Dierenarts beschrijft hofsteden
ran Hoofdplaat en de Braakman
a
Grootste fan van zangeres
zonder naam woont in België
OMER GIELLIET MAAKTE
KRUISWEG IN HOUT
extia
Kent UZeeuwsch-Vlaanderen
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
„nn.fi 10 SEPTEMBER 1976
M VAN DE VIJVER, BIERVLIET:
EERWACHT GEEN VOLMAAKT WERKSTUK
BIERVLIET-Vorige week is er een nieuw boek van de Biervlietse
dierenarts drs. H. A. M. van de Vijver van de persen gerold, getiteld:
'De hofsteden van Hoofdplaat en de Braakman'. Het met vele
gèillustreerd boekwerkje is een uitgave van de Heemkundige
gring West-Zeeuwsch-Vlaanderen. 'De hofsteden van Hoofdplaat
en de Braakman' is een vervolg op het in 1974 verschenen en ook
öoor hem geschreven boekje over de boerderijen van Biervliet.
geïllustreerd
soek onlangs
van de persen
Ed Inventariseren van boederijen en
■nbewonersisniet iets nieuws want in
1185 begon een zekere Abraham Ver-
Killen uit Biervliet er al mee. In de
ijun dertig was dr. J. de Hullu uit
«borg ook actief op dit gebied en
iscbreef onder anderen de hofsteden
naSchoondijke, Groede, Cadzand en
DeSerijen van Hoofdplaat waren
srnooitgeïnventariseerd en de heer v.
[Vim moest alles zelf uitzoeken.
bl965ishij met z'n onderzoek begon
nen hij is er in totaal drie jaar mee
beöggeweest Het nieuwe boekje bevat
gedeelten: in het eerste wordt de
Kcbiedenls van het gebied uit de doe-
itn gedaan en in het laatste gedeelte
radende boerderij en en hun bewoners
jtvoerig behandelt.
ffitr het onderzoek In Hoofdplaat
yïrijftbij in z'n voorwoord: „Het on-
toeken en het napluizen van gege-
b omtrent het ontstaan en de bewo-
2 van Hoofdplaat en de Hoofdplaat-
iisr was interssant en moeilijk. De
seelijke stand van vroeger werd na
ijlt niet zo accuraat bijgehouden als
HivEens te meer bleek, dat men op
isanenngen van de ouderen van een
Hüsnschap niet kan afgaan. Een ge-
ten blijkt zeer kwetsbaar! Toch heb
i bet gemeente-archief veel kunnen
iditerhalen. Verwacht echter geen
staakt en waterdicht werkstuk.
Daavoor ontbreken te veel noodzake-
jjtebronnen, die niet altijd waren op te
goten",
Hetwater heeft altijd een grote rol ge
speeld in de geschiedenis van Hoofd-
plat en de omliggende polders.
Vlaamschedijkwerkers polderden aan
bet eind van de 18e eeuw in drie jaar
tijds de door aanslibbing hooggewor-
den schorren in het Noordoosten van
Ïïesl-Zamch-Vlaanderen in. In 1750
wordt dfl schorrengebied nog 'Hoog-
pta/'jaioemdraaar na 1818 wordt het
(fffcire/atuigcduid als 'de Hoofdplaat',
«tdijkval is er sindsdien heel veel
'riteer aan de zee prijsgegeven. Ter
ïsitie: de zeedijk bij Hoofdplaat is
ris eeuwen 800 meter zuidelijker
tsa te liggen.
te de eerste beginjaren van de
&Sp1aatpolder schrijft de heer v. d.
"jer In de eerste tientallen jaren was
«staiüe niet rooskleurig. Goede we-
Etatbraken. De hofsteden lagen een-
sa en na de Napoleontische oorlogen
ife'veel volk van minder allooi achter
a'deven ook veel invaliden rond lopen
2 de boerderijen onveilig maakten".
Stoere tijd stamt ook de zogenaamde
ü&e Deur' die men op verschillende
tedfrijen in Hoofdplaat nog kan aan
een, De deur die ongeveer 20 cm dik
ïbnmetbehulp van grendels slechts
Rdeeltelljk worden geopend zodat
san met slechte bedoelingen niet
«eendoorkonden lopen,
a boekje bevat ook enkele anacdotes.
