Hormonen
in strijd
tegen
insekten
Pinksterbewegingen
Om het hart van een kind
Gunstige bestrijdingsmiddelen
ZATEHÜAG o JULI 1S76
zaterdagkrant
Kardinaal Suenens, de aartsbisschop van Mechelen, is in Amerika zot*,
onder de indruk gekomen van de charismatische beweging, dat hij onder deri
hoogwaardigheidsbekleders waarschijnlijk wel mag worden gezien ah dt
kampioen van deze stroming in Europa. Een paar maanden geleden konden
lezen dat hij in Brussel een eharismatisch centrum heeft geopend. Het merk
waardige is dat deze beweging tot nu toe betrekkelijk weinig aanhang vondn
de kerk van Rome. Ze kwam meer op in de protestantse kerken. Historisch is dj
ook wel te verstaan. De leer van de H. Geest is door het protestanti-me to;
meerdere ontwikkeling gekomen. Bijna van het begin afaan is de Reformatie
begeleid door groepen die vonden dat de reformatoren niet ver genoeg gin?n
bij hun terugkeer naar de oud-christelijke gemeenten zoals we die vinden in hn
Nieuwe Testament. Naast de Doopsgezinden in Zurich, hadden zij al spnedirtj
maken met allerlei geestdrijvers, die zich beriepen op de leiding van dt
H.Geest.
Nu was het waarlijk niet voor de eerste
keer dat de kerk met geestdrijvers te
maken kreeg, maar door uitbanning
en vervolging was hen zwijgen opge
legd. De kerkhervormers kwamen
voor de vraag te staan of deze bewe
gingen die vonden dat de hervorming
van de kerk halverwege was blijven
steken in en naast de kerk konden
worden toegelaten Zij hebben hierop
ontkennend geantwoord Maar dit
noodzaakte hen wel zich rekenschap
te geven van datgene wat de derde
persoon in de Drieéenheid is en doet.
Voor de R.K. Kerk was dit minder no
dig. In de apostolische geloofsbelijde
nis spreekt de kerk uit te geloven in de
H.Geest. Onmiddellijk daarop volgt:
ik geloof een heilige katholieke kerk.
Voor Rome zijn het werk van de
H.Geest en de kerk altijd zeer nauw
met elkaar verbonden geweest, zo
nauw, dat men het werk van de
H.Geest praktisch alléén kon zien in
de kerk die beschikte over de ganade-
middelen. De charismatische bewe
gingen hebben tot nu toe, in Europa
althans, weinig vat gehad op rooms-
katholieken. Het opmerkelijke bij
Kardinaal Suenens moet zijn dat er bij
hem iets van de oude stellingname
doorbroken is. Hij heeft aan de andere
zijde van de Atlantische Oceaan in ei
gen kerk iets gezien, geproefd, van
deze beweging, zodat hij er door ge
grepen is en nu probeert dit in eigen
land over te planten. Hij doet dit ook
niet zonder succes. Wie bij onze zui
derburen vraagt wat er kerkelijk
gaande is, krijgt te horen van die cha
rismatische beweging. Maar hij krijgt
tevens te horen dat het geen beweging
is die zich alleen in de kerk van Rome
afspeelt. Bijna van het begin afaan is
ze interkerkelijk van aard geweest en
dit zal voor de kardinaal wel eens pro
blemen met zich meebrengen, want
charismatische bewegingen staan
over het algemeen nu niet bekend als
steunpilaren van de kerken als institu
ten.
Een paar maanden geleden is in de
Jaap Edenhal te Amsterdam het feit
herdacht dat 70 jaar geleden in ons
land de eerste pinkstergemeente werd
gesticht. In het verslag over deze bij
eenkomst konden we lezen dat de eer
ste pinkerstergemeenten „op uiterst
gespannen voet leefden met andere
kerken". Die tijd is dan nu voorbij, zo
werd er verder opgemerkt door verte
genwoordigers van verschillende ker
ken die bij deze herdenking aanwezig
waren. „Wij staan tegenwoordig ge
lukkig heel anders tegenover elkaar en
er bestaat ook in de kerken grote be
langstelling voor het werk van de
H.Geest.'' Zo meldde het verslag dat
we lazen. Ik geloof niet dat er in ons
land veel kerken zijn die niet op de een
of andere manier te maken krijgen met
leden die zich zowel tot de charismati
sche beweging als tot de pinksterbe
weging aangetrokken voelen. Uit het
verslag stippen we verder nog aan dat
er over deheel de wereld minstens 20
miljoen christenen tot de meer tradi
tionele pinkstergemeenten behoren.
