Bezette bedrijf Veldkoning kan
waarschijnlijk behouden worden
Verzet tegen deelname
in Franse kernreactor
Uitlatingen Boersma
over wetsontwerp
VAD "onbegrijpelijk
„PORTUGEZEN MOETEN
DE BUIKRIEM AANHALEN"
PZCA
Oceanoloog Cousteau:
„GIFTIJDBOM VOOR
ITALIAANSE KUST"
Hoorspelacteur
Van Cappellen
overleden
Mario Soares kondigt hervormingen aam
LOSKOPPELING VAN HOLLAND UNITED VOORGESTELD
Vertrouwen
in Van Agt
teruggelopen
11 SEPTEMBER 1976
u MEDEDELINGEN LUBBERS
OVER "VERRUIMDE SAMENWERKING"
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - In de tweede kamer zijn bedenkingen gerezen tegen
de voorgenomen deelneming van Nederland aan het Franse
meUe-kweekreactorproject „Super Phénix". Met name de PPR.
maar ook leden van andere progressieve fracties, verzetten zich
tegen alle verdere stappen op dit terrein van de kernenergie. De
tegenstellingen zullen vermoedelijk woensdagavond 15 september
ia een debat tot uiting komen.
De viste kamercommissie economi
se «ken heelt deze week met minis
ter lubbers (economische zaken) over
leg gevoerd naar aanleiding van diens
brief over snelle-
kffffkreactorprojecten. Daarin zegt
hij dat de mogelijkheden tot deelne
ming aan kweekreactorprojecten moe-
Itn worden opgengehouden en dat f 46
miljoen wordt uitgetrokken voor een
beperkt vervolgprogramma voor in
dustrie en onderzoekinstellingen.
Oorspronkelijk was er de samenwerking
van de Beneluxlanden met West-
Duitsland voor de bouw van een de-
monstraüereactor ln Kalkar, die in-
niddels ver is gevorderd. Deelneming
un dit project is de laatste jaren in ons
Und fel aangevochten. De regenng wil
asar verplichtingen wel voortzetten.
f»r niet zonder meer aan een tweede
jülkar" deelnemen. Gezien de bij-
èaeevan de Nederlandse Industrie en
^toekomstverwachtingen zou het on-
wttandigzijn te stoppen.
is nu een vemiimde samenwerking
to: stand gekomen, waaraan ook deel
nemen landen als Italië en Frankrijk.
Vooral de Fransen zijn wat verder ge-
roraera dan de Duitsers en zij hebben
oden landen gevraagd in het Phenix-
prewt bouw van een proefcentrale.
(h'. te nemen Deelneming van Neder- rome (AFP)- Acht mijl uit de Italiaanse Adriatische zeekust, ter
Minister Lubbers heeft er in het overleg
met de commissie op gewezen dat het
maar om een geringe deelneming gaat
>2.5 procent), aanzienlijk minder dan in
Kalkar, waarvoor Nederland 15 procent
moet betalen Hij wilhetsysteemvande
kweekreactor een kans geven met het
oog op de stroomvoorziening in de toe
komst De steun aan de Industrie en de
deelneming aan het Franse project zijn
opties, die de toekomst open houden in
afwachting van defini tieve beslissingen.
Afwikkelen
In kringen van met name PPR en PvdA
wil men geen enkele deelneming meer
aan snelle-kweekreactorprojecten. Het
liefst zou men daar de „Kalkar"-zkak
afwikkelen, kijken welke schade
claims er dan komen en die betalen. De
SEP zou moeten worden gevraagd een
negatieve beslissing over deelneming
aan de Super Phenix te nemen of deze
beslissing uit te stellen. Omdat de SEP
zijn besluit al op 23 september wil ne
men. is er haast
In het debat van de volgende week zul
ien opnieuw de meningen van progres-
sieven en confessionelen tegenover el
kaar staan Van de kant der CDA-
fracües wordt er meer de nadruk gelegd
op het feit dat Frankrijk zonder meer
kernenergie kan exporteren Dat land
heeft het verdrag tegen de verspreiding
van kernwapenen niet ondertekend en
stoort zich daaraan ook niet. gezien de
kwestie met de reactoren voor Zuid-
Afrika.
