Cees Kerdel: Wellicht ooit nog eens
Olympische Spelen zonder Nederland
Veiligheidsmensen
grootste winnaars
LEEUWENHOEK STOPT NOG NIET
Risico's zijn soms
niet verantwoord
PZC
OF DEMONSTRATIE OM AAN TE TONEN, DAT BINNEN DE
GRENZEN VAN HET NORMALE NIETS MEER TE BEREIKEN IS
MONTREAL 1976
IN MOSKOU WELLICHT
EEN SALTO MORTALE
IN OOSTBLOKLANDEN EIST MEN
ONVERANTWOORDELIJKE OFFERS
sport
twaalf, dertien, veertien jaai in een tui -
ninternaat ondei te biengen. Waar ben
je mee bezig als je zulke kinderen uit
hun gezinnen weghaalt alleen voor de
Olympische Spelen Wij van het NOC
hebben daar erg zwaar aan getild. Na
diepgaand overleg met de ouders, met
de scholen, met de inspecties van on
derwijs zijn wij tenslotte gezwicht en
akkoord gegaan met het turninteinaat
bij Papendal Maar we hebben duidelijk
gesteld, dat we het alleen zouden doen
bij wijze van experiment
Geen internaat
Kerdeï is duidelijk geen voorstander
van het in stand houden van het Inter
naat voor de Nedetlandse turnsters.
..Die trains ter Eva Bartha is ook een
Oosteuropese. Zij ziet het als bittere
noodzaak om de meisjes in een inter
naat. bijeen te brengen In haar Oosteu
ropese begrippen is dat een normale
zaak. Maar het is niet in het belang van
de kinderen om hen zo lang bij ouders,
bioertjes en zusjes weg te halen. Boven
dien is het damesturnen een aanvecht
bare weg ingeslagen De meisjes worden
steeds jonget en worden gedwongen tot
acrobatiek, die enorme risico s inhoudt
voor het lichaam. Ei zijn vooral gevaren
voor de wervelkolom En nu wil men on
der de toestellen al valkuilen Dat leidt
tot nog meer risico's'
Maar olympisch tumniveau is abso
luut onbereikbaar als er niet dagelijks
(op een internaat) urenlang getraind
kan worden door de turnmeisjes. En als
de turnbond geen faciliteiten krijgt als
valkuilen onder brug en balk kan de
perfectie in de acrobatische toeren ook
wel vergeten worden. Het onvermijde
lijke gevolg zal zijn, dat terwijl won-
derturnstertjes als N'adia Comaneci
weer tienen op de elektronische score
borden toveren, de Nederlandse ama
teurtjes wellicht niet eens meer een ne
gen bereiken!
Salto mortale
Cees Kerdel blijft er laconiek onder
„Het zij zo. Het is toch voorspelbaar dat
de progressie in het damesturnen zover
zal gaan. dat we op de spelen in Moskou
over vier jaar misschien al een dubbele
salto op de balk te zien krijgen. Ja. in-
deidaad. dat is dan letterlijk een salto
mortale Die risico's acht ik te groot, on-
veiantwoordelijk en onaanvaardbaar.
Wij moeten er dan maar vrede mee heb
ben. dat die turnstrijd op de spelen al
leen zal gaan tussen de Oostbloklanden.
En bovendien, geprojecteerd tegen de
Nederlandse mentaliteit is dat topni
veau toch niet haalbaar. De westerse
mentaliteit is gelukkig anders Voor de
glorie van het land moetje de grenzen
van het verantwoordelijke niet over
schrijden"'
De voorzitter van het NOC weet ook:
„Dat alles geldt niet alleen voor het tur
nen maar ook voor tal van andere spor
ten. Zelfs voor een tak van sport als atle
tiek worden er in met name Oost-
Duitsland zulke voor ons onmogelijke
offers gebracht, dat het allemaal niet
meer haalbaar voor ons lijkt. Met lan
den. die deze ontwikkeling ook onmoge
lijk kunnen of willen bijbenen, moeten
we dan maar naai een andere oplossing
zoeken Want wat Nederland dan nog
kan bereiken is speeltuinwerk vergele
ken bij de top op de Olympische Spelen
Nogmaals: voor Nederlandse figuranten
op een olympiade voel ik niet"
Daarom heeft Cees Kerdel als oplossing
een soort kleine spelen voor landen, die
toch kansloos zijn op de werkelijke
olympiade voor ogen. Eeen soort alter
natieve spelen dus. Kerdel daarover:
„Het voorbeeld ligt er al. Landen als
Nederland kunnen ook niet mee met
het skiën op wereldniveau. We hebben
toen gezorgd, dat er op ons bescheiden
niveau voor onze skiërs wedstrijden
kwamen: de lage landenwedstrijden.
