Besmettingsgevaar door
wan verbindingen in
waterleidingnet reëel
Schijnoplossing Zuid-Afrika voor Namibië
SINAI-AKKOORD
EEN JAAR OUD
'VETERANENZIEKTE' OOK IN
NEDERLAND MOGELIJK
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1976
Minister-president Rabin van Israël
(Door mr. Jaap van Wesel)
JERUZALEM - Een jaar geleden werd het Slnai-akkoord tussen
Israël en Egypte gesloten. Op grond van dat akkoord troklsraël
zich een eind in de Sinai-woestijn terug, gaf de strategisch be
langrijke Mitle- en Gidi-passen en de olievelden van Aboe Ro-
deis op. in ruil voor een Egyptische verplichting zich 3 jaar van
oorlogshandelingen te zullen onthouden. Dat alles werd aange
vuld door Amerikaanse economische en politieke steun aan Is
raël op grote schaal.
Het Sinai-akkoord kwam tot stand
onder grote Amerikaanse pressie: er
was dan ook een luidruchtige en hef
tige oppositie inlsraéldie Rabin van
verraad van de nationale belangen
beschuldigde: de prijs voor het ak
koord werd door Amerika, en niet
door Egypte betaald, zo stelden zij.
Geen regering kan zich veroorloven te
erkennen dat zij onder druk handelt,
en zo verkondigde de Israëlische rege
ring dat dit een historische overeen
komst was: de eerste stap op weg naar
vrede tussen Israël en haar buurlan
den. Twee doeleinden stonden Israël
bij het sluiten van de overeenkomst
voor ogen: de escalatie van het
Israëlisch-Arabisch conflicten verden
een wig dryven tussen de bondgeno
ten van de Jom Kippoeroorlog van
1973, Egypte en Syrië.
Israël ls volledig in deze opzet ge
slaagd, beweert premier Rabin nu na
een jaar: weliswaar is de vrede niet na-
derby gekomen, maar oorlog is verde
raf. En de Arabische eenheid is in
scherven uiteengevallen.
Adempauze
Rabln schryft de tweespalt tussen
Egypte en Syrië naar aanleiding van
de Libanese burgeroorlog toe aan het
Sinai-akkoord. Maar zijn oppositie,
met de generaals Dajan en Sharon als
belangrijkste woordvoerders, willen
daar niet van horen: de ontwikkelin
gen in de Arabische wereld staan los
van het Sinai- akkoord, en ook het
niet-opgeven van strategisch en eco
nomisch belangrijke gebieden had tot
dezelfde de-escalering geleid in het
Isralisch-Arabisch conflict - een de-
escalering die hoe dan ook niet meer is
dan een adempauze.
Rabin heeft echter de verjaardag van
het Sinai-akkoord aangegrepen voor
een campagne om zijn nog steeds
wankele leiderschap te versterken. De
regering discussieerde zondag zes uur
lang over de resultaten van het Sinai-
akkoord tot nu toe. de pers wordt ge
voed met optimistische beschouwin
gen over dit historische akkoord, en de
schaduwzijden van het akkoord wor
den als onbeduidend afgedaan
Een van de weinige concessies die Is
raël het vorig jaar wist te bedingen was
een gedeeltelijke demilitarisering van
het ontruimde gebied in de Sinai. En
nu blijkt dat. Egypte veel meer troepen
In de Sinai heeft gelegerd dan volgens
de overeenkomst geoorloofd is.
Van regeringswege wordt geprobeerd
deze bestandsschendingen te kleine
ren. „Al twee jaar geleden had Egypte
meer troepen in de Sinai dan volgens
de toen geldende overeenkomst was
toegestaan heeft Rabin vergoelij
kend gezegd. Zeker. Israël heeft gepro
testeerd, de minister van defensie
heeft het hoofd van de VN-troepen, ge
neraal Silasvuho, by zich ontboden. d<
regering erkent dat de zaak nog nie
geregeld is. maar spreekt daarby he
vertrouwen uit dat Egypte de be
standsschendingen ongedaan zal ma
ken.