Bij de CDA heeft men ethische proble
men ten aanzien van de samenwerking
met Frankrijk en zou men willen dat in
dat geval aan dat land duidelijke eisen
zouden worden gesteld Evenals de WD
willen KVP, ARP en CHU op het gebied
van snelle-kweekreactoren „de vinger
aan de pols houden". Van progressieve
kant zijn er. behalve de bekende bezwa
ren uit veiligheids- en milieu-oogpunten
ook geen verwachtingen ten aanzien
van de toekomst van Nederlands indus
triële büdrage tot de kweekreactoren
led zou moeten geschieden via de Sa
menwerkende Elektriciteits Produk-
cebedrijven (8EP)
Soestdijk - De koningin heeft gistermorgen op paleis Soest-
dijk een delegatie ontvangen uit de Staten van de Neder
landse Antillen, die op uitnodiging van de beide Kamers der
Staten-Generaaleen bezoek aanonsland brengt. Links delega
tieleider dhr. A. F. Nita en rechts naast de koningin de eerste
ondervoorzitter van de eerste kamer dr. G. M. Nederhorst en
de voorzitter van de tweede kamerdr. A. Vondeling.
binnen-buitenland
13
FNV- VOORZITTER KOK:
59
UTRECHT (ANP) - Voorzitter
Wim Kok van de Federatie Ne
derlandse Vakbeweging (FNV)
vindt dat de uitlatingen van
minister Boersma van sociale
zaken over het wetsontwerp
vermogensaanwasdeling
(vad) onbegrijpelijk.
Naar aanleiding van een enquete onder
een aantal ondernemingen over de vad
zei de minister in een vraagesprek met
de bladen "Beleggers Belangen" en "So
ciaal economische Management' het
niet onmogelijk te achten dat het kabi
net zich in de gevolgen van de vad kan
hebben vergist en dat dientengevolge
werknemers van hoog tot laag „En hoe
de ondernemers over de vad dachten,
wisten we al lang. De enquete voegt
geen nieuwe gezichtspunten toe aan de
kritiek van de ondernemersorganisa
ties"
In principe blijft de FNV vasthouden
aan invoering van de vad met terug
werkende kracht tot 1 januari 1975. „De
werknemers mogen er niet de dupe van
worden dat die vad zo lang op zich heeft
laten wachten. Dat is hun schuld niet",
aldus Kok. Mocht overigens blijken dat
die terugwerkende kracht er om
fiscaal-technische redenen niet inrit
dan zou het percentage dat de werkne
mers toekomt zodanig moeten worden
verhoogd dat het eindresultaat het
zelfde blijft, aldus Kok.
hel plan moet worden ingetrokken of Wat het beheer van het fonds betreft
veranderd. De minister acht de door de a(%ht Kok het principieel onaanvaard-
vakbeweging geëiste terugwerkende baar dat de werkgevers die zaak gaan
kracht van de vad toten met 1975 nogal controleren.
irreëel. Ook vindt de minister dat nog
eens moet worden overdacht of de vak
beweging het vad-fonds wel zou moe
ten gaan beheren.
Kok is erg verbaasd over de uitlatingen
van de minister „De minister heeft de
kwestie van de vad weloverwogen en in
De vakbeweging zal er alles aan gele
gen zijn om te voorkomen dat bet be
heer van het fonds een ondoorzichtige
zaak zou worden. Het is eventueel
denkbaar dat bij het beheer ook enkele
onafhankelijke deskundigen uit de
overheidssfeer als een soort waarne-
verschillende fasen voorbereid Ik be- tners worden betrokken, maar
grijp dan ook niet dat hij op grond van werkgevers hebben met het beheer
een nauwelijks verrassende enquete niets van doen. aldus de FNV*
onder ondernemers nu plotseling laat, voorzitter.
weten dat hij zich *at betreft die vad Premier Den üyl zei vrijdag op zijn we-
nog eens op de bol eaat krabbelen en kelykse persconferentie dat het kabinet
een miskleun met uitsluit" het wetsontwerp zal doorzetten.
