PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
REGERING MAG
INGRIJPEN IN
DE LONEN
Rijkswaterstaat heeft plan voor
dam met groter en kleiner getij
Schorsing debat
minimumlonen
RSV dreigt nucleaire
afdeling te sluiten
Boersma:Af wij zing FNV spijtig9
Geen debat handhaving
orde Bloemenhove
Contrast
vandaag
Leone vrij uit
in Lockheed-
affaire Italië
KOMENDEWEEK OOSTERSCHELDEDEBAT
219e jaargang no. 141
Woensdag 16 juni 1976
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Tweede Kamer heeft minister Boersma van sociale zaken dinsdag de bevoegd
heid gegeven per 1 juli in te grijpen in de lonen, indien het loonoverleg tussen werkgevers en
werknemers stukloopt.
Bij de stemming bleek dat zeven leden van de PvdA, drie van de PPR, alsmede de fracties van CPN, DS'70, PSP en
Boerenpartij tegen waren. De verdeeldheid binnen PvdA en PPR vindt zijn oorzaak in het feit, dat de betrokken kamer
leden het principieel onaanvaardbaar vinden dat de overheid arbeidsvoorwaarden oplegt, terwijl zaken als een betere
inkomensbeheersing, meer werkgelegenheid als gevolg van loonmatiging en sociale hervormingen allerminst gegaran-
DeCzeven PvdA'ers zijn de heren Pop- eindelijke oordeel afhangen van de In- (Slot zie pagina 3 kolom 7)
pe, Drenth, Hartmeijer, Konings, houd van een eventuele loonmaatregeL
Voortman en Spinks. Bij de PPR wa
ren mevr. Dilia van der Heem- Qeld-Ulusie
Minister Boersma maakte de Tweede
Kamer duidelijk dat nog te veel in een
„geld-illusie" wordt gedacht. „De illu
sie dat als er maar geld is, de koop
kracht er ook is". Hoever de inflatie
inmiddels is voortgeschreden maakte
hij duidelijk met het voorbeeld dat
het regeringsvoorstel voor loonverbe-
tering (20 gulden voor iedereen en een
premieverlaging in de ziekenfondssec-
NEL BAREN DREGT NIET
EENS MET BÜERSMA
(Van onze parlementaire redacüei
DEN HAAG - Minister Boersma en een groot deel van de Tweede Kamer zijn
dinsdag nauwelijks nader tot elkaar gekomen bij het beantwoorden van de vraag
in hoeverre de minimum-loontrekkers in het komende halfjaar mee moeum ma
tigen. Vooral de PvdA vindt dat de minimumloners niet zoals gevreesd wordt,
extra de dupe mogen worden van de loonmatiging, terwijl minister Boersma
vindt dat ook deze groep niet buiten schot mag blijven, nu het economisch zo
slecht gaat.
Indrukwekkend
voorstel
Wagenmakers, alsmede de heren Jan
sen en Coppes tegen. Zowel de socialis
tische als de radicale tegenstemmers
stelden met hun afwijzing geen afkeu
ring van het kabinetsbeleid te willen
uitspreken.
Namens de meerderheid van de PvdA-
ffactie stelde Jaap van der Doef vóór te
zullen stemmen, omdat minister
Boersma heeft toegezegd dat hij het
eventuele gebruik dat hij van deze
machtiging tot ingrijpen maakt, eerst
met de Tweede Kamer zal bespreken.
Bovendien geloven de voorstanders,
aldus Van der Doef. dat er wel een be
tere prijsbeheersing zal komen en dat
de aangekondigde sociale hervormin
gen (ondernemingsraden, Vermogen-
saanwasdeling en investeringsbeleid)
inderdaad in samenhang met het
loonbeleid tot uitvoer zuilen komen.
