PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT NOG VERDERE BEPERKING LOON- EN PRIJSSTIJGING Van Agt zet wetsontwerp zich af tegen PvdA-WD Gemeenteraad Goes nam weer geen beslissing over het zalenprobleem MINI KRANT Europese scheepsbouw ernstig ge 'in Zie pagina 22 Kabinet in gesprek met vakbeweging: Conflict Belgische index afgewend vandaag MEERDERHEID VERWEES VOORSTEL TERUG Wild West bij it zuiderburen pagina 13 219e jaargang no. 221 Vrijdag 17 september 1976 (Van onze redactie economie) DEN HAAG - Voor 1977 wil het kabinet een nog verdere beperking van de stijging van lonen en prijzen dan nu het geval is. „Er staan ons ernstige zaken te wachten als we kijken naar de ontwikke ling van de werkgelegenheid en de sterke daling van de investeringen", zei minister Boersma donderdag kort voor middernacht na het gesprek met vertegenwoordigers van de vakbeweging. Toch wil het kabinet ernaar streven dat in 1977 de vakbeweging weer de vrijheid krijgt om met de werkgevers te onderhandelen. „Dan moet er ook wat ruimte zijn om te onderhandelen. Die ruimte al moeten worden gevonden in de sfeer van de belastingen en de sociale premies", zei de minister. De vakbeweging is fel gebeten op het kabinet, nadat men donderdagavond te toren heelt gekregen, dat binnen enkele rien door het kabinet enkele wets- wontellen bij de tweede kamer zullen «orden ingediend, waarover vakbewe- ag en werkgevers in de SER niet heb- m kunnen adviseren. Het betreft hier tot meuwe plan voor de kinderbijslag en de kinderaftrek, de verlaging van de toogte wao-uitkering van 80 naar 75 procent, het opschonen van de sociale ;oondenlngen en een wijziging van de positie van kostwinners. Het kabinet heeft enkele maanden ge leden de Sociaal- Economische Raad over deze zaken om een advies ge vraagd. Het kabinet stelde in die aan vraag het advies nodig te hebben voor 1 oktober De vakbeweging heeft donder dagavond het gesprek met een rege- tcgsdelegatie, bestaande uit de minis tro Boersma en Lubbers, aangegrepen co te vragen wat het kabinet nu gaat doen. nu de SER door tijdgebrek niet ee bet uitbrengen van een advies is toegekomen. 'Buitenspel' De vakbeweging kreeg ten antwoord dit bet kabinet op korte termijn dan tondoadvies de wetsvoorstellen bij de kamer mu indienen. „Hiermee wordt het totale bedrijfsleven buiten spel ge- sontwerpen zijn ingediend", aldus zet, want ook de werkgevers zijn niet in NKV-voorzitter Wim Spit. Hij meent, staat geweest op zo'n korte termijn ad- dat deze houding van het kabinet politiek-sociaa! onjuist is. Ook was de vakbeweging niet te spre ken over het feit. dat het kabinet pas de vakcentrales voor een informatief ge sprek uitnodigde, nadat het FNV vijf weken eerder in een brief had gezegd de standpunten ten aanzien van de ontr wikkeling van lonen en prijzen nader te willen bespreken. De vakcentrales me nen, dat als de pnjzen in de komende maanden inderdaad boven de door de regering gestelde 8,25 procent uitstijgen een voorschotmoet worden betaald. Dit voorschot zal dan per 31 december moe ten worden verrekend. De minister meent, dat ook de werkge vers recht hebben op een gesprek met het kabinet en dat het overleg tussen vakbeweging en werkgevers in de Stichting van de Arbeid zo spoedig mo gelijk op gang moet komen. De minister denkt, dat dit over enkele weken het viezen uit te brengen. Hel enige wat we eventueel nog kunnen doen. is via ad ressen de leden van de kamer ons standpunt meedelen, als straks de