We hebben nog weinig
contact met architecten"
Binnenstad van Brugge
ondergaat metamorfose
ESEl ZEEUWSCH-VIAANDEREN
V.A.C. WAAKT OVER KWALITEIT
VAN BOUWEN EN WONEN
STADSBESTUUR WIL VERZIEKTE
VOLKSBUURTENDOEN HERLEVEN
TERNEUZEN - Toen de bungalow in de Terneuzense nieuw
bouwwijk bijna klaar was, ontdekte de bewoonster dat er geen
rechtstreekse verbinding tussen keuken en hal bestond. Wie
naar de voordeur moest voor - bijvoorbeeld - de groenteman, de
melkboer of de bakker had een omweggetje door de kamer te
maken. Als ze tenminste hun bel had gehóórd. Vreemd. En erg
onpraktisch natuurlijk.
Die bungalow was van mevrouw M. A. Hendriks-Hets, voorzitster
van de veertien vrouw sterke Terneuzense afdeling van de
V.A.C., de Vrouwenadviescommissie voor de Woningbouw. Het
kostte haar moeite om de bouwers ervan te overtuigen dat ze
het anders wilde. Maar tenslotte lukte het. Zoals de V.A.C. erin
slaagde om de deuren van een complex bejaardenwoningen in
Zaamslag een andere - betere - draairichting te geven en te
voorkomen dat een glazen toegang tot de zolderkamer van een
aantal nieuwbouwhuizen in Terneuzen-Zuid aan scherven zou
gaan door een botsing met een wastafel.
raadpleegt ons als er een nieuwe rege
ling voor het ophalen van huisvuil op
stapel staat. Volledig erkend voelen we
ons desondanks nog niet. De bouwwe
reld is een mannenwereld. Men wil wel
praten, maar we moeten in veel geval
len zelf aan de bel trekken. Weinig con
tact hebben we bijvoorbeeld met ar
chitecten. Die gaan er kennelijk van
uit, dat we ze de wet willen voorschrij
ven. Dat is niet onze bedoeling. We in
formeren alleen, of ze aan een aantal
zaken hebben gedacht."
Het zijn niet alleen deze kleine dingen
die het doen bij de commissie. De
V.A.C, buigt zich ook over nieuwe be
stemmingsplannen, kijkt naar groen
voorzieningen en speelgelegenheden
in jonge wijken en neemt ('vinnig,
'zeggen sommige buitenstaanders)
deel aan de discussie rond de centrale
antenne-inrichting (c.a.i.) in Terneu-
zen. Elf jaar V.A.C. elf jaar met een
koel vrouwenoog waken over de kwa
liteit van wonen en leven. De erken
ning komt, maar op kousevoeten.
Mevrouw Hendriks: „Er wordt meer en
meer naar ons geluisterd, we merken
het. Een paar voorbeelden. We zitten
bij vergaderingen van enkele particu
liere bouwbedrijven, we praten mee
over de eventuele bouw van een derde
flat bij 'De Veste' en openbare werken
Binnenhuisje
De V.A.C. heeft zich in haar beginja
ren vooral het Hollandse binnenhuisje
aangetrokken, uitgaand van het
standpunt, dat de (huis) vrouw het
vaakst met de onpraktische kanten
van haar door mannen ontworpen
woning wordt geconfronteerd.
De laatste jaren zijn de commissies
zich ook intensief gaan bezighouden
met de woonomgeving. Werkgroepjes
nemen bestemmingsplannen onder de
loep en kijken kritisch naar speel- en
groenvoorzieningen. Een keer per
maand worden de gegevens uitgewis
seld en verwerkt in verslagen. ,,In Hof
Zeldenrust konden we nog wat bijstu
ren," zegt mevrouw Hendriks. „Over
het ontwerp-plan voor Oudevaart wil
len we gaan praten met wethouder
Barbé. We hebben ons als V.A.C. nog
geen oordeel gevormd, maar persoon
lijk vind ik dat er gelet moet worden
op verkeers- en groenvoorzieningen en
vooral de privacy van de bewoners. Ik
geloof niet dat een wijk als Oudevaart
momenteel al behoefte aan winkels
heeft. Daarvoor is het allemaal te
kleinschalig."
