie zaterdagnamiddag
een binnenlands gebeuren te worden.
De inmiddels uit Salisbury aangeko
men Smith en minister-president Vor
ster vertrokken samen naar Johannes
burg om daar de laatste rugbymatch
tussen de Nieu wzeelandse „AU Blacks"
en Zuidafrika's „Springbokken" te
ilemHetzelfdc team dat
Olympische Spelen in Montreal voor
zorgde dat talrijke Afrikaanse landen
de Spelen boycotten. De Zuidafrikanen
wonnen met 15-14.
Kissinger daarentegen maakte van de
gelegenheid gebruik om, zij het dan ook
maar tegenover het personeel van de
Amerikaanse ambassade in Pretoria,
een felle rede te houden over rassendis
criminatie. die door de VS geheel en al
veroordeeld werd. Hij noemde verder
zijn aanwezigheid in Ziid-Afrika een
hoogtepunt in een reeks historische ge-
beurtenissei
continent.
In de namiddag sprak Kissinger met
een reeks persoonlijkheden uit het
openbare en politieke culturele en reli
gieuze leven in Zuid-Afrika. Thuisland
leiders zoals Lucas Mangope. Gatsha
Buthelezi. blanke en zwarte hoofdre
dacteuren van Zuidafrikaanse dagbla
den. directeuren van banken en fabrie
ken werden ontvangen De gesprekken
duurden enkele uren. waarna Kissinger
en Vorster nog eens bijeenkwamen.
vaard acht.
Er wordt gesproken van een soort
..Tumhalle-oplosslngzoals in
Zuidwest-Afrika, hetgeen eerst zou lei
den tot een vijftig-procent-deelname
van zwarte politici aan de Rhodesische
regering om dan uiteindelijk tor een
zwarte meerderheidsregering te ko
men
Desondanks zijn waarnemers in Preto
ria van mening dat Ian Smith' onder
handelingspositie beter is dan men
oorspronkelijk had verwacht. Vooral
zijn argument dat aan de zwarte kant
niemand staat met wie Smith kan on
derhandelen over een meerderheidsre
gering heeft blijkbaar wel indruk op
Kissinger gemaakt.
Tot nog toe weet echter niemand hoe
het uiteindelijke resultaat zal zijn. Vast
staat met zekerheid dat Kissinger in
geen geval met lege handen terug kan
komen..
Kissinger zal nu proberen om zowel
met president Kaoenda van Zambia als
met Nyerere van Tanzania samen te
komen om klaarheid te krijgen over
enkele punten en problemen die nog
niet duidelijk zijn. Volgens de minister
zal die klaarheid wel vóór het eind van
de week worden bereikt. Dit betekent
dat Kissinger - zoals verwacht - van
daag naar Loesaka en morgen naar
Dar-es-Salaam zal vliegen om de beide
presidenten verslag te doen. Vermoe
delijk zal hij aan het eind van de week
dan weer in Pretoria zijn.
De zeker meest dramatische en beslis
sende besprekingen begonnen zonda
gochtend tussen Smith en Kissinger.
Hoewel beide staatslieden herhaalde
lijk hun mening over een ontmoeting te
kennen hadden gegeven, leek hel tot za-
teravond vrij onwaarschijnlijk dat zij
met elkaar zouden spreken - voor het
eerst trouwens. Kissinger vooral bad
een vrij compromisloos standpunt in
genomen en gezegd dat hij alleen niet
Smith zou praten als deze bereid zou
zijn een zwarte meerderheidsregering
voor Rhodesië te accepteren.
De gesprekken duurden meer dan vier
uur Het zag er herhaaldelijk naar uit
ISPARTA (RTR, UP1) - Een Boeing 727
van dc Turkse luchtvaartmaatschappij
is op een binnenlandse vlucht van Is
tanbul naar Antalya aan de Middel
landse Zee zondagavond tegeneen berg
en in brand gevlogen. Aan boord bc-
vonden ziel, 117 pLuflers en ze» be- EebnilktBie belde politici htm
IN MODDERFONTEIN BIJ JOHANNESBURG
JOHANNESBURG (RTR) - Zondag heeft zich ec:
in een dynamielfabriek in de buurt van Johanm
ters ver in dc omtrek werden vernield.
hevige ontploffing voorgedaan
sburg, waardoor ruiten kilome-
De oorzaak van de ontploffing in de fabriek te Modderfontein is nog met bekend.
dat Smith de Amerikaanse "ambassade Wel zei een brandweerwoord voerder, dat een brand in hoog gras in de omgeving zich
in Pretoria wilde verlaten, maar uitein-
jicht haren
Dï eerste aanzei voor de Jachthaven van
ffetneldinge is dit weekeinde geopend
PAGINA 3
libanon
PAGINA 6
sexbom
ORT
psv-twente
PSV liet zich c
lokken
PAGINA 10
motorcross
Rein Dleleman reed in Waterlendkerkje
nanr de zege.