Aldus de Zwitserse voorzitter van de
Europese pinksterbeweging. Een Ne
derlandse zendeling vertelde dat de
pinkstergemeenten in ons land onge
veer honderd zendelingen in het veld
hebben. ..Pinkstermensen moeten
zendingsmensen zijn!"
det was gedurende de eerste werel
doorlog dat we van een vriend een ver
slag hoorden over een bijeeenkomst
van de pinksterbeweging die hij had
meegemaakt op het eiland Terschel
ling. De bekende G.R. Polman een
maal leider van de Kweekschool van
het Leger des Hcils in ons land, had cr
de leiding. Hij had er ook meegemaakt
de glossolalie. het spreken in tongen
als eenmaal op het Pinksterfeest in Je
ruzalem. Alles had op hem een ver
warde indruk gemaakt, maar wat hij er
zoal van vertelde maakte me wel
nieuwsgierig. Het duurde enige jaren
eer er zich een gelegenheid voordeed
om zelf eens zo'n bijeenkomst mee te
maken. Toen een van de aanwezigen
de Geest kreeg, veranderde de tot dan
toe rustige bijeenkomst. We zijn weg
gegaan met de vraag: wat wil toch dit
zeggen? Nadien zijn we nog twee keei
met de pinksterbeweging in aanraking
gekomen. De iaatse keer heeft de deui
dichtgedaan. Deze bijeenkomst stond
onder leiding van een vrouw. Van glos
solalie was hier geen sprake. De leid
ster zei van zich zelf de geestesdoop te
hebben ontvangen en ze ging ervan uit
dat alles wat zij zei een spreken was
door de H.Geest. Daarvoor had een ie
der het hoofd te buigen en wanneer hij
dit niet deed was dit strijden tegen de
H.Geest.
Dit was zo de indruk die deze samen
komst op my maakte. Voor mij kwaal
hier naar voren het gevaar dat er u|
zulke bewegingen kan zitten en da
door de reformatoren reeds is gezieal
Het gaat dan om een relatie tussends
H.Geest en de individuele mens. m?:
uitschakeling van de kerk mei haai;
traditie, haar woord en genademidde
len. Door het inwendige woord, b;
..inward light", zoals de Engelsen hr
zeggen, wordt de zekerheid verkrege'
en daarmee in verband wordt dan g*
zien de gave der profetie. Zo wordt g*
schapen wat iemand eens genoem
heeft een ..geestesaristocratie'02
meteen zekere minachting neerzietof
kerken. De charismatische bewegin;
zal zoiets met doen. Deze wil juist we
ken in de kerken. Wie het maandbls
„Vuur" leest, weet dit.
Nu willen we onmiddellijk toegeven:
dat deze laatste ervaring een slecht
voorbeeld is geweest. Maar daarultü
toch wel te verklaren de grote ver
scheidenheid die er in de pinkster!»
weging bestaat. Telkens weer zijn ai
nieuwe groeperingen onder de spirit»
listen ontstaan. De secretaris genera*;
van de N H. Kerk. dr A. v d. Heuvel!
heeft onlangs gezegd dat hij oecun»;
nische beweging en pinksterbeweging
in één adem kan noemen Voor het
behoren deze twee bij elkaar Zulk est
woord zou op de herdenklngssamt;-
komst in de Jaap Edenhal goed gevl
len zijn. want het leek daar wel op of e
geen vuiltje aan de lucht was tus.se
deze twee. Nu zijn er uit de pinkster
beweging kerken ontstaan, in soi&l
mige werelddelen, in Zuid-Amerika e
Afrika, zelfs grote kerken. Enige tra:
hen hebben zich aangesloten bij c:!
Wereldraad van Kerken. Maar er zij:
anderen die de Wereldraad schuwe
als het grootste kwaad dat denkbaai
is, want daar wordt, volgens hen, al!:
vuur van de H. Geest gedoofd, evenal
in vele kerkinstituten. Toch zullen m
er goed aan doen te vragen of den
twee bewegingen, de charismatisch
en die van de pinkstergemeenten, iet
voor ons te betekenen hebben.