Overtelt over een molen in Slijkplaat
S"en in z'n geheel heeft moeten ver
latten: nu lag Slijkplaat toevallig in
sterlljkheid Breskens en had de heer
«Breskens het heerlijke recht van de
•3d, dus mochten de bewoners van die
^tsenomgeving nietzo maar op deze
laten malen, Het gevolg was dat
niet genoeg opbracht. Het
tuur heeft toen besloten om
^aolen te verplaatsen. De molen werd
;S)ngeheel verplaatst naar Sasput.
«had men met de heer van Breskens
«slemaken en zo breidde de clandi-
pnch uit en rendeerde de molen na-
19 goed.
pteleHoofdplaatpolder telt momen
ts! boerderijen. Ze verschillen in
«wsterk van de hofstedes in Biervliet
«er het algemeen veel lager zijn.
«teer Van de Vijver: "De boerde-
^uiBIen-iiet zijn veel ouder dan in
«plaat De bouwmaterialen waren
«ld veel slechter en men bouwde
zodat de wind er weinig vat op
tat. Anders zouden ze bij een
JE sterke wind in elkaar storten".
Op zaterdag 30 juni 1952 wordt het laat
ste ponton van de Braakmandijk tot
zinken gebracht en daarmee de bijna
dichtgeslibte zeearm voorgoed afge
sloten.
Na de zoutwaterlozing, nivellering van
de bodem en het bouwrijp maken van
de grond wordt spoedig begonnen met
het inzaaien van koolzaad. Het binnen
halen van de eerste oogst was een fees
telijk gebeuren. De auteur heeft in zijn
boekwerkje een verslag opgenomen
van 't feestelijke hoogtepunt: het dor
sen van het koolzaad.
„De oude manier is natuurlijk hetmeest
spectaculair: een groot zeil wordt als
dorsvloer op 'n wei uitgespreid. Vier vle
gels dorsen met een juist rythme- in
vierkwartsmaat het koolzaad waar na
de vrouwen het stro wegwerken. Bezoe
kers zijn welkom, maar hij die per onge
luk de demp met de voeten betreedt,
moet een fles cognac aanbieden. Dit ge
beurt dan ook verschillende keren, de
arbeiders drinken lustig; het lijkt wel
thee!!! of niet?? Ook Jef Kouijzer uit de
Appelzak trapt 'pr ongeluk' op de demp
en ook hij biedt schuldbewust een fles
cognac aan. Weer gaat het glaasje rond,
maar opvallend, de reacties zijn nu an
ders. De vrouwen trekken na het drin
ken een vies gezicht en de mannen be
ginnen te lachen. Er is blijkbaar toch
verschil tussen thee en thee!!!"
Uit het onderzoek van v. d. Vijver blijkt
dat van bepaalde plannen niets is te
recht gekomen. De in 1945 gevormde
Braakman-commissie gaf de overheid
onder andere het volgende advies:
Men zou een kanaal kunnen graven van
Philippine en Boekhoute met sluizen
om deze havens veilig te stellen.
Op minder goede grond zou volgens de
commissie plaats zijn voor een vlieg
veld. Ook dit voorstel heeft geen gehoor
gevonden bij de overheid.
De totale inpoldering heeft, zo blijkt uit kens. Het is
cijfers in het boekje van de heer v. d.
Vijver 7.570.000 gulden gekost Voor de
landbouw heeft de inpoldering 917 hec
tare vruchtbare bouwland opgeleverd.
De boerderijen in de Braakman verto
nen weinig overeenkomst met die in
Hoofdplaat Het zijn strakke bouwsels
met een schuur waarin weinig accom
modatie voor de veehouderij is.
Een groot aantal wordt bewoond door
boeren die door de watersnoodramp
hun bedrijf zijn kwijtgeraakt.
Aan het slot van het Braakman
hoofdstuk schrijft drs. Van de Vijver:
„Men vindt in de Braakman bloemen,
men vindt er bomen, men vindt er gras
en hiertussen liggen de watervlakten,
waarboven oneindige luchten zich uit
strekken. Overal ontwaart men aan de
hemel de leeuwerik die zijn hoogste lied
uitgalmt Op ieder pad zien we weg
vluchtende hazen en konijnen. Hier
huist de meest gevarieerde vogel
wereld die men zich kan denken, maar
vooral: men vindt hier rust. Een mens
wordt hier gelukkiger, En de boer uit de
Braakmanpolder? Hij ploegt voort... en
is ook gelukkig.
