Boer, zwijn en
edelhert oogsten
samen op de Veluwe
De kunst van het varen
bij mooi en zwaar weer
"Naar den vleze
Meesters op hun instrument
Holliger en Leonhardt
PZC/zaterdagkrant
v.
zaterdagiojul^976
Alsof een ploeg slordige kantonniers aan het werk is geweest. Zo
zijn de wegbermen in Leuvenum omgewoeld. Het waren echter
niet die nijvere wegwerkers, maar de wilde zwijnen, die er heb
ben huisgehouden. De weiden rond Elspeet zagen er afgelopen
winter ook zo uit. De varkens rolden met hun wroetneus hectares
grasmat op. Dat pikten de boeren niet. Wil men wilde zwijnen
houden, dan in afgerasterde bossen. Alles wat daarbuiten loopt
moet worden afgeschoten, zeiden ze. De boeren van Elspeet en
Leuvenum dreigden zelf maatregelen te nemen.
Frans Veldhuizen, die in Leuvenum midden tussen de wilde varkens woont,
heeft drie hectare grasland opnieuw moeten inzaaien. De zwartjassen hadden
de graszode totaal vernield. Een stuk of acht, negen boeren daar, hebben afge
lopen winter te frequent nachtelijk bezoek gehad van de wroeters. Eén had
zelfs acht hectare totaal overhoop staan...
„Het afschot is nu begonnen", zegt
boer Veldhuizen. „Je ziet de jagers hier
's avonds met hun auto's de weiden in
rijden. Ze vangen het zwartwild in de
lichtbundels van hun koplampen en
Jnrnnen dan raak schieten. Ze schoten
er tot nu maar een stuk of vjjf. Veel
helpt dat niet. Er lopen zeugen met
biggen. Daar kim je natuurlijk niet op
schieteni"
Edelherten, zwijnen, konijnen, das
sen en vossen oogsten vaak samen
metde Veluwse boer. Generaties lang
ishijal gewend aan concurrentie van
het wild. In 1760, zo vertelt Wigman in
zijn boek „Langs eenzame paden",
vormden de wilde zwijnen een ware
plaag in de buurt van Ede. Alleen al in
de maand april, kwamen er toen elf
rekesten met klachten binnen,
waarin onder andere stond te lezen:
„Dat de zwijnen veel schade toebren
gen aan het coomgewas; dat de lan
derijen voor de tweede maal zijn om
geploegd en besaayt sijnde. ander
maal door de wilde zwijnen omgedol
ven; dat men aan den Boschkant van
Ede absoluut geen aardappelen kan
poot en", enzovoort.
Eeuwenlang zijn wilde zwijnen lastige
concurrenten geweest voor de boer.
Hertog Karei van Wuertemberg kreeg
eens een brief van een geestelijke, die
over wildschade in zijn parochie
schreef:„Euer Koeniglichen Sauen
haben meine alleruntertaenigste Kar-
toffeln gefressen!"
die de aardappelen bloot krabben en
opvreten", vertelt boer Van Roekei.
wiens bedrijf tegenover het militaire
vliegveld Deelen staat. ..Het vreemde
is. dat ze geen rode pimpernel lusten.
Dat aardappelras laten ze ongemoeid.
Daarom poten we wel rode pimpernel
op de meest kwetsbare delen van de
akkers; langs de bosrand bijvoor
beeld".
Van wilde zwijnen heeft Van Roekei
dagr, in Deelen. niet veel last. „Vorig
jaar heb ik eens een enkel varken op de
wei gehad, 's Morgens ontdekte ik. dat
hij aan het wroeten was geweest. Ik
heb de jachtpachter erbij geroepen.
Dat varken is er nooit weer geweest.
