„Als glazenier maak ik graag traditioneel werk" Kwaliteit op levendige fokveedag Walcheren IPZC/p Noordgouwe viert zeshonderd jarig bestaan op 7 augustus Gs willen raad voor het milieu PETER CLIJSEN TRAD IN VADERS VOETSPOOR Laatste jaren herhaaldelijk illegale 'ontgrondingen' MIDDELBURG - Gedeputeerde staten van Zeeland stellen provin ciale stalen voor akkoord te gaan met hel instellen van een provin ciale raad voor het milieu. Deze raacl zal. aldus hel voorstel, be slaan uit vertegenwoordigers van de Verenigde van Nederlandse gemeen ten ilt. de Zeeuwse Walerschaps- bond 'li. de kamers van koophandel i2). de Provinciale Recieatieraad (li de stichting Gezondheidsdienst voor Dieren ill de vakbeweging i2>. de gewestelijke raad van het Land bouwschap 'U. het Zeeuws Coördi- naiieorgaan voor natuur-, landschaps- en milieubescherming 11 en de Zeeuwse Vrouwenraad 11 Tevens zullen lid zijn van de raad de voorzitter en de vice-voorzitter. uit en door gs te kiezen, en de secretaris. In tegenstelling tot de statencom missie voor milieubeheer willen gs voor zowel de kamers van koophan del als de vakbeweging elk twee ver tegenwoordigers in de raad. Wat de vakbeweging wordt opgemerkt, dat de overlegstructuur lussen FNV en CNV is opgeheven Naar aanleiding van het standpunt van de statencommissie hebben gs in de ontwerp-verordening de zittings duur bepaald op vier jaar. De statencommissie was van oor deel, dat in de verordening moest worden vastgelegd, dat werkgroepen moeten worden ingesteld voor de componenten water, lucht, en bo dem Gs achten het echter enigszins prematuur dit reeds thans te bepa len. „omdat de omvang van het ta kenpakket van de raad nog onvol doende bekend is" Gs wijzen in dit verband op mogelijke doublures met bijvoorbeeld de reeds functione rende adviescommissie zuiverings- beheer. Gs stellen, dat het gezien het bestaan van de statencommisssie voor milieubeheer en de openbaar heid van werken van de in te stellen raad voor het milieu, niet nodig is, dat provinciale staten leden uit hun midden als lid van de raad voor het milieu aanwijzen. Een minderheid van de statencommissie was hiervan voorstander Het voorstel wordt be handeld in de statenvergadering van 17 september. BOTSING TE HULST HULST - Woensdagavond ontstond bij een botsing op het kruispunt Absdaal- seweg Rij ksweg 60 tc Hulst schade aan twee auto's. De botsing ontstond toen de autobestuurder A.C.I. uit Belsele iB. uit richting Perkpolder kwam en met zijn auto stopte, toen het verkeerslicht van groen op oranje sprong. J. H. uit AartschaeriB die met zijn auto achter J. reed bemerkte dit niet en reed op de auto van L Alles beperkte zich tot ma teriële schade. HOEK - Gedurende de maand juli iserin Groede een ambachtsmarkt. Een doorlopende attractie die tot nu toe bij de gaande en komende Zeeuws-Vlamingen en toeristen nogal wat bekijks heeft getrokken. Handswerklieden beoefenaars uit de kunstnijverheidssfeer tonen hoe via hun specifieke technieken cn gevoel voor creativiteit allerhande praktische en sierlijke voorwerpen ontstaan. Tussen deze ambacht slieden kan men vrij regelmatig de 27-jarige Peter Clijscn uit Hoek aantreffen. Hij oefent het weinig meer voorkomende beroep van gla zenier uit. waarmee hij üi het voet spoor van zijn vader, een eens be kende Tilburgse glazenier, is ge treden. "Op de Groedese ambachtsmarkt kunnen we nu 's op een niet gebon den manier onze zaakjes aan het pu bliek laten zien. Op braderieën en expo's fungeren wij ambachtslieden altijd zo'n beetje als kleunnaker- tjes", vindt Peter Clijsen. Sinds maart is hij in een houten schuur, vroeger een timmermans werkplaats, aan de Hoekse Molen dijk op