ULTIMATUM REGERING
LOOPT 31 JULI AF
Abortus uit strafwet
Machinist Sprinter
reed wissel open
ETI wil in drie jaar kleine en
middelgrote bedrijven doorlichten
Loonmaatregel bij uitblijven vergelijk
vandaag -
Pas over weken
onderzoek
spoorweg-
ongevallen
raad
CONCLUSIE INTERN ONDERZOEK NS:
SLACHTOFFERS RAMP OPGEBAARD
INKADER LANDELIJK VOORLICHTINGSPROJECT
Slachtoffer
uit Goes
vrijdag
begraven
Goed zicht?
Allicht!
pagina l'i
(Van onze redactie economie) DEN HAAG - Vakbeweging en werkgevers krijgen tot 1 juli de tijd
om het met elkaar eens te worden over het arbeidsvoorwaardenbeleid voor de tweede helft van dit
jaar. Lukt dit voor 1 juli niet, dan krijgen ze nog de tijd tot 31 juli. Is er dan nog geen overeen
stemming bereikt, dan zal minister Boersma voor het tweede halfjaar een zekere loonsverbetering
bindend voorschrijven. Deze verbetering kan worden opgelegd uitsluitend in de vorm van een
gehele of gedeeltelijke prijscompensatie.
Dit staat in een bij de Tweede Ka
mer ingediend wetsontwerp waarin
nadere regels voor de loonvorming
voor de tweede helft van 1976 worden
gegeven. Die regels zijn door het ka
binet in het wetsontwerp nog niet
concreet ingevuld. Men wil eerst de
vakbeweging en de werkgevers de
kans geven het met elkaar eens te
worden. Dit opnieuw verlenen van de
bevoegdheid tot ingrijpen door de
overheid was nodig, omdat de huidige
Loonwet ingrijpen voor slechts een
halfjaar toestaat. Vanaf 1 januari van
dit jaar geldt tot 1 juli de loonmaatre
gel.
Toen in december de loonmaatregel
werd afgekondigd, werd door het kabi
net al gezegd dat die maatregel vor het
gehele jaar zou moeten duren, wilde
men enig effect sorteren. Ook toen
Een koning zal op 18-jarige leeftijd
mogen regeren en ook vrouwen krij
gen toegang tot de troon in Spanje.
Dit staat volgens het Spaanse persbu
reau Logos in een wetsontwerp tot
wijziging van de troonsopvolging. In
oktober zal er een volksstemming
over worden gehouden, samen met het
plan tot parlementaire hervorming,
aldus Logos.
fPAGCIA 2
s/oe-Il
kgb
Elsevier bracht gegevens over Russi
sche spionnen op tafel, maar - aldus de
minister - wel onvoldoende gegevens.
aquarium
bezuinigen
De regering moet met meer dan één
procent bezuinigen vinden de werkge
vers.
gezichtsverlies
Het is kwalijk gesteld met het ge
zichtsvermogen van de Nederlandse
automobilist.
beker
PAGINA 17
school-tv
De VARA brengt Multatuli's Vorsten
school; radio- en tv-programma's;
strips.
^PAGINA 19
huiver
'Amerikaanse investeerders zijn hui-
verig voor Nederland; beurs, economie,
financien.
werd al gezegd, dat het kabinet naar
wettelijke maatregelen zou zoeken om
de mogelijkheid te hebben voor de rest
van het jaar ook te kunnen ingrijpen.
Duidelijk laat het kabinet nu eerst
de eer aan de sociale partners, met in
grijpen als stok de deur. De minister
wil echter de overlegstructuur duide
lijk verbreden. Via het nu ingediende
wetsontwerp geeft hij de Raad voor
Middelbaar en Hoger Personeel de ge
legenheid advies uit te brengen. De
ITALIË MAG
HELE IMPORT
AFREMMEN
DEN HAAG (ANP) - Italië heeft
woensdagavond van de Europese
commissie toestemming gekregen,
zijn import af te remmen door voor
alle uitgevoerde produkten (zowel in
dustriële als landbouwprodukten) een
depotregeling in testellen.
