Nederlands en Oostenrijks
casinoapparaat weldra -
samen - grootste ter wereld
ZOMERSE PROBLEMEN
1
i s
EEN BELANGRIJK SCHAAKJAAR
Wereldkartoenale Heist tot 5 september
TEMPO
PROBLEMEN
ZATERDAG 17 JULM976_
SCHIPHOL - „De Nederlandse casino's kunnen over vijfjaar op
eigen benen staan. En tegen die tijd zullen het Nederlandse en
het Oostenrijkse casinoapparaat samen het grootste ter wereld
zijn". Dit voorspelt Leo Wallner, directeur-generaal van de Os-
terreichische Spielbanken AG, de organisatie die Nederland de
casinowetenswaardigheden, tegen een forse vergoeding, bij
brengt.
1 OKTOBER: 'RIEN NE VA PLUS"...
Leo Wallner denkt vooruit. Hij loopt al met het plan rond („Want
de Nederlanders leren zo snel") om in de toekomst met zijn
Nederlandse collega's casinokennis in de wereld aan de man te
brengen. En belangstelling is er voldoende. Reeds 18 landen
hebben Wallner benaderd met de vraag of hij behulpzaam wil
zijn bij het opzetten van speelhuizen.
„Het is nu eenmaal zo dat personen,
en niet de organisaties, in het casino
wereldje tellen", waarmee Leo Wall
ner zijn bijna unieke monopolieposi
tie aangeeft. Vol trots vertelt hij dat
het vaak de regeringen zelf zijn die
zich tot hem wenden. Wallner is als
casinoraadgever een begrip in de we
reld geworden. De Oostenrijker heeft
tot nog tot een kleine 20 casino's uit de
grond gestampt. Hij kan de vraag niet
aan. „Nu moet ik „nee" verkopen,
terwijl ik enkele jaren geleden tegen
iedere opdracht volmondig „ja" kon
zeggen".
Als directeur-generaal van de Oster-
reichische Spielbanken AG beheert
Wallner negen casino's in Oostenrijk.
Een van de redenen voor Nederland
om Oostenrijk als „leraar" te vragen, is
het feit dat de Oostenrijkse casino's,
evenals die in Nederland, onderstaats-
toezicht vallen In Oostenrijk komt
echter een deel van de netto-opbrengt
rechtstreeks aan het toerisme ten
goede. In Nederland vloeit het gehele
nettogewin in de schatkist.
Wallner houdt zich momenteel twee
werkdagen per week met de opbouw
van casino's in Nederland bezig.
Daarnaast is de casino-expert nog di
rect betrokken als raadgever bij de
concurrent voor Nederland: casino
organisaties in West-Duitsland'
De Oostenrijker heeft in de loop van de
jaren een geweldige reputatie opge
bouwd. Toch hoeft de Osterreichische
Spielbanken AG niet te vrezen zijn
uiterst waardevol visitekaartje, in de
vorm van Wallner. spoedig te zullen
verliezen ..Natuurlijk zou ik los van
mijn organisatie verder kunnen gaan.
maar ik denk er voorlopig niet aan op
te stappen Ik wil zeker niet uit Oos
tenrijk weg"
Knowhow
„Met de verkoop van know-how aan
het buitenland verdien ik niets extra-
Maar mijn prestige stijgt en dat heeft
natuurlijk wel invloed op mijn sala
ris", geeft Wallner toe.
Over een samenwerking in de toe
komst met zijn Nederlandse collega
Nico de Rooij. de directeur van de Na
tionale Stichting Casinospelen, zegt
de Oostenrijker „De plannen zijn nog
in een zeer prematuur stadium Nu
moeten we eerst al onze aandacht
richten op het zo goed mogelijk laten
functioneren van de casino's in Neder
land Het is een zeer gevoelige materie
Je kunt bij de opzet van een speelhuis
geen enkel risico nemen. Zorgvuldig
heid is troef'
Wallner sluit de mogelijkheid zeker
niet uit in de toekomst met De Rooij
een „casinohandeltje" te gaan drijven
De wereld vraagt om casino-know-
how. En Wallner zegt het zelf al: „Niet
de organisaties die je vertegenwoor
digt tellen, maar de namen van de per
sonen die voor die organisatie wer
ken".