De WD'er Rietkerk verklaarde ook
vóór te zijn, omdat daarmee de werk
loosheidsbestrijding en het aanpakken
van de inflatie gediend zijn. Evenals
Van der Doef laat hij echter zijn uit
smit/bolnes
IHC beslist nog deze maand wat er met
de vestiging van Smit en Bolnes te Zie-
rikzee gaat gebeuren.
bombrieven
defensie
dictatuur
sporthal
metten
De politierechter maakt korte metten
met misleiding van de sociale diensten,
illegale zenders en gokapparaten
PAGINA 11
pijlerdam
Hoe komt een pijlerdam in de Oosler-
schelde er uit te zien en hoe zal dat
spectaculaire karwei geklaard worden
spits
Tsjechen hebben hoop in de wedstrijd
tegen Nederland op hun flitsende spiis
Nehoda gevestigd
schild
De NAVO is een nuttig schild voor Ita
lië, zegt communistenleider Berling-
quer.
brug
Opnamen voor 'Een brug te ver' vorde
ren. radio- en tv-programma's: strips
order
'Adriaan Volker' betrokken bij Arabi
sche miljardenorder; beurs-ünanciën-
economie.
WASHINGTON (UPI) - President Gio
vanni Leone van Italië is, althans voor
zover Amerikaanse onderzoekers heb-
DREES ZIET AF VAN INTERPELLA TIE
DEN HAAG - De Tweede Kamer zal voorlopig niet debatteren over de handha
ving van de rechtsorde tijdens de affaire om de abortuskliniek Bloemenhove in
Heemstede. De kliniek moest enige weken geleden op last van minister Van Agt
(justitie) worden gesloten, maar actievoerders verhinderden de verzegeling.
DS'70-ffactieleider Drees heeft nu af
gezien van zijn plannen om de minister
te interpelleren over het tolereren van
het optreden van de actiegroepen.
Drees is van mening dat de minister
een onduidelijk beleid voert ten aan
zien van dit soort voorbeelden van
„burgerlijke ongehoorzaamheid"
Van Agt zou zijn beleid inzake het niet
optreden tegen actievoerders in een
ben kunnen naeaan. op seen enkele Tweede Kamer nader toe-
lichten. Van de minister is al bekend,
wijze betrokken geweest bij het «u
zijn land spelende onderdeel van de Jat tot toe een politie-optreden
nppfT. Ipopnirphnnripn ml irrppc ïrnnr ppn
internationaal wijdvertakte
Lockheed-steekpenningenaffaire.
Dit is dinsdag in Washington meege
deeld door Frank Church, voorzitter
van de senaatscommissie die het
schandaal indertijd heeft onderzocht
heeft tegengehouden uit vrees voor een
veldslag, die ongunstig zou kunnen
werken op de medische toestand van
de in Bloemenhove opgenomen patiën
ten. Drees wil nu eerst de brief aan de
Kamer afwachten
De raadkamer van de Haarlemse
rechtbank heeft dinsdagmiddag
de bezwaarschriften van
de medisch coördinator en de di
recteur van de abortuskliniek Bloe
menhove in Heemstede tegen de ken
nisgeving van een verdere vervolging
door de Haarlemse hoofdofficier van
justitie van een in oktober 1974 tegen
hen begonnen strafzaak. In de be
zwaarschriften wordt buiten ver
volgingstelling gevraagd.
Destijds vorderde de hoofdofficier, mr.
J. L. Andreae. tegen de medisch coör
dinator, dokter A. S. van den Bergh en
de kliniekdirecteur F Kause, een ge
rechtelijk vooronderzoek ten aanzien
van de dokter terzake van het plegen
van abortus provocatus en de kliniek
directeur terzake van het uitlokken of
medeplichtigheid daaraan.
De president der raadkamer, mr. J. Ph.
Mullemeister, deelde mede. dat binnen
een week tot veertien dagen de raad
kamer haar beschikking zal geven.
De belangrijkste opponent voor minis
ter Boersma is het PvdA-kamerlid me
vrouw Nel Barendregt. Zij gaat ermee
akkoord dat de minimumlonen op 1
Juli minder stijgen dan gepland (2.7
procent tegen 5,4 procent), maar is van
mening dat die achterstand op 1 Ja
nuari 1977 volledig ingehaald moet
worden. Bovendien - zo stelt zij in een
amendement - moeten de minimumlo
ners dan een uitkering ineem krijgen
ter grootte van het bedrag dal zij ge
durende de tweede helft van dit jaar
minder gekregen hebben.
Gebeurt dat niet. dan is volgens Nel
Barendregt sprake van een dubbele
matiging. Immers, de minimumlonen
zijn gekoppeld aan de gewone lonen.