bescheiden schaal een glaze niersbedrijfje begonnen. "Mijn vader had in Tilburg een bloeiend glaze- niersbedrijf, met, tien man personeel. Ik zat in Frankrijk, een land over igens waar voor mij niets te beleven viel, toen mjjn vader de zaak aan de kant deed. Op eigen kracht en vooral naar eigen inzicht is Peter Clijsen nu bezig een nieuwe glazemersbedrijfje van de grond te krijgen, want hij beaamt dal de liefde voor dit am bachtelijke vak van kindsbeen af in hem heeft gezeten. "Mijn hele jeugd heb ik niets anders dan dit om me heen zien gebeuren. Ik heb er ook al tijd belangstelling voor gehad. Later heb ik op een glazeniersbedrijf in Breda praktische ervanng opge daan Ruitjes in hokjes zetten, dat is het principe van glas in lood. Van mijn vader heb ik instructies ln het brandschilderen gehad. Twintig pro cent is die instructie theorie, de rest is gebaseerd op uitproberen, doen en ervaring Mijn vader heeft in de loop der jaren ook ontzettend veel infor matiemateriaal verzameld over de brandtijden voor verschillende ver ven bij verschillende soorten glas. A Al dat informatiemateriaal, evenals kleine voorraadjes glas, heb ik van hem mogen overnemen." Volgens Peter Clijsen is het belang rijk om voortdurend de nieuwe ge gevens die uit de praktijk worden opgedaan,vast te leggen. "Met informatie verzamelen ben je nooit klaar. Mijn eigen ervaringen stel ik op schrift, ik houd een soort kasboek bij van al mijn experimen ten Want de tijden van mijn vader zijn bij voorbeeld veelal gebaseerd op c-rvaringen met ovens die inmiddels al weer «uatl- verouderde types zijn Ontwerp In zijn 'Franse tijd' maakte Peter Clijsen het eerste onlwrp dat hij se rieus in glas en lood zou gaan uitwer- ken. Deze tekening hangt, als een vingerwijzing naar een nieuw be staan, in zijn Hoekse werkplaats. "Ik werk graag traditioneeL Dat doe ik niet voor de mensen, maar dat is mijn eigen smaak. Momenteel maak ik op de ambachtsmarkt tamelijk veel sicromamer.ten, hangers van glas in lood die je voor het raam kunt hangen. Op deze werkstukken kan ik redelijk mijn fantasie botvieren. Je hoeft niet te wachten op opdrachten en toch kun je alle materialen en technieken benutten. Ik ben beslist geen revolutionaire glazenier ik doe niet aan abstracte vormgevingen, dat ligt me niet. Databstracteglasin lood is trouwens ook niet zo gewild, want de mensen zijn over het alge meen niet zo modern ingesteld." Peter Clijsen legt uit waarom hem niet gemakkelijk opdrachten toe stromen. "Laat ik vooropstellen dat ik m dit gebied positief ben ontvan gen. Zeeuws-Vlaanderen is namelijk een streek die niet zoals Brabant en Limburg verwend is met allerhande vormgevingen. Je zou kunnen zeg gen dat in Zeeuws-Vlaanderen de in- tresse voor glas in lood nog moet ont luiken. Daarbij komtdal het maken van glas in lood een van de duurste kuntnijverheidstechnieken is. De pnjzen van het materiaal zijn name lijk hoog en er gaat nogal wat arbeid in zitten. Om dlc reden besluiten mensen niet zo gauw tot het bestel len van glas en lood. Een fatsoenlijk bovenlicht, met in hel midden een figuur, van een meter bij dertig cen timeter. komt al gauw op een prijs van 300 gulden". In verband met de regeringsbezuin igingen verwacht Peter Clijsen van de kant van de overheden weinig of geen opdrachten. "In de institutio nele sfeer is weinig werk te doen. Dat komt door die bezuinigingsacties. En van de kerken behoeven we ook geen opdrachten te verwachten. Het werk voor de kerken loopt de afgelopen ja ren steeds verder terug, omdatze het te duur vinden en niet kunnen beta len." Procedc Zoals Peter Clijscn al heeft opge merkt, ishetpiocedé van glas en lood nogal kostbaar. Datnietalleen. het