Progressieven blijven het meest voelen
voor dijkverhoging langs Oosterschelde
'Financiële meevallers bij bouw
van pijlerdam niet uitgesloten'
Grote prioriteit
voor waterkwaliteit
in het Zoommeer
Kamer achter bouw
van 'kleine' pijlerdam
'Motie Schakel
is voor mij
niet te volgen'
MINISTER WESTERTERP: „EINDE GEKOMEN
AAN EEN SPANNEND VERVOLGVERHAAL"
bewonder
enword
bewonderd.
een wonder
op2wieIen
DONDERDAG 24 JUNI 1976
KAMER NIET EENSGEZIND OVER 'GROTE' OF 'KLEINE'PIJLERDAM
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - In de eerste ronde van het Oosterscheldedebat in de
tweede kamer hebben de verschillende woordvoerders woensdag
behalve aan de financiële haalbaarheid van de pijlerdam, met
name aandacht besteed aan de omvang van hetgat'dat in de dam
moet komen, de kleine of de grote opening. De woordvoerders van
de drie progressieve regeringspartijen maakten in eerste aanleg
duidelijk het meest te voelen voor dijkverhoging langs de Ooster-
schelde. Ze konden echter van harte instemmen met de oplossing
van de regering, zo verklaarden zij al tijdens de eerste ronde. Daar
bij ging hun voorkeur uit naar de grote doorlaatopening.
november 1974 niet hebben verzet tegen
het compromis 'zonder er ons overigens
aan te binden en omdat waarschijnlijk
een meerderheid, maar zeker een grote
minderheid, in deze kamer en mogelijk
in Zeeland, zich nu eenmaal - emotio
neel bepaald of niet - achter een storm
vloedkering veiliger voelt dan achter
verhoogde dijken, En zoiets hoort te tel
len bij democratische besluitvorming".
een stormvloedkering een miljard gul
den meer kost dan dijkverhoging, en
somde de voordelen op die daar volgens
hem tegenover staan: „In de eerste
plaats, naar het schijnt, meer werkgele
genheid. namelijk ruim 11.000 manja
ren. In de tweede plaats kan er bij de
bouw van een stormvloedkering enige
milieuwinst worden geboekt, met name
op de oevers en op de inlagen. In de
derde plaats is bij de stormvloedkering
het effect voor de waterhuishouding iets
levert de bouw van een stormvloedke
ring technische know-how op, die van
wordt bereikt dan bij dijkverhoging.
Gezien het gevoel van onrust, dat bij
delen van de Zeeuwse bevolking nog al
tijd leeft, is dat een niet te verwaarlozen
voordeel", aldus de heer Terlouw.
CDA: VRAAGTEKENS
ACHTER DE
FINANCIËLE OPZET
De drie confessionele fracties zetten bij
monde van de heer Schakel een aantal
scherpe vragen bij de financiële opzet
van het geheel: hij sprak van 'een ge
slaagd examen voor de hoofdvakken
techniek en tijdrekenkunde', maar
vroeg zich af of de 'kandidaat bij een
voudig rekenen niet tot een fataal her
examen zou komen'.
Algemeen werd de pijlerdam gekwalifi
ceerd als een oplossing van hoog tech
nisch niveau, 'een werkstuk dat Neder
land internationaal in economisch en
technisch opzicht veel profijt kan ge
ven'. Alleen de WD'er Koning liet in
eerste instantie weten voorkeur te ge
ven aan uitstel van een kamerbeslissing
in deze zaak.
Hij vond dat er op dit moment voor de
kamer onvoldoende gegevens bij de
hand zijn, die zekerheid geven over met
name ook de financiële haalbaarheid
van het project. Belangrijke vragen
daarbij: kan de kamer terug als ze de
kleine oplossing kiest en de 'grote ope
ning" nodig zou blijken? Zit de kamer
aan een beslissing op dit moment ook
vast aan een extra bedrag als later toch
een dubbele kering in de pijlerdam no
dig zou blijken? „Als de kamer nu een
besluit neemt, is dat weer niet definitief.
Het betekent opnieuw het nemen van
een interim-beslissing", vond hij.
