ZES JAAR ONZEKERHEID
SLOOPT HANSWEERT-OOST
Ko vecht desnoods
door tot de
Raad van Europa
PZC/zaterdagkrant
iSSVLSftS.
1111972 ht«,nnfn
;iT£RDAG
18 SEPTEMBER 1976
Hansweert-Oost overzicht vanaf de zeedijk.
ïeen stelt zich voor als 'Ko, de komiek van Hansweert-Oost'. De
rder beroemt zich erop, dat z'nfoto wel eens in de krant heeft
plaan. Een vrolijk duo in café 't Anker', vlak achter de dijk
ingshet kanaal door Zuid-Beveland. 'Ko de komiek'grijpt naar
■Morrel en roept quasi vertwijfeld: ..Wat moet ik hier nou mee...
Hominee zegt dat jenever je ergste vijand is. Maar 'ie staat ook
iterkondigen, dat je je vijand lief moet hebben."
riedaarlijk gelach. ..Een raadseltje: het hangt aan de bar en 't
tü." Dan v alt de naam van een plaatselijk zeer bekende drinke
rs. Het gezelschap rond de tap ligt krom van de pret. De
xppentrommel van Komische Ko lijkt onuitputtelijk
iizpbet lachen nog niet verleerd in
femrt-OosL Een buurtschap met
aiWk of vijf straten, honderdzestig
tinei) ongeveer zeshonderd in wo
rn Maar ook een buurtschap vol
ïRterheid. Al zes jaar wachten de
Maners tevergeefs op een antwoord
galles overheersende vraag, wat
nstlhun buurt zal gebeuren. Zal de
«ijworden verpletterd door niets
ttande bulldozers, of is er mis-
iUa toch nog een kansje, dat
ïisnert-Oost kan blijven bestaan?
iataorl zullen ze het dan einde-
ivuo Vermoedelijk nog dit jaar
rA ijswaterstaat Zeeland de
jbsatlaar voor het Kanaal door
üWmand. De ideeën van rijks-
«ls«gaan dan via de minister
uftaad van de waterstaat. Een
swhtig college. De raad van de
^«tishèt adviesorgaan van de
*?voor waterstaatszaken.
'Monthulde donderdag al een
""leelte van de definitieve wa-
ilannen. Het lot van
•Oost lijkt bezegeld: de
I worden platgewalst Op de
en. die rijkswaterstaat mo-
aan het uitwerken is. komt
•Oost niet meer voor Op de
waar nu nog die honderdzestig
islaan. laten de tekeningen een
irhaven zien van 8.20 meter
NAP.
tstiging
f Hamen van rijkswaterstaat zijn
Tüjk een bevestiging van wat de
racers van Hansweert-Oost al lang
JPsankomen Donderdag was het
kop af zes jaar geleden, dat
paterstaat liet weten er 'in begin-
~»r te voelen om het kanaal door
«veland geschikt, te maken
Me duwvaart, waarbij dan ten
boften westen van het huidige
«ncomplex een nieuwe haven-
M zou moeten komen In Hans-
plwasmen er zich van bewust, dat
te zeer vervelende consequen
ce kunnen hebben Maar och. de
•weertenaren plukten de dag en
tornaar niet te lang stil bij al die
«e gedachten Tot de onbe-
Jf nazomerlucht boven Hans-
pop aie zestiende september in
Sb één kiap met dreigende wolken
Jf-iemld. toen rijkswaterstaat be-
T^aakte in welke richting de
«ngingen In een gesprek met de
^■.hoofdingenieur-directeur ir. J
»seg van rijkswaterstaat - welis-
Ptnet niet zoveel woorden - dat
Ften Hansweert tegen de vlakte
^to moeten. Maar de goede ver-
k! Hansweert hadden maar
IJ." W001'd nodig, Hun sombere
m'voelens zouden dus toch be
fte! worden
•'—•fractie in de gemeenteraad
gömerswaal liet vrijwel omr.id-
Daarop weten, de aanleg van
fk Suizen en een nieuwe vooiha-
P Hansweert-Oost onaanvaard-
KTlnden. De PvdA-ers bepleit-
le§ '>'an een nieuw sluizen-
westen van Hansweert in
- Hank Dal idee is de afge-
E*™»*eon aantal maal naar
-«Dracht. Het is echter onuit-
de grond ten westen van
is te slap om er een slui-
piex ie bouwen. Bovendien
v°o' ae plaats waar- de haven-
an zou moeten komen een zo-
^"delende plaat" ln de
scnelde. zodat, de kans op ver-
'8 van de havenmond groot is.