Met landen, die niet bereid zijn zoveel
op te offeren voor het olympisch ni
veau. zouden we dan onze eigen wed
strijden kunnen houden op een ander
tijdstip".
In zijn toekomstbeeld ziet Kerdel dan
ook dat voor wat Nederland betreft de
Olympische Spelen ooit nog eens alleen
naar bereikt zullen worden door enkele
uitzonderlijke fenomenen- ..Inderdaad
voor grote talenten als Ard Schenk.
Kees Verkerk en Atje Keulen-Deelstra,
ik noem nu toevallig alleen schaatsers,
en ja. ook vooreen talent als Anton Gee-
iink ligt ei wellicht nog een olympische
toekomst, maar ik heb hier Nederlan
ders in Montreal zien optreden, die ver
beneden het olympisch niveau bleven
Kansloos En dat is noch voor de mens
zelf. noch voor zijn sport, nog voor zijn
bond. noch vooi het meeleven in Neder
land een plezierige zaak
Karaktert rekje
Reportages en commentaren van de Olympische Spelen in Montreal door hel
speciaal voor de Provinciale Zeeuwse Courant uitgezonden reportageteam
van de GPD (Gemeenschappelijke Pers Dienst) Hetzeven man sterke team
bestaat uit:
JOOP VAN DEN BERG. chef-sport Provinciale Zeeuwse Courant
DICK LOM AN. sportverslaggever Arnhemse Courant
HANS VAN ZENDEREN, sportverslaggever Gooi- en Eert!ander
BERT BREEVOORD. sportverslaggever Haarlems Dagblad
JAN BOEROP. sportverslaggever Utrechts Nieuwsblad
ALBERT GEESINK. sportverslaggever Tubantia Enschede
NICO SCHEEPMAKER, columnist uit Amsterdam.
Toch zou Nederland (14 miljoen inwo
ners) in theorie vrijwel evenveel talen
ten moeten kunnen afleveren als Oost>
Duitsland '16 miljoen inwonersi Maar
in de praktijk is dat alleen al niet te rea
liseren. omdat de Nederlanders het ge
lukkige karaktertrekje hebben niet tot
in het absurde alles opzij te zetten voor
de glorie van volk en vaderland Toch
zouden er ongetwijfeld ook in onze lage
landen aan de zee meer talenten naar
voren komen als wij beschikten over de
financiële bronnen, die bijvoorbeeld
West-Duitsland en België wel hebben.
'Sport.hilfe is in West-Duitsland een be
grip en het Olympisch Comité in België
ziet er geen enkel kwaad in commerciële
sponsors aan te trekken voor de sport.
Zou het Nederlands Olympisch Comité
op die maniei niet meei kunnen doen
voor de sport? Cees Kerdel heeft duide
lijk sterke bedenkingen en voelt er dan
ook niets voor „Wij moeten commer
ciële sponsors buiten de trainingspro
gramma s voor de Olympische Spelen
houden Ik zie het als een groot gevaar,
dat de sponsors dan een te grote vinger
in de pap gaan krijgen De sponsor wil
naamreclame. Wij hebben dat al eerder
bij de spelen gezien
Eenzame solist
Het Nederlands Olympisch Comité wil
zich daar verre van houden en dus zaf
de werkelijkheid wellicht nog eens
zijn. dat Oranje alleen vertegenwoor
digd wordt door een enkel superatleet,
een eenzame solist. Of nog 'erger': dat
Nederland helemaal niet vertegen
woordigd is. Maar er is toch ook een
alternatief. Nederland zou bijvoor
beeld zijn toekomstige olympiërs niet
moeten verplichten de op den duur
toch 'onhaalbare Oosteuropese limie
ten' te bereiken. Nederland zou zijn ei
gen kwalificatie-eisen kunnen stellen.