PAGINA 11
herboren
Een herboren Vlisslngen scoorde ge
makkelijk legen Sprundel
PAGINA 12
handbaljusie
-Alleen een fusie kan het handballen in
-iangen nog redden vindt trainer
werhngs
RAGKA 13
verslagen
Pruijssers en dc jeugd van Ame-
paiden versloeg ASWH met 1-2.
middelkamp
Weikamp A is vierde geworden in de
'ld 0I» de nationale clubüteL
ingsledcn. Niemand heeft de
ramp overleefd.
Het onafhankelijke persbureau Hur-
riyer gaf een verslag van ooggetuigen,
die het vliegtuig ongewoon laag over Is-
parta hadden zien vliegen Het vliegtuig
kwam brandend 40 kin ten zuiden van
de stad neer.
Een woordvoerder zei dat brandweer
lieden na hun aankomst door de felheid
van het vuur met bij het vliegtuig kon-
deh-komen
lunch samen en werden de gesprekken
voortgezet. In de avonduren werd be
kend dat Smith. Kissinger en Vorster de
besprekingen in de residentie van Vor
ster. genoemd „Libertas", zouden
voortzetten.
Diplomatieke kringen in de Zuidafri
kaanse hoofdstad zijn nu al van mening
dat het feit dat Kissinger en Smith met
elkaar spraken als een politiek en di
plomatiek succes van Vorster is te be
schouwen. Ook de meer dan kritische
Amerikaanse journalisten menen dat
de richting van de fabriek had uitgebreid
Een vleugel van de fabriek te Modderfontein is verwoest. Van slachtoffers is nog
geen melding gemaakt, maar de schade schijnt groot te zijn.
De fabriek in Modderfontein produceert ongeveer 3 miljoen kisten ontplofbare
stoffen per jaar en heeft meer dan 4000 man personeel.
MARS - Een zeer duidelijke foto van het ravijn 'Valles
Marineris' op Mars. Het ravijn, gefotografeerd op een hoogte
van 4000 km, is te zien op het onderste deel van de opname. De
enorme scheur in het oppervlak heeft een lengte van 113 van
de omtrek van de Rode Planeet.
Spaanse oppositie
wijst hervormings
plannen af
CHU KIEST DE KVP-LEIDER
MADRID tlTII - D.
Spaanse oppositiegroepering - de de
mocratische coördinatie waarin 14
partijen samengaan - heelt zaterdag
verklaard, dal hel wetsvoorstel van de
regering voor politieke hervormingen
moet worden afgewezen.
Na afloop van een vier uur durende bij- (Van onze parlementaire redac-
eenkomst van het bestuur gaf de oppo- je j
sitiegroepering als haar mening te ken-
nen. dat het aangekondigde referendum DEN HAAG De CIIL wil
en de verkiezingen voor eer. uit twee KVP-leider Andriessen als
kamers best.iam: u;.: lemer.i ir.jum niet
werkelijk vnj kunnen als bet volk lijsttrekker voor het CDA. Als
met al zijn vrijheden heeft teruggekre- liet CDA na d^ verkiezingen
Het wetsvoorstel dal vonire week be- van olernti jaar de grootste
kend werd gemaakt, moet door de partij wordt, zou Andriessen
tegenwoordige Cortes worden gcedge- 00ij premier moeten worden,
keurd en vervolgens in een relerendum
worden bekrachtigd D'1 veiklaatde CHU-fiactieleider Kiui-
sïnga zateidag in het ïadiopiogtamma
.In derooie haan Kruisinga zei dat de
CHU ooupionkelijk een vooikeui had
voor drie lijsttiekkeis maai dat zijn
pa: lij nu gekozen heeft vooi Andriessen
Eeidei hebben AK-fractieleidei Aantjes
enpi.itijvooizittei De Boei laten blijken
minister Lubbers als eerste man van het
CDA te willen.
Als PvdA en CDA bij de vei kiezingen
van mei volgend jaar ongeveei gelijk
eindigen, zou Den üvl van het CDA
piemier mogen blijver.. Maar. zo fcenad-
ïukte Kruisinga dan eist het CDA wel
een of twee ministerzetels extia De
functie van minister-president is nu
OPPOSITIE NAM VOORSPRONG
PRETORIA - De Rhodesische premier Ian Smith hierop het halkon van de woning
van de Amerikaanse ambassadeur in Pretoria, waar hij besprekingen met de Ame
rikaanse minister van buitenlandse zaken Kissinger voerde.
