HET WARSCHAUPACT LAAT DE NAVO NIET ONBEROERD Neuzen te kort BUITENLANDSE POLITIEK JIMMY CARTER WEINIG VERRASSEND OF ORIGINEEL Sommige leden verhogen gevechts kracht 'V D„ Bebalgrijk Wk ZATERDAG 26 JUNI 1976 ar- i- (Van onze militaire medewerker M. H. von Meyenfeldt) Den haag - De militaire ontwikkelingen binnen het War schaupact laten de NAVO niet onberoerd. De verdere uitbouw van het conventionele militaire machtspotentieel, met name tegenover West-Europa, is voor sommige leden van de organisa tie aanleiding geweest om de gevechtskracht van hun strijd krachten te verhogen. van deze organisatie is: de NAVO- eenheden te beschermen tegen aan vallen in de rug door amfibische strijdkrachten en luchtlandingseen heden van net Warschaupact. Voor deze taak zijn of komen beschikbaar parate veiligheidstroepen en mobili sabele eenheden voorzien van tanks, artillerie en tankbestrijdingsmidde len. Waar de NAVO zich in het bijzonder zorgen over maakt, is het groeiend tankbestand van de Pact strijdkrachten (19.000 in 1975 tegen over 14.000 in 1970) en de verbetering van de versterkingsmogelijkheden van de Russische troepen in Oost- Europa door uitbreiding van de luchttransportcapaciteil. Het aantal militairen dat bij de halfjaarlijkse af lossing van Russische eenheden door de lucht wordt getransporteerd, is sinds 1971 verviervoudigd (nu plus minus 100.000). Duurde in 1972 een dergelijke aflossing nog veertig da gen, in mei van dit jaar werd de ope ratie in veertien dagen voltooid. De ontwikkelingen die de mogelijkhe den van de Oostbloklanden om snel en verrassend op te treden aanzienlijk hebben verbeterd, stellen hoge eisen aan de paraatheid en effectiviteit van de NAVO-strijdkrachten. !De reactie van de NAVO op deze ontwikkelingen is niet gering. Zo heeft Amerika zijn gevechtspotentieel in Centraal-Europa (onder andere hel zevende Amerikaanse leger: plus mi nus 180.000 militairen) uitgebreid met twee brigades (een brigade is 3000 tot 4000 militairen). Een van deze briga des zal worden gestationeerd in de kwetsbare Noordduitse laagvlakte waar in tijd van oorlog ook het Neder landse legerkorps is opgesteld. Dat minister Vredeling een financiële bij drage wil leveren voor de instandhou ding van deze brigade is begrijpelijk. Wij kunnen immers niet garanderen dat in crisissituaties onze eenheden tijdig hun oorlogsopstellingen zullen bereiken. En met de plaatsing van een brigade in de omgeving van Bremen nemen de Amerikanen in feite een deel van onze verantwoordelijkheid over. De Amerikanen hebben de uitbreiding van hun gevechtskracht vooral be reikt door uitdunning van de organi satie achter de operationele eenheden. Een dergelijke exercitie lijkt mij voor Nederland ook wel de moeite waardIk heb stellig de indruk dat bij ons het aandeel van de parate NAVO- eenheden in de totale organisatie aan het afnemen is. Belangrijke militaire ontwikkelingen voltrekken zich ook in West- Duitsland. De defensieplannen voor de komende vijf jaren voorzien in een uitgebalanceerde strijdmacht waarin voor wat betreft de landstrijdkrachten de nadruk ligt op de bestrijding van tanks en gemechaniseerde voertuigen. Het aantal legerbrigades wordt van 33 gebracht op 36 (16 tank-, 17 pantserinfanterie- en 3 luchtlandings brigades). Opvallend is ook de toe name van het aantal anti- tankraketsystemen (545 naar 2500), tanks (2052 naar 2700) en stukken ge mechaniseerde artillerie (540 naar 594). e opzet om de belangrijkste wa pensystemen voortdurend paraat be schikbaar te hebben. Naast deze voor de NAVO bestemde 36 brigades is de Duitse legerleiding al bezig met de verbetering van de territoriale verde digingsorganisatie. De hoofdopdracht De meest opmerkelijke verandering voltrekt zich wellicht in Frankrijk. Naar verluidt heeft de Franse regering onlangs besloten de defensiebegroting in zes jaar te verdubbelen (nu plus mi nus 10 miljard dollar) cn tc brengen van 17 procent op 20 procent van de overheidsuitgaven. De regering beoogt handhaving van de