PROVINCIALE Z I0URANT BURGER EN RUPPERT WILLEN BEMIDDELEN PZC CHU KIEST VOOR CDA Dringend beroep hoogleraren Kanaal door Walcheren en Goese Sas probleempunten voor de watersporters DERTIEN DODEN BIJ ONTKNOPING KAPING Onder aantal voorwaarden Als kabinet vandaag geen compromis vindt vandaag SPORT Grensbrand pagina 2 219e jaargang no. 122 Maandag 24 mei 1976 (Van onze parlementaire redactie) vcn recht °P waar "et DEN HAAG - Als het kabinet vandaag niet uit de problemen rond de levering van materiaal voor reactorvaten aan Zuid-Afrika komt, zal aan de formateurs van dit kabinet, mr. J. Burger (PvdA) en dr. Duisenberg en hijzelf hebben geleverd om I voor 5000 man gedurende een jaari veilig Ie stellen Tegelijk liet Lubbers echter doorschemeren dat er wellicht kabinet geen overeenstemming wordt bereikt over een compromis-voorstel, waaraan in het afgelo pen weekeinde is gewerkt. duidelijk doorschemeren te willen af- heid bij komt. Vorig weekeinde begon- treden wanneer de kredietgarantie niet nen de socialistische staatssecretaris- doorgaat. De PvdA-ministers in het kabinet zijn daarover verdeeld, aangezien met name van een kredietgarantie de heer Duisenberg het met de Minister Lubbers maakte zaterdaga- christen-democraten eens is. Op een in- vond voor de tv-rubriek Brandpunt derhaast bijeengeroepen bijeenkomst duidelijk dat hij zal aftreden ais het ka- mag de eenmaal afgesproken procedure niet onderbreken. Ais het kabinet de ga rant ie weigert, moet dat berusten op duidelijke, heldere afspraken, anders begint het aardig op selectieve veront waardiging te lijken Lubbers zei ten slotte niet te geloven dat de order de positie van het apartheidsregime De crisissfeer rond het kabinet is in het weekeinde niet geweken. Premier Den Uyl en de ministers Duisenberg en Lubbers hebben zondag via telefonisch overleg geprobeerd alsnog tot een aan vaardbaar compromis te komen. Het resultaat van dit overleg zal vanmor gen om half tien worden voorgelegd aan de fractieleiders van de vijf rege ringpartijen. Om tien uur gaat het ka binet weer vergaderen in het Catshuis te Den Haag. Slaagt ook deze poging niet, dan overweegt men de formateurs van het kabinet tussenbeide te laten komen. Mr. Burger en dr. Ruppert slaagden er drie jaar geleden in om vanuit een zeer ingewikkelde politieke situatie het kabinet-Den Uyl te laten ontstaan. Waarnemers rond het Binnenhof wijzen erop dat het kabinet voor een welhaast onoverzichtelijke situatie is geplaatst. De abortusproblematiek, de relatie tus sen het kabinet en het vaderlandse be drijfsleven (leveranties aan Zuid-Afrika) en de miljardenoperatie ter sanering van ons economisch leven, raken de fundamenten van het regeringsbeleid. Dat een kabinetscrisis nog slechts door knap politiek manoeuvreren vermeden kan worden, valt onder meer af te leiden uit harde uitspraken van de KVP- minister Lubbers van economische za ken. Hij liet zaterdag voor de televisie PAGINA 2 winst Bonden eisen van de TSM te Terneu- zen vijf procent van de winst voor de werknemers. libanon afval bloed Bloedstollende popformatie de markt; radio- en tv-programma's; jl strips. wonder Nederlands elftal wint van Belgiè (i de) dankzij een als wondergoal c schreven doelpunt van Cruyff. kansen PAGINA 13 syndroom PAGINA 14 fel Felle recordjacht selectie Paralypies PAGINA 1& ridder Oud-dambondvoorzïner Van Vreugde geridderd PAGINA 16 atletes van de PvdA-fractie klonken zaterdag morgen echter ook stemmen voor het laten doorgaan van de kredietgarantie. Verdeeldheid binet de kredietgarantie voor de order aan Zuid-Afrika vierkant blijft afwijzen Voor Lubbers weegt daarbij het zwaarst dat het kabinet, zoals