Betere voorlichting door autoverzekeraars „Dood weermiddel en andere verhalen Orkestmuziek van Mendelssohn en Liszt Illllllllllllll 1 KERK EN MARXISME DE WET VAN GOD «wmm ZATERDAG 24 JULI 1976 De 9e autoverzekeraars hebben een aantal regels opgesteld om het ver trouwen van de verkeersslachtoffers te winnen. Kernpunt daarvan is. dat de autoverzekeraars een actief, dui delijk en sociaal rechtvaardig beleid willen voeren bij de behandeling van schadeclaims. In de praktijk zal dit te merken zijn doordat de verzeke ringsmaatschappij uit eigen initiatief contact op zal nemen met de bena deelde. in geval van lichamelijk letsel zelfs persoonlijk contact. Ook zullen volgens de nieuwe be leidsregels de maatschappijen makke lijker voorschotten moeten gaan ver lenen als de schuldvraag eenmaal vaststaat En ingeval een schade wordt afgewezen zal dit snel moeten gebeuren en in duidelijke, begrijpbare taal aan de benadeelde moeten wor den meegedeeld. „Het komt er op neer dat we de za ken meer moeten gaan bekijken van uit de consumentzo zegt de heer F. Jutte, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Automobiel Assura deuren iNVVA) die deze regels op de jaarvergadering voorstelde Om mis verstanden te voorkomen voegt hij ei echter meteen aan toe dat de maat schappijen het tot nu toe zeker niet slecht hebben gedaan. „Maar we moe ten van het idee af dat we alles goed doen Hei is altijd voor verbetering vatbaar Vanzelfsprekend worden er op de 800 000 a 900 000 schadegevallen per jaar altijd wat fouten gemaakt Maar het aantal klachten is verhou dingsgewijs erg gering. Niettemin gaat het erom ook deze weinige fouten, die juist vaak als schrijnende gevallen de publiciteit halen, nog te elimine ren". Een soepeler beleid bij de afhande ling van schades betekent niet dat de verzekeringsmaatschappijen nu ook gaan uitbelalen in gevallen waar ze het anders niet deden De nieuwe re gels zijn vooral bedoeld om het vaak negatieve beeld dat het publiek van de verzekeringsmaatschappijen heeft, weg te nemen. ..De mensen ervaren een formele, starre behandeling alsof de maatschappij onder haar veiplich- tingen uit zou willen komen en dat idee willen we laten verdwijnen „Het is de functie van de veizeke- ringsmaatschappyen om de zorg van de mensen weg te nemen, om zeker heid te geven en dus de schade te beta len van het onheil waartegen men ver zekerd is Een actieve opstelling van het schaderegelmgsbeleid is daarvoor een noodzaak aldus de heer Jut- A ansprakelijklieidsrecli i Dit actieve beleid voor de schade regeling loopt \ooruit op ccn andere gedachte, waarmee de verzekeraars al enige tijd spelen en waaraan samen met de overheid nu wordt gewerkt: een verandering van het aansprake lijkheidsrecht bij verkeersslachtof fers. Dit zou er op neerkomen dat de inzittenden van een auto altijdgedekt zijn en dal ook de slachtoffers buiten de auto in geval van een ongeluk al tijd de schade die voortvloeit uit li chamelijk letsel, vergoed krijgen, oi ze er nu zelf schuldig aan zijn of niet. Het zou gaan betekenen dat de verze keringsmaatschappij van het motor rijtuig altijd de lichamelijke schade van de slachtoffers betaalt. „Als bijvoorbeeld een fietser slinge rend over de weg gaat en wordt aange reden. krijgt hij toch de schade ver goed. Maar voordat een wijziging van het aansprakelijkheidsrecht in deze zin er zal zijn. als die ooit komt, dan zijn we wel een paar jaar verder. Wij willen daar niet op wachten en vragen daarom een actieve opstelling van de maatschappijen zelf. aldus de heer Jutte. „We