Fataal herexamen
Hoewel de heer Schakel over de pijler
dam sprak als over 'een prachtige op
lossing" en hij 'kandidaat Westerterp
ook met lof wilde laten slagen voor zijn
examenvakken techniek en tijdreken-
kimde (pijlerdam) in 1985', achtte hij
voor het vak 'eenvoudig rekenen' een
'fataal herexamen' niet onmogelijk. Hij
wilde - zo zei hij - op de financiën niet
gaan 'millimeteren of krenten wegen',
maar getuigde wel van grote twijfels
over de financiële haalbaarheid.
Onzekerheid bleef voor hem met name
bestaan over de in het regeringsbesluit
aangekondigde studie naar de meest
gewenste omvang van het doorstro-
mingsprofiel ('het grote gat') en de fi
nanciële consequenties daarvan. Scha
kel: „Maakt deze studie - waarmee 260
miljoen gulden gemoeid kan zijn- eigen
lijk geen deel uit van de ontbindende
voorwaarden? Ik moet zeggen over die
post wel enige wrevel te hebben gekre
gen". Hij pleitte verder voor een eerlijke
verdeling van de meerdere kosten over
de andere departementen om daarmee
te voorkomen, dat op het ministerie van
verkeer en waterstaat de komende tien in de discussies lieten onder anderen de
jaar 'schraalhans keukenmeester' zal heer Van Rossum (sgp), Koningh (ds'70)
Hel kamerlid Van Rossum isgp) sprak
mede namens de fractie van het GPV,
toen hij zei dat het werkgelegenheid
saspect van de half-open dam schijn
baar aantrekkelijk is. maar dat de
beide fracties net zo liefhadden gezien
dat het verschil in manjaren tussen
half-open en gesloten dam was besteed
aan de vaste oeververbinding over en
onder de Westerschelde: „Dat zou Zee
land belangrijk meer ten goede geko
men zijn".
De woordvoerder van DS'70, de heer biologie en ecologie hebben, vertegen-
de hogere uitgaven van de stormvloed
kering niet alleen uit het oogpunt van
natuurbescherming de voorkeur ver
dienen. maar ook datdezekosten gezien
de door mij naar voren gebrachte an
dere prioriteiten (basisonderwijs, be
scherming sociale verzekeringen en
pensioenen, wegenaanleg, openbaar
vervoer, vaste oeververbinding Wester
schelde) - nationaal gezien - verant-
woord zijn".
Commissie
Naar aanleiding van de studie naar de
mogelijkheden om de pijlerdam uit te
rusten met een groter doorstroompro
fiel (20.000 m2) dan in het regeringsbes
luit wordt genoemd (11.500 m2), pleitte
de heer Van Kuijen van de PPR voor
een studie onder leiding van een onaf
hankelijke commissie: „In deze com
missie zouden alle wetenschappelijke
instituten in Nederland, die kennis van
het complexe terrein
:erlng
Koningh. zei dat zijn fractie altijd bereid
is geweest om voor de beveiliging van
'ons Zeeuws gebied' hoge kosten goed te
keuren en dat men de aard van die be-
verging aitijd van ondergeschikt be-
lang heeft gevonden: „Op welke manier
belang kan zijn als exportartikel en voor deze beveiliging er komt. of het nu ge-
de werkgelegenheid in deze sector in de beurt door middel van dijkverhoging, van Kuijen niet te twijfelen
toekomst. Het belangrijkste argument een gesloten dam dan wel een storm- kundigheden van de biologen van de
is echter dat Delta-yeibgheid bij de vloedkering, is voor DS'70 onderse- Deltadienst. - -
bouw van een stormvloedkering eerder schikt. De hoogste prioriteit is de veilig- In zijn gedachtengang in de eerste ronde korl; hl j noemde het ondanks alle ge-
woordigd moeten zijn. Het lijkt
gewenst dat de regering omtrent de
samenstelling van deze commissie het
advies vraagt van haar wetenschappe
lijk adviesorgaan bij uitstek: de Ko
ninklijke Nederlandse Academie van
Wetenschappen". Overigens zei t^e heer
meent, dat aan deze stormvloedl
de voorkeur dient te worden gei
dan zullen wij ons daarbij aansluiten
Ook D'66-fractlevoorzitter Terlouw
constateerde 'dat het verleden niet kan
worden weggepoetst': „In november
1974 hebben we ons niet verzet tegen de
plannen om een stormstuwcaissondam
te bouwenHij liet weten dat ook nu
niet te doen als de 'grote' waterdoorlaat
wordt gekozen, maar onderstreepte dat
D'66 dijkverhoging altijd als de beste -
'niet de veiligste, maar een ook veilige' -
oplossing heeft gezien.
