„Aandacht van crm voor hulp bejaarden is uiterst mager De Pacificatie van Gent 211 PROF. DR. G. P. A. BRAAM, SOCIOLOOG ENIG AANSPREKEND WERK - BIZET, BRAHMS, TSCHAIKOWSKY, TELEMANN PZC/^aterdagkrant Van en voor de draaitafel Een vreemde wereld ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1976 De heer G. P. A. Braam (1930, 's-Heer Abtskerke) was aanvankelijk werk zaam als meteoroloog bij het KNMI in De Bilt. Stu deerde sociologie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht (doctoraal examen 1964). Daarna was hij onder an dere werkzaam aan de uni versiteiten van Amsterdam en Groningen. Is sinds ja nuari 1976 hoogleraar al gemene sociologie aan de Technische Hogeschool Twente. Publiceerde Be jaarden in Utrecht" (1964), zijn proefschrift „Invloed van bedrijven op de over heid" (1973) en een aantal artikelen over bejaardenbe leid, macht, maatschappe lijk werk en sociale veran dering. Kortgeleden ver scheen bij Boom-Meppel „Collectieve acties" naar aanleiding van een sociolo gisch onderzoek naar het ef fect van actiegroepen. Onze Haagse redacteur Flip Feij maakte met professor Braam bijgaand interview. (Van onze Haagse redacteur) „De aandacht die het ministerie van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk besteedt aan de hulp voor bejaarden vind ik uiterst mager. Vooral als je die vergelijkt met de tijd en het geld die worden gestoken in zaken alsötomroep en de noodlijdende pers. Enerzijds luidt het credo: Oohag met het aantal bejaarden dat in een bejaardentehuis art. Maar aan de andere kant zou dan een extra inspanning •M extra-murale bejaardenzorg moeten worden getroost, ontbreekt het helaas ten enenmale". heidsverlies tot gevolg hebben en in sommige gevaUen zelfs tot zelfmoord kunnen leiden. Nou, dat soort dingen bleek gewoon niet algemeen waar. Veel pensioengerechtigden zijn juist blij dat ze kunnen stoppen" „In die tijd werd op het toenmalige ministerie van sociale zaken en volks gezondheid nog weieens gespeeld met de gedachte om de pensionering op een hogere leeftijd te laten ingaan Voordal evenwel tot zoiets wordt be sloten is het goed dat over weten schappelijk materiaal kan worden be schikt. waaruit gewoon blijkt dat de meeste mensen daar helemaal niet voor voelen" Jndan zwijg ik nog maar over het gat in de alarmering Bejaarden die zelf standig wonen en leven kunnen soms heelmoeilijk iemand waarschuwen als erietsaan de hand is. Aan de reeds bestaande hulpverlening zou ook het nodige verbeterd kunnen worden. Nu TOrdt veelal aUeen overdag hulp ver leend. Als er 's avonds of 's nachts ech ter iets gebeurt. moeten de op zichzelf renende bejaarden maar zien dat ze ach redden. Het is voor bejaarden nog met eens mogelijk om een toeslag te tajgen voor een telefoon. Toch moet net alleen het ministerie van CRM daarvan de schuld krijgen Ook in de unversitaire wereld wordt te weinig nadacht aan de problematiek van de bejaarden besteed. AUeen in Nijmegen ismen er een beetje mee bezig" Aan het woord professor doctor G. P- A Braam (46) uil Enschede. Zeeuw ran geboorte ('s-Heer Abtskerke, hbs-b in Goes), sincls begin dit jaar als hoogleraar algemene sociologie ver bonden aan de splinternieuwe onder- ildeling bestuurskunde van de Tech nische Hogeschool Twente. De be jaarden hebben zijn belangstelling al jaren. In het kader van zijn soeiologi- schestudie publiceert hij in 1964 „Be jaarden in Utrecht". Daarin schrijft hij over de w oon- en leefsituatie van bejaarden, de familiestructuur, het belang van de moeder-dochter- ierhouding en het effect van de pen sionering. Professor Braam „Ruim tien jaar ge leden werd van de pensionering ver