En dan bij wijze van demonstratie eer.
ploeg sportlieden kunnen afvaardigen,
die inderdaad tot niets anders dan 'fi
gureren' in staat is. Cees Kerdel glim
lacht om die suggestie: „Een demon
stratie om aan te tonen dat binnen de
grenzen van het normale niets meer te
bereiken is? Ja, dat zou best eens een
mogelijkheid kunnen zijn..."
En dus zijn de poorten naai de toekom
stige Olympiades voor de Nederlandse
sportlieden toch nog niet dichtgewor-
pen Ook al kunnen zij de trainingsmo-
gelijkheden voor Oosteuropese concur
renten onder de huidige omstandighe
den nooit bereiken.
- - Door Joop van den Bergt
liu ook over deze 21e moderne spelen
het doek ts gevallen, dringt zich eerst en
vooral een conclusie op. die tekenend is
voor de turbulente tijden, waarin wij le
ven. Nog zo uitzinnig van vreugde mo
gen de tientallen veroveraars van
olympisch goud zijn. toch zijn niet zij.
maar wel duizenden, immer waakzame
veiligheidsmensen als de grootste win
naars van deze spelen naar voren ge
komen! Het vaak zo hinderlijke, maar
absoluut noodzakelijke bewakingsnet,
dat zij om de arena's en het olympisch
dorp spanden, bleek tenslotte afdoende
Ook al zaten er icellicht kwetsbare
plekken in dat pantser, toch werkte het
nooit verslappende machtsvertoon zo
afschrikwekkend, dat het gevreesde
drama uitbleef.
De verschrikkelijke ramp. die in 1972 de
spelen vergiftigde en die altijd als een
onuitwisbare smet op de Olympiade van
München zal blijven kleven, kreeg op
Canadees grondgebied geen sinister
vervolg. Daarom slaakten niet de dui
zenden atleten, niet de honderden or
ganisatoren. maar wel de verantwoor
delijke veiligheidsmensen de diepste
zucht van opluchting toen het zondag
eindelijk allemaal voorbij was. Er is
nauwelijks twijfel mogelijk: zij gingen
tijdens deze twee slopende weken ge
bukt onder de grootste spanning. Immer
vreesden zij het noodlot, dat op iedere
tijd. op iedere plaats onverwacht zou
kunnen toeslaan.
Meer nog dan de schitterende zegetoch
ten van Lasse Viren. meer nog dan de
verbijsterende capriolen van Nadia
Comaneci. meer nog dan bijvoorbeeld
de adembenemende finale hoogsprin
gen. zal het immense bewakingspatroon
van Montreal in het geheugen van deel
nemers en journalisten blijven gegrift
De sombere les. die Montreal ons heeft
geleerd, is dan ook dat het. spranke
lende feest dat een Olympiade kan zijn
altijd overschaduwd zal blijven door het
noodzakelijke kwaad, een soms bijna
benauwend beeld van altijd maar weer
soldaten met geweren, altijd maar weer
politiemensen met scherpe verrekij
kers. Het is niet anders. Het is de wereld
waarin wij leven.
Oo
MONTREAL Nog voordat de
Olympische Spelen in Montreal
waren begonnen, circuleerde
het bericht dat chef de mission.
Bram Leeuwenhoek, aan zijn
laatste olympische evenement
bezig was. Hij kwalificeert de
geruchten als: voer voor sensa
tiepers.