„Trouwens", zegt een regerings
woordvoerder openhartig, „niet alleei
Egypte, ook wij hebben het bestanc
enige malen geschonden. Egyptischt
helikopters hebben de bestandslljr
overschreden, evengoed als onz<
vliegtuigen. En uiteindelijkzyn al dezt
zaken gecorrigeerd".
Princlpeel
De Egyptische bestandsschendinger
zijn ernstiger dan de regering wil toe
geven: immers bij een toekomstige
vrede tussen Israël en Egypte is demi
litarisering van de Sinai een voor
waarde. wil vrede een kans maken
Een uiterst principiële zaak dus.
Maar het komt in de binnenlandse po-
litiek Rabin en de zijnen erg slecht uit
om veel trammelant te maken: eer
succes van dit akkoord is een voor
waarde voor de politieke toekomsi
van Rabin, die immers van het begin a
zo hoog heeft opgegeven van dez<
overeenkomst
Er is nóg een schaduwzijde, die door de
regering overigens wordt erkend: vol
gens het Sinai-akkoord zou Egypte de
politieke en propagandaoorlog tegen
Israël verminderen. Dat stond in eer
van de geheime paragrafen. Van die
belofte is maar weinig terecht geko
men: Israêl's isolering in de wereld
wordt met Egyptische steun steeds
groter. Egypte heeft een stokje gesto
ken voor het aanknopen van diploma
tieke betrekkingen tussen Israël en
Spanje, de conferentie van ongebon
den landen in Colombo heeft zich mei
Egyptische steun uiterst vyandig
tegenover Israël opgesteld (de drei
ging van een olieboycot), om maar een
paar voorbeelden te geven.
Wat zijn dan de positieve aspecten van
het Sinai-akkoord? Natuurlyk de
Arabische ruzies, en vooral: het feit
dat in Egypte de prioriteiten verlegt
zijn van de oorlog met Israël naar de
economische opbouw van het eigen
land. De ontwikkeling van de kanaal
zone is daar het duidely kste voorbeeld
van. Want, zo zegt Rabin, een econo
misch rendabel Suezkanaal en
bloeiende steden langs het kanaal
maken een allesverwoestende oorlog
met Israël voor Egypte minder aan
trekkelijk.
Israël heeft tijd gewonnen. Dat was
ook een van de doelstellingen van het
akkoord, en dat is door de libanese
burgeroorlog in de hand gewerkt Er
wordt dan wel pro-forma gediscus
sieerd over de vraag: wat nu, maar die
discussie is niet serieus. Israël wacht
af Op de Amerikaanse presidentsver
kiezingen en de afloop van de burge
roorlog In de Libanon.
En als we alle mooie en optimistische
woorden van Rabin over het succes
van zijn politiek moeten samenvat
ten, dan kan dat in één woord: tijd
winst. Tijdwinst voor een toekomst
die nog even onzeker is als een jaar
geleden als hel om de langere termijn
gaat. Maar waar het Rabin op dit
moment vooral om gaat is te proberen
premier te blijven. En daarom wil hij
alleen van successen horen die het
gevolg zijn van zijn politiek.
GroNINGEN-ROTTERDAM - Ondanks alle voorzorgsmaatregelen en controle is het niet
uitgesloten, dat de Amerikaanse "Veteranenziekte" ook in Nederland voorkomt. Het grootste
gevaar schuilt in de toenemende praktijken van de "doe-het-zelvers". Verkeerde verbindingen in
het drinkwaterleidingnet en de afvoerbuizen vormen een regelrechte bedreiging voor de volksge
zondheid. Bij een recente inspectie van 2000 installaties zijn 800 wanverbindingen aangetroffen,
waarvan 10 procent levensgevaarlijk was. In het najaar begint het Keuringsinstituut voor Water
leidingartikelen met de uitgifte van een keurmerk voor door het instituut goedgekeurde installa
ties om de veiligheid in de drinkwatervoorziening te verhogen.
dikwijls zeer giftige of schadelijke stof
fen. is een ramp niet uitgesloten.
