m XME ZEEUWSE COURANT
VREDESTEIN WEER
AAN NEDERLAND
PZC
BUS MET 26 KINDEREN IN
CALIFORNIE VERD WENEN
Zeeuwse middenstand denkt nogal verdeeld
over de problemen rond de tweede woning
de krant
van zeeland
lubbers: „Haring of kuit van Amerikanen
Federatie: ontheffing
loonmaatregel in haven
Staat wil 49 pet aandelen
van Goodrich overnemen
vandaag
Vrees voor
ontvoering
=aJLJSL^ .'3*
f-•-//
Beslissing
Van Agt nog
deze maand
219e jaargang no. 168
Zaterdag 17 juli 1976
DEN HAAG (ANP) - Minister Lubbers van economische zaken
wil dat de Nederlanders het voor het zeggen krijgen bij het
Vredestein-concem dat nu nog geheel in Amerikaanse handen is.
De minister wil dat het Amerikaanse rubberconcern Goodrich de
meerderheid van de aandelen in zijn (nu nog volledige) Neder
landse dochter Vredestein prijsgeeft. Goodrich zou in eerste in
stantie 49 procent van de aandelen moeten krijgen, de staat ook
49 procent en de overige 2 procent zouden in handen moeten
komen van een stichting, in de driehoofdige stichtingsbestuur
zouden twee vertegenwoordigers moeten zitten van de Neder
landse overheid en één vertegenwoordiger van Goodrich.
sche zaken stelt zich wel op het stand
punt dat die derde partner in eerste in
stantie een Nederlands en niet een bui
tenlands bedrijf zou moeten zijn
De minister venvacht dat de Amerika
nen volgende week 'haring of kuit zul
len zeggen tegen het voorstel van eco
nomische zaken Mochten de Amen-
kanen ja zeggen - en Lubbers liet vrij
dag doorschemeren dat hij dat eigen
lijk wel verwacht - dan zal het nog en
kele weken duren voor de zaak in kan
nen en kruiken is en de besprekingen
met de Nederlandse vakorganisaties
zijn afgerond
Als de Amerikanen en de Nederlandse
vakbonden het voorstel van de rege
ring afwijzen, dan zullen ze zelf moeten
proberen om een oplossing te vinden
zo zei de minister
met de plannen van eco
nomische zaken om de Amerikanen
de meerderheid in het aandelenpak
ket te ontnemen en de zeggenschap
voor het grootste deel in Nederlandse
handen te leggen.
Wel zitten de vakbonden erg 'aan te
hikken tegen de visie van economi
sche zaken dal aan een afslanking van
het personeelsbestand met 2U procent
niet te ontkomen valt. De bonden heb
ben in het verleden altijd op het
standpunt gestaan dal Inkrimping bij
Vredestein weliswaar ononLkoombaar
is, maar dat dat niet mag gebeuren via
gedwongen ontslagen
Op een persconferentie na afloop van
een gesprek dat de Goodrich-top
voerde op het ministerie van economi
sche zaken zei minister Lubbers dat er
helaas niet aan te ontkomen zal zijn
dat wellicht 20 procent van de 4800
man. die nu nog bij Vredestein werken,
zullen moeten worden ontslagen De
regering denkt daarbü met name aan
sluiting van de vestiging in Loosdui
nen waar momenteel ongeveer 600
werknemers in dienst zijn en wellicht
inkrimping van de vestigingen in He
veadorp ibij Arnhem) en van de vesti
ging tn Maastricht.
Voorts is de Nederlandse regering be
reid Vredestein uit de financiële nes
ten te helpen door het verstrekken
van leningen en dergelijke. Om
welke bedragen het daarbij gaat
wilde minister Lubbers niet kwijt.
Hij zei dat de regering er niets voor
voelt alle aandelen van Goodrich over
PAGINA 2
brand
Ruim derUgduizend gulden schade bij
brandstichting in openluchttheater
Toorenvlledt te Middelburg.
