Grotere rol voor steenkool in energiepatroon na 1980 Parijse bank beroofd via pijp Ontwikkelingsmodel voorziet in zeven kerncentrales GRUYTERS WIL UIT KINDERBIJSLAGPOT 700 MILJOEN LENEN Sanctiewet Jehova's Getuigen vrijgesteld van militaire dienst Randstad koopt bouwvakkers weg Nieuwe brug over IJssel bij Kampen LANDELIJKE STUURGROEP ENERGIE ONDERZOEK: Man achterhaald met negen valse duizendjes Ziekteverzuim toegenomen WETSONTWERP OP KOMST: KLACHT IN AMERSFOORT: WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1976 RVan onze redactie economie) DEN HAAG - Na 1980 zal het verbruik van steenkool in ons land aanzienlijk toenemen. Op korte termijn, zo tot ongeveer 1985. zul len olie en aardgas het leeuwendeel van de energievoorziening uitmaken. Afhankelijkheid van ingevoerde olie en vermindering van de aardgasuitputting kan slechts door besparing tot stand worden gebracht. Op lange termijn, na 2000. kan meer bijdrage tot het energiepatroon van andere bronnen worden verwacht. Daarom moet het onderzoek op dit gebied op een breed front worden voortgezet. Dit zijn de voornaamste conclusies van de Landelijke Stuurgroep Energie On derzoek in haar tweede interimrap port. Uit de brief waarmee minister Trip (wetenschapsbeleid) het rapport aan de tweede kamer heeft gestuurd, blijkt dat de regering zich in algemene zin met deze conclusies kan verenigen. Nadere detaillering moet later ge schieden, evenals het stellen van prio riteiten en het uitwerken van de finan ciële gevolgen der voorstellen, die worden gedaan. In het rapport 'Energie 1976' van de stuurgroep wordt gesteld, dat het Ne derlandse aardgasverbruik na 1978 flink gaat dalen. In de jaren 1987-1990 zal het verbruik van ingevoerde olie en gas een maximum bereiken, maar daama weer gaan dalen. Vanaf 1980 zal het verbruik van steenkool aanzienlijk stijgen. Pas a 1985 wordt de toepassing van kerne nergie belangrijk. De mogelijkheden van aardwarmte en wind- en zonne- energie zijn voorlopig nog beperkt Als het erom gaat een verantwoorde keus te doen om breed onderzoek aan te pakken, dient men een duidelijk beeld te hebben van het toekomstig energie verbruik. Er zijn vele modellen moge lijk. maar in het rapport worden er twee aangegeven en nader uitgewerkt Het eerste speelt om een jaarlijkse groei van het energieverbruik met ongeveer 4.5 procent Het tweede gaat ervan uit dat de groei in de komende 20 tot 25 jaar geleidelijk tot nul zal dalen. Drie keer zoveel? Het model met de 4,5 procent jaarlijkse groei leidt tot een energieverbruik dat in het jaar 2000 driemaal dat van 1975 zou zijn. Het toekomstmodel met de ge leidelijk afnemende groei komt uit op een verbruik in 2000 dat een derde gro ter is dan dat van 1975. Bij het opstellen van hel programma is uitgegaan van het tweede model, omdat dit realisti scher wordt geacht. Mede gezien het inhaaleffect van de ontwikkelingslanden op het energie verbruik in de wereld wordt gepleit voor een beperking van de groei van het energieverbruik in de geindustiiali- seerde wereld. Stabiel blijven betekent geen energie-armoede Rekening hou dend met de bevolkingsgroei en moge lijke besparingen kan de hoeveelheid beschikbare energie pei hoofd dei be volking ruim 40 procent hoger zijn dan nu Maar als andere industrielanden we! doorgroeien moeten we ons afvragen oi we ons een stabilisatie kunnen vei ooi- loven Het rapport geeft de volgende peicen- tages vooi de aandelen, die de eneigie- bronnen achtereenvolgens in 1975. 1985 en 2000 zullen hebben: aardgas 50-48 en 26,9: ingevoerde olie en gas 44.2-63.8- 52.3: steenkool 4.5-9-37.6: kernenergie 1.3-9.2-17. zon en wind 0-0-3.2 De mogelijkheden van aardwarmte wind en vooral zonne-energie kunnen in de loop van de volgende eeuw wellicht aanzienlijke besparingen gaan leveren Maarzelfs bij grote inspanningen zijn de mogelijkheden op korte teimijn be perkt Besparingen zijn geen alternatief want daarmee worden de problemen van de beschikbaarheid van olie en gas 'slechts in de tijd verschoven Knelpunten Veranderen van het energicpa troon kan pas na het oplossen van vele pro blemen. De stuurgroep noemt in dit verband als knelpunt