Wat is het werk van de H. Geest? D:
was de vraag waarvoor de reformat'.-
ren stonden. Zij hebben er het an;
woord op gegeven dat de H. Geesten
door het Woord heenleidt naar Chr_-
tus en ons deelachtig maakt aan ds:-
gene wat God ons in Hem gegeve
heeft. Wilt ge een ander antwoord.les
dan antwoord 53 van de Heidelbergsc
Catechismus. Dat is het antwoonfdat
de kerken van reformatorische tw.-
sprong nog altyd geven. Geeft ditant:
woord de rechte bezieling, of is hetnie:
meer dan een formule voor ons gewor
den? Kunnen we missen de doop dw;
de H. Geest, de doorbraak van de E
Geest, waarmee de charismatiscfctj
bewegingen de kerken altijd weer cod
fronteren?
Enige maanden geleden ontvinger
we een schrijven van een lezer die w
persoonlijk niet kennen, maar van we-
we vermoeden dat hij betrekkingel
heeft met een charismatische bewr
ging. Hij noemt zijn vrij lange brief eer
meditatie over het artikel in deze iw
briek over kerk en secte. Uit zi
schrijven blijkt een zekere teleursttj
ling over de kerk. De schry ver consttj
teert gemis aan gehoorzaamheid aï
het Evangelie. Dit kunnen we begr-
pen. want waar is die niet? Wie t:
zichzelf nagaat, zal dit ook kunne
constateren. Het vlees is zwak. De ge
dachte is ook bij hem opgekomen of<i
herders wel de ware herders zijn. Wat;
neer de schapen door hen de stem vt
de Goede Herder niet horen, gaan df
schapen dwalen. De oorzaak ziet hij*
het begeren naar meer Ook dit B
waarlijk geen nieuwe klacht. Maar da
stelt hij de vraag:„Wordt de zaak ra
gediend door de kerk dan maar
schrijven en een alternatieve kerk tf
stichten?" Maar al te gemakkelijk
worden zo de schriften naar eigen Ira
zicht uitgelegd. En na herinnerd fc
hebben aan de uitzending van de diH
cipelen in Lukas 9. gaat de briefcehra
ver voort: „Het criterium van deze om
dracht is. om het Evangelie te verkosl
digen daar, waar men bereid is naardl
boodschap te luisteren." Toen Jen»
de schare zag. werd Hy met innerlüs
ontferming bewogen. „Dit onUieól
mij het recht om mijn plaats te vera
ten in de kerk waarvan ik deel uitman1
en mij de opdracht om met de kind-
ren van het Koninkrijk uil. de an dra
kerken op weg te gaan.1 Zo nu kunnd
we er vrede mee hebben als lemar,:
zijn eigen kerk niet spaart, harde (to
gen meent te moeten zeggen en tod!
zijn plaats in de kerk niet verlaat
de mens ziet aan wat voor ogen is. maar de he.tit: ziet het hart aan
Samuêl 16:7b
De profeet Samuêl is op zoek naar een koning. Het moet een van de zonen van Isciï
Bethlehem zijn God zelf zal hem wel zeggen wie Tijdens een spcaa
bereid feestmaal laat Isai zeven zoons iwat een zegen!) opdraven. Qua postuur en gehch
lijken dat Isai stuk voor stuk geschikte kandidaten voor het koningschap Daar komt i
oudstewal een kerel - wat een houding.' En Samuêl grijpt al naar de olieboom om hes
zalven, maar God zegt - let niet op zijn uiterlijk - daar komt het niet op aan. het gaal or. w
innerlijk-om het hart! Ook de volgende is het met en dederdeook niet. Zo paradeert hec!&
zegen van zeven zoons voor Samuel langs. Een Koning is er niet bij. Wat nu? h er -'oc ee
zoonInderdaad, dat moet Isai toegeven Hij is op het landen zorgt voor de sc;. epen BI 1
met opgeroepen voor het feest. Vond vader hern goedgenoeg voor het werk 1 ar hecterMS
niet voor het koningschap? Waarom nas hij zo achteruit gezet? Was hij met tot dat uttgt
groeid wat zijn vader zo graag zag'' Geneerde Isai zich voor hemHoe het zij hij ucri
alsnog gehaald en meteen laat God Samuêl weten: deze is hetZalf hem! Voor de ogen ra
zijn vaderen zijn zeven grote broers wordt de kleine David de gezalfde des Heren. En strcfi
zal hij Goliath doden, terwijl zijn flinke broers hun hart vasthouden
Hoe zien wij onze kinderen? Wat hebben wij met hun voor? Moeten het machtige ment*
