Ludmilla Toeristsjeva beleefde
grootste desillusie in carriere
Enith weigerde initiatief en verspeelde zilver
Herman Ponsteen: juiste
taxatiemogelijkheden
Poloteam na drie
jaar akkoord met
ideeën Trumbic
PZC/s
IN VRIJE OEFENING TOCH NOG OVERTROFFEN DOOR GOUDEN NELLIE KIM
17
Meest gracieuze turnster
die de wereld ooit kende
ZATERDAG 24 JULI 1976
sport
(Door Joop van den Berg» MON
TREAL - Niet de ongelofelijke triomfen van Nadia Comaneci (drie
gouden, een zilveren en een bronzen medaille), niet de uitgelaten
vreugde van Nellie Kim (drie gouden en een zilveren plak) ontroer
den het publiek in de olympische turnhal ten slotte het diepst.
Maar wel het schrijnende verdriet, de nauwelijks te verwerken
desillusie van Ludmilla Toeristsjeva. Zij, de meest gracieuze turn
sterdie de wereld ooit kende, probeerde tevergeefs haar tranen te
verbijten. Met geboden hoofd trachtte ze onopvallend met een
mouw van haar trainingspak die tranen te drogen. Want zij, Lud
milla Toeristsjeva. beleefde in Montreal wellicht de grootste ont
goocheling uit haar schitterende carrière.
Luttele minuten eerder nog liep zij
stralend rond langs de rand van het hel
verlichte podium, waarop zij zojuist
ilsde onbetwistbare ster van het ballet
kd ogenstrelende vrije oefening had
pètaleerd, waarin artistieke schoon
heid en onstuimige acrobatie om voor
rang streden. Na de terugval van Olga
Rorbut was zij altijd - en zij wist het
ifker: ook nu - de onbetwistbare
schoonheidskoningin van dit nummer
geweest. Ludmilla straalde, toen zij
haar beloning (9.90) op het elektroni
sche scorebord zag oplichten. Vol
maakt zeker van het goud voor de vrije
oefening voelde zij zich na deze werve
lende show.
omdat zij voelde dat na ieder woord van
medelijden zij haar emoties helemaal de
vrije loop zou moeten laten En terwijl
Ludmilla in eenzaamheid haai teleur
stelling verwerkte, genoot haar landge
note dansend van plezier van haar suc
ces Met twee gouden medailles bij de
toes tel Rn a les leen voor de paardsprong
en een voor de vrije oefening) schaarde
Nellie Kim zich bijna op gelijke hoogte
met de Roemeense wondert,urnster Na-
dia Comaneci Maar de grootste ovatie
van het ontroerde publiek was toch voor
de verdriet ige Ludmilla.
Zoals ook Olga
Korbut imet haar 21 jaar al een ver
moeide. trieste ster-op-haar-ietour tus
sen het aanstormend talent i een enorme
ovatie kreeg, toen zij. Olga met een
milla had reeds een gemiddelde van
l.'cce vergaard, terwijl Nellie (9.850) en
Nadla (9 800) slechts op een wonder of de
absolute perfectie konden hopen.
Daarom was er na haar laatste cijfer
(9.90) niet eens meer een schijntje twijfel
bij de stralende Ludmilla. Nu kon alleen
Nellie Kim haar het goud nog ontne
men. als dit 18-jarige Russinnetje inder
daad die absolutie perfectie (een 10) be
reikte. Want inmiddels was de 9.95 van
Nadia niet toereikend geweest om
Ludmilla nog de kroon op dit onderdeel
te ontnemen
Want haar gemiddelde van de eerdere
wedstrijden m dit olympisch toernooi,
die ook meetelden voor deze toestelfina
les, was beduidend beter dan die van
Nellie Kim en Nadla Comaneci Lud-
Weer een tien
Daarom stortte voor de 23-jarige Toe
ristsjeva een wereld van geluk ineen,
toen voor de Aziatische prinses Nellie
Kim een sprookje werkelijkheid werd.
Eerder in het toernooi al had zij bij de
paardsprong een droomwens gereali
seerd en de hoogste score (een 10!) ver
overd. En ook nu zweefde zij in zo'n
feeërieke stijl en met zoveel sprong
kracht over het podium bij haar vrije
oefening, dat zij opnieuw de niet te
overtreffen waardering (weer een 10)
kreeg. Een donkere wolk van teleur
stelling trok over het eerst zo lachende
gezicht van Ludmilla. Knipperend met
de ogen, keek ze perplex naar het sco
rebord. Met een verschil van slechts 25
duizendste punt (0.025) was haar het
goud toch nog ontgaan...