Stijgen die, dan stijgt het minimum
loon mee, dalen die. dan daalt het mi
nimumloon ook. Aangezien de gewone
lonen per 1 juli nauwelijks zullen stij
gen, is ook geen sprake van een verbe
tering van de minimumlonen (en de
daaraan gekoppelde sociale uitkerin
gen als aow, wao, aww e.a.1. Het n iet-
compenseren van de geplande verho
ging zou dus een dubbele matiging be
tekenen, die de minimumloners op
meer dan 200 gulden komt te staan.
Volgens minister Boersma is een der
gelijke compensatie onmogelijk. Het
minimumloon zou er dan in een jaar
tijd 13 procent op vooruit gaan. terwijl
9 procent loonsomstijging het maxi
maal aanvaardbare is. Boersma; „1976
is het jaar dat een heel stevige aanzet
wil zijn tot de bestrijding van de infla
tie. Daarom kunnen we er niet omheen
(anders hadden we het wel nagelaten)
om ook deze groep mee te laten doen".
Volgens Boersma zou aanvaarding van
de amendementen van Nel Barendregt
..een zware hypotheek leggen op het
bezuinigingsdebat van volgende
week'.
Volgens Boersma is bovendien het uit
voeren van het amendement een tech
nisch vrijwei onmogelijke zaak. Het
zou zeer grote problemen opleveren
voor het apparaat van het ministerie
van sociale zaken. Vooral die gevallen
waarin mensen die van een uitkering
leven van uitkering veranderen, ont
staan levensgrote problemen ..We
moeten ons wel 10.000 maal bedenken
alvorens die weg in te slaan", zo zei
Boersma.
De bewindsman zag echter toch nog
enkele mogelijkheden om aan de wen
sen van de PvdA enigszins tegemoet te
komen. Zo stelde hij voor om In het na
jaar te kijken in hoeverre de minimum
loners er inderdaad op achteruit drei
gen te gaan. Eventueel zouden dan nog
compensatiemogelijkheden bedacht
kunnen worden. Een andere mogelijk
heid is de inhaal-compensatie te be
perken tot een aantal categorieën van
minimumloners en genieters van uit
keringen. die in bijzondere moeilijkhe
den dreigen te komen.
Mevrouw Barendregt was door de
technische bezwaren van de minister,
alsmede diens suggesties voor oplos
singen enigszins overvallen en zij
vroeg schorsing van de beraadslagin
gen. In een kort overleg van de vaste
kamercommissie voor sociale zaken
met de minister, werd afgesproken
dat men vanochtend nogmaals over
leg zou plegen. Minister Boersma
wilde enkele gedachten namelijk eerst
door zijn ambtenaren laten uitreke
nen.
NIEUWE SENATOREN
DEN HAAG (ANP) - Tot nieuwe leden
van de eerste kamer zijn dinsdagmor
gen toegelaten en beëdigd burgemees
ter P. Tjeerdsma uit Witmarsum en
mr. H. C. G. L. Polak uit Rotterdam.
De heer Tjeerdsma werd benoemd ln
de vacature Boukema (arpi. die naar
de raad van state is gegaan. De heer
Polak werd opvolger van mr. H. van
Riel (wd>. die om persoonlijke redenen
als lid van de eerste kamer heeft be
dankt.
RUIMTEVAART OP SCHIPHOL
SCHIPHOL - De 42-jarige Amerikaanse astronaut Ronald Evans, recordhouder
met 75 omwentelingen om de maan in de Apollo 17 heeft dinsdagmiddag in de
Aviodome van Schiphol met een luchtig praatje een ruimtevaarttentoonstelling
geopend.
Hij vertelde hoe verrukkelijk het gevoel van gewichtloosheid is op het moment
dat men de ruimte bereikt. „Het eten is een openbaring. Eerst eet je soep voor
zichtig met een lepel uit een pannejte op je schoot. Maar dan ontdek je datje dat
pannetje zonder te morsen ook op zijn kop boven je hoofd kunt houden en daar
uit de soep met een lpel kunt wegsteken", zo vertelde hij. Pronkstuk op de ten
toonstelling is een model op ware grootte van het komende projekt van gemeen
schappelijke Europese inspanning, het Spacelab, dat door de Europese organisa
tie voor ruimtevaart ESA wordt vervaardigd. Hoofdaannemer van ESA is VFW-
Fokkcr in Bremen. Ook de ESTEC in Noord wijk werkt aan ht projekt mede.