De uitslag van de enquete is voor Kok Volgens premier Den üyl heeft minister
minder verrassend omdat het zijns ln- Boersma aangegeven dat het hier gaat
ziens een enquete is die uitsluitend re- om een zeer ingewikkelde zaak. waar-
presentatief mag worden geacht voor de mee nog zeer weinig ervaring heeft- Het
mening van de ondernemers en niet kabinet heeft dan ook moeten kiezen
voor de hele onderneming met alle voor voorlopige oplossingen.
Overschot op
betalingsbalans
3,1 miljard gulden
OEN HAAG (ANP) - De lopende reke-
ningvan de betalingsbalans op trans-
1 actiebisisleverde in het tweede kwar-
l taaivan dit jaar een overschot op van
min Ml miljoen gulden.
DaarciR is het overschot voor het. eer-
stehal6aarl976 gekomen op 3.1 miljard
guWe*labeleerste halfjaar van 1975
t bedroe? bet overschot 1.8 miljard gul-
dei Ditbl((lt uit een overzicht van de
bettlapSsJansgegevens dat minister
1 Dascicg van financiën aan de
r ffiMjtteraal heeft gezonden
«a&le correctie voor de sëizoerisin-
riwfen kwam er een overschot van
SSJOQ miljoen.guld£n uitde bus. Dat
vee miljard gulden minder dan het
Saderiijk hoge overschot in het eer-
t nataal van dit jaar Deze daling
hide zowel voort uit het goederen-
«taeralsuK het onzichtbare verkeer.
HILVERSUM - De hoorspelacteur en
Rgiseur Willem van Cappellen is
(«oderdag op 87-jarige leeftijd in zijn
toning in Hilversum plotseling over
men. De crematie heeft vrijdagmid-
Plaats gehad. Bijzonder populair
««Van Cappellen jarenlang als 'Ome
Keesje".
Van Cappellen behoorde tot de radio-
Het eerst werkte hij voor de
Huversumse draadloze omroep. De
voorloper van de huidige Avro. Later
Wg hij werken voor de vereniging ar-
tëders radio-amateurs (Vara) Hij be-
fw er met een bewerking van het to
pstuk'Onder een dak' van Johan Fa-
®cius. Als radiokunstenaar kreeg hij
met de vertolking van de acht rol
kam 'Brand in de Jonge Jan' van Her-
JJ» Heijeimans. Als voordrachtkun-
«naar trek hij ook het land door met
van onder anderen Heijermans
«n Sofocles en Ibsen.
voordetweede wereldoorlog begon Wil-
- Van Cappellen een kinderpro-
P®ma onder de titel 'De familie Mul-
Vwrde variatie voerde hij erop een
„p'01 rwment een oud eigenwijs'
-Jnetje in op, Ome Keesje. Deze crea-
P^de uit tot een hoofdfiguur die
«ajn eigen programma kreeg in 'De
;'f turen van Ome Keesje", die ook na
«o nog werd voortgezet. Een paar jaar
v«deo. bij het 50-jarig bestaan van de
'»a verzorgde hij nog eens een aflever-
van'Ome Keesje"
1ADVERTENTIE
hoogte van Otranto, liggen ruim 900 vaten met een dodelijke lood-
verbinding weg te roesten als een 'tijdbom'.
Dit alarmerende bericht is afkomstig van de Franse oceanoloog
Jacques Cousteau. In een vraaggesprek met het Italiaanse week
blad L'Europeo zegt Cousteau dat Italië een ramp kan verwachten
als er niets wordt ondernomen om de vaten te bergen.