Eerst verbeet zij nog haar tranen, toen
huilde ze even met vertrokken gezicht,
duwde de troostende Russische train-
ster met een schokkende schouder weg,
schitterende oeiemng net zilver op de
evenwichtsbalk veroverde
Deze dramatische belevenissen - dr te
ruggang van Olga Korbut en de ont-
gooeheling van Ludmilla Toeristsjeva
- emotioneerden het publiek op de slo-
tavond van het olympisch damestur-
nen nog meer dan de fabuleuze suees-
sen van de 14-jarige Nadia Comaneci.
die ook bij de toestelfinales weer haar
verbluffend talent etaleerde, en met
opnieuw tienen aan de brug en op de
balk op die onderdelen bij de toestelfi
nales het goud veroverde.
Niet minder
dan zeven maal een 10 kreeg Nadia in
dit olympisch turhtoemooi. waarmee
zij het aantal tienen dat zij in haar kor
te. stormachtige carriere veroverde, op
23 bracht.
Comaneci en Kim
Nadia kreeg in dit olympisch toernooi
goud voor het Individuele klassement
over alle toestellen (de belangrijkste ti
tel). goud voor de brug. goud voor de
balk. zilver voor de iweede plaats van
Roemenië in het landenklassement en
brons voor de vrije oefening Bijna op
gelijke hoogte kwam de donkere. Russi
sche kampioene Nellie Kim: een gouden
medaille voor haar paardsprong. een
gouden medaille voor de vrije oefening
een gouden medaille voor de eerste
plaats van de Russinnen in het landen
klassement, en een zilveren medaille
voor haar tweede plaats in het algemeen
individueel klassement.. Comaneci en
Kim verdeelden dus alle gouden medail
les bit de toestelfinales.
Voor Toeristsjeva was er .slechts" het
goud van het landenklassement. het zil
ver voor haar paardsprong en haar vrije
oefening Voor haar waren die zilveren
medailles slechts troostprijzen. Olga
Korbut daarentegen straalde van geluk
toen zij op de evenwichtsbalk toch nog
het zilver veroverde Want nu zij niet
langer de ster van weleer was. voelde zij
zich duidelijk ongelukkig, en het zilver
deed haar even die pijn vergeten. Olga
lachtte eindelijk, toen zij toch weer een
medaille kreeg De gouden medailles
hadden Nellie Kim al lang doen verge
ten dat zij aan de brug al haar kansen
had verspeeld toen zij bij een pirouette
langs de hoge legger van de brue viel
Roemenie en Rusland verdeelden de
medailles bij het toesteltumen vrijwel
alleen. Brons was er alleen voor de Hon
gaarse Marta Egervari (brug) en even
eens brons voor de Oostduitse Carola
Dombeck (paardsprong).
(Van een speciale verslaggever)
MONTREAL - De klasse won het uiteindelijk ruimschoots
van de kracht. Anders kan de olympische achtervolgings
triomf van Gregor Braun onmogelijk worden vertaald
Daarom was Herman Ponsteen ook terecht verguld met het
zilver, dat voor hem bovendien als een tastbaar bewijs mocht
dienen voor zijn terugkeer aan de absolute wereldtop
MONTREAL - Met een zeer tevreden lacheje op zijn gezicht laat Herman
Ponsteen de fonkelende zilveren medaille zien, die hij bij de individuele ach
tervolging won
Toch kende het zilveren succes van
Montreal ook wel degelijk zijn
schaduwkanten, zowel voor Her
man Ponsteen als voor de vader
landse baanwielrennerij, die het in
de toekomst zonder hem zal moeten
stellen. Maar niemand beter dan de
langdurig applaudisererende Frans
Mahn moet hebben begrepen hoe
weinig waarde het zilver heeft voor
een kandidaat- beroepsrenner. Ook
Herman Ponsteen moet daaraan
hebben gedacht, toen hij bijna doel
loos over de olympische piste cir
kelde, terwijl de van vreugfie uit
zinnige Duitsers Gregor Braun bijna
letterlijk van de fiets sleurden.
Het per traditie hoge aanvan-
gstempo van Gregor Braun werd
Herman Ponsteen uiteindelijk fa
taal in dit fascinerende tweege
vecht. Ponsleen gaf het later grif toe:
„Wanneer je al meteen begint met
een achterstand van zo'n twee se
conden, is dat wel erg veel. Het heeft
me ontzettend veel kracht gekost
om weer op gelijke hoogte te komen.
