PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Bezetting wil sluiting Bloemenhove voorkomen SPANNING IN DEN HAAG OP HOOGTEPUNT Nieuw plan commissie Zuurdeeg: schutsluis en havenkanaal bij half open Oosterschelde Voorlopig fiat VS leverantie kernreactoren Wiegel: „Dit kabinet leeft al niet meer" CONCORDE NAAR VS Zaak 5Bloemenhove9 muurvast Van Doorn kondigt zijn afscheid aan 219e jaargang no. 123 Dinsdag 25 mei 1976 Paardekwaal en paardemiddel fMt houdt Nederland op dit ogenblik van vele kanten voor: het land kan geen kabi netscrisis hebben, de toestand is er te ernstig voor. En dan volgt het bekende rijtje: eco nomische moeilijkheden, in het bijzon der de werkloosheid, onzekerheden binnen bepaalde politieke partijen, de Lockheed-kwestie. om er er enkele te noemen. Is dat een redelijke argumen tatie? Nauwelijks. Sinds de tweede we reldoorlog zijn soortgelijke argumenten altijd weer gebruikt zodra een kabinets crisis dreigde: steeds waren er wel facto ren op te sommen die het onverant woord maakten om tot een kabinetscri sis te besluiten. Dikwijls echter trok de politieke werkelijkheid zich weinig of niets van deze overwegingen aan. zeker niet wanneer de moeilijkheden zodanig waren, dal het land in feite onregeer baar was geworden. Is dal niet eigenlijk de enige vraag die in zulke situaties telt: kan dit land verder worden geregeerd door het zittende kabinet? Die vraag dient, ook nu te worden gesteld, los van politieke voorkeuren Bij PAGINA 9 milieu Wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de milieuhygiëne: syposium (j te Wageningen olympia Olympia's lijks evenei PAGINA 11 korf Drieduizend korfballers op toernooi in 'i Middelburg PAGINA 13 radio-t Radio- en tv-programma's, stnps. PAGINA 15 overname OGEM bereid een deel van het Nederhorst-concem over te nemen: beurs - economie - financiën. rmoTT ni a m commissie Zuurcleee- zouden de aan- een speciale werkgroep, waarin nro- De Goese eemepnteraarl snrnt haur wnrrti nit<»>u.-»rLr> um-rit in cd» EERSTE PLAN GING UIT VAN GEHEEL DICHTE ZEEARM GOES - De commissie Zuurdeeg heeft andermaal een plan voor aanpassing en verbetering van de schutsluis en het havenkanaal van Goes opgesteld. Het nieuwe plan, dat zo snel mogelijk wordt ingediend bij de minister van verkeer en waterstaat, gaat uit van een 'half-open' Oosterschelde. Het eer ste plan van de commissie, dat in juli van 1973 werd gepubliceerd, ging uit van een volledig afgesloten Ooster schelde. Volgens het rapport van de commissie Zuurdeeg zouden de aan passingswerkzaamheden in 1981 ge reed kunnen zijn. Maar dan moet wel snel een beslissing genomen worden. Met de uitvoering van alle werk zaamheden is een bedrag van 27 tot 30 miljoen gulden gemoeid. Jarenlang al wordt gesproken over de aanpassing van de schutsluis en het kanaal bij Goes. Met name van de kant van de bedrijven op het zogenaamde 'natte' industrieterrein <AKF. hou thandel Van Riessen etc.) is al geruime tijd geleden aangedrongen op een drastische verbetering van de 'mu- seumsluis' bij het Goese Sas. De sluis, die zo'n honderd jaar oud is. vertoont fikse tekenen van verval. Bovendien is de sluis veel te klein B. en w. van Goes onderkenden de problemen: zij gaven een speciale werkgroep, vinciale en gemeentelijke vertegen woordigers zitting namen, opdracht een plan voor aanpassing en verbete ring van sluis en kanaal op te stellen. Voorzitter van de werkgroep werd ir J Zuurdeeg, hoofdingenieur-directeur van rijkswaterstaat directie Zeeland. De commissie ontleende z'n naam aan de voorzitter: Commissie Zuurdeeg In het eerste plan dat in 1973 werd ge lanceerd. werd rekening gehouden met een volledige afsluiting van de Ooster schelde. Er werd uitgegaan van een nieuwe schutsluis met een koikbreedte van 10 meter en een lengte van 86 me ter. De sluis was 850 meter landin waarts geprojecteerd om, vóór de sluis voldoende ruimte was voor het aanleg gen van een 'nat' industrieterrein. De Goese gemeenteraad sprak haar voorkeur uit voor een sluis met een breedte van 14 meter. Dat kon. maar dan moest Goes wel de meerkosten be talen. De commissie