Terneuzen presenteert zijn nieuwste
uitbreidingsplan als een nouveauté.
Bouwers, architecten en bewoners
knus rond de tafel om 'blokjes' wijk in
te vullen. Verdient het aanbeveling om
tot een stuurgroep te komen, zoals die
in de binnenstad? „Niet zo'n stuur
groep," zégt de V.A.C.-voorzitster. „Wel
een van de mensen zelf. Die in de bin
nenstad bestaat overwegend uit verte
genwoordigers van de overheid." Ze
vindt het 'ontzettend jammer' dat Ou
devaart op nauwelijks 1200 meter van
een haven- en industriegebied (Broom-
chemie) wordt aangelegd en wil extra
voorzieningen om overlast te voorko
men. „Er is een mooie groengordel gep
land, maar ik weet niet of die vol
doende is."
Cursussen
Wie zich als leek in de bouwwereld
stort weet vaak niet wat hem (of in
het geval van de V.A.C. haar) over
komt. Om de vrijwilligsters op weg te
helpen geeft de provinciale V.A.C. op
gezette tijden cursussen in Goes. Me
vrouw A. M. de Bel- van den Eist uit
Hoek, provinciaal vertegenwoordig
ster van de Terneuzense V.A.C., leerde
er vorig jaar ondermeer bouwteke
ningen lezen en gesprekstechniek.
Daaraan heeft ze veel gehad.
De provinciale V.A.C. is overkoepelend
orgaan voor de - overigens autonome -
plaatselijke afdelingen. De landelijke
koepel wordt gevormd door een cen
traal bureau, dat ervaringen van de af
delingen doorspeelt en die informatie
ondermeer verwerkt in een maand
blad.
De V.A.C. van Terneuzen krijgt mo
menteel een subsidie van ƒ450 per
jaar, een gemeentelijk douceurtje dat
de leden graag op 2 cent per inwoner
en daarmee ƒ680 willen brengen. Me
vrouw Hendriks: „We hebben er met de
wethouder over gepraat en die vond
het een te verdedigen zaak. We willen
in de toekomst tot een V.A.C.-afdeling
Terneuzen -Axel komen. Ook Axel zou
dan die 2 cent per inwoner moeten ge
ven."
Toen ze indertijd bij de V.A.C. begon
als secretaresse moesten de meeste ac
tiviteiten ongesubsidieerd (dus uit ei
gen zak) worden betaald. Trouwens,
ook van de 450 - subsidie blijft vrij
weinig over. De landelijke V.A.C.
vraagt 200 - en de provinciale 25-
per jaar. „Als we niet een paar bedrij
ven hadden die ons steunden was het
moeilijk rondkomen," zegt mevrouw
Hendriks.
Veel te doen.
Ze vindt dat de 'waakhonden van de
woningbouw' nog heel wat te doen
hebben. „Neem nu het milieu, dat is
een taak op zich. Daar hebben we nu
veel te weinig mensen voor. Ik zou
ook de nota speelgelegenheden van
Terneuzen wel eens willen uitdiepen
en iets meer deskundigheid verwer
ven op het terrein van de groenvoor
zieningen. Nu zeggen we wel: daar
moet groen bij, maar we staan met
onze mond vol tanden als er over de
aard van de beplanting wordt ge
praat."
Kortom: de V.A.C. zoekt leden 'Waak
honden', bereid om serieus hun weg te
gaan in het (mannen(wereldje van
bouwen en planologie, niet bang voor
het oplossen van moeilijke puzzels. En
met in het achterhoofd steeds de zoet
jesaan gebeitelde uitspraak van een
vrouwelijke bestuurder- „Als vrouw
moetje minstens drie keer zo goed zijn
als een man, wil je serieus genomen
worden."
