Wet bevolkingsonderzoek
is thans in voorbereiding
Vier miljoen delen drie in
oktober weer de deur uit
Nationale actie
voor hulp aan
Ulster gestrand
Gehandicapten niet
altijd op hoogte
van hulpverlening
CHAUFFEUR STIKT NA
VRACHTAUTOBOTSING
ANTI-LA WAAI-ACTIE
IN DE WONINGBOUW
PZCX
ST AA TSSECRETARIS START PROJECT NIJMEGEN
Green Spot zonder prik
JAPANSE OUD-PREMIER
OFFICIEEL BESCHULDIGD
Green Spot zonder prik 0
VERDEELDHEID TE GROOT
Minister komt met voorschriften
Schietpartij
Paramaribo was
liefdesdrama
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1976
binnen-buiten land
NIJMEGEN (ANP) - „De bevolking verwacht vaak te veel van
bevolkingsonderzoek. Men vergelijkt het met de 10.000
kilometer-beurten van de auto, waarbij een slecht werkend onder
deel kan worden vervangen".
Aldus staatssecretaris Hendriks (volksgezondheid) maandag in
Nijmegen waar hij het officiéle startsein gaf voor het bevolkings
onderzoek op baarmoederhalskanker in de regio Nijmegen.
Hij stelde, dat de organisatorische en
financiële aspecten van massa-
onderzoek niet moeten worden onder
schat In aansluiting hierop deelde hij
mee, dat er een wel op bevolkingson
derzoek in voorbereiding is door mid
del waarvan onder meer eisen kunnen
worden gesteld aan de organisatie van
bevolkingsonderzoeken.
De staatssecretaris constateerde, dat
bevolkingsonderzoek waarbij het gaat
om een vroegtijdig opsporen van ziek
ten en afwijkingen, aanvankelijk vooral
gesteund door artsen en later door en
thousiaste niet-artsen en pressiegroe
pen. een grote vlucht heeft genomen. De
paradox doet zich voor. aldus de heer
Hendriks, dat de artsenwereld zich nu
van de grote vlucht wat distancieert,
terwijl de bevolking er juist in toene
mende mate om vraagt.
Voorwaarden
De Wereldgezondheidsorganisatie heeft
tien voorwaarden geformuleerd waar
aan moet worden voldaan, voordat een
bevolkingsonderzoek kan worden inge
voerd. Die houden ondermeer in. dat de
ziekte op grote schaal moet voorkomen
en behandelbaar moet zijn, dat de eerste
verschijnselen herkenbaar zijn, dat er
bij ontdekking voldoende mogelijkhe
den zijn voor diagnose en behandeling
BIJDRAGE VOOR
WERELDRAADFONDS
TEGEN RACISME
GENEVE (DPA) - De Nederlandse pas
tor R. J. van der Veen heeft maandag in
Genèvp aan de secretaris-generaal van
de Wereldraad van Kerken, Philip Pot
ter, een bedrag van 163000 gulden over
handigd als bijdrage aan het anti-
racisme-programma. Het geld is door
middel van advertenties vergaard door
de groep 'Betaald Antwoord' in Drie
bergen.
Deze groep keert zich tegen het besluit
van de algemene synode van de Gere
formeerde Kerken van Nederland, geen
steun meer te verlenen aan het bijzon
dere fonds van het anti-
racismeprogramma. Zij meent dat de
synode zich bij het in mei genomen be
sluit voornamelijk heeft laten beïnvloe
den door de blanke Nederduits Gere
formeerde Kerk van Zuid-Afrika. Deze
had gedreigd de band met de generale
synode te verbreken wanneer het inza
melen van geld voor het speciale fonds
zou worden voortgezet.
en dat behandeling een gunstige in
vloed op het ziekteverloop moet heb
ben.
