CARLOS: MEEST GEZOCHTE TERRORIST TER WERELD OAE zint op aktie tegen Zuid-Afrika So wj et-Unie niet meer onbetwiste leider PZC/opinie en achtergrond Spanje hoopvol na het ontslag van Navarro CONFERENTIE VRIJWEL GEHEEL GEWIJD AAN EEN PROBLEEM: CONCLUSIE TOP IN OOST-BERLIJN (Van onze correspondent Frans van Sark) DEN HAAG - Aanslagen in Londen en Parijs. Het doodschieten van een jonge Libanees en twee ledec van de Franse contra-spionagedienst. Gijzeling van de olie-ministers van de olie-exporterende la& den in Wenen. Allemaal activiteiten, die min of meer verbonden zijn met een zekere „Carlos". Moe! deze lijst sinds zondag aangevuld worden met de kaping van de „airbus" van Air France, die op we? was van Athene naar Parijs? De aanwijzing daarvoor: de onderhandelingen op het vliegveld vai Entebbe - de hoofdstad van Oeganda - worden gedeeltelijk in het Spaans gevoerd. Foto: Carlos Martinez. (Van onze correpondent Robbert Bosschart) Madrid - De reactie in Spanje op het besluit van koning Juan Carlos om Franco's laatste premier te ontslaan, is in het algemeen zeer positief en hoopvol gestemd, al kijken sommigen nog de kat uit de boom wat betreft de praktische uitwerking van deze wisse ling aan de top. (Van onze correspondent drs. Hans Amesz) Vertegenwoordigers van 29 Euro pese communistische partijen, die met elkaar zo'n 30 miljoen leden tel len, hebben woensdag aan het slot van hun topconferentie in Oost- Berlijn een slotdocument „Voor vrede, zekerheid, samenwerking en sociale vooruitgang" aangenomen. Wat de conferentie zelf aangaat (immers al voor hel begin van de re devoeringen stond de tekst van het document vast): overduidelijk bleek uit de verschillende toespraken dat de communistische partijen uit West- en Oost-Europa steeds verder uit elkaar groeien. Het meest opmerkelijke van de 48 bladzijden tellende eindconclusie is dat de Sowjet-Unie niet meer als de onbetwiste leider van de communis tische beweging wordt beschouwd. De verschillende partijen zullen we liswaar hun „internationalistische, kameraadschappelijke, vrijwillige samenwerking en solidariteit uit bouwen op basis van de grote ideeën van Marx. Engelsen Lemn". maar dit alles zal slechts gebeuren met „strikte handhaving van de souver- eine onafhankelijkheid van elke par tij". Dat houdt in dat geen enkel land het recht heeft zich te bemoeien met de binnenlandse aangelegenheden van andere communistische staten. In het document staat dat de com munistische en arbeiderspartijen van Europa samen met andere de mocratische en vredelievende krach ten een beslissende rol hebben ge speeld bij het bereiken van de hui dige vrede. De Russische partijchef Leonid Brezjnjev had al eerder op gemerkt dat alle vredesinitiatieven vanuit het communistische blok af komstig waren. Helaas heeft volgens Brezjpjev het Noordatlantische Bondgenootschap (NAVO) vrijwel al leen maar geboycot De 29 partijlei ders eisen dat de wapenwedloop wordt stopgezet, endatereen verbod komt op kemproeven voor militaire doeleinden Verder betoont men so lidariteit met de communisten van Spanje, Portugal, Griekenland. Cy prus, Noord-Ierland en met de be vrijdingsbewegingen in de ontwikke lingslanden. Protest werd aangete kend tegen de anti-democratische wetgeving van de zogenaamde Be- rufsverboten (het niet toelaten van radicalen tot overheidsfuncties) in de Bondsrepubliek Duitsland. Om meer rechtvaardige economi sche betrekkingen in de wereld te krijgen moet er, aldus het slotdocu ment, worden gestreefd naar een nieuwe internationale economische orde. Er mag dan een gezamenlijk standpunt zijn geformuleerd over vrede, samenwerking en sociale vooruitgang, de vraag is wat dit in wezen betekent. Men kan namelijk niet ontkennen dat deze „gezamen lijkheid" uit nood is geboren. De voorbereidingen hebben 20 maanden geduurd en zijn