Zo'n dier loopt 's nachts kilometers
ver. Misschien is-ie uit de buurt van de
Posbank hierheen gekomen"
Afschot
Vos
Ruim twee eeuwen later, voorjaar 1976
schrijven Elspeter boeren: „Wij kun
nen niet langer toestaan dat onze
goede landbouwgronden worden ver
nield door de wilde varkens. Niet 'al
leen landbouwers ondervinden over
last, ook wegbermen worden vernield,
terwijl deze dieren in toenemende
mate de verkeersveiligheid in gevaar
brengen. Indien men deze dieren in
stand wil laten moet men stukken bos
afrasteren. Alle wilde varkens die zich
buiten de afrasteringen bevinden, die
nen te worden afgeschoten. Doet men
dat niet, dan overwegen we zélf tot op
ruiming van de dieren over te gaan!"
„Door de laatste stormen", zegt Frans
Veldhuizen. ..zijn veel rasters vernield.
Varkens konden toen uitbreken.
Daarom is er afgelopen winter zoveel
schade ontstaan. Ik begrijp trouwens
niet. waarom men zo gek is met de
wilde zwijnen. Herten zijn mooi. Maar
die varkens zijn vieze zwarte beesten.
Als ik hier 's avonds eens rond fiets,
heb ik ze soms opeens voor de fiets
staan. Ze geven een schreeuw en je
schrikt je een ongeluk!"
„In de herfst komen hier edelherten.
Het wilde zwijn was in het begin van de negentienae eeuw in ons lana
praktisch uitgeroeid. Alleen op de Zuidoost-Veluwe kon zich een klein
aantal handhaven. In 1907 vierder er echter talrijke uiltgezetin de Kroon
domeinen rond Het Loo.
IJsseling en Scheygrond berichten in hun „Zoogdieren van Nederland"
dat bij het begin van de Tweede Wereldoorlog de wilde-zwijnenstand in de
Koninklijke Houtvesterijen was opgelopen tot een aantal van tussen de
1600 en 1700. In 1948 waren er daar nog maar vierhonderd van over. Vele
hadden kans gezien uit de rasters te ontsnappen en vestigden zich elders
in de vrije wildbaan. Hun aantal is iceleens geschat op 1100. maar ver
moedelijk is de stand groter. Wel heeft een aantal jaren geleden de var
kenspest de gelederen uitgedund. De laatste tijd echter gaat het het Ve
luwse zwartwild weer naar den vleze.
„'s Morgens vroeg heb ik eens. een vos
op het erf gehad, die alle kippenhok
ken langs ging. Een buurman zag op
klaarlichte dag, hoe een vos een kip
wegpikte. Een andere buurman, die
dicht bij het Deelerwoud woont, had
een dode big opgegeven aan de de
structiedienst. Toen de mannen het
kadaver wilden halen, was dat on
vindbaar. Een vos had het varken
weggesleept...".
Natuurbehoud, jagers en landbouwers
zijn met elkaar rond de tafel gaan zit
ten. Ze werken samen aan een oplos
sing van de problemen in de op 6 april
geïnstalleerde Zwartwildbeheers ad
viescommissie. Deze gaat de minister
van advies dienen over het beheer van
de wilde zwijnenstand op de Veluwe.
Boer Van Roekei maakt ook deel uit
van deze commissie. „We willen", zegt
hij. „in de zwartwildcommissie met el
kaar in goede harmonie de problemen
oplossen. We willen de zwijnenschade
tot normale proporties terugbrengen.
Er zijn plannen de stand op de Veluwe
te inventariseren. In. sommige gebie
den zouden best meer varkens kunnen
huizen, zonder schade te doen aan de
landbouw. Elders dient de stand te
worden uitgedund. Landbouwperce-
len iri grote bossen zijn misschien
goedkoper te omrasteren, dan het hele
bos. Ik ben het eens met de boeren van
Elspeet. dat daar de varkens, die bui
ten het raster leven moeten worden
opgeruimd".
„Directeur Faunabeheer", aldus de
heer Van Roekei, „de heer Pfeiffer,
heeft de jagers daar afschotvergun
ningen verstrekt. Maken ze er geen ge
bruik van. dan overweegt hij derden in
te schakelen. Een soort stok achter de
deur1"
Boer
„Per jaar wordt twintig ton mais op
de voerakkers uitgestrooid, om de
zwijnen van de landbouwgronden af
te houden. Maar een zw ijn zwerft heel
wat af. Buur jagers schieten ieder jaar
wel veertig, vijftig van onze var
kens".