ondersteld dat ze slecht en ongezond zou zijn. Het zich terugtrekken uit het produktieproces zou persoonlijk- Wetenschappelijk De socioloog heeft een punt aange roerd. dat in de loop van het interview verschillende keren min ot meer pro minent ter sprake komt: Uitgesproken veronderstellingen die door een we tenschappelijk onderzoek kunnen worden geschraagd, zouden dat ook moeten zijn Besluitvomung onder bouwd door de wetenschap De eerste keer dat het duidelijk wordt geformuleerd is in het hoofdstuk „Be- leidsadviseur van het departement van sociale zaken en volksgezondheid, gedurende ruim anderhalf jaar. vanaf 1964" in de veelzijdige loopbaan van de heer Braam Op het ministerie kan hij uiteindelijk niet erg aarden, zegt hij ..Omdat ik al te lang op een weten schappelijk instituut (het KNMI) had gezeten De natuur wetenschappelijke denkwijze is geheel anders gericht en verschilt daardoor veel van de denktrant op een ministe rie" De beleidsadviseur Braam viel onder de directeur-generaal voorde volksge zondheid toen Veldkamp minister was en Bartels staatssecretaris Hij is daar onder meer in aanraking gekomen met kwesties als de huisartsengroepsprak tijken. de samenwerking van de kruis verenigingen. anti-rookcampagne, alcohol-reclame op de tv en zegt daar over ruim tien jaar later, op een mo ment waarop verschillende van die onderwerpen uit de voorbereidende in de actuele beleidssfeer zijn gekomen, dat hij er nuttige hennneringeti aan bewaart, Plezierige herinneringen vindt hij te veel gezegd: „Nuttig, om inzicht te krijgen in de politieke en an dere processen waarmee je opzo'n mi nisterie te maken hebt, Maar het is me vooral opgevallen, dat de dingen zich er langzaam voltrekken. Te langzaam Je ziet nauwelijks resultaat van waarmee je bezig bent" „Daar komt bij. dat je amper mocht zeggen wat je dacht Ol misschien is dat verkeerd geformuleerd Je mocht het wel zeggen maar er was niemand die zich er iets van aantrok. Als je zei dat we reclame voor alcohol op de tv moesten proberen te voorkomen, luis terde niemand Ik stelde voor om het effect op het gebruik te onderzoeken Maar dat onderzoek kon ik (oen met van de grond knjgen Dat bestond niet Men zag er eenvoudig het nut met van in En die ontzettende starheid ln het beleid irriteerde me. Nu zijn ver schillende zaken wellicht iets beter ge regeld Daar heb ik eerlijk gezegd niet zo n zicht meer op. Al weel ik wel, dat de besluitvorming nog traag gaat. Het politieke klimaat moet goed zijn om er een zaak door te krijgen, dat is trou wens wel een heel interessant aspect Technisch „In de technische en fysische zaken is men zo op het oog geloof ik sneller ge negen om aan de besluitvorming we tenschappelijk onderzoek vooraf te la ten gaan dan aan de onderwerpen die minder exact liggen", zegt hij naar aanleiding van de Oosterschelde- geschiedems. „Maar neem nou het roken De gevol gen daarvan liggen al 15-20 jaar kei hard op tafel. Nu is het actueel. Toen werd er - behalve door dr Meinsma - weinig meer aan gedaan dan denken aan een anti-rookbeleid" Tijdens liet gesprek biedt de heer Braam overigens een eenvoudige, maar gesorteerde collectie rookgerei aan wilde havanna s, kleine sigaar tjes. sigaretten. Zegt met de veront schuldigende ondertoon van een be- terwetende gezelligheidsroker dat hij er zelf van probeert af te blijven. Dat hij zich beperkt tot zo nu en dan een Pijpje Na beleidsadviserend in Den Haag werkzaam te zijn geweest komt de heer Braam in Amsterdam terecht bij het sociologisch instituut van de uni versiteit van Amsterdam. Interesseert zich voor sociale veranderingen in de maatschappij. Met name in relatie