zoals de Italiaanse communistenleider Enrico Berlin- guer zei. met ernstige meningsver schillen gepaard gegaan Geen won der dus dat de uiteindelijke verkla ring vaag is gebleven en geen motie van betekenis bevat. Overigens werd er wel met scherp geschoten op de conferentie. Berlinguer hield een uiterst kritL sche rede. uVoor ons is het duidelijk dat de uitbouw van het Marxisme geen gelijke tred heeft gehouden met de grote veranderingen van de werkelijkheid in de huidige we reld". Het gaat misschien te ver te beweren dat Berlinguer zich hier af zet tegen de politiek van de Sowjet-Unie. want dat zei hij niet letterlijk. Maar de manier waarop hij nadrukkelijk een eventuele communistische of socialistische maatschappij in Italië schilderde, geeft toch wel veel voedsel aan een dergelijk vermoeden. Berlinguer had het namelijk over een maat schappij waarin vrije verkiezingen mogen worden gehouden met aldus de mogelijkheid van regeringswis selingen. Hij sprak van een garantie voor alle vrijheden: van meningsui ting, van vereniging en van persoon lijke ontplooiing. Volgens kenners was het tekenend dat hij het woord „Euro- communisme" gebruikte Weliswaar zei de Italiaanse partijleider dat niet hij de uitvinder van dit begrip is, maar dat het niettemin wegens het veelvuldig gebruik van dit woord glashelder is dat de Westeuropese landen bij hun streven naar een so cialistische maatschappij „nieuwe wegen" zullen uitstippelen en op gaan. Zo'n opmerking moet hem door de heren van het Kremlin niet in dank zijn afgenomen. Evenals trou wens zijn verwijt aan Tsjechoslowa- kije toen hij sprak over „zekere ge beurtenissen en situaties" die kritiek verdienen. Secretaris-generaal George Marchais van de Franse Communistische Partij uitte zich op ongeveer gelijke wijze. „In ons land zal het socialisme in overeenstem ming zijn met de tot nu toe bevochte democratische vrijheden van het volk". Dit heeft weinig meer te maken met het autoritaire Oosteuropese com munisme van met name de Sowjet- Unie en de DDR Brezjpjev mag dan met woorden ook alle mogelijke vrij heden beleiden. de praktijk in zijn land is niettemin anders. En dat geldt ook voor zijn trouwste vazal, partijleider Ench Honecker van Oost-Duitsland. Er werden nog an dere kritische geluiden ten opzichte van de door Moskou geëiste commu nistische hegemonie gespuid Dat deden bijvoorbeeld de Spaanse en Engelse communisten, maar ook maarschalk Tito van Joegoslavië en in zekere zin Ceausescu van Roeme nië. Allen legden de nadruk op het onvervreemdbare recht van elke communistische partij zijn eigen koers uit te stippelen. Het is met eenvoudig precies de be tekenis van deze communistische topconferentie te schetsen. Vast staat dat de Westeuropese commu nisten hun eigen weg zullen gaan, maar hoe zit dat met een land als Roemenië0 Hoe lang staat de Sowjet-Unie afwijkingen binnen haar invloedssfeer .toe en wa t gaap er gebeuren 'als Rusland hét niet riteer pikt? Wederom een interventie als destijds in Tsjechoslowakije? Of een economische boycot9 Ten aanzien van dit laatste zijn de Russen zeker in staat om via de Comecon (de Raad van wederzijdse economische bij stand achter het IJzeren Gordijn, de Oosteuropese tegenhanger van de EEG) grote macht uit te oefenen. De Spaanse pers. die premier Arias Na varro geestdriftig had ondersteund toen hij in 1974 nog tijdens Franco's leven een kortstondige liberalisering van het regime inzette, maar hem de laatste maanden steeds feller had aangevallen wegens zijn onbuigzaamheid in de nieuwe omstandigheden, wijst vrijda gochtend in de eerste commentaren vooral op de vele politieke problemen die er nog openstaan voor zijn opvolger. Een snelle oplossmg valt daarin niet te verwachten, en evenmin is het duidelijk of de koning de benoeming van een op volger die hem zint snel door de Kroon