kemwape- nafschrikkingsmacht en verhoging van de gevechtskracht van de in het verleden sterk verwaarloosde conven tionele strijdkrachten. Het is niet uitgesloten dat dit ambi tieuze defensieprogramma stoelt op een wijziging in de strategische opvat tingen van de Franse politieke en mili taire leiders. Werd tot nu toe het Franse beleid vooral bepaald door de ..alles of niets' -politiek bij een directe bedreiging van het Franse grondge bied, de nieuwe koers wijst op een be reidheid om het defensiebeleid te plaatsen in een Europees perspectief. Tegenstanders van de regeringsplan nen zullen de beleidsvoornemens dan ook willen zien als een eerste stap op de weg terug naar de militaire organi satie van de NAVO en als een aantas ting van de nationale zelfstandigheid. Zij tonen daarmee weinig begrip te hebben voor de politiek-strategische realiteit die leert dat, nu Rusland het Westen op het gebied van de kernbe wapening heeft ingehaald, de natio nale zelfstandigheid niet meer te handhaven valt door te blijven leunen op atoomstrijdkrachten. Mijns inziens is de grote betekenis van de Franse plannen dat zij voorwaarden bieden om de rol van kernwapens in de wes terse strategie terug te dringen. Tot voor kort heeft de Franse regering een op dat doel gericht beleid altijd in de weg gestaan. Tot slot een tweetal opmerkingen. De versterking van de as Washington-Parijs-Bonn weerhoudt Nederland er niet van om door te gaan met een beperking van de defensie uitgaven. Weliswaar is het nog niet zo ver dat wij naar de NAVO moeten om kwantitatieve verminderingen aan te melden, maar de kwaliteit van onze defensie-inspanning lijkt wel te wor den aangetast. Ik denk in dit verband aan de invloed van beperkingen op al lerlei gebied, op de geoefendheid van het personeel, de verzorging van het materieel en de uitrusting van de mili taire eenheden. De vraag is welke ge volgen deze uiteenlopende handelwij zen binnen de NAVO voor ons land zal hebben. Ten slotte, de verhoging van de defensie-inspanning door sommige NAVO-landen maaktduidelijk, datwij nog steeds gevangen zitten in het actie-reactieproces op het gebied van wm mmsk# - Het nieuwste Russische landingsvaartuig, de Ropucha, dat ongeveer 250 man kan vervoeren en ca. 2500 ton meet de bewapening waarvan niemand de afloop kan voorspellen. De pogingen om dit proces onder controle te krij gen, zijn tot nu toe weinig succesvol geweest. De gesprekken tussen Ame rika en Rusland over de beperking van de strategische bewapening en tussen NAVO en Warschaupact over weder zijdse troepenreducties, hebben nog maar weinig opgeleverd. De militaire ontwikkelingen in Ame rika, Frankrijk en Wesl-Duitsland, hoe noodzakelijk ook, mogen er niet toe leiden dat wij uit het oog verliezen dat onze veiligheid tenslotte alleen maar kan worden verzekerd door de inspanning van Oost en West. oro voor wat betreft de belangrijkste wapen systemen tot overeenstemming te komen over onder andere gemeen schappelijke plafonds, vervangings- voorwaarden en kw aliteitseisen. Vei ligheid door meer bewapening alleen, blijft een wankele zaak. ELKOM IN BELGRADO OM AANLEIDING VAN EUROPEES CUP IN VOETBAL. Zo luidde de charmante aanhef van een klein drukwerkje dat ten behoeve van de Nederlandse gasten bij hel Eu ropees voetbalkampioenschap was vervaardigd, en wel door de Toeristishe Maatschappij van Belgrado. „Welgeerd onze gasten. Onze wens is dat uw verblijft in Belgrado prettig zijn en beter kennis maken met onze stad. Daarom wij habben deze informa ties voor uw voorbereiden met ad- resen van information centrum, maatschappijen en instelingen, waar kunnen uw alle informaties krijgen". Een handig werkje dus met hoofd stukjes als „Bebalgrijk telefoonen en adressen" en „Rijden regime", immers „in dags van opening half- finale en finale een man moet voor volgende veranderingen weten", zoals „aanplaken prijs voor auto bussen 200 din. en voor wagens 150 din. zijn". De aandacht wordt onder meer ge vestigd op het uitgaanscentrum