tot machtsfactoren. Zijn prof in Amster dam J E Ellemers. vertrekt in 1968 naar Groningen en hij gaat mee. Richt zich op een systematisch onderzoek, dat uileindelijk resulteert in het proef schrift .Invloed van bedrijven op de overheidwaarop hij met lof promo veert met Ellemers als promotor en Pen als co-promotor. In het onderzoek wordt bij 130 bedrij ven - die alle afhankelijk zijn van ver voer over hel water - nagegaan in hoe verre zij in een bepaalde penode de medewerking van de overheid hebben verkregen op waterstaatkundig ge bied In Groningen wordt voorts met acht andere sociologen onder leiding van Braam de studie „Collectieve acties" verricht; de invloed die deelnemers aan collectieve acties hebben op hel bestuur. Eén van de conclusies is. dat getwijfeld moet w orden aan het effec tief functioneren van gemeenteraden tijdens acties. De bevindingen van de werkgroep zijn neergelegd in een on langs bij Boom-Meppel verschenen boekwerkje (f23.90). Bestuurskunde Begin 1976 verruilt hij Groningen voor Twente. Is benoemd als hoogleraar al- E'n nieuwe opname van het viool- wncert van Johannes Braluns: daar 's'de muziekwereld eigenlijk niet op 'Wachten. EMI voegde aan het aan- '"nlijke rijtje opnamen echter een ""Uwe toe en zette daar onder meer 'Berliner Philharmonikcr en Her- ""tvonKarajan voorin. Daar de pla- "nmaatschappij van dezelfde uit- |oerenden en David Oistrakh als so- al een van de beste vertolkingen 'an Brahms op de Markt heeft, ging "bijde nieuwe uitgave vooral ook de solist: Gidon Kreiner (29) een t'ürUe Russ'sche ster aan het violis- ™»nnament. kwalificatie hl kt ons met overdre- s Kogan zorgt voor een zeer pak- uitvoering van het Brahms- «wert Hij stelt een Iraaie. slanke en een grote technische beheer- 8 In dienst van Brahms en zorgt J r^en 'ezing, die bij alle concurren- soude overeind blijft - wat ons be treft zelfs de kopgroep raakt, samen met bijvoorbeeld Szeyring (Philips) en Oistrakh (EMI) Van de Berliner Phil- harmoniker krijgt men onder Van Ka- rajan was men mag verwachten: een somptueus, wel klinkend aandeel in het geheel Goed klankbeeld op deze EMI IC 065-02 781. quadrofonie SQi Een plaats aan de top lijkt ons niet weggelegd vooreen Decca-hemitga\ e waarop de orkestsuites uit Carmen en 1' Arlésienne van Bizet - grotendeels - zijn vastgelegd Dat betekent ook weer niet. dat het om wegwerp- uttvoeringen gaat Integendeel, de vertolkingen van het New Philharmo- nta Orchestra onder leiding van Char les Munch zijn op zijn minst als aan te duiden. Maar de tamelijk hoogges temde verwachtingen, waarmee we de schijf op de draaitafel legden - juist van wege Munch - werden met nele- maal waargemaakt De muzieken krijgen wel degelijk kleur, maar ze zijn teveel recht-toe-recht-aan. en missen wel iets van de subtiliteit, die er óok inzit Een schijf voor de middenmoot, wel erg gedillerenleerd klinkend in Decca's fase-vier systeem iDecca SDD 492, stereo) Tschaikowsky's vijfde symfonie - een van zijn staaltjes rijk geïnstrumen teerd muzikaal zelfbeklag - is recente lijk in een heruitgave van CBS op de markt gekomen, een nieuwe persing van de in 1959 geregistreerde opname van George Szell en het Cleveland Or chestra. liet gaat - opnieuw - om een werk. waarvan menige plaatversie voornanden is. Overbodig lijkt onsdeze heruitgaaf allerminst, omdat deze ver tolking ons voorkomt als een van de beste aan het platenfront Wie de vijfde van Tschatkowsky nog ln zijn platenkast mist en wie het eerder om de interpretatie dan om de geluids kwaliteit gaat. zij op deze versie met enige nadruk gewezen Szell houdt Tschaikowsky stevig in de hand. ver mijdt extreme