Gemeenten moeten inhaken
op renovatieplan Schaeffer
S02-verontreiniging is in Zeeland
niet boven grens Gezondheidsraad
iPZC ,.r,
Dow onthaalde zijn
2000ste werknemer
EERSTE MOSSELEN IN
YERSEKE AANGEVOERD
Terneuzense brandweer dient
stikkende vissen zuurstof toe
COMMISSARIS DER KONINGIN BOERTIEN AD VISEERT:
UCaaft ULerco
ós zomer in z'n Bol?
almanak
Start mosselseizoen vertraagd door hitte
MEETRAPPORT IG-TNO OVER 1974-1975.
SCHADE GEZONDHEID IS UITGESLOTEN'
'SCHADE GEZONDHEID IS UITGESLOTEN'
WOENSDAG 7 JULI 1976
AARD EN'BURG- „De gemeentebesturen in Zeeland moeten inhaken op de plan
nen van staatssecretaris Schaefer om renovatie in kleinere gemeenten te verge
makkelijken. Vooral voor deze provincie is dat een erg belangrijk initiatief.'" Dat
zei de commissaris van de koningin in Zeeland, dr. C'. Boertien dinsdag aan het
eind van zijn werkbezoek aan Aardenburg. Het was de laatste Zeeuwse gemeente
waaraan hij, in gezelschap van zijn echtgenote een dergelijk bezoek bracht en de
heer Boertien gaf daarom een 'algemene eindindruk'.
'LEEFBAARHEID KLEINE
KERNEN GROOT PROBLEEM'
De leefbaarheid van de kleine Zeeuwse
kernen was een van de grootste pro
blemen die hij opz'n verkenningstocht
door de provincie is tegengekomen. „In
Zeeland zijn die kernen bijzonder klein
en dat levert allerlei extra problemen
op, bijvoorbeeld wat betreft de scho-
Overtgens was het vooral mevrouw
Boertien-Velema die direct werd gecon
fronteerd met de droogte-problemen
Op een 'veeteelttour' deed zij in gezel
schap van mevrouw Lockefeer. echtge
note van Aardenburg's burgemeester,
een drietal bedrijven aan Zij kreeg on
der meer te horen dat de wintervoorraad
aan veevoer veel te vroeg moet worden
aangesproken en dat het noodgedwon
gen stoppen van de beregening (gevolg
van een maatregel van het waterschap)
funest is. De dames spraken dinsdag
verder vertegenwoordigsters van een
aantal Aardenburgse vrouwenorgani
saties. In gezelschap van b. en w. van
Aardenburg had dr. Boertien een ge
sprek met de plaatselijke pastores en
bezichtigde hij de St Baafskerk tijdens
een bezoek aan de Aardenburgse steen
fabriek legde de directie hem het
grondstoflen-probleem voor Zoals be
kend Is het bedrijf steeds afhankelijk
van ontgrondingsvergunningen om de
klei voorraad op peil te houden Dhr
Boertien legde er vooral de nadruk op
dat de conunuiteit van de onderneming
op het ogenblik een eerste zorg is van de
drie WestrZeeuws-Vlaamse gemeen
ten. die het probleem dan ook gezamen-
lijkonderde loep nemen Bij de textielfa
briek Trico Noble bekeek de heer Boer
tien het productie-proces.
len, maar ook met andere voorzienin
gen. Het verdient daarom de nadere
aandacht van 't provinciaal bestuur."
De heer Boertien wilde niet zonder
meer pleiten voor ongebreidelde
nieuwbouw in alle kleinere dorpen.
„We moeten uiterst voorzichtig zijn.
Enenrijds mogen we er geen puisten
aanbouwen, aan de andere kant is een
zekere natuurlijke groei nodig," aldus
de heer Boertien, die de recent ont
vouwde plannen van staatssecretaris
Schaefer warm wilde aanbevelen in de
aandacht van Zeeuwse bestuurders.