De vaten lood-telraethy! hoorden tot de lading van het Joegoslavische vrachtschip
'Cavtat', dat twee jaar geleden voor de kust bij Otranto verging
Cousteau vergelijktde mogelijke consequenties van verder talmen bij de Italiaanse
overheid - die volgens hem van het gevaar op de hoogte is - met de Japanse ramp van
Minamata, 'Waar de mensen als ratten stierven toen zij door kwik vergiftigde
vis hadden gegeten'
Cousteau is bang dat het gif bij Otranto uit de roestende vaten zal weglekken en via
de voedselketen een ramp zal veroorzaken
Cousteau zegt dat het bergen van de vaten ongeveer 20 mil jard lire zou gaan kosten.
Dat mag volgens hem echter niet opwegen tegen de gevolgen van de ramp die hij
voorspelt. I
Tito moet rusten-
bezoek Franse
president uitgesteld
PARIJS/BELGRADO (RTR/AFP/DPA)
- De Joegoslavische president, maar
schalk Josip Broz Tito, moet op advies
van zijn artsen voor onbepaalde tijd al
zijn officiële activiteit opschorten.
Het vierdaagse staatsbezoek dat de
Franse president Valery Giscard d'Es-
taing volgende week aan Belgrado zou
brengen is om deze reden uitgesteld
Een nieuwe datum voor het bezoek
wordt later vastgesteld. Dit is vrijdag
middag in Parijs bekendgemaakt via
een communiqué van het Elysee.
UTRECHT - De stoptrein van Roosendaal
naar Dordrecht is vrijdagmiddag op een met
knipperlichten beveiligde overweg in Hoeven
op een mais accelaar leen landbouwwerktuig
gebotst. De trein ontspoorde gedeeltelijk en
beide sporen werden versperd.
De bestuurder van het landbouwwerktuig
werd ernstig gewond in het ziekenhuis opge
nomen. Onder de treinreizigers werd niemand
gewond. Ns verwachtte vrijdag dat vandaag
het treinverkeer op het traject weer geivoon
zal verlopen.
Op de foto: de resten van de mais accelaar.
(Van onze correspondent) LISSABON - Mario Soares, de socialis
tische premier van Portugal, heeft donderdagavond gedurende 72
minuten voor de televisiecamera's en de radio een toespraak ge
houden, waarin hij Portugals huidige economische situatie gron
dig heeft doorgelicht.
Mario Soares erkende dat de toestand in Portugal ernstig is maar
niet hopeloos.
Hij maakte een tussentijdse balans op
van de Portugese volkshuishouding;
het deficit van de betalingsbalans be
draagt. in Hollands geld uitgedrukt,
TOESTAND VAN
PETER CUSTERS
IS SLECHT
DEN HAAG (ANP) - De gezondheid
stoestand van drs. Peter Custers die in
een gevangenis in Dacca wacht op zijn
berechting laat te wensen over. Dit
blijkt uit de bevindingen van een Ne
derlandse arts die Peter Custers on
langs in de gevangenis heeft onder
zocht.
Drs. Peter Custers. een Nederlandse
ontwikkelingswerker en freelance jour
nalist. werd op 8 december van het vo
rige jaar gearresteerd door de veilig
heidsdienst van Bangla-Desj. Hij werd
samen met twaalf Bengalen ervan be
schuldigd de veiligheid van de staat
Bangla Desj in gevaar te hebben willen
brengen
Uit het onderzoek van de Nederlandse
arts Lelkens. een oom van Peter Custers
dat eind augustus in Dacca is ve_ richt
blijkt dat Custers geestelijk en lichame
lijk ernstig verzwakt is als gevolg van
mishandeling, verhoormethodes en het
uitblijven van noodzakelijke medische
behandeling,
ruwweg 3 miljard gulden; op de han
delsbalans is dit tekort 5 miljard; er is
geen investering; 80 procent van de
goud- en deviezenreserves is verdwe
nen: de buitenlandse schuld bedraagt
bijna 96 miljard, en het kost elke dag 14
miljoen gulden aan deviezen om de
economie drijvende te houden. Hij ken
schetste de situatie als zeer moeilijk,
maar er zijn oplossingen voor, zei hij.