Skadarlije: „In avond tijd - „Skadarlije" - een oude boemen deel van de stad. in deze dags bijzonder interessant wil een rijke programa en grote keuze van huiselijk voedsel specialiteiten uitstrekken". Ve, ertalingen zijn op hun best met de verkeerde kant van gobelins te vergelijken, is een uitspraak die zowel aan Dante als aan Cervantes wordt toegeschreven. En Dolf Ver spoor heeft eens gezegd: „De verta ler is iemand die bij een keus van vijf equivalenten voor het zesde kiest". In het bovenstaande geval lijkt, de vertaler pas voor de ne gende oplossing te hebben geko zen, en in ieder geval heeft h(j niet naar punt 2 van de Erecode van het Nederlands Genootschap van Ver talers gehandeld, dat als volgt luidt: „Zij nemen slechts opdrach ten aan waartoe zij de vereiste ken nis bezitten". Moeten we dan aannemen dat het nobele werk in dit geval door een beunhaas is gedaan, door een gas tarbeider die twee jaar in ons land heeft gewerkten zich erop beroemd heeft dat iedereen in Rotterdam hem uitstekend kon verstaan? Informatie bij de heer Roeffen van de Nederlandse ambassade in Bel grado leerde me, dat er van beun hazerij geen sprake was (helaas). Hij had ook al geinrormeerd waarom de „Toeristishe Maat- schappij van Belgrado" niet even bij de ambassade was langsgeko men, dan had men daar gratis en voor niks vooreen deugdelijke ver taling gezorgd, maar het verbaasde antwoord was, dat de vertaling door het officiële Genootschap (Drustvo) van Vertalers in Bel grado was vervaardigd. Niet alleen genoemd drukwerkje overigens, maar ook het officiële programma verraadt dezelfde vaste hand van vertalen. Dr. Artemio Franchi, pre sident van de UEFA, schrijft hierin het volgende: „Europees Kampioenschap is een personificatie van voetbal in het Oud Vasteland geworden. Toe- schouvers geven groot aandacht en vertrouwen aan, en press, radio en televisie vergroten belang en steeds meer verbreden het omvang van dit wedijveren. In één woord, voetbal geeft een nieuwe stimulans gekrijgen, en wij ook samen met hem. Na Wereld Kampioenschap, Europees Kampioenschap is een groot voetbal gebeurtenis gewor den, bij belang tweede in het wereld - eerst in Europa, Als de president van UEFA, ik wens tegroeten en teuitspreken welkom aan het vertoogen van West-Duitsland, Nederland, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië, welke zijn in het eind gedeelt van Kampioenschap van Europa 1976. Ik wet dat zijn weg tot succes niet gemakkelijk omdat het voetbal krachten in Europa zijn meer ekvi- valent. Gefeliciteerd ik de FSJ (Voetbal Bond van Joegoslavië) niet allein om de succes van zijn vertoog, maar ook uitsprekt bedankt aan verantwoordelijke leiding, bijzon der aan general secretaris Vasa Stokovic en zijn medewerkers, op het grote moeite izgezet in het or ganisatie van het finale. Met ongeduld vervaht ik het aan vang van wedstrijden, voor welke ik hoopt dat zij echt uitdrukking waarheid van sportief strijden en fair play. Honderd duizend toe schouwers op stadionen van Za greb en Belgrado, als miljoenen sportmaniaken over de heel Eu ropa en wereld getuigenis zal ge worden". •NICO SCHEEPMAKER Met de heer Schakel praatte ik donderdag in het restaurant van de Tweede Kamer nog even na over het Oosterscheldedebat dat een dag eerder werd gehouden. De an tirevolutionair zag er monter uit en tevreden sprak hij over het aan nemen van zijn motie, waarin de- regering de boodschap krijgt dat het nu maar eens afgelopen moet zijnen dat niet nog eens 260 miljoen gulden extra mag worden uitgege ven voor de Oosterschelde. De heer Schakel had de motie inge diend, zo verklaarde hij, omdat het parlement aan zichzelf verplicht is de regering aan gemaakte afspra ken te houden. De afspraak waar het hier om draaide, was dat voor de bouw van een stormvloedkering in de monding van de Ooster schelde een bepaald bedrag mocht worden uitgegeven. Als alsnog 260 miljoen gulden zou worden be steed, zou dat naar de mening van de ARP-woordvoerder te ver gaan. Tijdens