gevoelscorrupties en levert in feite een klassiek gerichte vertolking van een bij uitstek roman tische symfonie Het Cleveland orkest speelt prachtig homogeen en al mist de opname iets van de ruimtelijke werking, die er vandaag de dag in zou zitten - de leeftijd hoort men aan de klankkwalitett beslist niet af (CBS 61 289. stereoi. Van de - onvermijdelijke - Academy of St. Martm-in-the-fielas een vrij re cente schijf met werken van een com ponist. die dit ensemble in tegenstel ling tot tijdgenoten van Bach. Vivaldi. Handel tot nu toe vrij stielmoederlijk bedeelde: George Philip Telemann Dne werken op de Argo-plaat, de Don Quichoite-suite - een programmamu ziekje, dat Richard Strauss ander halve eeuw later wat dikker overdeed-, het altvioolconcert met Stephen Shingles als solisten de ouverture in D voor strijkers, twee hobo's en twee hooms Een gevarieerd programma, in klankkleur, maar ook in tijd: de drie muzieken omspannen een penode van meer dan dertig jaar. met het altviool concert als vroeg, en de ouverture als laat werk. Er zit pit. stijl en sfeer in de uitvoeringen. Shingles speelt zijn aandeel in het concert onopdringeng, maar lyrisch en warm en ln de ouver ture weren hoorn- en hobo-solisten zich met verve. Met name van deze beide werken zijn met veel moderne alternatieven voorhanden. Don Qui- chotte is een van Telemann's bekend ste orkestwerken, 'dicht bij huis' kan men een anders gerichte, even sympa thieke versie tegenkomen: die van hei Amsterdams Kamerorkest op Artone. waar het werk met meer waardigheid, maar iets minder esprit tot klinken komt. (Argo ZRG 836, stereo). Op4 september is in Gent een Nederlandse week begonnen. Die dag is geko- zen omdat 400 jaar geleden afgevaardigden van de Staten Generaal die toen te Brussel vergaderde, en afgevaardigden van de twee rebellerende provinciën. Holland en Zeeland, bijeenkwamen, om na enige acclematisatie met hun on- derhandelingen op het Gentse stadhuis te beginnen. Op 8 september van dit jaar is er in Gent, wederom op het stadhuis, een academische zitting geweest. Op een foto in enkele dagbladen, hebben we prinses Beatrix zien zitten temid- den van Belgische hoogwaardigheidsbekleders. We kunnen niet zeggen dat de belangstelling voor de herdenking van die Pacificatie van Gent, die officiéél werd ondertekend op 8 november 1576, erg groot is geweest. Misschien komt dat nog. Hoewel die Pacificatie in feite eigenlijk nooit heeft gewerkt en ze alleen was geboren uit de nood die er in dat jaar was. is ze toch van betekenis geweest. gemene sociologie aan de afdeling be stuurskunde Zegt. dat deze nieuwe studierichting in de lijn ligt van waar mee hij doende is geweest. De afdeling is kortgeleden begonnen met zon honderd studenten „Het lijkt me goed om de sociologie gericht in te brengen Om de toekom stige bestuurders zicht te geven op de maatschappij in het kader van het kem-thema van de opleiding, dat de nadruk legt op de relatie bestuur- bestuurden. Al heel lang komen er be stuurders voort uit juristen, sociolo gen of economen. Deze opleiding - met recht, economie, sociologie en beleid sprocessen als hoofdvakken - is rui mer georiénteerd. Men leert de ver schillende bestuurlijke disciplines grondig kennen, waardoor men zich straks flexibeler kan gedragen, dat men zich als bestuurder vrij eenvoudig kan richten op en voeling kan houden met wat zich onder in de maatschappij aan ontwikkelingen voordoen" „Daarbij is het verder van belang, dat men het beleid wetenschappelijk fun deert Er wordt aandacht geschonken aan democratische en rationele aspec ten. In Twente zijn we nu begonnen aan het ontwikkelen van