Ook vervoersbonden FNV willen prijscompensatie Tegenaanval proces tegen van verdediging hoofdverpleger in NATIONALE DODENHERDENKING Voorlopig weinig mogelijkheden voor alternatieve energie MOGELIJK 'CONFLICT' MET REGERING: Verbetering regeling vergoeding raadsleden VVD-senatoren: geen vertrouwen in minister Pronk ONTSLAGVERBOD HUWELIJK EN ZWANGERSCHAP Geld voor fietspaden uit rijkswegenfonds SFEER IN KLINIEK LIET VEEL TE WENSEN OVER AR-senatoren voor CDA Verwachting bedrijven VERDERE STIJGING VAN ELEKTRICITEITST ARIEF ^eer wat lekkers vafl lAetiken-Landbou w-M0 fruyo drink ,J< AOT met honing WOENSDAG 5 MEI 1976 UTRECHT (ANP) - De federatieraad van de vervoersbonden NW/NKV heeft dinsdag definitief gekozen voor een volledige prijscompensatie per 1 juli aanstaande. Daarmee werd op de fe deratievergadering in Utrecht officieel wat maandag al kon wor den opgemaakt uit de standpuntbepalingen in de rayonleden vergadering van deze federatie. tie en voelt niets voor een gedeelte lijke compensatie. Op de 22 ledenver gaderingen waar de nota aan de orde kwam bleek tweederde van de leden vast te houden aan volledige compen satie. Eenderde wilde de FNV- delegatie wel een zekere beleidsmarge geven tijdens het komend centraal overleg met werkgevers en regering nmaar dan op voorwaarde dat onder meer ook de vrije beroepen en de prij zen worden aangepakt en dat de btw- verhoging per 1 oktober niet doorgaat, aldus een woordvoerder van Mercu- De gederatieraad stelde vast, geen aanleiding te zien om de uitgangspun ten bij te stellen zoals die eind vorig jaar zijn neergelegd in de nota ar- heidsvoorwaardenbeleid van de Fe- deratie Norland» Vakbewetta, SENAAT ACHTER REGERINGSVOORSTEL voor 1976. „De koopkracht van de mo dale werknemer moet dan ook in 1976 gehandhaafd blijven", concludeerde de federatieraad van de vervoersbon den. De federatieraad van de vervoersbon den (75.000 leden) baseert zijn stand punt (volledige prijscompensatie per 1 juli) op het onvermogen van de rege ring om een werkelijke beleidsombui ging te verwezenlijken. Aan de uitr gangspunten van de nota arbeids voorwaardenbeleid is in het geheel niet tegemoetgekomen. De prijzen en de ta rieven zijn niet in de hand gehouden, de vrije beroepsbeoefenaren eft de werknemers, die niet onder een cao vallen, zijn buiten schot gebleven en er ontbreken nog steecs garanties voor een betere verdeling van het beschik bare werk voor en de vertaling van meer winst in meer werk, zo conclu deerde de federatieraad. Ook heeft men er geen vertrouwen in, dat er spoedig van een beleidsombui ging sprake zal zijn aangezien onder meer een alles omvattend inkomensbe leid, het wetsontwerp inzake herzie ning van de wet op de ondernemings raad en de structuurnota van minister Lubbers nog steeds op zich laten wachten. Ingrijpen De uitgangspunten van het arbeids voorwaardenbeleid moeten naar de mening van de federatieraad aan de orde komen in vrije onderhandelingen tussen werknemers en werkgevers. Of het achter ot die vrije onderhande lingen zal komen na 1 juli is nog maar de vraag. Als de federatieraad van de FNV (Federatie Nederlandse Vakbwe- eing) inderdaad op 17 mei het stand punt van de ongeveer 75 procent van de FNV-achterban die voor een volle dige prijscompensatie is, overneemt, staat hij daarmee mijlenver van het standpunt van de werkgevers. Het is in die situatie niet ondenkbaar dat de re gering, die zich ten doel heeft gesteld om de loonsomstijging zoveel mogelijk te berpeken, evenals vorig jaar decem ber opnieuw zal ingrijpen in de lonen. Voorzitter Schroer van de vervoers bonden: „Ons standpunt kan een con flictmet de regering betekenen". Over igens liet hij zich niet uit over de vraag, wat de vervoersfedratie gaat doen als de overheid inderdaad met een loon maatregel komt. Schroer ontkende, dat