PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SCHERPE KRITIEK
OP PvdA-PROGRAM
PZC
Grote nederlaag
Ford in Texas
„Elke procent loonsverhoging
vijfduizend werklozen
Houding vissers kan grote moeilijkheden
opleveren voor het internationaal zeerecht
de krant
van zeeland
sport
COMMISSIE-DONNER
SLUIT ONDERZOEK
IN AMERIKA AF
Incidenten
in Georgia
Ernstige
twijfel
'ongeluk'
Panagoulis
Andriessen: „onaanvaardbaar'1
Getuigen gehoord
Rechercheur
bijna uit
rijdende trein
gegooid
Beatrix en
Claus in
Israël
Miss
Black
Holland
219e jaargang no. 104
Maandag 3 mei 1976
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Enkele vooraanstaande politici, zowel uit PvdA
als andere partijen, hebben scherpe kritiek geleverd op het
ontwerp-verkiezingsprogramma van de PvdA, dat vorige week
werd gepresenteerd. De PvdA-ministers Van der Stoel (buiten
landse zaken) en Pronk (ontwikkelingssamenwerking) zijn het
niet eens met de bezuinigingsvoorstellen, terwijl KVP-
fractieleider Andriessen in het programma een aantal onaan
vaardbaarheden terugvond.
Van der Stoel richt zijn kritiek vooral
op de wens van zijn PvdA om fors op
de defensie-uitgaven te bezuinigen. Op
een 1-meiviering in Leiden zei hij zich
te keren tegen de gedachte om het Ne
derlandse NAVO-aandeel te vermin- Andripion
deren. „Als er binnen de PvdA wordt u ikoku
gesproken van een forse verlaging is
er, gerelateerd aan internationale so
lidariteit, alle reden om ons nog eens
te verdiepen in de redenen van de re
geringen van andere socialistische
landen, zoals Noorwegen, Denemar
ken en Engeland, om niet te bezuin
igen".
Van der Stoel uitte ook kritiek op het
punt in het programma waar dit zegt
dat de ontwikkelingshulp aan Indone
sië moet worden stopgezet. Volgens
Van der Stoel zijn er meer landen mèt
politieke gevangenen en kunnen wij
niet zomaar een land uitkiezen voor
een speciale behandeling.
Minister Pronk zei „nogal teleurges
teld" te zijn over het PvdA-
programma. Hij stelde de ontwikke
lingshulp aanzienlijk verder te willen
uitbreiden dan de 1,5 procent van het
nationaal inkomen, waar het PvdA-
programma over spreekt „Ik heb tot
nog toe steeds voor 2 procent geop
teerd". Volgens de bewindsman betrof
de 1,5 procent slechts de eerste periode
van het kabinet-Den Uyl.
De scherpste kritiek kwam nog van
KVP-fi-actieleider Andriessen. Hij
stelde als hoofdbezwaar te vinden dat
het PvdA-programma betuttelend is.
„Het gaat onvoldoende in op de wer
kelijke problematiek", aldus Andries
sen, die zich afvroeg hoe het pro
gramma gefinancierd moet worden.
„Het is de ene wens over de andere".
Volgens Andriessen houdt de PvdA de
mensen „een kluif voor die de mensen
niet kunnen krijgen".
Andriessen - die sprak in KRO's
Brandpunt - had drie hoofdbezwaren:
de positie van het gezin wordt aange
tast, de bezuinigingen op defensie, de
overdreven gelijkschakeling van in
komens. De KVP-leider stelde de vraag
of zijn partij met een PvdA die zich op
dit programma baseert wil samenwer
ken, afhankelijk van „de eensgezind
heid over het bestrijden van de werk
loosheid. Maar dit programma bevat
daartoe te weinig aanwijzigingen. Het
deugt nog niet", zo zei Andriessen.
Ten slotte oefenden zaterdag ook de
PvdA-jongeren, verenigd in de Feder
atie voor Jongerengroeperingen FJG,
kritiek uit op partij voorzitster Ien van
den Heuvel. Zij had donderdag gesteld
het kabinetsbeleid positief te beoorde
len. De FJG zegt het beleid helemaal
niet altijd even positief te beoordelen.
De moeizame samenwerking met AR
en KVP heeft er niet toe geleid dat het
beleid dat de PvdA in 1972 voor ogen
stond, is uitgevoerd. PvdA-mini
PvdA-minister Duisenberg kondigde
zaterdag in Enschede aan binnenkort
zijn alternatieve programma te zullen
publiceren. De bewindsman diende
enkele weken geleden een afwijkend
plan in, waarin minder vergaande ei
sen zijn geformuleerd. Duisenberg
waarschuwde dat de begrijpelijke
drift en het ongeduld om maatschap
pelijke hervormingen aan te brengen
het gevaar in zich dragen dat zijn par
tij kiezers kan verliezen. „Wij helpen
daardoor anderen aan de macht".