Ir W C. Wijntjes, directeur van de Wa
terleidingen in Groningen en voorzit'
ter van het Landelijk Inspectie Con
tact van de VEWIN (Vereniging van
Waterleidingbedryven in Nederland),
die zich al twaalf jaar bezig houdt met
dit aspect van de watervoorziening,
acht de gevaren van besmetting als
gevolg van wanverbindingen in het
leidingnet reeel aanwezig. In Amerika
stierven onlangs 26 oud-strijders ver-
moedelyk als gevolg van chemicaliën
in het drinkwater. Een verkeerd aan
gelegde slangverbinding in een hotel
in Philadelphia, waardoor koelwater
terugvloeide in het leidingnet, zou de
oorzaak van deze "veteranenziekte"
zyn geweest
De Inspectie van de Watervoorziening
is volgens de heer Wijntjes in Neder
land optimaal in vergefijking met an
dere Europese landen. Dit neemt ech
ter niet weg, dat er op dit gebied in
bedryven, ziekenhuizen, op boerde
rijen en by de mensen thuis veel wordt
geknutseld. Door ondeskundigheid
worden soms onverantwoorde voor
zieningen aangebracht
Voorbeelden
Met voorbeelden uit het recente verle
den illustreert de waterleidingdes-
kundige. dat verkeerde verbindingen
in het leidingnet niet van gevaren zijn
ontbloot Onlangs kroop het personeel
van een kantoor door het oog van de
naald, toen er koffie werd gezet Het
water uit de kraan was op dat moment
niet watmen gewend was. Men besloot
dit niet voor de koffie te gebruiken.
Een onderzoek wees uit dat het lei
dingnet een verbinding had met de
centrale verwarming. Door drukver
schil stroomde water uit de verwar-
mingsïnstallatie, dat chemicaliën
tegen corrosie bevatte, terug. Als de
mensen van dit kantoor koffie hadden
gedronken, waren er volgens de heer
wyntjes zeker doden gevallen.
Nog niet zolang geleden Klaagden
mensen uit een bepaalde buurt over
een vieze lucht van het drinkwater.
Later bleek dat ergens kattebakken
werden schoongemaakt waarby de
slang van het leidingnet in het afval
water was gelegd. Doordat de brand
weer in de omgeving aan het oefenen
was. werd de druk op het water lager
en stroomde het vuile water van de
kattebakken terug in het leidingnet.
Jaren geleden vertoonden enkele
honderden mensen in Amsterdam
ziekteverschynselen. die werden ver
oorzaakt door verdund rioolwater dat
in het distributienet terecht was ge
komen. Een verkeerde verbinding in
de rioolwaterzuiveringsinstallatie was
daar debet aan. "Gelukkig", zo zegt de
heer Wijntjes, "zyn er tot nu toe voor
zover ik weet in Nederland geen doden
gevallen, maar we moeten er wel op
letten dat ons distributienet met het
oog op de volksgezondheid zo veilig
mogelyk is".
In ziekenhuizen komen situaties voor,
die ernstige gevolgen voor de patiën
ten kunnen hebben. Vele Inrichtingen
beschikken over min of meer omvan
grijke waterleidingsystemen, waarop
tal van toestellen zijn aangesloten. Als
deze onvoldoende zyn beveiligd be
staat de kans dat bij storingen - bij
voorbeeld het wegvallen van de druk -
schadelijke stoffen in het leidingnet
terecht komen. Een potentieel gevaar
schuilt in de urinaalspoelers. Als het
spoelwater in de leiding terecht komt.
zyn de gevolgen van een besmetting
niet te overzien.
De meeste inrichtingen betrekken het
water van een openbare drinkwater
voorziening. De overige ziekenhuizen
beschikken over een eigen installatie.