de vakbeweging met de discussie over wel of geen prij scompensatie per 1 juli nu al voor de keuze staat tussen handhaving van hel peil van de sociale voorzieningen ol handhaving van de koopkracht. Daar voor moeten er naar zijn mening eerst meer gegevens op tafel komen over de sociale voorzieningen. Mercurius Ook de meerderheid van de achterban van de NVV-bond Mercurius (banken, verzkeeringsbedrijf, administratieve kantoren, winkelpersoneel) houdt vast aan een volledige prijscompensa- DEN HAAG (ANP) - Met te rugwerkende kracht tot 1 ja nuari 1975 wordt de vergoe dingsregeling voor praktisch alle gemeenteraadsleden be langrijk verbeterd. Tot nu toe kregen die leden presentiegeld, een vergoeding voor het bijwo nen van vergaderingen van de gemeenteraad en van raads commissies. De eerste kamer is dinsdag akkoord gegaan - nadat de tweede kamer eind vorig jaar hiermee had ingestemd - met het regeringsvoorstel de raadsle den een vaste vergoeding (waarbij hooguit 20 procent als presentiegeld kan worden bestempeld) en een tege moetkoming in de gemaakte kosten te geven. In het algemeen zal de vergoe ding eenvijfde deel bedragen van het wethouderssalaris in de betrokken gemeente. De fractie van WD en CPN waren tegen het regeringsvoorstel. De liberale woordvoerder Polak ontwikkelde be zwaren met name tegen de terugwer kende kracht „Er zijn 12.000 gemeen teraadsleden in Nederland en de te rugwerkende kracht kost voor 1975 30 miljoen. Het is niet strikt noodza kelijk om die uitgave te doen in deze tijd. waarin sober geleefd moet wor den", aldus Polak. Minister De Gaay Fortman van oin- nenlandse zaken verdedigde de terug werkende kracht door er op te wijzen, dat het voorstel in de eerste week van 1975 bij de tweede kamer is ingediend. De minister kondigde aan, dat er een wetsontwerp in voorbereiding is. waarmee het mogelijk moet worden dat degenen, die in particuliere loon dienst zijn, van hun werkgever toe stemming krijgen raads- of statenlid te worden. Het optrekken van de vergoe ding voor raadsleden is een stap op de weg om de toekomstige bepaling mo gelijk te maken. De bewindsman liet doorschemeren dat dan ook wel voor ambtenaren bepaald zal worden dat hun vergoeding niet boven op het normale salaris komt. DEN HAAG (ANP) - De WD-fractie in dc eerste kamer heeft geen vertrou- f wen in het beleid van minister Pronk voor ontwikkelingssamenwerking Daarom stemde deze fractie dinsdag morgen tegen de begroting-1976 van het departement van buitenlandse za ken, waarin ook de uitgaven en in komsten voor ontwikkelingshulp worden geregeld. De liberale fractievoorzitter mr. Van Riel verklaarde met nadruk dat zijn fractie wel vertrouwen heeft in het be leid van minister Van der Stoel van buitenlandse zaken en zijn staatssecre tarissen. Volgens mr. Van Riel verdient minister Pronk het vertrouwen van het land niet, vanwege zijn links-socialistisch denken en zijn voornemen om eerst j dan het beleid ten aanzien van Cuba te wijzigen, als de situatie wat de mili taire assistentie van dit land elders in de wereld betreft ongunstiger wordt. Ook de CPN-fractie onthield haar stem aan de begroting van buitenlandse za ken. die overigens met meerderheid van stemmen werd gooedgekeurd. DEN HAAG - Een werkgever mag niet langer een werknemer of werkneem ster ontslaan, simpel en alleen om het feit dat deze in het huwelijk treedt of in verwachting is. Na de Tweede Ka mer nam dinsdag ook de Eerste Ka mer een wetsontwerp aan, dat een ontslagverbod in dergelijke gevallen regelt. AMSTERDAM (ANP) - Op de Dam in Amsterdam is dinsdagmiddag in aanwezigheid van koningin Juliana en prins Bernhard de nationale doden herdenking gehouden. De mi nister-president Den Uyl en burge meester Samkalden woonden de korte plechtigheid ook bij. Evenals in voorgaande jaren legde