ideeen voor onderzoeken in de sfeer burgers- overheiden al pratend over vroeger, over Zeeland met zijn oude veerpon- tjes en nu. over Zeeland met zijn her ingedeelde gemeentelijke bestuur- seenheden, zegt hij dat het de moeite waard zou zijn om eens te onderzoeken hoe de burgers de gemeentelijke her indeling waarderen. „Je zou in een an der gebied na kunnen gaan hoe de re latie bewoners-gemeente is en in Zee land kunnen nagaan of er iets veran derd is". Professor Braam is nu nog betrokken bij onderzoekingen die Groningse studenten verrichten. Lachend aan het eind van het gesprek, zijn loop baan tot dusverre overziende: „Ik ben in 's-Heer Abtskerke begonnen. Naar De Bilt. Utrecht, Den Haag. Amster dam, Groningen en nu in Enschede. Om de cirkel rond te maken is nu het wachten op de universiteit van Mid delburg". Zegt dan te betwijfelen of die er ooit komt. In die dagen lag de term 'het gemeene vaderland in ieders mond en daarmee bedoelde men de 17 provincies van de Bourgondische Nederlanden De nood van de tijd had hen tesamen gebun deld als een zelfstandige eenheid. Zee land is er nauw bij betrokken geweest en er is geen provincie aan te wijzen waar tenslotte de invloed van de Paci ficatie zo groot is geweest. Wanneer we ons in deze rubriek bezig houden met kerkelijke aspecten, is het toch nodig enige historische feiten in herinnering te brengen. Op 5 maart 1576 was stad houder Requesens overleden, zonder dat er voor hem een opvolger was. De Raad van State, ineengeschrompeld tot drie leden, kwam op diezelfde dag te Brussel bijeen Hij stond voor een hopeloze taak. Er was zelfs niet genoeg geld Ln de staatskas om voor een staatsbegrafenis van Requesens. pas send bij zijn waardigheid, te zorgen En Philips II had verboden de Stalen Generaal bijeen te roepen. Aangevuld met vijf koningsgetrouwe leden, moest de Raad van State voortploeteren. Op 29 juni gaf de Spaanse bezetting van Zierikzee zich over. De troepen, die in geen tijden soldij hadden ontvangen, sloegen aan het muiten, trokken naar het zuiden om in Brussel hun achter stallige bezoldiging te eisen. Ging het met goedschiks, dan kwaadschiks. Daar vonden ze echter de gewaar schuwde burgerij onder de wapens. Daarom trokken ze naar het westen en maakten zich meester van Aalst, van waaruit ze het land afstroopten. De al gemene haat tegen de Spanjaarden breekt dan eerst recht los Inmiddels hadden de Staten van Bra bant het initiatief genomen. Zij eisten van de koning het vertrek van de vreemdelingen. Zij vragen om een prins van den bloede als gouverneur. En tenslotte eisen zij het bijeenroepen van de Staten Generaal. Holland en Zeeland waren een staat in de staat gaan vormen. Zij gingen een eigen koers, zowel in godsdienstig als in eco nomisch opzicht In 1575 waren er te Breda reeds onderhandelingen ge weest om een verzoening te bewerken. Deze is afgestuit op de onwil van Phi lips vrijheid van godsdienst toe te staan. Maar nu het land steeds meer in nood kwam. kon men deze twee pro vincies niet missen en zo zijn dan te Gent onderhandelingen begonnen tussen afgevaardigden van de Staten Generaal en die van de twee rebelle rende provinciën, die dan eindigden met de Pacificatie van Gent, waarmee niemand eigenlijk gelukkig is geweest wat betreft het pun t van de religie Van een godsdienstvrede kon moeilijk worden gesproken, hoogstens van een bestand. In Holland en Zeeland zaten een groot aantal Brabantse en Vlaamse vluchtelingen en gebanden. Een behoorlijk getal van hen is met de onderhandelaars meegetrokken naar Gent, waar ze al spoedig gingen de monstreren met doeken die het op schrift droegen 'profideet patria