Arnold van der Wal. redacteur van de
Nederlandse Jager, beheert in de
buurt van Garderen en Speuld een
prachtig bosgebied van 1600 hectare.
Hij woont er middenin. In een jacht
hut. waar omheen de wilde zwijnen
vaak 's nachts de tuin omwroeten
„Toen we voor het eerst, in 1946. hier
de bossen ingingen, zagen we in onze
verbeelding overal groot wild. Maar er
zat niets. Tötaal niets. We konden die
1600hectare huren voor 375 gulden per
jaar. We zijn het bos Ingelopen, twee.
drie uur rondgesjouwd. We zagen
niets. Die herfst hebben we er een
beetje gejaagd. Schoten alleen een
paar houtsnippen en een enkele hout
duif Maar in de sneeuwrijke winter die
volgde, schoten we zeventien vossen.
Die hadden het bos leeggeroofd. We
hebben geprobeerd er een kleinwild-
jacht van te maken Hebben wel dui
zend fazanten uitgezet. Die trokken
weg. werden in Nijkerk en Uddel ge
schoten. De hazen werden ziek en de
konijnen stierven aan myxomatose
Met het grofwild ging het echter goed.
Door vakkundig beheer herbergen de
bossen nu enkele honderden wilde
zwijnen en rceén. Ook lopen er een
stuk of acht edelherten. „Het gebeurt
weieens, dat we de varkens van nabu
rige landbouwgronden moeten verja
gen. Daar kunnen ze in korte tijd heel
wat overhoop halen. Eens kwam hier
een Indonesiër, die een middel wist,
om de varkens van de akkers te we
ren. Hij spande een lang touw en
smeerde dat in met een geheim mid
del. Het werd niets. Al de eerste nacht
liepen de varkens alles plat!"
„Wandelaars zijn altijd een beetje hui
verig voor de zwartjassen. Ze lopen er
niet gauw heen. Die varkens zijn trou
wens knap gevaarlijk voor loslopende
honden Een paar maal heb ik al men
sen aan de deur gehad, die hun hond in
elkaar hadden zitten. Als zo'n stomme
hond een vak ingaat, waar een zog met
biggen zit, wordt ie aangevallen Ik
heb mijn hond eens in volle ren uit het
bos zien komen met een zeug er achter
aan. Van de vier jachtterriërs van hof-
jager Konings zijn er in een jaar drie
gesneuveld"
In een van de laatste nummers van de
Nederlandse Jager schrijft hij: „Nie
mand van ons wil wild ten koste van de
landbouw De bossen zijn groot ge
noeg en de bereidheid tot voeren, het
aanleggen van wildakkers en het
plaatsen van rasters om de kwetsbaar
liggende landbouwgronden te be
schermen, is ruimschoots aanwezig.
Maar dit is nu eenmaal een zaak die
men niet van vandaag op morgen kan
oplossen. Te meer daar schade aan de
weilanden nooit in die mate optrad en
ons volkomen verraste Op korte ter
mijn zullen de moeilijkheden met de
buks moeten worden opgelost. Voorts
moet zo spoedig mogelijk al het bouw
en weiland dat kwetsbaar is, worden
beveiligd met schrik- en prikkeldraad,
beter nog met laag harmonicagaas
dat minstens tien jaar staat In de
zwartwildbeheersadviescommissie
werken landbouw, jacht en natuurbe
houd samen aan oplossing van de pro
blemen. De landbouwers mogen ver
trouwen hebben in de namen Van
Roekei en Nijhuis...
rils. v
ii (lik
Een wassende
boeken kwam met het s
de persen. Voorc
tot (zeer) dik. voor zeilers en molor-
boolv.iurders en de tussenliggende
categorie n.