Toen ik een kleine voorsprong had
genomen, dacht ik die te kunnen
vasthouden. Toen hij mij echter
voor de derde keer op een achter
stand zette, was het kaarsje wel zo'n
beetje uit. Ik had toen echt niet meer
de kracht om nog eens terug te ko
men".
Frans Mahn: „Dit was een gevecht
zoals ik dat jaren niet heb gezien. Je
hoopt natuurlijk op goud. maar dat
zat er gewoon niet in".
Het zilver van Montreal is echter
aanzienlijk meer dan de grootste op
timist een jaar geleden ooit voor mo
gelijk had gehouden. In 1973 uit het
niets doorgestoten naar de interna
tionale top. maar nadien een belofte
gebleven die terug gleed in de ano
nimiteit, beleefde Herman Ponsteen
in Montreal de grootste overwinning
op zichzelf Na zijn echec van twee
jaar geleden bij de WK in dat zelfde
Montreal eigenlijk door iedereen af
geschreven als het veelbelovende
achtervolgingstalent, kondigde zich
vorig jaar weliswaar een licht herstel
aan, maar niets wees in de richting
van een positie aan de wereldtop.
Frans Mahn. meer dan eens een
Ponsteen-coach genoemd, verloor
echter nimmer hettrouwen in het
door hem gepolijste achtervolgings
talent. dat nadrukkelijk had aange
toond over bijna onbegrensde moge
lijkheden te beschikken
In de periode voorafgaande aan het
mondiale titelgevecht van twee jaar
geleden, was Herman Ponsteen ook
de inschikkelijkheid zelve. Hij deed
alles wat hem gevraagd werd, zonder
zich daarbij af te vragen of het grote
aantal wedstrijden dat hy reed - elf
nationale titels getuigen daarvan -
niet ten koste ging van de door hem
zo begeerde prestatie op de poursuit.
De zeven maanden gedwongen rust
die volgden op het ..echec van Mon
treal", veranderden zijn leven ingrij
pend Aan zijn vermogen om te rela
tiveren ontleende hij een stuk inzicht
dat hem geleidelijk tot de conclusie
bracht dat er te veel van hem werd
gevergd. Terecht wenste hij niet lan
ger als „trekpaard" te fungeren van
een baanploeg waarin hy ver boven
de rest uitsteekt.
Die zelfstandigheid - „Ik heb nu lak
aan iedereen, ik bepaal mijn eigen
programma" - leidde ook tot zijn be
slissing de kilometertijdrit, tegen de
zin van Mahn in. niet te rijden, te
neinde zich zo volledig tc kunnen
concentreren op de individuele ach
tervolging. Op dit onderdeel kende
hij zichzelf aanzienlijk grotere me
daillekansen toe. Het bleek een
juiste taxatie van zijn mogelijkhe
den, die ook voor een Ponsteen-in-
de-vorm-van-zijn-leven natuurlijk
niet onbegrensd zijn.
IVO TRUMB1C
(Van speciale verslaggever)
MONTREAL - De stap-voor-stap-
theorie. kernpunt van Ivo Trumbic'
succesvolle trainingsaanpak, houdt
niet in dat de Joegoslavische coach
van het succesvolle Nederlandse
waterpoloteam geen oog heeft voor
de toekomst. Integendeel, het groot
ste deel van zijn arbeid is juist ge
richt op de toekomst, maar daarmee
wil hij zijn spelers in Montreal be
slist niet lastig vallen. „De jongens
moeten hier dag voor dag. wedstrijd
voor wedstrijd leven. Kijken naar
en praten over morgen verstoort al
leen maar de concentratie. En die
moet beslist optimaal zijn. wil je
hier in Montreal tot goede prestaties
kunnen komen".
Hel heeft Trumbic byna drie jaar ge
kost voordat hy de Nederlandse top-
spelers voor zijn ideêen heeft weten
te winnen. Hij heeft moeten praten
als Brugman, moeten schelden als
een viswijf om van zyn wil wet te ma
ken Hij is uitgelachen, geroemd
(vierde plaats tijdens de Europese
kampioenschappen twee jaar gele
den in Weneni en fel gekritiseerd (vo
rig jaar tijdens de WK in het Colum-
biaanse Cali). Nu is hij weer de grote
kampioen, zoals hij dat ook was als
international in het sterke Joegosla-
visch^Jpam uit de zestiger jaren. De
41-jarige oefenmeester weet wie zijn
vrienden zijn en kent ook zijn vijan
den. maar iedereen wordt geduldig te
woord gestaan als hy Trumbic wil fe
liciteren en wil vertellen hoe goed de
coach wel is.