het koninklijke paar als eerste een krans aan de voet van het monument. De dodenherdenking in de hoofdstad was Motie-Evenhuis Tijdens het debat in de tweede kamer, eind vorig jaar, nam deze kamer met 65 tegen 64 stemmen een motie-Evenhuis (WD) aan. Daarin stond, dat de rege ring de nieuwe vergoedingsregeling voor raadsleden uitsluitend op jaarba sis moet geven en een vergoeding per bijgewoonde vergadenng dient te wor den uitgesloten Minister De Gaay Fortman deelde mee. te aarzelen wat de uitvoering van die motie betreft. „De gemeenten moeten zelf oordelen over de wenselijkheid en de noodzake lijkheid een deel van de vergoeding als presentiegeld uit te keren", aldus de minister. 'TOEPASSING PAS IN VOLGENDE EEUW' ismmmm. ARNHEM (ANP) - Zonne- energie zal misschien op be scheiden schaal binnen tien tot vijftien jaar kunnen worden gebruikt als energiebron voor ruimteverwarming. Produktie van elektriciteit uit zonne- energie is in principe in ons land mogelijk, maar dan zullen voor het opwekken van een re delijk vermogen grote opper vlakten nodig zijn voor het op stellen van de zogenaamde col lectors. Voor het nu in Neder land opgestelde vermogen zal, afhankelijk van de toegepaste methode, vijftig tot honderd procent van de oppervlakte van de provincie Utrecht nodig zijn. Volgens de 'Arnhemse instellingen van de elektriciteitwbedrijven' ko men voor toepassing in ons elektriciteits-roduktiesysteem zonne cellen bij de huidige stand van de techniek niet in aanmerking. „Be paalde technisch-wetenschappelijke doorbraken zijn noodzakelijk om toe passing op grote schaal tot een reële mogelijkheid te maken", aldus het verslag van de instellingen over 1975. Men verwacht dat zonne- energiecentrales pas na het jaar 2000 operationeel zullen zijn. De toepassing van zonne-energie brengt grote pro blemen mee bij de opslag van elektrici teit voor de tijd dat de zon niet schijnt. Windkracht Volgens de Arnhemse instelling komt MADRID - Mannen, vrouwen en kinderen vluchtten hier in paniek in alle richtingen toen tijdens een stieregevecht in de arena van Madrid de woedende stier over de houten schutting sprong. Gelukkig voor het pu bliek werd het geplaagde dier door de tweede schutting gekeerd DEN HAAG (ANP) - De eerste kamer is dinsdag, met de stemmen van de CPN-fractie tegen, akkoord gegaan met het reeerintrsvoorstel voortaan De commissie voor buitenlandse za ken van de Amerikaanse senaat heeft dinsdag haar goedkeuring gehecht, aan de door minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger verwoorde nieuwe Afrika-politiek. wind in ons land in voldoende kracht en continuïteit voor om een plaatselijke toepassing van zogenaamde aeroturbi- nes mogelijk te maken. Herplaatsen van windturbines op zee biedt meer voorde len dan opstelling op het land. Waterkracht, te winnen uit de binnen landse rivieren, biedt weinig perspec tieven voor elektriciteitsopwekking wegens het geringe vervaL Voor getijdecentrales met een redelijk vermogen zijn vereist een aanzienlijk estuarium (wijde riviermonding) en een groot eb- en vloedverschiL Het getijge schil is voor ons land in Zeeland het grootst (drie tot vier meter), maar dit is voor een getijdecentrale te weinig. Aardwarmte Winning van geothermische energie is voor Nederland, dat geen vulkanische gebieden heeft, op middellange termijn alleeen mogelijk door gebruik te ma ken van warm water (80 tot 130 graden celcius) uit poreuze gesteentelagen die liggen tussen 1,5 en 3 kilometer diepte. Wanneer cr van mag worden uitgegaan dat aan zekere andere voorwaarden, zoals doordrenkbaarheid en zoutge halte zal zijn voldaan, wordt aangeno men dat Nederland gedurende enige tientallen jaren voor vijf tot tien pro cent in zijn energiebehoefte zal kunnen voorzien via deze geometrische bron nen en wel door levering