vinden dat de maatschappijen de mensen zelf moeten vertellen dat ze bijvoorbeeld recht hebben op smarte- geld en niet eerst moeten afwachten of e: een vordering van de client komt Wij vinden dat we de zaak door een actieve houding moeten omdraaien Geef de mensen voorlichting en bege leid ze bij hun schade, is ons idee' Verkeersslachtoffers worden door een trage behandeling benadeeld Ze ko men in onzekerheid te verkeren en hun lijden wordt daardoor extra vergroot. .Dit komt vaak omdat het slachtoffer niet weet wat en hoe hij iets moet aan pakken Dat moet je ze vertellen, van daar ook die persoonlijke benader ing Tegelijk vindt de heer Jutte ook dat een aantal klachten over trage afwer king ten onrechte op het hoofd van de verzekeringsmaatschappij terecht komt ..Vertraging ontstaat ook wel doordat de instanties die er lussen kunnen zitten, niet altijd even vlot werken. Door advocaten en bijvoor beeld controlerende artsen kunnen vertragingen ontstaan bij de schade- uitkering. We praten dan ook wel met hun organisaties om een oplossing voor het probleem te vinden Standaard-schade Een snelle afhandeling van de schade kan het negatieve idee dat het publiek wel over verzekeringsmaatschappijen heeft verbeteren. Daar zijn de maat schappijen zich van bewusten daarom wordt gedacht aan een soort „stan daardisering van de materiele auto schades „Het is nog een studieont- werpzegt de heei Jutte, „maar we zijn bezig om te kijken of we hier net zoals bijvoorbeeld in Frankrijk of Bel- gie de schuldverhouding bij een aan rijding van tevoren kunnen vastleg gen. Er zou dan een overzicht moeten komen van de meest voorkomende botsingen en het percentage schuld dat iedere partij daaibij heeft. In geval van een ongeluk hoeven we dan maar te kijken hoe de auto's elkaar geraakt hebben en we zoeken het bijhorende schema en vinden dan de verdeelsleu tel voor de betaling aan de betrokke nen van de WA-verzekeraars. In het buitenland werkt dit. erg goed. Het blijkt immers dat vooral bij materiële schades de problemen over de schuld verhouding de afwikkeling erg lang kan ophouden Niettemin vindt de heer Jutte dat de Nederlandse autoverzekeraars het. helemaal niet slecht doen. Zeker in vergelijking met het buitenland.- waar veel meer rechtszaken de af wikkeling ophouden. „Maar we moe ten ons niet afvragen wat we goed, doen. maar dat wat niet zo goed is te verbeteren", aldus het standpunt van de autoverzekeraars van de NWA. D. Fe muziekliteratuur heeft aan de reizen van Felix Mendelssohn- Bartholdy drie bekend geworden muzikale impressies overgehouden: de 'Italiaanse' symfonie, de Schotse symfonie - zijn derde - en de ouver ture 'Die Hebriden'. Eén van de drie- de Schotse symfonie - staat op een EMI-plaat. waarop Riccardo Muti het New Philharmonia Orchestra di rigeert. een tweede impressie. 'Die Hebriden' komt voor op een andere EMI-schijf. eveneens met het New Philharmonia Orchestra, nu onder leiding van Moshe Atzmon. Mendelssohns in noten gegoten im pressies van reizen komen ver overeen metde sfeer, die Beethoven aanduidde voor zijn 'programmamuziek meer 'Ausdruck des Gefuhls als Malerei'. De Schotse symfonie xs aanzienlyk donkerder van klankbeeld dan de Ita liaanse en misschien zit in die groter ritmische verve en fellere klankkleuren van de Italiaanse de reden voor de gro tere bekendheid, die dit werk in de concertzaal kreeg Dat de Schotse niettemin het aanhoren zéér waard is. onderstreept de nieuwe opname van Muti. Deze Italiaanse dirigent geldt als een van de 'coming young men on