onder andere de kernenergiekwestie. Het parlement moet de vraag beantwoorden of de voorgenomen bouw van drie kerncen trales doorgang zal vinden. Verdere uitbreiding op dit gebied is afhankelijk van het resultaat van onderzoekingen op het gebied van milieubescherming, stralingshygiëne en de opslag en ver werking van radio-actief afval. Met klem dringt de muui groep aan op het in internationaal oveiieg vei vol m; ken van het veidiag tegen de vei spi ei- ding van ke:nwapenen. Het veimee:- derde vei bi ink van s reenkool voimt een toenemende dieiging vooi het milieu Zwaaideieelf en moeten woiden gesteld aan transponopslag en gebiuik De voornaamste toepassing van steenkool op de middellange teimijn is de vei van ging van aardgas en stookolie in de cen trales. Het ontzwavelingsprobleem speelt, hierbij een grote rol Hoewel besparingen geen oplossing bieden vooi het probleem van de be- peiktheid dei fossiele brandstoffen lij ken ze wel zinvol, aldus de stuuigioep Het probleem van de waimte-isolatie is dat ei hoge investeringen nodig zijn om tot besparingen te komen Daaimee houdt de vei betering van het rende ment van 'huishoudelijke) veibian- dingsinstallaties nauw vei band Het gebruik van de afvalwarmte vooi de stroomproduktie is van belang vooi verdere studie Snelle start Ook op transportgebied woiden op- biengstvei beteringen mogelijk geacht. Enkele vooi schakelsystemen 'ondet meei hoge lempeiatuuigastuibine de magneto-hydiodynamische genei atoi bij de elektriciteit;opwekking kunnen belangrijke bespa tin gen opleveien De stuuigioep vindt dat eneigieondeizoek en ontwikkeling alleen op de gewenste maniei kan gebeuien als de opzet en de financiering zo goed mogelijk woidt gemaakt. De s tuui gi oep noemt het on tb eken v; n een onafhankelijke studie-eenheid die in staat is allesomvattende en onafhan kelijke woaidebepalingen te geven Vooi het uitvoeien van een nationaal onderzoekprogramma is een dei gelijke instantie onmisbaai Juist, ook om bronnen als windeneigie en kernfusie le bestuderen. Ei zullen extia financiële middelen nodig zijn Het nationaal pio- gramma vooiziet in samenweiking tus sen indusine overheidsinstellingen universiteiten, en deigelijke Bij de onderzoekvoorstellen die woi- den genoemd, neemt de kwestie van de afvalwarmte een plaats in. evenals een studie over energie-opslag. Gesteld wordt dat een gewijzigde vormgeving van auto's tot vrij aanzienlijke bespa ring zal leiden. Ook het vergassen en vloeibaar maken van steenkool is van belang. Gewezen wordt op de wense lijkheid het gebruik van methanol als motorbrandstof te ondeizoeken. Voor bouw duurdere huurwoningen DEN HAAG - Minister Gruij- ters van volkshuisvesting wil ongeveer 700 miljoen gulden le nen uit de kinderbijslagpot. De bewindsman wil daarmee het gat opvullen dat ontstaat door de terughoudendheid van de grote beleggers (verzekerings maatschappijen, pensioenfond sen) bij de bouw van woningen. Op dit moment onderhandelt minister Gruijters met minister Duisenberg van financiën over een dergelijke lening uit de re serves voor de kinderbijslag. In een jaarverslag hebben onder meer de Rijkspostspaarbank, Ennia en de Nationale Nederlanden meegedeeld, dat zij geen geld meer willen steken in de houw van duurdere huurwoningen. u er volgend jaar een gat i met een huur die ligt tussen de 500 en 700 gulden. Daarnaast wil de bewindsman meer koopwoningen laten bouwen. Er vindt op net ogenblik overleg plaats met ver schillende geldgevers om de geld stroom voor de bouw van duurdere huurwoningen en koopwoningen weer op gang te brengen. «Van onze redactie economie) DEN HAAG - Het model van de ont wikkeling in het energieverbruik voor de komende 20 tot 25 jaar houdt reke ning met in totaal zeven kerncentrales. Maar dit is een projectie die al vast stond voordat de regering het afgelo pen voorjaar de definitieve beslissing over de drie kerncentrales nog wal op schoof. Aldus prof Van Gooi. voorzittei van de landelijke stuurgroep energieonder zoek. dinsdag bij het presenteien van een programma voor het onderzoek van energiemogelijkheden. Zoals de situatie nu is. mag het energie verbruik niet sterk