van heet wa ter voor ruimteverwarming. Als nieuwe ontwikkeling, maar wel bedoeld voor de lange termijn, noemt het verslag nog het winnen van aardwarmte uit de zeer diepe ondergrond. Kernfusie Een geheel nieuwe energiebron kan kernfusie bieden. Op dit terrein wordt veel onderzoek gedaan, waarbij in de laatste jaren belangrijke vooruitgang is geboekt. Niettemin moet volgens de Arnhemse instellingen de uitvoer baarheid van een beheerste fusiereac tie nog worden aangetoond. De beno digde tijd voor een voortgezet onder zoek. bouw en beproeving van een prototype en het toepassen op com merciële schaal, is waarschijnlijk nog zo lang. dat op zijn vroegst in het be gin van de volgende eeuw van de kernfusie een bijdrage in de energie voorziening kan worden verwacht. Over de bestaande kernenergie (kern splijting in de centrales van Borssele en Dodewaard) zegt het verslag dat de regeringsbeslissing om uitbreiding van de kernenergie voorlopig uit te stellen voor de elektriciteitsbedrijven bete kent dat in de komende jaren als brandstoffen' alleen olie en kolen over blijven. Dit betekent niet alleen dat toekomstige uitbreidingen van deze brandstofvormen gebruik zullen moe ten maken, maar ook dat bestaande centrales die nu bijna allemaal aardgas gebruiken, op het stoken van olie moe ten overgaan. „Het zal daarbij grote inspanning vragen om de milieubelas ting van deze met fossiele brandstoffen gestookte centrales binnen aanvaard bare grenzen te houden. 's morgens begonnen met een krans- legging op de nieuwe Oosterbegraaf plaats bij de graven van gevallen mili tairen en verzetstrijders, 's Avonds werd nog een herdenkingsbijeenkomst op de Dam gehouden. Ook op de ere begraafplaats in Overveen zijn dins dagmorgen de doden uit de tweede we reldoorlog herdacht. Prof. dr. B. A. Sijes, hoogleraar te Amsterdam, heeft dinsdag de VARA telegrafisch onge voeligheid in de samenstelling van haar televisieprogramma op vier mei verweten. Prof Sijes vindt het niet juist, dat de VARA dadelijk na de uitr zending van de doenherdenking door de NOS begint met de quiz 'twee voor twaalf. Op de foto: koningin Juliana buigt het hoofd terwijl prins Bernard salueert tij dens de dodenherdenking op de Darn in Amsterdam. DEN HAAG (ANP) - De ARP-fractie in de eerste kamer meent, dat de ARP zich in eendracht binnen bet grote po litieke verband van hel CDA moet voegen. Dan kunnen oude idealen in nieuwe vorm verwezenlijkt worden, aldus de fracties in een dinsdag uitge geven verklaring. De partijraad van de ARP sprak op za terdag 10 april jongstleden met over grote meerderheid uit. dat wanneer aar. bepaalde voorwaarden wordt vol daan, in september de raad kan beslis sen om mee te doen met de ene CDA- kandidatenlijst voor de tweede- kamerverkiezingen. De anti revolutionaire kiesverenigingen (plaat selijke afdelingen) moeten in de ko mende weken schriftelijk laten weten of zij al dan niet instemmen met het besluit van de meerderheid van de par tijraad. ARTSENVERBOND IN ACTIE TEGEN ABORTUSWET UTRECHT (ANP) - Het Nederlands Artsenverbond een organisatie die abortus provocatus geheel afwijst, heeft het parlement dinsdag probe ren duidelijk te maken welke ge wetensnood abortus voor artsen met zich meebrengt, door een ver gelijking te trekken niet de situa- toe tijdens de tweede wereldoorlog. Het Nederlands Artsenverbond (NAV) zond daartoe kopieën vn twee brieven die een meerderheid van de Nederlandse artsen in 1941 en in 1943 aan de vertegenwoordiger van de Duitse overheerser. Seyss- Inquart. stuurde, waarin de artsen protesteerden tegen de uitvaardi ging van een artsenverordening en de instelling van een artsenkamer. De artsen keerden zich daarmee ondermeer tegen het doorvoeren van de rassenleer in de geneeskun de. met als gevolg het wegvoeren van krankzinnigen en zieken