- rerstaat schoof dat alterna-
"Pwnaus van de tafel
Maar een half jaar later had de com
missie Klaasesz haar studie over de
Oosterschelde afgerond. Een nadere
analyse van de bevindingen van de
commissie leerde, dat de kanaalplan
nen en dus ook de voorgenomen af
braak van Hansweert-Oost maar beter
even in dc ijskast gezet konden wor
den. En dat betekende, dat de bevol
king van HansweerUOost weer moest
wachten op een definitief vonnis. De
onzekerheid over de toekomst van de
buurt is al die tijd blijven bestaan
Maar nu lijkt het erop. dat de patiënt
binnenkort uit de wachtkamer geroe
pen wordt om eindelijk de diagnose te
vernemen, die hij zelf al gesteld had:
ten dode opgeschreven
Verwaarloosd
Hansweert-Oost op een druilerige
maandagmiddag. Totaal verlaten
straten Hier en daar is een woning
dichtgetimmerd. Het gras in een
plantsoen moet hoognodig gemaaid
worden. De wijk maakt een verwaar
loosde indruk. De gemeente doet er
weinig meer aan. De slager, de bakker
en de melkboer: ze hebben allemaal
hun biezen al gepakt. Alleen het café
is blijven bestaan. Hansweert-Oost
heeft nog geen bulldozers gezien.
Maar de wijk is al ten gronde gericht.
Daarvoor heeft de slopende onzeker
heid gezorgd.
..Kijk "s meneer. Een paar jaar gele
den schrok iedereen zich hier te plet
ter. toen bekend werd. dat heel
Hansweert-Oost misschien tegen de
grond zou gaan. Maar da's al weer zo
lang geleden. Niemand heeft er eigen
lijk ooit nog wat van gehoord.
We zitten hier al zes jaar op een schop
stoel. meneer. Ze hebben lak aan ons.
Ze laten ons gewoon stikken Discri
minatie Komische Ko probeert de
lachers nog een keer op z'n hand te
krijgen met opmerkingen als
..Ik vechtdoortotdeRaad van Europa
om voldoende schadevergoeding te
krijgen." Maar de ernst wint het toch
even van de luim. Caféhouder Janus
den Boer bijvoorbeeld: ..Wat moeten
we. Al die tijd laten ze je in het onzeke
re Ik heb al twee keer de kans gehad
om ergens anders een zaak te begin
nen Maar dat doen we niet, zo lang we
niet weten water hier gaat gebeuren
En z'n vrouw Reinie. ..Alles wat we we
ten hebben we uit de krant We heb
ben nooit iets officieel gehoord Ja we
hebben wel 's een heel dik rapport ge
had Maai daar had je een woorden
boek bij nodig Het heeft eerst een
tijdje in de krantebak gelegen, daama
hebben we het maar weggegooid Wat
moesten we d'r mee. Geen mens die er
wat van snapt"
En dan komen de kleinere problemen
om de hoek kijken Althans, kleinere
problemen in de ogen van de heren
achter de tekentafels. Maar ze spelen
wel. in Hansweert-Oost Zoals dut
vrouwtje, dat al een jaar of vijf geleden
aan de burgemeester vroeg of het nog
wel verstandig zou zijn om haar .slaap
kamer van een nieuw behangetje te
voorzien Reinle den Boer worstelt
met diezelfde moeilijkheden ..We
hebben wel 's gedacht aan een grotere
baren aan een nieuwe vloer Maar daar
beginnen we voorlopig maar niet aan
Stel je voor straks hebben we er mis-
schien niks meer aan Een van de
stamgasten valt haar bij ..De boel
verpaupert hier gewoon De meeste
mensen doen niks meer aan hun huis
Ze zouden wel gek zijn Nu je boeltje
opknappen en over een paar maanden
gaat het zootje misschien weer tegen
de grond Dan kunje fluiten naar je
centen En een ander: ..Neem mjj hou.