worden, uitstekend boven de middelmaat'' Groot m wetenschap of bezit'' Dat is David (A
geworden! Toch zien we m dit verhaal dat het meer gaat om het .hart'dan om het .aanzit*
We kunnen onze kinderen lotaanzienlijkemensen opkweken, al of met geforceerd. Zeklcs
stomen naar óns ideaal: door ze bijv. scholen te laten volgen, die wij ons ideaal, stellen, w®
die iets of ver boven Mn niveau liggen. Vergeten we niet dat kinderen ook nog een eigen ha'
hebben. En dat God het hart aanziet! We hebben onze kinderen niet gekregen om ze grool'
brengen voorde .buitenkant'. Maar om ze mensen met een hart te laten worden. Een harte
recht is voor God De wereldgaat tenonderaan uiterlijk vertoon Zesnakt naar mensen «t
een hart'Overweeg dat eens rustig, vóórdat het nieuwe prestatiejaar begint Het gaatomU
hart van het kind. J.G. Arensman, v.d.m. KamperbOH
Er wordt tegenwoordig heel wat gif gespoten. Tuinders en
kwekers raadplegen de veelkleurige spuitkalenders van
de chemische fabrieken om te zien waarmee te spuiten
tegen onder andere appelbloesemkever, wintervünder.
bladroller, spinselmot. voorjaarsuilen, bloedvlekkenluis,
fruitmot en nog wel een dozijn andere insekten. Twintig,
dertig keer per seizoen moet de spuit erover. Niet dat de
meesten van hen niet liever anders zouden willen, maar
wat dan?
De laatste jaren is erin de insektenbestrijding al heel wat
veranderd. De meest persistente middelen, die niet in de
natuur afgebroken worden, maar in het milieu blijven en
daardoor een gevaar opleveren voor andere dieren en
uiteindelijk ook voor de mens, zijn verboden, zoalddt
Het gebruik van uiterst giftige stoffen, zoals parathion, is
aan banden gelegd.
In de researchlaboratona wordt ijverig gezocht naar
middelen die selectief werken, dat wil zeggen die alleen
het schadelijke insekt bestrijden en verder geen nadelige
invloed uitoefenen op plant, dier of mens.
Dank zij de ontdekking van de insektenhormonen is men
nu inderdaad in staat een nteuw soort bestrijdingsmidde
len te maken met deze gunstige eigenschap. De perspec
tieven zijn veelbelovend, zo blijkt uit een gesprek dat een
medewerker had met dr. H. Schooneveld van het Labora
torium voor Entomologie insektenkundevan de Land-
bouivhogeschool in Wagemngen.
(Door drs. Vera de Meester)
WAGENINGEN - Insekten beheersen nu nog de mens en niet
omgekeerd. Insekten veroorzaken nog ernstige schade aan de
wereldvoedselproduktie op het veld en aan de wereldvoedsel
voorraad in de opslagruimten. Bovendien zijn insekten nog
steeds actieve overbrengers van ziekten als malaria en slaap
ziekte.
De oude opvatting dat alle schadelijke insekten moeten worden
uitgeroeid en dat bestrijdingsmiddelen 100 procent doding moe
ten geven is voor wat de plaaginsekten betreft verlaten. In een
aantal gevallen is men nu tevreden met een doding van 90 pro
cent. De rest mag in leven blijven, zodat de natuurlijke roof-
vijanden nog aan de kost kunnen komen en niet bij gebrek aan
voedsel de hongerdood sterven. Het is namelijk gewenst dat er
steeds een strijdbaar legertje roofvijanden paraat staat om in te
grijpen zodra de schadelijke insekten zich gaan vermeerderen.
Het hanteren van natuurlijke roof- bestrijdingsmiddelen op het verstoren
vijanden is één van de pijlers waar de
zogenaamde geintegreerde bestrij
ding van plagen op berust. Daarnaast
bestaan de vele chemische bestrij
dingsmiddelen en er wordt hard ge-
werkt aan de ontwikkeling van bio-
logische methoden. In de toekomst
zullen we dan beschikken over een
groot aantal verschillende bestrij
dingsmiddelen, die op elkaar afge
stemd (geintegreerd) kunnen worden.
Uitgangspunt daarbij zal zijn de
leefwijze van het insekten de eis dat
de natuurlijke levensgemeenschap
pen zo veel mogelijk intact worden
gelaten.