Maar heel weinig ziekten voldoen vol
gens staatssecretaris Hendriks aan alle
voorwaarden Kritische onderzoekers
rekenen er eigenlijk alleen tuberculose,
phenylketonurie (een aangeboren stof
wisselingsziekte die tot zwakzinnigheid
kan leiden) en gehoor- en gezichtsstoor-
nissen bij kinderen toe
Nijmegen is een van de drie proefregio's
die staatssecretaris Hendriks heeft
aangewezen voor het bevolkingsonder
zoek op baarmoederhalskanker en waar
ervaring moet worden opgedaan met de
organisatie ervan. In de twee andere
proefregio's. Utrecht en Rotterdam, is
het onderzoek al eerder gestart Het
gaal in de drie proefregio's om ongeveer
CBS: 8,7 PCT VAN BEVOLKING
DEN HAAG(ANP) - Op ver
schillende plaatsen in ons land
heeft het CBS bij een enquete
bij lichamelijk gehandicapten
gebrek aan informatie over
voorzieningen, hulpverlening
en de weg ernaar toe geconsta
teerd. Dit staat in het thans ver
schenen derde deel van het rap
port, dat het CBS over zijn be
vindingen heeft geschreven.
Van de Nederlandse bevolking van vijf
jaar en ouder blijkt 8,7 procent licha
melijk gehandicapt te zijn volgens de
definitie, die het CBS bij zijn onder
zoek hanteerde. Onder een lichamelijk
gehandicapte verstaat het CBS ie
mand, die één of meer functiestoornis
sen heeft in tenminste een bepaalde
mate. Functiestoornissen zijn stoornis
sen in: loopfunctie, arm- en handfunc
ties, zien, horen, spreken, uithoudings
vermogen (hart en longen), mictie de-
faecatie, evenwichtsfunctie (waaron
der ook epilepsie) enz.
De meerderheid van de lichamelijk ge
handicapten leeft in gezinsverband, wat
betekent, dat 25 procent van de bevol
king bij enigerlei vorm van lichamelijk
gehandicapte zijn betrokken is (name
lijk als gehandicapte of als lid van een
huishouden met gehandicapten)
In plattelandsgebieden is het percen
tage gehandicapten veel lager dan in
gemeenten met een stedelijk karakter.
De provincies vertonen geen verschil
len, afgezien van de provincie Limburg,
(ADVERTENTIE)
TOKIO Het openbaar ministerie m
Tokio heeft maandag oud-premier
Kakoeei Tanaka officieel ervan be
schuldigd een bedrag van 500 mil
joen yen (bijna 4,5 miljoen gulden)
als steekpenningen van de Ameri
kaanse vliegtuigfabriek Lockheed te
hebben aanvaard.
De 58-jarige Tanaka was minister
president van juli 1972 tot december
1974. Vorige maand werd hij aange
houden in verband met het omko
pingsschandaal dat een politieke
crisis in Japan heeft veroorzaakt.
Het openbaar ministerie deelde mee
dat Tanaka op twee punten m staat
van beschuldiging was gesteld aan
vaarding van, steekpenningen van
Lockheed en het aannemen van geld
in strijd met de wetgeving inzake de
viezen en handelscontrole in Japan
Tanaka zou, als hij op beide punten
van de aanklacht schuldig wordt be
vonden, kunnen worden veroordeeld
tot maximaal zeseneenhalf jaar ge
vangenisstraf, een boete van ander
half miljard yen U3.5 miljoen gulden i
en verbeurdverklaring van een be
drag van 500 miljoen yen (ca 4,5 mil
joen gulden).
waar veel meer gehandicapten zij dan
elders (mijnstreek).
Onder de lichamelijk gehandicapte
mannen is de stoornis in het uithou
dingsvermogen nummer één. bij de
vrouwen echter de stoornis in de loop
functie. Van de diagnosegroepen zijn de
hart- en vaatziekten en de reumatische
aandoeningen de meest omvangrijke
Van de totale bevolking heeft 1,8 pro
cent een stoornis in het uithoudings
vermogen als gevolg van hart- en vaat
ziekten, 1.5 procent van de bevolking
heeft een stoornis in de loopfunctie en-of
arm-, handfunctie als gevolg van reu
matische aandoeningen
Van de loopgestoorden maakt een vrij
hoog percentage gebruik van hulpmid
delen (ca. 56 procent) of hulp van ande
ren (bijna tien procent) waarbij onder
de hulpmiddelen stokken en orthopae-
dische instrumenten een ruime plaats
innemen. Daarnaast maken naar schat
ting 38.400 Nederlanders gebruik van
speciaal vervoer zoals een rolstoel, in
validen wagen, duw wagen etc.
een vijfde deel van de bevolking van Ne
derland
In Utrecht en Rotterdam stemt de op
komst van de betrokken groep vrouwen
de 35- tot 55-jangeni volgens de heer
Hendriks tot tevredenheid Het op
komstpercentage is ongeveer 70. terw ijl
naar alle waarschijnlijkheid een groot
deel van de resterende 30 procent een
geldige reden heeft om niet te komen.
