hoort-ziet-schrijft
Het verschijnsel
mini-camping
Nederlander betaalt zich 'blauw'
aan z'n dagelijkse portie groente
BELGEN KOPEN GROENTEN
IN ZEEUWSCH- VLAANDEREN
'De prijzen vliegen de pan uit
Spiegeltje aan de
wand, wie is het
schoonste in Zeeland
DINSDAG 3 AUGUSTUS 1976
provincie
7
onder redactie van Jacques Cats
kamperen bij de boer. een grote fa
milie.
Wat denken de gasten er zelf van. Het
blijkt dat we de 'grote familie' lastig
vallen op de verjaardag van mevrouw
De Hulster en dat betekent uiteraard,
groot feest. De kampeerders stromen
binnen en feliciteren haar alsof het
ging om een naaste verwant. „Nou
durven ze natuurlijk niks slechts over
ons te vertellen" lacht de jarige. Reac
tie in koor „Er is gewoon niks slechts
te vertellen". Een echtpaar uit Bra
bant brengt al negen j aar achtereen de
vakantie door op de boerderij van De
Hulster. Meneer vertelt: „Vroeger
stonden we op een gewone camping.
Je weet wel, tent aan tent. Dat hing
ons de keel uit en daarom hebben we
een kampeerpaspoort gehaald en toen
kwamen we dit tegen. Precies wat we
zochten: De Hulster en de kreek. Wij
willen hier niet meer weg. We hebben
grote kinderen, maar die hoor je ook
niet mopperen. Ze gaan braaf ieder
jaar mee". Wat is nou precies de
charme van het vrij kamperen? Het
primitieve blijkt erg aan te slaan. Op
de camping zijn geen bijzondere voor
zieningen. zoals die in de meeste secto
ren van de moderne toeristische in
dustrie praktisch niet meer zijn weg te
denken. Ras-kampeerders willen geen
luxe. Ze maken gebruik van eenvou
dige kooktoestelletjes, radio's en an
dere stilte-verstoorders worden zelden
gehoord, ze gaan met de kippen op
stok en staan op als de haan kraait.
„En het is toch een heel gezellige boel",
zegt De Hulster. „Je helpt mekaar
waar nodig. Komen er nieuwe gasten,
dan vraagje ze op de koffie. Zo gaat dat
hier. We zouden het gek vinden als het
niet zo was"
Een Brabantse staat iedere morgen
om half zes op. Ze heeft op de boerde
rij drie jonge konijntjes ontdekt. „Ik ga
bijna iedere morgen kijken of se er
weer zijn Fantastisch als je die dier
tjes ziet spelenZoiets zou ik niet willen
missen".
1 elevisiepresentator WiUem Duys gaat in Zeeland speuren naar enig vrouwe
lijk schoon, dat in aanmerking zou kunnen komen voor de titel miss Aquadelta-
Zeeland. Dat Zeeuwse meisje zou de charmante representatie moeten worden
van Zeeland als vakantieland. Duys zal zijn lol aardig op kunnen, want we
hebben nogal wat moois rondlopen in dit gewest. Bovendien hebben we nog
behoorlijk wat toeristen over de vloer en dat is ook een bron waar flink uit te
putten valt.
Het zoeken naar kandidaten voor de titel miss Aquadelta-Zeeland doet Willem
Duys in zijn functie van voorzitter van de jury van een miss-verkiezmg die op elf
augustus wordt gehouden in het recreatiecentrum Aquadelta bij Bruinisse. Hij
zal in deze aantrekkelijke bezigheid worden bijgestaan door zangeres Therèse
Steinmetz. Om het Duys niet al te moeilijk te maken zullen er op 6 en op 9
augustus in de kantine-boerderij van het recreatiecentrum bij Bruinisse voorse
lecties plaatsvinden. Kandidaten kunnen zich aanmelden via postbus 19 in
Bruinisse. Voor de winnares wordt een zeilboot in gereedheid gehouden. Tegen
die tijd dat de verkiezing daar is zu It u vla deze kolommen nade r kennis kunnen
maken met de nieuwe miss. die zeker niet mis zal zijn. Daar kennen we de smaak
van Willem wel een beetje voor!
echt rekening met je gehouden. Nee,
wij zijn hier gelukkig en tevreden,
Scholier Peet Voeten (17) uit Breda
die met zijn vrienden, na tal van offi
ciële kampeergelegenheden te heb
ben afgestroopt op zoek naar een
plaatsje, uiteindelijk op zo'n mini-
camping terecht kwam is ook tame
lijk content."