Deze nieuwe benaderingswijze van de
geintegreerde bestrijding is ontstaan
als reactie op het klakkeloos gebruik
van chemische middelen, die gevaar
opleveren voor het milieu en voor hen
die ermee spuiten en die uiteindelijk
ook nog met zich meebrengen dat de
insekten er bestand tegen worden.
Verschillende insektensoorten zijn in
tussen al minder gevoelig voor vergif.
Zij zijn nog slechts te bestrijden door
met steeds hogere doses van het be
strijdingsmiddel te werken
Geen wonder dus dat in de wereld van
entomologen (insektenkundigen)
voedselproducenten en instanties
voor volksgezondheid de ontwikke
ling van geheel nieuwe bestrijdings
middelen met veel belangstelling
wordt gevolgd en begeleid Het gaat
om kunstmatig samengestelde stof
fen. die de groep van insekten op bio
logische wyze verstoren In dit opzicht
hebben deze stoffen dezelfde werking
als een der insektenhormonen. het zo
genaamde juveniel hormoon. In vak-
kingen wordt er veel over gesproken
en geschreven, maar daarbuiten is
over deze stoffen nog weinig bekend.
Ze zijn nog niet op de markt, althans in
Nederland nog niet, ze hebben nog
geen naam, alleen nog maar een code-'
nummer.
Veldproeven
Momenteel worden in ons land enkele
van deze stoffen uitgetest op hun
waarde voor de praktijk. Dit gebeurt
onder leiding van leden van de Werk
gemeenschap Geintegreerde Bestrij
ding van Plagen - TNO" Een belangrijk
deel van het onderzoekswerk dat hier
aan voorafgaand moest worden ver
richt gebeurde in het Laboratorium
voor Entomologie van de Landbouw
hogeschool in Wageningen. waar dr. H
Schooneveld en enkele medewerkers
veel onderzoek hebben ged aan naar de
werking van insektenhormonen
Schooneveld vertelt dat na enige jaren
van voorbereidend werk met veld
proeven op kleine schaal, nu, voor de
zomer van 1976 een groot programma
is opgezet In zes boomgaarden, ver
spreid over het land (in de Betuwe, de
Flevopolder en in Zeeland (te Wilhel-
minadorp), elk van minstens één hec
tare. wordt op commerciële basis ge
werkt met een middel van Zwitsers fa
brikaat. Het wordt In de proefpercelen
getoetst op de bestrijding van de
vruchtbladroller op appelbomen.
Mocht de schade aan de appels van de
proefvelden groter zijn dan de schade
op percelen met de gebruikelijke che
mische bestrijding, dan ontvangen de
fruittelers daarvoor aan het einde van
het jaar een schadevergoeding.
De werkgroep die dit testprogramma
uitvoert bestaat uit medewerkers van
vier onderzoekinstellingen het Labo
ratorium voor Entomologie van de
Landbouwhogeschool, het Instituut
voor Planteziektenkundig Onderzoek
in Wagemngen, het proefbedrijf De
Schuilenburgh in Lienden (Betuwe 1 en
het Proefstation voor de Fruitteelt in
Wilhelminadorp. De leiding berust bij
ir. J. P. van der Molen van het Instituut
voor Plan teziektenkundigOnderzoek.
Wat zijn dat nu voor nieuwe middelen
die worden getest? Waarom zijn ze zo
veelbelovend? volgens dr. H. Schoone
veld berust de werking van de 1
het insektelichaam van natuurlyke
processen, die samenhangen met de
groei en de ontwikkeling. Vandaar hun
algemene naam. insektengroeiregula-
toren. kortweg IGR.
Die groei heeft voornamelijk in de lar
vestadia van het insekt plaats. Rup
sen groeien, vervellen, groeien weer.
tot ze na een aantal vervellingen gaan
verpoppen. In het popstadium gaat de
groei verder in de aanleg van vleugels,
vliegspieren, poten en monddelen. Na
het uitkomen van de insektepop of
cocon, dus bij het verschynen van de
vlinder, kever, mug of vlieg is de uit
wendige groei geëindigd. Binnen in
het lichaam heeft dan nog wel de eï-
vorming plaats.
Hormonen
Het. vervellen, een belangrijk gebeuren
tijdens de groei, gaat niet vanzelf: het
komt tot stand onder invloed van stof
fen - hormonen - die door klieren ir. de
kop en hetborststuk worden gevormd.