der de orkestleiders, een reputatie die mede gebaseerd is op een aantal re cente opnamen, onder meer één van Verdi's'Aida' Deze plaat is zijn eerste orkestrale schijf, met het orkest waar van hij sinds enige tijd vaste dirigent is. Hij dirigeert een fraaie lezing, waar van met name de aandacht voor de melodische rijkdom en de lichte aan pak van het werk opvallen: de Schotse symfonie klinkt onder zijn handen aanzienlijk minder zwaarwichtig dan bij de - ook waardevolle - lezing van Von Karajan op DGG Een fijn door- tekend opnamebeeld voorziet de plaat ook technisch van een aanbeveling. Toegift op deze EMI IC 063-02 731 is een met veerkracht gespeelde ouver ture 'Meerstille und glückliche Fahri'. Dezellde ouverture komt ook voor op de schijf, die Mosche Atzmon dirigeert Die plaat namelijk is gewijd aan uit sluitend ouvertures van Mendelssohn. Vijfstuks: behalve 'Meerestille' en 'Die Hebriden' ook 'Ruy Bias' en twee vrij wel onbekende voorspelen, 'Die Heimkehr aus der Fremde' en 'Atha- lie'. Meerestille und glückliche Fahrt gaat terug tot twee gedichten van Goethe - ook Beethoven verwerkte ze in een cantate - 'Die Heimkehr' schreef Men delssohn bü het zangspel ter gelegen heid van het zilveren huwelijk van zijn ouders. Ruy Bias is met een romanze het resultaat van een opdracht muziek te schrijven bij het drama van die naam van Victor Hugo en Athalie schreef hy in opdracht muziek te com poneren bij het gelijknamige tragedie van Racine. De uitvoering is in alle gevallen accep tabel, maar een vergelijking met de Muü-schijf toont nog eens aan. dat de functie van de man voor het orkest aanzienlijk meer is dan alleen maar ervoor te zorgen, dat iedereen op tijd invalt Men mist in de uitvoeringen van Atzmon iets van de dwingende greep, die Muti op de muziek heeft, de ouvertures klinken lawaaieriger min der hecht geconstrueerd dan de wer ken bij Muti tot klinken komen De plaat is echter mat name door de aanwezigheid van zelden te horen mu ziek wel degelijk zmvol. iEMI IC 063 02638. quadrofoniei. Karajan Herbert von Karajan legde in het be gin van dejaren zestig voor DGG twee orkestrale versies van Hongaarse rap- sodieén van Liszt nummer vier en vyf Beide werken staan opnieuw op een recente DGG-uitgave een herhaling, waarvan de noodzaak niet buitenspo rig m het oog springt Belangrijkste verschil tussen de uitvoeringen toen en nu is. dat ze op de recen te plaat nóg somptueuzer klinken dan veertien jaar geleden - gevolg van de gevor derde techniek - en dat de Berliner Philharmoniker nog glanzender heb ben leren spelen Wel zinvol is het 'aanbod op de andere plaatkant: het symfonisch gedicht 'Tasso. lamento e Trionfo'. een stuk programmamuziek a 'Les Preludes', dat Liszt baseerde op leven en werken van deze Italiaanse dichter Er zijn van deze muziek meer geslaagde uitvoeringen voorhanden - Haitink en Solti - maar die van Kara jan is een byzonder gloedvolle, en zeer fraai geregistreerd. Een plaat der halve vooral voor liefhebbers, die van de hoogromantiek houden en willen zwelgen in het geluid. (DGG 2530 698. stereo). FRANZ LISZT "Tl JLF ood weermiddel en andere verhalen' isdetitel vanhet literaire debuut van de musicus F. B. Hotz. Het debuut van een niet meer jonge man die dus eerst zijn sporen op ander terrein heeft verdiend. Zijn boek. dat twaalf merendeels vrij omvangrijke verhalen bevat is een heel serieus werk stuk. Oud, grijs, bedaagd en een beetje verbitterd. Na 274 bladzijs is het in de allereerste plaats wel duidelijk dat Hotz grondige bezwaren heeft tegen vrouwen. Alle