PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PERFECTE LANDING
VIKING I OP MARS
PZC
Bomaanslag ambassade
Nederland in Madrid
Goes weer stap dichter bij oplossing
probleem rond culturele accommodaties
de krent
ven zeelend
Eerste scherpe foto 's tonen - zoals
verwacht - geen vormen van leven
vandaag
'Inbraak van de eeuw'
Gangsters maken 25
miljoen buit in Nice
219e jaargang no. 171
Woensdag 21 juli 1976
PASADENA (GPD, REUTER, AFP) - De perfecte landing van de
landingsrobot van het onbemande Amerikaanse ruimtelaborato
rium Viking-I op Mars, 650 km westelijker en 16 dagen later dan
oorspronkelijk de bedoeling was geweest, is niet alleen een wonder
van technisch vernuft maar ook het resultaat van blind geluk
geweest. De eerste foto's die de lander van de Viking naar de aarde
stuurde, tonen een rotsachtig landingsterrein, bezaaid met stenen
en brokken steen die stuk voor stuk de landing hadden kunnen
doen mislukken.
Levensvormen zijn op de eerste foto's niet te zien, maar dat werd
ook niet verwacht.
Mars blijkt geen scherpe krater te heb
ben, blijkbaar het gevolg van winder-
osie. Op Mars komen zo nu en dan stof
stormen voor, maar de Viking is daar
tegen bestand door speciale verf.
De geleerden zijn verbaasd over de
•scherpte van de foto's. Het landschap
blijkt bezaaid met scherpe stenen, bo
ven de horizon hing een dunne wol-
klenstreep en in de verte waren zand
duinen te zien.
De landingsrobot van de Viking moest
namelijk betrekkelijk horizontaal met
een afwijking van niet meer dan 19 gra
den terechtkomen om het instrumenta
rium aan boord effectief te kunnen laten
werken. Dat is gelukt, dank zij toeval,
maar ook dank zij een intensieve speu
ractie vanuit een baan om Mars naar
een geschikter landingsterrein, beter
dan het aanvankelijk gekozen gebied.
Tijdens de landingsoperatie zelf kon de
Viking geen baancorrecties aanbrengen
om bijvoorbeeld rotsblokken te ontwij-
brand
BIJ een brand Is dinsdag een bejaarde
vrouw in haar woning te Middelburg om
het leven gekomen.
pillen
Dodelijke narcotica-pillen worden via
Amsterdam naar Scandinavië getrans
porteerd.
PAGINA 7
eten
epicurist
Pianist Arthur Rubenstein: ..Ik ben eer
echte levensgenieter": radio- en televi
sieprogramma's, strips.
akkoord
Sowjet Unie en Amerika bereiken een
akkoord over de vrachttarieven voor de
scheepvaart: beurs; financiën; econo-
ken. De gehele serie manoeuvres verliep
via een programma van een boordcom
puter. Vanaf de aarde kon ook niet wor
den bijgestuurd, omdat radiosignalen er
ondanks hun onvoorstelbare snelheid
van 300.000 km per seconde toch altijd
nog ongeveer 19 minuten over doen om
de afstand tussen Viking en aarde, zo'n
royale 300 miljoen kilometer, te over
bruggen,
Geologen in het vluchtleldingcentrum
van het laboratorium voor straalaan
drijving in Pasadena spraken er aan de
hand van de eerste foto's hun verbazing
over uit dat het landschap op Mars zo
nauwkeurig leek op het maanland
schap.
Weliswaar is het oppervlak van beide
hemellichamen in grote lijnen ge
vormd door overeenkomstige procé
dés, zoals vulkanische werking en de
inslag van meteorieten, maar er is een
groot verschil. Mars heeft namelijk in
tegenstelling tot de maan een atmos
feer, zij het een zeer ijle, en daarin tre
den herhaaldelijk stormen op die door
het opwaaien van stof en gruis een
sterk eroderende werking moeten heb
ben.
Ongetwijfeld zullen latere foto's en ook
bodemanalyses aantonen dat er type
rende verschillen tussen de maan en
deskundigen een grote verrassing.
De eerste dagen zal de gehele appara
tuur van de lander vanaf de aarde wor
den getest, en zal de eerste reeks foto's
worden overgeseind via een deel van de
Viking dat in een baan rond Mars is blij
ven wentelen. Voorts werd meteen een
begin gemaakt met meteorologische
waarnemingen, seismische metingen en
temperatuurbepalingen
De hoofdtaak van de Viking, het zoeken
PENTAGON:
Northrop moet
geld Teengs
Gerritsen
terugvorderen
DEN HAAG - De Northrop-
vliegtuigfabrieken hebben van het
Amerikaanse ministerie van defensie
opdracht gekregen ten onrechte uitge
keerde betalingen terug te vorderen.
