Syrië bezet strategische gebieden in Libanon 'F amiliefortuinen' van Spanje in de regering PZC/o Einde van interventie nog lang niet in zicht Dames doen hun intrede op Westpoint HISTORISCHE VERGISSING VAN KONING JU AN CARLOS enHfl WOENSDAG 14 JUL! 1976 opinie en achtergrond (Van onze speciale verslaggever Harry van Mierlo) Syrische troepen die in juni Libanon zijn binnengerukt, schijnen nog niet van plan te zijn om het buurland te verlaten, ondanks herhaalde oproepen van andere Arabische landen. De troepen van president Assad hebben zich genesteld in belangrijke strategische posities, zoals in het centrale bergland, in het zuiden en in het noorden van het land. De christelijke falangisten beheersen de lagere gebieden, de rivierdalen en de kuststreken, terwijl de eenheden van Joemblatt's Nationaal Front zich hebben ingegraven in de centrale vallei die vanaf de berg Keniese naar Beiroet leidt. De Palesti jnen opereerden vanuit het kamp Tel el Zaatar, dat op een hoge bergrug ligt. De Syrische troepen ondersteunden de rechtse aanvallen op de Palestijnen door te verhinderen dat de militia van het linkse front wapens, troepen en voedsel uit de vallei aanvoert. Het is overduidelijk gebleken dat de zogenaamde vredesmacht van de Ara bische Liga niets kan uitrichten. In Li banon is men zeer sceptisch over die vredesmacht, waaraan troepen deel nemen van staten die elkaar naar het leven staan. Isolement De mislukte staatsgreep in Soedan, waarin de hand van Libiè duidelijk zichtbaar was, isoleert Libiè nog meer van Egypte, Syriè en Jordanië. Onder druk van Saoedi-Arabië en Koeweit, de geldschieters van Syrië, zoekt Syrië aansluiting bij de vredespolitiek van Egypte. Gezien de goede verstandhou ding tussen Syrië en Jordanië betekent dit dat de drie landen die in 1967 met Israël in oorlog waren, nu steeds dich ter bij elkaar kómen In hun pogingen om met Israël tot een regeling te komen en de Palestijnse guerrilla's in Libanon te liquideren. In Damascus werd mij verteld, dat Sy rië niet zou rusten, alvorens het hoofd van Yasser Arafat voor de voeten van de leeuw i Assad is leeuwi zou liggen. Hier uit blijkt eens te meer. dat het Syrische regime de Palestijnse guerrilla nooit meer dan lippendienst heeft bewezen. De Syrische aanmoediging voor de Pa lestijnse bevrijdingsstrijd bestond hier in, dat ze hun land mochten bevrijden vanaf Jordaans of Libanees grondge bied, maar niet vanuit Syrië. Nu Syrië grote stukken van Libanon heeft bezet, verhindert Syrië de Palestijnse activi teit daar. Illusie Een andere kwestie is of met de even tuele ontwapening van de Palestijnse commando's de pacificering van Liba non een feit wordt. Gezien de sterkte van de Libanese partijmilitia en de rol die zij speelde in het ontstaan van de burgeroorlog, lijkt het een illusie te denken dat de oorlog voorbij is, als Li banon bevrijd is van de last van de Pa lestijnen. Of Syrië zich geroepen zal voelen en m staat zal zijn ook de Libanese partijen te ontwapenen, valt zeer te betwijfelen. Hel lijkt er meer op dat Syrië probeert, de Sowjet-Unie druk te laten uitoefenen op de linkse partijen in Libanon zich in te tomen. De Syrische minister van bui tenlandse zaken. Abdel Halim Khad- dam. heeft daartoe besprekingen ge voerd in Moskou. Tegelijkertijd krijgt Syrië steun van Saoedi-Arabië op indi recte wijze, namelijk door de wapenhulp die dat land geeft aan de falangisten. Een grote verlichting voor Syrië is de levering van Saoedische olie. die door het Suezkanaal naar de Syrische havens aan de Middellandse Zee wordt ge bracht. Daarmee neutraliseert Saoedi-Arabi'de olieboycot van Irak tegenover Syrië. In rechts-christelijke kringen in Li banon hoopt men dat de wapens van de Falange, gesteund door de Syrische ka nonnen en het geld van de anti- marxistische oliestaten, de overwin ning zal brengen aan de christenen. Zou dit gebeuren, dan zijn de sociale en economische problemen, die tot het uitbreken van de oorlog hebben geleid, daarmee nog niet opgelost. TRADITIE VAN MILITAIRE ACADEMIES VS GEBROKEN (Van onze correspondent Henk Kolb) Ze stonden er wat rommelig bij en de pakken pasten niet precies, maar de vrouwen hebben hun intrede gedaan op de drie militaire acade mies waar de Verenigde Sta ten erfgenamen kweken voor een glorieuze militaire tradi tie. Luchtmacht, marine en landmacht hebben de „an dere kunne" binnengehaald zonder feestelijk vertoon, doch in het besef van onver mijdelijkheid (een woord dat voor deze gelegenheid best met „ei" zou mogen worden geschreven). De comman dant van West Point heeft onomwonden toegegeven aan aftreden te hebben ge dacht bij wijze van protest tegen de