wet- HARTPATIËNT LUCHTBRUG IN GENEVE OVERLEDEN u door DEN HAAG (ANP) - Naar eerst r betrokkenen is bevestigd, is eind vo rige week een Nederlandse hartpatiënt, die in Geneve een hartoperatie heeft ondergaan, overleden. Volgens prof. dr. J. M. Greep, lid van de werkgroep hart- chirurgie buitenland van de Gezond heidsraad, overleed de man. een 68- jarige Hagenaar, aan longcomplicaties geval zal kunnen zijn. Daarbij zal wat enkele dagen na de operatie. er eventueel in de tweede helft van dit Dezezaak isnaar buiten gekomen tegen jaar op het loonfront nog kan gebeuren iVan onze correspondent) BRUSSEL - Een dreigend conflict tussen Belgische regering en vak bonden over de vaststelling van het indexcijfer voor de kosten van le vensonderhoud en de aanpassing van de lonen hieraan, is na uitput tende onderhandelingen afgewend. Er werd een compromis bereikt, niet in het minst omdat de regering flink water in de wijn deed. Inzet van de touwtrekkerij, die in Wallonië al aanleiding was voor sta kingsacties en demonstraties, was het besluit van de regering de hoge prijzen voor groente en fruit gedu rende juli. augustus en september niet te laten meetellen bij de bepa ling van het indexcijfer. Onder dreiging van een nationale staking kwam donderdag, na onder handelingen die tot diep in de nacht duurden, een compromis tot stand: er komt geen compensatie voor de werknemers, maar wel voor degenen die aangewezen zijn op sociale uitke ringen (zoals ouderdomsuitkerin- gen). Dit laatste betekent een extra uitgave van veertig tot 45 miljoen gulden. •De kaderleden van de Industriebon den NW en NKV, werkzaam in de vesti gingen van Vredestein, zijn donderdag akkoord gegaan met de uitgangspunten voor een reorganisatie van Vredestein. zoals de overheid die heeft geformuleerd in een eind vorige maand aan de vak bonden gezonden memo. omhoog Dewatertarieven In "net verzorglngsee- van de NV Watermaatschappij Zad-West-Nederland (WMZ) zullen in met gemiddeld tien procent om- keg gaan PAGINA 3 de wens van de betrokken medische specialisten in Prof. Greep: „We vonden dat we dit een beetje toe moesten dek ken om niet te veel onrust te verwekken. Natuurlijk is het ernstig en verdrietig dat deze patiënt is overleden, maar bij dit soort operaties is nu eenmaal altijd een groot risico aanwezig.Volgens de Maastrichtse hooglerrar is het overlij den van de Hagenaar te wijten aan ern stige complicaties en niet aan een even tuele menselijke fout van de behande lende artsen in Geneve. Het voorval tst, aldus prof. Greep, het voortbestaan van de luchtbrug naar geneve niet aan. De secretaris van de Nederlandse hart patiëntenvereniging. de heer P. van Overveld. verklaarde desgevraagd: „Het is een trieste zaak. Het had ons ook in Houston kunnen overkomen, maar gelukkig is van onze patiënten nog nie mand overleden". In geneve zijn inmiddels een kleine 20 Nederlandse patiënten geholpen. moeten worden bezien in het licht i wat ons in 1977 te wachten staat, zo meent de heer Boersma. PIRATENSCHEPEN MEBO1 EN II NAAR AFRIKA ZUERICH (AFP)-De vroegere 'pira tenzender' radio Nordsee Intema- tionaol. die van 1969 tot 1974 voor de Nederlandse kust opereerde, is aan een Afrikaans land verkocht, zo is in Zuerich bekendgemaakt door de Zwitserse eigenaars, Erwin Meister en Edwin Bollier. Het verzorgingsschip Mebo 1 en het zendschip Mebo 2. die in Rotterdam nagekeken zijn, vertrekken volgende week naar een Afrikaans land. Zij zul len dienst doen als tweede nationale