Namens de drie confessionele partijen
sprak niet de heer Schakel, maar de
KVP'er Comelissen over dijkverhoging,
een oplossing die hij afwees „Niet
zoals hij formuleerde. „omdat20 jaar ge
leden de Deltawet werd aangenomen,
maar op grond van de huidige inzichten,
die pleiten voor een pijlerdam Als na
delen van dijkverhoging noemde hij -
tegenover de winst van mindere kosten
- de aantasting van het historisch ge
groeide dijklandschap, de vergrote
overstromingskans als bij de pijlerdam.
de langere tijdsduur - 'tot in de jaren 90'
- die met het bereiken van de grotere
veiligheid gemoeid is en de blijvende
mogelijkheid van dijkvallen. Bovendien
zag hij weinig perspectief voor nieuwe
tweede keringen.
SGP-woordvoerder Van Rossum was
over het alternatief dijkverhoging
heid van de Zeeuwen".
De woordvoerder zei even later in zijn
conclusie dat vanaf het begin van de
Oosterscheldekwestie DS'70 zich altijd
Hij vervolgde: „Wij vinden die voorde- sterk heeft uitgesproken voor totale af-
len met een miljard gulden extra, of ei- sluiting van de Oosterschelde. Vooral
genlijk 1,3 miljard - want de grotere omdat aanvankelijk de technische mo-
doorlaat is hoogstwaarschijnlyk nodig gelijkheden voor een doorlaatbare dam
om ten aanzien van de milieuwaarden niet vaststonden: „Nu dit volgens het
geen verlies te lijden - hoog betaald, rapport van rijkswaterstaat wel moge-
Maar als de regering het bedrag ervoor lijk is met volledige garantie van de vei-
wil uitgeven, dan zullen we ons er niet ligheid voor de Zeeuwen, is het aan de
tegen verzetten, omdat we ons ook in 1
KAMER AANVAARDT
MOTIE VAN ROSSUM:
van het debat was de beste oplossing
geweest een keuze voor de grote door-
stroomopening in de dam. „Als bewezen
zou worden, dat de kleinere opening
eveneens niet schadelijk zou zijn voor
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HA AG- Bij de behandeling van de
regeringsoplossing voor de Ooster
schelde heeft de tweede kamer woens- het Zoommeer genist kan blijven
zwemmen en vissen?", wilde de heer
Comelissen weten. „Dat kan men rustig
dagmiddag een motie van het SGP-
kamerlid Van Rossum aanvaard,
waarin de regering wordt gevraagd
'grote prioriteit' toe te kennen aan de
zoetwaterhuishouding in het Zoom
meer en het noordelijk deel van het
Deltabekken. Men wil op korte termijn
plannen in die richting hebben en een
kostenraming. De motie werd aanv
aard met alleen de stemmen van de drie
leden van de Boerenpartij tegen.
zijn.
PvdA-woordvoerder Roels had er
weinig moeite mee gehad als de regering
was gekomen met het besluit om de
Oosterschelde open te houden. Niette
min noemde hij het regeringsbesluit
uitstekend, maar kostbaar. Voor hem
betekendedatechter niets nieuws: „Dat
wisten we al sinds november 1974, toen
een meerderheid van deze kamer met de
plannen van het kabinet akkoord ging".
De heer Roels wilde nog wel weten of de
regering rekening had gehouden met dc
mogelijkheid van bepaalde financiële
bijstellingen in de komende jaren. Sa
menvattend zei de heer Roels: „Wij ver
trouwen dat het, nog afgezien van de
8490 extra manjaren die relatief gezien
door dit voorstel op financieel-
voordelige wijze worden gerealiseerd,
zeer zal bijdragen aan de know-how op
het gebied van waterbouwtechnieken
en vele andere technische terreinen".