Zelfdiscipline
„Het is belangrijk in het waterpolo-
wereldje om de mensen te vriend te
houden. Neem bijvoorbeeld de
scheidsrechters Je kunt ze klootjes
noemen, en enkelen zyn ook echt
klootjes, maar daar win je niets mee.
Integendeel, je krijgt een slechte
naam by het hele arbiterskorps en je
jaagt de toeschouwers tegen je in het
harnas Je moet de zelfdiscipline
kunnen opbrengen om de fouten van
een scheidsrechter te accepteren.
Dat gebeurt nu ook by ons, en kijk
naar het resultaat. We worden toege
juicht door het publiek en hebben
goodwill gekweekt bij de scheids
rechters Dat is allemaal winst'
Het woord zelfdiscipline is gevallen
Je zou het Trumbic' stopwoordje
kunnen noemen, maar hij heeft zijn
spelers wel zover gekregen dat zy
zich bij bijna alles wat ze doen de
consequenties voor de ploeg realise
ren Zelfdiscipline vormt ook de basis
voor zijn hele tactische aanpak
Spelpatronen die het afgelopen jaar
tot vervelens toe tijdens de trainin
gen zijn ingestudeerd, kunnen ook al
leen maar het beoogde rendement
opleveren als iedere speler zich strikt
aan de opdracht houdt In het suc
cesvolle voorseizoen werd er nog wel
eens gezondigd. Op een beminneUjke
wijze, maar voor de betreffende per
soon toch wel uiterst pynlijk, zette
Trumbic dan later de puntjes op de L
Steeds opnieuw en zonder aanziens
des persoons Nu worden daarvan in
Montreal de vruchten geplukt.
Handen dragen
Het is merkwaardig dat de Joegos
laaf met zijn harde aanpak toch het
vertrouwen van bijna alle spelers
heeft weten te winnen. Zelfs de in
troverte Nico Landeweerd, normaal
gesproken door bijna niemand goed
te benaderen, is niet onverschillig
gebleven onder het regime van
Trumbic. „Ja. je kan wel zeggen dat
wij „de lange" (de bijnaam van de
coach - red.) op handen dragen. Dat
komt omdat bij niet alleen hard,
maar ook menselijk en bijzonder
eerlijk is". zegt aanvoerder
doelman Evert Kroon. „Je voelt ook
dat hij echt hart voor de zaak heeft".
Het gaat te ver om de spectaculaire
sprong - vooral ten koste van
olympisch- en wereldkampioen Rus
land - van de Nederlandse waterpo-
loploeg alleen als de verdienste van
Trumbic aan te merken. Maar het
kan niet worden ontkend dat hy op
het juiste moment het roer heeft
overgenomen. Ook zyn voorganger
Harry Vriend, die nu als tv-
commentator de verrichtingen van
Oranje volgt, is daarvan overtuigd.
„Het beste wat ik heb gedaan als
coach, was na de wereldkampioen
schappen van 1973 in Belgrado in
pakken en wegwezen. ElgenUjk had
ik het al een jaar eerder moeten
doen".
Op welke hoogte Oranje precies is be
land. zal de komende dagen blyken.
De start - de eerste stap dus - in de
finalepoule van het olympisch toer
nooi. de 3-2-zege op Wesl-Duitsland,
was in ieder geval bijzonder hoopge
vend. Over medaillekansen, die toch
zeer reëel moeten worden genoemd,
wil Trumbic nog niet pralen. „Het
heeft geen zin om die kansen te gaan
berekenen, zoals het ook geen zin
had om te praten over een gunstige of
ongunstige loting. Kansberekenin
gen leiden de aandacht af van de
taak-van-vandaag. Daar hebben we
onze handen vol aan", zegt de bonds
coach.
(Van een speciale verslaggever)
MONTREAL - Op het beslis
sende moment kreeg de angst
Enith Brigitha toch in zijn
greep. De angst voor Shirley
Babashoff, de 19-jarige Ameri
kaanse studente, die in het ver
leden Enith steeds met onaan
gename verrassingen confron
teerde. Nu echter had de Neder
landse de beste troeven in han
den, maar zij verzuimde die tij
dig uit te spelen, omdat ze toch
weer vreesde de laatste slag
dan te zullen verliezen. Erger
nog, ze was bang helemaal met
lege handen uit het water te
moeten komen. Dat gebeurde
ten slotte niet; de 200 meter
vrije slag leverde Enith haar
tweede bronzen medaille op.