De eis van het Pentagon heeft ook be
trekking op alle overige vliegtuigfa
brieken die dergelijke betalingen heb
ben verricht.
Zoals bekend heeft Northrop onder
meer 200.000 gulden via een omweg la
ten overmaken aan de Nederlandse
vriend van prins Bemhard. de Wasse-
naarse zakenman de heer J. Teengs Ge
rritsen. Teengs Gerritsen, die enige tijd
vertegenwoordiger in Nederland is ge
weest van de Lockheed-
vliegtuigfabrieken, kreeg de twee ton
toegespeeld door bemiddeling van de
toenmalige president-directeur van
Northrop, Tom Jones, voor wat een
'vriendendienst' genoemd werd. Het
bedrag was bestemd voor de ex-
echtgenote van Teengs Gerritsen
Teengs Gerritsen was dinsdagavond
niet voor commentaar bereikbaar.
De Verenigde Staten hebben dins
dag hun militaire terugtrekking uit
Thailand voltooid.
naar levenssporen op Mars. moet pas
over acht dagen beginnen. Dan moet
een graafarmpje bodemmonsters ne
men en in het boordlaboratorium
brengen voor een analyse via uiteenlo
pende technieken.
Wat daarvan ook de resultaten zijn, de
landing op zichzelf is een grootse triomf
geworden voor de Amerikaanse techni
ci, die hun Russische collega's royaal de
baas bleken. Twee Russiche pogingen
om een instrumentarium onbeschadigd
op Mars neer te zetten zijn namelijk mis
lukt. Amerika heeft een tweede Mars
landing op het programma staan voor
begin september.
Vreemde
methode
nen gaan om een serie provocaties, be
doeld om de linkse oppositie de schuld
voor het nieuwe geweld in de schoenen
te schuiven.
Er bestaat een mogelijkheid, hoewel die
(Van onze correspondent)
MADRID - De Nederlandse ambassade in Madrid was dinsdag het eerste buiten
landse slachtoffer van de serie bomaanslagen, die in de vroege ochtenduren van
zondag begonnen was en inmiddels meer dan 20 ontploffingen opleverde, geluk-
kig zonder doden te veroorzaken. „Zeg het met bloemen" kan het motto van de nogal ver gezocht moet worden geacht,
extremisten zijn geweest, want zij zetten een grote bloempot voor de giazen om deze bomaanslag te verklaren als
buitendeur van het appartementengebouw in Madrid, waarin ook de kantoren een links protest Maandagavond om
van de Nederlandse ambassade zijn ondergebracht.
In de bloempot zat'een krachtige bom', kantoren van de Spaanse staatsvak-
aldus het oordeel van Spanjes hoogste bonden of staatspartij, of tegen monu-
politieautonteit de directeur-generaal menten voor Franco.s volgelingen,
van veiligheidsdiensten, die dinsda- WOrden geïdentificeerd als een nieuwe
gochtend persoonlijk een bezoek afleg- maoïstische knokploeg die zich 'Anti-
de. Deze bom ontplofte rond half twee in fascistiSche groep 1 oktober' zou noe-
de ochtend en bracht grote materiële men In enkeIe geva„en echter, zoals
schade aan in het portaal van het ge- een boekwinkel in Madrid, was het
bouw. gelukkig zonder enig persoonüjk doelwit eerder van het soort
SPORT
letsel te veroorzaken. De Nederlandse rechtse extremisten in het spel plegen
ambassade, die op de tweede verdieping te zijn in Span je. Het zou dus ook kun-
gehuisvest is. kwam ervan af met enkele
gebroken ruiten. Een bankfiliaal in het-
zelfde gebouw leed evenmin veel scha
de. en de verdere inwoners, allen in
privé-flats, kwamen met de schrik vrij.
De Nederlandse ambassade is duidelijk
het enige doelwit in het gebouw waar
men politieke betekenis aan kan toe
schrijven. De Spaanse politie houdt ij
verig naspeuringen, en heeft ook de be
waking bij deze en andere ambassades
verscherpt. De daders hebben echter
met de minste aanwijzing achtergelaten
over hun identiteit.
tien uur opende de Spaanse staatstele
visie de "belangrijkste nieuwsuitzen
ding. die ook de grootste kijkdichtheid
haalt, met een zeer tevreden commen
taar op het feit dat De Telegraaf een
hoofdartikel had afgedrukt waarin de
nieuwe Spaanse regering werd geprezen
en het toetreden van Spanje tot de EEG
en de NAVO werd aanbevolen,
De Spaanse regering heeft dinsdag
aangeboden de schade aan het ambas
sadegebouw volledig te vergoeden.