Vorig jaar heeft de staatssecretaris op
aandrang van de tweede kamer beslo
ten. ook elders bevolkingsonderzoeken
op baarmoederhalskanker via een sub
sidie mogelijk te maken indien ze aan
bepaalde voorwaarden voldoen Inmid
dels waren er al tientallen plaatselijke
en regionale initiatieven bij het ministe
rie ingediend Aan de provinciale bestu
ren heeft de staatssecretaris nu ge
vraagd. het onderzoek binnen de pro
vincie te organiseren
Volle gang
De voorbereiding van de organisatie is
in volle gang, aldus de heer Hendriks, de
laboratoriumcapaciteit ivoor het on
derzoek van de 'uitstnjkjes') wordt ge
leidelijk groter en er wordt samenwer
king gezocht met kruisverenigingen,
artsen en ziekenfondsen. Al met al ver
wacht hij, dat het in de loop van dit en
het volgende jaar op de meeste plaatsen
tot een georganiseerd bevolkingsonder
zoek zal komen.
In elk geval van de drie proefregio's
wordt het onderzoek begeleid door een
evaluatiebureau. Die bureaus gaan on
der meer na. welke vrouwen na twee
oproepen niet verschijnen en waarom
niet, hoeveel tijd er verloopt tussen een
positieve uitslag, de definitieve diag
nose en de eventuele operatic, of het
aan tal positieve uitslagen bij het eerste
onderzoek overeenkomt met de uitein
delijke uitkomsten van de behandeling
en of er een daling merkbaar is van het
aantal ziekte- en sterftegevallen. De
laatste vraag, de "kernvraag". aldus
staatssecretaris Hendriks, zal pas na
een jaar of tien kunnen worden beant
woord. Evaluatie moet ook uitwijzen,
of het onderzoek aan de verwachtingen
voldoet en of het op de huidige
moet worden voortgezet.
NIJKERK (ANP) - De 33-jarige J.
Speksnijder uit Stolwijk is maanda
gochtend om het leven gekomen, nadat
de vrachtauto die hij bestuurde, bij
Nijkerk op een dieplader w as gebotst-
De rijkspolitie vermoedt, dat Speks
nijder de botsing heeft zien aankomen
ZEILER IN ZEE
VERDRONKEN
BERGEN (NH) (ANP) - Na een uitvoer
ige zoekactie heeft de reddingsboot
L'bbo uit Egmond aan Zee maandag
morgen omstreeks vijf uur het stoffe
lijk overschot geborgen van de 26-
jarige Wilhelmus Schotten uit Bergen.
Hij was zondag met de 21-jarige Jan La-
keman en de 22-jarige A. Rothier, even
eens beiden uit Bergen gaan zeilen, toen
hun boot omstreeks zes uur zondaga
vond enkele kilometers voorde kust van
Schoorl kapseisde en het drietal over
boord sloeg. Ongeveer twee uur later be
reikte de totaal uitgeputte Lakeman
zwemmend de kust van Schoorl, terwijl
Rothier korte tijd daama die van Be
rgen wist te bereiken
en uit de cabine is gesprongen. Daama
werd hij gedeeltelijk bedolven door
kalk, die hij vervoerde. Toen de
brandweer van Nijkerk aankwam,
leefde de man nog. De rijkspolitie
STONEHOUSE IN
HOGER BEROEP
LONDEN (DPA)- De wegens oplichting
tot zeven jaar gevangenLsstraf veroor
deelde afgevaardigde van het Britse
lagerhuis John Stonehouse is in hoger
beroep gegaan. Het al achter de tralies
zittende parlementslid zal zijn parle
mentaire status behouden tot de zaak
in hoger beroep is afgewikkeld.