Woordvoerder Terlouw van D'66 zei dat
het afsluiten van de Oosterschelde met
en Comelissen (cda-fracties) een zekere
verontrusting blijken over de mogelijke zal worden,
verandering van kwaliteit van het
Zoommeer en de indirecte kwaliteit van
het noordelijk Deltagebied als hieraan
te veel water wordt onttrokken voor de
doorspoeling van het Zoommeer. Daar
bij werd ook betoogd dat de kosten voor
het verbeteren van de waterkwaliteit
van het Zoommeer niet in de kostenop
zet van rijkswaterstaat voor de Ooster-
scheldewerken zit. Vandaar dat men 'di
rect bij de uitvoering van de Öoster-
scheldewerken prioriteit vroeg voor de
zoetwaterhuishouding van het Zoom
meer'.
Minister Westerterp liet weten geen be
zwaar tegen deze motie te hebben. De
Boerenpartij motiveerde haar afwijzing
niet nader. Eerder in de discussie had
met name de heer Comelissen geatten
deerd op de onlustgevoelens, die vooral
bij het waterschap West-Brabant en Be*
rgen op Zoom zijn ontstaan over onder
praat van hooggeleerden, deskundigen,
die wel technisch maar niet bestuurlijk
denken en door emoties opgejaagde
burgers ten spijt' een oplossing met
'onaanvaardbare consequenties voor
het milieu mÜ"de kamer rich di£ later de veiligheid (dijk- en oevervallen) en
daarvoor hebben kunnen uitsprekenJ*et m,lieu (plaatvallen)'.
Interruptie Schakel. ..Maar dan zou Van de communist Dragstra kwam de
vandaag de derde ontbindende voor- opvatting, dat dijkverhoging van allc-
waarde van november 1974 - de finan- alternatieven de meeste tijd vergt. Hij
cièle kant van de zaak - vandaag reeds kon mede daarom de regeringsoplos-
functioneren" steg steunen: „Iedere maand, dat de
wpctortem tv hecht eraan ter vnnr- operatie eerder klaar is, zal ons welkom
bewindsman om ons te overtuigen dat koming van 'misverstand verklaren, *Jn"20 hii-Het was °°k de visie van
dat de regering heeft besloten tot een de heer Van Rossum m de eerste ronde:
pijlerdam met schuiven voor 11.500 -Het nagerecht blijft voorlopig voor
vierkante meter doorstroomprofiel. Als volgende geslachten bewaard. We moe-
uit nader onderzoek zou büjken, dat nu door' Ultstel is ongeoorloofd.
20.000 vierkante meter profiel meer ge- Welk besluit er ook valt: voer het uit zo
wenst is, kan dat in de kamer nader technisch en bestuurlijk moge-
worden afgewogen". kJk 1S
De kwestie van de dijkverhogingen Van D'66-fractievoorritter J. Terlouw
werd - zoals gemeld - in het debat met vwam de kanttekening, dat de drij-
name nog door PvdA. PPR en D 66 aan vende kracht tot deze beslissing „tens-
de orde gesteld. PvdA-woordvoerddr i0tte de bevolking zelf is geweest, Aan-
Roels herinnerde aan de weigeringen, vankelijk enkelen, die moesten opbok
die hij de laatste tijd van de minister sen tegen de overtuiging van het me-
had gekregen als hij om studie naar die rendeel van de politici, de publieke
oplossing vroeg. Blij was hij, dat dit al- opinie en waterstaat Een ongelofelijke
tematief toch was geëvalueerd. Hij be- prestatie. en een bewijs ervoor, dat de
toogde echter, dat men het in het par- democratie in Nederland er sinds de
lement niet eens zal worden over de vei- gO'er jaren een extra dimensie bij heeft
ligheidsgraad van deze mogelijkheid, gekregen".