Voorlopig richt Wallner al zijn aan
dacht op Nederland, dat de hulp van
grote casinobroer Oostenrijk nog en
kele jaren hard nodig heeft Er is een
contract voor de duur van vijfjaar ge
tekend. Om commerciële redenen, zo
zegt Wallner, wordt niet bekendge
maakt hoeveel Nederland aan de Oos
tenrijkers voor de hulpverlening moet
betalen. Insiders weten dat de Oosten
rijkers een percentage tussen 5 en 10
procent van de bruto-opbrengsten van
de speelhuizen in Nederland ontvan
gen
Het contract met de Oostenrijkers
houdt voorts in dat na de penode van
vijfjaar bekeken zal worden of de sa
menwerking zal worden voortgezet.
Wallner' „Een chirurg die al twintig
jaar in het vak zit, zal tegen een stu
dent zeggen dat een studie van vijfjaar
voldoende is om al een operatie te
kunnen doen. Maar zo n jonge student
zal toch, ook na die vijfjaar bij zware
operaties de hulp van zijn veel meer
ervaren collega inroepen Zo ligt het
ook met het casinogebeuren in Neder
land Bij grote problemen verwacht ik
dat Nederland nnj om assistentie zal
vragen".
De opleiding tot het vak van croupier
vergt zeer veel tijd. Uit ervaring weet
Wallner dat er vier a vijfjaar staat,
alvorens iemand zich een allround
croupier kan noemen. In de beginpe
riode zullen in Nederland de belang
rijkste functies in de speelhuizen (on
der andere tafelchefsi door buiten
landers worden bekleed. De techni
sche staf bestaat voorlopig voorna
melijk uit Oostenrijkers.
Leo Wallner wil de croupiers op een
unieke wijze gaan „begeleiden „Inde
hele wereld ontbreekt tot nog toe een
gezondheidssysteem Het beroep van
croupier is zo inspannend, dat stress
situaties niet ondenkbaar zijn Het is
een van de zwaarste beroepen Ik wil
proberen een gezond en ontspannen
croupiercorps in Nederland te verkrij
gen"
Momenteel zijn Wallner en De Rooij
uitvoerig bezig met de sociale kant
van het croupiersvak. Met vakbonden
wordt overleg gepleegd, onder andere
over salariëring Aangenomen wordt
dat de jonge Nederlandse croupiers op
een jaarsalaris van rond de f 30.000 zul
len komen.
Veel tijd bij de opzet van de casino's
wordt nu besteed aan de „imagevor
ming". Wallner. „Hoe kun je de casi
no's het beste naar buiten, naar het
publiek, laten overkomen' In Zand-
voort zijn al grote borden langs de
kant van de weg verrezen, waarop de
openingsdatum van het eerste casino
duidelijk is aangegeven* 1 oktober
Zandvoort, volgt het Zuidlimburgse
Valkenburg in april 1977 Het derde
casino is voor Scheveningen <zo goed
als zeker pas in 1978». Over de plaats
waar het vierde casino komt. moet nog
een ministerieel besluit vallen West-
Brabant (Breda), of Oost-Gelderland
(Arnhem. Nijmegen) hebben de beste
papieren. In Gelderland hebben naast
Arnhem ook Bergh. Renkum en Rhe-
den al belangstelling voor een speel
huis getoond
Op de waag of vier casino s een voor
lopig maximum voor Nederland is,
zegt Wallner „Dat zal de toekomst le
ren Het hangt voor een groot deel af
van het goed-draaien van de eerste ca
sino's Speeltechnisch zijn we ech ter in
staat om ieder halfjaar een casino te
openen
Naast de casinosamenwerkmg tussen
Nederland en Oostenrijk, wordt ook
op toerisch gebied een gezamenlijke
i casino )-koers gevolgd. De beide toe
ristenorganisaties onderzoeken mo
menteel de mogelijkheid tot samen
werking Ook de KLM „tast de markt
af' De luchtvaartmaatschappij zal
trachten, via speciale gokcharters, ca-
sinopubliek aan te trekken
Een rieuwe bedrijfstak in Nederland
biedt zich aan. Iedereen wacht in
spanning op het welslagen. Onbekend
zal, zo verwacht Wallner, in dit geval
niet onbemind maken. „Er is nog
nooit een casino op aarde geweest dat
hel jaar met een nadelig saldo moest
afsluiten, memoreert Wallner.