Fot; Evans met een model van de Space Shuttle die het spacelab in de ruimte en
weer terug op aarde zal brengen.
ELSEVIERS WEEKBLAD CITEERT GEHEIM RAPPORT
TWEE RENTELOZE LENINGEN
(30 MILJOEN) GEVRAAGD
AMSTERDAM - Het scheepsbouwconcern Rijn-
Schelde-Verolmc heeft minister Lubbers van economi
sche zaken om twee renteloze leningen van in totaal 30
miljoen gulden gevraagd voor het in stand houden van
de RSV-dochter Rotterdam Nuclear. Als de overheid
deze steun niet uiterlijk 1 januari verstrekt, zal RSV
het bedrijf, waar nu nog 525 mensen werken, sluiten.
Dit blijkt uit een publicatie van Elseviers Weekblad dat
zijn kennis zegt te hebben uit een nog geheim rapport
dat het scheepsbouwconcern samen met functionarissen
van het ministerie van economische zaken heeft opge
steld.
In een begeleidende brief aan minister Lubbers stelt
Rijn-Schelde-Verolme, dat zij niet bereid, en ook niet in
staat is om op eigen kracht deze hoogwaardige indus
triële activiteit voort te zetten.
Rotterdam Nuclear houdt zich onder meer bezig met de
produktie van onderdelen voor kerncentrales. Zo zou
het bedrijf een groot deel van de Zuidafrikaanse kemor-
der toegewezen hebben gekregen als die eind mei ten
minste verworven zou zijn door een combinatie van het
Amerikaanse General Electric, het Zwitserse Brown Bo-
veri en het Nederlandse RSV. De order ging verloren
doordat de Nederlandse regering nog niet wilde beslis
sen over het verlenen van een kredietgarantie
Overigens voert RSV als hoofdoorzaak voor de slechte
gang van zaken bij Rotterdam Nuclear aan. het besluit
van de Nederlandse regering om pas in de loop van 1977
te beslissen over de bouw van drie kerncentrales in Ne
derland. aldus EW. Door dit uitstel mist Rotterdam Nu
clear de komende paar jaar orders voor reactorvaten en
reactorbinnenwerken voor deze drie centrales, plus
compensatie-orders van General Electric en het Duitse
KWU, waardoor het bedrijf een te lage basisbezetting
heeft aan nucleair werk.
Hoewel Rotterdam Nuclear in de periode 1970-1975 al
verliezen leed tot een totaalbedrag van 70 miljoen gul
den, hield RSV het bedrijf volgens het weekblad in
stand met het uitzicht op het Nederlandse programma
voor de bouw van kerncentrales.
tchrtdr
Wei
aan mtnlstci
heeft uitgebracht., een rapport waann
een voorkeur wordt uitgesproken voor
een 'pijlerdam' op putten Wat daaron
der preele* wordt verstaan kan men
elders tn deze krant uitvoeng beschre
ven vinden. Zoals al eerder werd be
richt mag worden verwacht da', de re
gering tot de bouw van een dergelijke
dam zal besluiten, waarmee dan wordt
voldaan aan hel uitgangspunt uit de
regeringsverklaring van md 1973 ..De
noodzakelijke bescherming tegen
stormvloedrampen behoort zo moge
lijk in overeenstemming te worden ge
bracht met het behoud van het natuur
lijk milieu". Dat blijkt nu mogelijk,
terwijl bovendien aan Zeeland delta-
veiligheid in 1985 kan worden gega
randeerd. Met grote voldoening wordt
daarvan in deze provincie kennisge
nomen: het wachten is nu - gespannen
en niet zonder emotie - op het defini
tieve 'ja' van regering en van parie-
-L oen de- Ls de commissle-Klaa'
haar eindrapport naar buiten bracht -
zij was Ingesteld om te bestuderen of
het regeringsultgangapunt te verwe
zenlijken viel - merkte één van de le
den op. dat het voorstel van de com
missie een grote uitdaging inhield zo
wel voor de rijkswaterstaat als voor de
waterbouwkundige aannemers in Ne
derland. Zoals men weet: de
commlssle-K laa se sz adviseerde om een
dam met doorlatende caissons te bou
wen. een suggestie die basis werd voor
de verdere studie. Wanneer men nu het
rapport van de projectgroep leest, dan
moet men constateren dat het bewuste
commissielid - het was professor ir J
L. Klein - het bij
het rechte eind had.