Zo verschenen bij Dc Boer Maritiem
wederom enkele deeltjes in de sene
Boordbtbliotheek George Schoen
maker tekende voor het deeltje over
navigatie, waarin aan de hand van
voorbeelden en oefeningen uit de
doeken wordt geclaan hoe dat
werkt In het boekje zit ook een
kompasroos, waarmee de adspirant
de eerste wankele schreden thuis
kan doen dus zonder al te verstrek
kende gevolgen. De antwoorden op
de vragen en opgaven staan in het
boekje (uiteraard), zodat gecontro
leerd kan wordc-n hoever men ce-
vorderd is al of niet rijp voor heti
ruime sop Bovendien staan in het
boekje nog andere wetenswaardig
heden die de schipper te stade kun
nen komen Het Vaarreglement is
een ander zeer nuttig boekje uit
deze serie Floris Hm maakt duide
lijk hoe de voorschriften luiden en
met verduidelijkende tekeningen
worden alle wettelijke bepalingen
aanschouwelijk voorgesteld. Onno
dig!?) te zeggen dat op verreweg de
meeste schepen het vaarreglement
verplicht aan boord moet; zijn. Wat'
meer op de praktische onderhouds-
toer gaan de boekjes van Rob
Hulsman en Kasper van Zuilekom
De eerste behandelt de verschil
lende verfeystemen en de wijze van
verw erken Moderne soorten verf en
plamuur komen hierin aan de orde.
waaronder meer-componenten verf.
waarbij de voor- en nadelen van ie
dere soort worden beschreven Van
Zuilekom schreef twee boekjes;
Werking en onderhoud van benzi
nemotoren en een gelijksoortig
werkje over dieselmotoren De bo-
tenbezuiers moeten dus maar kie
zen Hollandia bracht twee gidsen
uit om de koper van een boot wat
wegwijs te maken in het aanbod: de
Motorbotengids en de Zeilbotengids.
Natuurlijk staan niet alle typen erin
vermeld, daarvoor zou waarschijn
lijk een tiendelige serie moeten
worden gemaakt maar aan de hand
van de boeken kan de koper-in-spe
alvast bekijken waarnaar zijn voor
keur uitgaat, daarbij gelet op zijn
budget Van elke behandelde boot
staan bovenaan de bladzijde de vi
tale gegevens vermeid zodat een
snelle vergelijking mogelijk is. De
samensteller. Paul Knoop, zegt zelf
dat hij grotendeels is afgegaan op
gegevens van de werven maar het
slaat de geïnteresseerde vrij na zijn
eerste selectie eens op die werven te
gaan zien hoe die gegevens in de
werkelijkheid overkomen. Met de
toenemende belangstelling voor
Windsurfen hebben ook de verschil
lende uitgeverijen het in deze sector
niet laten zitten Hollandia brengt
daarover Windsurfing' van de hand
van Uwe Mares en Reinhart Win
kler. terwijl Elsevier in zijn serie
Vakantie en Vrije Tijd onder de
zelfde titel een boekje deed ver
schijnen van E Prade. Het
Hollandia-boekje is net wat omvang
rijker en gaat wat dieper in op de
zaak Zo komt onder meer de condi
tietraining. broodnodig ais een
Windsurfer het lang wil uithouden
op zijn plank, aan de orde. terwijl
ook geschreven wordt over wed-
strijdtaktiek en techniek alsmede
trimmen van de zeilplank. Het El-
sevierboekje is wat dunner, maar
ook hieruit komt naar voren hoe
men zich in deze sport staande
moet houden. Elsevier brengt ais
zusterboekje' in deze serie ook nog
Waterskiën door E en R Pauli.
waarin uilrusting, veiligheid bij het
skiën en figuurskiên worden be
sproken,
Zwaar weer
Voorts verschenen recentelijk nog
twee herziene, lijviger boekwerken.