en de sterilisatie van gezonde mensen. Nu schrijft het Nederlands Artsen verbond. dat de wetsvoorstellen in zake de abortus en met name 'de daann vervatte regels tot het doden van ongeboren leven' naar zijn over tuiging vele artsen, en vooral hen die destijds de brieven hebben on dertekend, met een nog grotere ge wetensdrang bedreigen dan destijds de nationaal-socialistische bezetten trachtte te bereiken door de afkon diging van de artsenverordening. MAASTRICHT - Vanaf de opening van de Kerkraadse Lueckerheide- kliniek eind 1969 tot aan de arrestatie van hoofdverpleger Frans H. medio augustus 1975 was de sfeer be paald niet best. Na de zesde procesdag rest geen andere conclusie. De uitvoerige be handeling door de rechtbank van mondeling en schriftelijk afgelegde verklaringen van artsen en personeelsleden die voorheen verbonden waren aan deze kliniek, heeft namelijk duidelijk aangetoond dat de gang van zaken veel te wensen heeft overgelaten. Het oproepen van een getuige a de charge door de verdediging die daar mee voor het eerst tijdens dit proces tot een tegenaanval is overgegaan, heeft ervoor gezorgd dat de rechtbank dinsdag geconfronteerd werd met een situatie in de Lueckerheide-kliniek en de daarmee verband houdende vraag hoe het mogelijk is geweest dat Frans H. jarenlang onopgemerkt de diverse bejaarden dodelijke hoeveelheden in suline kon inspuiten. Het horen van de op staande voet ont slagen hoofdverpleegkundige J. M. R. Moons (42) die van 1 juli 1970 tot 8 de cember 1972 aan de Lueckerheide- kliniek verbonden was, gebeurde tegen de zin van de officier van justitie, mr. J. Booster. Tussen hem en de verdediger, mr. J. Hermans, kwam het meerdere malen tot een botsing. Eveneens tus sen hem en de rechtbank, die na be raad in de raadkamer het horen van deze getuige in het belang van de ver dachte noemde. De bezwaren van de officier van justitie, volgens wie de rechtbank alle door deze getuige be schuldigde personen eveneens dient te horen, hadden wel tot gevolg dat de tijdens het vooronderzoek door de art sen van de kliniek afgelegde verklarin gen uitvoerig werden geciteerd. De gesignaleerde schermutselingen stempelden de zesde procesdag tot de meest emotionele tot nu toe. De actie groep van de Limburgse Rooie Reuzen onder leiding van Dirk de Vroome deed er nog een schepje op door in en buiten de rechtzaal pamfletten te verspreiden waarin de officier van justitie van klas- sejustitie wordt beticht. Eigenmachtig De bijzonder welbespraakte getuige a décharge Moons verklaarde dat de af delingshoofden van de Kerkraadse kli niek op een gegeven moment het be sluit hebben genomen om eigenmach tig medicijnen aan patiënten toe te dienen, omdat een bepaalde arts (mevr. Liem-Kwee) in hun ogen te weinig zorg aan de patiënten schonk. Mr. Booster liet deze bewering niet zonder meer passeren door flitsend op te merken: „Dit besluit betrof wel niet het toedienen van insulinespuiten maar had betrekking op vrij onschul dige kalmeringsmiddelen". Getuige Moons moest dit ten volle beamen. Insulinespuiten waren er niet bij. zo zei hij nadrukkelijk. Moons voornaamste grieven betroffen de vrouwelijke arts Liem- Kwee. die van januari 1972 tot maart 1973 be handelend arts was van de Lueckerheide-kliniek. „Zij stopte meer dan eens haar medische behandeling omdat er bedden vrij moesten komen. Ondanks herhaalde telefonische op roepen weigerde zij 's nachts naar doodzieke patiënten te komen. Volgens Moons was het bestuur van de kliniek wel degelijk op de hoogte van de moeilijkheden tussen het personeel en de genoemde arts. De economisch directeur (pas sinds kort bezit de Lueckerheide-kliniek ook een medisch directeur) zou gedreigd hebben „wie klachten heeft moet zijn biezen maar pakken" De onthullingen van deze getuige a dé charge bracht mr. Booster