Wel signaleerde de heer Roels, dat er bij
de partiële dijkverhoging van wordt Terlouw betoogde tenslotte in eerste in-
uitgegaan, dat deze in 1980 - in vijfjaar- stantie: „Ik denk. dat de technologisch
klaar zijn. interessante, maar vanuit andere ge-
„Er gelden bij deze verhogingen toch richtspunten uit overbodige storm-
geen aparte termijnen van beroepen?" vloedkering aan latere generaties een
zo zei hij. Daarbij betoogde Roels ook, glimlach zal ontlokken: een glimlach
dat dijkverhoging het Oosterschelde- om het monument van een tijdperk, van
gebied'niet minder veiügheid biedt dan een kentering, het monument om een
de meeste delen van Nederland'. PPR- compromis, om het monument van een
woordvoerder Van Kuijen sprak in de- politieke oplossing voor een water-
zelfdegeesten voegde daar aan toe: „De staatkundig probleem. Tegelijkertijd
historische ontwikkeling, die van af- maak ik mezelf medeverantwoordelijk
damming naar pijlerdam heeft geleid, voor deze oplossing door mij er niet
leidt naar onze mening logisch verder tegen te verzetten (onder de voorwaarde
tot dijkverhoging. Maar de regering dat de grote doorlaatopening wordt ge-
heeft deze ontwikkeling niet mee kun- kozen) en ik doe het in de overtuiging
nen of willen maken". En hij liet in de dat een dogmatisch gelijk het moet af-
eerste ronde eveneens weten: „Indien leggen tegen politieke realiteit
echter een meerderheid van deze kamer
meer de verslechtering van de kwaliteit
van het Zoommeer.
„Kan de minister toezeggen dat men in
blijven doen", reageerde de minister. Hij
wilde wel gevolg geven aan het verzoek
van de heer Comelissen om met de be
sturen van het waterschap West-
Brabant en de gemeente Bergen op
Zoom te gaan praten over een toelich
ting op de plannen, met name ook wat
betreft de consequenties voor dit ge
bied.
De minister onderstreepte dat bij de
uitvoering van de werken ook met de
provinciebesturen van Zeeland en
WestrBrabant blijvend overleg gevoerd
BURGEMEESTER
PIJL IIOGEWEG:
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Burgemeester mr. C.
Pijl Hogeweg van Reimerswaal -
toehoorder bij het Oosterschelde
debat - betreurde na afloop van de
behandeling de motie-Schakel 'in
hoge mate'. „Maar ik voel me wel
prettiger dan toen ik hier anderhalf
jaar geleden zat", zo zei hij over bet
resultaat van het debat.
Pijl Hogeweg, als burgemeester van
de gemeente, waarin Yerseke met
rijn schelpdiercultuur ligt nauw be
trokken bij de vraag of de doorlaat
opening in de pijlerdam 65 procent of
90 procent getij moet bieden: „Ik kan
de motie van Schakel niet volgen. De
minister heeft uitdrukkelijk gezegd,
dat de regering heeft gekozen voor de
kleine opening. Wanneer mocht blij
ken dat de grote opening nog beter
mocht zijn dan is dat een argument
om terug te komen bij de kamer. Het
was een soort aanhangsel. De motie
lijkt me juridisch noch praktisch re
levant, Als er een grotere opening in
de pijlerdam wordt voorgesteld,
wordt aanvaarding in de kamer nu
wel moeilijker- tenzij die 260 miljoen
op het karwei worden terugverdiend
- maar daar hadden we de motïe-
Schakel niet voor nodig'
(Slot van pag. 1
uitgave van nog eens 260 miljoen gulden
extra kan dan worden afgewogen tegen
eventuele grotere voordelen. Dat is een
autonome beslissing en valt dus buiten
de ontbindende voorwaarden".
'Eén daméén gat
De heer Schakel hield tegenover die
zienswijze vol, dat de vraag of een gro
tere dam gebouwd kan worden direct
samenhangt met de beslissing die
woensdag genomen werd. „Ik mag de
minister wel gelukwensen dat de stu
die niet is afgerond. Stel dat dat wel zou
zijn gebeurd, en dat was bepaald dat de
pijlerdam met het doorstroomprofiel
van 20.000 vierkante meter gebouwd
zou moeten worden. Dan zou ook blij
ken dat 260 miljoen gulden meer nodig
is dan nu. En daarmee zou vast staan
dat het bedrag waarop we ons in no
vember 1974 hebben vastgelegd, we
zenlijk is overschreden. Het is duide
lijk dat er geen scheiding is. Het gaat
om één dam en om één gat. Het is met de
kosten toch een moeizame zaak. De mi
nister stelt dat de toegestane kosten al
enigszins worden overschreden. Ver
dere kostenverhoging zou leiden tot
inwerkingtreding van de ontbindende
voorwaarden".