Maar het had zilver kunnen en
ook moeten zijn.
Nadat Enith Brigitha 's morgens met de
veelbelovende tyd van 2.01,45 als eerste
de eindstrijd was binnengezwommen.
leek zy bereid op het hoogst haalbare -
een tweede plaats achter de fenomenale
Oostduitse Komelia Ender- te gokken
Vol zelfvertrouwen keek ze de finale-
strijd tegemoet, daarby in de rug ge
steund door haar zege op Babashoff in
de eerste rechtstreekse confrontatie, de
race naar eremetaal op de 100 meter De
vlaggedraagster van de Amerikaanse
zwemequipe sukkelde ook mei een aan
gevreten moreel, want nadat zij op de
spnnt uil de boot was gevallen, mis
lukte ook nog haar coup op de 400 meter
vrije slag Meer dan ooit was zij ryp voor
een knock-out. maar waar Enith wei
gerde het initiatief te nemen, trok Shir
ley onbevreesd ten aanval.
De vreugde over het brons maakte de
IJ-zwemster aanvankeiyk enigszins
blind voor de realiteit. Schoorvoetend
gaf ze toe dat er voor haar „misschien
wel watmeer had ingezeten" Het waren
niet haar zenuwen i „Ik heb nu wel zo
veel ervaring, dat ik daar geen last meer
van heb i die haar ervan weerhielden de
gok te wagen „Ik vond het risico te
groot. Voor hetzelfde geld word je name
lijk vierde of vyfde. Ga je snel van start.
dan weet je niet of je op de laatste baan
nog voldoende over hebt Daarom zwom
Ik net als de honderd meter myn eigen
Volop sprinten
Na enig aandringen kwam ten slotte
toch de aap uit de mouw. „Ja, ik heb
inderdaad gedacht aan de wedstrijden
tijdens de wereldkampioenschappen
vorig jaar in Cali en drie jaar geleden in
Belgrado. Daar ging ik steeds wel snel
af, maar daar werd ik in de eindsprint
telkens door Shirley geklopt. Ik was
daar nu ook bang voor, en ik had me
voorgenomen dat me dat beslist niet
zou gebeuren. Het vreemde is. dat zij nu
te snel was vertrokken. Dat vertelde ze
me ook na afloop. Zij kon niet meer op
de laatste meters, terwijl ik nog zoveel
over had, dat ik volop kon sprinten Als
de race nog een paar meter langer zou
zijn geweest, had ik haar ook beslist
gepakt".
Nog één keer dit seizoen krijgt de 21-
jarige typiste de kans om haar ideaa Ina
Ender als tweede onder de magische
twee-minutengrens te duiken, te reali
seren. „Hel zal moeiiyk worden, want
als ik terug kom uit Montreal, moet ik
eerst examen voor zwemonderwijzeres
doen Daarna komt dan de Europa Cup
In Londen Myn verdere toekomstplan
nen? Lekker met vakantie gaan. en ver
der wil ik nu nog niet denken. Neehet is
beslist niet zeker, dat ik stop met
zwemmen, zoals hier en daar al is gesug
gereerd Het zit er meer in dat ik nog een
poosje doorga"
Verbazing
Op een wat lager niveau, i
sensationeel, was het optreden van
Annclies Maas. De 16-jarige scholiere
uit Wageningen had 's morgens in de
serie al geimponeerd door zich met een
tijd van 2.03.1 iniet minder dan 2,26 sec.
onder haar toptijd) als vierde voor de
finale te plaatsen. Boven verwachting
wist zij die fraaie positie in de eind
strijd tc behouden, waarvoor ze nog
wel 0.45 sec. sneller diende te gaan.
Haar opzienbarende vooruitgang
wekte zelfs internationaal verbazing.
Eerder al had ze op de 400 meter vrije
slag de aandacht op zich gevestigd.
Niet alleen door haar onverwachte fi
naleplaats. maar zeker ook door haar
perfecte stijl.
Dat en haar keiharde training vormen
de basis voor deze successen", analy
seerde bondscoach Bert Sitters. „Deze
vooruitgang zat er by haar ook in. gezien
haar prestaties in voorgaande jaren. Het
is zeker geen abnormale groei voor een
meisje met zo veel talent als Annelles".