neemt aan dal hij door verstikking om
het leven is gekomen-
Op de autosnelweg van Amersfoort naar
Zwolle had een dieplader van een firma
in Almelo moeilijkheden met de giek
van de kraan die hij vervoerde. Er werd
daarom voor het viaduct Watergoor op
de vluchtstrook gestopt. Daama reed de
dieplader langzaam onder het viaduct
door om daarna weer van de vluchtr
strook naar de rijbaan te gaan Toen
reed de vrachtwagen met aanhanger
van de firma De Jong uit Stolwijk achte
rop de dieplader Er ontstond een
enorme ravage. De cabine van de
vrachtwagen vloog in brand. Het onge
luk gebeurde om half zes Totnegen uur
heeft de rijkspolitie het verkeer moeten
omleiden
i ADVERTENTIE
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Aanrechtbladen mo
gen niet meer in de wand worden
bevestigd. De naad tussen aanrecht
en wand moet elastisch worden ge
dicht. De waterreservoirs van we's
mogen niet meer worden bevestigd
aan muren, die aan de andere kant
een kamer begrenzen. Voorgeschre
ven zijn thans wc-potten met daar
aan bevestigd het waterreservoir. In
gemeenschappelijke trappenhuizen
moet geluidsabsorberend materiaal
worden aangebracht-
Deze. en andere geluidswerende.
bouwmethoden en bouwmaterialen
zijn uiterlijk 1 januari 1978 bij nieuw
bouw verplicht gesteld Minister
Gruijters van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening heeft daartoe
wijzigingen aangebracht in de voor
schriften en wenken, het stelsel
technische aanwijzingen waaraan
woningen minimaal moeten voldoen.
De wijzigingen betreffen behalve be
tere geluidsisolatie, voorts betere
thermische isolatie, verdere stan
daardisatie van maten, en betere
kwaliteitswaarborgen van bouwpro-
dukten. Een wijziging van de voorge
schreven vormen en minimumma ten
van woonvertrekken is nog in voor
bereiding. Deze voorschriften be
lemmeren architecten vaak experi
menteel te bouwen.
Tot de nieuwe geluidswerende voor
schriften hoort onder andere nog de
bepaling dat in woningen met vier of
meer kamers één stille kamer moet
zijn, die in redelijke mate van bin
nendringend geluid gevrijwaard is.
In de grote experimentele flats in
O vervecht-Noord bevindt zich zo'n
stilte kamer. Tot algeheel verbod van
de thans in gebruik zijnde separatie-
wanden (tussenmuurtjes) wil de mi
nister nog niet overgaan, omdat dat
een te grote schok zou betekenen in
de bouwkosten.
Deuren, die toegang geven tot flats,
liften, galerijen en corridors, en deu
ren van woningen, die uitkomen op
een trappehuisofcorridormoeten bij
het dichtvallen aanslaan tegen tril
lingdempend materiaal. Metalen
trapleuningen, galerijhekken ed.
moeten worden onderbroken of be
kleed opdat de opgewekte trillingen
worden gedempt.
Voor de thans voorgeschreven bepa
lingen mzake de thermische isolatie
bestaat geen overgangstermijn. Ze
moeten bij nieuwbouw reeds direct
worden doorgevoerd. De vaste delen
van buitenramen en buitendeuren,
en de daarbij behorende kozijnen,
moeten zodanig zijn uitgevoerd dat
mettertijd op eenvoudige wijze dub
bele ramen en ruiten kunnen worden
aangebracht.
De niéuwe voorschriften stellen wel
met onmiddellijke ingang hogere
kwaliteitseisen aan vloeren, daken
en buitenwanden De bouwkosten
zullen er door stijgen Maar de woon
kosten zullen met evenredig omhoog
gaan De betere isolatie beperkt het
brandstofverbruik.