,,'tls hier een stuk goedkoper" consta
teert hij. „En je bent ook erg vrij Het
enige wat bezwaarlijk is, is dat je
overal zover vandaan zit".
Gastheren
En wat zeggen de gastheren ervan? Ik
sprak met een landbouwer met wat
ervaring met kampeerders op zijn erf
De Hulster uit Groede.
In de zomer van 1950 klopte er een on
bekende bij hem aan. „Zou ik hier met
kunnen kamperen" vroeg hij beleefd.
„De omgeving is mooi en het üjkt me
lekker rustig" De Hulster aarzelde
even. maar besloot toen: Ja. waarom
eigenlijk niet? Met de hulp van vrouw
en kind zette de onbekende z'n tentje
op in een weiland. En zo is het geko
men. want die onbekende bleek een
ANWB-consul te zijn. die de boerderij
aan de Zeeweg zo'n aantrekkelijk oord
vond dat hij De Hulster voorstelde er
een kampeerpaspoortenterrein van te
maken.
„Ja zei De Hulster opnieuw.
Sinds 1951 is hij dus jaarlijks de gas
theer van enkele tientallen vakantie
gangers. die het 'vrij kamperen' op
zo'n boerderij helemaal zien zitten. De
Hulster (70 inmiddels) en zijn vrouw
hebben er nooit spijt van gehad. Niet
dat het nou een leuke bijverdienste
was bij zijn akkerbouwbedrijf. De eer
ste jaren konden z'n gasten zelfs gratis
terecht en nu vraagt hij alleen een te
gemoetkoming in de kosten, die ook
een vrije camping nou eenmaal met
zich meebrengt „We hebben er erg
prettige ervaringen mee. Het is maar
enkele maanden en van hinder is to
taal geen sprake. Die mensen willen
een beetje primitief kamperen, het zijn
bijna allemaal natuurliefhebbers. Dat
geldt voor mij ook. Als het helemaal
stil is kan ik echt genieten van wat er
leeft in de bossen en in de kreek hier
achter. Daarom begrijp ik best wat die
vakantiegangers hier zoeken".
Familie
In de drukste tijd staan er bij De Hul
ster ongeveer twintig kampeereen-
heden. eerlijk verdeeld tussen tenten
en caravans. Meer zou niet kunnen,
want hoewel 'kampeerpaspoorten-
terreinen' niet meer bestaan, gaat het
er op de boerderij in Groede om de
gasten zoveel mogelijk ruimteen rust
te gunnen. „Natuurlijk kan een grote
camping nooit precies hetzelfde bie
den". Volgens de campinghou
der/landbouwer is het nooit om het
geld begonnen, maar alleen om de
vriendschap en de contacten. „We
vormen een grote familie, het is altijd
erg gezellig".
In het woud van borden en bordjes die de aandacht van de
■passerende recreant moeten trekken, is de laatste tijd enige
'aanwas' ontstaan door de toevoeging van een nieuw soort me
dedeling aan de toerist. Het is een bord dat attendeert op de
nabije aanwezigheid van een 'mini camping'. Het gaat hier, niet
wat u mogelijk veronderstelt - om een vakantie-onderkomen
voor niet geheel volgroeide kampeerders. Dergelijke borden wij
zen op de gelegenheid tot kamperen bij de boer, een mogelijkheid
waar in de afgelopen weken menig tentbewoner en caravanbe-
zitter soms ook noodzakelijkerwijs zijn toevlucht toe zocht om
dat de officiële campings uitpuilden van de vrijetijdsvierders.