Nog iets meer dan twee maanden, en
dan is het zover. Dan zal voor het eerst
het „rien ne va plus" officieel in ons
land klinken. Het balletje en het (gro
te) geld zullen rollen en... rollen.
FRED KLAVER
„We zitten precies op ons tijdschema
zeggen N. de Rooij links i en Leo Wall-V
ner irechts)
._-S
Vliegen
De Nederlandse casino-organisatie
verwacht dat rond 60 procent van de
bezoekers uit eigen land komen.
Voorts rekent men op 20 a 25 procent
buitenlanders binnen een straal van
500 kilometer van het casino, en aan
genomen wordt dat de overige 10 a 15
procent van de goklustigen van bui
ten Europa (Verenigde Staten en Ja
pan) zullen aanvliegen.
Na de opening van het eerste casino in
lllllll»
dammen/1, anderson
Bij het warme weer van deze dagen
passen zeker geen moeilijke pro
blemen, waarvan het zoeken naar
de oplossingen een extra dosis
zweetdruppels vergt. Daarom een
viertal probleempjes van licht ka
liber. die zo van het blad zijn op te
lossen, met uitzondering van wel
licht nummer 4. Het eerste is van de
Goesenaar N. Corstanje. een leuk
miniatuur. Het tweede van W. Jurg
uit Borculo telt slechts 2x6 schij
ven en is gebaseerd op de 2 dammen
oppositie op de lange lijn; bijzon
der aardig is de alternatieve variant
in de slotfase. Nummer 3 is van de
bekende kleinkunstenaar A. A.
Polman uit Almelo. Tot slot een
verrassend mooi probleem van J. H.
J. Winter uit Oude Pekela. Alle pro
blemen zijn ontleend aan 'Dam-
eldorado'. de twee-maandelijkse
uitgave ter bevordering van het
damspel in binnen- en buitenland.
Kosten jaarabonnement 17,50, te
storten op giro 1644353, t.n.v. N. R.
Keessen te Aalsmeer.
Oplossingen (verkorte notatie)
No. 1417,37,40.42.34.2 (18a) 7 (22 b)
11 {27c) 16 (31) 38 (37) 47.
a) (19) 24 (37) 47: b) (23) 29 (37) 47; c
(28) 33 (37) 47.
No. 2:44 (49) 41.12 (14a) 3.5; a. (46) 5,
25.
§H
m
M
té
O
m/
Hf
if
Hl ,m>.
m
M
té, Ét,
LA
m
Q
m
u
tm
*e
No. 4: 29, 40. 20, 5.8,43 (17) 38 (21) 32 (26) 27.
schaken/c. jansen
1976 is een belangrijk schaakjaar.
Twee interzonale toernooien en de
schaakolympiade. Vooral het laat
ste toernooi heeft grote moeilijk
heden veroorzaakt en het einde is
nog niet in zicht. Hoewel Israel nog
niet zo lang geleden (1964) de olym
piade heelt georganiseerd, wordt
dit geweldige toernooi opnieuw in
dit land gehouden. Het was natuur
lijk te voorzien, dat daar politieke
strubbelingen door zouden ont
staan. En wie tegenwoordig nog
denkt, dat sport en politiek niets
met elkaar te maken hebben, leeft
toch wel in een droomwereld. Dc
politiek bemoeit zich namelijk
met de sport, en of men dat nu ple
zierig vindt of niet, men zal daar re
kening mee moeten houden. Het
heeft geen enkele zin om nu op de
Russen of Arabieren te gaan schel
den. omdat zij niet in Israël willen
schaken. Dat wist men. zodra be
kend was, dat de olympiade in Is
raël zou worden gespeeld.