ertoe om een boekje open te doen over de per soon van Moons. „U werd op staande voet ontslagen omdat u dr. Liem naar de keel bent gevlogen. Al uw beschul digingen aan het adres van mevr. Liem-Kwee zijn eertijds onderzocht en de bevoegde instanties hebben haar geen laakbare handelingen kunnen aanwrijven." Sfeer Dr. J. F. van Hooft, die in februari 1973 werd aangesteld en in juni 1975 ver trok, was reeds de derde behandelend arts van de Kerkraadse kliniek sinds haar amper driejarig bestaan. Volgens hem heerste er een gespannen sfeer. ,De afdelingshoofden hadden het er voor het zeggen. Zij deden net of ze de artsen konden voorschrijven wat die moesten doen. Ik ben weggegaan om dat de organisatie en de communicatie slecht waren. „Er kon niets verkeerd gaan als de hoofdverplegers zich aan de voorschrif ten hadden gehouden. Injecteren door verplegers mocht niet zonder opdracht maar Frans H. lag steeds dwars. Hij knoeide Ik heb hem dit ook gezegd, want ik was zijn gedrag meer dan beu. De vele sterfgevallen na een coma ver baasden mij ook. maar toch heb ik niet gedacht dat een crimineel aan het werk was geweest. De eerste arts van de kliniek A. Per- quin, die er maar een goed jaar bleef, ging weg omdat hij onenigheid met het bestuur kreeg over het beleid. Ook volgens hem was het eigenmachtig in jecteren door verplegers zwaar taboe. „Deden zich moeilijkheden voor, dan konden ze steeds bij mij terecht". De door de gctuige-Moons aangevallen arts mevr. Liem-Kwee verklaarde dat zij was weggegaan omdat haar man cardioloog in Nijmegen was gewor den. Zij ontkende alle beschuldigin gen van Moons en noemde Frans H. iemand van wie je nooit wist wat je aan hem had. ARNHEM (ANP) - Dit jaar zal de aardgasprijs voor de elektriciteitscen trale geheel aan het niveau van de stookolieprijzen worden aangepast, zodat een verdere stijging van de ta rieven te verwachten is. Dit kondigt de directie van de 'Arnhemse instel lingen van de elektriciteitsbedrijven' SEP en Kena aan in het jaarverslag over 1975. In dat jaar werden de tarieven al fors verhoogd, hetgeen ertoe leidde dat de gemiddelde totale opbrengst met 30 procent steeg ten opzeihte van 1974 Daarvan is meer dan 20 procent toe te schrijven aan de gestegen brandstof kosten Hoewel de prijs van stookolie in de loop van 1974 ongeveer verdrie voudigde, bleef de uitwerking daarvan op de elektriciteitsprijs betrekkelijk klein, omdat elektrische energie hoofd zakelijk (voor circa 86 procent in 1975) met behulp van aardgas wordt gepro duceerd. Weliswaar is de prijs van het aardgas voor centrales gekoppeld aan die van stookolie, maar door de structuur van het aardgastarief werken de zeer forse olieprijsverhogingen met enige vertra ging door in de gaspnjzen. Daarom wa ren de gevolgen in 1974 nog zeer ge ring. maar duidelijk merkbaar in 1975. terwijl dit jaar een verdere stijging la te verwachten. Daling. Afgezien van de tijdelijke daling van het elektriciteitsverbruik in 1975 mag intussen worden verwacht, dat in de toekomst, ook bij een verbetering van het industriële klimaat, de groei van het verbuik lager zal zijn dan vroeger wel werd aangenomen. Studies hebben uitgewezen dat het verbuik in 1985 ongeveer 15 procent lager zal zijn dan uit vorige ramingen volgden. Toch komt er een absolute toeneming van de vraag. De gemid delde groei van het verbruik zal naar verwachting 5,7 procent per jaar ajn. Om daar aan te kunnen voldoen en om 'verouderde centrales te kunnen ver vangen zal tot 1985 nog circa 8500 me gawatt In bedrijf moeten komen. Voor 4000 megawatt is al opdracht gegeven. Over de resterende 4500 megawatt moet nog een besluit worden genomen. (ADVERTENTIE Een oergezonde natuurzuivere zuiveldelicatesse Menken Landbouw melk. lekkere melk.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 11