Zeezeilen van W P Coolhaas en
Zwaar weer zeilen van K Adlard Co-
les. Hel eerste boek. verschenen bij
de Standaard Uitgeverij, is een her
schreven en aangevulde versie van
de vierde druk van dit boek door de
vader van deze Coolhaas. In het
omvangrijke handboek wordt vnj-
wel alles beschreven wat voor een
zeezeiler van belang kan zijn. Te
beginnen met de verschillende
scheepstvpen en hun kenmerken,
waarbij ook het zeilplan. rompvorm
en materiaal in aanmerking worden
genomen wat betreft onder meer de
zeewaardigheid Voorts komen uit-
eenlopende zaken als navigatie, au
tomatische stuurinrichting, beton
ning. instrumentarium en inventa
ris seinen en navigatie aan de orde.
Maar er is ook een hoofdstuk over
bijvoorbeeld net weer en een ander
over astronomische plaatsbepaling
In het boek zijn bovendien een
flink aantal zeiltochten beschre
ven en uitgewerkt, onder meer op
de Zeeuwse wateren. Ook wordt uit
de doeken gedaan hoe men averij
kan voorkomen en wanneer het on
geluk toch onverhoopt mocht toe
slaan. hoe men dan het beste te werk
kan gaan. Het meer ruigere werk
komt uitgebreid ter sprake in het
boek van Coles dat verscheen onder
dc vlag van Hollandia Deze schrij
ver. die een respectabele lijst andere
boeken op zijn naam heeft staan,
werkte "Zwaar weer 2eilen' bij. dat
nu onder meer aandacht schenkt
aim de multi-hulls. die in de zeezei-
lenj steeds vaker worden gebruikt.
Het is een alleszins nuttig boek, als
men even denkt aan de allengs fre
quenter toeslaande stormen van de
laatste jaren. En ieder zeiler kan.
wanneer hij de haven verlaat voor
een zeetocht, in zo'n storm verzeild
raken en zal dus dit boek moeten
lezen om althans te weien water zoal
kan plaatsgrijpen en zo ietwat besla
gen tenijskomen. Daterwelheteenen
ander kan gebeuren wordt duidelijk
als men dit boek gaai lezen.
Puttend uit eigen irijkei ervaring
wordt storm na storm doorgeno
men. beginnend bij het jaar 1925
toen Coles op de Noordzee in slecht
weer verzeild raakte Hij doet verha
len over tientallen stormen op alle
wereldzeeën, waarbij ook ervarin
gen van andere zeezeilers worden
gebruikt. Daarom onder is ook de fa
meuze Francis Chichester van de
Gipsy Moth, nestor van de sinlgle-
handzeilerij. De 'pil'staatminofmeer
vol bloedstollende verhalen, met
bijpassende foto's van vijandige
zeeën, waarbij aan het slot de han
delingen en dergelijke nog eens op
een rijtje worden gezet in de conclu
sie Daarin zit dan de kracht van het
boek: de lezer wordt wegwijs ge
maakt in wat er fout gedaan kan
worden en hoe men de zaken wel
moet doen om alles te 'overleven'.
In een apart hoofdstuk wordt door
Alan Wats depressie-meteorologie
behandeld, de bron van alle ellende.
Het boek is trouwens rijkelijk voor
zien van weerkaartjes bij de ver
schillende verhalen. Voorts is er een
studie over de ramp met de Mor
ning Cloud in opgenomen, het jacht
van ex-premier Edward Heath van
Groot Brittanniê Kortom. 380 le
zenswaardige bladzijden vol infor
matie over de wellicht voor de
meesten wat minder prettige kant
van zeezeilen. waarmee echter toch
iedereen die in zee steekt te maken
kan en waarschijnlijk vroeg of laat,
zal krijgen.
G. J. K.
ZUIDPOOL ENSTALINGRAD
Vo,
ooral dankzij het teruggevonden - aangrijpende -
dagboek is hel lot van de Britse Zuid poolreiziger Ro
bert Falcon Scott tot in bijzonderheden bekend ge
worden Niet alleen slaagden de marine-officier en zijn
metgezellen er met in om als eersten de geografische
Zuidpool te bereiken - dc- Noor Amundsen was hen èën
maand voor - maar zij moesten de onderneming
11911-1912) ook met hun leven, betalen.