Dc wil graag centrale verwarming aan
leggen Maar ik ben wel wijzer
Onzekerheid in Hansweert-Oost On
zekerheid ook bij zuster Angelique. di
rectrice van het bejaardentehuis Ma-
riaoord. Het is is het enige bejaarden
tehuis in heel Hansweert. Zo n vijfen
dertig bejaarden vinden er onderdak
..Wij weten officieel nog van niks. Ja.
alleen uit de kranten Maar wat de
toekomst van ons tehuis is. we kunnen
er alleen maar naar raden
Het enige, dal we weten is dat er de
gemeente achter de Boomdijk ln
Hansweert-West ruimte gereserveerd
heeft voor een nieuw Mariaoord. En
dat is alles Ook de directrice van Ma
riaoord wil zo langzamerhand wel eens
weten waar zij aan toe is ..Er zijn hier
allerlei nieuwe voorzieningen nodig.
Hetsanitair moet verbeterd worden en
we moeten een lift hebben Dat zijn
dingen, die we anders allang gedaan
zouden hebben Voor een groot
aantal bewoners van Mariaoord zou
een eventueel vertrek uit Hansweert
(er is al eens gesproken over een fusie
met het bejaardentehuis "Avondlicht
in Kruiningem een regelrechte ramp
betekenen Ze zijn te verknocht aan
Hansweert. met z'n schepen, z'n slui
zen en z'n schippers E>e bejaarden van
Mariaoord hebben het zuster Angeli
que al eens toevertrouwd: .Ik hoop
zo'n verhuizing nooit mee te maken.
Vuilnisbak
Mathijs Lokerse 42» is voorzitter van
het. belangeneomité Hansweert-Oost
Een comité dat. zich voornamelijk be
zig houdt met de materiele belangen
van de buurtschap, die gedoemd is te
verdwijnen Het comité bemoeit zich
niet met de plannen van rijkswater
staat. Dat is een taak - zegt Lokerse -
voor de gemeenteraad. ..Maar als er
over vergoedingen gepraat moet wor
den voor de woningbezitters en voor
de huurders dan komen wij in het ge
weer Hel heeft nu nog geen zin om met
allerlei eisen te komen Wat heb je er
aan om overal tegenaan te schoppen.
Je verschiet er alleen je kruit maar
mee. Het is duidelijk: Lokerse ziet
weinig m de strategie, die het comité
Leefbaarheid Hansweert >zo n klein
dorp, maar toch met twee belongen-
comite 'si hanteert. ..Het zijn gewoon
schreeuwers Wat heb je aan die pop
penkast
Lokerse. zijn vrouwen z n vijf kinderen
hebben Hansweert-Oost een paar da
gen geleden de rug toegekeerd Het ge
zin Lokerse is verhuisd naar Kruinin-
gen. .Ik ben hier geboren en getogen t
Was een gezellige buurt Dc iaa: hier
een stuk van m n leven achter En hij
f .Ingang Kanaal door Zuid
moer ten westen van Hansv
^vio-Klaasc/vcrwiNMPl»»
uizen Hansweert deJjjjLEL
L .PviiA-fractie raad Reime
fi .Kanaalplan fe 5na -
Sa""! Si,
ft* h
Tekst: Willem J. van
Ben Jansen
Foto's: Dick Faber
klinkt wat verbitterd als hij zegt. Ik
zou hier willen blijven wonen, als
Hansweert-Oost was gebleven zoals
het was. Maar het is hier ontzettend
achteruit gegaan. Ze noemen
Hansweert-Oost de vuilnisbak van
Reimerswaal Er zijn nog maar weinig
van de oorspronkelijke bewoners
overgebleven En wat hebben we er
voor teruggekregen0 Plebs, bijstand
strekkers. lieden die het allemaal niet
zo nauw nemen Ze kruipen in een
huisje Getrouwd of niet getrouwd Ze
doen maar Wat kan het ze schelen wat
er gebeurt- Als ze weg moeten, lopen ze
wel weer naai de bijstand Dat is de
voorzitter van het belangeneomité
Hansweert-Oost Een voorzitter, die
zegt. dat zijn comité bereid is in de
bres te spnngen voorde belangen van
alle inwoners van Hansweert-Oost.
Behalve voor her. plebs Want die lui
leven toen maar m zonde. Lokerse is
lid van do SG P zegt hij. Maar dat was
al duidelijk Er zijn in Hansweert-Oost.
gelukkig ook mensen, die kunnen rela
tiveren
Dat kunnen de lolbroeken in t Anker.