huwelij ken zijn bij hem óf een hel of ze lopen stuk, de meeste van de vrouwenfiguren worden afgeschilderd als jonge of oude leeg hoofden, zottinnen of geraffineerde krengen, en de mannen zijn over het algemeen wel aardig, ze zouden mogelijk nog aardiger zijn als ze niet zo weerloos aan de leiband van die hellevegen liepen die op zijn gunstigst als 'exemplaren thuis' of wolbalen afgeschilderd worden. De mannen gaan dan ook gegarandeerd ten onder Mogelijk is het symbolisch dat de enige die aan deze dans ontsnapt 's schrijvers vader is. of die nu naar de werkelijkheid getekend is. of met De grootvader had ook al een paar uitbraakpogingen gedaan om aan zijn horrible épouse te ontkomen, maar hij keerde terug in het gareel. Over alles hangt, ik zei het al, een doffe, bedaagde vermoeie nis, de weinig opwekkende titel 'Dood weermiddel' is wat dat betreft heel tekenend. Het is ook erg 'Hollands' Ondanks die grauwe mineurtoon is deze verhalenbundel in ons land toch een gebeurtenis. Ik geef graag een goed voorbeeld van de wat nuchtere en ontnuchterende stijl. In het laatste verhaal, dat my tamelyk autobiografisch ïykt (ik schrijf opzettelijk 'lykt' want Ik meen dat je met Hotz wat dat betreft flink moet oppassen). "Het Jubileum vertelt hij hoe zijn grootvader, na een poging om zijn huwelijk te verbreken, een huis van vol slagen nieuwe stijl en inrichting betrekt, in dejaren twintig van deze eeuw. de fameuze 'gay twenties' dus. en een art-déco inrichting Dan heet het ..Vaak heh ik grootvader in zijn vrijwillig weer opgenomen zeer dagelijks leven, in zijn dagelijkse kwelling ook. van nabij kunnen gadeslaan Het nas de tijd die men nu de gay- twenties belieft, te noemen e>> waarvan men romantisch droomt als van een zonnig eiland tussen de zwarte eeuw van stoom, hoogmoed en wansmaak en de nieuwe, die spoedig bleek nog erger te zijn Van het aardige van die epoche heeft grootvader in bescheiden mate wat bespeurd, maar die aa r digheden zullen wel amper opgewogen hebben tegen de on aardigheden van alle dag Men kan die periode hoi en roemen als die. welke de burger lijke levenswijze van voor 1914 doorbrak, waarin men einde lijk weer leefde en het geld van hele natiesi al dansend ver braste. Het kan welzijn, maar hoe weinig was van dit dionysi- sche in onze familie merkbaar het bleef beperkt tot een glaasje wijn aan tafel op feestdagen Voor degenen die zich wai van de overvloed van de vaderlandse twenties voorstel len zij nog opgemerkt dat ik eens op een lange warme wande ling met mijn familie voor de volgende keus werd gesteld wat witje: óf met de stoomtram terug of een koqelftesje' ip.249i Ook dejaren dertig heeft Hotz heel klemmend uitgebeeld, voornamelijk in de lange vertelling 'Tekens', een verhaal dat eveneens een nog al autobiografische indruk maakt Te meei omdat vele détails kloppen met mededelingen uit Het Jubi leum' Wat de grootvader in dejaren twintig niet gelukt is. lukt zijn zoon. de vader van de schrijver, in 1933 wel het komt tot een echtscheiding. Achteraf gezien, leidde alles in die jaren naai een catastrofe, een ondergang. Het is opv allend dal Hotz een voorliefde voor dat soort situaties heelt Mei een zeer sterk inlevingsvermogen laalhu een verhaal i een ui tgestelde oplos sing) inBerlijnspelen in mei 1910. alser verwacht wordt dat de komeetHalleyheteindevandewereldbrengenzal-Nietminder tekenehd. ook 'nier is de fantasievrouw weerzon onvoorstel baar leeghoofdig krengetje D de titelgever. 