Vijftig porocent van de waarde van al
deze produkten zal bij een bank gede
poneerd moeten worden. De comm-
missie heeft, de toestmmming gegeven
vooreen periode van drie maanden. De
maategel ging in woensdagnacht.
partners in de Stichting van de Arbeid
behoeven echter deze RMHP nog niet
toe te laten. De minister merkt wel op,
dat deze maatregel echter een tussen
station is naar een definitieve oplos
sing van de vraagstelling wie nu al of
niet representatief moet worden
geacht.
In het ingediende wetsontwerp
wordt voorgesteld ook de ontheffings
bepalingen op de loonmaatregel soepe
ler toe te passen. Tot nu toe konden
partijen bij cao-overleg alleen onthef
fing van de maatregel krijgen als
sprake bleek van aperte onbillijkhe
den, Nu wordt de ontheffingsmogelijk
heid verruimt tot alle arbeidsverhou
dingen en niet alleen tot cao's. Doch
het geven van afzonderlijke vrijstellin
gen en ontheffingen zal in een ernstige
economische situatie uit de aard der
zaak slechts in zeer beperkte mate
kunnen geschieden, aldus de minister.
MINIMUMLOON
In een afzonderlijk wetsontwerp
vraagt het kabinet de bevoegdheid om
het wettelijk minimumloon langza
mer te laten stijgen dan thans wette
lijk is voorgeschreven. Gaat de Kamer
hiermee akkoord, dan zullen de mini
mumlonen minder stijgen dan het
wettelijk voorgeschreven percentage
van de loonstijging over de periode
oktober 1975-april 1976.
..Als van deze mogelijkheid gebruik
wordt gemaakt - en dat hangt mede af
van de resultaten van het loonoverleg
met het bedrijfsleven - dan moet naar
de mening van de regering de daaruit
voortvloeiende achterstand per 1 ja
nuari 1977 ongedaan worden ge
maakt". aldus minister Boersma. Als
de Tweede Kamer hiermee akkoord
gaat, zullen ook een aantal sociale ver
zekeringen, die gekoppeld zijn aan het
wettelijk minimumloon, minder stij
gen.
Deze sociale verzekeringsuitkeringen
zijn: de aow. aww. akw. de kinderbijs
lag voor zowel werknemers als zelf
standigen, de wao en de Coordinatie-
wet Sociale Verzekeringen. Hiermee
wil het kabinet nu ook de trekkers van
sociale verzekeringen in de pas van de
matiging laten lopen, zoals alle inko
mens dit al vanaf 1 januari moeten
doen via net loonbesluit.
Kritiek.
De nu geopende mogelijkheid tot
verlenging van de loonmaatregel zal
vooral bij de linkse partijen veel kri
tiek ontmoeten. De PvdA wees desge
vraagd op een reeds bekend standpunt
van de partij, namelijk dat men nooit
aan een ingreep in de contractlonen zal
meewerken, zolang niet ook de vrije
beroepen worden aangepakt.
De socialisten weigeren om een
loonbeheersing van de regering los te
zien van een strakker prijsbeleid en de
garantie ciat meer winst leidt tol meer
werkgelegenheid. Over de wijziging
van de wet op het minimumloon kon
digt de PvdA nu al aan. dat men er
nauwlettend op zal toezien dat de mi
nimumloner er geen cent bij zal in
schieten.
De PPK heeft zich bij monde van
haar partijvoorzitster, Ria Beckers, en
haar politieke leider, De Gaay Fort
man, op het laatste PPK-congres al
uitermate sceptisch opgesteld ten
aanzien van een verlenging van de
loonbeheersing. De CPN is er faliekant
tegen. De CDA-parlijen hebben nog
niet officieel gereageerd, maar een
woordvoerder van de KVP zei dat de
stap van de regering precies is wal de
christen-democraten van bet kabinet
hebben gevraagd.
GECOMBINEERD VOORSTEL VAN PvdA EN VVD:
DEN HAAG - De arts die abortus uit
voert, valt niet langer onder de straf
wet. Het verrichten van abortus
wordt wél omgeven met een aantal
waarborgen, zowel wat betreft het be
slissingsproces van de vrouw als de
zorgvuldigheid van de ingreep. De
arts die zich niet aan de waarborgen
houdt, komt in aanraking met het me
disch tuchtrecht.