zendstation. SCHIPHOL: Ir. A. Stikker spreekt tijdens een persconferentie op Schiphol de conclusie uit, dat de Westeuropese scheepsbouw, waarbij ongeveer 450.000 werknemers in 12 landen betrokken zijn, ernstig in gevaar verkeert. De heer Stikker is voorzitter van de raad van bestuur van Rijn-Schelde-Verolme. ONDERHANDELINGEN MET JAPAN MISLUKT SCHIPHOL lANP) - De Westeuropese scheepsbouw, waarbij ongeveer 450.000 werknemers in twaalf landen betrokken zijn. verkeert in ernstig gevaar. Dit is de conclusie van ir. A. Stikker, voorzitter van de raad van bestuur van Rijn- Schelde-Verolme, die als lid van het comité van de Associatie van Westeuropese Scheepsbouwers in Rome onderhandelingen met de voornaamste groep van Ja panse scheepsbouwers heeft zien mislukken. Het ging er bij deze onderhandelingen, meer om te trachten de Japanners te die gedurrende de laatste twaalf bewegen genoegen te nemen met een maanden in Tokio, San Francisco en kleiner marktaandeel in de scheeps- tenslotte Rome werden gevoerd, onder bouw. Maar de Japanse delegatie, die GEURTSEN: „MINISTER SPREEKT VOOR ZIJN BEURT' (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Minister Van Agt (justi tie) heeft donderdag tijdens het abor tusdebat duidelijk laten doorscheme ren dat hij niet van plan is zijn handte kening te zetten onder het PvdA-VVD- initiatiefontwerp inzake abortus. Als hij weigert dit voorstel te contrasigne ren kan het geen wet worden. Letterlijk zei de bewindsman: „Alleen een rege ling die de zorg voor de ongeborene in voldoende mate tot gelding brengt, verdient het kracht van wet te krij gen". De uitlatingen van de bewindsman wekten in de kamer veel verbazing Van tevoren had hij aangekondigd met in houdelijk op de twee wetsontwerpen in te gaan. Maar uit de context van zijn woorden viel op te maken dat hij de zorg voor het ongeboren leven onvoldoende terugvindt in het socialistisch-liberale wetsontwerp De vier indieners van het PvdA-VVD- ontwerp toonden zich na afloop onaan genaam getroffen door de interventie van Van Agt. Zij vroegen zich af of hjj namens zichzelf sprak of namens het kabinet. Dat laatste zei men zich nauwe lijks te kunnen voorstellen. Toen zij Van Agt daarover benaderden, gaf hij een ontwijkend antwoord. Voor de NCRV-radio zei Van Agt later dat zijn mededelingen het kabinets standpunt vertolken, zolang het tegen deel niet is gebleken Mr Geurtsen, een van de indieners van het PvdA-WD-voorstel, noemde de laatste zinnen van Van Agts antwoord een duidelijke poging tot beïnvloeding van de kamer. Staatsrechtelijk is het een vreemde zaak, aldus Geurtsen. „De vraag of een initiatiefwetsontwerp voor de regering acceptabel is. wordt ge woonlijk pas beantwoord als de eerste kamer en de raad van state zich hebben uitgesproken. Van Agt sprak gewoon voor zijn beurt", aldus mr. Geurtsen. Gedobber9 Mevrouw Cappeijne-van de Copello (vvd) sprak in haar tweede termijn van 'vreemd politiek gedobber' van Van Agt, die zo 'welwillend was zich even als een politieke diva in de schijnwer pers te plaatsen'. Mevrouw Cappeijne zei niet te begrijpen da» Van Agt, als hij slechts even de kamer binnenwipt, zich ISlot zie pagina 3 kolom 4) 65 procent van de Japanse scheeps bouwers vertegenwoordigde, heeft la ten weten op die gedachte niet te kun nen ingaan, ook al omdat deze voorna melijk grote scheepsbouwwerven in eigen land sterk beconcurreerd zouden worden door de kleinere en middel grote werven. Volgens ir. Stikker komt de Westeuro pese