raad kan drukken. In ieder geval kwam deze, overwegend conservatieve, raad vrijdagmiddag al in een eerste vergader ing bijeen. Volgens de Grondwet moet binnen tien dagen een nieuwe premier benoemd zijn: andere nonnen schrijven voor dat de Kroonraad reeds binnen zes dagen een lijstje met drie kandidaten aan de koning moet voorleggen, die ver plicht is daaruit te kiezen. Franco zorgde er altijd wel voor dat „zijn man" op die lijst stond, en Juan Carlos lijkt er nu ook op te vertrouwen dat hem dit zal lukken. Vice-voorzitter generaal Santiago y Diaz de Mendivil neemt sinds donder dagavond half tien, toen het ontslag van Arias officieel bevestigd werd, de taak van regeringshoofd waar. Men verwacht dat slechts een klein aantal van de hui dige 19 ministers (de meesten liberalen) hun portefeuille zal behouden, en dat er zo een eensgezind kabinet gevormd zal worden dat in staat is tot een overeen komst met de oppositie te raken over de democratisering. De eenheidsorganisatie van de opposi tie. Coordinación Democratica. rea geerde op het ontslag van Arias Navarro met een korte nota. Deze legt de nadruk op de eis van de oppositie voor een grondwetgevende volksvertegenwoor diging. en verklaart zich bereid om met de „feitelijke machthebbers" te onder handelen. Hoewel dit in wezen tot de militairen is gericht, zou het ook een aanbod kunnen zijn aan de koning, in dien deze duidelijk versterkt uit de cri sis komt en een „eigen" regering weet te benoemen. De oppositie stelt zich nog vrij voorzich tig op. al steektzlj haar vreugde over het ontslag van Arias niet onder stoelen of banken. De socialist Raul Morodo PSP) onderstreepte dat de oppositie en de publieke opinie het aftreden van Arias hadden geëist, zodat wel blijkt dat zij toch gewicht in de schaal leggen. Mo rodo zag In deze gebeurtenis een moge lijkheid voor een eerste stap naar de echte democratie. De socialistische vakbond UGT was nog het scherpst, met een nota waarin het ontslag van Arias „het bewijs van het fiasco van de hervormingspolitiek" wordt genoemd. Lopez Salinas, een van de topmannen van de Communistische Partij PCE, hield zich nog op de vlakte wat betreft oorzaak en gevolgen van deze regeringscrisis, maar onder streepte wel dat Arias mislukt was om dat hij steevast had geweigerd met de oppositie te onderhandelen. IK STflP UIT DE POLITIEK Wie is Carlos Martinez, de Jakhals, „de meest gezochte terrorist ter wereld?". Carlos, in werkelijkheid Iljitsj Ramirez geheten, is in 1949 in Venezuela geboren als zoon van de advocaat José Altagra- cia Ramirez Navas. De advocaat noemde zijn kinderen - Carlos heeft twee jongere broers. Lenin en Vladimir- naar de maker van de Russische revolu tie. Lenin. José Ramirez, een grijzende zestiger, advocaat en miljonair in San Cristobal (Venezuela! is tot de tijd van Chroestjow een overtuigd Moskou-communist ge weest. Nu voelt hij zich meer aange trokken tot extreem-links. „De omwen teling van het kapitalistische systeem naar het socialistische is alleen mogelijk door middel van de gewapende strijd", zegt hij. Ideologisch en ook politiek is José het volledig met zijn zoon „Carlos" eens. „Ik geloof alleen dat we op het strategische vlak wat andere inzichten hebben". Tussen zijn achtste en twaalfde jaar be reisde Carlos met zijn broer Lenin grote delen van Latijns- en Midden-Amerika. Zijn eerste politieke scholing kreeg hij op het Colegio Firmin Toro, waar hij in 1963 naar toeging. Carlos was betrokken bij demonstraties tegen het verbod dat de communistische partij wegens haar sympathieën voor de anti-Bétancourt- guerrilla's werd opgelegd. In 1966 verhuisde Carlos met zijn moe der en broers naar Londen. Zijn vader vond namelijk dat zijn kinderen ook Eu ropa moesten leren kennen. In 1968 ging Carlos studeren aan de Patrice Loe- moemba Universiteit in