Zuurdeeg staakte de werkzaamheden begin 1974, omdat de inmiddels ingestelde commissie Oosterschelde de minister van verkeer en waterstaat adviseerde te streven naar een niet volledig afgesloten Oos terschelde. In augustus 1975 ging de werkgroep echter opnieuw aan het werk. Nu zou de aanpassing bekeken werden, uitgaande van een 'Half open' Oosterschelde. Nieuw plan Maandag werd het nieuwe plan van de commissie Zuurdeeg gepresen teerd. In het rapport, waarin het plan wordt uitgewerkt, wordt in de eerste plaats stilgestaan bij de vraag of op dit moment nog rekening gehouden moet worden met een situering 850 me-ler landinwaarts om ruimte te scheppen voor een 'nat' industrieter rein. „Gezien echter de langere termijn van realisering van de stormvloedkering in de Oosterschelde en de nadien nog mogelijke hoge waterstanden heeft een toekomstig buitendijks industrieter rein veel van zijn aantrekkelijkheid verloren", constateerde de commissie in het rapport. Een globale kostprijs berekening heeft aangetoond dat zelfs bij waterstanden van niet hoger aan NAP - 2.50 tot 3.00 meter op de Oos terschelde na gereedkomen van de Slot zie pagina 4 kolom 2 J ij de beantwoording gaat het dit maal niet alleen om de huidige proble men. maar ook om moeilijkheden uit de achterliggende jaren. Ze zijn namelijk onder een gemeenschappelijke noemer te brengen: de vreemde kabinetsforma tie, waarbij een reeks kernproblemen niet tot drie cijfers achter de komrna werd uitgepraat. Voor de PvdA was het kabinet-Den Uyl van stonde af aan 'par lementair'; de ministers van deze partij hadden een sterke binding met de ka merfractie. in feite tevens met belang rijke partij-organen. Bij AR en KVP ging net om een 'gedogen' van het kabi net. derhalve geen parlementaire bin ding. maar een vaag vertrouwen in de mogelijkheid dal het kabinet eventuele spanningen tussen PvdA- en CDA-op- vatüngen in eerste instantie zelf wel zou kunnen oplossen. Tot nu toe isdalgeiukl. zij het op het kantje Opvallend is echter vooraldat totdeonult- gesproken aspecten van aldus ontstane compromissen be hoort, dat de kamer er in huidige sa menstelling er niet (of vermoedelijk niet) meer over hoeft te oordelen. Het wetsontwerp op de ondernemingsra den - het had bijna een crisis veroor zaakt - Is daarvan een voorbeeld: de exacte formulering van dit compromis is onbekend, maar kan bovendien geen kwaad, omdat het ontwerp toch niet meer in de huidige zittingsperiode wordt afgewerkt. Anders gezegd: de moeilijkheden werden voorlopig ge neutraliseerd. In de praktijk betekenen dergelijke beslissingen dat de werke lijke besluitvorming naar een verdere toekomst wordt verschoven en tot een volgende kamer wordt uitgesteld: 'wie dan leeft, die dan zorgt'. l.ZiJ 'hut fimtlijn nut. Au, Llles bijeengenomen komt het er op neer dat het een tweede natuur van het kabinet-Den Uyl is geworden princi piële beslissingen, zo nodig te omzeilen, want zij kunnen een crisis veroorzaken. Bovendien geeft de weinig solide basis van het kabinet bepaalde ministers mo gelijkheden tot enig solo-werk, zoals Van Agt al enige malen heeft aange toond. De afgelopen week leidde dat tot een conflict, toen deze minister van jus titie duidelijk maakte er niet aan te denken een kamermotie over de Bloemenhove-kliniek uit te voeren. Het conflict werd ongeveer tegelijkertijd uitgebreid omdat een meningsverschil ontstond over een order aan Zuid- Afrika: twee punten die aantonen dat dit kabinet door zijn oneigenlijke grondslag niet ln staat is om snel c-n voortvarend beslissingen te nemen over omstreden kwesties. Tegen die achter grond nu moet de vraag worden beant woord: kan dit land verder worden gere geerd dooreen kabinet op een dergelijke grondslag? Het lijkt ons dat het ant woord helaas ontkennend moet luiden. Wanneer een landsbestuur in een sfeer is gekomen ais die van hethuidige kabinet is het maar beter de consequenties te trekken, in dit geval: vervroegde verkie zingen. Zij behoeven niet over vage ver schillen te gaan. maar om concrete kwesties; het zijn namelijk de moeilijk heden waarmee het kabinet de afgelo