Nu de Russen (o.a.) niet meedoen.
heeft Joegoslavië een goede kan? op
de eerste plaats. Nederland moet zijn
fraaie vyfdeplaats van de vonge keer
nu nog kunnen verbeteren.
Aan de interzonale toernooien ne
men de Russen wel deel, hoewel dat
met betrekking tot Manilla ook niet
helemaal glad verlopen is. De toela
ting van Pachman, die door de FIDE
werd aangewezen, doordat Diez del
Corral uitviel, heeft kwaad bloed ge
zet En niet geheel ten onrechte
Nederland wacht met spanning af
hoe Sosonko het er in Biel (Zwitser
land) af zal brengen. Als trainer
secondant gaat bondscoach Bouw
meester met hem mee. Dat kon niet
beter! Het is niet te verwachten, dat
Sosonko zich bij de bovenste drie zal
plaatsen, en zo een plaats in het kan
didatentoernooi zal verwerven, maar
een hoge plaats lijkt alleszins tot de
mogelijkheden te behoren
Op het ogenblik, dat wij dit schrijven
is nog niet bekend hoe het in Manilla
afgelopen is In het begin van de wed
strijd zag het er m elk geval naar uit,
dat Vlastimil Hort uit Tsjechoslowa-
kije hoge ogen zou gooien. Hort is een
bijzonder rustige en sympathiek
schaker, met een scherpe positionele
stijl. Dat komtook tot uitdrukking in
zijn partij tegen de Philippijn Euge-
nio Torre, die het tot groot verdriet
van zijn landgenoten bijzonder
slecht doet.
Wit: Torre, Zwart: Hort.
Siciliaans.
I .c4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cd4: 4.Pd4; Pf6
De Siciliaanse opening. De opemng
van het verleden, het heden en de
toekomst maar m Middelburg vin
den ze hem inkorrekt. Maar dat is
ook de schaakstad van Zeeland niet.
(Hoewel., twee jeugdkampioenen en
een schitterend clubblad, wie heeft
dat?)
5.Pc3 d6 6.Lg5...
Hele volksstammen schakers spelen
geen Siciliaans. omdat ze te bang zijn
voor deze variant. Grootmeesters
zijn niet zo gauw bang'
6„..e6 7.Dd2 a6
Dit wordt tegenwoordig nog bijna
uitsluitend gespeeld De voortzet
ting 7„..Le7 en korte rokade met of
zonder slaan op d4, is blijkbaar niet
aggressief genoeg Zwart moet zo
spoedig mogeüjk tot tegenspel op de
damevleugel komen Dat zijn koning
dan een tijd gevaarlijk in het midden
blijft, moet op de koop toe genomen
worden. Als de meesters geloofden
wat allemaal in de openingenboeken
over deze variant staat (Boleslavski
bijvoorbeeld), dan zouden ze, evenals
de Middelburgers (sommigen!) nooit
geen Siciliaans meer spelen
8.0-0-0 Ld7 9.f4 h6
Nog scherper en weer hypermodem
is meteen 9 b5
10.Lh4 b5 11.Del Pd4: 12.Td4: Db6
13.Td2.„.
Er moet in wits berekeningen al iets
scheef gegaan zijn, want het voordeel
van de voorzet is hij al kwijt. (Voor de
niet-ingewijden wat heeft bij het be
gin altijd het kleine voordeeltje, dat
hij mag beginnen Het voordeel van
de voorzet).
13....b4 14.Pdl Tc8 15.Kbl Le7
17.Ld3.„.