In koele en nuch
tere bewoordingen
ontvouwt de pro
jectgroep Storm
vloedkering een indrukwekkend voor
stel. waarvan de uitvoering reikt t/>t
aan de uiterste grenzen van wat op dit
ogenblik technisch mogelijk is Nog
niet alles is bovendien uitgezocht: er
moet - al voorbereidend en werkend -
verder gestudeerd en onderzocht wor
den. maar in hoofdzaak staat vast dat
hel project kan worden uitgevoerd In
het rapport treft men een samenbal
ling aan van de niet geringe water
bouwkundige kennis van zeer velen:
van de betrokken dienst, van het be
drijfsleven. van gespecialiseerde labo
ratoria en van buitenlandse deskundi
gen En deze groep nu heeft de Neder
landse regering laten weten: ..Indien
gij ons de nodige fondsen toestaat, dan
zorgen wij voor een oplossing waarbij
én veiligheid en natuurbehoud worden
gegarandeerd". Dat ls niet gering.
fianthjn
Eer
IN EINDRAPPORT STORMVLOEDKERING OOSTERSCHELDE
IN VERBAND MET
ONZEKERHEDEN
ROND MILIEU
DEN HAAG - Het resultaat van de
studie van rijkswaterstaat naar een
stormvloedkering in de Oosterschelde
is een plan voor een op kokers gefun
deerde pijlerdam, waarbij het moge
lijk is te kiezen voor een groter of
kleiner getij in het Oosterscheldebek-
ken. Rijkswaterstaat presenteert in
het eindrapport namelijk twee oplos
singen: een, waarbij wordt uitgegaan
van een constructie, die 65 procent
van het getij handhaaft - bij Yerseke
2,3 meter - en één, waardoor het
tegenwoordige getijverschil van
drieëneenhalve meter voor 90 procent
in stand kan blijven, bij Yerseke der
halve een getij van 3,1 meter.
Bij de ene oplossing gaat het om een
stormvloedkering in de vorm van een ter. Die beide varianten zijn onder- een wijziging van het tegenwoordige
pijlerdam met een doorstroomopening zocht, omdat - aldus het waterstaats- stroom- en getijregiem."
van ongeveer 12.000 vierkante meter, rapport - „de stand van het milieuon- Rijkswaterstaat voegt daar in de rap-
bij de tweede mogelijkheid om een pij- derzoek nog geen mogelijkheid biedt portage aan toe: „Ook een door-
lerdamconstructie met een door- tot een exacte kwantificering van de stroomprofiel van 30.000 vierkante me-
stroomprofiel van 20.000 vierkante me- ecologische gevolgen, verbonden aan ter. hetgeen een volledige instandhou-
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Als de regering vrijdag een beslissing neemt
over de Oosterschelde, zal daarover waarschijnlijk vol
gende week woensdag worden gedebatteerd in de tweede
kamer.
De vaste kamercommissie voor verkeer en waterstaat zal
de kamer woensdag adviseren het Oosterscheldedebat in te
passen tussen de debatten over de bezuinigingsvoorstellen
van de regering, die volgende week zullen worden gehou
den. Kamervoorzitter Vondeling heeft al duidelijk gemaakt
voor het ordevoorstel van de vaste commissie te voelen.
De commissie heeft zich er dinsdag met algemene stemmen
voor uitgesproken dat het Oosterscheldedebat in de Kamp'
nog vóór het zomerreces wordt gehouden. Het reces begint
vrijdag 25 juni. Het PPR-kamerlid Van Kuijen heeft dins
dag voorgesteld het debat volgende week vrijdag te hou
den. De zomervakantie van de Kamer zou daardoor een dag
later moeten beginnen. Toen bleek dat met name kamer
voorzitter Vondeling hiertegen nogal wat bezwaren had,
werd besloten het advies van de vaste kamercommissie te
vragen.