Nu, aan het eind van het vier
jaarlijkse gebeuren, lijkt die
vraag hoogst actueel, maar de
51-jarige conrector aan de
Haagse Academie voor Licha
melijke Opvoeding, ontzenuwt
dat denkbeeld onmiddellijk
met: „Het werk van een chef de
mission eindigt niet op de dag
dat de ploeg terugkeert in eigen
land. Na de spelen moet ik alle
reerst uitgebreide rapporten
gaan maken en pas volgend jaar
valt er een beslissing".
„Die neem lk niet alleen. Op de alge
mene ledenvergadeiing van het NOS.
die pas in 1977 plaatsvindt, beslissen de
aangesloten bonden over de aanstelling
of her-aanstelling van een chef de mis
sion". In de loop van de olympische we
ken liet de Maassluisenaal echter door
schemeren dat het werk hem enorm be
last „Neem de kwestie Taiwan en Afri
ka. Dat zijn zaken die het plezier in je
werk niet verhogen Het zijn chantage
middelen om via een sportgebeuren een
politiek doel te bereiken Zwicht je voor
druk. dan ben je in de toekomst nergens
meer".
Dat laatste ondei vond Leeuwenhoek in
zijn eigen wei k ook. Daarovei Je moet
voorop stellen datje het als chef de mis
sion nooit iedereen naar de zin kan ma
ken Er blijft kritiek Van de zijde dei
afgewezenen ln het bijzonder. Ik besef
dat terdege Maar dat is voor mij nog
geen aanleiding om met dit werk te
stoppen Ik moet dat nog eens goed
overwegen Je mist door tijdgebrek vele
andeie plezierige zaken Ik kan me met
herinneren wanneer ik vooi hei laatst
rustig een boek heb gelezen Normaal
rijd ik zo n 20.000 kilometer per jaar. in
een olympisch jaar loopt de teller van
mijn auto op tot 50.000 Daar staat
veelal alleen kritiek tegenover. Mag ik
me daarom nog eens goed bedenken
voordat ik eventueel een derde ambt
stermijn aanvaard9 aldus Leeuwen
hoek. die dit delicate ondeiweip voor
zijn doen bruut afkapt
Onvermijdelijk was het ook. dat
deze spelen niet konden ontsnappen
aan de greep van politieke intriges Ca
nada zelf wierp de lont in het politieke
kruitvat en premier Trudeau mis
bruikte het olympische vuur om deze
lont in brand te steken, in strijdmet eer
dere beloften ontzegde hij Taiwan het
recht om onder eigen naam i Republic of
China i en onder het eigen volkslied het
stadion te betreden. Onder enorme druk
- zelfs Amerika dreigde zich terug te
trekken - capituleerde de Canadese
eerste-minister grotendeels. Maar het
kwaad was toen al geschied: opnieuw
waren de spelen misbruikt voor poli
tieke doeleinden En de politieke
sneeuwbal werd helemaal een lawine,
toen een twintigtal Afrikaanse landen
het olympische strijdtoneel verliet, nog
voor de strijd begonnen was
En ook dat was tekenend voor de turbu
lente tijden waarin we leven Geen enkel
ander mondiaal evenement wordt zo in
tens. zo massaat en zo langauny in de
belangstelling van heel de wereld gepro
jecteerd als de Olympische Spelen. En
juist daarom zullen politieke of ideolo
gische machten en groeperingen altijd
de spelen proberen aan te grijpen om de
aandacht te vestigen op hun streven, op
hun belangen. Zo wisten de Afrikaanse
landen, dat geen enkele andere gele
genheid hun afkeer legen het regime in
Zuid-Afrika zo duidelijk aan miljoenen
zou etaleren als juist deze spelen Maar
alles is betrekkelijk: icie dacht er nog
aan Afrikaanse atleten toen Lasse Vi
ren. John Walker en andere lopers naar
het olympisch goud snelden9
Sportcommentaar
Duidelijker nog dan alie voorgaande
Olympiades hebben deze spelen ook
bewezen, dat vele Oostbloklanden juist,
de sport aangrijpen om de eer en glorie
van het vaderland'over de wereld uitte
dragen. En het is een verbijsterend fe
nomeen dat een 'klein tand als Oost-
Duitsland <16 miljoen inwoners in de
olympische stnjd om de medailles het
gigantische Amerika t214 miljoen inwo
nersi nu al achter zich laat. Enerzijds
mag men de DDR prijzen omdat het de
sport wetenschappelijk tot in de klein
ste details heeft ontleed, maar ander
zijds zijn de offers die de Oostduitsers
voor de sportieve glorie brengen door
gevoerd tot in het absurde. Ook in het
persoonlijke vlak van de mensen.