Dubbele ramen zijn nog niet ver
plicht gesteld in verband met de
hoge kosten. Ze_ worden aantrekke
lijk als er een "standaardisatie tot
stand is gekomen van gevelopenin
gen, houten of metalen kozijnen, en
ruitmaten Pas dan is massaproduk-
tie van dubbele ruiten mogelijk
Overgangstermijn
De nieuwe standaardisatie van ma
ten. waarvoor een overgangstermijn
geldt tot 1 januari 1978, geeft onder
andere een groot aantal bepalingen
voor wanden en vloeren, die in fa
brieken worden gemaakt. Minister
Gruijters wil afstappen van de in-
hakmethode. die veelal nodig is voor
de aanleg van leidingen. Leidingen
moeten worden aangebracht volgens
de toevoegmethode. Dat schept een
open markt voor wanden en vloeren.
Er moet voorts nauwkeuriger wor
den gewerkt met voorgeschreven
maten opdat meer geprefabriceerde
bouwonderdelen kunnen worden
gebruikt. In de traditionele bouw
kan gewerkt worden met een min
dere maatnauwkeurigheid. Archi
tecten moeten er voortaan zeker van
zijn dat bouwonderdelen, die ze aan
de hand van een catalogus in hun
bouwtekening opnemen, op de
bouwplaats ook inderdaad blijken
te passen. ...Maatnauwkeurigheid is
een nieuwe opgave in de bouwnij
verheid", aldus de minister.
DEN HAAG (ANP) - Een reeds
in een vergevorderd stadium
van voorbereiding verkerende
nationale hulpactie voor jeugd-
en gemeenschapswerk in
Noord-Ierland, is zondag ge
strand. Dit heeft de voorzitter
van de Stichting Hulp Noord-
Ierland, de heer C. van Bockel
uit Bilthoven, in de nacht van
zondag op maandag meege
deeld. De Nederlandse organi
satoren en een Noordierse
beleids- en adviesgroep konden
het niet eens worden over af
spraken over de besteding der
in te zamelen gelden.
PvdA-studenten
willen verklaring
over boycot van
Amro-Bank
AMSTERDAM (ANP) - De landelijke
werkgroep PvdA-studenten heeft het
bestuur van de Partij van de Arbeid
opheldering gevraagd over de boycot
van de Ararobank.
De werkgroep zegt in een persbericht,
het merkwaardig te vinden, dat ener
zijds het partijbestuur vraagt de Amro-
bank te boycotten, terwijl anderzijds
staatssecretaris Klein zich opmaakt om
studenten te dwingen de Amrobank
binnen te stappen. Volgens de werk
groep heeft de Amrobank zich namelijk
als enige aangemeld om de rengedra-
gende studielenmgen in het nieuwe stu-
diefrnancieringsplan van staatssecreta
ris Klein te verschaffen.
De actie had in samenwerking met de
AVRO in de week van 10 tot 17 septem
ber moeten worden gehouden. De
beoogde opbrengst was rond 7,5 mil
joen gulden. In de Stichting Hulp
Noord-Ierland werken zowel kerken
als niet kerkelijke hulporganisaties
samen. De onderhandelingen met de
Noordieren hebben volgens de heer
Van Bockel vier maanden geduurd.
Zondag zijn ze met een negatief resul
taat afgesloten.
Het bestuur van de stichting zegt dit
resultaat te betreuren. Enerzijds erkent
het bestuur dat een buitenlandse orga
nisatie met op eigen houtje en op grote
schaal in Noord-Ierland bezig kan zijn.
anderzijds is geconstateerd dat de ver
deeldheid in Noord-Ierland op kerkelijk,
sociaal en politiek terrein een van de
voornaamste oorzaken is gebleken voor
het mislukken van de onderhandelin
gen. Een trieste consequentie van één
en ander is, aldus de stichting. „Dat het
niet doorgaan van de actie tevens bete
kent dat de verzoeningsgezinde groepe
ringen in Noord-Ierland de zo hard no
dige steun nog met kan worden gege
ven".
De stichting zal zich nu voorlopig be
perken tot werk dat zij volgens eigen
zeggenal enkele jaren met succes uit
voert. namelijk het organiseren van
ontmoetingsweken voor Noordierse
kinderen in Nederland.