Dus ging men maar massaal de boer
op. Er is trouwens toch een duidelijke
neiging tot een terugtocht naar het
primitieve kamperen, zo maar in het
wild. Dat wordt straks nog wat voor
de h.h. planologen. Die krijgen er een
kluif bij: het probleem van de ontvol
king van de campings door de trek
naar het boerenerf. Maar de tekenen
zijn er: men wil terug naar de globe
trottersmentaliteit. Je huis in een
rugzak en dan maar stappen. Men
gaat een beetje balen van al die luxe
in die caravans. Het loopt ook al aar
dig uit de hand. Erzijn al inventieve-
lingen op het idee gekomen dat je
door het onderling verbinden van
twee caravans, die haaks op elkaar
zijn geplaatst, aardig de L-kamer van
thuis kunt nabootsen. Ook lopen er al
aanvragen voor een telefoonaanslui
ting in de caravan.
Dat wordt te gek beginnen nu steeds
meer recreanten uit te roepen En ze
besluiten om weer lekker op z'n ou
derwets te gaan kamperen. Desnoods
nog in een caravan, maar dan zonder
kleurentelevisie en koelkast. Maar lie
ver nog wat hokken in een laag bij de
gronds sheltertje en wat klooien rond
een wankel gasstelletje.
Nieuw bord in het woud van aan
dacht trekkers: mini-camping.
En de h.h. landbouwers vinden het al
lang goed dat ze een graantje kunnen
meepikken uit de toeristenruif. ivant
het zit ze met die langdurige droogte
periode van de laatste maanden toch
al financieel tegen. De gewassen ko
men wat magertjes de grond uit en
brengen op de veiling stukken minder
op. De kampeerders op de hoeve zor
gen met hun komst toch nog voor enige
compensatie voor de vermindering
aan inkomsten door de slechte resul
taten op het akkerland. En alle beetjes
helpen.
Tevredenheid
Gesprekjes met kampeerders-bij-de
boer stralen volop tevredenheid uit.
De meesten zijn danig in hun nopjes
met zo'n standplaatsje op het boere
nerf op de wei. Uitzicht op een gezel
schap koeien kan velen meer bekoren,
dan de aanblik van hele ritsen cara
vans langs een geasfalteerde weg. En
het gekakel uit de kippenren klinkt
hen een stuk plezanter in de oren, dan
de mededeling via een'terreininstal
latie, dat er telefoon is voor de familie
Van Egeraat uit Bergen op Zoom.
Goed, het is even ietsje 1 anger wachten
bij het toilet of de wasgelegenheid,
omdat er geen complete sanitaire bat-
terïj ter beschikking is. En het is even
wennen dat je voor een blik capucij-
ners naar de winkel in het dorp moet,
omdat er geen toko op het terrein is.
maar dan nog blijven de voordelen van
zo'n verblijf op een minicamping dui
delijk overheersen, vindt men. Neem
nou bijvoorbeeld de familie Kengen
uit Oegstgeest. Jaren stond het gezin
netje op een camping in Vlissingen.
Maar die kampeergelegenheid moest
inkrimpen vanwege de werken ter ver
zwaring van de zeewering. De familie
Kengen moest vertrekken. Na enig
rondspeuren vond men een plaatsje op
het erf van een boer. vlak bij Vlissin
gen, midden in het Walcherse land. En
wat zegt de heer Kengen nu: „Ik wou
dat ik hier eerder was gekomen." Die
rust en die ruimte, dat is gewoon een
weldaad Ik wil niks ten nadele zeggen
van die camping in Vlissingen, maar je
hebt daar met een half restaurant op
dat terrein een hoop drukte en geloop.
Dat heb je hier niet. Hier kom je tot
rust. En je merkt ook dat het bij de
boer allemaal niet zo commercieel
gaat Op een officiële camping gaathet
allemaal zo zakelijk. Hier wordt nog
'SLAAN BOEREN EN TUINDERS SOMS EEN SLAA TJE UIT DE DROOGTE?'