hij zei. „een schijn van onbetrouwbaarheid op zich De in socialistische kringen reeds be- den tegenover het bedrijfsleven, als de staande zorgen over de toekomst van eerder gedane toezegging niet wordt het kabinet zouden ernstig toenemen nagekomen". wanneer daar ook nog in terne verdeeld- Lubbers verklaarde dat het bedrijfsle- 'GEEN REACTORVATEN VOOR ZUID-AFRIKA' DE MEERN (ANP) - Naar aanleiding van de dreigende kabinetscrisis over de levering van reactorvaten aan Zuid-Afrika, hebben twee hoogleraren van de Vrije Universiteit, prof J. Ver- kuyl en prof. J. Blok en prof. G. T. Ro thuizen, hoogleraar theologie in Kam pen, een verklaring uitgegeven, .waarin zij een dringend beroep doen op de confessionele partijen ter in het kabinet om zich tegen de le vering en de kredietgarantie van de regering op te stellen. 'Nu er een kabinetscrisis dreigt ron dom de beslissing omtrent het verle nen van kredietgaranties ten behoeve van de levering van onderdelen van kernreactoren voor het regime Vorster, zullen deze partijen hun geloofwaar digheid en hun beeldvorming ernstig schaden. Uit deze beslissing blijkt de keuze voor of tegen de onderdrukte zwarte meerderheid in Zuid-Afrika en Namibië (zuidwest-Afrika.' Zowel de Wereldraad van Kerken, als de Neder landse Raad van Kerken en de Pan- Afrikaanse Kerkenconferentie hebben zich in Nairobi in 1975 en in Alexandria in 1976 nadrukkelijk en zeer concreet tegen deze levering uitgesproken, om dat zij het machtsmonopolie van de blanke minderheid over een zwarte meerderheid versterken. Bovendien zou zij de basis leggen voor de ontwik keling van nucleaire wapens door een racistische staat die het non proliferatieverdrag niet heeft getekend en niet zal tekenen, zoals premier Vor ster recentelijk heeft bevestigd". Juist, aldus de hoogleraren, de confessionele partijen, die bewust een verbinding willen leggen tussen geloof, politiek en sociaal-economisch handelen, zouden zich in hun beslissing moeten laten ei- den door de volstrekt afwijzende ad viezen van de Wereldraad van Kerken zijn. waardoor het kabinet alsnog uit de impasse zou kunnen komen. Welke die modaliteiten zijn. zei hij echter niet Lubbers bevestigde in het vraaggesprek niet alleen dat een nieuwe taakverde ling binnen het consortium, waardoor de VS de reactorvaten zal leveren en Nederland „onschuldige" onderdelen, in overleg is gebeurd met de ministers Duisenberg. Van der Stoel en hemzelf, maar óók van premier Den Uyl. „Niet alleen wij drieën, maar ook de premier was ervan overtuigd dat een andere taakverdeling de problemen rond de le vering zou verminderen, al is Den Uyl er vanaf het begin af aan van overtuigd geweest dat het een politiek moeilijke zaak zou worden". Lubbers kenschetste de huidige crisis als de moeilijkste uit de hele regerings periode. Desondanks zei hij te hopen dat het kabinet zal aanblijven, omdat „het een goede ploeg is met een goede voorzitter". „Den Uyl kan op mijn me dewerking blijven rekening, zolang ik op de zijne kan vertrouwen", aldus drukte Lubbers het enigszins voorzich tig uit. Wat betreft de stemmenverhou ding binnen het kabinet 18 tegen 8i maakte Lubbers duidelijk dat tijdens de onderhandelingen met Rijn-Schelde- Verolme en Brederode de verhouding m het kabinet nog duidelijk anders lag. Toen was er een meerderheid vóór het machtspolitiek plaats maakt voor een verstrekken van een kredietgarantie, regeringsvorm waann alle bevolkings- nog enkele „modaliteiten" denkbaar Zuid-Afrika zou verstevigen. Bovendien groepen participeren. Transacties van de aard als nu in het geding, moeten in ieder geval worden opgeschort tot er een regeringsstructuur