'Dood weermiddel is een soort historisch OPVALLEND DEBUUT VAN F. B. HOTZ verhaal, spelend in de vorige eeuw. De intrigue is haast voor beeldig voor de situctics in Hotz' verhalen, zijn miliumeen vestingbouwer, heeft eigenlijk maar éen streven, hij wil er gens op een buitenpost zijn fortje afbouwen, iets maken dat blijven zal, Hy krijgt niet veel steun of hulp. Zyn huwelijk is natuurlijk een hel. en zijn superieuren zijn niet erg belangstel lend wat zijn plannen betreft. Wanneer het hem uiteindeUjk lukt z'n zin door te drijven, is het fortje meteen al verouderd ennutteloosomdatdevechttechnieken veranderd zyn. Het is een dood weermiddel. Zijn vrouw sterft, en de vestingbouwer begint een tabakswinkel Later bezoekt hy met een belang stellende het reeds geheel overwoekerde fortie nog eens ..Alles eindigt in ironie' Het is een grote afgang. En zo gaat het eigenlyk in haast alle verhalen Da t geeft ze uiteindelyk die sombere, morbide toon Een uitschieter is 'De Tramrace niet dat dit een vrolijk ver haal is, maat de absurde combinaties daarin maken je wel even wakker, dit is schrijven op hoog plan. Buitengewoon aardig is ook deevocatie van het optreden van Jan Olieslagers met. zijn Bleriot-eendekker ('De demonstra tie boeiend voorbereid door'de suspense. Een hele tijd weet de lezer niet. waar het om gaat. En zoiets is toch erg knap van inleving: „Onvenvachts nog stelden de mecano's zich op bij de staart van hel vliegtuig, grepen in de donkere essehouten latten en zetten zich schrap door naar achteren te leunen, ue ouae monteur begon aan de propeller te rukken en na drie keer voor niets te zijn weggesprongen, klonk een spetterend ge knal op. een blauwe walm sloeg uit een pijp opzij van de motoren de schroef maakte een paar razendsnelle omwente lingen Dan stopte hij pruttelend, waarbij het ranke toestel sidderde Nadat deze handelingen zich nog driemaal her haald hadden bleef de motor draaien, de vlieger voerde de gasloevoerop en het spetteren werd ratelen en tenslotte brul len. Vrouwen bedekten glimlachend hun oren, kinderen, gin genjengelen en mannen keken verlegen' ip.!43i F. B. Hotz: Dood weermiddel en andere verhalen, Arbei derspers Amsterdam, 23.50. mis weer duiken er berichten op in de dagbladen die beirekking heb- ben op de verhouding van kerk en marxisme. Deze berichten komen niet uit een land. maar van over heel de wereld. Dat is ook wel te begrijpen, want het marxisme, hoe verdeeld het overigens ook inoge zijn. is een enorme macht gew orden op onze aarde en het pretendeert op te komen voor de verworpenen der aarde, voor de ontrechten die zich zelf geen recht kunnen verschaffen. voor de ontheemden, de paria's. Het belooft een nieuwe aarde waarop niet het bezit, de macht de doorslag zal geven, maar de gerechtigheid. Dit alles kan niet vanzelf komen. Lr zal een harde strijd moeten worden gestreden, maar' 55 van het einddoel mag men verzekerd wezen. j Hoewel de kerken in de idealen van het marxisme bekende klanken kunnen herkennen (meer dan in het kapila- =E§ lisme) die hen moeten aanspreken, is in de kerken de tegenstand tegen het =5 marxisme niet gering geweest, het- geen ook weer te begrijpen is. want het =5 marxisme wilde niet alleen een andere SS maatschappelyke orde verwerkelij- 55 ken. maar ook een nieuwe levens- en wereldbeschouwing zijn die was ge- stoeld op hel materialisme en als zo- dame radicaal stond tegenover elk godsdienstig geloof Het wilde zelf godsdienst zyn. waarin men geloven kon en moest. Wanneer we het woord 'marxisme' ge- bruiken. weten we dat dit tegemvoor- EEE dig een verzamelnaam is. waaronder