„Ze hebben altijd goed op de dubbeltjes
gepast," zei de commissaris over het fi
nancieel beheer van de Zeeuwse ge
meenten. Tijdens de werkbezoeken is
het hem opgevallen dat Zeeland maar
weinig zogenaamde artikel 12-
gemeenten telt. „De gelden zijn zeer be
hoorlijk geadministreerd." Overigens
was zijn eindindruk dat Zeeland een
'enorme variëteit aan gemeenten en
problemen kent
Ook in het gesprek met de gemeente
raad van Aardenburg was dinsdagmid
dag al de leefbaarheid van de kleine
kernen aan de orde geweest. Verschil
lende raadsleden vroegen daarvoor
aandacht en vonden bij de heer Boer
tien een willig oor. Bij die gelegenheid
werden nog eens de plannen gehekeld
van minister Westerterp om te be
snoeien op onrendabele lijnen van het
openbaar vervoer De raad en de com
missaris waren het erover eens. Dr.
Boertien: „Een van de merkwaardigste
aspecten van het voordeel van dit kabi
net is dat juist de minst draagkrachti-
gen er het slachtoffer van zullen wor
den."
Hij kon in Aardenburg niet heen om de
'erfpachtkwestie', vaak een heet hangij
zer in raadsvergaderingen. „De canons
moeten geleidelijk worden aangepast,
anders gebeurt het schoksgewijs. En
van hogerhand is nu eenmaal bepaald
dat er een relatie moet zijn met de
waarde van de grond" hield hij enkele
tegenstribbelende raadsleden voor. Op
een vraag of de provincie geen grotere
subsidie beschikbaar kan stellen voor
de jaarlijkse uitvoering van de Mat-
theus Passie in Aardenburg bleef hij het
antwoord schuldig: „Dien maar een ver
zoek in."
Landbouw
De door aanhoudende droogte geteis
terde landbouw bleef in Aardenburg
niet buiten het gezichtsveld van de
heer Boertien en zijn echtgenote. Hij
kreeg te horen dat het er vooral op de
lichtere gronden en de veehouderijen
slecht voorstaat en zag die indruk be
vestigd tijdens een rondrit door de ge
meente. Of de provincie op de een oï
andere manier de getroffen bedrijven
Neen, maar wèl in z'n prijsjes. Tjongejonge
wat zijn die zonnig! Wat zou ie van plan zijn?
Modehuis Berco
Goes - Middelburg - Vlissingen
EX- VRA CHTWA GENCHA UFFEUR
UIT BIERVLIET
ZEEUWSE
Vakantie
Hij had het al weken tevoren aange
kondigd op dat Terneuzense kan
toor De typistes hadden elkaar aan
gekeken en hem om zijn moed benijd.
Hij ging op vakantie naar Bretagne
en wie weet zou hu ook nog wel in
Bordeaux komen. Een wereldreizi
ger dus Vrijdags nam hij afscheid
„Au revoir" zei hij nog, want dat had
hij in de boeken opgezocht. En in
goed overleg met zijn vrouw had hij
besloten dat draagbare televisietje
maar op kantoor te laten staan. Dan
konden zijn collega's, die zwetend
boven hun paperassen achterbleven
zo af en toe 's middags nogeens genie
ten van de reportages van de Tour de
France 's Zaterdags is hij vertrok
ken naar Bretagne De hond was uit
besteed en de auto was nog een
keertje helemaal nagekeken Lekker
naar Frankrijk, lekker naar Bretag
ne, dat woeste gebied aan de Franse
kust
Maandagochtend was hij weer op
kantoor. Niet veel bruiner dan bij het
vertrek, maar wel met duizend kilo
meter meer achter de wielen. Hij was
inderdaad in Bretagne geweest. Hij
had er inderdaad een minuut of wat
genoten van dat woeste landschap.
Maar toen hij zijn transistorra
diootje op Hilversum 3 had afge
stemd. hadden zich donkere wolken
boven zijn vakantie samengepakt.
Hilversum 3 was niet te ontvangen.
Terug naar huis dus, want in Ter-
neuzen, in de echtelijke woning zit
Hilversum 3 op de radio vastgeroest
En op die zender zijn de reportages
van Theo Koomen over de Tour de
France haarscherp te ontvangen.
Iedere dag. In Bretagne niet.
Hij heeft het nu beter voor elkaar.
Een beetje in de omgeving toeren,
genietend van het fraaie weer en
vervolgens weer op thuis tijd voor het
programma van Theo Koomen.