Deze spelen hebben de kloof tussen de
sportontwikkeling in de Oostbloklan
den en het Westen dan ook nog dieper,
nog breder gestagen. Gevolg: in tal van
gevallen is er geen sprake meer van een
strijd op gelxjkicaardig olympisch ni
veau. Het onderstreept bovendien de
grootste schijnheiligheid van deze spe
len. die alleen toegankelijk heien te zijn
voor amateurs, maar die in feite 's we
reld belangrijkste confrontatie zijn tus
sen amateurs en door de staat betaalde
professionals. Maar uitzicht op 'open'
spelen, zowel voor profs als topama-
teurs, is er niet. Het IOC wenst de oog
kleppen niet af te gooien en is dan ook
de grootste beschermer van dit schij-
namateurisme
Maar toch kunnen alle negatieve zaken
niet verbloemen, dat de wereld opnieuw
twee weken lang in de ban van de Olym
pische Spelen heeft geleefd De Oiym
piade mag nog zo vaak ter discussie
worden gesteld, mag misschien nog
verder worden aangepast aan de tijden
waarin we leven, maar toch zijn de spe
len een niet meer weg te denken, gigan
tisch sportgebeuren En toch ook - on
danks alles - een propaganda voor de
sport Ook in Nederland beheerste het
olympisch gebeuren de tv. maar er wa
ren landen die van s ochtends vroeg tot
diep in de nacht de schermen vrijwel
uitsluitend met de olympische sport
vulden Hoevelen over heel de wereld
zijn door die gigantische 'reclamespot'
inderdaad nu ook zelf verleid aan sport
tc gaan doen? En dat is misschien de
belangrijkste winst van deze spelen
MUNTKEAL-Takken van sport, die
iverantwoorde risico's inhouden
tor het menselijk lichaam moeten
m de spelen verbannen worden!
Met grote inzet streeft Cees Kerdel.
president van het Nederlands
ympisch Comitë. daarnaar: „Ik
kan dat ook doen, want ik heb zit
ting in de programma-commissie
van het Internationale Olympisch
Comité".
Kerdel. „Mijn bezwaren zijn vooral
gericht tegen die takken van sport,
die tot deformaties van de spoi tman
of de sportvrouw kunnen leiden
..Hel turnen mam ook het snelwan
delen zijn aanvechtbare sporten ge
worden. Er kunnen deformaties van
de wervelkolom optieden. Vanzelf-
spiekend zullen we het. ook hebben
ovei het hersenletsel dat een boksei
kan oplopen. En ik vraag me ook af'
moeten we met het gewichtheffen
doorgaan
^ei^emakkelijk^aakl^f^die
Turnen: onverantwoorde risico's
programma-commissie van het IOC
niet. Kerdel ziet dat ook: „Er zijn
ongetwijfeld landen, die juist in die
takken van sport furore maken, die
zullen roepen: Oh. oh, blijf daar eens
met je vingers van af. want dan
komt onze glorie in het gedrang'
De programma-commissie zal zich
afvragen welke sporten in ondeide-
len beperkt moeten worden, welke
sporten niet mondiaal zijn. welke
spoiten menselij kei wijs niet objec
tief beoordeeld en gewaardeeid kun
nen worden.