PAGINA 3
regen
PAGINA 4
rellen
Opinie Pr
maken.
PAGINA 9
verdeeld
Zeeuwse midi
over het verse
PAGINA 11
buikriem
Meerderheid van
reid de nullijn te
PAGINA 18
betalen
top
Tour de Prance, superieure Zoetemelk
wint etappe met aankomst op de Puy de
Dóme
spreken
Soort het conflict in de Zeeuwse wie
lerwereld tussen speaker en consul i:
opgelost.
aanval
Franse regering opent offensief tegen af
spraken in de staal-sector; beurs, finan
ciën.
ZATERDAG
PAGINA 15
zeilen
Skutsjesilen op de Fnese meren
PAGINA 16
liedboek
Veerse notaris Valerius schreef Neder-
landtsche Gedencklanck. stemmen uit
de kerken.
gokken
Oostenrijkse en Nederlandse casino
apparaat samen het grootste ter wereld,
schaken, dammen, bridge
te nemen, een eis die de Amerikanen
aanvankelijk op tafel legden. „Good
rich is in eerste instantie verantwoor
delijk voor wat ze zelf heeft aange
richt", zo zei de minister „Het is wel
duidelijk dat er op den duur een Neder
landse leiding moet komen die de
ruimte krijgt om een goed bedrijfsbe
leid te voeren"
Derde partij
Op langere termijn zou een derde
partij gevonden moeten worden die
eveneens in Vredestein gaat deelne
men en dan niet alleen een deel van
de aandelen overneemt, maar ook een
deel van het management voor zijn
rekening neemt. I>e overheid voelt er
niets voor om altijd voor 19 procent in
Goodricht te blijven participeren, al
dus Lubbers.
„We mogen de onzekerheid bij de men
sen niet langer laten voortduren. We
mogen niet blijven wachten tol er een
derde partner gevonden is", zo zei de
minister. Het ministerie van econonu-
Vakbonden
De vakbonden stelden zich vrijdag
middag in een eerste reactie nogal
gereserveerd op tegenover de plan
nen van economische zaken. De bon
den - die de Amerikanen beschuldi
gen van een wanbeleid en die Good
rich liever vandaag dan morgen uit
Nederland zien vertrekken - zijn wel
SOARES BELAST
MET VORMING
VAN REGERING
LISSABON (DPAI - President Eanes
van Portugal heeft vrijdag de
secretaris-generaal van de soeialisti-
sche pattij Mario Snares belast met de
vorming van een regering.
De nieuwe premier zal volgende week
de samenstelling van zijn regering aan
het parlement voorleggen.
KABINET IN
GROTE LIJNEN
EENS OVER
BEZUINIGING
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het kabinet heeft vrijdag
in grote lijnen overeenstemming be
reikt over d<- verdeling van de 300 mil
joen gulden die extra bezuinigd moest
worden ten gevolge van de loonmaat
regel. Daarmee is voorlopig een punt
gezet achter de lange discussies van de
laatste weken binnen het kabinet over
de begroting '77. Na de vakantie - eind
augustus - zal het kabinet dan nog een
beslissing nemen over het dekkings
plan.
Een nieuw element in de discussie
vormde, zo zei premier Den Uyl. vrijdag
na afloop van het kabinetsberaad, is het
feit dal een verhoging van belastingen
of sociale premies ditmaal volstrekt uit
den boze is Dat legt de marges die het
kabinet bij zijn besprekingen heeft,
bijna volledig vast De enige ruimte die
er is. kan komen uit een vergroting van
het nationaal mkomen.
LONDEN - Soldaat lste klas van het Junior Leaders Regi
ment Graham Fidler uit Huddersfield maakt een koprol over
26 collega's in het Earl's Courtstadion in Londen. Hij wil een
poging doen het wereldrecord te verbeteren en over een rij
van 30 man duikelen.