RIJKSDIENST WEGVERKEER VOOR GIGANTISCHE OPERATIE
GRONINGEN - De rijksdienst
voor het wegverkeer in Veen-
dam staat voor het tweede jaar
voor een gigantische operatie:
de verzending van dik vier mil
joen accept-girokaarten voor
het nieuwe deel drie van het
kentekenbewijs voor auto's en
motoren. Begin oktober gaat
die enorme stapel kaarten de
deur uit; drie weken zal men
ermee bezig zijn Het nieuwe
deel drie, nu met een orapje
kleurtje, gaat waarschijnlijk
opnieuw f 17,50 kosten. Minister
Westerterp (verkeer) moet ech
ter nog beslissen over de prijs.
De rijksdienst is al enkele weken klaar
voor het grote karwei. „We zijn wat ge
spannen. maar niet bezorgd", zegt de
heer D. J. J. C Nengerman. hoofd van de
dienst. Als iedereen de accept-giro op
lijd betaalt en veranderingen in de ge
gevens op tijd doorgeeft, loopt volgens
hem alles op rolletjes.
Om chaotische toestanden, zoals vong
jaar bij de invoering van deel drie, te
voorkomen heeft men het aantal tele
foonlijnen uitgebreid tot 35 Ook zijn er
nu meer mensen, die in korte tijd na een
telefoontje kunnen nagaan waar de
schoen wringt. Deze "informatiebank'
heeft zes beeldschermen met zo'n 24
mensen. „We zijn heus niet feilloos,
maar iedereen moet wel meewerken
zegt de heer Nengerman „Uit de prak
tijk van vorigjaar bleek dat 25.000 men
sen waren verhuisd zonder een adres
wijziging te sturen: dan komen er na
tuurlijk moeilijkheden"
Het nieuwe deel drie is vanaf 1 oktober
geldig en moet op 1 februari 1977 zijn
aangebracht Om zoekraken te voor
komen kan men het na ontvangst het
beste meteen aanbrengen Veranderin
gen in de registratie van het voertuig na
1 oktober lopen weer via het postkan
toor
Voor grote wagenparken 50 of meen is
er een aparte regeling voor de delen drie.
De eigenaars kunnen zich daarvoor vóór
15 september in Veendam melden.
PARAMARIBO (ANP) - De schietpartij
vorige week donderdag in Paramaribo
waarbij een Nederlandse arts jhr, Rein-
ier Boudewijn Alting von Geussau ge
wond raakte en zijn Surinaamse vrien
din om het leven kwam. blijkt een lief
desdrama te zijn geweest.
De arts, die is opgenomen m het acade
misch ziekenhuis in de Surinaamse
hoofdstad, heeft tegenover de politie
verklaard dat zijn vriendin, de sociologe
Helen L... hem tijdens een woordenwis
seling met een pistoolschot in de buik
had getroffen. Daama zou zij zichzelf in
de buik hebben geschoten. De vrouw
overleed onderweg naar het ziekenhuis.
Volgens de Nederlander had hij de Suri
naamse In Utrecht leren kennen. Zij
wilden trouwen en hij ging met haar mee
naar haar geboorteland. Volgens de
verklaring van de arts ging zijn vriendin
in Paramaribo weer een verhouding aan
meteen vroegere vriend Daarover ont
stonden ernstige meningsverschillen
De arts wilde niet meer met haar trou
wen. Toen dat donderdag ter sprake
kwam. reageerde de vrouw volgens de
arts zo heft ïg dat een uitbarsting volgde,
die leidde tot de fatale s choten.
De vriend van de socio) .ge is aange
houden. Hij wordt ervan 'erdacht haar
het pistool te hebben gegeven.
Direct na haar daad blijkt de vrouw nog
twee bevriende artsen en een vriendin te
hebben gebeld. Deze dne troffen beide
slachtoffers aan in de woning waarin zij
samenwoonden. Een ambulance ver
voerde hen naar het academisch zie
kenhuis. Bij aankomst daar bleek de
vrouw te zijn overleden.
De Nederlandse arts heeft waarschijn
lijk geen blijvend letsel opgelopen maar
volgens de artsen zijn de komende da
gen beslissend voor zijn herstel.