vrouwelijke indrin gers in een mannenmaat schappij die slecht lijkt voor bereid op een openstelling voor beide seksen. Luitenant-generaal Sidney Berry is ten slotte toch maar gebleven, zij het dat zijn be zwaren ongetwijfeld blijven hangen in de merkwaardige samenleving van de militaire opleidingsinstituten. Vrouwen immers hebben hun ei gen problemen, en het meer tradi tioneel denkende deel van de Ame rikaanse burgerij vreest de ernstig ste gevolgen van een samenleving der beide seksen in een opleidings instituut dat prat gaat op strikte discipline en allerlei ongrijpbare erecodes die eenvoudige schoolge- woonten zoals spieken doen uitbot ten tot carrière-brekende vergrij pen. Niettemin besloot het Ameri kaanse Congres dat het geslacht geen hinderpaal mag vormen bij het nastreven van een militaire loop. 1 baan. En ziet. zelfs de strenge excercitie-instructeurs van West Point gaven na de eerste dag mompe lend toe dat de vrouwen het in eerste aanleg beter onder de knie hadden I gekregen dan de n De lange grijze rij: dat is de milt taire aanduiding voor de recruten die nu al 174 jaar lang West Point binnenkomen. Dit jaar 1976 waren het behalve 1392 mannen ook 118 vrouwen, die werden toegelaten tot de excercitïe-vlakte van West Point waar ooit de later generaals Ulysses S. Grant, John J. Pershing, Dwight D. Eisenhower, Douglas McArthnr, hun beste beentje hebben moeten voorzetten. Het was allemaal wat vreemd: er wa ren andere maten te nemen dan voorheen, de kapper moest iets min der radicaal te werk gaan, de kleren zaten wat slobberig. Maar de null- taire autoriteiten van de recentelijk door examenfraude geteisterde mili taire academie hadden in elk geval de moeite genomen twaalf kappers, bedreven in het voor mannen be stemde snoeiwerk, bij te scholen in een plaatselijke schoonheidssalon: het haar mag net boven de kraag van het overhemd verschijnen. De Verenigde Staten hebben al zeer langdurig vrouwen bij het mili taire apparaat betrokken. Het ver schil is dat ze nu zijn toegelaten tot instituten die voorheen strikt man nelijk georiënteerd waren. Ze zullen niet langer dienst doen in uitsluitend voor vrouwen bestemde onderdelen, maar verschijnen waar een militaire werkman nodig is. West Point heeft althans één concessie gedaan: de douches voor de vrouwen zijn in tegenstelling met die van de mannen afgeschut met gordijntjes. En als vrouwelijke cadetten bij hun manne lijke collega's op de kamer verblijven dan moet de deur open blijven. Want je weet maar nooit wat er ge beurt en het staat iedereen nog le vendig voor de geest dat onlangs een vrouwelijke studente van de Hogere Zeevaartschool werd ontslagen omdat zij bij een mannelijke collega in bed werd aangetroffen. Haar vriendje mocht blijven, dat wel. REISfOtDCR :D Py Of ZON TE&CMQET" rnnnR Hu REIS iv BL3 KOMT NRRf? HET OOSTEN NBHR HET VJEJTEN 006EN,'s OCHTENDS RIS DE ZON OP EN 'i HIOOR&S EVEN LRHG (Van onze correspondent Robert Bosschart) -L'e historie bewijst dat de krachten die het lot van Spanje bepalen, in deze vol gorde optreden: het gezag van het staatshoofd: de invloed van een klein aantal onmete- iyke familiefortuinen; de rouwe macht van het leger; en de ontploffing van de frustra ties van het volk. Elk van hen kan naar willekeur optreden, tenzij de kracht van de vol gende, hogere rang ingrijpt. Soms vormen zij een kettingreactie, zoals degenen die in tien jaar (1926- 1936) tot de verscheurende tragedie van de Spaanse burgeroorlog leidde. Andere malen vormen enkelen van hen een coalitie, zoals het samengaan van de eerste drie onder het listige beleid van Francisco Franco, die bijna 40 jaar lang de vierde kracht onder de duim wist te houden en zo een ogenschijnlijke stabiliteit hand haafde. Slechts enkele malen deed zich in vergane eeuwen een kortston dig evenwicht voor, waarin twee van de elementen samengingen om met de andere twee een aanvaardbare sa menleving te zoeken; nu eens staats hoofd en volk samen, dan weer leger en volk. De dood van Franco maakte de sa menstelling van een nieuwe combina tie noodzakelijk, wilde Spanje niet op nieuw verstrikt raken in de keten die onverbiddelijk naar een burgeroorlog zou leiden. Koning Juan Carlos wist datzijn aanvankelijk gezagzeer gering was, en snel opzij geschoven kon wor den. Ofwel door een van de hogere krachten, hetgeen echter de kettin greactie zou uitlokken, ofwel door een combinatie van de andere krachten (geld plus leger, of leger plus volk), die respectievelijk op een linkse of rechtse republiek zouden uitlopen, in een pro ces dat eveneens veel geweld met zich zou kunnen meebrengen. Pronkstuk Juan Carlos richtte zijn strategie op de verbintenis