allerlei bewegingen vallen, van com- munlsme tot democratlsch-socialis- me. Ook het anarchisme kunnen we daaronder rekenen. Hoeveel verschil- lener ook mogen wezen, ze hebben alle het ideaal, de heilsleer van een klasse- loze maatschappij. Het christendom staat in deze tijden voor de vraag waarom deze 'heils- en vcrlossings- leer' bij miljoenen is aangeslagen, zo- dat het marxisme de machtigste gese ls culariseerde sociale en politieke reli- gie werd' Zo schreef prof W. Banning in het midden van de vyftiger jaren en hij is een van de mensen geweest die zich intensief hebben beziggehouden 55 met de verhouding tussen kerk en marxisme en hij heeft de kerk gesteld =5 voor vragen die niet weg te werken zijn. zeker niet met een principiële veroordeling van het marxisme omdat =s het atheïstisch is. Toen Banning dit schreef was het kort na het verschijnen van het 'mande- ment' van de r.k. bisschoppen in ons 55 land. dat zich fel keerde tegen het marxisme en een kleine opening liet 55 voor de toen nog niet zolang be- staande Partij van de Arbeid. Ook in 55 de Geref. Kerken heeft men verschil- lende keren het marxisme afgewezen. Sindsdien is er in ons land heel wat veranderd. Wie zou hebben kunnen denken dat twintig jaar na het man dement Eindhoven een marxistische burgemeester zou hebben en dat de K.V.P. in haar hechte bolwerken zo veel stemmen aan de P.v.d.A zou ver liezen en dat het N.K.V. in federatie zou leven met het N.V.V 9 Wie zou er toen van hebben gedroomd dat aan de Vrije Universiteit een roerige groep aanhangers en sympathisanten van het communisme bestuursfuncties opeisten en dat men met hen aan de V U. verlegen zou zitten? Wie had toen kunnen denken dat aan de katholieke hogescholen van Nijmegen en Tilburg marxisten zouden willen bepalen in welke geest in sommige vakken col lege moet worden gegeven? Is het ge sprek tussen christendom en marx isme nog wel te ontgaan? De vraag is echter of de mogelijkheid van zulk een gesprek nog wel bestaat. Zal hier niet wereldbeschouwing tegenover we reldbeschouwing blijven bestaan, re ligie tegenover religie? Ons land is maar een klein landje en wat zich hier afspeelt is slechts een fractie van hetgeen er in de wereld om gaat, Een van de laatste benchten over deze materie die we de laatste weken lazen, kwam uit Westr-Duits- land. waar een lutherse bisschop heeft verklaard. 'Zolang het marxisme met een atheïstische wereldbeschouwing verbonden is. acht ik de werkzaam heid van een dominee en überhaupt het christen-zyn in een party van marxisten niet mogelijk'. Daarover is deze bisschop nogal aangevallen, o a. door niemand minder dan zijn voor ganger. de bekende dr. Martin Niemöl- ler. De kerkelyke onrust over dezelfde zaak is er daar ook in de r.k. kerk. De vraagisofde kerk magzwijgen wanneer door het ectremistenbesluit van de bondsregering zoveel onrust dreigt. Moe t men he t besluit of iemand zal toe treden tot de communistische partij niet aan de betrokkene zelf overlaten? armen van het communisme zijn ge vallen, Iniegcdcel. maar zij hielden re- j kening met de harde realiteit waar- I voor men momenteel in hun land staat en als zieleherders vragen zij zich ar waarom zovele van hun beminde gelo- I vigen bij hun politieke keus niet meer I luisteren naar wat van pauselijke en I bisschoppelijke zyde gezegd wordt. Onder de klem van zulk een vraag kan beter worden gezwegen Misschien waren die bisschoppen er van over- tuigd dat er ergens een gesprek zou I moeien komen tussen christenen en communisten al zien zij dan blijkbaar