Ann Savours heeft over dit na meer dan zestig jaar nog
steeds besproken gebeuren een documentaire samen
gesteld die als Nederlandse uitgave de titel 'Strijd om
de Zuidpool' (H J. W Becht's Uitgeversmaatschappij.
Amsterdam) meekreeg Naast de kernachtige en hel
dere toelichting van Ann Savours en de boeiende dag
boekfragmenten van wijlen Scotl, dankt dit werk zijn
voor de historisch geïnteresseerde ongetwijfeld grote
waarde vooral aan de omvangrijke serie authentieke
foto's van de 'kunstfotograaf van de expeditie. Her-
bert Ponting. Ondanks de in die tijd technisch be
scheiden apparatuur zijn de platen van Ponting van
een verbazingwekkend goede kwaliteit.. Het zijn be
paald geen bruinachtige, verschoten foto's me t daarop
starre en wat onwezenlijk kijkende personen. Ponting
heeft integendeel met zoveel inventiviteit en tempe
rament gefotografeerd dat de expeditie en ztjn leden
b:j wijze van spreken uit onze dagen zouden kunnen
zijn. Waardevol is 'Stnjd om de Zuidpool' (prijs 32.50)
ook door de uitmuntende grafische verzorging die uit
gever Becht het boek meegaf.
B
•ij uitgevenj Hollandia in Baarn is verschenen.
Toertochten - Langs de vaarwegen van Nederland'
iprijs ƒ29.50). In deze. opvallend genoeg oorspronke
lijke Duitse reisbeschrijving voor de watertoerist,
wordt een gedetailleerde beschrijving gegeven van de
Nederlandse wateren en de daaraan gelegen beziens
waardige sleden, dorpen en natuurgebieden. Ook heel
wat andere zaken waarmee de watertoenst in Neder
land krijgt te maken, worden vermeld, zoals jachtha
vens. bruggen, sluizen, snelheden, waterstanden en
stromingen. Vele grote en kleine kaarten verhelderen
de tekst. Er is ook - hoe kan het anders - plaats inge
ruimd voor de Zeeuwse waterendie steeds meer bij de
watortoerist in trek komen Over de Oosterschelde
weet de auteur alvast te melden dat deze zeearm 'bin
nen luttele jaren ook wel iels van een binnenzee zal
hebben.' 'Toertochten', van de hand van W. Kohlen
berg. kan een waardevolle gids zijn voor de stuurman
van jacht of kruiser
Centaur (Omega Boek BV) in Amsterdam heeft een
tweede druk van William Craig's 'Opmars en Onder
gang' de slachtmg bij Stalingrad, op de markt ge
bracht. De prijs bedraagt 34.50. Historicus Craig be
schrijft in dit omvangrijke werk niet alleen de zuiver
militair-strategische kant van de onbarmhartige strijd
- keerpunt in de tweede wereldoorlog - maar behan
delt ook het menselijke drama van soldaat en burger.
De schrijver interviewde daarvoor honderden overle
venden. Overigens ging Craig ook voorde beschrijving
van de gevechten gewetensvol en gedocumenteerd te
werk. Opmars en Ondergang is geen opwekkende lec
tuur. Maar wie het boek eenmaal tor hand heeft geno
men, zal het met gemakkelijk weer neerleggen Dat is
in ieder geval een compliment voor de boeiende wijze
waarop Craig dit afschuwelijke gebeuren verhaalt
s Van en voor de draaitafel vanen voor de draaitafel van en voor de draaitafel van en
an een nieuwe Vivaldi-uïtgave
kijke men in platenland niet meer op:
de afgelopen tien jaar met name is er
van dc krant van de producenten na
melijk niet op een Vivaldi-schrijf
meer of minder gekeken en de markt
lijkt langzamerhand wel verzadigd,
zou men denken. Niettemin.verschij
nen er nog met grote regelmaat
Vivaldi-programma's op de plaat en
waarachtig: recentelijk was er weer
één bij, die meer dan gewone aan--
dacht verdient, sterker, die een ver
plichte aanschaT/ou moeten zijn voor
iedere Tan van harok-muziek.