Sommige systemen dateren nog uit de
tijd dat ter plaatse geen openbare
drinkwatervoorziening aanwezig was
of dat deze niet voldoende water voor
een grote inrichting kon leveren.
Voorts zijn enkele ziekenhuizen uit fi
nanciële overwegingen ertoe overge
gaan een eigen installatie aan te schaf-
Ook in laboratoria en donkere kamers
wordt veel met leidingsystemen ge
knutseld. Omdat men hier werkt met
In de landbouw installeren de boeren
in toenemende mate tanks voor de op
slag van melk. Deze worden regelma
tig schoongemaakt meteen agressieve
vloeistof.
In ziekenhuizen komen situaties voor
die ernstige gevolgen voor de patiën
ten kunnen hebben. Vele inrichtingen
beschikken over min of meer omvan
grijke waterleidingsystemen, waarop
tal van toestellen zijn aangesloten. Als
deze onvoldoende zyn beveiligd be
staat de kans dat bij storingen - bij
voorbeeld het wegvallen van de druk -
schadelijke stoffen in het leidingne
echt komen. Een potentieel gevaar
schuilt in de urinaalspoelers. Als het
spoelwater in de leiding terecht komt,
zijn de gevolgen van een besmetting
niet te overzien.
De meeste inrichtingen oetreKKen net
water van een openbare drinkwater
voorziening. De overige ziekenhuizen
beschikken over een eigen installatie.
Sommige systemen dateren nog uit de
tijd dat ter plaatse geen openbare
drinkwatervoorziening aanwezig was
of dat deze niet voldoende water voor
een grote inrichting kon leveren.
Voorts zyn enkele ziekenhuizen uit fi
nanciële overwegingen ertoe overge
gaan een eigen installatie aan te schaf
fen.
Ook in laboratoria en donkere kamers
wordt veel met leidingsystemen ge
knutseld. Omdat men hier werkt met
dikwyls zeer giftige of schadelijke stof
fen, is een ramp niet uitgesloten.
In de landbouw installeren de boeren
in toenemende mate tanks voor de op
slag van melk. Deze worden regelma
tig schoongemaaktmeteen agressieve
vloeistof. Het is voorgekomen dat het
voor de volksgezondheid schadeiyke
goedje via een verkeerde verbinding in
het distributienet terecht kwam.
Meer inspectie
De heer Wijntjes, die tevens voorzitter
is van de Normcommissie Drinkwate
rinstallaties. hoopt de inspectie van
waterleidingsystemen binnenkort te
kunnen uitbreiden. Elke dag zyn reeds
enkele honderden inspecteurs op pad
om controle uit te oefenen. Hiermee
loopt Nederland voorop by andere
landen. Hetzelfde geldt voor de drie
miljoen keerkleppen, die de waterlei
dingbedrijven de laatste jaren In de
woningen hebben aangebracht om zo
doende de veiligheid te verhogen. Ook
wat betreft de uitgifte van een keur
merk onderscheidt Nederland zich als
een van de beste beschermers vai
volksgezondheid tegen de gevaren van
de drinkwatervoorziening.
De voorzitter wys t in dit verband op de
130 epidemieen met 46.000 ziektege
vallen, die in een tydsbestek van tien
jaar (1960-1970) in de Verenigde Staten
van Amerika voorkwamen. Zij waren
allen het gevolg van besmet drinkwa
ter. Het opvallende daarby was. dat de
ziekten vooral voorkwamen in bedrij
ven met een eigen waterinstallatie.
Een zesde van de epidemieen. die van
1958 tot 1967 in Rusland de kop opsta
ken, was het gevolg van wanverbin
dingen in de drinkwaterleiding. Derge
lijke situaties komen hier niet voor.