tussen staatshoofd en volk en zijn tactiek op de verbintenis tussen staatshoofd en leger. Dit bleek reeds op de dag dat hij tot koning werd uitgeroepen: zijn troonrede (een pronkstuk dat in geen enkele demo cratische verkiezingscampagne zou misstaan) reikte op langere termijn de hand aan de wensen van de meer derheid van het Spaanse volk, die evenals hijzelf jong en democratisch gezind is; en enkele uren later richtte hij een speciale boodschap tot het le ger om zich op korte termijn van diens trouw en medewerking te ver zekeren. De brokstukken van het sezas van staatshoofd die Juan Carlos met van Franco erfde en die zijn verspreid over verschillende fascisten en reactionai ren, kwamen bijeen om dit te verhin deren. Dat verklaart de stijgende pro blemen waarmee de democratisering, die na Franco's dood werd aangekon digd. te kampen kreeg. De koning zag in dat hij een hogere kracht moest aanspreken om zijn strategie te red den. Zijn eerste poging gold een direct beroep op het volk, door middel van een referendum. Dit werd verijdeld door de reactionairen, nu openlijk ge leid door premier Arias Navarro, die een duidelijke uitspraak van het volk voor de democratie verhinderde, domweg door te weigeren een duide lijke vraag in het referendum te stel len. Hij maakte al voorbereidingen om een ingewikkelde en ondemocratisch pakket van wetsvoorstellen aan het re ferendum voor te leggen. Obsessie Daarop besloot Juan Carlos klaar blijkelijk de steun van hel leger aan te spreken. Maar het Spaanse leger lijdt op dit ogenblik aan de obsessie om zijn eigen verdeeldheid te negeren. De minderheid van aartsconservatieve generaals die Franco op de sleutel- post achterliet moet het veld ruimen voor vertegenwoordigers van de ge matigde meerderheid in het officiers- korps, die echter in de hoogste rangen onvoldoende gewicht heeft. De aarts conservatieven weigeren. En de ge matigden durven het (nog) niet aan de geheiligde discipline te breken om de werkelijke krachtsverhoudingen te herstellen. De schim van de maanden lange chaos in de Portugese barakken waart hier nog altijd rond. Juan Car los was al bezig langs normale weg het evenwicht te verbeteren (bij voorbeeld door dc promoties van de liberale generaals Gutierrez Mellado, Vega Rodriguez, en Gomez de Sala- zar) maar dat is een tergend langzaam proces. Toen de tegenwerking van de reac tionairen werkelijk gevaarlijk begon te worden en Juan Carlos tot actie dwong in de vorm van het ontslag van Arias, pleegde het Spaanse leger iets wat men een ..historische desertering" zou kunnen noemen: het weigerde, aan wiens zijde dan ook. aan de crisis deel te nemen. Dat het leger geen vin verroerde bleek uit het feit dat de vier militaire ministers uit het voorgaande kabinet het enige blok vormen dat on veranderd naar de nieuwe regering overging Wie daarmee het meeste ver loor was de koning. Er bleef hem geen andere uitweg over - of tenminste, daarvan lijken zijn raadgevers hem te hebben overtuigd - dan een akkoord met de familiefortuinen. Koehandel Om Arias en met hem de fascisten en reactionairen, de pas te kunnen af snijden, moest de koning een nieuwe premier benoemen. Franco's grond wet dwingt hem in dat geval tot een koehandel met de overwegend con servatieve Kroonraad, die hem drie namen voorlegt waaruit hij moet kie zen. Ten minste drie stemmen in de Kroonraad, die de balans naar de ene of de andere zijde kunnen laten doors laan, zijn in handen van vertegen woordigers van enorme familiefor tuinen die zich al generaties lang in Spanjes grootste banken verschan- De prijs die Juan Carlos moest beta len voor het ontslag van Arias was de benoeming van Suarez met een kabi net van conservatieve (en enkele ge matigde) katholieken, waarin de eco nomische portefeuilles aan vertrou wensmannen van enkele grote banken (Banesto. Urquijo) overhandigd zou den worden. (Eenzelfde prijs had Franco overigens ook betaald na de burgeroorlog waarin dezelfde banken zijn krediet onbegrensd lieten; maar hij had het leger, zodat hij het kapitaal kon dwingen zich te beperken tot het incasseren van nog meer kapitaal). Spanjes familiefortuinen hebben besloten te gaan regeren, en tenzij Juan Carlos ruggesteun van hoger hand krijgt, zal zijn eigen gezag daar tegen niet opgewassen zijn. Zijn grootvader, koning Alfonso XIII be ging in januari 1930 dezelfde vergis sing, en gaf na de dictatuur van gene raal Primo de Rivera de regering in handen van conservatieven en ban kiers. Het leger liet hem grotendeels in de steek. Op 14 april 1931 werd de republiek uitgeroepen. De verdere tragedie is bekend.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 4