het debat liet hij trouwens binnenhoffelijk weten dat de kosten waar de Ka mer uiteindelijk mee akkoord zou gaan, eigenlijk al te hoog lagen. De minister moest dat nog maar eens precies uitleggen, zei de heer Schakel, en hij sprak van een exa menonderdeel „eenvoudig reke nen". Nadat de minister had ge sproken, zei de antirevolutionair dat de christendemocratische frac ties tot de slotsom waren geraakt dat de bewindsman geslaagd was. Donderdag vertélde de heer Scha kel hoe dat in zijn werk is gegaan. De drie confessionele partijen kwamen na het antwoord van de heer Westerterp gezamenlijk bijeen om een oordeel te vellen over diens rekenkundige vaardigheden. De meerderheid vond dat het er best mee door kon. „Ik had een andere concept-motie, waarin werd vast gesteld dat de regering boven de toegestane kosten was uitgegaan en dus niet aan de afgesproken voorwaarden had voldaan. De mi nister had mij niet overtuigd. Maar als meer dan acht leden van het CDA die motie niet wilden steunen, zou ik hem niet indienen. Het was dus eigenlijk niet meer discussië ren, maar eenvoudig neuzen tellen. En ik kwam neuzen te kort. Omdat ik generlei behoefte had aan een venvorpen motie, heb ik die niet in gediend", zei de heer Schakel. Waaruit maar weer eens moge blij ken welk een boeiend gebeuren het is op het Binnenhof. Dat de Oosterschelde nu gedeelte lijk openblijft, is overigens niet voor iedereen reden om. vertrou wen te hebben in de toekomst. Het ministerie van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk zond mij donderdag een persbericht met deze aanhef: „De Commissie voor Natuurbeschermingseducatie heeft staatssecretaris W. Meijer van cultuur, recreatie en maat schappelijk werk het „Advies in zake een beleidsplan voor de edu catie betreffende het natuurlijk mi lieu en het waardevolle cultuur landschap" aangeboden. En wat staat er in dat advies? Dat voor lichtende en educatieve activitei ten moeten worden ontplooid. De commissie vindt namelijk dat „een mentaliteitsverandering bij de be volking ten opzichte van natuur, landschap en milieu teweegge bracht moet worden". Het zal roei waar zijn. Maar het is ook waar dat staatssecretaris Meijer op korte termijn een commissie moet instel len die hem kan adviseren inzake een beleidsplan voor de educatie betreffende het gébruik van een voudige taal voor eenvoudige din gen. Tot slot: dit was de laatste rubriek „Binnenhoffelijk". Om de simpele reden dat ik mijn werk op dat Bin nenhof ruil voor arbeid in het Zeeuwse. Het zal me een ware vreugde zijn daar te mogen volgen hoe het gaat met de mentaliteits verandering. A. J. SNEL van onze correspondent) Washington - Het is zeer de vraag of de bondgenoten van de Verenigde Staten in West-Europa en Japan zeer hebben opgekeken van de plannen die democratisch kandidaat Jimmy Carter heeft voor de buitenlandse politiek, indien hij in november tot president wordt gekozen. Carter heeft dinsdag in New York voor het genootschap voor buitenlandse zaken ont huld, dat hij meer openheid in het beleid wil, gebaseerd op breder geschaald overleg met de bondgenoten. Op die manier wil hij een einde maken aan hun bezorgdheid over het feit dat de Verenigde Staten over hun hoofden heen zaken doen met een andere su permacht, de Sowjet-Unie, waarbij de bondgenoten zeer betrokken zijn, doch waarover zij niets hebben te zeggen. Carter heeft wat dit betreft de stemming in met name Europa goed gepeild, want een klachtenlijst omtrent gebrek aan consultatie behoorde al enkele jaren tot het standaar drepertoire van bijvoorbeeld de vergaderin gen van de NAVO-raad. En bij de EEG kan men zich nog zeer wel herinneren hoe de Ver enigde Staten zonder enig overleg een einde maakten aan de uitvoer van sojabonen (es sentieel element voor veevoederproduktie in Europa), een maatregel die ook in Japan schrik teweegbracht, omdat sojabonen daar een belangrijk bestanddeel van het dagelijks menselijk voedselpakket uitmaken. Ander voorbeeld: het stilleggen van de ex port