zelf die mogelijk niet. In ieder geval I hebben zij die zesonafhankelijken niet met een directe veroordeling willen I ireffen, Zullen deze zes een gesprek op gang weten te brengen9 We zouden hier ook kunnen wyzen op i Frankrijk. Spanje. Portugal, verschil- 1 lende Zuidamerikaanse landen. We kunnen zien naar delen van Afrika en 1 Zuid-Oost-Azië. De kerken zeggen op te komen voor armen, verdrukten, I ontrechten, maar doen zy dat inder daad9 Het vraagteken is voor heel wa: landen met ten onrechte Het gespret tussen kerk en marxisme icomma nismei ls tegenwoordig lot iets anden I geworden dan een dialoog tussen twee I wereldbeschouwingen. Het gaat om een reéle. praktische ontmoeting. Wat I moet men politiek in Italié doen? Ook in ons land zijn er groepen van 'Christenen voor het Socialisme', mensen voor wie het marxisme een po litieke keuze wordt om het bybelse vi sioen van een wereldorde waarin rechtvaardigheid heerst, naderby te brengen. Voor een deel van hen houdt dit in dat zij zich aansluiten bij de communistische partij in ons land. Zij vinden dat de beide toekomstvisioe nen aan elkaar verwant zijn en dat er daarom een gesprek mogelijk moet zijn. Dit is een veronderstelling. Het behoeft daarom niet zo te zijn, wantin de praktijk is het nog al eens zó weest dat zij die ogenschijnlijk het dichtst bij elkaar leken te staan, de hardste en onverzoeniykste strijd hebben geleverd, Wie de discussies aandeV.U gevolgd heeft, weet dathet niet zo gemakkelijk ligt. -Aller ogen zyn er momenteel op ge richt welke regering Italié zal krijgen. Zal dit land inderdaad een regering krijgen die in ernst met deze naam ge noemd kan worden? Een maand voor de laatste verkiezingen was er een Ita liaanse bisschoppenvergadering. De paus heeft er een toespraak gehouden die nogal bekendheid heeft gekregen. Daarin zei hy het ontoelaatbaar te achten instemming te betuigen met een politieke richting 'die aan onze godsdienstige levensovertuiging radi caal is tegengesteld'. Het ging hem om mensen die christen wilden zijn en blijven en zich op communistische verkiezingslijsten hadden laten plaat sen als onalhankelijke kandidaten. Daaronder waren zes vooraanstaande rooms-katholieken. Het r.k. weekblad 'De Bazuin' berichtte, wat minder be kend is geworden dan de pauselijke uitspraak, dat de Italiaanse bisschop pen op drie na. een hernieuwde ver oordeling van het communisme heb ben afgewezen, zoals de paus wilde De tijd daarvoor leek hen voorbij. Dat wil niet zeggen dat de aanwezige bis schoppen (behalve dan die dnei in de In het laatste nummer van 'Wending*, het maandblad voor evangelie en cul tuur staat een artikel van onze minis ter van ontwikkelingssamenwerking J. Pronk. Het is een herschreven tekst van wat hij gezegd heeft op een poli tiek avondgebed. Het is een pleidooi voor het samengaan van kerk en socia lisme. Hij heeft er als titel boven gezetc 'angst voor het socialisme' en zijn woord is een poging die angst weg te nemen. Of hij behoort tot de beweging van Christenen voor het Socialisme, weten we niet, maar in ieder geval denkt hy en spreekt hij in hun geest, Zelf noemt hij zichnog steeds bewust christen', maar voegt er aan toe dat hij van de 'institutionele christelijke kerk' nogal vervreemd is. Belangrijk is voor hem geweest de keuze voor een maatschappelijk systeem dat er m de toekomst zou moeten zijn. ook al weet hij dat het ideaal nooit volle werke lijkheid wordt. De samenleving in haar geheel, ook in wereldverband. krygt by hem een zwaar accent Hy weet dat er in kerkelijke kring