Links-rechts
PAGINA 9
top
Montrei
van de i
PAGINA 10
kijken
Montreal' Enith Bngitha na net behalen
van het brons op de 100 meter vrije slag
„Ik moest wel tien keer naar het score
bord kijken"
PAGINA 11
se x
Montreal. De sex in het Olympische ge
beuren.
PAGINA 13
bloemen
De daders van de bomaanslagen die tot
nu toe plaatsvonden, bijna alle tegen de
PASADENA, CALIFORNIE- De Viking I seinde deze foto over van hel aangezicht
van de planeet. In de rechteronderzijde van de foto is een aluminium voet met
schaduio zichtbaar.
Veertien gewonden
na botsing bus
met vrachtauto
VEENENDAAL (ANP) - In Veenen-
daal zijn dinsdagmorgen veertien
buspassagiers gewond, van wie zes
ernstig, toen de bus, waarin zij zaten,
een lijnbus van Centraal Nederland, in
botsing kwam met een slippende
vrachtauto.
De vrachtwagenbestuurder kon zinn
wagen niet meer onder controle houden,
toen hij moest remmen op het door de
regen spekglad geworden wegdek.
Tot de gewonden behoren onder meer
de buschauffeur, de 37-jarige G E. uit
Wageningen. de 38-jarige mevrouw P.
uit Leersum, de 14-jarige K. R. uit Sas
van Gent en drie leden van het gezin H.
uit Eist.
(Van onze correspondent)
NICE - De inbraak-van-deze-eeuw
noemen experts al de slag die ten
minste zes 'meester'-inbrekers het
afgelopen weekeinde hebben gesla
gen in een agentschap van de So-
ciété Generale in Nice. De gangsters
maakten geld en kostbaarheden
buit ter waarde van 25 miljoen gul
den.
Weken hadden de inbrekers gewerkt
om een tunnel van acht meter te
graven die van een rioolbuis naar de
muur leidde, waarachter de safe van
het bank-agentschap verborgen
was. Afgelopen zaterdag begonnen
ze aan de laatste fase van de opera
tie, die naar schatting acht en veer
tig uur geduurd heeft.
Ze drongen door in acht grotere
safe-ruimten en ledigden meer dan
200 kleine particuliere safes. Ze ver
trokken zonder een spoor achter te
laten. In de kluizen vonden bankbe
dienden lege acetyleenflessen, resten
stokbrood en lege wijnflessen.
De grote moeilijkheid voor de bank
zal zijn om vast te stellen of de claims
van de slachtoffers op juistheid be
rusten. De inhoud van de safe is het
uitsluitende geheim van de safeloke
thouder. Safes worden gebruikt voor
het bewaren niet alleen van docu
menten. maar ook van sieraden en
vooral in Frankrijk ook van zwart
geld. dat niet aan de belastingin
specteur bekend mag worden.
De Société Generale heeft echter al
laten weten dat het probleem in een
soort 'gentlemen's agreement' zal
moeten worden opgelost. Intussen
schaarden cliënten zich dinsdag voor
de gesloten bankdeuren om te horen
wat er van hun bezit terechtgekomen
was. Maar zover was het personeel
toen nog niet en de hekken bleven
dicht. Een opgewonden man, die
bang was met één klap arm te zijn
geworden, schopte en trapte tegen
het hek en riep luidkeels dat hij de
directeur wilde vermoorden.
Misverstanden
Een aantal 'misverstanden' zal de
Slot zie pagina 3 kolom 6)
VERBOUWING VOORMALfG PAND KEURINGSDIENST
VAN WAREN MOET IN DECEMBER KLAAR ZIJN
AANPASSING
KOST 6,5 TON
GOES - Direct na de bouw
vakvakanties zal worden be
gonnen met de verbouwing van
het voormalige gebouw van de
keuringsdienst van waren aan
de Van der Spiegelstraat in
Goes. Het negentiende eeuwse
pand krijgt een bestemming in
de culturele sector. Met de
verbouwing is een maand of
vier gemoeid. Begin december
zal het gebouw in gebruik ge
nomen moeten worden. En dan
is Goes weer een stapje dich
terbij de oplossing van de pro
blemen rond de sociaal-
culturele accommodaties ge
komen.