penjaren heeft geworsteld plus nog een aantal eveneens duidelijke zaken, die iedere Nederlander aangaan. Via de stembus kan worden nagegaan hoe daarover in het Nederlandse volk wordt gedacht: wellicht dat aidus een betere basis voor een kabinetsformatie ont staat. Een paardemiddel? Misschien. Maar het steeds weer vooruitschuiven van belangrijke beslissingen mag men zo langzamerhand wel aanduiden als een 'paardekwaal' van ernstige aard. Zo kan men niet blijven doorgaan. Het is een van de grote pluspunten van een democratisch stelsel, dat in zulke geval len de kiezers een uitspraak kunnen Het parket te Brussel gaat 16 par lementariërs van de Vlaamse Volksu nie vervolgen. Behalve tegen de 16 parlementsleden wordt ook een vervolging ingesteld tegen een journalist en tegen een foto graaf.' Deze 18 mensen zijn vorige week vrijdag het kabinet van de Belgi sche minister van binnenlandse zaken, Miche, binnengedrongen. In Chili worden opnieuw op grote schaal arrestaties verricht, zo heeft een woordvoerder van de zes thans verbo den linkse Chileense partijen in Ha vanna bekendgemaakt. Hij zei dat het aantal politieke gevangenen Ln Chili nu tot 7000 is gestegen. VROUWEN IN ACTIE TEGEN BESLUIT JUSTITIE kieskeurig NW-er: kieskeurigheid vereist bij het aantrekken van nieuwe bedrijven in Zeeland. werker Zeeuwse academiedag van de Erasmu- p,„ UITVOERING VAN SLUIS- EN KANAAL WERKEN BIJGOESE SAS KOST KLEINE 30 MILJOEN HEEMSTEDE - Sinds maandag morgen half twaalf is de abortuskli niek Bloemenhove in Heemstede bezet. Dit is het gevolg van het be sluit van procureur-generaal mr. Hartsuiker, dat de kliniek gesloten zal moeten worden. Hij deelde dit mee aan het bestuur in het gesprek dat in Amsterdam plaatsvond. On middellijk hierna werden de eerste vrouwen gemobiliseerd. In de loop van de dag groeide hun aantal tot ruim driehonderd. Het bestuur van de Stichting Bloe menhove heeft zich opnieuw officieel van de actie gedistantieerd. Het per soneel is ook verzocht niet aan deze actie deel te nemen, omdat het van daag - als het kan - normaal moet werken. Gisteravond twijfelde eigen lijk niemand eraan dat de justitie in de loop van de nacht zou optreden. Het heeft velen verbaasd dat justitie niet onmiddellijk tot beslag over ging, nadat mr. Hartsuiker zijn uit spraak had gedaan. Op dat moment waren er niet meer dan ongeveer 15 mensen aanwezig om eventueel ge weldloos verzet te plegen Om ongeveer half drie zonden de aanwezige actiegroepen een tele gram naar de ministerraad, waarin zij protesteerden tegen de dreigende DEN HAAG - Mooi tceer ook) in de tuin van het Catshuis. Onderonsje tus sen de ministers Lubbers. De Gaay Fortman en Westerterp (Van onze correspondent) WASHINGTON - De Supersonische Concorde heeft maandag zijn eerste of ficiële commerciële vluchten naar de Verenigde Staten gemaakt. De aankomst van zowel een Brits als een Frans toestel enkele minuten nadien, werd door geluidstechnici rond het in ternationale vliegveld van Washington geregistreerd om vast te stellen of dit supersonische toestel inderdaad de trommelvliezen meer geweld aandoet dan de conventionele toestellen- De Concorde mag gedurende zestien maanden naar Washington vliegen, waar tegenstanders er niet zoals in New York in zijn geslaagd de vluchten tegen te houden. De Amerikaanse minister voor transportzaken wil in die zestien maanden bekijken in hoeverre alle be zwaren gegrond kunnen worden op fei ten. COMMISSIE DOET ONDERZOEK WASHINGTON - De politieke crisis die in Nederland is ontstaan over de moge lijke leverantie van onderdelen voor twee kerncentrales in Zuid-Afrika, wordt in regeringskringen in Washington nauwlettend gevolgd. Dinsdag beginnen hier de hoorzittingen van commissies uil Senaat en Huis van Afgevaardigden over de kredietgaranties en exportvergunning die de Ameri kaanse maatschappij General Electric heeft aangevraagd voorzijn aandeel in de Zuidafrikaanse miljoenenorder. Het ministerie van buitenlandse zaken had direct na de aanvraag van General Electric al laten weten in principe geen bezwaar te hebben tegen Amerikaanse deelname aan het Zuidafrikaanse