Eerst mededelingen over de waterver
versingen in de Oosterschelde en dan
pas garanties over het voortbestaan
van de cultures.
botsingen
Arrestatiegolf in Spanje en onlusten in
Italië, ter gelegenheid van de viering
van 1 met
toespraken
boodschap
Acteur Bob de Lange heeft nooit zoveel
opgehad met boodschappen voor volk
en wereld; radio- en tv-programma's;
strips.
JOS
martin
PAGINA 11
eric
Autocrosser Erie de Vliegere
de race in de superfinale.
PAGINA 12
turnsters
PAGINA 13
ali
rekening
Wlelercomité Kwadendamme rekent af
met startgeldvragers; buitenlands
voetbal.
het bekend worden van het omkoop
schandaal dit bedrijf haastig hebben
verlaten. Ook heeft de commissie ge
sproken met Ernest Hauser, voormalig
vertegenwoordiger van Lockheed in
Europa.
Hauser is vooral ondervraagd in ver
band met zijn inmiddels befaamd ge
worden dagboek waarin hij allerlei bij
zonderheden omtrent het tot stand
komen van de financiële transacties
zou hebben opgetekend. De commis
sie, zo verluidt in Washington, zal de
zer dagen naar Nederland terugkeren.
WASHINGTON - D
Donner-Holtrop-Peschar, die een on
derzoek instelt naar de beschuldiging
dat prins Bernhard en andere Neder
landse functionarissen steekpennin
gen van de vliegtuigfabriek Lockheed
zouden hebben ontvangen, heeft vol
gens doorgaans welingelichte kringen
haar onderzoek in de VS afgesloten.
De commissie en een aantal stafleden
hebben hun activiteiten in de afgelo
pen dagen vooral gericht op het vinden
van getuigen die de beschuldigingen
tegen de prins en anderen kunnen be
vestigen.
Daartoe hebben onder meer gesprek
ken plaats gehad met de voorzitter van
de raad van bestuur van Lockheed,
Haack, en met een aantal heren die na
WESTDUITSER
GEDOOD DOOR
GRENSWACHT
VAN DE DDR
BONN (AFP/DPA) - De Westduitse au
toriteiten hebben zaterdag bekend
gemaakt dat een inwoner van West-
Duitsland vrijdagavond bij een gren
sovergang in de buurt van Lubeck
door Oostduitse grenswachters is
doodgeschoten.
De 32-jarige Michaël Gartenschlaeger
zou hebben geprobeerd een automati
sche mitrailleur onschadelijk te ma
ken. De man scheen al enige tijd bezig
aan een soort eenmanscampagne
tegen Oost-Duitsland, want hij heeft al
meerdere pogingen ondernomen dat
soort apparaten onschadelijk te ma
ken.
De Westduitse minister voor inter-
duitse relaties, Egon Francke, heeft
het Oostduitse optreden ten strengste
afgekeurd.
UTRECHT (ANP) - Zaterdagavond
laat hebben enkele jongelui een
spoorwegrechercheur uit de trein tus
sen Enschede en Rijssen willen
gooien. Doordat een andere recher
cheur aan de noodrem trok is dit
voorkomen.
Op het traject Enschede - Wierden
maakten ongeveer 20 jongelui moei
lijkheden in hun coupé. Toen de twee
rechercheurs, die meereden omdat er
vaker moeilijkheden op deze lijn zijn,
kwamen kijken, wilden enkele jongens
één van de rechercheurs uit de rijdende
trein gooien. Daartoe hadden ze de
deur al geopend. Nadat de andere re
chercheur aan de noodrem had ge
trokken, ontvluchtte het groepje de
trein, de polder in.
TEL AVIV (ANP) - Met de regerings-
Fellowsfhip zijn prinses Beatrix en
prins Claus zondagavond tegen half
tien op de luchthaven Ben Goerion
van Tel Aviv aangekomen voor een
bezoek van een week aan Israël.
Het kroonprinselijk paar werd op het
vliegveld verwelkomd door de Neder
landse ambassadeur in Israël, dr. C. B.