(Van onze correspondent)
STOCKHOLM - Zweden is zondag naar de stembus geweest
voor het kiezen van een nieuwe "riksdag De stemming was
tot het laatst toe gediukt in het sociaal-demociatisch
hoofdkwartier, waar men de eijfeis volgde die op de compu
terschermen vei schenen. De oppositie had de hele tijd een
voorsprong, zij het een kleine.maar toen deze krant ter pei se
ging. was het nog niet bekend ofei een ïeei ingswisseling zou
gaan plaatsvinden.
Wooidvoeideis van de legeiingspaitij van piemiei Olaf
Palme verklaarden tot diep in de nacht fcekommeid te zijn.
Speciaal toen de oppositie bij telling in meei dan de helft, van
de kiesdistricten nog steeds een vooispiong had. Gestemd
werd op zondag dooi meei danOOpiocentvandestemgeiech-
tigde Zweden en in degemeenteiaadsveikiezingen dooi ruim
220.000 gastarbeideis Een unieke zaak overigens, want. Zwe
den is het enige land tei wereld waar gastarbeiders stenuecht
hebben gekregen.
Om negen uur zondagavond gingen de kieslokalen dicht,
maar bijna een miljoen stemmen zijn pei post uitgebracht.
Krijgt men geen duidelijke velschillen in het. aantal verkte-
gen zetels voor het in totaal 349 leden tellende parlement, dan
kan het tot woensdag duren voordat de uitslag van deze
verkiezingen bekend wordt.
Onduidelijk is de rol geweest van de half miljoen jeugdige
kiezers, die nu voor het reist als 18-jarige hebben kunnen
stemmen. Gekozen werden 349 parlementsleden. 3200 ge
meenteraadsleden.en 1500 leden van provinciale staten.
eenmaal van zeer groot belang. Als de
PvdA dat wil vasthouden, moet ze wel
bereid zijn iets andeis in te leveren al
dus Kruisinga
Coalitie
Kruisinga herhaalde dat hij geen voor-
siandei is van het afleggen van een In
tentieverklaring met wie het CDA na de
verkiezingen wil samenwerken. ..Er
moet op basis van het verkiezingspro
gramma onderhandeld worden. De ver
wezenlijking daarvan staat voorop. De
mogelijkheid dat het CDA met de WD
samen gaat sluit ik daarom evenmin uit
als een coalitie met de PvdA aldus
Kruisinga De fractieleider van de CHU
zei ten slotte samenwerking met de
PPR niet te schuwen, hoewel de PPR
van haar kant heeft laten weten niet
met de CHU in een kabinet te willen
zitten. Kruisinga vond echter dat elke
partij bereid moet zijn compromissen
te sluiten, zolang een meerderheid voor
eén politieke groepering in ons land
niet mogelijk is.
STICHTINGSVOORZITTER D. F. P. HOEGEN:
DOOR BIJDRAGEN
IN TEKORT UIT
BEDRIJFSLEVEN
VLISSINGEN - Het is waarschijnlijk,
dat de exploitatie van het vliegveld
Midden-Zeeland voor volgend jaar kan
worden veiliggesteld. Het bestuur van
dc stichting vliegveld Midden-Zeeland
ziet de mogelijkheden om het veld in
1977 open te houden met vertrouwen
tegemoet. Dat optimisme is mede geba
seerd op het overleg, dat nu met het
bedrijfsleven in Zeeland wordt ge
voerd oin het 'gat' van 30.000,- in de
exploitatie te vullen.
Stichtingsvoorzltier D. F P Hoegen liet
desgewenst weten, dat de kansen op het
voortbestaan van het veld nu beter lig
gen dan vorig jaar rond deze tijd wat
betreft de vooruitzichten voor 1976.
Hoewel de besprekingen over de bij
drage van de zijde van het bedrijfsleven
nog niet zijn afgerond, ziet het er vol
gens de heer Hoegen naar uit dat het
vliegveld volgend jaar wel kan blijven
draaien. Wel is het dan zaak dat de in
stanties. die nu subsidiëren, hun bij
drage ook handhaven.
Daarbij attendeerde de stichtingsvoor
zitter erop. datook voor dit jaar het be
drijfsleven het gat in de exploitatie heeft
gedicht. Het gat. ontstond, toen met
name de gemeenten Middelburg en
Vlissingen met meer bereid bleken het
vliegveld subsidie te geven. Hoegen.