Dit staat in het gezamenlijk wetsont
werp van PvdA en WD over abortus,
dat thans openbaar is gemaakt. Het
wetsontwerp is een combinatie van de
eerdere initiatief-voorstellen van de
twee partijen en draagt de handteke
ning van de PvdA'ers Lamberts en
Roethof en de VVD'ers Geurtsen en
Veder-Smit.
Het wetsontwerp eist van de arts dat
hij. alvorens tot abortus over te gaan,
een onderzoek instelt of de vrouw
„overeenkomstig haar verantwoorde
lijkheid jegens zichzelf en de ongebo
ren vrucht tot haar besluit is geko
men". Slechts als de arts het nodig
oordeelt, moet hij contact opnemen
met deskundigen om te overleggen of
de ingreep verantwoord is. Binnen
acht dagen moet hij de vrouw uitsluit
sel geven of hij de gevraagde abortus
zal uitvoeren.
Het toezicht op de abortusklinieken
komt in handen van een commissie
van negen leden, die advies uitbrengt
aan de minister van volksgezondheid.
De commissie kan ook een klacht in
dienen bij het Medisch Tuchtcollege
als een arts zich niet houdt aan de be
palingen van de'nieuwe wet. Negeert
de arts de uitspraak van het medisch
tuchtcollege, dan wordt hem de be
voegdheid tot het uitoefenen van de
geneeskunst ontnomen.
Over twee onderdelen van het geza
menlijk wetsvoorstel zijn PvdA en
WD het niet eens geworden. Hierover
moet de Tweede Kamer aan het eind
van het debat, dat waarschijnlijk pas
na de zomervakantie zal plaatsvinden,
een beslissing nemen. Deze twee pun
ten zijn:
1. De PvdA wil de bevoegdheid tot het
verrichten van abortus toekennen aan
elke arts, terwijl de WD dit wil voor
behouden aan geregistreerde specialis
ten. 2. De PvdA wil de commissie van
toezicht samenstellen uit deskundigen
die al eerder met abortus
hulpverlening te maken hebben gehad
de WD wil hierover geen dwingende
bepaling opnemen.
DEN HAAG-UTRECHT - Drie in
stanties houden zich bezig met de
vraag waardoor dinsdag bij Schie
dam twee treinen frontaal tegen
elkaar konden rijden, maar de
werkgroep waarvan minister Wes
terterp zei „een diepgaand onder
zoek" te verwachten, de Spoorwe
gongevallenraad, zal met zijn werk
„pas over een ruim aantal weken"
beginnen. Dit verklaarde woensdag
de voorzitter van de Spoorwegon-
gevailenraad. mr. A. F. Schepel,
griffier van de Tweede Kamer.
„Wij wachten eerst de resultaten af
van het Interne onderzoek van de
spoorwegen, alsmede dal van justi
tie. Zo is onze werkwijze", aldus mr.
Schepel. „Op grond van die resulta
ten beslist de Spoorwegongevallen
raad of men zeif ook een onderzoek
zal instellen. Dikwijls is dat niet het
geval. In de afgelopen 20 Jaar maar
vijf keer.
De Spoorwegongevallenraad is een
onafhankelijk college van vijf leden,
die voor een periode van vier Jaar
door de minister van verkeer en wa
terstaat worden benoemd. Naast
mr. Schepel zijn de leden: prof. mr.
V. J. A. van Dijk uit Utrecht, prof. Ir.
H. C. A. van Eldik Thieme uit Delft,
prof. ir. B. van Bilderbeek uit Den
Haag en de Utrechtse wethouder W.
A. Kieboom.
Wanncer de Spoorwegongevallen
raad de NS-rapporten en de
processen-verbaal heeft bestu
deerd, en zonodig getuigen beeft
gehoord, maakt zij een verslag voor
de minister van verkeer en water
staat, waarin eventueel voorstellen
tot verbetering van de situatie of
omstandigheden zijn verwerkt. De
raad doet geen suggesties om ge
vonden schuldigen tc strafTen. Dat
is de taak van justitie en NS zeif.
Het openbaar karakter van de raad
komt tot uitdrukking in de publi-
katie van het verslag in de Staats
courant.
De Amerikaanse senaat heeft
woensdag met 86 tegen 7 stemmen een
resolutie aangenomen waarin wordt
aangedrongen op voortzetting van het
proces van detente met de Sowjet-
Unie mits dit gebaseerd is op de 'on
betwiste' militaire macht van de Ver
enigde Staten.