De heer Terlouw van D'66 stelde dat het
betoog van de minister volledig sluitend
is. Hij voerde aan dat ook altijd nog zou
kunnen worden besloten tot het uitvoe
ren van werken - bijvoorbeeld voor de
recreatie - in de Oosterschelde, en dat
de eventuele keuze voor de grote dam
netzo moet worden beoordeeld. De heer
Koning van de WD, die zich aanvanke
lijk in het debat zeer terughoudend had
opgesteld, en die ernstige kritiek had op
het late tijdstip waarop de regering een
beslissing nam, ging uiteindelijk ak
koord met de regeringsbeslissing omdat
de motie-Schakel werd aanvaard. Hij
meende dat het haast onmogelijk was
een oordeel te geven, omdat de regering
zijns inziens te lang heeft geaarzeld en
getreuzeld, maar hij vond dat de beslis
sing hoe dan ook moest vallen, omdatde
Zeeuwen niet langer in onzekerheid ge
houden mogen worden. Zijn aanvanke
lijke suggestie tot uitstel van de beslis
sing liet hij vallen.
Aan het eind van het debat stelde de
heer Schakel dat minister Westerterp
naar het inzicht van de CDA-fracties
AANNEMERS:
BELANGRIJKE
BESPARINGEN
ZIJN MOGELIJK
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Minister Westerterp van
verkeer en waterstaat verwacht dat
tijdens de bouw van de pijlerdam in de
monding van de Oosterschelde finan
ciële meevallers kunnen optreden. De
bewindsman zei dat woensdag tijdens
het Oosterscheldedebat in de tweede
kamer. Hij liet de kamer weten dat de
groep aannemers, die bij de studie over
de pijlerdam betrokken zijn geweest
hem hebben laten weten dat belang
rijke besparingen kunnen worden be
reikt. De minister citeerde uit een brief
van de aannemers: „Wij zijn ervan
overtuigd dat bij een goede samenwer
kingsvorm tussen het rijk en de aan
nemers, door optimalisering van het
huidige ontwerp en de voorziene uit
voeringswijze en door een geïnte
greerde werkorganisatie belangrijke
besparingen bereikt kunnen worden".
Minister Westerterp wees er ook op dat
de aannemers geheel achter de in de
nieuwste nota opgenomen uitvoerings
schema's en kostenramingen staan.
De bewindsman van verkeer en water
staat gaf woensdag aan dat met de nu
gevonden oplossing een eind is geko
men aan een 'spannend vervolgverhaal'.
Hij herinnerde eraan, dat er in het nabije
nacu 11CO 111 AiL.il L VUil uc Lli^Ai-11 HLliCL,
met de 'kleine pijlerdam' Pinnen de drie verlsde» oemMlkken
ontbindende voorwaarden is gebleven.
„Als de fracties daar anders over dach
ten, en zouden menen dat de ministen
niet binnen de financiële afspraken was
gebleven, zou er een motie zijn gekomen
waarin zou zijn gevraagd die ontbin
dende voorwaarde van de financiën in
hij niet optimistisch was over de moge
lijkheid om binnen de financiële afspra
ken een waterdoorlatende dam te bou
wen. „De prachtige oplossing dreigde af
te springen op de financiën. Dat zou des
te pijnlijker rijn geweest omdat factoren
als veiligheid en milieu in het geding
werking te laten treden", aldus de peer J™?"- niette berekenen zijn", aldus
Schakel.
de heer Westerterp.
In zijn reactie op de in eerste termijn
gehouden betogen van de kamerleden
zei de minister dat hij begreep dat nie
mand voor honderd procet enthousiast
is over het genomen besluit voor de
bouw van de stormvloedkering. „Toch
is het een oplossing, die - negatief-beke
ken - voor niemand echt onaanvaard
baar is en die - positief gesteld - verlerlei
instemming heeft", aldus de heer Wes
terterp. Hij erkende dat de in november
1974 vastgestelde kostenmarge over
schreden is en zei daarover: „Ik begrijp
dat de kosten een zwaar punt vormen.