in Zuid-Afrika is, waar de meerderheid van de bevol king achter staat. De ondertekenaars zeggen te begrijpen dt de regering bij ncuwu udai aiju mening uxitui3t£,jiu um mm.» een negatieve beslissing voor de moei- daat nu twee twaa]f van Ho In. Inthfsiri cfont fltit rir> u/prlrrrf*lAn*/anhf»irt maar sinds die tijd zijn enkele ministers die aanvankelijk voor waren, tegen de order gekant geworden. Als argumenten vóór verlening van de garantie bracht Lubbers naar voren dat er vorig jaar sterke suggesties zijn ge daan dat de garantie wel door zou gaan. Het zou naar zijn mening onjuist zijn om moeten wij als regering daarbij een scherp onderscheid maken tussen onze politieke verantwoordelijkheid en onze emoties, aldus Lubbers. Harde acties' PvdA-fractieleider Van Thijn consta teerde zaterdag dat de moeilijkheden zijn ontstaan door de harde acties van twee KVP-bewindslieden in het kabi net. „Wij vragen ons af of er van een we loverwogen actie sprake is. De hele si tuatie vervult ons trouwens met groot wantrouwen, omdat het met de econo mie weer wat beter gaat en de KVP in het verleden ook al tweemaal blijk heeft gegeven van de socialisten af te willen in een dergelijke situatie. „Je zal het toch beleven dat de KVP voor de derde keer in korte tijd de socialisten beentje licht", aldus Van Thijn. KVP-fractieleider Andriessen ontkende zaterdagavond, eveneens in Brandpunt, dat er van een gecoördineerde actie van de KVP tegen het kabinet sprake is. „Het is volstrekt onzin om van een draaiboek te spreken, laat staan van de term beentje lichten, waarover de heer Van Thijn sprak" Andriessen leverde kritiek op het scherpe woordgebruik van Van Thijn. dat hij beneden peil noemde. Bovendien wees Andriessen een koppeling van de Bloemenhove- actie van Van Agf. aan het verzet van Lubbers tegen de Zuid-Afrika-order verontwaardigd van de hand Andriessen trachtte de beschuldiging van een weloverwogen actie van KVP- zijde te ontzenuwen door te wijzen op de Slot zie pagina 3 pagina 3 Gevecht op Filippijns vliegveld MANILLA (RTR, AFP) - De kaping schenen enkele te hebben zien van de BAC-111 van de Filippijnse vluchten en openden het vuur. De mlli- luchtvaartmaatschappij PAL met 105 tairen schoten terug en er ontstond mensen aan boord is zondag geëindigd een algemene schietpartij gevolgd door in een hagel van kogels en een zee van een explosie in de cockpit van het vlammen. Hierbij kwamen dertien vliegtuig, vermoedelijk veroorzaakt mensen om het leven, onder wie drie door een handgranaat van de kapers, kapers, en werden minstens 14 men- Het vliegtuig vloog daarop in brand en sen gewond. in paniek vluchtte iedereen naar bui- Het gebeurde terwijl onderhandelingen tussen de kapers en de militaire auto- Het toestel brandde geheel uit. riteiten op de luchthaven van Zam- Het vliegtuig werd vrijdag gekaapt bo- aan de gang waren. De kapers ven het eiland Mindanao, kort nadat het was opgestegen in Davao voor een binnenlandse vlucht. Er waren toen 105 passagiers en zes bemanningsleden aan boord. De kapers, die zeiden Moslim-studenten te zijn, eisten een losgeld en een ander vliegtuig voor de lange afstand. Zij vertelden ae passa giers dat zij naar Libië wilden. Zaterdag lieten zij vijf vrouwelijke pas sagiers. acht kinderen, drie mannen en een stuwardess vrij in ruil voor eten en Socialisten Italië willen communisten in nieuwe regering ROME (UPH- De Italiaanse socialisti sche partij heeft zaterdag verklaard lijkheid staat, dat de werkgelegenheid voor velen in gevaar komt. Deson danks zeggen zij er van overtuigd te zijn dat een andere beslissing onve rantwoord zou zijn. De verklaring was mede-ondertekend