is ook tijdrovend. Als een ontwerp is getekend, wordt deze overgetrokken op kalkpapier ("een soort matrijs"). Van die matrijs worden de mallen geknipt, aan de hand waarvan het glas in model wordt gesneden. De stukken glas worden zo nodig be schilderd en vervolgens op gipsbed- jes in de oven geschoven "Van de clcctriciteitsmeter lees ik altijd af hoe lang mijn glas in de oven moet liggen. Een preciezere tijdswaamemer dan zo'n meter kun je je niet voorstellen. Dat heb ik van mijn vader geleerd," vertelt Peter Clijsen. Na het brandschilderen worden de verschillende glasseg- menten in Ioodstrips geschoven en gecomponeerd tot het oorspronke lijk ontwerp. Op de punten worden de strips gelast. Teneinde een goede hechting en dichting van het glas in lood te verkrijgen strijkt Pe ter Clijsen er met vloeibaar ge maakte stopverf overheen. Met zaagsel wordt het overtollige stop verf verwijderd. "Je snapt wel dat er heel wat tijd in gaat zitten voor dat je een werkstuk kant en klaar hebt." ZA]£RDAG17JyLM976 provincie RUNDEREN MET GOEDE BESPIERING EN GOEDE BENEN EERSTE KOE IN ZEELAND NAAR PRODUCTIE VAN 100.000 KG SEROOSKERKE - Ondanks de druk kende warmte heeft agrarisch Walche ren Vrijdag een bijzondere levendige en succesvolle fokveedag meegemaakt. Het beste van liet Walcherse vee - run deren en schapen - was samengebracht op een terrein bij de manege 'De gouwe rijers'. Ruim tweehonderd koeien en een tachtigtal schapen paradeerden daar voor het oog van een deskundige jury. vaji wie ir. J. A. P. Chardon, de hoofdinspecteur van het Nederlands Rundveestamboek uit Den Haag aan hetslot van de dag kon constateren dat hij vee had gezien dat qua kwaliteit gemiddeld zeer goed ontwikkeld was, met een goede bespiering en goede be nen. De heer Chardon zei vooral getroffen te zijn door het grote enthousiasme van de veefokkers, die liefstmeteen aantal van over de tweeduizend en afkomstig uit geheel Zeeland als belangstellenden Daar Walcheren waren gekomen De se cretaris van de commissie Fokveedag voor Walcheren, de heer B. Koole uit Souburg kon bij de afsluiting constate ren dat een tevreden commissie op een bijzonder geslaagd evenement kon te rugzien. een fokveedag waarbij het in structieve element domineerde. In de morgenuren had wethouder P J. Abra- hamse van Veere, die de officiële ope ning verrichtte, al lovende woorden ge sproken aan het adres van de veehou ders, die met zo'n grote opkomst de wil tonen om de kwaliteit van hun stallen op een steeds hoger plan te brengen Er waren gisteren in Serooskerke bij zonder fraaie runderen en schapen te zien en de enige kritiek die men van ir. Chardon hoorde was, dat het enthou siasme eigenlijk zo groot is dat men wel eens dieren aanvoert die eigenlijk nog niet op een fokveedag thuishoren. De zwakke punten hiervan signaleerde hij in de uiervorm en de speenplaatsing, die sterker zouden kunnen en enige correc tie behoeven. De hoofdinspecteur van het stamboek prees het initiatief van de Walcherse commissie om een aparte klasse dieren op te nemen met 'Ameri kaans bloed', waarvan cr gisteren zo'n dertig te zien waren Kampioenen Welke kwaliteit de Walcherse stallen herbergen bleek tenslotte uit de alge meen kampioene bij de melkkoeien. Mieneke 18 van L. P. Brasser uit Vrou wenpolder. Zij werd naar de kroon ge stoken door de kampioene bij de melk koeien, Minerva van,\V. de Buck uit Middelburg, welke koe tevens de hoog ste 'levensproductie' heeft. De Middel burgse Minsterva zal vermoedelijk de eerste koe in Zeeland zijn die - binnen kort - een levensproductie bereikt van 100 000 kc melk. Reserve kampioene bij de melkkoeien werd Rika 25 van G Blankers uit