EXPORTVRAAG
MAAKT GROENTE
DUURDER
DEN HAAG - De doorsnee-
Nederlander, die nu wel terug is van
weggeweest, ontdekt al gauw dat er in
zijn vakantie in het goede vaderland
wel wat veranderd is. Doorgaans vindt
hij in Nederland een completer pakket
groenten en fruit dan in zijn vakantie
land, en dat tegen een lage prijs. Maar
dit jaar ligt dat wel even anders. Er
moet momenteel diep in de toch al ge
plunderde portemonnee getast worden
om elke dag verse groente op tafel te
hebben. Het medelijden met de boer bij
de camping in het buitenland, die z'n
beesten bijna niet te eten kon geven,
maakt plaats voor de vraag of de Ne
derlandse boeren en tuinders niet bezig
zijn een slaatje te slaan uit de droogte.
Wordt de markt van ons voedselpakket
gemanipuleerd? Profiteren de boeren
en tuinders nu werkelijk enorm van
deze situatie?.
Het is in de eerste plaats goed een paar
zaken uit elkaar te houden. Lang niet
alle produkten van land- en tuinbouw
zjjn door de droogte in prijs gestegen.
Zuivelprodukten, meelprodukten en
suiker zijn zaken waar een Europees
prijsbeleid voor bestaat, Van deze pro
dukten worden min of meer grote voor
raden aangehouden. De kosten van dit
Europese prijsbeleid leiden vaak tot
klachten van groepen in de samenleving
die nu het hardst roepen om een prijs-
stop voor landbouwprodukten. Niette
min maakt dit beleid - dat de gemid
delde Europeaan zo'n f75 per jaar kost-
dat in elk geval voor deze produkten
voorshands geen schaarste en dus geen
duurte optreedt.
Lang niet alle 'vrije' produkten - waar
voor geen Europees pijsbeleid bestaat -
zijn door de droogte veel duurder dan
normaal. Neem bijvoorbeeld bloemen
en planten. In de afgelopen maanden
zijn door de kwekers van deze produk
ten grote verliezen geleden, doordat zij
hun fraaie produkten zelfs voor een
habbekrats nauwelijks kwijt raakten
aan de consument.
Hard fruit-en vooral appelen-zijn in de
afgelopen maanden erg voordelig in
prijs geweest; althans de Nederlandse
bewaarappelen. De wat hogere - maar
beslist met hoge - prijzen van de nieuwe
oogst worden eerder veroorzaakt door
de nachtvorst dan door droogte. Be
langrijke glasgroenten als tomaten,
komkommers en paprika zijn niet veel
duurder dan normaal. In een kas heeft
de tuinder immers het klimaat redelijk
in de hand en dus komt hij tot ongeveer
normale opbrengsten.
Pij'
'n
De pijn voor de consument zit vooral
bij de groenten die in de volle grond
worden geteeld. De vroege aardappe
len maken op dit beeld geen uitzonder
ing. Europees gezien hebben zowel
groenten met een lange groeiperiode,
als die met een korte, fors geleden van
de droogte. Voor beide groepen is er
dan ook momenteel sprake van schaar
ste.
Voor lange groeiers als winterpeen, wit
lof, en bewaarkoolsoorten is wat dit be
treft geen omslag naar overvloed te
verwachten. Voor groenten met een
korte groeiperiode als sla, andijvie, spi
nazie. bloemkool en bonen kan de pro-
duktie zich vrij snel herstellen, ook al
wordt het gauw te laat om nog met een
nieuwe teelt te starten.
De grootste schaarste bestaat niet zo
zeer in ons land als wel in een aantal
buurlanden, waaronder de grootste af
nemer van onze groenten: West-
Duitsland. Daardoor kon het gebeuren,
dat een normale produktie door de ex-
portvraag toch tegen hoge prijzen voor
de consument beschikbaar komt.
Deze hoge prijzen worden niet door de
teler vastgesteld. Die brengt als altijd
zijn produkt naar de veiling, waar vraag
en aanbod elkaar voor de veilingklok
ontmoeten. De tuinder ontvangt wat de
handel wil geven. Verreweg de meeste
groenten zijn 'dagprodukten', en moe
ten snel na de oogst afgezet woden. Ook
hier dus geen ruimte om de markt
kunstmatig op te drijven.