Deze oplossingen ziet Mario Soares in
het aantrekken van de buikriem van de
Portugese bevolking, vermindering van
de import verhoging van belastingen,
beperking van de overheidsuitgaven en
herziening van de salarispolitiek in de
genationaliseerde bedrijven. Soares
ging verder „Het dilemma bestaat niet
uit deze maatregelen en iets minders,
het dilemma ligt tussen wat ik aange
kondigd heb of Chili".
Maatregelen, die hij aankondigde zijn
onder andere: betaling van de dertiende
maand salaris aanstaande december
met schatkistbiljetten, rantsoenering
van verschillende importprodukten,
versterking van de regeringsautoriteit
en een rigoureuze controle op het absen
tisme in de bedrijven, dat thans soms 20
procent van het totaal aantal werkne
mers omvat
Catastrofaal
Mario Soares noemde de buitengewone
salariseisen van sommige vakbonden in
de industriële sector rondom Lissabon
catastrofaal voor de economie, en zei
dat de regering op salarisnivellering zal
aandringen. De wet op die hervormin
gen ligt klaar. Ilij deed een ernstig be
roep op de arbeidersbevolking om hem
in zijn plannen te steunen, maar
noemde ais eerste conditie hiervoor ge
disciplineerd en hard werken.
Soares gaf aan dat er nog meer dan
honderd wederrechtelijk door de
communistische vakbond van landar
beiders bezette bedrijven onmiddellijk
aan hun eigenaars teruggegeven moes
ten worden, en kondigde maatregelen
aan om deze communistische vakbond
in het democratisch gareel te trekken.
Ook verklaarde hij dat stakingen ad-
leen door de vakbonden gedecreteerd
kunnen worden, en dat stakingsdagen
niet betaald zullen worden, omdat sta
kingen een verbreking van het arbeids
contract betekenen.
i ADVERTENTIE'
[BRINK Luchtverwarminq fm
Uw installateur:
Uw Installateur:
MAASAIR B.V. - THOLEN
Ampèrestraat 1. Postbus 24, Telefoon (01660)21 50
y*gratis sticker
jjgtntivoor u klaar.
Bij uw garage of
benzinestation.
*raag 'm even en plak
mop uw auto.
SUBSIDIE VOOR
VERPLAATSING
BOERDERIJEN
DEN HAAG (ANP)-Ministermr. A. van
der Stee van landbouw en visserij gaat
bijdragen geven om het verplaatsen
van boerderijen om redenen van open
baar nut te bevorderen.
Melkveehouderij- en akkerbouwbed
rijven. bedrijven met mestdieren of
ossen en intensieve veehouderijbedrij
ven komen ervoor in aanmerking.
Pluimveehouderijbedrijven echter
niet.
De bijdrage bedraagt 30 procent van de
genormeerde kosten en kan onder meer
gegeven worden als de boerderijver
plaatsing leidt tot verbetering van de
verkaveling van andere agrarische be
drijven. Verplaatsing van boerderijen
uit dorpskernen wil de minister met
deze regeling ook bevorderen. De
nieuwe boerderij moet op zijn minst een
kilometer van de oude komen en de
oude moet voor altijd aan het agrarisch
gebruik worden onttrokken.
AMSTERDAM(ANP)-Ietsmeerdan
eenderde van de Nederlanders is het
eens met de beslissing van minister
Van Agt van jusitie om aan te blij
ven als minister, terwijl de abortus
kliniek Bloemenhove in Heemstede
voorlopig doorgaat. Zevenentwin
tig procent vindt hij had moeten af
treden. 24 procent vindt dat de be
windsman de kliniek had moeten
sluiten.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De bezette han
delsonderneming Veldkoning
in Roermond kan waarschijn
lijk worden behouden. Het zal
dan echter wel moeten worden
losgekoppeld van Holland Uni
ted in Heerlen. In de komende
dagen zal worden beslist of de
bezetting zal worden opgehe
ven. Zaterdag zal contact wor
den opgenomen met de be
windvoerder, mr. Duynstee te
Maastricht. Door de in het be
drijf werkzame regeringscom
missaris en de vertegenwoordi
ger van het LIOF, die samen
met Duynstee thans de directie
vormen, zal worden gesproken
over het intrekken van de ver
leende ontslagen, de doorbeta
ling van het loon en het geven
van een volledige kwijting aan
de bezetters.
