PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SPANNING ROND
'BLOEMENHOVE'
Kabinet in
crisissfeer
Staking haven Rotterdam
„Huidig centrum van Terneuzen bewust en
zonder halfslachtigheid verstevigen
Minister Van Agt trotseert tweede kamer:
motie van afkeuring PvdA niet uitgesloten
Lubbers: tweede helft
1976 wordt 'test-case'
vandaag
Vara eist
opheldering
Elsevier
OPNIEUW
DUITS
SPIONAGE-
SCHANDAAL
,55
Angola breekt
met Portugal
219e jaargang no. 119
Donderdag 20 mei 1976
18 19 20 21-22 MEI
in de VEILINGHAL
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - In Den Haag is woensdag grote politieke spanning
ontstaan door de weigering van minister Van Agt de omstreden
sluiting van de Bloemenhove-kliniek terug te draaien. De
Tweede Kamer nam met 75-47 stemmen een motie aan, waarin
Van Agt werd gevraagd de beslissing aan de rechter over te la
ten. Onder doodse stilte deelde Van Agt de Kamer evenwel mee,
de motie niet te zullen uitvoeren.
Het kabinet zou zich op verzoek van
PvdA-fractieleider Van Thijn woens
dagavond nog, en eventueel de vol
gende dagen, verder met de dreigende
crisissituatie bezighouden. Blijft Van
Agt bij zijn afwijzende houding, dan is
de kans niet denkbeeldig dat de PvdA
volgende week met een motie van af
keuring komt. Met een aftreden van
minister Van Agt wordt voorlopig
geen rekening gehouden gezien het
feit dat een kabinetscrisis gezien de
op dit moment aan de gang zijnde be
zuinigingsoperatie wel zeer ongelegen
komt.
B(j he
sluiting van de Bloemenhove-kliniek
bleek dat alle linkse partijen plus WD,
DS'70 en de eenling Huyssen het be
sluit van Van Agt afkeurden. De kri
tiek mondde uit in een motie-Roethof
(PvdA), waarin op heroverweging van
de beslissing werd aangedrongen. Een
scherpere motie van de PSP'er Van der
Lek, waarin het beleid van Van Agt
werd afgekeurd en die bij aanneming
tot diens aftreden zou hebben geleid,
werd in tweede termijn ingetrokken
om meer steun te krijgen voor de
motie-Roethof
modder
rodanborch
bloemenhove
Sluiting kliniek is 'onmogelijk' gewor-
pin
De cultuur In Zeeland krijgt de pin op
eus. De provincie beknibbelt om
;emeenten meer subsidie-armslag
terminal
werkgevers
Eon aantal ondernemers von
ternatieve organisatie om
socialisering' tegen te gaan.
cup
Sport: De Cup gaat niet n
maar naar Liverpool.
westerschelde
marie-cécile
Marie-Cécilie Moerdijk, Maaelon Spoor
en de 'koppelmuze'. Voorts op deze pa
gina: radio- en tv-programma's: strips.
herstel
Aanvankelijk wilde minister Van Agt
de Kamer niet meedelen wat hij zou
doen als de motie-Roethof werd aan
genomen. Op een vraag van oppositie
leider Wiegel antwoordde hij, dat hij de
Kamer „op een aangewezen tijdstip",
dat wil zeggen pas over enige tijd, zou
informeren. Toen de uitslag van de
stemming bekend was, vroeg Van Agt
echter opnieuw het woord en deelde
mee, onder demonstratief applaus van
de CDA-banken, dat het moment nu
gekomen was: hij zou de motie naast
zich neerleggen.
HILVERSUM - Omdat Elseviers
Magazine een schrijven van de
Vara niet als ingezonden stuk wil
accepteren, richt deze omroep zich
nu in een open brief tot het week
blad.
In de brief wordt opheldering ge
vraagd over een zinsnede in hel ar
tikel dat Elseviers Magazine op 24
april wijdde aan de activiteiten van
de Russische geheime dienst (KGB;
in Nederland- In dit artikel, aldus de
bnef. is sprake van 'Een studenten
leider die aan een Vara-
actualiteitenrubriek meewerkte'. De
Vara vraagt nu het weekblad deze
vage omschrijving waar te maken
door het noemen van de naam van
de student, de naam van het pro
gramma. de tijd van het werk en het
dienstverband waarin de student
tot de Vara stond.