Als in normale omstandigheden drie
kwart van onze groente de grens over
gaat, gaat het niet aan om in tijden van
schaarste de marktvoorziening in het
buitenland te blokkeren. Bovendien is
elke vorm van exportbelemmering in de
Europese Gemeenschap verboden
Ingrijpen
Ingrijpen van de overheid in de prijzen
zou onjuist en ook onpraktisch zijn. On
juist, omdat de tuinder alie effectem
van lage marktprijzen zelf moet dra
gen. Toen vorig jaar in deze maanden
bijvoorbeeld de andijvie vér beneden
de kostprijs verkocht moest worden, en
het zelfs tot 'doordraai' kwam, sprong
niemand bij om het verlies van de tuin
der te dekken. Onpraktisch, omdat in
grijpen alleen maar tot een kleiner
aanbod op de veilingen en dus tot nog
groter schaarste zou leiden.
Het zit er wel in dat de consument voor
lopig wat meer zal moeten betalen voor
zijn aardappelen, groenten en fruit.
Enige prijsbewustheid brengt in de ko
mende maanden veel op. Want op dit
moment zijn er nog wel groentesoorten
tegen een niet extreem hoge prijs te
krijgen, en dat blijft ook zeker zo. Tens
lotte is er in Nederland een groot areaal
beschikbaar voor deze produkten. De
Nederlandse consument zal dus ook
weer het eerst profiteren van een terug
keer naar wat 'normaler' prijzen.
Misschien is dit het. goede moment om
eens stil te staan bij de manier waarop
wij in normale omstandigheden door
boeren en tuinders van ons natje en
droogje worden voorzien. Deze situatie
bewijst dat een gezonde land- en tuin
bouw in Nederland nog steeds ln ieders
belang is.
SLUIS - Zeeuws-Vlaamse groente-,
fruit-en levensmiddelenwinkeliers aan
de grens worden momenteel over
stroomd met kooplustige Belgen, die het
vooral voorzien hebbenop verse groente
en fruit en op blikgroente. Er wordt,
zoals Sluise en Hulster winkeliers op
merken, op een ongelofelijke manier ge
hamsterd.
De groothandelaren die de winkels be
voorraden, werken momenteel op hoog
spanning. Eén van de belangrijkste
levensmiddelen-groothandels in Zee
land, de firma Cok in Kapelle, die het
merendeel van de levensmiddelenwin
kels in de grensstreek bevoorraad, heeft
de afgelopen weken drie tot vier keer
meerverse groen teenfruitenblikgroente
moeten afleveren dan normaal om deze
tijd. Chef-inkoper van dit bedrijf J. van
Wijngaarden zegt dat de prijzen van de
groente, zowel vers als in blik. in Neder
land. ondanks de hoge prijzen toch nog
veel lager liggen dan in België. Dat komt
omd at Nederlandse conservenfabrieken
nog leveren volgens oude contracten. In
hetbuitenland,zoals in Frankrijken Bel
gië hebben de fabrieken hun prijzen me-
teenalforsopgetrokken.zegtdeheerVan
Wijngaarden, Daarom vliegen metname
deblikken doperwten ensperciebonenin
grootverpakkingen van 12 of 24 blikken
enpo tten m assaal de deurui t. Volgens de
heer Van Wijngaarden doet. zich inder
daad een dreigende schaarste voor van
conserven. Dedoperwtenoogstin Frank
rijk. die toch al SOprocentmmderzouzijn
dan vorig jaar is door de droogte bijna
volledig mislukt. Ook in Nederland
wordt een matige opbrengst verwacht.
Hetziit er natuurlijk dik in. zegt de heer
Van Wijngaarden, dat door de enorme
vraag naar het Nederlandse produkt
door de Franse, Belgische en Duitse con
servenfabrieken de prijs sterk wordt op
gedreven
SAMEN MET MEVROUW TELEPARY OM EEN BOODSCHAP
VLISSINGEN - „Ik koop gelijk maar
een krop sla. Zaterdag moest ik daar
nog 1,15 voor betalen, nu zijn ze
'maar' 98 cent", zegt mevrouw C.