Drs. H. A. M. van de Vijver bekijkt een- oude grenspaal.
BIERVLIET - In de rooms-katholieke kerk te Biervliet
hangen sinds vorige week twee grote houtsculpturen. Ze
zijn vervaardigd door pastoor Omer GietUet uit Breskens,
die daarmee de Kruisweg van Christus heeft willen uit
beeldenHet hout waarin hij de veertien afbeeldingen
heeft uitgebeiteld, is afkomstig van een 150 jaar oude kas
tanjeboom uit Aardenburg, die begin dit jaar tijdens een
zware storm is omgewaaid. Er was heelwat mankrachten
deskundigheid voor nodig om de zeer zware panelen op te
hangen.
Het eerste paneel is getiteld 'De doodsstrijd', het is eer
chaotisch van karakter. Het andere paneel straalt meer
rust uit en is getiteld 'De overgave'. Pastoor GietUet werkt
veel met symbolen. Zo laat bijvoorbeeld de laatste afbeel
ding het schip zien van waaruit iemand ten hemel stijgt.
Vandaag vrijdagis pastoor GieUet op Nederland l te
zien in het NCRV-programma 'Vroomheid in hout'.
Het uit 1782 stammende boerenhuis van de boerderij 'Goede Hope' nabij Bres
van de oudste van Hoofdplaat.
Een houtenschuur lussen Hoofdplaat en Biervliet. Het dak is hoog. Dit type
schuren treft men nog veel aan bij Hoofdplaat.
Deze week ontvingen we weer veel in
zendingen en dat vinden we, zoals al
eerder verkondigd, een verheugende
ontwikkeling voor een puzzelrubriek
die we langzaam aan de laatste benen
aan het aanmeten waren. Blijkbaar
willen onze lezers dit tegengaan, want
de deelname is ongekend groot Uit de
toestromende briefkaarten pikten we
er eentje.
Deze blijkt afkomstig te zijn van Tanja
de Koeijer, Isabelladijk 1 in Aarden
burg. We zeggen opzettelijk 'blijkt' want
bij het doornemen van de briefkaarten
zagen we dat er nog meer 'Koeijertjes'
tussen zaten. Eén kan slechts de prijs
krijgen en dat is Tanja geworden. Profi
ciat, Tanja, een tientje (waardebon) is in
deze dure tijd nog steeds niet weg. Tan-
ja's oplossing luidt als volgt: „Het stuk
foto dat weggenomen is, is 'De Burcht'
(het bejaardentehuis) en de Callenfels-
straat. De foto is genomen vanaf de
Bakkerstraat. Het is m Oostburg".
Ook de overige puzzelaars maakten
geen fouten in de oplossing van deze
(tele) fotopuzzel. Om deel te kunnen
nemen aan de nieuwe fotopuzzel moet u
een briefkaart nemen en deze adresse
ren aan de redaktie van de Provinciale
Zeeuwse Courant, Nieuwstraat 22 in
Temeuzen, onder mottovermelding van
'Kent u Zeeuwsch-Vlaanderen?'. Laat
merken dat u uw streek goed kent. Ver
geet nietteomschrijvenwaterachterde
'witte vlek' schuil gaat. Veel succes
weer.
GODELIEVE FRAYE REIST NAAR IEDER OPTREDEN...
BRUGGE - De „Superfan" van de Zangeres zonder Naam woont
op een steenworp van de Franse grens in België, ze heet Godelieve
Fraye en is 43, zo'n tiental jaren jonger dan haar beroemde vrien
din. Als je om een interview bij haar vraagt, nodigt ze je uit op een
overdadige koffietafel, rent ze 's ochtens nog vlug naar de kapper,
en trekt ze haar nieuwste pakje aan. Godelieve is gewoon weg van
de Zangeres zonder Naam en wil dan ook, als een missionaris in de
broesse alles in het werk stellen om haar populariteit hoog te
houden. Het verhaal van deze Belgische ambassadrice van de Ne
derlandse zangeres grijpt terug naar haar jeugd, naar het café van
haar moeder, naar de juke-box: daarin zaten enkele plaatjes van de
reeds genoemde zangeres.