SCHIEDAM (ANP) - Behalve fami
lie en vrienden hebbven woensdag
enige tientallen personen een be
zoek gebracht aan de Chapelle Ar-
dente die ingericht was in de grote
of Sint-Janskerk in Schiedam. Daar
waren 22 van de 24 slachtoffers van
de treinramp van dinsdag opge
baard.
De kisten stonden opgesteld in een
halve cirkel in het middenkoor van
de kerk. Bloemstukken van de Neder-
lande Spoorwegen sierden elk van de
22 kisten. Kransen waren gelegd na
mens de directie en de raad van com
missarissen van de NS, alsmede het
gemeentebestuur van Schiedam en
Rotterdam.
Minister Westerterp (verkeer en wa
terstaat) heeft woensdagmiddag
namens de regering een krans ge
legd in de rouwkapel. Vanuit de
rouwkapel zullen de kisten met de
stoffelijke overschotten volgens
wens van de familie overgebracht
worden naar rouwkapellen of rouw
kamers elders.
De naam van het vierentwintigste
slachtoffer, dat dinsdag om het le
ven kwam bij de treimramp is
woensdagochtend door de NS be
kendgemaakt, Het is de 25-jarige
mevrouw D. E. Boogaard-Marcusse
uit Delft.
Met het bekendmaken van. haar
identiteit is op verzoek van de fami
lie gewacht omdat nog niet alle fa
milieleden waren ingelicht.
SCHIEDAM - Uit het interne
bedrijfsonderzoek van de
spoorwegen is gebleken, dat de
machinist van de Sprintertrein
bij Schiedam een voor hem ge
sloten wissel heeft opengere
den, waardoor hij op hetzelfde
spoor kwam als de D-trein van
de andere kant. Machinist
Kophof van de D-trein heeft
meegedeeld dat hij, juist voor
dat hij een geel sein passeerde,
het licht op rood zag springen.
Hierdoor begreep hij dat er nog
een trein op zijn baanvak zat,
remde af en sprong uit zijn lo
comotief.
Het onderzoek richt zich thans dan
ook op de vraag hoe het komt dat de
nu ernstig gewond in het ziekenhuis
liggende machinist van de Sprinter
door een sein is gereden dat rood had
moeten aangeven of waarvoor hij had
moeten stoppen. Wanneer een sein
licht niet werkt, moet de machinist
dat interpreteren ais een stopbevel.
Telefonisch - vanaf de seinpaal en dus
buiten de stilstaande trein - moet hij
de treindienstleiding om instructies
vragen.
Het baanvak Schiedam-Vlaardingen is,
zoals vele trajecten in Nederland, be
veiligd als dubbel enkelspoor. Dat
houdt in dat van het dubbelsporige
traject elk spoor in beide richtingen
kan worden bereden. Volgens de dien
stregeling passeerde de D-trein een
stoptrein, die op zijn beurt wachtte tot
de D-trein voor hem weer op het rech
ter spoor reed. Intussen moest door
een vertraging van twee minuten van
de D-trein, ook de Sprinter wachten
tot zijn spoor in de richting Vlaardin
gen door de D-trein was vrijgemaakt.
In plaats daarvan heeft de Sprinter
toch toestemming gekregen Schiedam
te verlaten en moet onderweg een
stoptonend sein zijn gepasseerd alvo
rens over het wissel te rijden waarover
de D-trein het linker spoor naar rechts
zou verlaten. Een zo zware trein als een
Sprinter rijdt een wissel open zonder
zelf te ontsporen. Maar op het wissel
zijn wel beschadigingen gevonden die
het openrijden bewijzen. Weinige
ogenblikken later botste de Sprinter.
Intussen is uit de dienstregeling van de
Nederlandse Spoorwegen gebleken dat
met ingang van de komende dienst ae
D-trein niet meer over het linker spoor
de stoptrein zal Inhalen.