door prof dr. H. A. M Fiolet, secretaris van de Neder landse Raad van Kerken en dr. C. J. Labuschagne, Zuidafrikaans hoogle raar aan de rijksuniversiteit in Gro ningen. Verklaring De werkgroep Kairos heeft van ds. C F. Beyers Naudé, directeur van het Christelijke Instituut in Zuidelijk Af rika en Horst Kleinschmidt de vol gende verklaring ontvangen; 'Naar onze mening bestaat er geen twijfel dat de ontwikkeling van een nucleaire in dustrie in Zuid-Afrika op dit tijdstip ongewenst is. We geven deze verkla ring omdat wij van mening zijn dat de toegang tot nucleaire energie van de Zuidafrikaanse regering haar macht zal versterken, niet alleen tegenover de meerderheid zonder stemrecht binnen Zuid-Afrika. maar ook tegenover de economische afhankelijke gemeen schappen rondom Zuid-Afrika. De ontwikkeling van nucleaire energie in Zuid-Afrika zou de bestaande bedrei ging van de vrede van het sub continent bevestigen en versterken. Een blanke minderheidsregering in af te wijken. Lubbers verklaarde het apartheidsregime in Zuid-Afrika vol strekt af te wijzen, maar, zo zei hij, dat PARIJS (AFP) - Een Russische filmre gisseur, Karassev, wordt sinds don derdag in Parijs vermist. een communistische deelneming in de drinken Toen zondae het vuurgevecht na de verkiezingen van 20 juni samen te stellen regering te willen. De socialisten kritiseerden in hun ver kiezingsprogram de regerende partij. „De socialistische partij vecht tegen de christen-democratische hegemonie en hun machtsstelsel'. uitbrak waren er nog geen tekenen dat de autoriteiten de eisen van de kapers wilden inwilligen. Foto: het brandende toestel op het vliegveld van Zamboanga. en van de Afrikaanse Kerkenconferen- Zuid-Afrika met nucleaire technologie tie. Dit is niet de tijd. aldus de onder- zou zejfs sterker minachtend staan, tekenaars van de verklaring, om met zowel tegenover de aspiraties van de het regime Vorster te collaboreren. Dit zwarte meerderheid als de wensen van is de tijd om de druk op het regime zo te vergroten, dat deze monopolistische (Van onze parlementaire redactie) UTRECHT - De Christelijk- Historische Unie stemt onder een aan tal voorwaarden in met de vorming van eén gezamenlijke CDA-lijst door CHU. KVP en ARP bij komende kamer verkiezingen. De partij nam dit besluit zaterdag op de jaarvergadering in Utrecht, waar een reeks sprekers zich overigens tegen zo'n gezamenlijke lijst uitsprak. Het waren zaterdag vooral vertegen woordigers van plaatselijke afdelingen die pleitten voor het volledig intact houden van de huidige CHU. Weggeble ven was, zo werd algemeen veronder steld. de voormalige CHU-topman mr. H. K. J. Beemink, Beernink heeft grote bezwaren tegen de totstandkoming van het CDA. In een interview in Het Parool stelde Beernink zaterdag, te vrezen dat het CDA zich gaat ontwikkelen als een nieuwe partner van Den Uyl, „waardoor de huidige politiek zou worden voortge zet". Aan de andere kant ziet Beemink een gescheiden KVP. AR en CHU „de vernieling in gaan". De voormalige mi nister van binnenlandse zaken stelde het niet uit te sluiten dat hij bij de vor ming van het CDA een nieuwe CHU zal proberen op te richten Het besluit van de christelijk- historischen betekent dat alle drie be trokken partijen zich nu kunnen gaan opmaken voor bundeling van hun krachten. Nadat driekwart van de sprekers zich tegen het opgaan van de CHU in een CDA had gekeerd, koos minstens drie kwart van de stemgerechtigden niette min voor de ene gemeenschappelijke lijst. Goedkeuring werd ook gegeven aan het voorstel om de CH-Unieraad uiterlijk in september te laten beoorde len of is voldaan aan alle voorwaarden voor bundeling. Op