TOCH PRIJSCOMPENSA TIE'
ROTTERDAM (ANP) - De vervoersfederatie NW/NKV denkt er over om bij het
ministerie van sociale zaken 'n aanvraag tot opheffing van de loonmaatregel in te
dienen. Op deze manier hoopt de vervoersfederatie voor de havenwerknemers in
Amsterdam en Rotterdam toch een volledige prijscompensatie te bereiken.
Voorzitter Schroer
voersfederatie zei vrijdag dat het aan
vragen van een ontheffing een van de
mogelijkheden is om te proberen volle
dige prijscompensatie zoals die door de
overgrote meerderheid van het haven
personeel. wordt geëist, uit het vuur te
slepen
Volgende week dinsdag gaan de werk
gevers en werknemers in de havens van
Amsterdam en Rotterdam opnieuw
praten over het loonbeleid voor de
tweede helft van dit jaar.
Voorzitter C. Zwijnenburg van de be
drijfsgroep watervervoer van de ver-
voersbond CNV is er boos over dat de
vervoersfederatie met de mededeling
is gekomen zonder de andere partijen
die bij het overleg over de haven-cao
betrokken zijn van te voren in te lich
ten.
De Federatie Nederlandse Vakbewe
ging tnvvlnkvi krijgt vanaf eind augus
tus een krant met een nieuwe naam: „De
Vakbondskrant van Nederland". Hel
blad zal in de wandeling De Vakd-
bondskrant" heten
CHOWCHILLA (CALIFORNIE (RIK)
- De 26 Amerikaanse kinderen die
worden vermist, nadat hun schoolbus
geheel verlaten langs de weg was aan
getroffen. zijn vrijwel zeker massaal
ontvoerd. De districtssheriff van Ma
dera in de Amerikaanse staat Califor-
nië zei vrijdagavond: „We wachten op
contact met ons wordt opgenoemon".
Inmiddels hebben ouders, politiemen
sen en vrijwilligers zich aaneengeslo
ten in een anstige speurtocht naar de
kinderen en de buschauffeur.
De bus werd donderdagavond aange
troffen in een opgedroogde bedding van
een kanaal bij de stad Chowchilla. in het
centrum van Califomië
„Het lijkt een ontvoering te zijn zei
sheriff Bates tegen verslaggevers. Een
andere mogelijkheid achtte hij uitgeslo
ten. „Er is geen bloed, geen spoor van
geweld"
Wel hebben de politiemensen twee spo
ren van autobanden aangetroffen die de
sporen van de bus kruisten. De federale
recherche FBI heeft zich vrijdag met de
zaak belast, waarmee de indruk van
plaatselijke functionarissen werd ver
sterkt dat het een geval van ontvoering
betreft. Op grond van de wet kan de FBI
slechts optreden ais er sprake is van fe
deral e misdaden, waaronder ontvoerin
gen vallen President Ford heeft uiting
gegeven aan zijn diepe bezorgdheid en
wil een volledig verslag hebben
De schoolkinderen, variërend in leeftijd
van 4 tot 15 jaar. verdwenen donderda
gavond toen zij na een zwemtocht op
weg waren naar huis De buschauffeur is
al geruime tijd in dienst van de school
die de kinderen bezoeken Een half uur
nadat hij donderdag in het 5000 inwo
ners lellende stadje Chowchilla enkele
kinderen had thuisgebracht kreeg de
politie telefoontjes van ongeruste ou
ders die meldden dat hun kinderen niet
waren thuisgekomen. Juist voor de
duisternis viel werd met behulp van een
verkenningsvliegtuig de lege bus ge
vonden Hij was enigszins gecamou
fleerd met bamboehout
Volgens sheriff
Bates kwamen een jaar geleden berich
ten bij hem binnen dat schoolbussen
werden gevolgd door gewapende man
nen. Deze berichten worden nu nage
lrokken
J r%- -551 E fi ÜJt 11'.
i> i s 0 ,1
CHOWCHILLA t Califonue i- Dit is de schoolbus, die men tn een vlakte vol struikgewas teruggevonden heeft -zonder chaujjeur
en 26 schoolkinderen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Minister Van Agt zal
nog deze maand beslissen of hij zal
aanblijven als minister van justitie.