TOEN ZE OP BEZOEK
KWAM HAD IK
DE BIBBER
„Moeder, zei ik" zo zegt Godelieve,
„mag ik die plaatjes meenemen als ik in
het huwelijksbootje stap? Ik zal sparen
voor een pick-up ik zal ook alles
doen om die vrouw, op wier stem ik ver
liefd ben, eens echt te ontmoeten. Ik
hoop dat ik een lieve echtgenoot krijg
die een autootje koopt en er mij eens
heen wil voeren".
En als in een sprookje kwam alles uit.
Die lieve echtgenoot kwam echt opda
gen en deed echt wat gevraagd werd.
Toch liep niet alles van het spreekwoor
delijk leien dakje. Lieve (dat hoort ze
liever) moest tot drie keer proberen voor
ze lijfelijk de zo begeerde zangeres in
haar handpalm gewaar werd Lieve
stond als verstomd maar beschikte nog
over voldoende klaarheid van geest om
te vragen waar haar volgende optreden
was. Toen volgden woorden, die de toe
komst van Lieve en haar gezin, en in,
mindere mate ook die van de zangeres
zouden bepalen: „Ah mevrouw, zou u
me misschien willen volgen?" Lieve kon
niet geloven wat ze hoorde: „Ja", zei ze,
„als dat zou kunnen dat zou ik graag
doen". „Schrijf me eens. Ik zal je een
fotokopie van mijn kontrakten toestu
ren". zo sprak de zangeres.
En zo gebeurde. Veertien dagen later
stond Lieve met een ruiker bloemen op
het podium van een dancing waar de
zangeres optrad: „Enne, ze had me di
rect herkend, ze zei: U bent toch de me
vrouw van voor veertien dagen, hè? „Ik
was gewoon enorm aangetrokken door
die vrouw" Na het optreden natuurlijk
weer naar de geparkeerde wagen van de
artieste, wachten en wachten. En toen
volgde een tweede historische uit
spraak. „Luister eens, mevrouw, als u
wil mag u altijd op me wachten, niet
meer binnen gaan in de zaal, maar me
buiten bij de wagen altijd opwachten,
Dan kan u me een handje helpen om me
te kleden en om mij te verzorgen"Reac
tie van Lieve tegen haarman: „O kijk. ik
weet niet 't moet toch zeker zijn dat
ze ook iets voor ons voelt, hé".
Lieve plus echtgenoot zijn vanaf dat
moment de Zangeres zonder Naam op
de voet gevolgd door Vlaanderen. Aan
bidding werd stilaan een beetje afge
zwakt door een soort vriendschap, maar
Lieve werd toch ingeschakeld in de
werkkring van de vedette. Lieve helptze
aan- en uitkleden, haai- zweet afdrogen
en haar welriekend insmeren. Samen
met haar man loopt ze dan ook nog de
zaal af met foto's, stickers en gramo-
foonplaten
Schande
De zalen in Vlaanderen vallen best mee,
maar over de kleedkamers is de vriend
schappelijke kleedster niet te spreken:
„De kleedkamers zijn een echte schan
de. Ze zijn te klein, te vuil, te vochtig,
onvcrlucht, geen was- of plasgelegen-
heid. Stel u voor. dat een grote dame als
de zangeres dikwijls in de weide moet
gaan zitten, met haar rokken omhoog.
Dat staat toch niet voor zo'n grote da
me Weet je wat ik nu gedaan heb? Ik
heb voor haar een draagbare wc ge
kocht en die heb ik elk optreden mee
plus een rol toiletpapier, 't Is toch beter
dan in 't gras, hé meneer?"
Kunnen we misschien nog wat meer
inside-informatie uit de kleedkamer
krijgen? De maten van de zangeres bij
voorbeeld?
Lieve: „O. maar dat weet ik niet hoor. Ze
is wel aan de mollige kant, maar ze heeft
een mooi lichaam, allee ik vind dat toch
hoor. Ze heeft van die dikke handjes, net
kussentjes".
En heelt ze de verkoop van stickers, fo
to's en platen tijdens haar optredens wel
echt nodig?
Lieve: „Maar het zijn de mensen die dat
willen. Als wij in de zaal komen overval
len ze ons: „Zijn er geen nieuwe foto's?"
of „Heeft ze nog geen nieuwe stickers?"