Aniens, en enkele vertegenwoordigers
van de Israëlische regering. Een kwar
tier na aankomst op Ben Goerion ver
trokken prinses Beatrix en prins Claus
naar het 60 kilometer oostelijk
Jeruzalem
AMSTERDAM - Farida Dawood
(18) uit Rotterdam is vrijdagavond
in Amsterdam verkozen als Miss
Black-Holland. Zij zwaait hier met
een briejje van duizend, dat zij van
een bewonderaar kreeg. De hoofd
prijs besond uit twee retourvluchten
naar Suriname.
REA GAN WON ALLE STEMMEN
NEGEN DODEN
BIJ VERKEERS
ONGELUK
DUSSELDORF (DPA) - Een gecompli
ceerd verkeersongeluk bij Herdecke in
het Roergebied heeft zaterdagavond
het leven gekost aan zes volwassenen
en drie kinderen. Een tiende slachtof
fer werd levensgevaarlijk gewond.
Een met zes jongelui volgepakte per
sonenwagen was volgens de politie
door te hoge snelheid in een slip ge
raakt De wagen caramboleerde tegen
een tegemoetkomende auto en greep
een tweede tegenligger frontaal.
In die wagen vonden de bestuurster,
een dochter en twee buurkinderen de
dood. Ze kwamen terug van een uitje
naar de kermis. In de wagen die het
ongeluk veroorzaakte overleefde
slechts een jongeman het drama met
zwaar letseL
HOUSTON (AFP/DPA) - President
Ford heeft zaterdag een onverwachte
nederlaag geleden in de voorverkie
zingen voor de kandidatuur voor het
presidentschap. Zijn republikeinse
tegenstander Ronald Reagan sleepte
alle 96 stemmen van de Texaanse af
gevaardigden naar de republikeinse
partijconventie in de wacht.
Die opzienvarende uitslag heeft plotse
ling de schijnwerper gevestigd op de
strijd rond de republikeinse presi
dentskandidaat. Tot dusver was alle
aandacht gevestigd op het democrati
sche kamp, waar Jimmy Carter zich
inmiddels een enorme voorsprong op
zijn concurrente heeft verworven.
Het zeer conservatieve Texas ls de
tweede staat, na Noord-Carolina, waar
de republikeinse kiezers in meederheid
voor Reagan stemden. Bij de overige 8:
primalries die nu achter de rug zijn
kreeg Ford een grote voorsprong. Na
Texas is de voorsprong van Ford op
zijn rivaal flink geslonken. Hij kan nu
rekenen op 268 afgevaardigden naar de
republikeinsepartijconventie. tegen 233
voor Reagan, maar Ford staat er heel
wat gunstiger voor als rekening wordt
gehouden met de stemmen van 200 af
gevaardigden die officieel met
gebonden zijn, maar van wier steun
Ford wel verzekerd kan zijn. Alle aan
dacht is nu gericht op de voorverkie
zingen van morgen in Indiana, Georgia
en Alabama. In de laatste twee staten
geldt Reagan, oud-gouverneur van Ca-
lifomië als de beste kanshebber.
Reagan profiteerde in Texas van de
stemmen van conservetieve democra
ten. die volgens de reglementen in
Texas ook aan de republikeinse voor-
verkiezing mogen meedoen. Waar
schijnlijk kreeg hij een flink deel van
de aanhang van de inmiddels kansloze
conservatieve democraat George Wal
lace, de gouverneur van Alabama.
Reagan kreeg ongeveer 64 procent van
Tegemoetkoming
Westduitse typografen
HAMBURG (DPA) - De werkgevere
van de Westduitse drukkerijen hebben
zondag laten weten, dat met ingang
van vandaag, de uitsluiting van de ty
pografen wordt opgeheven. Daarmee
voldeden zij aan een voorwaarde die
de vakbond had gesteld voor een her
vatting van de cao-onderhandelingen.
Volgens de vakorganisatie heeft het
conflict tot dusver zeker 100 miljoen
markt gekost Dit bedrag zou vol
doende zijn geweest om aan de loonei
sen van de vakbond te voldoen.
de stemmen, wal hem alle mandaten
voor de partijconvenUe opleverde, een
uiterst pijnlijke nederlaag voor presi
dent Ford, die tot dusver vrij moeite
loos scheen te winnen.
Jackson
De Amerikaanse senator Henry Jack
son heert zaterdag bekendgemaakt,
dat hij geen actieve campagne meer
zal voeren voor de democratische
kandidatuur voor het presidentschap.
Hij wil wel nog campagne voeren
voor herverkiezing als senator. Jack
son voegde eraan toe. dat hij kandi
daat blijft en op dit ogenblik niet van
plan is enige andere kandidaat voor
de democratische kandidatuur voor
het presidentschap te steunen.