van verrijkt uranium vanwege een Ame rikaanse reorganisatie. Op zichzelf kon het de Verenigde Staten niet kwalijk worden ge nomen dat zij waarborgen wilden scheppen tegen misbruik van dat uranium (India ge bruikte het voor de vervaardiging van een atoombom), maar Europese kerncentrales kwamen plotseling te staan tegenover een dreigend brandstoftekort. .L/eze voorbeelden illustreren niet alleen Amerikaans falen in het overleg. Zij maken tevens duidelijk hoezeer onder andere Eu ropa in sommige opzichten met handen en voeten aan de Verenigde Staten is gebonden. Carter zei in New York dat de afspraken die de Verenigde Staten met de Russen maken in zo ruim mogelijke mate de opvattingen van de bondgenoten moeten weerspiegelen om bij de geallieerden de indruk te vermijden dat we hun belangen veronachtzamen. Carter voorziet een deelgenootschap tussen de Verenigde Staten, West-Europa en Japan, dat kennelijk nieuw leven moet blazen in de reeks van bondgenootschappelijke afspra ken, die voor Amerika in het recente verleden nauwelijks aanleiding zijn geweest tot meer overleg dan nodig was om hetritueel van wat Kissinger betitelde als „handje vasthouden" te voltooien. In de verkiezingsstrijd die tussen republi keinen en democraten na de officiële benoe ming van de kandidaten gaat losbarsten zal de buitenlandse politiek naar men mag aan nemen een rol gaan meespelen. Carter heeft weliswaar Kissinger niet bij name genoemd, doch zijn uitvallen naar de geheimzinnige eenmanspolitiek en de export van kostbaar wapentuig (zoals gevechtsvliegtuigen) naar Zaire en Kenya lieten zich niet misverstaan. De aanstaande democratische voorvechter maakt zich ook zorgen over de moraliteit van de buitenlandse politiek: hoe kan een land terzelfder tijd wapens verkopen en kampioen van de vrede zijn? Ecl ichter, de vraag is in hoeverre Carters be nadering werkelijk nieuw Is. Kissinger, in zijn nadagen als bewindsman, heeft de laatste maanden alle mogelijke moeite gedaan om de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten een ander gezicht te geven en klach ten van de bondgenoten te ondervangen. Hij heeft de Derde Wereld voorgehouden dat de Verenigde Staten solidair zijn met de pro blemen van de ontwikkelingslanden. Boven dien waar Carter pleit voor een herziening van de NAVO-strategie met het oog op het geldverslindend gebrek aan standaardisatie en een mogelijk moderniseren van het arse naal. weten de NAVO-bondgenoten dat de nieuwe NAVO-bevelhebber, Alexander Haig, juist op die punten zijn aandacht heeft geves tigd. En als Carter zegt dat Japan en West-Europa gereed zijn om een rol van meer betekenis te gaan spelen in de internationale politiek, dan moet daar althans wat Europa betreft sterk aan worden getwijfeld. Evenwel, Carter aan vaardt het feit dat in een democratie soms een bewind kan ontstaan dat anders is getint dan de Verenigde Staten graag zouden zien. Hij heeft uiteraard pijlsnel gebruik gemaakt van de kans om Kissinger vastte nagelen aan zijn uitspraken omtrent de consequenties van een meeregeren van de communisten in Italië. We moeten leren leven met verscheidenheid, riep Carter uit. Zijn internationale bood schappenlijst bevat weinig concreets even wel en pas de praktische toepassing van de beginselen die hij voor een toekomstig bui tenlands beleid heeft blootgelegd, moet de waarde ervan bepalen. Het is in elk geval opmerkelijk dat in zijn rede de verhouding met de bondgenoten centraal stond en niet zoals gewoonlijk de relatie met de Sowjet- Unie. Carter is ervan overtuigd dat hij tot president wordt gekozen. De opiniepeilingen geven hem gelijk. Terwijl hij zich volop en met suc ces wijdt aan het bijeenbrengen van de de mocraten onderzijn banier, verliezen Ford en Reagan in hun onderlinge strijd steeds meer terrein op de man die dinsdag in New York zei: buitenlandse politiek moet geen samen zwering zijn van de machtigen, maar een overleg tussen de vrije landen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 4