voor geloof en vaderland- Maar daarbij zul len wij onder 'geloof allerminst ge dacht hebben aan de kerk van Rome. die het hen met haar inquisitie ook niet bepaald gemakkelijk had ge maakt. Men heeft bij die onderhande lingen op het stadhuis te Gent over allerlei zaken gesproken; over de rol van de Staten Generaal, over vrijla ting van gevangenen en terugkeer van hen die gebannen waren, over geconfi- sceerde goederen, over de koers van het geld. over de schulden die de Prins van Oranje had moeten maken enz. Maar het belangrijkste was de be geerte om bij elkaar te blijven en el kaar bij te staan in de nood. Het punt van de godsdienst is 400 jaar geleden te Gent het moeilijkste geweest. Het plan van Oranje, dat rooms- katholieken en protestanten in de provincies gelijke rechten zouden hebben en gelijke vrijheden, is met doorgegaan Daarvoor was de tijd nog lang niet rijp. We moeten nu naar Noord-Ierland en Libanon gaan kijken om enigszins aan te kunnen voelen hoezeer het geloof toen scheiding heeft gemaakt en een twistpunt was bij de onderhandelingen in Gent. Tenslotte hebben Holland en Zeeland hun zin gekregen, eigenlijk alleen omdat de toestand van 'het gemeene vaderland' al hachelijker wérd door de steeds voortgaande muiterij van de Spaanse troepen. De Staten Generaal hebben tot taak - zo stelt de text van de Pacifi catie - „om te steliene ordene in de saken van de landen in 't generaal en de particulier, soo wel aengaende het feyt ende exercitie van de Religie in Hollandt. Zeelant. Bommele ende geassocieerde plaetsen - welver- staende dat niet geoorloft oft toegela ten en sal zyn. die van Hollandt ende Zeelant yet te attenderen hetwaertso- vere buyten den voorz. Landen van Hollandt, Zeelant ende geassocieerde plaetsen tegens de Catholicque Roomsche Religie 't injureren (beledi gen) irriteren, met woorden oft met wereken. op pene van gestraft te wor den als pertubateurs (rustverstoor ders) van de gemeyne ruste' In deze tamelijk duistere woorden ligt opge sloten wat in Holland en Zeeland de heersende religie zal zijn. Voor de over ige provincies zullen de Staten Gene raal beslissingen moeten nemen Voorts is in de Pacificatie bepaald dat 'alle Placcaeten hier voortydts ge- maeckt op 't stuck van de Heresie, midtsgaeders die criminele ordinan tiën van den Hertoge van Alve gesus- pendeert (opgeheven) worden." Alle gevangenen ter saken van de voorle den troubelen sullen vry en los gelaten worden." De veroordeelden zullen weer in het bezit van hun goederen worden gesteld Alle akten betreffende verbeurtverklaringen zullen 'doot ende te niete gedaen' worden. De eige naars van verkochte goederen zullen vergoeding krijgen. Een uitzondering hierop wordt gemaakt voor de vroe gere eigenaars van kerkegoederen in Holland en Zeeland, die slechts recht zullen hebben op "een redelijcke ali mentatie. alles by provisie Men heeft te Gent in 1576 gesproken over vrijheid van godsdienst en dat was reeds heel wat in die tijd Maar men is niet verder gekomen dan een voorlopige schikking, een uitweg, die de kans geeft om een algemeen gewen ste vrede te sluiten, daar men elkaar zo bitter nodig had om het land van de vreemde overheersing te verlossen. Bijna alles wordt gedicteerd door de nood waarin 'het gemeene vaderland' verkeerde. Deze voorlopige schikking bevredigde noch protestanten noch rooms-katholieken. Het godsdienst geschil blijft voortbestaan De staten Generaal zullen hierover buiten Hol land en Zeeland moeten beslissen, maar zij hebben het niet gedaan en zo gaat de Tachtigjarige Oorlog verder. Óp 31 October is de Pacificatie onder tekend. Haastig werd de overeen komst