In '64'.waaraan we deze partij ontle
nen. wordt 16 Pf2 als beter aanbevo
len.
16„..Lb5! 17.e5...
Deze opmars, die zo vaak in deze
opening de boel in brand steekt,
heeft nu weinig uitwerking
17...de5: 18.fe5: Pd5 19.Le7: Ld3i!
20. Td3: Pe7: 21. Tl 0-0
Eindelijk de rokade. (Rëti. de rokade
is een noodzakelijk kwaad)
22.Tf4 Dc5 23.De2 Tfd8 24.Pf2 a5
Zwart is nu duidelijk in het voordeel.
25.Td8: - Td8: 26.Pd3 Dc7 27.h4.„.
Wit zal niet gedacht hebben, dat hij
met deze zet de tegenstander gauw-
mat zou kunnen zetten, maar hij
moest toch wat spelen.
27„..Pd5 28.Tf2 a4
Zie diagram.
i
i
l
1
f'
Sé.
4
M
1
1
i.
s
5
M
ÜÜI
29. Df3 a3! 30. g4 ab2: - 31. Kb2:
Da7 32.Kcl Pc3 33.g5..„
Een laatste wanhopige daad.
,33....h5! 34.g6„„
34....fg6:
Zwart staat nu gewonnen
35.Dc6? Td3:!
Nu is het gewonnen Wit gaf het op
Een strategisch meesterwerk en zeer
leerzaam voor 'sicilianen'.
Van onze verslaggever).
HEIST (B) - De vogels tussen de
open nokbalken van de 'Humorhal'
Lauguna Beach in het Belgische
Heist tsjilpen even vrolijk en dat
past bij menige situatie die de gete
kende grappen op de vijftiende we
reldkartoenale weergeven. Niet alle
2250 kartoens hebben met de lach te
maken.
Verschillende tekeningen lichten de
weinig florissante wereldtoestanden
van vandaag door. veelal in het ab
surde getrokken politieke verwikke
lingen. corruptie, milieuverkanke-
ring en meer van zulke bijtende
kwesties Omdat de kartoenuizen
dingen uit. niet minder dan 35 landen
afkomstig zijn. ontstaat er een tijds
beeld van de benadering van derge
lijke onderwerpen.Het aanbod ge
tuigt van een grote verscheidenheid,
ook al omdat deze wereldkartoenale
een terugblik wil geven over vijftien
jaar kartoenproduküe
Voorbedden van kritiek op mistoe
standen in kartoenvorm zijn de in
zendingen van de Bulgaar Nicolas
Pccareff. Een van zijn kartoens werd
door de internationale jury be
kroond en daarmee werd pecareff
laureaat van dc Wcreldkampioenale
1976. Hij beeldde twee concentra
tiekampgevangenen uit, van wie de
een fluisterend tegen de ander zegt:
ik ben vrij. Pecareffbehaalde eerder
prijzen op exposities in het Italiaans
Bordighera en de Bulgaarse stad
Razgrad.
Aan de Belgische kartoentekenaar
Jos Geboes (signerend met Gejoi
kende de persjury. onder voorzit ter-
schap van Bob Cantre. de persprijs
toe De onderscheiden kartoen.
maakt duidelijk voor welke vraagte
kens een mens in zijn leven wordt ge
steld De beide jury's hadden het bij
de beoordeling van de ingezonden
kartoens dit jaar extra moeilijk, om
dat de wereldkartoenale niet. zoals
gewoonlijk, aan een bepaald motto
was gebonden Het is dit jaar een re
trospectieve expositie waarmee een
terugblik op vijftien jaar kartoens
wordt gegeven.