Foto's: Henk van den Brink
Tekst: B. Lagaay.
Foto boven: Bomven
'mannenwereld'
Foto onderVAC-voorzitster Af. A.
Hendriks-Heuts II.) en provinciaal ver
tegenwoordigster A. Af. de Bel-van den
Eist.
VRIJDAG 14 MEI 1976
Van een totaal vervallen pand m Westmeers maakten architecten in opdracht van het stadsbestuur dit fraaie
geheel.
De krotjes van nu - zoals hier in de Arsenaalstraat - moeten straks fraaie pandjes worden met tuinen.
BEVOLKING VAN
BINNENSTAD
MOET FLINK
TOENEMEN
BRUGGE - De Brugse binnen
stad ondergaat thans een me
tamorfose, ook al zal de toerist
daarvan weinig van merken.
Dit is ook de bedoeling, want
men waakt angstvallig, de ty
pische atmosfeer, van de bin
nenstad, gaaf te bewaren. Wel
wil men vermijden, dat het
hart van Brugge gewoon een
stenen museum' zou worden
met trapgevels, stoere torens,
patriciërshuizen, kerken en
paleizen. Toen in 1970 het om
vangrijke structuurplan voor
de binnenstad werd opgesteld,
was het voornaamste doel
tegengaan va n voortschrij
dende ontvolking. Nu worden
op dit vlak reeds de eerste re
sultaten zeer duidelijk merk
baar.
Dat de reien ondertussen weer zuiver
zijn, is uiteraard van belang en het i^
ook de blikvanger. Wellicht wordt
men bij een bezoek aan het centrum
ook nog verrast door het keurig uit
zicht van een stijlvol gerestaureerd
middeleeuws pand of door de rust van
een verkeersvrij, met terrassen bezet
pleintje. Om echter werkelijk een in
zicht te krijgen in de ingrijpende ver
anderingen, die thans in de omwalde
binnenstad gaande zijn, moet men een
tocht ondernemen onder deskundige
leiding.
Schepen voor stadsvernieuwing
Dries Van den Abeele, die ook nog de
financiën van Brugge beheert, toonde
ons hoe verziekte volksbuurten moei
zaam herleven en hoe gepoogd wordt
met veel geduld en kunde jonge gezin
nen erheen te lokken Goedkoop is dit
zeker niet. want het thans op stapel
staande program zal tot 1980 zeker
nog 6 miljard fr. kosten Hiervan wordt
zeker 35 procent gefinancierd door het
stadsbestuur en de rest door de Staat
en de partikuliere sector
Op die manier hoopt men ongeveer 500
huizen tegen 1980 te kunnen restaure
ren en vooral bewoonbaar te maken.
De hoofdopdracht is daar brij,telkens er
voor te zorgen, dat deze panden alle
modem comfort bieden ëri' dus érg
aantrekkelijk worden. Zo bereikt men
een dubbel doeL Dat is in de eerste
plaats uiteraard het opleven van de
kem van Brugge, rnaar bovendien be
spaart men ruimte in de rand.
Open Rei.
Een treffend voorbeeld is de verkrotte
wijk van de Oost- en Westmeers, gele
gen op een steenworp afstand van het
station in de richting van dc O.L.
Vrouwenkerk en de Markt. Ongeveer
10 procent van de 350 huizen staat
leeg en er wonen nog nauwelijks "00
mensen, onder wie vooral bejaarden.
Talloze panden, waaronder enkele uit
de 17de eeuw. werden keurig hersteld.
Het resultaat is verrassend, want
dank zij een handige architectuur
maakt men van bouwvallige huizen
een sierlijk geheel met een fleurige
tuin. Opvallend is wel, dat er een
grote vraag is naar dergelijke wonin
gen.