toenemen: dat is ook economisch niet haalbaar Ovei de vraag of de in hoofdlijnen voorgestelde onderzoekingen op breed terrein haal baarzijn. tast de stuurgroep in het duis ter Zij heeft geen cijfers over noodzake lijke investeringen en meent dat de kos ten van ondei zoekprogramma 's in to taal 50 miljoen gulden per jaar kunnen zijn. Er zijn geen regeringsuitspraken over komende ontwikkelingen. De mogelijkheden om in de periode tus sen nu en het jaar 2000 iets te verande ren in het energiepatroon zijn niet. groot en ieder geval gebonden aan de finan ciële reikwijdte De stuurgroep denkt aan een 25-jarenplan voor ondeizoek en ontwikkeling, dat doorzichtig moet zijn en om de vijfjaar kan worden bijgesteld Ook zouden er meer mogelijkheden Daardo de bouwmarkt ontstaan van 10.000 tot 12.000 woningen. Minister Gruijters wil deze teruggang in de bouw opvangen door de woning bouwcorporaties duurdere huurwo ningen te laten bouwen. Volgens de Na tionale Woningraad, een van de over koepelende organen van woningbouw corporaties, kunnen er volgend jaar door dc corporaties 5000 tot 6000 duur dere huurwoningen worden gebouwd NIJVERDAL(ANP)- In Nijverdal is de zer dagen een vals briefje van duizend gulden uitgegeven. De politie heeft thans de man. die hiermee betaald heeft, kunnen aanhouden. Het is een 22-jarige Almelose handelaar in auto's en antiek. Hij had nog acht valse brief jes van duizend bij zich, waarvan vier met hetzelfde i WASHINGTON - Tekening van een nieuw transportsysteem, dat bij het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart NASA, in ontwikkeling is. De enorme ballon, die door vier wentel wieken gedragen wordt, heeft een mhoud van 75.000 kubieke meter en kan zowel voor militaire als burgerdoeleinden gebruikt worden. Volgens NASA kan het gevaarte vooral nuttig zijn voor het bevoorraden van schepen buitengaats en het overbrengen van zware lasten naar fabrieken, die voor ander zwaar transport moeilijk te bereiken zijn. moeten zijn om een allesomvattend beeld te krijgen van het energiever bruik. Volgens schattingen zou het jaarlijks steenkoolverbruik in ons land in het jaar 2000 ongeveer 32 miljoen ton kun nen zijn. Prof. Van Gooi verwacht niet dat de (gesloten) Limburgse mijnen een grote bijdrage kunnen leveren. Van el ders aangevoerde steenkool (uit dag bouw te winnen) zal goedkoper zijn. De kerncentrales die het rapport voor ziet zijn de bestaande in Dodewaard en Borssele, de drie waarmee de regering nog doende is (van elk 1000 miljoen watt vermogen) en tenslotte nog twee soort gelijke eenheden omstreeks 1990 en 1995 in gebruik te nemen: totaal dus een kleine 6000 miljoen watt vermogen. Als de prognoses voor het energieverbruik op een grote groei werden gericht, zou den er 12 eenheden van 1000 miljoen watt nodig zijn. DEN HAAG (ANP) - Bij dc tweede ka mer is een voorstel van wet ingediend, bedoeld om de regering een aan de ei sen van deze tijd aangepast middel te geven om sancties tegen een bepaald land toe te passen. Het wetsontwerp voorziet in mogelijkheden om ook aan de recente uitbreiding van de VN- resolutie over sancties tegen Zuid- Rhodesië gevolg te geven. Jongerenblaadje beschuldigd van majesteitsschennis APELDOORN - Het Apeldoomse CDA-raadslid G. E. Oosterbroek heeft bij de officier van justitie in Zutphen een klacht wegens majesteitsschennis ingediend tegen het Apeldoomse open jongerencentrum Gigant. In een publi- katïe van het jongerencentrum, een ge stencild blaadje dat min of meer re gelmatig verschijnt, werd koningin Ju liana onder meer 'een schijnheilig wicht' genoemd. Het Apeldoomse raadslid is van mening dat de Gigant redactie daarmee majesteitsschennis pleegt en tevens het christelijk volks deel heeft beledigd. DEN HAAG (ANP) - De ziektevi cijfers over het tweede kwartaal 1976 geven zowel voor mannen als voor vrouwen hogere percentages te zien dan over het vergelijkbare tijdvak van 1975. Dit heeft het centraal bureau voor de statistiek en het Nederlands insti tuut voor Praeventicve geneeskunde TNO vastgesteld. De verzuimpercentages waren resp. 9,0 en 11,3 tegenover 7,8 en 10.3 in 2975. Ook de meldingspercentages lagen