MOSKOU OJPI/AFP) - In de Sow-
jetrepubliek Georgië hebben zich
de laatste tijd een reeks incidenten
voorgedaan, die worden uitgelegd
als protestacties tegen de autoritei
ten. Het ernstigste voorval was een
bomontploffing voor het gebouw
van de regering in Tblisi (Tiflis) op
12 april jongstleden. Dit is zondag
in diverse Georgische kringen in
Moskou vernomen.
Behalve de bomaanslag hebben
zich de afgelopen twee jaar ver
scheidene branden voorgedaan,
waarbij onder andere het nieuwe
operagebouw in Tblisi, twee film
studio's, een sportcomplex, ver
scheidene laboratoria, een benzi
nestation en een deel van de cen
trale markt geheel of gedeeltelijk
werden verwoest.
Volgens dissidente kringen zijn bij
de incidenten minstens twee ge
wonden gevallen. Dit gebeurde toen
er op 1 oktober van het afgelopen
jaar een bom explodeerde in een
vliegtuigfabriek in Tblisi. Deze bom
was in een emmer bij een wachtpost
op het fabrieksterrein geplaatst
Verder hebben de aanslagen en
branden, voor zover bekend, geen
slachtoffers maar wel grote schadt
veroorzaakt.
MINISTER DUISENBERG:
WINSCHOTEN-ENSCHEDE-EINDHOVEN - Het bestrijden
van de werkloosheid stond zaterdag centraal in de toespra
ken die de politieke voormannen van de PvdA hielden ter
gelegenheid van de 1 mei-vieringen. Premier Den Uyl zei in
Winschoten dat het kabinet „zeer zwaar tilt" aan het schep
pen van ten minste 200.000 extra arbeidsplaatsen in de ko
mende vier jaar. Minister Duisenberg van financiën zei in
Enschede dat elke procent loonsverhoging op het moment
5000 werklozen meer betekent. PvdA-fractieleider Van Thijn
stelde ten slotte dat het kabinet ervoor moet zorgen dat het
aantal werklozen binnen enkele jaren tot beneden de
100.000 teruggedrongen moet worden.
Den Uyl zei in Winschoten dat een verdere groei van het aantal arbeid
splaatsen noodzakelijk is, wil „het gebouw van de sociale zekerheid wor
den uitgebouwd". Volgens de minister-president is het stelsel van sociale
verzekeringen nog niet voltooid. Daar kan pas sprake van zijn als de
scheefgegroeide verhouding tussen de aantallen werkers en niet-werkers
weer in evenwicht wordt gebracht. Volgens Den Uyl ontvangen momen
teel meer dan een miljoen mensen een sociale uitkering.
Het kabinet zal, aldus Den Uyl, onverkort vasthouden aan de invoering
van de vermogensaanwasdeling. die volgens hem geen „socialisatie, maar
een stukje vergemeenschappelijking van het produktieproces" is.
Minister Duisenberg van financiën heeft de vakbondsleden zaterdag op
geroepen tot solidariteit jegens alle Nederlandse werknemers en zich te
matigen in de looneisen. De minister zei bezorgd te zijn over de eisen van
een groot aantal vakbondsleden die per 1 juli de volledige prijscompensa
tie wensen. Zoals bekend heeft onder meer de Industriebond NW, na
overleg met de achterban, besloten een volledige prijscompensatie te ei-
Elk procent loonsverhoging betekent 5000 meer werklozen, zo vermaande
minister Duisenberg.
TWEEHONDERD-MIJLSZONE TER SPRAKE TIJDENS ZEVIBEL VERGADERING
KORRINGA:
„ALLEEN MAAR
RENTE OPVISSEN,
NIET KAPITAAL"
ARNEMUIDEN - Als de Nederlandse
kottervissers zich niet aan de interna
tionaal overeengekomen quoterings-
regels voor de visvangst houden, is de
kans groot, dat dit op de internatio
nale conferentie over het zeerecht tot
moeilijkheden leidt: directeur der vis
serijen T. J. Tienstra liet op de jaar
vergadering van 'Zevibel' zaterdag in-
Arnemuiden weten, dat het niet wer
ken van de quotering voor de Engel
sen 'een stimulans is' is om inplaats
van voor een 200-mijlszone te pleiten
voor een 50-mijlszone, waarbinnen
gevist mag worden. „Zij zullen dan
hun rijke viswateren zoveel mogelijk
voor zichzelf proberen te houden", zo
zei hij.
Hij hield de Zeeuwse vissers voor, dat
een 200-mijlszone voor Nederland in
houdt, dat men niet meer dan dertig
procent kan vangen dan wat men aan
vis kan binnenhalen.