In een gesprek met het ministerie van
economische zaken hebben alle bij deze
kwestie betrokkenen bepleit om Veld
koning te laten voortbestaan zoals het
was voor de aanöelenovemame door
Holland United „Toen had het bedrijf
een balanstotaal van f3 5 miljoen Wc
zijn er heilig van overtuigd dat daarmee
de werkgelegenheid te redden is", zo
meende Mercurius' vice-voorzitter Kut-
slnga.
Opdracht
Het ministerie van economische zaken
heeft het LIOF opdracht gegeven een
diepgaande studie te verrichten over de
levensvatbaarheid van Veldkoning.
Door de werkzaamheden van de Noord
elijke Ontwikkeiings Maatschappij zal
de werkgelegenheid van De Haan Men
tor in het Friese Oosterzee behouden
kunnen blijven, zo werd meegedeeld.
„Het ministerie heeft toegezegd, dat de
studie voor 1 oktober voltooid zal zijn.
Dit moet wel, omdat tot 7 oktober het
uitstel van betaling loopt", aldus de
vakbonden.
Vakbonden en persor rel zijn ervan
overtuigd, dat ln ieder geval de werkge
legenheid van Veldkoning behouden
kan blijven. „Wat er daama moet gaan
gebeuren, wie er directeur moet worden,
hoe het bedrijf losgekoppeld moet wor
den van Holland United en waarde f4,5
miljoen overheidsgeld gebleven Is zijn
zaken die daama aan de orde komen",
aldus de heer Kuismga. Het LIOF heeft
ook opdracht een onderzoek in te stellen
naar Holland United in Heerlen, zo werd
meegedeeld.
Aflopen
De vraag wanneer de bedrijfsbezetting
zal aflopen, hangt volgens de bonden
geheel af of de bewindvoerder, mr.
Duynstee, wil ingaan op de etsen van het
personeel ten aanzien van het ongedaan
maken van het gegeven ontslag cn de
doorbetaling van het loon „Het perso
neel heeft normaal doorgewerkt en ls
tevens bezig om de enorme administra
tieve achterstand weg te werken Daar
bij komen ongelooflijke zaken te voor
schijn, zoals niet doorgegeven schrifte
lijke orders. De mensen hebben donder
dag maar liefst tien tractoren ver
kocht". aldus de heer Kuislnga.
De directeur van het LIOF is in op
dracht van het ministerie van econo
mische zaken naar Parijs gereisd voor
een gesprek met Renault. Ytidkoning
heeft voor ons land de alleenvertegen
woordiging van Renault. „Renault
heeft de afgelopen week gewoon afge
leverd wat was besteld. Het ministerie
wil exact weten, of Renault inderdaad
bereid blijft om de levering te blijven
voortzetten. Want Renault is de kurk
waarop Veldkoning drijft", aldus de
heer Kuisinga.
lands Instituut voor de Publieke
Opinie en het Marktonderzoek b.v.i.
Volgens het NIPO heeft het vertrou
wen in minister Van Agt een deuk
opgelopen. vooral bij de
protestants-christelijke kiezers.
Meer dan de helft van de onder
vraagden zei weinig of helemaal geen
vertrouwen meer te hebben in de be
windsman. Achtendertig procent
bleek nog veel vertrouwen in de be
windsman te hebben. In juni had 74
procent van de ARP-kiezers nog veel
vertrouwen in de minister, in augus
tus was dat 61 procent 67 procent
van de CHU-kiezers had in juni nog
veel vertrouwen ln Van Agt ln au
gustus liep dat aantal terug tot 45
procent Het vertrouwen van de KVP
stemmers in de KVP-bewindsman
bleef vrijwel ongeschikt