"Ondanks het hoge niveau van de
voorzieningen moeten we voorzichtig
zyn", zegt de heer Wijntjes, "het zou
wenselyk zyn als er een beter contact
was tussen de technische diensten van
ziekenhuizen en de drinkwaterlei-
dingbedrijven. In vele gevallen is dit
onvoldoende. Er worden soms werken
uitgevoerd die onverantwoord zijn
Dit is veelal een kwestie van onkunde
Er kan veel worden voorkomen, omdat
de verbeteringen die aangebracht
moeten worden over het algemeen
weinig geld kosten".
De inspecteur van volksgezondheid,
ir. J. Pikken, is met de heer wyntjes
van mening, dat er een intensieve con
trole moet worden uitgevoerd op de
installaties en leidingsystemen voor
de opslag en distributie van drink- en
bedrijfswater in ziekenhuizen en an
dere inrichtingen van gezondheids
zorg.
Met waterleidingbedryven in het bui
tenland wordt thans overleg gepleegd
over standaardisatie van waterleióin-
gapparatuur. "Het zou verstandig zyn
als alle landen dezelfde normen han
teerden bij de veiligheidsvoorschriften
van byvoorbeeld was- en vaatmachi-
nes", aldus de heer Wyntjes.
De waterleidingdeskundige zal op
het congres van de Internationale
Vereniging van Waterleidingbedrijven
(IWSA), dat van 13 tot en met 16 sep
tember in de RAI in Amsterdam wordt
gehouden, aandacht voor dit onder
werp vragen.
U(Door Reinier van de Loo)
TRECHT - Wie in Pretoria,. Bloemfon
tein en andere Boers-blanke bolwerken in
Zuid-Afrika de naam „Namïbi" laat vallen,
praat tegen dovemansoren of „vloekt": de
naam is net zo besmet als „Indonesië" voor
mensen die het nog altijd over „ons Indiè"
hebben.
Maar Namibië heet alleen nog voor Zuidaf
rikanen „Zuidwest- Afrika" of kortweg
„Zuidwest". Voor de rest van de wereld is
deze voormalige Duitse kolonie al jarenlang
een ten onrechte door Pretoria overheerst
gebied, dat eigenlijk al lang onafhankelijk
had moeten zijn en dat - omdat het dat nog
steeds niet is - onderwerp is geworden van
internationale diplomatieke activiteit en
opwinding.
De VN willen dat Zuid-Afrika's troepen er op
31 augustus aanstaande voorgoed vertrek
ken: Amerika wil concrete Zuidafrikaanse
toezeggingen voor onafhankelijkheid op
korte termijn plus deelneming aan een
nieuwe regering van de nationalistische ver
zetsorganisatie SWAPO, alvorens Kissinger
met Vorster verder wil praten; en heel zwart
Afrika (de OAE) eist onafhankelijkheid per
direct en annulering van alle tot nu toe door
Zuid-Afrika bekokstoofde tussentijdse op
lossingen. die alleen maar uitstel betekenen
voor een vrij, zelfstandig, niet op rassen
scheiding gebaseerd Namibië
Eerder deze maand is in Windhoek, de hooTd-
stad van het voormalige mandaatsgebied
van de Volkenbond, door Pretorianen. lokale
blanke autoriteiten en zwarte stamhoofden
een afspraak gemaakt op 31 december 1978
wordt „Zuidwest" onafhankelijk. Tot die tijd
neemt een multiraciale interimregering het
heft in handen, bereidt een grondwet voor en
zorgt voor vrije verkiezingen op middellange
termyn.
Zoethouder
Het. plan ls een zoethoudertje. Het voorziet
namelijk n i e t in het opgeven van Zuid-
Afrika's Bantoestanplannen vtor dit gebied.
Het voorziet n i e t in volstrekte gelijkheid
van rassen. Het houdt ten minste een poli
tieke groepering - maar wel uitgerekend de
belangrijkste: de ..links" georiënteerde
Zuidweslafrikaanse volksbeweging SWAPO
- buiten de deur. En het voorziet ook aller
minst in een echt vertrek van Zuid-Afrika,
net zo min als de zogenaamde onafhanke
lijkheid voor een Bantoestan als de Transkei
echte onafhankelijkheid is, maar veeleer een
satellietschap-met-een-autonomie-lintje.