scheepsbouw voor een ondoenlijke situatie te staan wanneer er geen tegenmaatregelen worden genomen. Hij denkt daarbij zelfs aan een vorm van protectionisme van de zijde van de be trokken regeringen. Daarnaast zullen naar zijn oordeel herstructurering bin nen de Westeuropese scheepsbouw, het vaststellen van een minimumcapaciteit per land en productiviteitsopvoering. alles in overleg met de regeringen, door gevoerd moeten worden om aan de Ja panse opmars op scheepsbouwgebied het hoofd te kunnen bieden Om dergelijke maatregelen te bewerk stelligen zullen de betrokken regerin gen, de EEG-commissie en de OESO de Organisatie voor Economische Samen werking en Ontwikkeling) van de resul taten van de mislukte besprekingen op de hoogte worden gesteld Volgens ir. Stikker heeft een toekom stanalyse uitgewezen, dat de behoefte aan scheepsbouwprodukten in de ko mende vier jaar 30 tot 40 procent lager zal zijn dan in de afgelopen periode en omdat Japan thans tot 40 procent onder de Europese kostprijs werkt, zou het zijn aandeel nog kunnen vergroten. Een gevaar is volgens hem ook, dat de Japanners, indien zij dat zouden wil len, in de komende periode tot 1980 via hun grote capaciteit aan de hele we reldbehoefte zouden kunnen voldoen. De kentering van Tolman §Het gaat er zowaar op lijken dat de CHU een echte poli tieke partij met bijbehorende partijdiscipline wordt: zowel de kamerfractie als het be stuur van deze unie hebben forse verklaringen afgelegd over het op treden van het kamerlid Tolman in Zuid-Afrika. Diens houding wordt nu unaniem afgekeurd en Kruisinga heeft er nog eens aan toegevoegd, dat op de Zuidafrikaan.se regering „maximale druk moet worden uitgeoefend zodat zij de apartheidspolitiek laat varen". In vroeger dagen was een dergelijke vast beraden eensgezindheid niet altijd aanwezig: kamerleden van de CHU stemden nogal eens verdeeld en van een strakke fractiediscipline was geen spra ke. „De CHU is geen partij, maar een unie", zo kon men vroeger vaak horen. In het nog altijd leesbare boek van Henry Faas „God, Nederland en de fran je" - het is al bijna tien jaar oud - komt een rake typering voor van de huidige kamervoorzitter Vondeling over de vroegere CH-leider Beermnk „Hij ver mijdt zowel het njet' als het 'ja' en kiest voor het 'nja'. En de vroegere CH- senator Van Bruggen zei eens in de eer ste kamer dat men niet alleen hoefde te kiezen tussen voor of tegen: men kan kan ook 'tamelijk voor' en 'tamelijk tegen' of zelfs 'benepen voor" en 'bene pen tegen' zijn. Ten aanzien van Tolman was de CHU ditmaal niet 'tamelijk' en evenmin 'benepen' tegen, maar tegen - zondermeer. Vermoedelijk heeft dit te maken met de schaduwen, die het CDA in deze da gen vooruitwerpt In de samenwerking met KVP en AR kan de CHU zich name lijk niet permitteren dat een apartheidspolitiek van Zuid-Afrika wordt goedgepraat. Bij de KVP. maar vooral bij de AR is de stemhebbende gemeente fel tegen deze politiek. Mis schien zijn er hier en daar nog wel leden van deze confessionele partijen die minder scherp in hun afkeuring zijn. maar zij zitten zeker niet in de opinie- vormende partijor ganen. Indien de CHU nu haar afgevaardigde Toiman zijn Zuidafrikaanse gang zou laten gaan. dan zou dat bij vriend en vrijand van het CDA felle reacties oproepen: droefheid ter ene zijde en leedvermaak en verwijten aan de andere kant. Henry Faas schreef destijds in hetzelfde hoofd stuk, waarin hij het had over 'lya' van Beemlnk. dat de KVP en de AR