Moskou, maar het orthodoxe communisme moet hem daar niet goed bevallen zijn. In de lente van 1969 nam hij deel aan een demonstratie voor een Afrikaanse am bassade, die geweigerd had de paspoor ten te verlengen van jonge nationalis ten, die aan de Patrice Loemoemba Universiteit studeerden. Hij raakte slaags met de politie en gooide een in- ktfles naar de ambassade. Voor de zo mervakantie ging hij terug naar Lon den, waar hij last van zijn maag kreeg. Pas in 1970 ging hij naar Moskou terug. Volgens zijn vader moet Carlos toen het geloof in de orthodoxe leer verloren hebben. IVf HEB M9H POLITIEKE. PflK NlET MEER N0DI6. Hij werd uit de communistische partij gezet en verwijderd van de universiteit. Sindsdien heeft Carlos geen contacten meer met de Sowjet-Unie. Hij zwierf twee jaar door het Midden-Oosten, en werd een van de leerlingen van Wadi Haddad, het militaire brein van het Volksfront voor de Bevrijding van Pa lestina. dat onder leiding staat van George Habasj. In de zomer van 1971 volgde Carlos met een aantal jonge Eu ropeanen in Zuid-Libanon een guerrilla-opleiding Zijn ouders kregen in 1973 vanuit Beiroet een kaartje met de mededeling dat zijn „officiële oplei ding" voltooid was. Augustus 1973 kwam Carlos in Parijs aan om de eenheid van de Algerijnse terroristische leider Mohammed Bou- dia over te nemen. Boudia was een maand eerder in zijn auto opgeblazen (volgens de kranten was dat een aanslag van Israëlische agenten geweest) In Pa rijs was Carlos officieel een jong eco noom. in dienst van een internationale firma, waarvoor hij veel reizen moest maken. Op 30 december 1973 werd in Londen een - mislukte - aanslag gepleegd op Edward Sieff, een van de leiders van de Britse Zionistische Federatie. Waar schijnlijk was dat de eerste activiteit van Carlos, die gevolgd werd door aan slagen in Londen en Parijs. allemaal van Amerikaans fabrikaat e: door leden van de Baader Meinho! groep gestolen uit een depot van hr Amerikaanse leger in WestrDuitslanc Er werd elektronische apparatuur vonden, volledig gelijk aan die welke Franse politie eind 1973 in beslag ha: genomen bij de arrestatie van tien Tud ken. De Turken behoorden tot het \falb front voor de bevrijding van Turkije, et: ondergrondse beweging, die de actte teiten van het Volksfront voor de bt vrijding van Palestina steunt en die zie! bereid had verklaard in Genève aansla gen op Israëli's te plegen. Carlos bleef ongrijpbaar. Hij wort overal en nergens gesignaleerd, mat nergens gepakt. Ook niet in Wenet waar hij op zondag 21 december same met vier anderen een overval ondemar op het kantoor van de Organisatie va: Olie-Exporterende Landen (OPEC). L vielen drie doden. De olie-ministers va: de Arabische landen werden gegijzeld Oostenrijk, dat weinig trek had in ee bloedbad, gaf toe aan de eisen van commando's en stelde een vliegtuig te- beschikking. De ministers werden e verschillende Arabische landen vrijge laten. Carlos verklaarde tegenover ee Iraakse bemiddelaar bij de gijzeling: „Wij zijn revolutionairen, geen misdadi gers. Wij zijn de Arm van de Arabisch! Revolutie. We werken voor de revolutt in de hele wereld. Zeg ze dat ik uit Ven ezuela kom en dat mijn naam Carlos li Zeg ze dat ik de beroemde Carlos ben.Zi kennen me wel". Dat laatste is maar de vraag. Een poi tieofficier uit Montreal, waar half jullA Olympische Spelen beginnen, heeft i uitgeroepen: „Hoeveel Carlossen lopt: er eigenlijk in de wereld rond? Ik het tientallen foto's van die man onder oge gehad". In Montreal houdt men in ieder gevi ernstig rekening met de komst van Ca: los. „Want", zegt de chef van de veillr heidsdienst Guy Toupin, „bet olyn' pisch sportgebeuren is een zeer aa: trekkelijk doelwit voor terroristen". .iOMEP (?ECC S Ook in de gijzeling in de Franse ambas sade in Den Haag - september 1974 - heeft Carlos een rol