GEEN OVEREENSTEMMING OVER
KERNREACTOREN ZUID AI RIKA
«Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het kabinet-Den Uyl is woensdagavond in een crisisachtige sfeer
begonnen aan hernieuwd overleg over drie belangrijke problemen. Nog steeds
is men het niet eens over de vraag of ingestemd wordt met de Nederlandse
deelname aan de levering van reactors-aten voor Zuid-Afrika. Waarnemers
hebben de stellige indruk dat het kabinet de leverantie zal blokkeren, via het
weigeren van een export-kredietgarantie.
Woensdag had het kabinet de laatste
hand moeten leggen aan de nota
waarin wordt uiteengezet hoe binnen
de komende vier jaar geleidelijk aan
tien miljard bezuinigd kan worden op
collectieve en sociale uitgaven. Aan
een diepgaande discussie daarover is
men echter nog niet eens toegekomen
Hiermee bracht Van Agt, zo meent
men in politiek Den Haag, de rege
ringspartner PvdA in een moeilijk
parket omdat de beslissing over een
nog verdergaande motie, inclusief een
eventueel aftreden van Van Agt, nu
aan de PvdA is toegespeeld.
Van Agt gaf volmondig toe, dat hij per
soonlijk het groene licht heeft gegeven
voor de sluiting en verzegeling van de
Heemsteedse kliniek. Hoewel hij geen
persoonlijk contact heeft gehad met de
Haarlemse hoofdofficier van justitie,
mr. Andrae, waren er volgens Van Agt
geen redenen om het verzoek van de
officier om tot actie over te gaan, te
weigeren. Met nadruk verklaarde Van
Agt nog steeds voor honderd procent
achter die beslissing te staan.
Het optreden van de justitie volgde,
nadat een Duits echtpaar enkele dagen
geleden een klacht had ingediend over
de onzorgvuldige behandeling in de
kliniek'. Van diverse kanten uit de
Kamer werd Van Agt daarop de vraag
gesteld of de inspectie voor de volksge
zondheid bij het onderzoeken van de
klachten was ingeschakeld en of het de
justitie bekend was dat het echtpaar,
zoals D'66-woordvoerder Beekmans
het meedeelde, een chantagepoging
tegen de leiding van de kliniek had
ondernomen. Op beide vragen ant
woordde Van Agt ontkennend. Hij ver
klaarde dat hij niet eerder van de po
ging tot chantage had vernomen,
maar. zei hij, dit was voor het nemen
van de beslissing „volstrekt oninteres
sant" gezien de aard van de aangifte.
stoeld was op de aanklacht van het
Duitse echtpaar, maar dat er al langer
het vermoeden bestond dat er in de
Bloemenhove-kliniek onzorgvuldig
werd gewerkt.
Met name het onder
zoek of er bij de patiënten van een ern
stige indicatie sprake was, zou in de
kliniek onvoldoende serieus zijn ge
schied. Op een tegenwerping van de
medisch deskundige van de PvdA, dr.
Lamberts, dat noch de deskundigen,
noch de inspectie voor de volksge
zondheid iets bekend was over de
voorgevallen onzorgvuldigheden, zei
Van Agt dat hij wel degelijk over
aanwijzingen in die richting beschik
te. „De Tweede Kamer is echter niet
DEN HAAG - Onbekende tegenstan
ders van het opt reden van de justitie in
de Bloemenhove-kliniek hebben leuzen
op het Binnenhof geschilderd. Arbei
ders van de gemeente waren, woens
dagmiddag druk in de weer om de leu
zen weg te spuiten.
VOORHOUT (ANP) - Minister Lubbers van economische zaken meent dal het
tweede half jaar van 1976 een test-case zal worden voor wat in de komende
jaren mogelijk zal zijn. Tijdens een CDA-bijeenkomst in Voorhout zei hij
woensdag dat iemand zal moeten beginnen de waanzinnige inflatiespiraal te
doorbreken.
De regering zal dat doen. Dit te meer
daar de Federatie Nederlandse Vak
beweging het niet opbrengt een con
creet alternatief te bieden, dat leidt tot
doorbreking van de inflatie en behoud
van de werkgelegenheid. Op het ogen
blik is er eigenlijk nog geen glimp te
zien van een verbetering van de werk
gelegenheid, aldus Lubbers.
de plaats om het hele dossier van de
kliniek openbaar te maken", zo zei hij.