maar beter hun CDA-illusies konden opge ven. daarbij doelend op bepaalde ka raktertrekken van de CHU. Een christen-democratische partij zou - naar het oordeel van Faas - „een nogal kleur loze middenpartij worden". Inmiddels zijn de ontwikkelingen verdergegaan - zij het met horten en stoten - en een gevolg daarvan is dat de CHU zich af en toe minder als vrijblijvende unie en meer als politieke partij opstelt. Dc jjjtifter Boersma legt de nadruk op de süDd tegen de werkloosheid onder jon geren. pagina 4 schelden Opinie Verkiezingsstrijd in West- yutsland scheldkanonnades tussen Welders pagina 13 halveren j*Jn)">n>ensongelIJkheid m Nederland «nds 1938 minstens gehalveerd pagina 15 ramp Sport: Het wlelerseizoen 1976 was voor P»tor Gódde een rampjaar pagina 21 o,«duftnéle produkue weer in op- 0(16 beweging, beurs - financiën ewnoinie MEERDERHEID VOOR NADERE UITWERKING GOES - De Goese gemeenteraad heeft donderdagavond met 11 tegen 8 stem men net als in augustus 1975 geweigerd een beslissing te nemen over een oplos sing van hel zalenprobleem in Goes. Een voorstel tot financiële steun voor het opknappen als theater van de par ticuliere schouwburg 'De Prins van Oranje' verwees de raadsmeerderheid terug. Ook een besluit over de bouw van een evenemetenhal in het statio nsgebied. met een jaarbijdrage van de gemeente in de expolitatie. stelde de raad uit. Rond midden., -ht steunden WD. PPR en CGG minus wethouder drs. J Dijk graaf) een motie van J. P G van Ooijen icgg), waarin de hele zaak voor nadere uitwerking aan het college van b. en w. wordt teruggegeven. PvdA. SGP en we thouder Dijkgraaf stemden tegen. De motie werd Ingediend, ondanks een ver zoek van burgemeester mr. F G. A Hu- ber om de behandeling verder op te schorten tot de oktobervergadering van de raad In de motie staan enkele uitgangspun ten die b. en w bij hun nadere onderzoek moeten betrekken De voorstemmers wensen dat 'de Prins' bestemd wordt tot culturele accommodatie met financiële medewerking van de gemeente, terwijl de technische uitwerking en juridische mogelijkheden daarbij beter bekeken moeten worden, met inbegrip van een eventuele aankoop van de schouwburg door de gemeente In de motie wordt verder gesteld dat er jaarlijks een bedrag van 250.000.- gere serveerd moet worden voor culturele ruimten. Over de evenementenhal meldt de motie, „planologische reser vering van een ruimte in de dire te om geving van het NS-station voor bijzon dere bebouwing, waartoe gerekend wordt een multi-funcctioneel zalen complex." Verschillen Bij de behandeling van het voorstel tra den ernstige meningsverschillen binnen het college van b. en w aan het licht, die naar voren werden gebracht door we thouder J P Lindenberghivvd) Hij be klaagde zich erover dat hy zijn minder heidsstandpunt onvoldoende in het col lege had had kunnen verdedigen en ook merkte hij op dat het hem als wethouder aan onvoldoende gegevens over de plannen in het stationsgebied ontbro ken had. „Heel de presnetatie van het voorstel is fout geweest. Het kon hele maal niet", aldus de heer Lindenbergh. „Het schreien was me nader dan het la chen." Het betoog over het Goese zalenpro bleem werd ingezet door drs. G. R. Heerebout (pvda), Hij stelde dat er In Goes plaats is voor een redelijke thea tervoorziening. die hij 'schoorvoetend' in de Prins wilde zien „Nieuwbouw zou het plezierigst zijn, maar ik ben bang dat er geen meeerderheid voor te vinden is", meende de heer Heerebout. Hij be nadrukte datzIJn