voorstel van partijvoorzitter mr. O. W. A. baron van Verschuer werd nog eens een motie van vorig jaar aanvaard, waarin de voorwaarden staan opge somd die de CH voor samenwerking met KVP en ARP stelt. Er moet een duide lijk politiek profiel van het CDA ge schetst worden; dat politieke gezicht - en uitdrukkelijk niet het beleid van het kabinet-Den Uyl - moei voor de christen-democraten inzet vormen van de verkiezingen; de drie partijen maken geen afspraken voorafmet VVD ofPvdA over samenwerking: ze kondigen de kie zers aan alleen te gaan regeren wanneer dat mogelijk is. en schuiven ten slotte reeds tijdens de stembusslag kandidaat-ministers naar voren. Partijleider dr. r. j. Kruisinga deed za terdag verslag van zijn ervaringen met gezamenlijke bijeenkomsten van de fracties van de drie partijen in de Tweede Kamer. Kruisinga was over de eerste resultaten van dit beraad best te spreken. De CHU stelde zich zaterdag pal op ach ter de in moeilijkheden verkerende KVP-ministers Van Agt'abortusbeleid) en Lubbers (leveranties aan Zuid- Afrika). Nadat- partijleider dr. r. j. Kruisinga erop had gewezen dat socia listen en liberalen samen een hetze voe tegen sommige christen democratische ministers, werd een mo- Van Leeuwen. matiek krachtig werd ondersteund. De motie was ingediend door mevrouw El- Punt uit Vlissingen. Kosten Het CDA-program voor de komende Ja ren. opgesteld door de commissie Goudzwaard, zal bij de integrale uit voering de overheidsuitgaven per jaar met 0,8 a 0,9 procent doen toenemen. „Dat heeft een met behulp van staatsse cretaris Van Rooyen van financiën uit gevoerde berekening uitgewezen, aldus dr. L. M. van Leeuwen, lid van de com missie Goudzwaard, tijdens de bespre king van het CDA-program. Het CDA-program zelf geeft aan, dat de groei van de overheidsuitgaven per jaar niet meer dan 0,7 procent mag zijn. „Het CDA zal zijn program moeten bijstellen. Dat kan, als de door de regering ge dachte her-indeling van provincies en gemeenten en óe daarmee verband houdende herverkaveling van taken., achterwege wordt gelaten", aldus dr. tie aangenomen waarin het beleid van mr. Van Agt inzake de abortusproble- IN ZEELAND WEINIG KLA CHTEN O VER SL UIZEN EN BRUGGEN ORGANISATIES TOCH ACHTER KLAAGBRIEF AAN MINISTER WOLPHAARTSDIJK - De wa tersport in Zeeland heeft niet veel te klagen over de bedie ningstijden van de sluizen en bruggen in deze provincie. Al leen het Kanaal door Walche ren en de Sluis bij het Goese Sas willen wel eens problemen geven. „De toestand in Zeeland is vrij redelijk. De problemen zijn hier niet zo groot als in Holland, omdat we veel minder sluizen en bruggen hebben", zegt de heer J. P. J. Ruisaard, secretaris van de werkgroep Deltawateren van het Konink lijk Nederlands Watersport Verbond en ook secretaris van de watersportvereniging 'Wolphaartsdijk'. Zoals eerder gemeld hebben de ANWB en het Koninklijk Nederlands Water sport Verbond bij de minister van erm aan de bel getrokken en hem hun on tevredenheid over de bedieningstij den van sluizen en bruggen - die naar zij zeggen korter worden - te betuigen. Ook valt het beide organisaties op dat het dienstbetoon vermindert. Brug wachters verschijnen pas. nadat hen eerst telefonisch is verzocht een brug te openen. Met de wijziging van bedie- ningsregelingen van sluizen en brug gen wordt - alweer naar hun zeggen - weinig rekening gehouden met de wen sen van de beide bij de watersport be trokken bonden. Secretaris Ruisaard: „In Holland zijn er nog veel sluizen en bruggen onder beheer van polders, particulieren, ge meenten en andere lagere lichamen. Daar doen zich de genoemde moeilijk heden voor de watersporters nog