Vrienden, er zijn vele wegen die lei
den naar een fijne vakantie.
Automobilist zonder
rijbewijs verzette
zich tegen aanhouding
Vlissingse politie
VLISSINGEN - De Vlissingse politie
heeft maandagavond de 19-jarige H.
van G. na een kleine vechtpartij, waar
bij omstanders zich met de situatie
bemoeiden, op het Bellamypark in
Vlissingen aangehouden. Van G. werd
aangehouden, omdat hij zonder rijbe
wijs en verzekering in een persone
nauto reed. die later zijn eigendom
bleek te zijn. De wagen is inmiddels in
beslag genomen.
De vechtpartij ontstond toen Van G.
zich verzette tegen de aanhouding door
twee surveillerende agenten, die hem
verzochten mee te gaan naar het bu
reau. Verschillende omstanders be
moeiden zich met 't conflict, maar Van
G. kon tenslotte worden overgebracht
naar het bureau, waar proces-verbaal
tegen hem werd opgemaakt. Hem wordt
njden zonder rijbewijs en verzekering en
verzet bij de aanhouding ten laste ge
legd
YERSEKE - Van iedere scheepslading 'mosselen werd een monster van 2,5 kilo onderzocht, teneinde de kivaliteit te be
palen.
YERSEKE-In Yerseke zijn dinsdag de
eerste mosselen van het seizoen 1976
aangevoerd en verhandeld. Zes vissers
schepen. afkomstig uit Bruinisse. Yer
seke en Zierikzee. brachten ongeveer
1800 mosselton (één mosselton is 100 ki
logram) binnen. Het waren allemaal
Zeeuwse mosselen. De aanvoer van
mosselen uit de Waddenzee, zal naar
verwachting pas in de loop van deze
TERNEUZEN-Dovv Chemical Terneu-
zen heeft dinsdagmiddag op een feeste
lijke receptie in de plant-kantine de
tweeduizendste werknemer in Temeu-
zen binnengehaald. Enkele honderden
medewerkers waren er getuige van hoe
production manager M. W. Biggers de
tweeduizendste verwelkomde. Het was
de 33-jarige ex-vrachtwagenchauffeur
J. P. de Nooyer uit Biervliet. De heer De
Nooyer treedt bij Dow Chemical in
dienst als leerling-operator. Op 1 sep
tember start hij zijn werkzaamheden.
In juni 1969 trad de duizendste mede
werker van Dow in Terneuzen in dienst.
De fabriek startte de activiteiten in
Zeeuwsch-Vlaanderen in 1963. De heer
De Nooyer is één van de tweehonderd
nieuwe medewerkers, die dit jaar bij
Dow Chemical Temeuzen in dienst
kunnen treden. Zoals bekend streden.
Zoals bekend streeft Dow ernaar in 1981
2500 werknemers in dienst te hebben.
Die uitbreiding van de mankracht gaat
gepaard met een investering van zes
honderd tot zevenhonderd miljoen.
Een Dowwoordvoerder vertelde dins
dagmiddag dat met name de laatste ja
ren de helft van de in dienst getreden
werkenemers Zeeuwsvlamingen waren,
een kwart komt uit 'n ander dee! van
Zeeland, terwijl nog eens een kwart van
buiten Zeeland afkomstig is De heer De
Nooyer gaat bij Dow Chemical in de eer
ste plaats een cursus volgen op de spe
ciale operatorschool, die nu sedert april
'74 in bedrijf is.
De tweeduizendste werknemer werd
dinsdagmiddag verwelkomd door de
heer Biggers. Hij ontving uit handen
van de productionmanager ook twee
Dow-aandelen. Daama werd het glas
geheven ter ere van de tweeduizendste,
die er zelf overigens nog wat onwennig
bijstond
Op de foto Dow-production manager
Biggers overhandigt de heer De Nooyer
twee Dow-aandelen.
VERNEVELING
BOOD SOULAAS
TERNEUZEN - Dinsdagavond heeft de
Terneuzense brandweer de naar adem
snakkende vissen in de vijver van .het
Zuidersportpark een handje toegesto
ken. De brandweer bracht, door middel
van verneveling van het vijverwater
grote hoeveelheden zuurstof in dat
zelfde water.