En dat kan ook de vice-voorzitter van
het comnc- Hansweert-Oost. het
WD-raadslid J Griep Het gaat mij
te ver om alle mensen, die hier de laat
ste jaren zijn komen wonen, als asso-
cialen aan te duiden. Er zijn hier na
tuurlijk wel wat mensen, die van wat
minder allooi zijn. maar ja. dat brengt
het feit met zich mee dat de huren zo
laag zijn. Lokerse heeft het echt wel
over de uitzonderingen. Je kunt alle
mensen, die hier de laatste jaren zijn
komen wonen met over één kam sche
ren" De heer Griep is een van de velen
die zich afvragen of het met moglijk is
om de nieuwe sluizen achter de sluizen
in het huidige kanaal te leggen en op
de plaats van die bestaande sluizen de
nieuwe voorhaven Volgens rijkswa
terstaat is die mogelijkheid onder
zocht- Maar het blijkt geen haalbare
zaak te zijn. omdat er een te korte
voorhaven zou ontstaan Bovendien
zou dan toch een groot deel van
Hansweert-Oost gesloopt moeten
worden, omdat de nieuwe voorhaven
aanzienlijk breder wordt dan de hui
dige en omdat er een vrij zware, op
Deltahoogte gebrachte dijk om de
voorhanden komt te liggen
Opvangen
Een enquête heeft destijds uitgewezen
dat vijftig a zestig procent van de hui
dige bewoners van Hansweert-Oost
na de verdwijning van bun
woningen in Hansweert-west
i echte Hansweertsers spreken over
Hanswest om het verschil met
Hansweert-oost aan te geven) wil gaan
wonen Volgens de heer Griep is het
aantal mensen, dat dit ook werkelijk
Een reeds leegstaand huis
zal doen in feite geringer In ieder ge
val heeft, de gemeente Reimerswaal
met de omvang van dc bestemmings
plannen "Achter de Boomdijk" in
Hansweert en Eendepoel" in Kruinin-
gen rekening gehouden melde opvang
van de inwoners uit Hansweert-Oost.
Overigens vindt de heer Griep dat ze
'aan de overkant' wat al te hard trek
ken aan de inwoners van Hansweert-
Oost „Ze vinden het allang best als
iedereen uit Hansweert-Oost daar
komt te wonen Leuk voor de midden
stand. voor de leelbaarneid en zo. den
ken ze dan"
De heren J Boon. J Bogers en J R
Kok willen namen het comité Leef
baarheid Hansweert' best toegeven
dat het voor de leefbaarheid van
Hansweert-West een goede zaak zou
zijn als het grootste deel van de bewo
ners van Hansweert-Oost aan de over
kant van het kanaal zou komen wo
nen. „Maar we zouden niet graag
willen dat de mensen geen andere keus
hadden. Je moet iedereen de gelegen
heid geven om zich te vestigen waar hij
zelf wil. Het gaat erom dat we hier in
Hansweert de mensen iets kunnen
bieden zodat ze gemotiveerd zeggen:
ja. daar wil ik gaan wonen Maar zon
der de medewerkingvan de gemeen
te. de provincie en het rijk kan Hans
weert niets bieden" aldus de heer
Boon ..We krijgen vaak het verwijt te
horen dat wij overal maar tegenaan
schoppen, maar tk wil hier best even
stellen dat het gemeentebestuur alle
lof verdiend voor de manier waarop
het Hansweert zo leefbaar mogelijk
tracht te maken. De kneep zithem veel
meer bij de provincie en het rijk. Daar
moeten de oplossingen vandaan ko
men voor de grote problemen van
Hansweert: de kanaaiaanpassmge en
de sterk verminderde inkomsten van
de middenstand door de openstelling
van de Schelde-Rijn verbinding
Overigens begrijpen de heren van het
zonder daartoe ui (genodigd te worden
vanuit Hansweert-Oost. We willen al
leen maar graag komen tot een bunde
ling van krachten 'Hoe je het ook be
kijkt. Hansweert-Oost is een stukje
van Hansweert We zouden graag
zien dat. de mensen die de belangen
van dat stukje Hansweert behartigen,
zich bij het comité "Leefbaarheid"
Hansweert' aansluiten, net zoals an-
Eigenaars
iel
jtoüjic werd verwacht dat het
ataiÊs- en i
De
kprocedure
ja, uBpraaKproceaure
g-wannen voor de aanpassing
*:--z -J wcrd maar aanlei-
d?norijksbegroting voor '74i in
'trlmT gem dat de minister
lit** ^ren ^fetstaat wilde, datin
litoimL uw van de nieuwe slui-
:fcrl°'.en begonnen Hu had er
«AJ» w» v«f
en voor uitgetrokken
Schepen bij de sluizen
I.oeo-burgemeester C. Slabbekoom
van Reimerswaal. die zelf in
Hansweert-Oost woont, stipt een
probleem aan. dat vooral voor de ei
genaars van woningen geldt. "Er zijn
mensen, die elders in de gemeente een
leuk plekje zien om te gaan wonen,
maar die zitten dan met het probleem,
dat ze hun woning nauwelijks kwijt
kunnen raken of tegen een veel te laag
bedrag. Als ze dan wachten tot rijks
waterstaat de woningen gaat aanko
pen. dan krijgen ze misschien wel een
betere prijs voor hun huis, maar dan
is het dat leuke plekjes weg."