Deze hormonen zijn nog niet zo lang
geleden ontdekt Tien jaar terug is de
gedachte geopperd om ze te gebruiken
tegen het dier zelf.
Een van de insektehormonen is het
zogenaamd verveUingshormoon. dat
by larven en poppen de vervelling op
gang brengt. Het andere is het juveniel
hormoon; dit zorgt ervoor dat een
larve na een vervelling een larve blijft.
In het laatste larvestadium is het ju
veniel hormoon normaliter niet meer
aanwezig, zodat de rups kan gaan ver
poppen Voegen we het juveniel hor
moon in dat laatste larvestadium ech
ter kunstmatig toe. dan zal de rups
proberen nog een extra keer te vervel
len naar een rups toe. Meestal ontstaat
dan een gedrocht dat het midden
houdt tussen een rups en een pop, die
ten dode is opgeschreven en die dus
geen nakomelingen voortbrengt.
De laatste jaren is in de entomologi
sche laboratoria over de hele wereld
veel kennis verzameld over werking en
samenstelling van het juveniel hor
moon. Resultaat daarvan is dat nu
stoffen kunstmatig kunnen worden
samengesteld die chemisch meer of
minder lijken op insektehormonen en
die de werking daarvan in velerlei op
zicht nabootsen Vandaar dat zij de
naam mimetica kregen Hun werking
is eender, maar vaak duizenden malen
steyker dan echte.insektehonnor.eii
Deze mimetica worden nu als insek
ten groeiregulatoren gebruikt
Insektengroepen
Momenteel worden zo'n tien IGR's
uitgetest voor de verschillende insek
tengroepen: muggen, vlinders, kevers,
luizen Het is bijzonder van belang dat
de IGR's selectief zijn: elk IGR werkt
op een beperkte groep insekten en laat
de andere ongedeerd. Dat betekent
een geweldig voordeel boven de con
ventionele middelen, die immers
meestal „breedwerkendzijn. dat wil
zeggen vele soorten insekten tegelijk
raken plaaginsekten en hun parasie
ten. onze vijanden én onze vrienden.
Het IGR dat nu tegen de vruchtblad
roller wordt gebruik t laat sluipwespjes
die op de rupsen parasiteren waar
schijnlijk ongemoeid
De jonge rupsjes van de vnichtbladrol-
ler hebben zich in de eerste hete dagen
van mei snel ontwikkeld, zodat de
meeste in de tweede week van mei het
vierde larvestadium hadden bereikt,
sommige reeds het vyfde en tevens
laatste Er is toen in de zes proefbe
drijven gespoten methetlGR-middel.
De jongere rupsen hadden daarna nog
even tijd zich te ontwikkelen, wanthet
middel blijft een paar weken zyn wer
king houden voordat het onder andere
door invloed van ultraviolet Ücht uitr
eenvalt.
Het beste tijdstip van bestrijding is
het moment waarop het grootste deel
van de rupsen in het vierde of vijfde
vervellingsstadium is. dus zo kort mo-
Zo ziet hel schadebeeld eruit dal de grote appelroller veroorzaakt.
gelijk voor de verpopping Dat is de
gevoeligste fase voor IGR. Het vol
wassen dier is doorzijn beweeglijkheid
niet zo geschikt om te bestrijden. Het.
eerstvolgende gevoelige moment is
dan weer het ei-stadium.
De IGR's hebben voor diverse insek
ten een directe eidodende werking. De
eieren komen 11a bespuiting niet uit.
Als volwassen dieren geraakt worden,
komen de eitjes die zij nog leggen
evenmin uit. (Een belangrijke vraag is
thans dan ook of de honingbij, die tij
dens de bloei zo'n gewichtige rol
speelt, niet ook tevens ongewenste
IGR-gevolgen oploopt Onderzoek
daarnaar is gaande. 1
Resultaat afdoende
In Nederland worden de IGR's nog ge
toetst. in Amerika vinden zij al be
paalde toepassingen, speciaal bij de
muggen- en vliegenbestrijding. Door
periodiek hoge waterstand van enkele
rivieren ontstaan moerassen langs de
oevers waarin snel muskietenuitbar
stingen ontstaan. Over deze gebieden
wordt het IGR-middel gespoten, vaak
vanuit vliegtuigen, in een dosis van
slechts 100 gram per hectare. Het re
sultaat is afdoende
Veel succes wordt ook geboekt met de
bestrijding van irritante en schade
lijke vliegen op vee. Bij koeien gaat het
dan niet alleen om vliegenbestrijding
in de stallen, maar ook in de wei Het
uitgestrekte grasland zou men daarby
vanuit de lucht kunnen besproeien,
maar in dit geval is er een efficiëntere
methode, dank zij het feit dat het
IGR-middel onschadelijk is voor de
koe zelf. Als de koe gemiddeld per dag
0.7 milligram van de stof binnenkrijgt,
hetzij via likzout, hetzij via het voer,
worden de vliegen er effectief mee be
streden. Het IGR-middel komt dan
namelijk in werkzame vorm in de
koeievla terecht waar het zijn werking
heeft, op de eitjes die door vliegen
hierin worden afgezet.