Grijpskerke Jeugdkampioene melk koeien werd Grietje 29 HZ van dezelfde eigenaar en als reserve-kampioene in deze categorie begroette men Truida 7 van A, van Tatenhove uit Gapinge. Commissieleden en leden van het ere- conuté. onder wie de heren J. Vos uit Schade aan auto's bij botsing te Renesse RENESSE - Bij de uitrit van camping Wilhelminahoeve te Renesse verleende C K.uitZwijndrecht geen voorrang aan de over de Hoogenboomlaan rijdende auto bestuurd door A. M. B. uit Rotter dam. Bij de botsing die volgde werden beide wagens vrij ernstig beschadigd. Twee auto's zwaar beschadigd bij botsing te Burgh BURGH - Bij een botsing nabij de afslag Kraaijenstemweg - Westenschouwen- seweg bemerkte de heer A. G. O. uitTol- lebeek te laat dat de heer W. v. D. uit Polsbroek de Westenschouwenseweg Insloeg. Bij de botsing die volgde wer den beide auto's zwaar beschadigd. Per soonlijke ongelukken deden zich niet voor Koudekerke. secretaris Koole. S. de Visser uit Aagtekerke iZLM-voorzitter Walcheren), commissievoorzitter G Blankers uit Grijpskerke en ir. J A. Beukeboom uit Heinkenszand hadden aan het eind van de middag 'de handen vol' aan het uitreiken van diverse pnj zen en bekers. Daarbij hoorde de kampioene vaars. Miep 19 van A. van Tatenhove uit Ga pinge, de al bekroonde Grietje 29 HZ die als koe met de beste uier uit de bus kwam en de vier koplopers bij de scha pen. Kampioen ram werd een dier van ZES GEVALLEN IN TWEE JAAR BEKEND MIDDELBURG - Hel is de laatste ja- ren herhaaldelijkvoorgckomen, dat in Zeeland illegale ontgrondingen wer den uitgevoerd, aldus blijkt uit een antwoord van gsop vragen van het sta tenlid C. Th. A. van Waterschoot (ppr). Deze had met name inlichtingen ge vraagd over een ontgronding in de Ou- dclandsepolder in Wesl-Zeeuwsch- Vlaanderen. Gs delen mee. dat hel hier om een illegale ontgronding gaat van een 'uitstulping' van de westelijke dijk van het uitwateringskanaal in de Oudelandsepolder. Omdat deze uitstulping ingevolge het waterbeheersingsplan van het water schap Het Vrije van Sluis bmnen enkele jaren toch had moeten verdwijnen ach ten gs geen gronden aanwezig stappen te ondernemen In een overzicht delen gs mee. dat gedurende de laatste twee jaren in totaal zes illegale ontgrondin gen bekend zijn geworden. In 1974 kwam een ontgronding annex clandes tiene vuilstortplaats van transportbed rijf Kole BV te Kloelingeaan de orde. Na een langdurige procedure - inclusief een beroep bij de Hoge Raad - heeft de be trokkene het terrein in de oorspronke lijke staat gebracht In 1975 werd clandestien een gedeelte van een dijk in het waterschap Hulster Ambacht afgegraven. Gs hebben toen het bestuur van dit waterschap ver zocht er op toe te zien. dat geen afgra vingen zonder de daartoe vereiste ver gunning plaatsvinden en zo er overtre dingen mochten worden geconstateerd, procer-verbaal te doen opmaken Ten aanzien van een ontgronding ten be hoeve van het maken van een vijver op het terrein van Aqua Delta te Bnnmsse hebben gs aangifte gedaan bij dje offi cier van justitie te Middelburg. Ten aan zien van een ontgronding in Temeuzen hebben gs geen actie ondernomen, om- 'Medioburgum' naar internationale parade Brunssum MIDDELBURG - De folklorcgrocp 'Medioburgum' uit Middelburg is door de Federatie van folkloristische groepen' in Nederland afgevaardigd om - niet nog drie andere Neder landse groepen uit Bolsward, Stom- petoren en Aalten - deel te nemen aan de 6e Internationale Folkloristi sche Faradc. die onder auspiciën van het Federatiebestuur van 16 t in 21 juli te Brunssum (L) wordt gehouden. In totaal nemen 34 groepen en ensem bles deel aan deze parade, als verte genwoordigers van niet alleen