een zekere angst leeft voor het socialisme en. al zegt hy hetnietmetzoveel woorden, hij zal het ook wel kunnen begrijpen. Voor hem echter zitten er in het socialisme 'zo veel elementen, die ik ontleen aan een evangelische opdracht, dat de raak vlakken tussen socialisme en chris tendom heel groot zijn'. We mogen geen verbetering van onze eigen mate riële positie nastreven - aldus Pronk in dit geval - zolang er nog mensen op aarde zijn. wier essentiële behoeften (eten. gezondheid) op zo n grote schaal met worden bevredigd. Hy weetdatde angst voor het socialisme minder voortkomt uit de doelstellingen dan uit de methode 'die in naam van socia listische politiek gehanteerd worden'. Met ondemocratische methoden kan geen ideaal worden verwerkehjkt. Ook hier bederft de macht en de zucht daarnaar, alles. Het artikel van Pronk eindigt in een pleidooi voor de doel stellingen van het kabinet -Den Uyl, de mogelijkheid van de gelykheid dichterbij te brengen en democratise ring op alle mogelijke terreinen. Maar toch zit ook hy met een paar proble men. dat er namelijk 'verschillen in vi sie bestaan met betrekkuig tot de ge wenste maatschappelyke orde' en 'dat er bij velen die zich socialist noemen een voor my angstw ekkende vorm van geïnstitutionaliseerd (samengebun deld) egoïsme optreedt'. Hij consta teert een toenemend groepsegoïsme, Wié het artikel van Pronk goed leest, vindt daarin wellicht zyn eigen huiver ing terug. Deze liggen met zozeer op het theoretische vlak wanneer het gaat om het verwerkelijken van het marxistische ideaal, maar juist op het praktische vlak We zyn wat huiveng geworden voor idealen die in de prak tijk verwerkelijkt moeten worden. h. In Johannes 1:1 staat. In den beginne was het Woord, en het Woord was by God, en het Woord was God Als Christenen weten wij wat Johannes met 'Woord' bedoelt: namelijk Christus, Gods eeuwige Zoon die in de tijd gekomen is, in het menselijk vlees. Ofschoon wij dit weten, weten wij daar toch geen weg mee Wat kun je daar eigenlijk mee beginnen9 Wai zegt je dat eigenlijk? De sleutel om het Woord te verstaan is hierin gelegen, dat wij Gods Wet, erkennen als heilig en goed Om een juiste kennis van zaken te hebben, daarvoor hebben wij nodig dat wij de grondbe ginselen van een zaak ons hebben eigen gemaakt. Zo is het met. het woord van God ook Om de Heilige Schriit te verstaan hebben wij met in de eerste plaats talenkennis, geleerdheid en scherpzinnigheid nodig Immers de profeten en apostelen hebben niet voor gemeenten geschreven, die uit vele geleerden hebben bestaan. Integendeel, zij hebben het Woord gebracht aan honderden en duizenden ongeleerde mensen. En wat Is nu de grondslag of het elementaire geweest, dat de 'met vele edelen, de met vele wijzen' naar de maatstaven der wereld toch het Woord verslonden? Dat het hun dus alles zei? Dat zij daarmee alles konden beginnen9 Wat was daarvan de oorzaak9 Wel. zij verstonden de bekende vraag van de Heidelberger Catechismus.welkevraagluidl Waaruitkentgfiuwellende?Antwoord:UitdeWetvanGod.Zij hebben dusdll elementaire lezen verstaan, namelijkdatzij zondaren voorGod waren. De Wet vanGod.gehanteerddoordeH.Geest.schiepmhendebehoelteaanwaarheid,gerechtigheiden troost. En in het Woord vonden zij wal zy zochten: genade en waarheid en opstanding vonden zij het leven. Het Woord heeft, gekomen in het menselijk vlees, aan Gods gerechtigheid genoeg gedaan. Deze genoegdoening is voor de gemeente het staal der genade. H. Smits, Haamstede.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 20