Hetgaat om Philips-plaat met IMusici
en hoboïst Heinz Holliger. die vier Vi-,
valdi's hoboconcerten spelen en dat
met een aanstekelijke geestdrift
doen Van I Musici valt bij het beluis
teren van deze uitgave op. dat ze ge-
profileerder, minder week musiceren
dan in het verleden wel het geval is
geweest van Holliger kan men alleen
maar zeggen, dat hij zijn faam van een
weergaloos hoboïst, een meester op
zijn instrument, bevestigt. Hij speelt
de snelle delen vitaal en met een moei
teloze techniek, de largo's en larghetti
met een fijnzinnige expressie. Erg gaaf
allemaal - ook opnametechnisch - en
een schijf, die een lust voor het oor is.
Een plaat bovendien, die wat Vivaldi
zelf betreft - aardig aftekent met
Strawinsky s „bon mot' dat de com
ponist vierhonderd keer hetzelfde
concert schreef - derhalve ook pro
grammatisch een aanwinst, deze
Philips-schijf 9500 044. Stereo, uiter
aard.
Een andere meester op zijn instru
ment. Gustav Leonhardt kreeg van
Philips een nieuu promotieschijf.In
de Seon-serie stelde men een plaat
samen, die Leonhardt laat horen als
meester op meerdere toetsinstrumen
ten: orgel, clavecimbel, hamerklavier
en clavichord.
Daarbij krijgt de luisteraar bovendien
inzicht in het baanbrekende werk. dat
deze musicus heeft gedaan om uitvoe
ringen van componisten uit de zeven
tiende en achttiende eeuw zo authen
tiek mogelijk te doen klinken.
Een aantrekkelijk programma op
deze plaat, dat niet alleen de bekende
werken nog eens laat horen: van Bach
de fantasie in G BWV 57S72 en op het
clavecimbel dc ricercare a 3 uit das
Musikalisches Opfer. de inventionen
12 tot en met 15. en de sïnfonia's 12 en
13. Op dc tweede plaatkant de toccata
en fuga in Bes van Pachelbel. de >uite
„I.a Marella" uit de ..Pieces de Clave
cin" van Forquerav, de menuetten uit
de clavecimbelstukken van Duphly,
een rondo voor chlavicord van C.P.E.
Bach en het adagio voor hamerkla
vier kv 540 van Mozart. Fraai doorte-
kend opnamebeeld op deze aanbeve
lenswaardige Philips Seon 6833 187.
stereo.
Dvorak
De Philips-plaat met wéér een uit
voering van Dvoraks negende symfo
nie „Uit de nieuwe wereld" kwam uit
in de dagen, dat hetHollandsFestivat
net op gang gekomen was. Men zou
deze promotieschijf voor Seije Ozawa
en het San Francisco Symphony Or
chestra kunnen zien als een fonografi
sche verwijzing naar het thema-
Amcrika - van het festival. Een voor
de handliggende keuze, zéker als een
promotieplaat ook een breed publiek
moet trekken.
Dat brede publiek zou er best ..in"
kunnen zitten, als men denkt aan een
billijk gepi-ysde. muzikaal redelijke en
opnametechnisch goede uitgave van
de negende Het San Francisco Symp
hony Orchestra blijkt een ensemble,,
dat met virtuositeit musiceert-
maar dat in expressief opzicht niet het
summum van subtiliteit uitstraalt. Zo
ontstond een plaat, waarbij de toegift-
de ouverture Carnival - beter floreert
dan het hoofdgerecht. De vertolking
van desymfonie mankeert hetniet aan
temperament, maar het geheel blijft
een beetje lawaaierig en aan de opper
vlakte. Een uitvoering aan de gladde
kant. aanzienlijk minder geprofileerd
en indringend van de beste vertolkin
gen. waarbij we vooral het oog hebben
op Ancer 1 iSupraphoni en Kertesz
Deccai. Phiüps 6598273 (Stereo), c