Commissievoorzitter Schakel na afloop van het beraad:
..Als de regering vrijdag haar besluit bekend maakt, wil de
Kamer nog wel een paar dagen hebben om er op te stude-
icn voor het debat. Bovendien krijgt Zeeland zodoende nog
even de geleia-nheid met een reactie te komen".
ding van het huidige getijverschil be
tekent. moet technisch realiseerbaar
worden geacht." De verwachting is
echter, dat de kosten 'aanzienlijk ho
ger' zullen zijn dan die voor een storm
vloedkering met 20.000 vierkante me
ter doorstromingsprofiel, terwijl het
getij-effect 'relatief genng' wordt ge
noemd.
L it ga ngspu n ten
Bij de uitwerking van de plannen voor
een pijlerdam is ervan uitgegaan, dat
de kering bestand moet zijn tegen een
hoogwaterstand, die een gemiddelde
overschrijdingsfrequenUe heeft van
ééns in de vierduizend jaar en dat bij
Yerseke in teder geval een getijverschil
van ten minste 2,3 meter wordt gele
verd. Met de pijlerdam kan worden
Slot zie pagina 6 kolom
ién aspect van de veiligheid vraagt
naar ons gevoel ln hel bijzonder de
aandacht BIJ de discussies van de af
gelopen maanden - waarbij ook op de
mogelijkheid van dijkverhoging werd
gewezen - is niet altijd even diepgaand
gesproken over de omstandigheid dat
de Oosterschelde een erosiegebiëd is.
Erosie is - naar het woordenlróek defi
nieert - een 'afslijting' van land door de
werking onder meer van stromend wa
ter en de zee Al vele. vele jaren wordt
het Oosterscheldegebled uitgehold:
voor een deel een natuurlijk proces,
voor een niet genng deel ook een ge
volg van menselijke ingrepen. Het re
cente rapport van de projectgroep
noemt daarvan een aantal voorbeel
den: doorgraving van de Amer-
Bergsche Maas (1904j. verruiming van
de Nieuwe Merwede (1920-1930). aanleg
Hellegatdam (1931). baggerwerken op
de meeste rivieren ten behoeve van de
scheepvaart, de afsluitingen van Gre-
velingen en Volkerak H962-1969) en
tenslotte de aanleg van de SchekJe-
Rijnverbinding (1975i. De mens heeft
steeds weer ln de delta ingegrepen en
dat heeft - gecombineerd met natuur
lijke oorzaken - er toe geleid dat het
getijvolume van de Oosterschelde
steeds groter werd. Op zichzelf een be
langrijke factor met het oog op de be
leidsvorming: het menselijk Lngnjpen
heeft namelijk mede geleld tot een
grote mate van onveiligheid. Alleen al
om die reden mag men het nu niet op
een akkoordje gooien als het er om
gaat deze onveiligheid op te heffen: er
dienen optimale maatregelen te wor
den getroffen. Het gaat bij dit erosie-
proces om een penode van eeuwen,
zoals historische gebeurtenissen duide
lijk maken. Zo bereikten in september
1575 vijftienhonderd Spaanse soldaten
van Mondragon de Oostdulvelandse
wal vanuit St. Philipsland: z:.! konden
door het ondiepe Zijpe waden Dat
kunststuk zou men nu wel nalaten er
worden op dezelfde plaats diepten ge
peild van tientallen meters. Zou men
nu uitsluitend de dijken verhogen, dan
zou het erosie-proces nog voortdurend
verder gaan. ondanks nieuwe technie
ken van bodembescherming. Bij de
bouw van een pijlerdam daarentegen
zou dit proces tot stilstand worden ge
bracht dan wel sterk worden ver
traagd. In de dan ontstane situatie :s
bovendien de steeds veranderende,
uithollende bodem van de Ooster
schelde - men denke aan de onver
wachte dijkvallen - beter te bewaken
en te controleren. Een niet geringe
verhoging van de veiligheid.
Nog deze week?
Da;
7aar komt nog iets bij: de bestaande
(Slot zie pagina 3 kolom