Men beschikt over een lange wacht
lijst. De stad Brugge zal er alvast niet
rijker van worden, want de huurprijs
ligt over het algemeen heel wat lager
dan hetgeen men normaal zou kunnen
vragen, rekening houdend met de In
vestering. Brugge koopt deze uitge
leefde panden en restaureert ze ook op
eigen kosten. Merkwaardig is echter,
dat dit voorbeeld tot navolging aan
spoort. Talloze particuliere eigenaars
besluiten uiteindelijk ook hun huizen
"op te frissen'. Hiervoor kunnen ze ook
subsidies krijgen.
Centrum.
Uiteraard moet ook worden ingegrepen
in de infrastructuur van het centrum
Zo wordt de wat afgesloten volkswijk
van de Oost- en Westmeers straks
dank zij een bruggetje over de Capu-
cijnenrei rechtstreeks verbonden met
het park langs de Koning Albertlaan
en meteen ook met het station. Het nu
onaantrekkelijke plein van 't Zand. dat
eveneens vlak bij deze buurt gelegen
is, zal er over enkele jaren helemaal
anders uitzien.
De rei, die daar overwelfd is, zal weer
opengemaakt worden. Het verkeer
wordt door een tunnel geleid en er
wordt nog gezorgd voor een uitge
strekte ondergrondse parkeergarage
Een cultureel centrum wordt er opge
richt en uiteindelijk hoopt men daar
een rustig en stijlvol plein tot stand te
kunnen brengen, dat in feite het begin
zal zijn van een uitgestrekt voetgan
gersdomein. Tegen 1980 zou een groot
gedeelte van de kring van Geldmunt-
Noordzand-, Steen-, en Zuidzandstraat
verkeersvrij moeten worden gemaakt.
Er wordt wel eens kritiek geleverd op
het feit. dat dit al niet veel eerder ge
beurt. maar men zit in Brugge erg in de
knel met het verkeer. Binnenkort zal
de kleine ring echter rond zijn. Op dit
stuk liep men ruim twee jaar vertra
ging op door de brug aan de Kathelij-
nepoort. Toen deze brug voltooid was.
bleek het scheuren en barsten te ver
tonen, zodat het bouwwerk gewoon
weer helemaal moest gesloopt worden
en herbouwd.
Zilverpand.
Het Is uiteindelijk dc bedoeling om de
bewoning van de binnenstad, die nu
amper 27.000 inwoners telt. gaande
weg op te trekken tot 32.000. In dit
licht moet men ook de vrrwrzenlif-
king zien van de grootvopgrzettc 'Zil-
verpandproject' in d«- Noord zand
straat, op een paar honderd meter van
't Zand zien. Er komt een ondergronds
parkeerterrein voor 400 auto's tegen
oktober 1976.
Over twee jaar zullen er 110 apparte
menten gereed zijn alsmede talloze
winkelpanden. Een fleurig geheel met
57 gevels en groene binnenpleinen. In
de wijk SL-Pleters nadert het nieuwe
ziekenhuis met 600 bedden zijn vol
tooiing en volgend jaar begint de ver
huizing vanuit het centrum daarheen.
De eeuwenoude gebouwen van het St.
Janshospitaal zullen dan volledig als
museum kunnen gebruikt worden
Het europa-college aan de Dljver wordt
eveneens volledig gerestaureerd en
over enkele maanden za! daar alles
kunnen worden gegeven De ontwer
pen voor een nieuw gerechtshof, dat
moet opgericht worden op het terrein
van de verlaten kazernes aan de Lan
ge straat üggen klaar en men wacht
slechts op de definitieve beslissing van
de regenng om met de werken van wal
te steken
Deze panden vlakbij St Gilliskerk wa
ren enkele jaren geleden alleen nog
maar rijp voor de sloop. Ze werden op
het nippertje gered en geheel gerestau
reerd.