Van Agt ontkende ten slotte dat zijn Hij sloot zich aan bij zijn collega
optreden in strijd is met de brief van 28 Boersma van sociale zaken, die heeft
oktober 1974 naar aanleiding van het gezegd dat de werknemer niets wijzer
vorige kamerdebat over Bloemenhove wordt van nominale salarisverbetering.
Daarin staat dat in afwachting van de Volgens minister Lubbers zal het kahi
li - oii i, net de koopkracht van de laagste in-
C o/of zie pagina o kolom I) komens sparen, want dat heeft het ka
binet beloofd. Het zal volgens de be
windsman gezocht moeten worden in
verlaging van de belasting en de so
ciale premiedruk.
De bewindsman zei verder dat in de
WD wel politieke krachten aanwezig
zijn, waarmee het CDA in de toekomst
zou kunnen samenwerken. In de hui
dige sociaal-economische realiteit is
dat echter onmogelijk, omdat de WD
in het stramien zit van "ik zit- voor het
eigenbelang en haal iets weg bij de an-
deri. Voor de PvdA is Lubbers ook wel
eens bang, maar het feit dat daarin
mensen zitten als Duisenberg geeft
hem moed.
EISEN: UITKERING 2 PROCENT EN BEHOUD KOOPKRACHT
ROTTERDAM (ANP) - In de Rotter
damse haven is onrust ontstaan nadat
het 'Comité Rotterdamse havenarbei
ders voor het behoud van de koop
kracht' vrijdagmorgen op veel bedrij
ven pamfletten heeft verspreid
waarin de havenarbeiders worden op
geroepen om over te gaan tot acties.
Het comité riep op tot een demonstra
tie in de Ahoy-hallen. Het wil onmid-
w aail dellijke uitkering van twee procent
In tweede'termijn'deelde Van* Agriie maatregelen van
Kamer mee, dat het optreden van d
Haarlemse justitie niet uitsluitend ge-
i de koop-
De vakbonden hadden zich van de ac
tie gedistancieerd. Rond 1700 werkne
mers legden volgens de vervoersfeder-
atie NW/NKV in het begin van de
middag het werk neer, deels om aan de
demonstratieoproep gehoor te geven
en deels om in de kantines te overleg
gen over al dan niet actie-voeren. Vol
gens de Rotterdamse politie waren bij
de. korte demonstratieve bijeenkomst
in het Ahoy-complex maar 300 man
aanwezig. Een deel van deze groep
ging daarna naar het kantoor van de
Scheepvaart Vereniging Zuid (SVZ) om
daar een pamflet te overhandigen,
waarin de eisen waren vervat. De or
ganisatoren lieten weten dat. de actie
een schot voor de boeg was, niet ge
richt tegen de Rotterdamse haven
maar tegen het regeringsbeleid.
De SVZ staat op het standpunt, zo
lichtte een woordvoerder woensdag
middag toe, dat er geen sprake kan
zijn van inwilliging van de eisen van de
actievoerders voorzover dat de werk
gevers in de Rotterdamse haven aan
gaat. De SVZ stelt zich evenals de ver-
voersfederatie NW/NKV en de ver-
voersbond CNV achter de loonmaatre
gelen van de regenng die tot 1 juli van
kracht zijn. De woordvoerder van de
SVZ verklaarde verder nog niet de in
druk te hebben dat de actie van het
Comité Rotterdamse Havenarbeiders
veel bijval had gekregen in de Rotter
damse haven, waar in totaal ongeveer
12.000 man personeel werkt.
Links radicaal
Naar in Rotterdamse havenkringen
verluidt bestaat het comité uit links
radicalen. Een van de ondertekenaars
van het pamflet is het Rotterdamse
CPN-raadslid Cor van der Sande. Ver
der zouden leden van de 'Kommunis-
tische eenheidsbeweging Nederland'
(KEN) in het comité dat de acties or
ganiseert zitting hebben. Het KEN
leidde in 1970 via Wouter ter Braak de
grote Rotterdamse havenstakingen.
De links radicale actiegroep die er
toen in slaagde de Rotterdamse haven
dagen lang plat te krijgen opereerde
toen onder de naam 'arbeidersmacht'.
De kaderleden van de vervoersfeder-
atie NW/NKV hebben woensdagmor
gen een brief gekregen, waarin de fe
deratie iedere vorm van actie afwijst
In de brief wordt vastgesteld dat sta
kingen niet passen in het beleid van de
federatie, zoals dat op een vergadering
begin mei over het arbeidsvoorwaar
denbeleid tweede helft 1976 is afge
sproken.