Ik heb daar ook mee geworsteld. Ik ben
tegen de regering en de kamer open ge
weest. Geheel binnen de kosten blijven
we met. Zonder de post onvoorzien is er
een overschrijding van 23 miljoen en
metde post onvoorzien van 153 miljoen.
Maar het gaat om een project van vier
miljard gulden". De minister bestreed
dat bij de bouw van een pijlerdam met
een döorstroomprofiel van 20.000 vier
kante meter een dubbele kering nodig
zou zijn. Hij hield de kamer ook voor dat
de stabiliteit van de drempel oplosbaar
is als na nieuwe studies wordt besloten
de 'grote dam' te bouwen en niet de nu
gekozen kering met een doorstroomd-
rempel van 11.500 vierkante meter. Hij
liet de kamer weten dat met name van
uit Zeeland is gevraagd de bouw van de
'grote pijlerdam' nader te bezien. De
minister zei over de pleidooien die in de
kamer ook woensdag nog eens voor het
openhouden van de Oosterschelde en
het verhogen van de dijken werden ge
houden, dat dijkverhoging geen vol
waardig alternatief is. Hij maakte dui
delijk dat die mogelijkheid in de studies
van de rijkswaterstaat wel is bekeken
omdat hij het verwijt niet wilde laten
blijven dat het niet bestudeerd zou zijn.
„Maar dijkverhoging is vanaf de rege-
nngsbeslissing van november 1974 tot
juni 1976 niet aan heroverweging on
derworpen geweest", zo hield hij de ka
mer voor.
De heer Westerterp ging nog eens in op
de bezwaren tegen dijkverhoging en hij
gaf aan dat voltooiing van dat werk in
1994 twijfelachtig is. Verder voerde hij
aan dat dijkverhoging niet die veilig
heid biedt die door afsluiting wordt ver
kregen. „Jaarlijks verdwijnt 10 miljoen
kubieke meter zand uit de Oosterschel
de De klok is niet meer terug te draaien.
We zitten in een rijdende trein", zei hij.
Ook maakte hij duidelijk dat bij dijk
verhoging rond een open Oosterschelde
achttien maal zoveel gebouwen zouden
moeten worden onteigend dan bij par
tiële dijkverhoging het geval is. Voor de
onteigeningen die noodzakelijk zijn
verbreding van het Kanaal door rentmeester voor het behoud van dit
Zuid-Beveland is de procedure al enige stuk natuurgebied",
tijd in gang.
Zowel aan het begin als aan het eind
van zijn betoog maakte de bewindsman
De heren Schakel tarpi en Koning
tvvd) met elkaar tn gesprek ti)dens
het kamerdebat.
ADVERTENTIE
PEUCEÖT
Het nieuwste nieuws heet
SX 5. De snelbrommer waarop
je het helemaal maakt.
Geméékt om te winnen.
Vraag 't (Tour de France winnaar)
Bernard Thevenet.
een aantal opmerkingen van persoon
lijke aard. Hij liet de kamer weten, dat
hij het Oosterscheldedebat met enige
spanning tegemoet had gezien. „Het
gaat inderdaad om een examen", zei
hij. „De periode van anderhalf jaar stu
die is niet ongemerkt voorbijgegaan".
En later: „We stelden ons destijds voor
een grotere krachtproef dan we in 1974
dachten. Er zijn indrukwekkende pres
taties geleverd om tot een verantwoord
besluit te komen. Het gaat ook om een
stuk beheersing van de natuur. Dat is
een emotie waarvoor niemand in de po
litiek zich hoeft te schamen. Ik hoop dat
van rekenmeester kan worden tot
Hollandse meisjes
hebben de mooiste benen.
Komt door 't fietsenzegt men.
PEUGEOT
Dealer
VAN DEN DRIEST
Gravenstraat 18 - Middelburg
Verkrijgbaar bij:
Bromfietshandel
P. MELSE
Middelburgsestraat 16-22
Goes-TeL 01100-27283
Alle Peugeotfietsen en -bromfiet
sen uit voorraad leverbaar door
FA. JEREMIASSE
ZOON
Ganzepoortstraat 28
Goes