al eens voor. Maar in Zeeland zijn de meeste sluizen en bruggen in beheer bij het rijk. Dat betekent dat daar dag en nacht bediening aanwezig is". De watersportvereniging Wolphaarts dijk en de met haar samenwerkende 'Royal Yacht Club België' vernemen van hun leden, die voornamelijk het Veerse Meer bevaren, weinig klachten over de bediening van de Zandkreeks- luis en -brug bij Kats, waarvan zij ge bruik moeten maken als ze van Ooster- schelde naar Veerse Meer willen varen, en omgekeerd. Ook secretaris J. Claas van de 'Jachtr club Veere' zegt nooit ernstige klach ten te hebben gehoord over de door- vaartmogelijkheden van sluis en brug bij Kats. Walcheren Over het Kanaal door Walcheren zijn de secretaris van de watersportver eniging 'De Arne', de heer J. H. van Pagee, en bestuurslid L. A. Vermeulen van de Temeuzense watersportver eniging 'Neuzen' wat minder te spre ken. De bediening van sluizen en bruggen is op gewone weekdagen voor de water sporters wel acceptabel. Zij kunnen van vijf uur 's morgens tot negen uur 's avonds worden doorgelaten. Maar op zon- en feestdagen gaan de in gemeentelijk beheer zijnde kanaal- bruggen alleen maar open tussen ze ven en negen uur 's morgens en verder alleen nog maar tussen half acht en half tien 's avonds. De doorlopend be zet zijnde sluizen in Vlissingen en Veere leveren wat dat betreft geen moeilijkheden: „Maar als je vanuit Zeeuwsch-Vlaanaeren 's zondags het Veerse Meer op bent geweest en je wilt 's avonds nog naar huis varen, loop je grote kans die bestemming niet meer te halen, als de sluis bij Veere ook maar enigszins vertraging heeft", aldus de heer Vermeulen. Hij en zijn 'Arne'-collega Van Pagee betreuren het dat de kleine sluis bij Veere niet voor pleziervaartuigen wordt gebruikt. De zaak is al eens met de rijkshavenmeester opgrnomen maar dit sluisje werkt nog op hand bediening, terwijl de grote sluis bij Veere langs elektronische weg ge makkelijker kan worden geopend. Beide secretarissen vinden overigens de bediemngstoestand bij de Zeeuwse sluizen en bruggen algemeen bezien 'vrij redelijk'. Volgens de heer Vermeulen levert ook het Kanaal GentrTerneuzen weinig tSlot zie pagina 4 kolom 5) De algemene vergadering van de CHU besloot geen uitspraak te doen over het CDA-program. De plaatselijke afdelin gen krijgen nog gelegenheidwijzigings voorstellen in te dienen, waarover de unieraad (hoofdbestuur van de CHU) zich vroeg in het najaar zal uitspreken. Het in december te houden CDA- congres zal dan het program definitief vastellen. Nationaal kabinet Onder de leuze „Met het evangelie voor heel het volk", deed CHU-leider Krui singa zaterdagmorgen een oproep ge daan tot de politici om een nationaal kabinet te formeren. Links en rechts zouden samen met het CDA de grote problemen van vandaag te lijf moeten gaan. Kruisinga is de eerste politicus die zich voor een nationaal kabinet uitspreekt. Voorzitter Baron van Verschuer en voorattervandesenaatsfractie Verhulst keeraen zien tegen de piannen om voor de verkiezingen al te zeggen of men met WD of PvdA wil gaan regeren. Baron Van Verschuer bepleitte een cda waarin ook ongelovigen terecht kunnen. Hij acht het mogelijk dat dezen een voorbeeld gaan nemen aan het ge drag van cda'ers en aldus Goq gaan zoeken en herkennen. Hij waarschuwde vooral de ARP, dat het CDA nu ook landelijk snel van de grond moet komen. Gebeurt dat niet, dan verwacht de CH-voorzitter dat zijn partij zich terugtrekt uit de in vele ge meenten en provincies gevormde CDA-fracties. Hij eiste de vrijheid op om als CHU het eigen beginselpro gramma vast te mogen houden,

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1