pro ject Dat standpunt is naderhand gewij zigd in een „voorlopig". waarin nog ver andering zou kunnen komen na het on derzoek van de commissies. In Stockholm verklaarde minister Kis singer van buitenlandse zaken maan dagavond dat Amerika staat op abso lute garanties van Zuidafrikaanse zijde, dat door de VS geleverde kerncentrales niet gebruikt zullen worden voor het ontwikkelen van atoomwapens. Vol gens Kissinger wordt in Washington nauwkeurig bestudeerd of een relatie kan worden gelegd tussen de eventuele verkoop van de reactoren en het moge lijk ondertekenen van het verdrag tegen verspreiding van kernwapens door Zuid-Afrika. Zuid-Afrika heeft dat tot nog toe niet gewild. Een woordvoerder van General Electric liet maandagavond weten dat nog niets te zeggen valt over de toekomst van het project voor het geval Nederland niet zou deelnemen: „We hebben geen be hoefte aan speculaties zolang het standpunt van de Nederlandse regering niet vaststaat". De reactorkwestie is in de Verenigde Staten van politiek belang geworden, mede met het oog op de bezwaren die Kissingers onlangs onthulde nieuwe Afrika-beleid heeft ontmoet in conservatief-republikeinse kringen. Het. is vrijwel zeker dat een Ameri kaanse beslissing nog even op zich zal laten wachten, ten minste enkele weken en misschien zelfs enige maanden Doden door de wervelstorm Olga MANILLA (Reuteri-In het midden van de Filippijnen staan ongeveer 30.000 huizen onder water nadat de wervel storm Olga erover getrokken was. Bijna 50 mensen hebben het leven ver loren. Het hele noordelijke eiland Luzon, waaronder de hoofdstad Manilla, is tot noodgebied verklaard. Meer dan 100.000 mensen zijn door over stromingen getroffen. In Manilla begint het water terug te lo pen. Volgens het meteorologisch insti tuut zal de wervelstorm spoedig uitge woed zijn. Van de 154 afgevaardigden voor de conventie van de republikeinse partij uit de staat New York hebben maan dag 119 hun steun toegezegd aan pre sident Ford. Fords republikeinse tegenstander Reagan kreeg de steun van achttien afgevaardigden. In hel totaal geno men heeft Ford nu 717 afgevaardigden achter zich en Reagan 541. Een 'vrijheidsmars', die een aantal Catalaanse partijen deze zomer wilde organiseren, is door het Spaanse minis terie van binnenlandse zaken verboden. (Van onze parlementaire redactie) LELYSTAD - „Ook al overleeft het ka binet deze crisis, het leeft in feite niet meer. Het is ongeloofwaardig gewor den. het zal nooit meer in staat zijn zijn gezag te herstellen", zei oppositieleider Wiegel maandagavond op een politieke bijeenkomst in Lelystad. Volgens hem zou het premier Den Uyl sieren als hij dat zou inzien en als hij zich bereid zou tonen zijn plaats in te rui men. „Dat zou nog van enig zelfrespect getuigen", aldus de WD-fractieleider. Volgens hem staan de con flic tpun ten van de Bloemenhovekliniek en van de levering aan Zuid-Afrika niet op zich zelf. „Beide kunnen niet worden losge zien van de onwaarachtige kabinets formatie. van gebrek aan respect en ver trouwen tussen de partners en van de kluwen van problemen die het kabinet zich zelf en het volk heeft verschaft", vond Wiegel. Volgens hem is het zowel de schuld van de PvdA als van de christen-democraten dat.de zaak van de abortuswetgeving is gepolariseerd De WD heeft, zo zei hij. er juist alles aan gedaan om de abortus uit de politieke strijd te houden. Hij herhaalde zijn aan kondiging dat de VVD de regering „bik kelhard te lijf zal gaan" als wordt beslo ten geen reactoronderdelen te leveren aan Zuid-Afrika. „En als de levering wèl doorgaat, zal de VVD met belangstel ling de opstelling van de PvdA-fractie bezien", zei Wiegel. sluiting van de kliniek. Zij eisten van minister Van Agt de garantie dat de Bloemenhovekliniek open blijft Naar de mening van de actievoer ende groepen heeft hoofdofficier van justitie, mr. Andreae. uit Haarlem twee fouten gemaakt. Hij zou niet mogen hebben zeggen dat het beslag was opgeheven, nadat de verzegeling door onbevoegden was verbroken en hij had verzuimd de mensen, die de actie van justitie verhinderden, een