Premier Den Uyl liet er evenwel
vrijdag nauwelijks twijfel over be
staan dat deze beslissing positief zal
uitvallen.
Enkele weken geleden schreef minis
ter Van Agt in een brief aan de
Tweede Kamer, dat hij ernstige twij
fels had of hij wel minister van justi
tie kon blijven, nu zijn pogingen om
de abortuskliniek Bloemenhove te
sluiten hadden gefaald. Hij zei dat hij
over die vraag ernstig bij zichzelf te
rade zou gaan en beloofde de Kamer
van zijn beslissing op korte termijn in
kennis te stellen.
Vrijdagmiddag is minister Van Agt
voor ruim een week naar de Filip
pijnse hoofdstad Manilla vertrokken
voor een internationale conferentie
over medisch recht zonder de Kamer
uitsluitsel te geven. Premier Den Uyl
zei echter op zijn persconferentie dat
Van Agt zijn besluit nog vóór augus
tus zal nemen.
A. KORST AN JE, CONSULENT HANDEL EN AMBACHTEN
BOETES TE LAAG
VOOR OVERTREDING
VAN VERORDENING
GOES/VEERE - „Over het probleem
van de tweede woningen wordt in
kringen van handel en ambacht ver
schillend gedacht. De ambachtslieden
zien er een bron van inkomsten in. De
winkeliers denken er echter tegenge
steld over". Dat zegt de rijksconsu
lent voor handel, ambachten en dien
sten in de provincie Zeeland, de heer
A. Korstanje te Goes, e rijksconsu
lent toont begrip voor het feit dat
gemeenten gebruiksverordeningen in
het leven roepen om het tweede-
woningen-problcem aan banden te
leggen. Hij ziet wellicht een oplos
sing in de rehabilitatie-plannen van
sommige gemeenten
Gemeente-secretaris L. van der lliele
van Veere vindt dat de uitwerking
van de gebruiksverordening in zijn
gemeente gunstig is te noemen. De
boetes op overtredingen daarvan
vindt hij echter te laag.
Rijksconsulent Aorstanje zegt nogal
geconfronteerd te zijn met klachten,
bezwaren en vragen over hel verkopen
van woningen aan anderen dan bewo
ners uit de eigen gemeente, en de ge
volgen daarvan .Die gevolgen zijn
soms zichtbaar te constateren, bij
voorbeeld in een plaats als Colijn-
splaat. waar met name in de hoofd
straat relatief nogal wat winkeltjes en
andere bedrijfjes hebben moeten slui
ten. omdat zij het niet alleen van de
zomertoeristen. respectievelijk
tweede-woning-bezitters konden leven.
De overige bevolking is in die plaats -
waar een kwart gedeelte van de wo
ningen in handen is gekomen van
niet-inwoners - is niet meer voldoende
in aantal om gezonde verhoudingen in
die bedrijfjes te continueren. Het pleit
is gedeeltelijk voor Colijnsplaat al ver
loren". meent de consulent, wijzende
op de gebruiksverordening van de ge-
meenteAortgene. die er alsnog geko
men is.
De heer Aorstanje erkent dat niet-
inwoners. voor een deel buitenlanders,
vaak grote bedragen boden voor leeg
komende huizen, die door de eigen be
volking niet waren op te brengen
„Maar ook de ontvolking, waaraan in
Zeeland verschillende dorpen lijden of
hebben geleden heeft het eivel in de
hand gewerkt dat verschillende wo
ningen leeg kwamen, maar gezien hun
staat mogelijk toch niet aan autochto
nen te verkopen waren geweest. Hierop
wordt nogal eens gewezen door hen,
die een dergelijke woning bezitten,
deze voor een zo hoog mogelijk bedrag
wensten te verkopen aan liefhebbers
voor een tweede woning, maar daann
nu gehinderd worden door de ge
bruiksverordening van de gemeente
Het blijft een moeilijke zaak. Het ei
gendomsrecht wondt niet aangetast,
maar wel enigszins ondergraven"
Ambachten
Tegenstanders van verordeningen op
het gebruik van tweede woningen
hebben de consulent gewezen op de
voordelen van het toestaan van
tweede woningbezit voor de ambach
telijke sector.