De vissen in de vijver waren daar hard
aan toe. De laatste dagen werden steeds
meer dode vissen in de vijver geteld.
Oorzaak van de vissterfte: de aanhou
dende droogte en de daarmee gepaard
gaande lage waterstand. De concentra
tievan zuurstof in het water was de laat
ste dagen dusdanig gedaald, dat er wel
iets ondernomen moest worden. Vanaf
kwart over zeven dinsdagavond is de
brandweer bezig geweest met het in
brengen van zuurstof in de vijver, 's
Maandagsavonds was er al een proef
genomen om te zien of de verneveling de
vissen soulaas bood. En dat was inder
daad het geval. Er werd nu nog bekeken
of de brandweer misschien ook het wa
ter van andere vijvers in Temeuzen via
de vemevelingsmethode van zuurstof
zal gaan voorzien.
Op de foto: De Brandweer van Temeu
zen aan het werk.
week op gang komen. De prijzen die
voor de eerste Zeeuwse mosselen 1»-1
taald werden, lagen tussen de/ 73,17ei
25,- per mosselton.
Het mosselseizoen is officieel al op 21
juni 1976 geopend De aanvoer van d; I
nieuwe mosselen is echter steeds uitgr
steld, in verband met de hoge tempen
turen. Daardoor werd een weinig It-1
vende' handel verwacht. Volgens de
heer C. Sinke, de pas benoemde voorzit
ter van de vereniging 'de Mosselhandel
uit Yerseke, speelde de naar verhouding
vrij kleine hoeveelheid mosselen dit set
zoen kan worden aangevoerd, ook eet
rol bij het uitstel. „Het is eigenüjk eer,
samenstel van factoren geweest", aide
de heer Sinke. „twee jaar geleden 1st:
vrij weinig zaad uitgezet en daardoor:
de te verwachten opbrengst nu vr
klein. Ook zijn er weinig grote mosseler
dit jaar en dat zal resulteren in een hog?
prijs". De voorzitter van de vereniginj
'de Mosselhandel' weer erop dat het tn>
pisch aandoende weer het eten vai
mosselen niet bepaald zal bevorderen
„De verkoop loopt 's zomers altijd wa-
terug, ook vanwege de vakanties", vei
telde de heer Sinke.
De mosselen die dinsdag in Yersek
verhandeld zijn, gaan nog niet reeb
streeKs naar de consumenten Ze blijve
eerst een week in de verwaterplaatsenr
de Oosterschelde liggen, in de eerst
plaats om zoveel mogelijk het zand vt
tussen de mosselen zit, eruit te halen
Ook heeft de mossel een zekere 'stress
overgehouden van het opvissen en ver
laden. Tijdens het verblijf op de verwa
terplaatsen kan het schelpdier weerwil
tot rust komen.
Voor de eerste mosselveiling bestont
grote belangstelling, niet alleen van dr
zijde van de handelaren, maar ook vu
vakantiegangers. Veilingmeester J W
Kosten van het productschap voor vb
en visproducten, afdeling mosselzaket
kondigde als eerste aan de lading van c:
Bru (Bruinisse) 8: 331 tonnen van Zee
land. De prijs die na de inschrijving Hi
de bus kwam rollen, bedroeg 52,01 pei
mosselton. „Een mooie prijs", consta-
teerden de aanwezige vissers. „Zekeral1
je ervan uitgaat dat de minimumprijs
gesteld is op 18,
Gemompel
ItlT^T T T irnnnraanrii» mwiHarpn hsn-jH^rt hot riaalf E)!T hntlfiT nnrier meer vprhflnH alleen in Rlniclril lirht wprri nverschre- Hpn moohanialH Tflvpnc ie Avpropoo-in
WEL HOGE
FLUORGRAAD
SAS VAN GENT
MIDDELBURG - Uit het jongste meet-
rapport van het Instituut voor milieu
hygiëne en gezondheidstcchniek van
het TNO blijkt dat de door de Gezond
heidsraad gestelde grenslijnen voor
luchtverontreiniging door z wave F
dioxyde (S02) nergens in Zeeland wor
den overschreden. Op één uitzondering
na (meetpunt Sluiskil) geldt dat ook
voor stand aardrook. Nadelige beïn
vloeding van de gezondheid van mens
en dier en beschadiging van planten is
uitgesloten, concludeert het Instituut
hieruit.