bijna alle Europese landen, maar ook van Bolivia, Nepal. Ivoorkust en de USA Opgetreden wordt in de grote Brnnna- hal. het Paviljoen Koutenveld en een openluchttheater, terwijl tevens een grote optocht door Brunssum met me dewerking van fanfares en gezelschap pen uit de streek op het programma staat 'Medio' vertrekt zaterdagmorgen naar Brunssum. om zondagnacht weer in Zeeland terug te keren. Woensdag 21 juli (Belgische nationale feestdag) is 'Medioburgum' in Viel- salm tprovincie Luikt, waar het 27e "Bosbessenfeest' gevierd wordt met een grote folkloristische stoet en demonstraties. gebreoders De Lange uit Rltthem. re serve kampioen ram een door W Ver- liage uit Ooslkapelle aangevoerd dier en dezelfde eigenaar nam ook de kam pioene ooi mee naar huis. De Ritthemse gebroeders De Lange hadden de reserve-kampioene ooi aangevoerd. Bij de schapen was voorts de algemene in druk dat een fraaie collectie groepen was aangevoerd, waarvoor aan voor noemde inzenders Verhage ên geb?oe- ders De Lange eerste prijzen werden toegekend, evenals aan inzendingen van C Verhage uit Oostkapelle en J de Visser uit Westkapelle. dat dit reeds is gebeurd door de ge meente Temeuzen en het Zeeuwse Coórdinatieorgaan voor natuur-, landschaps- en milieubescherming. Naar het afgraven van een gedeelte dijk in het waterschap Axeler Ambacht wordt een onderzoek ingesteld. GS IN ANTWOORD OP STA TENVRA GEN: Kop-staart botsing BURGH - In een gecompliceerde kop- staartbotsing te Burgh werden de drie auto's van B. H. V. uit Veenendaal, H B. H S. uit Rotterdam en A. J. V. uit Dord recht beschadigd. Naar de oorzaak van de botsing wordt nog gezocht. Braderie Kortgene KORTGENE - De braderie met dorpsmarkt, pierement en rad van avontuur, die vrijdag door de eveu- ementencommissie van de Kortgeense middenstandsvereniging werd geor ganiseerd. is een groot succes gewor den. Bijna alle middenstandszaken hadden hun goederen in de Hoofdstraat en Kaaistraat uitgeschakeld en de belang stelling van het publiek was bijzonder groot. De muzikale omlijsting van een pierement werd door een groot aantal toeristen bijzonder op prijs gesteld. Vandaag (zaterdag) wordt de braderie voortgezet met als extra attractie een rommelmarkt. Foto de historische Koeiene-huisjes' in Noordgouwe. dat op 7 augustus het 600-jarig bestaan viert. GEKOPPELD AAN ACTIE MUZIEKINSTRUMENTEN PROGRAMMA IN DE MAAK NOORDGOUWE - Noordgouwe bestaat 600 jaar en voor het eerst in de geschiedenis van het Schouwse dorp wordt er nu een eeuwfeest ge vierd en wel op 7 augustus. Dat is te danken aan do omstandigheid dat de meer dan een halve eeuw oude mu ziekvereniging 't'on Amore' hard nieuwe instrumenten nodig heeft. Om daaraan te komen werd alle reerst gedacht aan een bazaar. Tot de commissie van toezicht van de ver eniging besloot er dan maar de vie ring van het 600-jarig aan te koppe len. waardoor het allemaal meer reliëf- krijgt. Dankzij ook de histonsche speurzin van de heer P C S. van Hattem, nu voorzitter van de feestcommissie, werd bekend dat Noordgouwe 600 jaar be staat. Hij wist al een hele tijd dat in 1374 Jan van Chastillon grave van Blois. heer van Avenne. Schoonhoven en Ter Goude aan een zekere Willem Hont Willemszoon en enkele andere goede lieden het recht gaf om het noordelijk deel van de Gouwe te gaan indijken- „We hebben daar over nage dacht en zijn tot de conclusie geko men. dat ze toen toch zeker wel twee jaar nodig gehad hebben voor de eer- ste tent' kon worden neergezet", ver- Orenssteen telt de heer Van Hattem. Zeeuwse Kroniek van Smailegange, maar zelfs in het rijksarchief kan men er niet veel over zeggen. „Het is niet precies bekend wt eerste nederzetting