iets ho ger dan in 1975, DEN HAAG (ANPi- De regering wil een wettelijke voorziening treffen om Je hova's Getuigen vrijstelling te verle nen van militaire en van vervangende dienst. Een wetsontwerp voor het op nemen van een vrijstellingsgrond voor gedoopte leden van het Wachttorenge nootschap. afdeling Nederland, in de dienstplichtwet en in de wet gewe tensbezwaren militaire dienst is in voorbereiding. Dit heeft het ministerie van defensie dinsdag meegedeeld. De ministers van defensie, van justitie en van sociale zaken en staatssecretaris Van Lent (defensie, personeel) kondig den dit aan m een dinsdag verzonden brief aan de tweede kamer. In deze brief gaan de bewindslieden alsnog in op een aantal vragen en opmerkingen vanuit de kamer over de al in behandeling zijnde voorstellen tot verruiming van de erkenningsgronden inzake gewetensbe zwaren Legen de militaire dienst en tot herziening van de erkenningsprocedure (wetsontwerp 11 155). Gedurende tientallen jaren hebben Je- De Indonesische kolonie in Nederland vierde dinsdag bij de woning van dt. Indonesische ambassa deur in Wassenaar de onafhankelijkheidsdag van Indonesië. Het gebouw was rondom afgezet met hekken en werd scherp bewaakt. AMERSFOORT - De normale voortgang van de bouw van het cultureel centrum in Amers foort is maandag ernstig be dreigd geweest doordat een fors aantal van de werknemers van de Amersfoortse aannemer Hei- lijgers BV niet op het werk ver scheen. Die mensen, naar schat ting ongeveer vijftien op een to taal van vijftig, zijn volgens di recteur Jacq. Heilijgers als het ware weggekocht door een bouwbedrijf uit het westen van het land. Met name door aan nemers uit Amsterdam en om geving wordt voor extra span ning op de toch al overspannen Amersfoortse bouwmarkt ge zorgd. De heer Heilijgers noemt het een heel trieste zaak dat in ons land met zijn enorme werkloosheid zijn bedrijf nau- hova's Getuigen op grond van hun godsdienstige overtuiging geweigerd hun militaire dienstplicht le vervullen. Als zij waren erkend als gewetensbe zwaarde weigerden zij ook de vervan gende burgerdienst te verrichten. Als gevolg van hun weigering werden zij al len tot langdurige vrijheidsstraffen (in de regel 21 maanden) veroordeeld. Htm weigenng om militaire of vervangende dienst te verrichten is gebaseerd op hun volstrekte afwijzing van ieder militair geweld en op hun godsdienstige over tuiging. dat een wereldlijke overheid aan hen geen werkzaamheden mag op dragen waardoor zij in hun predikings- plicht worden belemmerd De bewindslieden menen dat de Jeho va's Getuigen op grond van hun gods dienstige overtuiging in een wezenlijke gewetensnood verkeren ten opzichte van de militaire dienst en de vervan gende dienst en dat die gewetensnood als uniek is aan te merken. „De oprecht heid van de stellingname der Jehova's Getuigen staat buiten alle twijfel, ge tuige ook de standvastigheid die zij op dit punt, ondanks de veroordeling tot langdurige vrijheidsstraffen, reeds ja renlang hebben getoond" In hun beschouwingen geven de be windslieden ook aandacht aan de an dere dienstplichtigen, die evenals de Jehova's Getuigen zowel militaire als vervangende dienst weigeren, de zoge heten totale dienstweigeraars. Deze zijn van mening, dat de overheid niet het recht heeft iemand tot het verrichten van militaire dienst te verplichten. Zij weigeren op grond daarvan militaire welijks aan mensen kan komen om de dienst, maar zij weigeren ook om e bouw van een omvangrijk project het cultureel centrum volgens de plan ning te laten verlopen. ..We hopen de zaak t ijdelijk op te kunnen lossen door mensen die op andere projecten niet overwegingen. beroep te doen op de wet gewetensbe zwaren. Daardoor is niet bekend in hoe verre hun weigering wordt ingegeven door gewetensbezwaren of door andere meer nodig waren nu bij dit karwei in te schakelen. Maar het feit blijft., dat er daar vijftien mensen weg zijn. die zeker tot de categorie goede vaklieden gere kend kunnen worden We doen in ieder geval ons uiterste best om te voorkomen dat de bouw van het cultureel centrum door deze affaire vertraging oploopt aldus de heer Heilijgers