De vervoersbond van het CNV nam
dinsdag al stelling tegen de - overigens
reeds lang bekende - plannen van het
comité.
omdat er woensdag nieuwe problemen
rezen.
ARP-fractielcider mr Aantjes zei
woensdagavond dat hij flinke spannin
gen constateerde op het Binnenhof.
Minister Lubbers (economische zaken)
heeft woensdagavond In het Zuidhol
landse Voorhout op een CDA-
vergadering gewezen op een zekere po
litieke instabiliteit van het bewind in
Zuid-Afrika. Met dat gegeven voor
ogen moet het kabinet beslissen of
men de financièle garanties kan aan
vaarden voor de bijdrage van onder
meer Rijn-Schelde-Verolme aan de
produktie van reactorvaten.
Lubbers staat zeer afwijzend tegenover
het aanleggen van politieke kenmer
ken bij de beoordeling van dergelijke
orders. „Dat zou dan ook tegenover
landen als de Sowjet-Unie moeten ge
beuren". De uitspraken van de heer
Lubbers - die in het kabinet als een
leeuw vecht om de order doorgang te
laten vinden - wekken niettemin de
indruk dat de KVP'er er zich bij neer
legt wanneer een minimale meerder
heid binnen het kabinet de order van
de hand wijst. Premier Den Uyl heeft
woensdagmiddag - teken dat de span
ningen weer hoog zijn opgelopen - de
leiders van de regeringsgezinde par
tijen geinformeerd en geraadpleegd.
KVP-leider Andriessen meent een
sleutel voor een oplossing voor de poli
tieke moeilijkheden te hebben gevon
den. Wanneer de KVP-fractie zich erbij
neerlegt dat de levering van reactorva
ten aan Zuid-Afrika niet doorgaat, kan
Van Agts voornemen om de kamer
meerderheid te trotseren inzake de
kwestie-Bloemenhove aangesneden
worden. Ook daar zal Andriessen een
belangrijke rol kunnen vervullen.
Zijn al deze kwesties eenmaal uit de
weg geruimd, dan kan het kabinet de
marathonvergaderingen over de be
zuinigingsplannen voortzetten. Bij het
sluiten van deze editie had het kabi
net nog over geen van de drie proble
men een beslissing genomen.
CIMK-RAPPORT TEGEN NIEUWE ZAKEN IN AXELSESTRAA T
ROND 1980
PLAATS VOOR
WARENHUIS
TYPE VENDET
TERNEUZEN - Ter-
neuzen moet bewust kiezen
voor het versterken van het
huidige kernwinkelapparaat in
Noordstraat en direkte omge
ving en daarin 'niet halfslach
tig' zijn.
Dit schrijft het''Centraal Insti
tuut voor het Midden- en
Kleinbedrijf (CIMK) in het
rapport 'Terneuzen status quo
vadis', uitgebracht op verzoek
van de gemeente en het 'Han
delscentrum Terneuzen'.
Het stuk, gebaseerd op een en
quête van winkeliers en con
sumenten (in vrijwel heel
Zeeuwsch-Vlaanderen) is één
van de voornaamste 'bouwste
nen' voor een structuurplan
voor de Terneuzense binnen
stad.
De voornaamste suggesties:
geen winkelnieuwbouw in de Axel-
sestraat en op het Schuttershof. Win
kelnieuwbouw in de Axelsestraat
tegengaan via planologische maatre
gelen. Geen 'Prijsslag' op het Schut
tershof.
In de binnenstad - niet op het Java
- is tegen 1980 plaats voor een waren
huis type 'Vender.
Het winkelcentrum Zuidpolder
niet wezenlijk uitbreiden, zeker niet
met een warenhuis. Voorkomen dat
het winkelcentrum Serlippens wordt
omgezet in een soort supercenter.
Geen winkelnieuwbouw in de
plannen Oudevaart en Katspolder. In
Hof Zeldenrust hoogstens één super
markt met een brutovloeroppervlakte
van 3 tot 400 vierkante meter neerzet
ten.
Volgens 'Terneuzen status quo vadis'
kampt Terneuzen met een winkelap
paraat dat anderhalf keer zo groot is
als normaal, zelfs wanneer de plaatse
lijke situatie in ogenschow wordt ge
nomen.