naar Brussel gebracht, waar de Staten Generaal op het stadhuis bij een waren. Het is zeer de vraag of ze daar geaccepteerd zou zijn. indien niet op 4 november te Antwerpen de Spaanse Furie was losgebroken. De nood van het het vaderland eiste toen een samengaan En zo werd dan op 8 november, wederom op het stadhuis te Gent. de Pacificatie officiéél en plech tig afgekondigd. Toch heeft die Pacificatie gevolgen gehad. Naar aile gewesten stromen ballingen en vluchtelingen terug en zij nemen in hun plaatsen dikwijls het heft in handen. Gent zelf is daarvan wel het eerste voorbeeld. Hetzelfde zien we gebeuren in een groot deel van Vlaanderen, waar in de begintijd het hart van de Reformatie in de Neder landen had gelegen en waar ook de meetse slachtoffers gevallen zijn. Door de Pacificatie van Gent is bevestigend dat Holland en Zeeland een apart ge bied vormde in 'het gemeene vader land' en eveneens dat het Calvinisme hier de religie zou zijn. Toen in 1577 Goes en Tholen overgingen naar de Prins, werd bepaald dat de rooms- katholieke religie zou worden ge handhaafd. Daarvan is niet veel te recht gekomen. De calvinisten eisten al spoedig hun rechten op en zij berie pen zich op de Pacificatie van Gentom de begeerde vrijheid te verkrijgen. Het heeft toen niet zo lang meer geduurd dat er van de vrijheden voor rooms- katholieken niet veel meer overbleef. Gedurende de Tachtigjarige Oorlog werd in de noordelijke gewesten ie mand die zijn oude geloof trouw bleet', gezien als een verdachte, iemand van wie je niet zeker was of hij heulde met de vijand en in de zuidelijke gewesten vond het omgekeerde plaats. Het sou nog een paar eeuwen duren eer een re ligie vrede begon te schemeren. Hoe wel er over gesproken is, heeft de Paci ficatie daartoe niet veel bijgedragen. Ze was spoedig vergeten. Als Petrus en Johannes, zoals Lu ka tri Handelingen 4 vertelt, voor hun rechters, de Joodse raad zijn geleid en worden verhoord en dan duidelijk moeten maken in welke kracht zij een verlamde hebben genezen, zegt Petrus ln zijn antwoord: Het is een heel vreemde zaak. dat wij thans door rechters verhoord worden, omdat wij aan iemattd een weldaad bewezen. De weldaad, dat een ongeneselijke zieke genezen werdHij voegt er meteen aan toe dat was met onze prestatie, maar dat geschiedde door de kracht van de door u ter dood gebrachte Jezus Christus, die door God weer werd opgewekt' En door die kracht staat deze hier nu gezond en icel voor u. Ja. inderdaad, een hele vreemde zaak. a. iemand dreigt veroordeeld te worden omdat de heer hem gebruikte om aan anderen goed te doen En stellig, als dan blijkt, dat de haat tegen Jezus hen aandrijft weldoeners te straffen Zo verdraaid liggen de zaken er in onze wereld maar al te vaak bij Dat moet ons wel heel voorzichtig en kritisch stemmen. Een geprikkeldheid tegen mensen moet ons tot de vraag drijven: uaar komt dat vandaan'' Maakt het goede van een ander mij soms boosOch we weten het wel. dat wie met de beste bedoelingen de vinger op de rotte plekken in het leven van een ander legt. de ander er gewoonlijk wiet toe brengt schuld tc belijden, maar de mens met de goede bedoe ling m staat van beschuldiging te brengen. Dan wordt de waarschuwing aan Kam ineens aktueel: als je niet goed handelt ligt het kicaad op de loer om je helemaal in te palmen, terwijl jij over het kwade heersen moet. En daarom zegt Petrus, je ontkomt alleen aan de draaikolken van de razernij van de zonde, die alle waarden omkeert, als je Jezus te hulp roept. Hij alleen kan je helpen en bewaren en bevrijden. J Kroon Brouwershaven

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 21