De programma-commissie heeft nog
enkele Jaren de tijd. Kerdel. „Maai
we moeten in 1978 gereed zijn. want
dan worden de spelen van 1984 toe
gewezen. En de organisatoren van de
Olympiade van 1984 moeten weten
welke onderdelen zij precies op het
programma kunnen zetten'
MAANDAG 2 AUGUSTUS 1976
(Door Joop van den Bergt
MONTREAL-Het lijkt een onvoorstelbaar toekomstbeeld, maar in de fantasie van Cees Kerdel ligt
toch de reële mogelijkheid, dat er binnen afzienbare tijd Olympische Spelen worden gehouden
(Oüder de aanwezigheid van Nederlandse sportlieden. Nu ook de olympiade van Montreal in de
geschiedenis kan worden bijgeschreven, analyseert de voorzitter van het Nederlandse Olympisch
Comité: „In Nederland balanceren wij nog vrijwel nergens op het randje van wat wel of niet
verantwoord en toelaatbaar is om toch maar vooral te voldoen aan de kwalificatie-eisen voor de
spelen. Maar het is inderdaad de vraag of je binnen die grenzen van wat verantwoord is op den duur
de scherpe limieten voor de spelen nog kunt bereiken".
Cees Kerdel („Maar ik stop over een jaar en ik spreek nu zuiver persoonlijk")
analyseert verder: „Elders in de wereld en met name in de Oostbloklanden wor
den er zo langzamerhand zulke onverantwoordelijke offers gevergd, ook in het
persoonlijke vlak, dat het topniveau dat daar bereikt wordt, toch niet meer
haalbaar is voor de Nederlandse amateurs. In mijn fantasie zie ik dan ook een
toekomst, waarin wij alleen maar toeristische vertegenwoordigers zouden kun
nen afvaardigen. Figuranten slechts, die niet meer in staat zijn om op gelijkwaar
dig niveau olympische strijd te leveren. Dat zou alleen maar beschamend zijn. En
mijn antwoord is: neen, neen, dat willen we niet en dat zullen we niet. En in mijn
fantasie is het dan ook mogelijk, dat wij tenslotte zeggen: nee. daar gaan we niet
meer heen!"
De meedogenloze jacht op het olym
pisch goud vraag een zo allesvergende
training, dat in vele landen de absurdi-
teit-al lang bereikt lijkt Kerdel spreekt
dan ook van „een uiterst aanvechtbare
escalatie in de strijd om enkele duizend
sten van seconden, om enkele luttele
centimeters Hij voegt ei dan ook aan
toe: „Is dat alles nog wel goed? Is dat nu
niet juist gevaarlijk voor de olympische
geest0'
Met klem en ook met enige emotie stelt
hij dan ook vast' „De meeste wedstrijd
sporten hebben hun eigen aanvaard
bare risico's. Om een enkel voorbeeld te
noemenje kun t met skiën of voetballen
je been breken. Maar wat nu in verschil
lende takken van sport op de Olympi
sche Spelen gebeurt, is dat er extra risi
co's worden ingebouwd, die ik onve
rantwoordelijk vind Onaanvaardbare
risico's die er alleen maar op gericht zijn
nog hoger, nog sneller, nog verder te
gaan Dat is gewoon ongezond. Dat
hoort op de spelen niet thuis. Vooral als
het tot deformaties van het lichaam
leidt Er ontstaan dan onesthetische
mensen, die later in de maatschappij
door hun sport eerdei gehandicapt zijn
dan gezonder zijn geworden
Cees Kerdel il hel hij woorden alleen
niet laten: „Door de olympische eisen
steeds hoger te stellen, bevorder je een
discutabele ontwikkeling, ook van het
menselijk lichaam. Daarom moeten wij
ons de vraag stellen: is het voor ons nog
wel verantwoord? De beleidsvraag is:
wat willen we nu eigenlijk en tot hoe
ver kunnen we gaan? Na de spelen zal
er dan ook een bijeenkomst worden ge
houden met vertegenwoordigers van
alle sportbonden, waarin die vragen
ter discussie zullen worden gesteld. Ter
wille van gouden plakken moeten we
ons niet laten meetrekken in iedere
ontwikkeling".
Als voorbeeld noemt Cees Kerdel: „Is
het überhaupt wel goed meisjes van