Het rapport neemt de metingen ondet
de loep die zijn uitgevoerd in de periode
van 1 april 1974 toten met31 maart 1975.
Het gaat In totaal om twaalf meetpun
ten. verdeeld over Walcheren (3), Zuid-
Beveland (5i, Zeeuwsch-Vlaanderen (3)
en één op Schouwen-Duiveland (Haam
stede).
Een vergelijking met de uitkomsten van
andere meetnetten geeft te zien dat de
concentraties S02 duidelijk lager zijn
dan die in de Randstad Evenals in
voorgaande meetjaren benadert het
standaardrookgehalte (donker ge
kleurd, in de luchtzwevend slofi dat van
het Nieuwe Waterweggebied
Het hoogste jaargemiddelde voor S02
werd gemeten in Hulst, namelijk 51,9
microgram (miljoenste gram) per ku
bieke meter. Daama volgen Terneuzen
(41.6 microgram) en Vlissingen (36,7 mi
crogram). De kleinste gemiddelde con
centratie werd gemeten in Borsele, na
melijk 15.3 microgram Ook in Ritthem
(17,4 microgram). Nieuwdorp (20,5) en
Heinkenszand (22.2) werden lage con
centraties gemeten.
Het IG-TNO stelt vast dat in het alge
meen het verontreinigingsniveau dooi
S02 en standaardrook in Zeeuwsch-
Vlaanderen iets hoger ligt dan in het
Sloegebied Voorzover vergelijking met
het voorafgegane meetjaar mogelijk is
<er werd voor het eerst over een geheel
jaar gemeten in Terneuzen, Sluiskil en
Hulst) kan worden vastgesteld dat op
alle meetpunten de gevonden waarden
iets daalden of ongeveer gelijk bleven
Temperatuur
Uit een overzicht van de bij bepaalde
temperaturen gemeten concentraties
S02 valt af te leiden dat de hoeveelhe
den stijgen naarmate de temperatuur
daalt. Dit houdt onder meer verband
met het feit - aldus het rapport - dat
voor de verwarming van woon- en werk
ruimten en kassen harder wordt ge
stookt als het kouder wordt, terwijl er
dan ook meer S02 zal worden geprodu
ceerd door nutsbedrijven. In het Sloe
gebied is dit echter pas merkbaar bij
temperaturen beneden de 10 graden Cel
sius, terwijl hiervoor over het algemeen
een grens wordt aangehouden van 15
graden. Dit verschil wordt volgens het
rapport hoogstwaarschijnlijk veroor
zaakt door de betrekkelijk lage bebou-
wmgsdichtheid en door de ligging aan
de kust, waardoor hoge windsnelheden
voorkomen.
Het IG-TNO veronderstelt dat bij be
paalde windrichtingen (tussen oost en
zuid-oost) de invloed van het Ant
werpse woon- en industriegebied
merkbaar is. Om de juistheid van deze
veronderstelling te toetsen, is inmid
dels een meetpunt ingericht te Rilland.
Gebleken is dat op de meeste meetpun
ten, zowel bij temperaturen beneden
als boven de 15 graden Celsius een
concentratie-piek optreedt bij wind
richtingen tussen oost en zuid-oost.
Wat betreft de verontreiniging door
standaardrook, is via een indexerings
methode berekend dat de door de Ge
zondheidsraad vastgestelde grenslijn
alleen in Sluiskil licht werd overschre
den. Daar werd een gemiddelde van 21.9
microgram per kubieke meter gemeten.
Fluor
Het IG-TNO heeft tevens een vervol
grapport over de fluoride-
verontreiniging uitgegeven. Daarin
worden de meetuitkomsten uit de pe
riode van 1 oktober 1973 tot 30 septem
ber 1974 verder bewerkt en besproken.
Per 1 oktober 1973 werden de drie meet
punten in het Sloegebied (Nieuwdorp.