VOOR BEHOUD VAN
WERKGELEGENHEID
MIDDELBURG - Hel ETI voor Zee-
land wil de komende drie jaar werken
aan een soort 'programma van door
lichting' van de kleine en middelgrote
bedrijven in de provincie, onderne
mingen in de industriële, de handels-
en de horecasector tussen de tien en
tweehonderd personeelsleden. Opzet
daarbij is om in deze periode van eco
nomische crisis te helpen voorkomen,
dat bedrijven 'het niet meer redden',
zodat de overheid eventueel achteraf
met bepaalde problemen wordt gecon
fronteerd. Het onderzoekprogramma
is een onderdeel van een landelijk
SER-initiatief, waarvoor over een pe
riode van drie jaar aan Zeeland 'n be
drag van bijna zeven ton ter beschik
king wordt gesteld.
Directeur drs. M C. Verburg van het
Zeeuwse economisch technologisch in
stituut maakte van deze komende
ETI-campagne gewag bij de - infor
mele - presentatie van een folder,
waarin in kort bestek nog eens de aan
dacht wordt gevestigd op de dienstver
lenende activiteiten voor het bedrijfs
leven van het instituut. Deze brochure
zal in een oplage van ongeveer duizend
stuks worden toegezonden aan ge
meenten. aan handels- en industriële
bedrijven en aan allerlei organisaties
en instellingen.
In landelijk verband gebeurt de door
lichting van het bedrijfsleven door de
SER-commissie opvoering produktivi-
teit. De ministeries van economische
en sociale zaken hebben aan deze
commissie een bedrag van 30 miljoen
ter beschikking gesteld, welk bedrag
over rle verschillende provincies wordt
verdeeld. De J 675.000 voor de driejaar,
die het onderzoek zal duren, komt in
Zeeland bij het ETI terecht, mede om
dat daar het secretariaat is gevestigd
van de Zeeuwse commissie coördinatie
produktiviteitsopvoering.
September
ETI-directeur Verburg liet woensdag
weten te verwachten, dat de voorbe
reidingen voor dit onderzoek wat Zee
land betreft in september rond zullen
zijn. In de vergadering van volgende
week woensdag zal 't algemeen be
stuur zich met deze zaak bezighouden.
Dan komt met name ook de organisa
torische opzet aan de orde. Voor het
ETI houdt de beschikbaarheid van
bijna zeven ton in drie jaar onder
meer in, dat men voor die periode
naast de recente benoeming van de
heer D. Kasse op de afdeling 'bedrijf
seconomische aangelegenheden' in
feite nog één man kan aanstellen om
zo aan een voldoende bezetting te ko
men om het onderzoek te kunnen uit
voeren.
Daarnaast is het mogelijk, dat mede
uit die pot voor door te lichten bedrij
ven een beroep kan worden gedaan op
gespecialiseerde krachten buiten Zee
land. Omdat de SER-commissie ook
het werkklimaat m het onderzoek wi.
meenemen, worden behalve ETI even
eens instellingen als het districtsbu
reau voor de arbeidsvoorziening en de
arbeidsinspectie ingeschakeld.
Verburg: „De ministeries van sociale
en economische zake zijn de laatste ja
ren voortdurend geconfronteerd met
bedrijven, die al in moeilijkheden za
ten. die het vooreen deel ook niet meer
konden bolwerken. Als men er in een
eerder stadium bij was geweest, had
men vaa nog wel meer kunnen doen
voor het behoud van werkgelegenheid
bij een aantal ondernemingen. Nu
heeft men gezegd: laten we kiezen voor
een andere benadering, laten we pro
beren de zaken een beetje vooraf pro
beren te bekijken, zodat misschien
problemen voorkomen kunnen wor
den. Bedrijven, die dat willen kunnen
zo worden doorgelicht."
Hij betoogde, dat men bij het ETI
'nuchter genoeg is om niet te ver-
(Slot zie pagina 4 kolom 1)
GOES - Vrijdag zal het stoffelijk
overschot van de 29-jarige Laurens
Christiaan van der Waal uit Goes in
Capelle aan de IJssel ter aarde wor
den besteld. Zoals gemeld, was de
heer Van der Waal een van de vie
rentwintig slachtoffers van de trein
ramp bij Schiedam.
De Goesenaar zat in de stoptrein van
Hoek van Holland naar Rotterdam. Hij
was op weg naar zijn werk. De heer
Van der Waal was werkzaam bij het
loodswezen. Hij woonde pas enkele
maanden in Goes. Het slachtoffer was
afkomstig uit Capelle aan de IJsseL Hij
was gehuwd en had geen kinderen.