er kwam. We weten wel dat in 1434 al op Schuddebeurs het Karthuizerklooster Sion werd ge bouwd door ene Jan Lievense. De Gouwe, die bestond uit een noordelijk deel «nu Noordgouwei en een zuidelijk deel (Lussen Duiveland en Schouwen» was in die lijd geen snel stromend wa ter meer Hoewel nog in 1304 een fregat de Gouwe was doorgevaren om Zierik- zee te ontzetten was in 1374 die noord Gouwe al een heel eind verzand. In het midden lag "n flinke zandplaat, waar langs aan weerszijden nog iets van een vaargeul liep. Dat is nu nog heel goed merkbaar" vertelt de heer Van Hat tem. die zelf aan de Donkereweg op pure zandgrond woont. „De scheiding tussen klei en zand ligt waar nu de Groeneweg is". Men is dus in 1374 aan het bedijken gegaan. In feite is er erg weinig bekend over de geschiedenis van Noordgouwe. Er is wat te vinden in de Een feit is wel dat er in Noordgouwe beoosten en bewesten de sten was. De grensstenen daarvoor staan er og: in Schuddebeurs, aan de Kloosterweg en aan de Bosweg bijvoorbeeld en ook op de dijk naar Zonnemaire. dat volgens de heer Van Hattem later moet zijn ingedijkt, omdat aan die kant de aflopende kant van de dijk (altijd de zeekant) ligt. Dat bete kende ook dat er een scheiding be stond in de maten die werden ge bruikt. In Noordgouwe werd zo het blois en het Schouws gemet gehan teerd en zo kon het gebeuren, dat wanneer er grond werd verkocht er letterlijk met twee maten werd ge meten. De bevolking kocht overigens met veel grond, die was meestal eigendom van de ambachtsheer die weer via zijn rentmeester aan de boeren de grond verpachtte tegen de prijs die vaak be stond uit een tiende. Een tiende schoof was dan voor de ambachtsheer, dat ging dan blijkbaar altijd in goede vre de. De paar honderd inwoners, boven welk aantal Noordgouwe nooit is uitgeste gen, zorgden met voor spectaculaire gebeurtenissen. Zij leefden rustig hun eigen leventje en dat doen ze vandaag aan de dag nog. In vergelijking met een plaats als Dreischor kwam dan ook het verenigingsleven nooit zo ge weldig van de grond. Wel de muziek vereniging zoals blijkt, die met zo'n vijftien werkende leden nog steeds stug volhoudt en probeert het muzi kale hoofd boven water te houden. Daar zijn echter weer nieuwe instru menten voor nodig wat dan via een feestelijk programma rond het 60O- jang bestaan geprobeerd zal worden. Historisch Op het programma staan ook een aan tal onderdelen in de historische sfeer. De heer Van Hattem kan er nog weinig over bekend maken. Pas volgende week zal de commissie, waarin onder anderen ook dijkgraaf A. M. Geluk en raadslid mevrouw S. Loschacoff-de Kanter zitting hebben, het programma rond hebben. In ieder geval heeft de landelijke rijvereniging De Schouwse Ruiters medewerking toegezegd, zodat hoefgetrappel verzekerd is. Ook korat er een heraut aan te pas en verder on der andere een rommelmarkt Het feest wordt op 7 augustus gevierd omdat dan ook de gasten van camping De Stern in Noordgouwe er nog aan mee kunnen doen. Inclusief de bewoners van Noordgouwe zelf natuurlijk, die voor een gedeelte nog huizen bewonen met een duidelijk historisch tintje. Zoals de in de volksmond genoemde 'Koeierie-huisjes' of huize 'De Pottere, waar dochter Mana de Pottere huwde met ene ridder Johan Conyer en bi) haar leven bepaalde dat er vijf huisjes voor weduwen gebouwd zouden moe ten worden: die zijn dan de Koeierie- huisjes waar een gedenksteen er nog aan herinnert, dat ze uit 1650 dateren. Officieel heten het Conyers-hulzen, naar de man van Maria, maar dat is dan ook een van de weinige dingen, die over het 600 jaar oude Noordgouwe nog bekend zijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 7