„In de regel let je bij de beoordeling
van de kartoens op de meest humo
ristische inzendingen. Ditmaal zijn
we van een heel ander vertrekpunt
uitgegaan We zochten nu naar kar-
toenwerk met de meeste waarde in
zich Het wrk van de kartoenist is ook
niet individueel beoordeeld, maar
steeds Is het totale oevre in het ge
ding geweest. Omdat we uiteindelijk
tot een bekroonde inzending moes
ten komen, hebben we tenslotte de
kartoen met het sterkste waardeas-
pect geselecteerd.legt voorzitter
Cantre het criterium van de Jurering
uit
m
t. schipperheijn
Het behalen van succes is in vele spellen afhanke
lijk van de volgorde waarin bepaalde kaarten
worden uitgespeeld. Het kan niet alleen een be
langrijk verschil uitmaken of eerst de ene en dan
de andere kleur wordt aangevallen, maar ook
welke kaart van een bepaalde kleur eerst wordt
uitgespeeld.
Al deze mogelijkheden vat men samen onder het
woord tempo en het tijdig aanvallen van een kleui
of het voor- of bijspelen van de juiste kaart in een
Teleur, noemt men het nemen van het juiste tempo.
Het goed kiezen van het juiste tempo is waarschijn
lijk het moeilijkste onderdeel van de speeltechniek.
Tempo-problemen vindt men zo goed als zeker in
ieder spel en hoe vaak wordt na een spel niet ge
zegd: als ik eerst zo en dan zus had gespeeld,
dan., enz. Hetgeen betekent dat men het verkeerde
tempo nam! Zelfs de sterkste spelers falen hier nog
wel in, zoals m het volgende spel uit één van de
eerste ronden van een befaamd Engels toernooi:
Sch 7 2
Ha H B 9 8 5
Ru 50 8 5 2
KI V 10
Sch
Sch A
Ha 6 2
Ru V 6 3
KI B 9 7 4
w o
8 5
Ha A V 7 4
Ru A H B
KI A 8 5
Sch H V 10 6 4
Ha 10 3
Ru 9 7 4
KI H 6 3
Oost-West waren kwetsbaar en Oost als gevei
opende met 1 Ha. Zuid volgde met 1 Sch. en Wesi
bood 1 SA. Noord paste, waarna Oost 3 SA liet
volgen. Tegen dit contract kwam Noord uit mei
Sch. 7. In Zuid werd de vrouw gelegd, die West liet
behouden Wat Zuid nu ook naspeelt. West zal zijE
contract altijd maken, daar de klaverkleur tijdig
tot ontwikkeling kan worden gébracht Dit koml
omdat Zuid het verkeerde tempo nam! West daar
entegen nam het goede! Als West de slag met de aat
had genomen, had hij het verkeerde tempo geno
men en het spel verloren, zoals men bij het naspelen
zal bemerken.
Wat had Zuid dan moeten doen? Hij had in de eer
ste slag Sch 10 moeten leggen. West heeft dan geer
keus en moet de slag met de boer nemen. Het ver
schil is duidelijk. Indien West nu de klaverkleur
aanvalt, zal Noord het eerst een slag In die klem
krijgen en heeft dan nog een schoppen om de
tweede dekking van West weg te spelen.
Komt dan 7uid tenslotte aan slag met KI H, dan
kan hij zijn vrije slagen in schoppen incasseren.
Sch A 6
Ha V 9 4 3
Ru A V 5 2
KI H B 6
Sch H B 4 3
Ha
7 5
Sch V 10 8 5
Ha 10
Ru H 7 6 3
KI 7 5 3 2
KI A V 8 4
Het probleem van de vonge week Zuid moet 7 Ha
maken tegen een uitkomst van KI 10. Zuid neemt
met de heer. speelt Ru A en troeft een ruiten. Ha A
en een kleine harten naar de 9! wordt gevolgd dooi
opnieuw een ingetroefde ruiten. De tafel komt met
KI B aan slag. waarop ook de laatste ruiten wordt
getroefd. Via Sch. A wordt wederom overgestoken
naar tafel De laatste troef wordt gehaald met Ha V,
waarna de verliezende schoppen weg kan op de
hoge klaveren in de hand Een goed voorbeeld van
een dummy-reversal' speelwijze.