Sam Nujoma, SWAPO-voorzitter en fervent
tegenstander van Zuid-Afrika's plannen met
Namibië, noemde de deelnemers aan de con
ferentie van Windhoek „marionetten van
Pretoria", die alleen maar bescherming zoe
ken voor hun eigen collaborateursbaantjes.
Dezelfde Nujoma riep in Lusaka. Zambia,
openlyk de hulp in van Cuba en de Sowiet-
Unie voor de gewelddadige bevrijding van
NamibiT Hij zei geen tweede Angola te willen,
wat inhoudt dat hij bedankt voor letterlijke
en lijfelijke assistentie van deze twee landen
op het toekomstig slagveld, maar hij wil wel
elke andere vorm van militaire hulp.
Zuid-Afrika brandmerkt de SWAPO - zoals
de Republiek dat doorgaans vrij snel met
elke beweging die andersdenkend is doet -
als „communisten" die in ..Austraal"-Afrika
(zuidelijk Afrika) „bases voor Moskou willen
vestigen".
Men kan erover van mening verschillen of
een bevrijdingsbeweging tegenwoordig au
tomatisch socialistisch dient te zijn (en „dus"
voor velen meteen ook alleenzaligmakend:
vergelijk de MPLA in Angola), feit is echter
wel dat de SWAPO er als enige organisatie in
Kissinger: politieke rol Swapo.
Namibië op kan bogen van meet af aan en
consequent verzet tegen racisme, koloniale
overheersing en uitbuiting, politiek mario
nettenspel en „blank baasskap" te hebben
gepleegd.
Bovendien betrekt de SWAPO haar leden uit
vrijwel alle bevolkingslagen (stammen) in
het gebied en is zij de enige organisatie die
ook daadwerkelijk verzet pleegt (langs de
beproefde wegen van de guerrilla, voorname
lijk opererend vanuit Angola en Zambia).
Onverwachte steun
Sinds enige dagen heeft de SWAPO zelfs de-
onverwachte - steun van de Verenigde Sta
ten. Henry Kissinger liet weten dat de VS
voor een politieke rol van de SWAPO zijn
geporteerd. Washington is er ditmaal snel
ler bij dan destijds in Angola, waar het lang
aarzelde het bestaansrecht van de (linkse)
MPLA te erkennen. Enerzijds is deze koers-
wending wellicht een zoethoudertje voor de
Sowjet-L'nie, aan de andere kant tekent het
de verharding van Amerika's standpunt
tegenover het Zuidafrikaanse minder
heidsbewind, dat jarenlang in de VS een ge
willige partner, afnemer en pleitbezorger
had.
Namibië, zo groot als Frankrijk en Duitsland
bij elkaar, is een Zuidafrikaanse, 823.000
vierkante kilometer grote erfenis van de
Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog nam de
Volkenbond het beheer over. gaf het als een
mandaatgebied aan Pretoria, en ging vervol
gens zelf ter ziele. Haar opvolgster, de Ver
enigde Naties, besliste in 1966 dat Zuid-
Afrika niet langer rechten kon doen gelden
op basis van het Volkenbondsdecreet en
eiste het vertrek van de Zuid afrikanen, die
dat tot op vandaag weigeren. Het Internatio
naal Gerechtshof in Den Haagzietsinds 1971
de Zuidafrikaanse aanwezigheid eveneens
als illegaal.
Zuid-Afrika zelf ziet de bui wel hangen, maar
probeert de eer aan zichzelf te houden en pas
tot „capitulatie" over te gaan als die zo eervol
mogelijk is te regelen. Dat „eervol" moet
vooral economisch worden vertaald Het
kurkdroge, onderontwikkelde, moeiüjk be
stuurbare gebied heeft naast een prachtig
natuurreservaat nog een aardigheid: er zit
diamant koper, lood en zink Jaarlijkse in
komsten ongeveer 700 miyoen gulden.