Telepary-van Galen, terwijl ze haar
dagelijkse inkopen doet. Men wordt
blijkbaar prijsbewust nu de prijs
stijging van voornamelijk groenten
en aardappelen, maar ook diverse
andere levensmiddelen een forse
aanslag vormt op de huishoudpor
temonnee.
Samen met mevrouw Telepary gin
gen we naar een groot winkelcen
trum in Middelburg om met haar te
constateren dat de prijzen gedu
rende de afgelopen maanden 'de pan
uit zijn gevlogen'. „Vorige week.
verse bonen. Ik geloof dat ik die toen
voor 2,50 heb gekocht, terwijl ze er
nu liggen voor 3,98. Perziken, het
zelfde laken en pak. Vrijdag heb ik in
een winkelcentrum m plan Zuid zes
perziken gekocht voor 1.98. hier lig
gen ze per kilo voor 1.79", zegt ze.
terwijl een bakje met acht perziken
in het handige wagentje verdwijnt
Direct na aankomst in het vankei-
centrum zijn we naar de afdeling ge
gaan waar de prijzen het meest zijn
gestegen, de groente-afdeling. Het
Konsumenten Kontakt heeft uitge
rekend dat een gemiddeld gezin met
twee kinderen ruim 34 gulden meer
moet uittellen voor sla, aardappelen,
bloemkool, andijvie en sperciebo-
nen. Voor het berekenen van deze
'extra' kosten heeft men gebruik ge
maakt van gegevens die werden ver
zameld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
We wandelen verder en terwijl ze de
prijs 2,50) van een spitskool afkeu
rend bekijkt, „vorige maand kocht ik
er één, weüswaar iets kleiner, voor 98
cent", komen we terecht bij de afde
ling waar de vleeswaren liggen uitge
stald.
Honger
Bijna één kill ribcarbonade voor
iets meer dan elf gulden. Met nog
twee kinderen thuis moet ze het wel
doen. „Opgroeiende kinderen heb-
hen altijd honger", verzekert ze.
Mevrouw Telepary heeft in totaal
vijf kinderen, waarvan er nu drie uit
huiszijn. Daardoor, ,^e zijn geleide
lijk afgevloeid", heeft de kostenstij
gingen niet zo bewust meegemaakt.
„Er ging telkens een eter weg. dus
koop je onwillekeurig minder. Toch.
nu er veel te doen is over de prijsstij
gingen wordt het merkbaar. Elke
keer als je boodschappen gaat doen
ben je altijd wel tegen de veertig gul
den kwijt, geeft niet wat je koopt".
Aan het eind van onze tocht door de
supermarkt worden haar woorden
waarheid.
Na het vingervlugge telwerk van ae
cassière blijft de ratelende machine
stilstaan op 54,11 gulden. Een ver
bluffend totaal als je kijkt wat me
vrouw Telepary voor dit bedrag mee
naar huis kan nemen, want niet al
leen de groente, aardappelen en het
fruit is fors gestegen, ook brood (twee
maal), suiker, margarine, koffie en
jenever ondergingen de afgelopen
drie maanden een forse prijsstijging.
Mevrouw Telepary had de volgende
etenswaren gekocht-1 kilo perziken,
1 krop sla. 1 savooiekool. de al ge
noemde ribcarbonade, drie blikjes
'instant voedsel', 1 baal rijst. 2 pakjes
erwtensoep, twee witte broden, twee
pakjes margarine, drie pakken koffie
en een blik kapucijners, dat vrijwel
als enige blikgroente te koop was.
Voor de goede orde, er zat ook een fles
sherry bij.
„De mensen hamsteren voor de ko
mende donkere dagen", schertst me
vrouw Telepary. die zelf tot vier uur
's-raiddags werkt. ..Daarom hoeven
wij tot nog toe geen dingen te laten
om ons normale patroon te handha
ven, maar als dit zo doorgaat weet ik
het niet", zegt ze, waarna ze half be
schaamd bekend ook een aantal
blikken groenten in huls te hebben
gehaald. „Maar die worden duurder.
Dit blik en ze wijst op de kapucijners,
kocht ik vorige week voor een dub
beltje goedkoper".