gespeeld. Samen met de jonge Libanees Michel Wahab Moekharbel, verkende hij in Den Haag de situatie voor het Japanse Rode Le ger, dat de gijzeling zou uitvoeren. Carlos had echter niet alleen contacten met het Japanse Rode Leger. Dat bleek na een schietpartij op 27 juni 1975 in de Parijse flat van een van Carlos' vrien dinnen, Nancy Sanchez. Daarbij schoot Carlos de jonge Libanees, die na een ar restatie door de Franse politie de commando-eenheid van Carlos had ver raden. en twee leden van de Franse contra-spionagedienst dood. Carlos ontvluchtte. In de flat werden granaten gevonden, gelijk aan die welke het Japanse Rode Leger had gebruikt bij de gijzeling in de Franse ambassade. De granaten waren IK &P OP VAKANTIE (Van onze correspondent Karl Breyer) Na een der meest problematische Jaren in de geschiedenis van de Orga nisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE), onder voorzitterschap van de Oegandese president veldmaarschalk Idi Amin, zijn de ministers van bui tenlandse zaken van de lidstaten thans voor het eerst buiten het Afri kaanse vasteland bijeengekomen. Onder voorzitterschap van de minister-president van Mauritius, sir Seewoosagur Ramgoolam, zullen de staatshoofden van Afrika zich op nieuw en in hoofdzaak met de ont wikkeling in Zuidelijk Afrika en met name in Rhodesiè, Namibië en Zuid- Afrika zelf bezighouden. Afgezien van een scherpe veroordeling van de bloedige gebeurtenissen in So- weto bij Johannesburg zal het onder werp „Zuid-Afrika" praktisch van het begin tot het einde op de agenda van de ministers, maar ook op de lijst der staatshoofden staan, die op 2 juli met hun beraad zullen beginnen Reeds nu hebben de ministersover vijf punten gediscussieerd die zeker ver strekkende gevolgen zullen hebben als ztf werkelijk worden doorgevoerd. Een der Afrikaanse gedelegeerden zei dan ook „Als wij dit alles gaan invoeren, betekent dit dat wij sancties op onszelf gaan toepassen, want ten minste de helft van de leden van de OAE kan dergelijke politieke beslissingen ne men terwille van de economische rea liteit" Desondanks eisen de „haviken" - de mannen van de harde lijn - dat geen sport meer wordt bedreven met lan den. die op welke wtyze dan ook spor tieve banden onderhouden met Zuid-Afrika. dat alle Westerse landen die handelsbetrekkingen met Zuid- Afrika hebben, op een zwarte lijst wor den geplaatst en door Afrika worden geboycot, dat aan alle internationale luchtvaartmaatschappijen die naar Zuid-Afrika vliegen geen landings rechten worden verleend. Hierdoor zullen vooral de Bntish Airways, de Westduitse Lufthansa, de KLM, de Pan American. Al Italia en de Franse Uta worden getroffen Verder willen de ministers thans meer dan ooit steun verlenen aan de in Zuid-Afrika verbo den bevrijdingsorganisaties om met wapengeweld de Zuidafrikaanse rege ring omver te weipen Ook zal de conferentie over doeltref fende maatregelen tegen Frankrijk moeten beslissen als dit land voort- gaatomaanZu id-Afrika verder steun te verlenen bij de bouw van kerncen trales. Nieuw-Zeeland wordt als eer ste land getroffen door een maatregel van de OAE wegens zijn sportieve be trekkingen met Zuid-Afrika. Op het ogenblik is een Nieuwzeelands rugby-team, de „AH Backs" op toer- nee (van 30 juni tot en met 18 septem ber) door Zuid-Afrika. De staten van de Organisatie van Afrikaanse Een heid hebben thans gedreigd de Olym pische Spelen in Montreal te zullen boycotten als Nieuw-Zeeland niet van deelneming wordt uitgesloten. Van de 48 staten die lid zijn van de organisatie, zijn op het ogenblik slechts 35 in Port Louis vertegenwoor digd. ZIJ accepteerden inmiddels ook een resolutie van Ghana, waarin ge zegd wordt dat thans de tijd is geko men om een oorlog tegen Zuid-Afrika te beginnen. Op de agenda staan uit eindelijk nog twee andere punten, namelijk de komende