Volgens hem valt er weinig aan het weg kopen van bouwvakkers door bedrijven uit het westen van het land te doen Via het toepassen van bepaalde taiiefsys- temen schijnt het. inderdaad mogelijk te zijn dat vaklieden in de bouw in Am sterdam en omgeving wat meer kunnen verdienen dan in Amersfoort De totale dienstweigeraars verkeren volgens de ministers dan ook niet in een positie, die met die an de Jehova's Getuigen is te vergelijken. „Immers, ten aanzien van alle gedoopte Jehova's Getuigen bestaat, doordat er vele ge vallen van een beroep op de wet gewe tensbezwaren zijn geweest, wel de ze kerheid dat hun gewetensbezwaren tegen de militaire dienst voor erken ning in aanmerking komen. De Australische begroting van defen sie voor het komende begrotingsjaar is met 17 procent gestegen, van 1.523 mil jard pond nu tot 2.718 miljard, aldus blijkt uit de documenten die dinsdag door de coalitieregering van premier Malcolm Fraser zijn ingediend. KVP-ER WIL ACTIE TEGEN DRANKMISBRUIK DEN HAAG (ANP) - Het KVP-kamerlid Comelissen heeft minister Westerterp (verkeer) gevraagd maatregelen te ne men tegen de 'onrustbarende' stijging van het alcoholmisbruik in het ver keer. In schriftelijke vragen dringt hij aan op intensivering van de controle en op meer voorlichting over de vaak vrese lijke gevolgen van het rijden onder in vloed DADERS VOLGENDE VOORBEELD VAN COLLEGA'S IN NICE PARIJS (DPA/UPI) - Precies een maand na de opzienbarende bankroof bij een filiaal van de Franse bank- gigant Société Generale in Nice, heb ben dieven het afgelopen weekeinde meer dan 100 kluisloketten in een ves tiging van dezelfde bank, ditmaal in Parijs, leeggehaald. De omvang van de buit is nog onbekend, maar het wordt niet uitgesloten dat er nog meer is ont vreemd dan de naar schatting 50 mil joen frank (28 miljoen gulden) van Ni- Geinspireerd door de geraffineerde werkwijze van hun collega's in Nice, die vanuit een riool een 8 meter lange tunnel naar de kluisruimte groeven, benutten de bankrovers van Parijs een ondergrondse pijpleiding als toegang lot hun nel grootste deel van de 191 kluisloketten van baar geld. goud. juwelen en waardepapieren. De dieven lieten in de Parijse bank veel 'ar beidsmateriaal' achter, als lasbranders en gas flessen. Het puin van hun graafarbeid en van een betonnen muur die de toegang tot de kluis ruimte versperde, voerden ze via de pijpleiding af Ook in dit opzicht imiteerden ze de dieven van Nice. In ieder geval hadden ze genoeg tijd om hun onderneming ongestoord te beginnen en 'gezel lig' af te sluiten. De met etenswaren toegeruste rovers kozen namelijk een lang weekeinde voor hun actie: de Franse banken waren in verband met Maria Hemelvaart ook maandag gesloten. Onopgehelderd bleef waarom niemand iets van de activiteit merkte Sinds de bankroof in Nice worden alle vestigingen van de Société Generale door een speciale bewakingsdienst extra be schermd. „Een menselijke fout", aldus de direc tie van de bank. die haar benadeelde klanten volledige compensatie toezegde voor de door de inbraak geleden verliezen DEN HAAG (ANP) - Er komt een nieuwe brug over de IJssel tussen Kampen en IJsselmuiden. Met de aan- lerg ervan zal zo spoedig mogelijk wor den begonnen. De brug, een stalen tui- brug, zal in 1981 gereed zijn en komt ten zuiden van Kampen te liggen. Aldus het resultaat van besprekingen tussen minister Westerterp van verkeer en waterstaat, de gemeente Kampen en IJsselmuiden en het provinciaal be stuur van Overijssel, dinsdag in Den Haag. De brug zal aansluiten op de rijksweg van Kampen/IJsselmuiden naarZwolle. alsmede voorlopig op de provinciale weg S 9. In de periode 1981-1986 zal de laatste aansluiting worden vervangen door een verbinding met rijksweg 50 i Hattemerbroek- Kampen i. een enkel- baans autoweg, die uitgebouwd zal kunnen worden tot een autosnelweg. De kosten van de bmg. zullen gerekend naar het prijspeil 1976. 36 miljoen gul den bedragen, de kosten van de aanslui tende wegen in de tweede fase 24 mil joen. Genoemde gemeenten en de pro vincie zullen een kwart van de kosten voor hun rekening nemen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 10