Zuid-Afrika heeft in de exploitatie daarvan
de laatste jaren honderden miyoenen Rand
geïnvesteerd. Daarkomtblj dat Pretoria met
de vroegere Portugese heersers in Angola een
overeenkomstsloot voor de gemeenschappe
lijke financiering en exploitatie van de wa
terkrachtcentrales in de Cunene-grensrivier
tussen Namibië en Angola. Ook daar zijn
honderden miyoenen Rand gespendeerd aan
dammen, waterkrachtcentrales (onder meer
by Ruacana) en pijpleidingen.
Dilemma
Het pikante van de situatie is dat de stuw
dam op Angolees gebied ligt en de kracht
centrale op Namibiës territoir. De Angolese
president Agostinho Neto zit nu tussen twee
vuren: hy heeft de energie even hard nodig
als de Namibiërs (en zou dus met de Zuidafri
kanen tot een akkoord moeten komen), maar
hij is aan zyn socialistische stand verplicht
de SWAPO-guerrilla te steunen (dus tegen
Zuid-Afrika te ageren).
Daarnaast heeft het hele Cunene-project ook
een ander dilemma veroorzaakt: het voorziet
in de bitter nodige watervoorziening voor een
van de droogste gebieden ter wereld (de
Namib- en Kalahariwoestijnen ontvangen
jaarlijks hoogstens 50 millimeter regen), zo
dat „politieke sabotage" aan dit
„imperialistisch-Zuidafrikaanse project" de
Ovambo's. Herrero's, Nama's, Damara's en
andere Afrikaanse volken in dit gebied (en
ook de Zuldangolezen) ernstig zal schaden.
De honderdduizend blanke Zuidafrikanen in
Namibië voorzien nog niet onmiddellijk een
exodus zoals die van de Portugezen uit Ango
la. Het SWAPO-leger maak t vooralsnog geen
schijn van kans tegen de Zuidafrikaanse eli
tetroepen die de Angolese grens (dus het wa
terkrachtproject) beschermen en bovendien
verhoogd paraat zijn aan de „revolutie- en
guerrillagrens met Zambia: de smalle corri
dor die bekend is als de Caprivi-strip - een
dunne landstrook die vanuit Namibials een
rich tingaan wyzer naar het oosten wyst en
ingeklemd ligt tussen Botswana in het
zuiden en Angola en Zambia in het noorden.
Bovendien heet het dat er tn de SWAPO-top
onderling nogal wat verdeeldheid heerst. Een
deel van de leiding krijgt nogal eens klachten
te horen over de erbarmelijke toestanden in
de guerrillabases en over de gebrekkige be
wapening.
Maar de blanke in „Zuidwest" houdt wel ter
dege rekening met spoedige grote verander
ingen. De kleine apartheid (de pesterij die
nietrblanken In het dageiyks leven in een
veelheid aan variaties kleineert) is er al vrij
wel afgeschaft. Dat voorkomt misschien de
grote wraak, straks bij de overgang.
En Vorster zelf heeft zijn politieke voortbe
staan erg nadrukkelyk verbonden aan zijn
bereidheid Namibië binnenkort los te laten.
Samen met zyn streven naar een oplossing
voor Rhodesi; moet deze bereidheid hem in
ternationaal wat meer prestige bezorgen.
De gedachte op de achtergrond is echter dat
diezelfde wereld dan wat minder ongedul
dig zal wachten op de aanpak van de (veel
grotere) problemen in eigen land. Een aan
pak waarmee de blanke Zuidafrikaan nog
steeds geen raad weet en die hem telkens
opnieuw tot vertragingstactieken aanzet,
om het heilige dogma van zijn „gescheiden
ontwikkeling" ten eigen voordele zo lang
mogelijk te redden. Dat dat wellicht niet zo
erg lang meer is, kunnen Vorster c.s. in So-
weto gaan vragen.