De oververtegenwoordiging zit hem
zowel in de sectoren voedings- en ge
notmiddelen (25 procent 'teveel', voor
namelijk buiten het kernwinkelappa
raat) als in die van de duurzame en
overige goederen (40 procent 'teveel'
zowel in als buiten het eigenlijke cen
trum).
Het surplus in de duurzame en overige
goederen schrijft het CIMK op naam
van de brancheklassen textiel, confec
tie en woninginrichting. Het waren
huiswezen is daarentegen onderverte
genwoordigd.
Het rapport beveelt aan, om in de
voedings- en genotmiddelensector de
komende jaren zeer 'zuinigaan' te doen
met winkelnieuwbouw.
Binding
Het CIMK-onderzoek komt tot de slot
som, dat Terneuzen een relatief sterke
regionale functie heeft. De binding
van de bewoners van de stad Terneu
zen aan het plaatselijk winkelappa
raat is in de voedings- en genotmidde
lensector met 98 procent relatief en in
die van de duurzame en overige goe
deren met 86 procent zelfs 'uniek'
hoog.
De totale winkelomzet van
Terneuzen-stad was in '74 een kleine
0 1 miljard gulden. De binnenstad
sleept daarvan 53 miljoen (55 procent;
in de wacht, de Axelsestraat 16 miljoen
(17 procent) en 'elders' 28 miljoen (28
procent).
Het winkelapparaat in de binnenstad
bleek per week rond 22.000 bezoekers
en 15.000 'bezoeken' te trekken. Uit de
naburige gemeenten komt 70 tot 90
procent er nooit.
In de beoordeling van de winkels zijn
de consumenten uit Terneuzen zelf het
minst tevreden. Het hoogst scoorde
het uiterlijk van de winkels en ook in
richting, sfeer en gezelligheid kwamen
behoorlijk uit de bus. Het gemis aan-
parkeergelegenheid op de drukke tij-
(Va
onze correspondent)
BONN - Het nieuwste geval van
spionage heeft de politieke wereld
in de Westduilse hoofdstad Bonn
met stomheid geslagen. De chef van
de inlichtingendienst, Juergen von
Alten, werd woendag onder ver
denking van spionage voor de
Oostduitse inlichtingendienst van
al zijn functies ontheven.
Deze zaak zouniet samenhangen
met de affaire rond de spionne
Helge Berger, die inmiddels heeft
bekend sinds tien jaar als secreta
resse van twee staatssecretarissen
van buitenlandse zaken en de vroe
gere ambassadeur van de Bondsre
publiek in Noorwegen, de inmiddels
gepensioneerde 71-jarige Heinrich
Boex. geheime documenten en co
demateriaal naar Oost-Duitsland
doorgegeven te hebben.
Het nieuwste geval heeft veel weg
van de spionagezaak-Guillaume.
Zoals de inmiddels tot een langdu
rige gevangenisstraf veroordeelde
Guenther Guillaume als persoonlijk
secretaris van de toenmalige
bondskanselier Brandt diepe inzage
in hoogst geheime zaken kreeg, had
ook Juergen von Alten als leider
van een belangrijke inlichtingenaf
deling de gelegenheid tot groot
scheepse spionage. Vooral moest hij
weten, wie er voor de Westduitse in
lichtingendienst in Oost-Duitsland
werkzaam was en over de bereikte
resultaten en kennis op de hoogte
zijn.
LISSABON (RTR) - Angola heeft Por
tugal verzocht zijn ambassade in
Loeanda te sluiten. Dit komt in feite
neer op het verbreken van de diplo
matieke betrekkingen,
den werd als een duidelijk minpunt er- Het Portugese ministerie van buiten-
varen, terwijl ook het prijsniveau dui- landse zaken heeft een nota uit
delijk om verbetering vraagt. 'Berucht' Loeanda ontvangen waarin de An go-
bleken met name de sectoren kle- lese re§er-r!§ adviseert de ambassade
ding/textiel en schoeisel/lederwaren. s'u't€n en Portugese diplomaten
De keuzemogelijkheid in de confectie onmiddellijk terug te roepen,
wordt te klein gevonden. De consu- De betrekkingen tussen Portugal en
ment heeft belangstelling voor een wat zijn voormalige Afrikaanse kolonie zijn
- -Ait i de 3aatste weken aanmerkelijk be-
(Slot zie pagina 4 kolom 1koeld.