fractie tegen aankoop van de schouwburg is. Het raadslid stelde zich positief op tegen de bouw van een ruimmte voor grotere bijeen komsten in het stationsgebied. „Als we ervan uitgaan dat Goes in Zeeland een duidelijke functie heeft, dan moeten we bereid zijn in de beurs te tasten of accep teren dat de zaken naar elders uitwijken of niet komen", vond drs. Heerebout „Als men in de hal niet wil. dan moeten we niet meer te hoog opgeven over de centrumfunctie van Goes." Mevrouw L. J. Mol-de Jager (vvd) pleitte er voor om eerst een culturele basisac commodatie in de 'Prins van Oranje' veilig te stellen. Zi) zag in dat verband meer in aankoop door de gemeente, omdat bij particuliere exploitatie van de Prins de continuïteit niet gewaar borgd is. Het raadslid het grote twijfels l Slot zie pagina 7 kolom 2) 'e recente reacties van de CHU kun nen tot gevolg hebben, dat geen aan dacht wordt geschonken aan de feite lijke inhoud van Tolmans mededelin gen. Er ontstaat immers nu een stem ming van „de CHU laatde man vallen en daarmee is de zaak afgedaan". De scherpte van de CH-verklaringen is vermoedelijk mede bepaald door Tol mans onhandige formuleringen, die in Nederland de indruk wekten dat hij op trad als vertegenwoordiger van de CHU. In Zuid-Afrika is deze indruk overigens zonder twijfel uitgebuit ten dienste van de regenngspolitiek daarginds. Niette min blijft de vraag: wat heeft de man in kwestie nu eigenlijk aan laakbaars ge zegd'' Naar ons gevoel is dat vooral zijn verklaring, dat er „in Nederland sprake is van een kentering in het denken over Zuid-Afrika" Dat werd gezegd tegen over een Zuidafrikaans publiek in een land. waar niet-blanke rassen thans op niet mis te verstane wijze duidelijk ma ken dat zij het oneens zijn met de poli tiek van de blanke regering. Dat is ge zegd tegenover een blanke groep, die zich verongelijkt en geïsoleerd voelt in deze wereld en die ln een dergelijke si tuatie eerder emotioneel dan rationeel reageert. In een dergehjke sfeer nu komt een Nederlands politicus vertellen dat er in het denken van zijn landgenoten een kentering ontstaat, met andere woorden: „In Nederland komt er meer en meer sympathie voor uw beleid". Dat is een naar onze mening lichtvaardige en laakbare uitlating. Zij stoelt niet op feiten - het éne punt dat Tolman noemde (de houding van de hervormde synode) is uit zijn verband gehaald - en ls derhalve onjuist. Tolman zou er beter aan hebben gedaan de mensen daar ginds op de hoogte te brengen van de toenemende zorg en de verontrusting in Nederland over de gang van zaken in Zuid-Afrika. De ontwikkelingen in dat deel van de wereld gaan angstaanja gend snel. zo snel zelfs, dat op zeker moment de tijd voor initiatieven aan de blanke kant voorbij kan zijn. Uit allerlei uitlatingen en publikaties in Nederland komt deze toenemende zorg naar voren: waar zal dat daarginds toe leiden? Tot guerrilla's? Tot een rassenoortlog? Tot een verdergaande ontwikkeling in de richting van een politiestaat? Dat zijn zo vragen, waarover in Nederland wordt gesproken. De kentering waarop Tol man doelde, is naar ons gevoel verder weg dan ooit Alles bijeen een eigenaardig totaal beeld Een kamerlid van de CHU legt in Zuid-Afrika een verklaring af die uit gaat van een kennelijk verkeerde taxa tie: zijn opvatting over het denken in Nederland over Zuid-Afrika is althans eenzijdig. Dat is een eerste misrekening. tSlot zie pagina 3 kolom 1)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1