proces-verbaal aan te zeggen. In hoeverre dat juridische gevolgen zal hebben, was nog niet te overzien. De gezamenlijke artsen van de kliniek hebben verklaard dat. het medisch niet verantwoord is patinten te ver voeren. Zij raadden dit daarom uit drukkelijk af en mocht dat toch ge beuren dan zullen zij geen verant woordelijkheid aanvaarden. De leiding van de Bloemenhovekli niek heeft gisteravond rond half elf bekendgemaakt dat vrijdagochtend het bezwaarschrift door de recht bank in Haarlem zal worden behan deld. Het is een bezwaarschrift ter opheffing van de beslaglegging, dat wil zeggen dat de maatregelen on gedaan gemaakt worden wanneer het bezwaarschrift wordt toegewe zen. PAGINA 3 luchtbrug De hortluchtbrug van Nederland naar j de VS kan over twee weken al begin- nen, PAGINA 4 veiling Zeeuwse veilingen 'in de lift'. PAGINA (i academie voor Zuid-Afrika en de sluiting van de Bloemenhove-kliniek dermate belang rijk dat hij bereid is er een politieke cri sis voor te riskeren Andriessen zei maandagavond voor de radio het te be treuren als er een crisis zou uitbreken Maar zei hij. er zijn nu zeer belangrijke (Slot zie pagina 3 kolom 6) DEN HAAG (ANP) - Crm-minister Van Doorn heeft in de PPR-actiekrant zijn afscheid aangekondigd. „Ais er weer een progressief kabinet komt, dan moeten ze een goeie zien te vinden die mij kan opvolgen", aldus de be windsman. In een artikel zegt hij geen enkele am bitie te hebben om zich opnieuw te la ten 'inhuren' Ze moeten, aldus de mi nister. maar mensen nemen die minder belegen zijn dan ik. Een nieuwe regering van WD en CDA noemt hij 'de slechtst denkbare oplos sing'. Hij zegt. dat de mensen aan een dergelijk span niets hebben Als een links minderheidskabinet er niet in zit. zal links met het CDA gaan regeren zo zet hij uiteen. De bewindsman noemt de kans, dat de PRR dat zou kunnen meemaken 'wel heel klein'. (Van onze parlementaire redactie) OEN HAAG - Na een dag en avond van vergaderingen van de ministerraad was de spanning in politiek Den Haag alleen nog maar toegenomen. Maandagavond laat was het kabinet nog steeds in het Catshuis bijeen. Centraal in de besprekingen stond het con flict over de Bloemenhovekliniek. Volgens welingelichte bronnen is de spanning over de levering van onderdelen vooreen Zuidafrikaanse kerncentrale iets afgenomen; vooral omdat de discussie in de Verenigde Staten over het Amerikaanse aandeel in de levering -on verbreke- lijk verbonden aan de Nederlandse transactie - nu pas op gang is gekomen en nog zeker enige tijd zal duren. „Door die tijdwinst is bij ons de druk iets van de ketel af', aldus een van de woordvoerders van de PvdA. Muurvast lijkt de zaak echter te zitten rond de dreigende sluiting van de abor tuskliniek Bloemenhove in Heemstede. In politiek Den Haag werd druk gespe culeerd wat er maandag in het kabinet besproken kon zijn. Van een eventueel compromisvoorstel was niets bekend. Wat dat betreft heeft de PvdA al een „neen" van Van Agt te horen gekregen toen het socialistische kamerlid Roe thof zondag de bewindsman telefonisch voorstelde het te laten aankomen op een bezwaarschrift van het bestuur van de Bloemenhovekliniek tegen de slui ting. Het gevolg daarvan zou zijn dat de zaak toch voor de rechter zou komen. Dat was ook de kern van de motie die Roe thof vorige week tijdens de interpellatie over Bloemenhove indiende en die werd aangenomen maar door Van Agt bruusk genegeerd. In PvdA-kringen meent men dat een bezwaarschrift, de zaak tot een oplossing zou kunnen brengen met een minimum aan gezichtsverlies voor Van Agt. De minister heeft het voorstel zon- PAGINA 2 dag enige uren in beraad gehouden - evenals overigens ae twee andere voor stellen die Roethof hem aan de hand deed - maar hij belde het PvdA-lid zon dagavond op met de mededeling dat hij er niet op zou ingaan Botsing Het FvdA-Tweede-Kamerlid Roethof verklaarde maandagavond dat minister Van Agt een frontale botsing met de Kamer riskeert, als hij tot sluiting van de Bloemenhovekliniek overgaat. KVP-leider Andriessen acht de order

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1