„Inderdaad, de aannemers, de loodgie
ter. de smid in het betreffende dorp
kunnen aan de opknap van zo n wo
ning soms een flinke order hebben.
Maar wegen de nadelen voor de win
kelstand daar tegen op. als die weer in
goede staat gebrachte woning soms elf
maanden van het jaar zonder bewoners
is?".
Niet iedere gemeente wil overigens
graag zo n verordening, die het gebruik
van tweede woningen aan banden legt.
fjmtlijn
Van dissident
naar emigrant
VjJtA/ Deze week is Andrej Alekse-
j&vM. jewitsj Amalrik in Nederland
CgJgJ aangekomen, een nieuwe en
Kaag opvallende figuur in de lange
pSSSp rij van emigranten, die in Rus-
land met de vrijheid vonden
om te zeggen wat hen beweegt Een rij die
teruggaat tot ver in de negentiende
eeuw. toen Russen al uitweken om in
het westen met name de vrijheid van
drukpers te gebruiken die in hun eigen
land niet bestond. Amalriks aankomst
deze week op Schiphol deed denken aan
de taferelen, die zich in 1974 afspeelden
toen Solzjenitsyn als banneling in
West-Duitsland arriveerde: journalis
ten. filmmensen en fotografen waren uit
diverse landen overgevlogen om het
evenement mee te maken. Een Russisch
dissident op weg naar de emigratie is
immers nieuws en dat betekent in het
westen dat hij min of meer onder de voet
wordt gelopen Althans: de eerste paar
dagen. De belangstelling ebt namelijk
tamelijk snel weg, zoals ook in het geval
Solzjenitsyn kwam vast te staan Het is
het lot van vele emigranten dat zij na 'n
opwindende aankomst vaak vrij snel te
rechtkomen in een relatieve vergetel
heid.
Fjen dergelijke overgang moet be
trokkenen zonder twijfel voor een moei
lijk en moeizaam proces plaatsen Aan
vankelijk komen zij vol verwachting en
met intense hoop in de voor hen zo vol
strekt nieuwe wereld, maar dikwijls
blijkt die zelfde wereld, korte tijd later,
teleurstellend en moeilijk te accepteren.
Dergelijke ervaringen behoren tot de
doem van emigranten: zij zijn niet ge
worteld in het land waar zij opnieuw
moeten beginnende taal is hun vreemd,
maar bovendien zijn zij totaal afgesne
den van het land waar hun moedertaal
wordt gesproken. Afgesneden ook van
de ontwikkelingen die deze taal mee
maakt in hun land van herkomst. Met
name voor auteurs
betekent dat een
niet geringe terugs
lag; deze laai is im
mers hun instru
ment. een instru
ment waaraan zij zelf vorm geven in hun
dagelijkse dialoog met hun omgeving en
hun lezers. Dat achterland is hun echter
ontnomen: ze bewegen zich in hun
nieuwe omgeving als in een taalkundig
vacuüm Hun contacten gaan meestal
niet veel verder dan de kleine kring van
mede-emigranten, met wie zij heftig dis
cussiëren over de ontwikkeling in 't va
derland in de verte. Ze proberen een ei
gen forum te vinden: er worden tijd
schriften opgericht, zoals recentelijk
Kontinent. een blad voor Russische au
teurs dat in West-Duitsland verschijnt.