..Eerst was het een financiële zaak van
nik. provincie en gemeenten Toen viel
het rijk in financieel opzicht af en finan-
cieerden provincie. Middenzeeuwse
gemeenten en Havenschap Vlissingen
met name de tekorten Daarna vielen
als belangrijke gemeenten Middelburg
en Vlissingen weg als subsidiegevers en
zijn we eigenlijk de boer op gegaan bij
hetbedrijfsleven. We hebben er toen wel
bijgezegd, dat we dat niet zouden blij
ven doen"
Van belang voor het eventuele toekom
stige gebruik van het Middenzeeuwse
vliegveld acht de heer Hoegen een en
quête, die via een Utrechts luchtvaart
bedrijf wordt ingesteld bij het bedrijfs
leven in Zeeland Men peilt daar de be
hoefte aan luchtvaartmogelijkheden
van Zeeland uit. Als er voldoende be
langstelling wordt gegarandeerd - aldus
de heer Hoegen - is vestiging van een
charterbedrijf op Midden-Zeeland niet
uitgesloten
Hoegen: ..Dereacties uit het bedrijfsle-
\ren zijn positief. Men is nu bezig na te
gaan hoe hard die belangstelling kan
worden gemaakt". Hij vraagt zich ech-
teraf of het bedrijfsleven bereid zal zijn
bepaalde garanties te geven, waarop
een chartermaatschappij op
het vliegveld een toestel en
een technischer man kan si
tueren. ..Op korte termijn wil men
zekerheid over de mogelijkheden. Maar
ik kijk er met een grote dosis scepsis
tegenaan. Ik geloof niet helemaal, dat
de industrie zich op bepaalde garanties
rond het gebruik van vliegtuigen zal
vastleggen".
Als dat echter wel het geval zou zijn, ziet
de heer Hoegen mogelijkheden voor een
verdere uitbouw van het vliegveld. Dat
zou in de eerste plaats de mogelijkheid
van baanverlichting gelden. Hoegen:
..Een dergelijke opzet staat of valt met
de aanwezigheid van baanverlichting
We hebben naar de mogelijkheden
daartoe geïnformeerd De Rijksluchtr
vaartdienst is ons in dit opzicht goed
eezind. Het zal waarschijnlijk mogelijk
zijn dat we toestemming krijgen een ex
perimentele baanverlichting aan te leg
gen. als een dergelijk charterplan zou
doorgaan". Die zou dan voor een groot
deel door hel betrokken bedrijf en voor
een kleiner deel door een andere gebrui
ker van het vliegveld worden gefinan
cierd.
Een gunstige ontwikkeling noemt de
heer Hoegen voor het vliegveld de vesti
ging van Nebo Industrie Air uit Zeppe.
Het bedrijf heeft nu een tweemotorig en
een eénmotorig toestel op Midden-
Zeeland gestationeerd. Het bedrijf ver
zorgt nu zowel de rondvluchten, diverse
chartervluchten en de lesschool. terwijl
men ook de exploitatie van het terraas
en het restaurant heeft overgenomen.
Corruptie-affaire
in bondsrepubliek
MÜNCHEN (AFP) - In de Bondsre
publiek is vrijdag, twee weken voor
de verkiezingen, een nieuwe
corruptie-affaire aan het licht ge
komen. Een hoge functionaris van
het Beierse ministerie van economi
sche zaken, Herwig Dórrbecker, zou
350.000 mark steekpenningen heb
ben ontvangen van dc textielfabri
kant Hans Gloeggler. Een woord
voerder van het Beierse ministerie
liet weten dat een onderzoek wordt
ingesteld.
Gloeggler stond aan het hoofd van
een van de grootste textielconcems
in West-Europa, tot hij enkele maan
den geleden failliet ging en zijn toe
vlucht zocht in Canada. Doerrbecker
zou hem behulpzaam zijn geweest bij
de overname van een bedrijf in
Augsburg.
Doerrbecker is ook adviseur van de
fractieleider van de CSU. de Beierse
zusterpartij van de christendemo
craten. in de Beierse landdag en ook
overigens een goede bekende van de
leidende figuren in de partij van
Franz Jozef Strauss. De affaire if
door Gloeggler zelf aan het licht ge
bracht. Vanuit zijn Canadese toe
vluchtsoord stuurde hij zijn 'memoi
res' naar de Bondsrepubliek, waar
van één van de hoofdstukken de tite
draagt 'Lockheed bij Gloeggler".
Het hoofdbestuur van de Liberale
Jongerenorganisatie JOVD heeft in een
communique minister Boersma (so
ciale zaken) geprezen om zijn aanpak
van de jeugdwerkloosheid.