De IGR-middelen kunnen dank zij
hun onschadelijkheid voor plankton,
vissen en anderé waterorganismen
ook van grote betekenis worden voor
de muggenbestrijding. Dat zou een
groot voordeel betekenen bij de natte
rijstcultuur in de tropen
Mogelijkheden
Hoewei dr. Schooneveld zichzelf geen
man van de praktijk noemt maar van
het laboratoriumonderzoek, wil hy
toch wel iets zeggen over de toepas
singsmogelijkheden van IGR's in ei
gen land Bij gunstige uitslag van de
lopende veldproeven ter bestrijding
van de vruchtbladroller verwacht hy
veel van de IGR's voor de fruitteelt.
Voorts denkt hij aan mogelijkheden in
de arbeidsintensieve teelten, zoals bij
gewassen onder glas. Met name zou
den de IGR's een oplossing kunnen
brengen in de strijd tegen de hinder
lijke witte vlieg in kassen met augur
ken en komkommers. De witte vlieg is
intussen resistent tegen de geijkte
middelen.
Ook bladluizen zijn afdoende te be
strijden met een IGR-middel. maar
omdat er bij de bestrijding van de
bladluizen nog van geen noodtoestand
sprake is. is er ook nog geen IGR-
middel voor in ontwikkeling De
.markt is als hel ware nog niet rijp er
voor
Niet alleen voor het verwerven van
overheidsgoedkeuring voor commer
cieel gebruik van een IGR-middel is
veel nodig, ook voor de voorbereiding
van de afnemers, de telers. Het gebruik
van IGR's vereist enige deskundig
heid aan die kant Immers hel gaat
erom dat by een bepaalde ontwikke
lingsfase van de schadelijke insekten
gespoten wordt. Ook het integreren
van IGR-bespuiting met chemische
bestrijdingsmiddelen vraagt veel
kennis van zaken.
De situatie kan voor de teler extra ge-
Hef IGR-middel wordt pér hectare met 1500 liter water verdund en gespoten.
compliceerd worden by gewassen
waarby de consument slechts genoe
gen neemt met produkten zonder
zichtbare aantasting door insekten.
Aangezien de IGR-middelen de insek
ten met direct doden, kan na gebruik
van deze middelen nog enige schade
aan het produkt ontstaan. Dat kan
weer voorkomen worden door samen
met het IGR-middel een snelwerkend
insecticide toe te dienen om een zoge
naamd knock down-effect te bereiken
De „nazorg" kan dan verder weer met
ieen IGR-middel gebeuren, zelfs tot
vlak voor het moment van oogst, ver
koop of consumptie.
Toekomst
Volgens dr. Schooneveld moethetidee
van de spuitkalender hoe dan ook ver
laten worden. In plaats van onmiddel
lijk te kijken naar zo'n kalender om te
weten met wat tegen wat gespoten
moet worden, is het beter zich af te
vragen: hoe ernstig is myn plaag?
Dreig ik boven mijnschadegrens uit te
komen als ik niets doe? Zoja, wat moet
ik dan voor maatregelen nemen?
Wat voor maatregelen genomen zullen
worden als er straks IGR-middelen op
de markt zyn? Of de consument nog
steeds volkomen gaaf fruit zal blijven
eisen? Het zyn nu nog vragen. In ieder
geval zal de onschadelijkheid van de
nieuwe IGR-middelen de consument
kunnen geruststellen. Dat alleen al
maakt dat de toekomst van de insek-
tenbestrydmg er wat gunstiger begint
uit te zien.
Een medewerker van de Landbouwschool 'kooit' een grote appelbladroller.