Dikwijls ook ontstaan er in emigran
tenkringen diepgaande meningsver
schillen met alle gevolgen van dien:
vorming van sekten die elkaar bestrij
den. Bitter ervaren zij vaak de afne
mende belangstelling van de buitenwe
reld Soms slaat de aanvankelijke in
teresse om in gevoelens van ergernis,
zoals Solzjenitsyn heeft moeten erva
ren interviews waarin hij zich afzette
tegen de westerse ontspanningspoli-
tiek. werden bijvoorbeeld in bepaalde
politieke kringen uiterst koel ontvan
gen. Vermoedelijk zal Amallik zich
evenmin kunnen onttrekken aan dit
specifieke vervreemdingsproces,
waarin emigranten-auteurs vrijwel al
tijd terechtkomen.
in dit proces is nog een bijzonder ele
ment te herkennen, namelijk de om
standigheid dat de dissident in Rusland
een geheel andere functie heeft dan de
emigrant in het westen. Niemand die
dat beter heeft verwoord dan Amalrik
zelf in een bnef die hij in april 1970 aan
het Duitse weekblad Der Spiegel zond.
„Ik neem aan. dat zodra de belangstel
ling voor mij en mijn boeken m het wes
ten zal dalen, ik zal worden gearresteerd
en veroordeeld op een of andere valse
beschuldiging", zo schreef hij daarin.
Dat was de logica van zijn dissidenten-
bestaan. in de Sowjet-Unie fungeerde
hij voor het westen ais een barometer en
als zodanig was hij voor de Russische
autoriteiten een man met wie men niet
kon doen wat men wilde Dat gaf hem
een vreemde vorm van vrijheid binnen
het Sowjet-systeem, zo erkende Amal
rik in dezelfde brief: „Voorlopig geniet ik
een grotere vrijheid dan vele Sowjet-
burgers". Nu hij evenwel naar het wes
ten is gekomen is zijn functie fundamen
teel gewijzigd: van belangrijk dissident
in een autoritair stelsel is hij een emi
grant in het westen geworden zoals er
velen zijn. Het zal van hem een grote
geestkracht vergen om een dergelijke
verandering op te kunnen vangen.
De heer ixorstanje wijst m dit verband
op de gemeente Oostburg waar de ge
meenteraad maar afzag van zo n ver
ordening na een overigens niet eens
luidend advies van de adviescommis
sie voor het midden- en kleinbedrijf en
toerisme.
Builelanders
De rijksconsulent herinnert aan een
toespraak van de Zeeuwse commissa
ris van de koningin, enige tijd gele
den in Antwerpen, waarin deze ook
het tweede-woningen-probleem aan
stipte, en 'de zaal' nogal met reacties
kwam:
„Begrijpelijk, want juist de Belgen
hebben zich niet onbetuigd gelaten bij
het aankopen van tweede woningen in
Zeeland. Ik geloof dat deze groep nog
het meest te prefereren is van de bui-
tSlot zie pagina 9 kolom '2
X n de vorige eeuw maakte de befaamde
Alexander Herzen een soortgelijke ont
wikkeling mee. Naar hem - auteur, filo
soof. socialist - is in onze jaren de stich
ting genoemd, die tot doel heeft Russi
sche manuscripten uit te geven, die in
de Sowjet-Unie niet kunnen verschij
nen. Herzen kwam in 1847 naar West-
Europa - bijna even oud als nu Amalrik
is. In Rusland had hij jarenlang het
denken van West-Europa bestudeerd en
bewonderd, maar toen hij hier eenmaal
woonde, ging hij anders over westerse
landen denken en bij herhaling stelde
hij zich uiterst kritisch op. Dr. R. Eek
man. die in 1953 een monografie over
Herzen publiceerde („Tussen twee oe
vers"). vertelt daarin hoe deze Russi
sche banneling 't toenmalige Nederland
een voorbeeld van 'bourgeols-zelf-
genoegzaamheid en afstomping' vond.
Voor Herzen was Nederland het land
'waarmee Europa grijs begint te wor
den'. Het. is als eerste zodanig 'tot rust
(Slot zie pagina 3 kolom