onafhankelijk heid van de laatste Franse kolonie in Afrika, het zogenaamde territorium der Afars en Issas. beter bekend als Djiboeti; en de strijd om de vroegere Spaanse Sahara. Reeds aan het begin van de conferen tie maakte Mauritius duidelijk aan welke kant dit land als gastheer staat. Een afvaardiging van het „Polisario"-bevrüdingsfront, die met Algerijnse paspoorten op het vliegveld „Plaisance" arriveerde, werd onmid dellijk weer de woestijn ingestuurd. „Zij zijn geen vertegenwoordigers van een onafhankelijke Afrikaanse staat, reizen met valse paspoorten en zijn niet uitgenodigd", zo luidde de offi ciële verklaring. Het is begrijpelijk dat de Algerijnen, die zowel een zwak hebben voor de Spaanse Sahara alsook voor de Polisario organisatie, meer dan kwaad zijn en gedreigd hebben, om niet aan de conferentie deel te nemen. Ook minister-president Leopold Senghor van Senegal dreigde niet aan de topconferentie deel te nemen. Er bestonden namelijk plannen van de radicale vleugel in de organisatie om de bijeenkomst in Mauritius te sabote ren wegens de belangrijke economi scher relaties tussen dit land en Zuid- Afrika Senghor behoort nog steeds tot een van de voorstanders van dialoog en is zeker een van de leiders die hopen dat men tot een samenwerking met de re publiek Zuid-Afrika inzake Rhodesië zal komen. Hij eis ie uitdrukkelijk dat de conferentie in Pert Louis plaats vindt of helemaal niet. Mauritius zelf heeft inmiddels alles gedaan om alle sporen van Zuidafrikaanse „aanwe zigheid" te doen verdwijnen. Tot en met 5 juli mogen geen Zuidafrikanen het land binnenkomen. In de hotels zijn toiletpapier en zeep uit Zuid- Afrika verdwenen. De wijnkaarten met Zuidafrikaanse wijnen werden nieuw gedrukt en de uit Kaapstad geimporteerde dranken heten nu „vi nos Mauricien". De levensmiddelen en andere lekkernijen voor de rond 2000 deelnemers werden eveneens uit de apartheidsstaat geimporteerd. Zij werden echter alle - voor zover dit no dig was - voorzien van nieuwe etiket ten Toeristen Sir Seewoosagur Ramgoolam, die een hindoe is. wil niemand pijn doen, ook de Zuidafrikanen niet. Officieel zijn er weliswaar geen toeristen meer uit de Boerenrepubliek, maar in werke lijkheid verblijven zij ook thans in de door Fransen opgebouwde „Club Me- diterranee". In elk geval is het zo, dat 75 procent van dc toeristen op dit ei land uit Zuid-Afrika komt, en ook de lonen die 20.000 „gastarbeiders" uit Mauritius in de haven van Durban ontvangen en gedeeltelijk naar huis sturen, zijn niet te versmaden. Met een zekere handigheid stuurt Ramgoolam dan ook zijn 1920 vier kante kilometer groot staatsschip langs alle rotsen, klippen en bedrei gingen heen. Desondanks vragen vele burgers van Mauritius zich af wat dit „gedoe" om Afrika's eenheid eigenlijk moet. Zestig percent van de bevolking is Indiër, 25.000 zijn Chinezen en de rest kleurlingen. In totaal wonen er 846.000 mensen op dit eiland. Voor de meesten van hen is het Afrikaanse continent ver weg en de Organisatie van Afrikaanse Eenheid slechts een voorbijgaand verschijnsel. Het ont- breekt er nu nog aan dat veldmaar- schalk Idi Amin van Oeganda, die slechts met tegenzin zijn ambt als 1 „president van Afrika" wil opgeven, nieuwe problemen schept. Volgens de statuten van de OAE wordt i het staatshoofd van het land waar de topconferentie plaatsvindt, automa tisch voor een jaar lang de nieuwe pre sident. Het lijkt er op dat Idi Amin met I het argument dat Mauritius nog steeds een lid van het Britse Gemene best en de Engelse koningin dus het eigenlijke staatshoofd is, de macht over de organisatie in eigen handen wil houden. Niet voor niets heeft de gene rale staf van het Oegandese leger dan ook inmiddels veldmaarschalk Idi Amin tot levenslang staatshoofd be noemd. J

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 4