De heer Slabbekoom zet met veel an
deren wel eens vraagtekens achter de
noodzaak om hei kanaal te verbreden.
Vroeger was het twee koer zo druk op
he t kanaal als nu en er ls nog nooit iets
ernstigs gebeurd. Ik kan me niet voor
stellen dat er zodanige ontwikkelin
gen in de binnenvaart komen, dat die
verbreding echt broodnodig is. De
duwvaart ja. daar is het kanaal nu niet
geschikt voot. Maar moet je voor die
paar firma's die schepen voor de duw
vaart hebben, zo'n investering plegen.
Kun je niet net zo goed een sleepdienst
organiseren om de losse bakken door
het kanaal te slepen en de duweenheld
aan het eind eind van kanaal dan weer
aan elkaar koppelen0 "Maar loskoppe
len en later weer vastkoppelen kost
tijd. zoveel tijd dat sommige duw-
eenheden. die van Rotterdam naar
Vlissingen of Gent moeten varen, nu al
de Schelde-Rijnveibmding nemen.
Een omweg weliswaar, maar een tijd
winst vergeleken bij het met losse
bakken door het kanaal door Zuid-
Bevel and varen. Bovendien is het
een naüonaal-economisch belang om
duweenheden snel van Rotterdam
naar Gent te kunnen laten varen.
Want andets zouden de zeeschepen
hun voor België bestemde vracht wel
eens ergens anders kunnen gaan los
sen dan in Rotterdam. Dat weet de
heer Slabbekoom ook best. En weer
over Hansweert-Oost ..Een paar jaar
geleden zou er 450 miljoen gulden met
de verwezenlijking van de kanaal
plannen gemoeid zijn, waarvan twin
tig miljoen in het doen verdwijnen van
Hansweert-Oost gestoken zou worden.
Vijf procent van de totale kosten dus.
Dat is toch maar een schijntje - Alleen
Jammer voor de mensen die hier zo
graag wonen aldus de heer Slabbe
koom met een beetle bitterheid in zijn
stem Het zit er wel in dat de raad van
de waterstaat straks tijdens de hoor
zittingen weinig echt felle protesten
tegen de kanaalplannen, voor zover ze
Hansweert-Oost betreffen, te beluiste
ren zal krijgen. Daarvoor sleept de
zaak al te lang De bevolking van het
buurtschapje vindt het weliswaar
jammer om te verhulzen, maar dat is
uiteindelijk toch beter dan die steeds
durende onzekerheid. Bovendien raak
Je t goed beu om zes jaar lang tegen
vaal behang en versleten vloerbedek
king aan te kijken, die Je niet wil ver
nieuwen. omdat de boel volgend jaar
misschien toch gesloopt zal worden.
De vraag hoe de huurders en de eige
naars van de woningen in
Hansweert-Oost straks financieel ge
noegdoening zullen krijgen, houdt
straks de gemoederen misschien nog
wel het meest bezig. Dan komt het
comité Hansweert-Oost pas echt in ac-
ue En dan gaai ook Ko vechten.
Desnoods tot de Raad van Europa.