Je kan niet denken wat er verkocht
wordt. Ook op de fabriek waar ik werk.
vragen de meisjes me om materiaal mee
te brengen. Ik kan met mijn hand op
mijn hart zeggen dat de hele fabriek van
haar koopt".
Percentjes vallen er niet te verdienen,
Liëve zou dat ook niet willen. Vriend
schap gaat boven geld althans bo
ven geld krijgen, want ze stop wel aardig
wat geld in haar vriendschap voor de
zangeres. Neem nou maar de benzine:
tot vaak twee a driemaal per week naar
één of ander gat in Vlaanderen. Dan is er
elke week ook een ruiker bloemen om af
te geven. Verder is Lieve geabonneerd
op een aantal tijdschriften, waar wel
eens iets zou kunnen instaan over haar
idool. Ook op een Nederlandse knipsel-
dienst heeft ze een abonnement, zodat
haar automatisch wordt toegestuurd
wat in Nederland over haar vriendin
verschijnt. Bovendien verschiet ze et-
terlijke franken aan fotootjes en dia's
tijdens de optredens van de ster. Vader
vindt het allemaal best want de zange
res kwam hem tweemaal bezoeken tij
dens zijn ziekte.
Op bezoek
Nu en dan gaan de Frayes wel eens op
bezoek bij Mary Bey, want zo heet de
Zangeres zonder Naam in werkelijk
heid. De werkelijkheid van haar vroe
gere baan, eveneens als spinster op de
fabriek, van haar kinderloos huwelijk,
van haar lichte handicap aan de heup.
Een werkelijkheid waar Lieve is bin
nengedrongen met toestemming van
Mary, die ze met vriendin aanspreekt.
Mary is ook al in het werkraanshuisje
van Lieve geweest Ze herinnert zich
nog beeldrijk de eerste keer.
Lieve: „Ik was vreselijk bang. Ik had wel
de harteklop, hoor. Want ik zeg zo'n
grote dame hier in zo'n klein werk
manshuisje, 't is toch een grote dame
tegenover ons, hé. Ik had de bibber,
maar ze zei: „Je hoeft niet ongerust te
zijn, ik ben een gewoon mens als u. Net
als u. Ik ben niet hoger, niet lager. Ik ben
eveneens maar een werkmens. 'k Was
seffens op mijn gemak".
Mary nam al meteen een grote foto mee
als aandenken van haar bezoek. Lieve is
gek op foto's van haar beroemde vrien
din: je vindt er overal in huis: op de kas
ten. op de tafels en tafeltjes, aan de
muur, op de slaapkamer, onder een gla
zen stolp met een heiligenbeeldje, op de
handtas van de dochter Zegt Lieve:
„Als Ik zou moeten kiezen tussen een
foto van de zangeres of tussen tien mil
joen, Ik zou die foto nemen" Onze onge
lovige blikken tasten eerst even haar
echtgenoot op reacties af, maar die
knikt instemmend en als beloning krijgt
hij deze van Lieve: Kijk, dat is een man
die ik op mijn twee handen moet dragen.
Die man werkt ook elke dag acht uur op
de fabriek. Als hij de vrijdag thuiskomt
om 5 uur moet hij zich vlug wassen en
aankleden en weg, soms naar de andere
kant van het land, drie, vier uur rijden.
Nog nooit heeft die man gezegd: vrouw-
ke, 'k ben al op van vijf uur. deze keer
gaan we niet. Nee. nooit. Hij kan best
verdragen dat ik de superfan van de
Zangeres zonder Naam ben".
O ja. we wilden ook nog wel eens weten
hoe ze aan die naam superfan komt, is
dat een eigen vondst of komt dat ook
van de grote vriendin-!
Lieve: „Dat komt inderdaad van Mary.
De eerste of de tweede keer dat we bij;
haar thuis in Nederlands Limburg wer
den uitgenodigd had ik alle platen, fo
to's, boekjes en cassettes mee die ik vanj
haar had. en ik, vroeg haar om ze van
een handtekening te voorzien. Ze is er
meer dan een halfuur mee bezig ge
weest. Op een langspeelplaat schreef ze
toen „aan mijn superfan Lieve". Ik
vroeg wat betekend dat? Ze zei: Iemand
die me elk optreden in Vlaanderen ach-
temakomt is toch geen gewone fan meer
hè, dat is een superfan".
FREEK NEIRYNCK