Lewedorp en s-Heerenhoek) uitgebreid
met meetpunten in Sas van Gent en
Westdorpe Voornaamste conclusie in
dit rapport is dat het verontreinigings
niveau in Sas van Gent duidelijk hoger
ligt dan op de andere punten. Een ver
loop over het gehele meetjaar is niet
duidelijk wegens het ontbreken van een
aantal waarnemingen. In de maand de
cember zijn de metingen tijdelijk ge
slaakt in verband met de energie-crisis.
Bovendien werd per 1 oktober 1973 een
nieuwe meetmethode ingevoerd, waar
door ook een vergelijking met de meet
resultaten van het voorafgaande jaar
niet mogelijk is. De verandering van
meetmethode heeft tot gevolg dat nu
naast het gasvormige fluoride ook alle
oplosbare, stofvormige fluoriden wor
den meebepaald. Tevens is overgegaan
van 3 uurs-metingen naar 24-
uursmetingen. waardoor de normen
moeten worden verlegd.
Voor de fluorconcentratie in de buiten
lucht is in Nederland, aldus het rapport,
nog geen grenswaarde vastgesteld. Een
uit 1967 daterend voorstel van de Ram
pencommissie legt de grens bij gemid
deld 10 microgram per kubieke meter,
waarbij overigens geen meetmethode
wordt aangegeven. „Omdat er geen offi
ciële grenswaarden zijn, is het moeilijk
een concentratie aan te wijzen die niet
mag worden overschreden", aldus het
rapport. De concentratie van 10 micro
gram per kubieke meter werd alleen op
twee dagen in Sas van Gent overschre
den. op 26 januari en op 15 februari 1974.
De bij de metingen gevonden waarden
komen - behalve die van het meetpunt
Sas van Gent - overeen met de resulta
ten van het meetpunt on het TNO-
terrein in de Zuidpoldcr te Delft. Van
dit meetpunt mag worden aangenomen
dat het, wat betreft fluorverbindingen,
nauwelijks direct door industrie wordt
beïnvloed. De gevonden waarden op
het meetpunt Sas van Gent worden aan
de hoge kant genoemd. Ze liggen zelfs
hoger dan de in Vlaardingen gemeten
concentraties.
De tweede lading mosselen. 233 tonn«
van de Zierikzee 9, leverde een prijs of
van 73,17 per mosselton. Na de be
kendmaking van veilingmeester Ko»
ten ging er een verrast gemompel dooi
de veiling. „Een buitengewoon goeie
prijs, zéér de moeite waard. Daar wil
len we het 't hele jaar voor doen", ver
telde een mosselschipper. Na het ver
handelen van de lading van de eersli
twee schepen zakte de prijs: ƒ45,71
48,10,/ 31.85 en voorde lading van hé
laatste schip (de Yerseke 120) werd e«
bedrag van 25,- per mosselton bfr
taald.
Het verschil in prijs is volgens veiling-
meester Kosten voornamelijk gelegel
in de kwaliteit van de mosselen. De
mosselen van het eerste schip haddenS I
kilo mosselvlees per 100 kilogram ruw
mosselen, die van het laatste schip maai
17 kilo. Ook de grootte van de schelpen i
en de hoeveelheid pokken op de schel
pen. waren van invloed op de prijs. „We j
hopen morgen op wat meer schepen Ne
was het bijna niet de moeite waard or.
mee te beginnen", zei veilingmeestej
Kosten aan het einde van de veiliri j 2
1
Onderwijsbenoeming
HULST - De heer drs. J A. J M. Deba-j
cker is aan de Jansenius Scholenge
meenschap te Hulst benoemd als leraai
geschiedenis en maatschappijleer. jj
E
Engelsen wegens
vandalisme in
Vlissingen gepakt
VLISSINGEN - De Vlissingse politk
heeft in de nacht van maandag op dins-
dag twee Engelse zeelui aangehouden L
die ervan worden verdacht een Neder- D
landse auto op het terrein van de Olao
lijn bij de Buitenhaven te Vlissingen tf
hebben gesloopt. Het zijn de 18-jarip
P.S. en de 26-jarige M.B.
Het duo had ondermee de ruitewt P
sers van de voorruit gesloopt en ver e
scheidene deuken in de wagen getrapt s
De eigenaar van de auto is niet bekend 6
De politie vermoedt dat deze zich in Er- w
geland bevindt.