Het souterrain krijgt een ontmoe
tingsruimte, er komt een vergader
zaaltje, er worden ruimtes ingericht
voor beeldhouwen, pottenbakken, gra
fische technieken en er komen een
paar donkere kamers. Op de parterre
komt een balletzaal. Deze ruimte kan
tegevens dienst doen als mini-theater.
De eerste verdieping komt volledig ter
beschikking van de stichting Zeeuws
instituut voor kunstzinnige vorming.
De stichting is momenteel gehuisvest in
deMesschool aan de Vlasmarktin Goes.
Dat pand is echter zeer slecht. Boven
dien krijgt de Vlasmarkt volgens de
structuurschets voor de binnenstad van
Goes een winkelfunctie Voor de zolder
van het voormalige pand van de keu
ringsdienst van waren is nog geen defi
nitieve bestemming. De grote zolder
ruimte zal in principe voor allerlei acti
viteiten kunnen worden gebruikt. Er
zouden bijvoorbeeld toneelverenigin
gen repetities kunnen houden. Met het
hele project is een bedrag van 650.000
gulden gemoeid De provincie geeft een
subsidie van 65.000 gulden De ge
meente Goes had een potje van 250.000
gulden gereserveerd voor culturele ac
commodaties. Dat bedrag zal voor de
aanpassing van het voormalige gebouw
van de keuringsdienst van waren wor
den gebruikt Het resterende bedrag zal
Goes ook zelf op tafel moeten leggen. De
gemeente had het werk aangemeld voor
een DACW-subsidie. Goes kreeg echter
'nee' te horen, omdat dit soort projecten
niet voorkwam in het programma voor
de bestrijding van de werkloosheid. Bij
de verbouwing van het fraaie pand zul
len extra voorzieningen (zoals speciale
liften) aangebracht worden, zodat het
gebouw ook makkelijk toegankelijk
wordt voor gehandicapten. Wethouder
J. P. Lindenbergh van Goes is er vast
van overtuigd, dat Goes er na de ver
bouwing een zeer goede accommodatie
bij zal krijgen ,,We krijgen er een heel
mooie voorziening bij. Degenen die er
destijds voor pleitten het gebouw maar
af te breken, zullen straks blij zijn. dat
het gebleven is" Bij de aanvankelijke
planning was ervan uitgegaan, dat de
aanpassing van het gebouw 577.000 gul
den zou gaan kosten. Het valt echter
aanzienlijk duurder uit. In de eerste
plaats heeft het gebouw zo'n drie jaar
leeg gestaan en dat heeft nogal wal ach
terstallig onderhoud opgeleverd Bo
vendien hebben ook de kostenstijgin
gen een niet onaanzienlijke rol gespeeld
Hele stap
De gemeente Goes is op het ogenblik
druk bezig met het zoeken naar een de
finitieve oplossing van het gebrek aan
accommodaties. De verbouwing van het
voormalige pand van de keuringsdienst
van waren is al een hele stap in de goede
richting. Voor de bejaaidensoos aan de
Dam lijkt de oplossing ook in zicht. De
soos moet-zoals bekend -verdwijnen in
tvJTisteren publiceerde deze
krant een discussienota van
de provinciale planologische
dienst over wat met een vak
term het 'bewoningspatroon'
van Midden-Zeeland heet. In
dit stuk zijn de gedachten van de be
wuste dienst bijeengebracht over de -
alweer zo'n woord - 'kemhiërarchie' op
Walcheren en Zuid-Beveland. Met deze
nota is echter iets vreemd aan de hand:
zij is-via een werkgroep intergemeente
lijke structuurschets - vertrouwelijk
aan de colleges van b. en w. toegezonden
en kan daardoor geen onderwerp van
openbare beraadslaging zijn. Boven
dien hebben nietalle gemeenten gelijke
lijk met hetstuk gehandeld: in sommige
colleges van burgemeester en wethou
ders is er uitvoerig over gesproken en is
tot een reactie besloten, maar werd niet
de raad ingelicht, in een enkele ge
meente werd daarentegen wèl besloten
de nota vertrouwelijk ter inzage te leg
gen voor de raadsleden. In weer andere
gemeenten is het stuk niet of nog niet
aan de orde geweest met ondermeer als
gevolg dat de wethouders er uit de krant
kennis van namen. Aldus is een merk
waardige situatie ontstaan: nogal wat
mensen praten thans over het stuk op
een samenzweerderige toon alsof zij in
zage hebben gehad in nog nimmer ge
publiceerde Pentagon-papers. Wat is
dat voor onzin? Waarom een dergelijk
ambtelijk praatstuk niet gewoon in de
openbaarheid gebracht? Dan kan er in