Tienstra: „In het gunstigste geval
komt er een EEG-zone, waarin we met
onze partners moeten gaan uitmaken
waar wie mag vissen op de Noordzee."
Van Nederlandse kant zal men blijven
aandringen op het behoud van een
quoteringssysteem, zo liet hij weten
Van dr. P. Korringa, directeur van het
rijksinstituut voor visserijonderzoek
kregen de talrijke bezoekers te horen,
dat. het 'in de rijke Noordzee wel moge
lijk is de rente op te vissen, maar dat
de visserman niet straffeloos het kap-
tiaal zelf kan aanspreken In zijn ope
ningstoespraak had S. L. S. Lockefeer
Zevibel-voorzitter betoogd, dat de vis
serij wel de moeilijkheden aanvoelt om
internationaal bindende afspraken na
tionaal ongedaan te maken Wel vond
hij, dat bij de quotering nationaal
compensatie hoort en dat die 'tot op
heden onvoldoende en ontoereikend
zijn gebleken'.
Zwaar belast
De heer Lockefeer zette nog eens op
een rijtje hoe de afgelopen jaren in Ne
derland 'een moderne, maar financieel
zwaar belaste kottervloot' tot stand is
gekomen, hoe het onmogelijk wordt
om bij een jaaraanvoer van 9200 ton
tong die lasten te dragen, hoe zich die
ontwikkeling afspeelde 'in jaren,
waarin niemand kon voorzien, dat ei
zo rigoreus zou worden ingegrepen ir,
de aanvoer. Lockefeer „Wij overdrij
ven niet, er leven al bedrijven aan de
rand van het faillissement en wij hou
den ons hart vast als het zo moet door
gaan." Hij vond dat de saneringspre
mies - tot nu toe voor 103 schepen
waarvan 4 uit Zeeland - onvoldoende
aantrekkingskracht uitoefenen en
drong opnieuw aan op een helpende
ministeriële hand in een uitkoopfonds,
dat 60.000 pk zou moeten saneren. Hij
het weten, dat de minister daar niet
zonder meer afwiizend tegenover staat
Daarbij constateerde de Zevibel-
voorzitter, dat er in landen als Noor
wegen en Zweden wel steunmaatrege
len voor de visserij worden gegeven en
dat er in EEG-land Frankrijk 'veel
meer schijnt te geschieden dan in de
andere EEG-landen'.
De lieer Lockefeer sprak 'in een ge
drukte stemming', hij vond, dat de
moedeloosheid toch wel aan de ge
moedsgesteldheid van de vissers gaat
vreten en dat men op middelen zint
om uiting te geven aan zijn onvrede.
„We hopen, dat de vissers in het gareel
van hunnen organisaties blijven,
maar als het zo doorgaat hebben we
het heus niet meer in de hand." Hij
wekte de Zevibel-leden dan ook op 'in
dichte drommen' naar het visserijpro
test op 10 mei in Den Haag te komen.
Over de biologische achtergrond van
de quotering hoorden de bezoekers
meer van dr. Korringa, die zich - zo zei
hij - "buiten de beleidsaspecten' wilde
Slot zie pagina 2 kolom 2)
ATHENE (DPA/AFP/UPI) - Brede
kringen van de Griekse oppositie wei
geren te geloven dat de dood van
Alexandres Panagoulis, het centrum-
parlementslid dat zaterdag aan het
stuur van zijn Fiat stierf, een ongeluk
is geweest.
De officiële lezing is dat de 37-jarige
Panagoulis. die in '63 na een mislukte
aanslag op dictator Georgios Papado-
poulos ter dood veroordeeld was, het
slachtoffer werd van een verkeerson
geval. Hij zou een botsing met een te
gemoetkomende wagen hebben ont-
weken via een plotseling zwenking, de
macht over het stuur hebben verloren
en zich tegen een garage te pletter
hebben gereden, Panagoulis was op
slag dood.
In eeerste instantie had de politie ge
zegd. dat de auto van Panagoulis van
achter door een ander was aangereden
en dat het parlementslid daarna was
verongelukt.
Zondag stelde socialistenleider And
reas Papandreou echter dat Panagou
lis' dood niet los gezien kan worden
van het feit dat hij in het bezit was van
geheime poliüe-archieven.
Kortgeleden had Panagoulis onthuld
dat hij samen met geestverwanten be
slag had gelegd op het archief van de
beruchte 'martelafdeling* van de ge
heime politie. In samenhang hiermee
had hij voor komende maandag een
belangrijke interpellatatie in het par-
lement aangekondigd.