alle openhartigheid over worden ge
praat en blijft ook de Invloed enigszins
meetbaar Datisnugeenszinshetgeval:
de nota ligt immers vertrouwelijk op de
tafels van diverse colleges met als moge
lijk gevolg dat men er bij het lokale
ruimtelijke beleid onbewust - of nog er
ger: bewust - rekening mee houdt. Als
het hier werkelijk om een strikt-
ambtelijke notitie gaat, dan behoort die
niet verder te komen dan het provincie
huis. Zodra een dergelijk stuk echter In
een aantal exempla
ren onder gemeen
tebesturen wordt
verspreid, wordt er
in feite een onder-
shandse beleids
vorming mee bedreven. En dat is een
vreemde methode
Jjcmtlijn
He,
Let onderwerp 'bewoningspatroon' is
uiterst belangrijk voor de Zeeuwse
ruimtelijke ordening. Er wordt al
maanden over gesproken, ondermeer in
de staten van Zeeland. Daar kwam in
april jongstleden een nota-
bewoningspatroon van gedeputeerde
staten aan de orde, een stuk waarin het
college uiteenzette hoe het de groei van
Zeelands dorpen en steden in de toe
komst gereguleerd wenst te zien. Gede
puteerden willen een indeling van de
bestaande woonkernen ln vijf klassen
met een voor elke categorie aangepaste
ontwikkeling. Voor de goede orde som
men we hier deze vijf klassen nog eens
op: niet iedereen zal ze in het hoofd heb
ben. Zo komen er in de eerste plaats re
gionale groeikernen, plaatsen waar
naast de natuurlijke groei vooral - het
spijt ons; opnieuw een vakterm - 'de mi-
gratoire groei' moet worden opgevan
gen. Met andere woorden: mensen die
van elders komen dienen daar te gaan
wonen, stedelijke woonkernen kunnen
als zodanig fungeren. In de tweede
plaats denkt men aan kemen met een
aanvullende woonfunctie: zij liggen in
het algemeen in de omgeving van een
regionale groeikern en dienen ter aan
vulling van het stedelijk woonmilieu.
Verder komen er opvangkemen. plaat
sen die weliswaar in een landelijk gebied
liggen, maar die voor dat gebied toch
wei een 'opvangfuncüe' vervullen. In de
vierde plaats komen er plattelandsker
nen: zij zijn doorgaans van geringe om
vang en slechts bestemd voor het op
vangen van de eigen natuurlijke groei.
En tenslotte de consolidaüekemen. de
laagste op deladder: öfer is daar slechts
sprake van een beperkte groeicapaciteit
öf iedere groei wordt er onwenselijk
geacht In het bijzonder denkt men hier
om plaatsen die ongunstig zijn gelegen
ten opzichte van vervullende industrie.
Tot zover de kemindeling, zoals die in
april in de staten werd behandeld.
Bbij deze behandeling werd nogal
forse kritiek op de nota geuit zich voor
namelijk richtend op twee punten. In de
eerste plaats vonden sommige staten
leden heteengrootbezwaardathetstuk
slechts abstracte aanduidingen gaf en
niet inging op de vraag hoe de indeling
in de praktijk er uit komt te zien: welke
plaats wordt wat? In de tweede plaats
bestond er gerede twijfel over of een zo
gedetailleerde indeling voor Zeeland
wel nodig en gewenst was. In het bijzon
der twijfelde men aan het nut van conso
lidaüekemen: er hing zelfs een motie in
de lucht om deze groep te schrappen.
Niettemin haalde gedeputeerde
Boersma zijn nota over de eindstreep,
mede dank zij zijn toezegging dat er in
de komende twee jaar een concrete in
deling ter vaststelling aan de staten zal
worden overlegd. De gedeputeerde ver
zekerde tevens dat bij deze indeling een
grote terughoudendheid ten aanzien
van de consolidaüekemen in acht zou
worden genomen. Overigens was op dat
ogenblik-26 april 1976-al voor één deel
van Zeeland bekend hoe de planologi
sche dienst over de indeling in kemen
dacht. In februari jongstleden was na
melijk een voorontwerp streekplan ver
schenen, waarin de Indeling voor Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen was ingetekend.
Daarbij was van twee consolidatieker-
nen uitgegaan, namelijk Sas van Gent
en Sluiskil. Voor overig Zeeland was
echter nog geen indeling bekend, maar
wel gaf de gedeputeerde aan hoe de
stand van zaken was. Voor Midden-
Zeeland was men met de voorbereiding
bezig zei hij, de indeling voor
(Slot zie pagina 3 kolom 1)
