Cliff Richard over zijn ster-zijn
imili
DE TWEEDE RONDE
EEN PAARD MAAKT RARE SPRONGEN schaken/c. jansen
PZC/zaterdagkrant
francois michelin wil andere toonladder
iiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiii
W.K.-landenteams
in Monte Carlo
ZATERDAG 1 M El 1976
23
rT>; yK.'.V';.' .5A'»' 5|«KS- .....ivf-'
(Van onze correspondent)
HILVERSUM - Cliff Richard was onlangs één dag in ons land.
Tijdens een persconferentie van enkele uren sprak hij over zijn
„ster-zijn", zijn godsdienst en zijn liefdesleven. Hij bleek in
staat aan een stuk aan het woord te blijven, wist in zo kort
mogelijke tijd zoveel mogelijk te zeggen, gaf intelligente ant
woorden, liet zich niet in een hoek drukken en omver praten
en kon scherp uitvallen. Uit alles bleek dat, naast alle andere
talenten die hij ongetwijfeld bezit, vooral één eigenschap het
meest overheerst en dat is zijn boerse slimheid!
„Ik ben vier keer in Holland ge
weest", vertelt Richard. „En dan doe
ik altijd The Eddy Go Round Show,
omdat ik het een erg goed pro
gramma vind. Vandaag heb ik al m'n
zaken voor Holland afgewerkt, mor
gen zit ik alweer in Parijs. Ik maak
van tevoren een schema", vervolgt
hij rap, „waar alles precies onder
vermelding van de tijden op komt te
staan. In mijn geval betekent bet dat
zelfs mijn maaltijden gepland zijn".
Richard ziet er goed uit. Hij is 36.
maar een argeloze fan schat hem op
28. Zijn kleding valt slechts op door
enorme hooggehakte schoenen en
een lelijke bruin-grijze kleur. Ik ver
moed dat het de zanger, die vrij klein
van stuk is. langer moet doen lijken.
Hij rookt niet. „Het enige", vertelt
hij, „waarvoor ik op moet passen, is
eten, Ek volg een dieet".
De zakelijke kanten van het pop-
bestaan regelt Cliff zelf. „In dit vak",
vertelt de zanger, „zit een soort cy
clus. Elke vijf jaar verschijnt er een
nieuwe David Cassidy. Een andere
Bay City Rollers-groep. De oude ster
ren verdwijnen, er komt weer iets
nieuws voor in de plaats. Als je langer
dan vijfjaar meeloopt, dan ben je een
goed artiest. In mijn geval", zegt hij
nuchter, „ben ik anders te werk ge
gaan. Ik heb in geen jaren een hit
gemaakt. De laatste nummer een op
de hitparade was „Congratulations",
dat is acht jaar geleden,'. „Maar alle
singles die ik tot nu toe heb gemaakt
zijn in de top-30 terecht gekomen, we
liswaar niet zo hoog genoteerd, maar
ze bleven er wèl maanden in staan.
Ook m'n naam kom je regelmatig
tegen. Daar zorg ik gewoon voor. Op
de televisie, in de krant, of in grote
letters bij een concertzaal".
Lesje
„Daarbij komt dat ik mijn lesje ge
leerd heb. Je moet nooit de songs la
ten vallen waarmee je in het verleden
succes hebt gehad. Dat is een fout die
Elvis Presley heeft gemaakt. Zijn
gróte successen van weleer zingt hij
tegenwoordig nog steeds, maar in een
totaal andere versie, met een hoop
trompetten en schelle muziek. Dat
klinkt verschrikkelijk en het is niet
wat de mensen willen. Ik zou zoiets
nooit doen. Mijn liedjes veranderen
niet meer, de mensen vinden het op
een bepaalde manier mooi, je zou gek
zijn als je het dan anders ging bren
gen".
- Het Songfestival, hoe denkt
hij daarover? Hij heeft er tweemaal
aan meegedaan en nog nooit gewon
nen.
„Een fantastisch evenement", zegt
hij. „Dat vindt die enorme lieve
massa mooi. Ik heb meegedaan, om
dat ik van de sfeer rond zo'n werl-
strijd hou. Bovendien ben ik een pa
triot. Ik hou er van voor Engeland te
knokken. Dit jaar hebben ze het goed
gegokt, het plaatje dat gewonnen
heeft loopt uitstekend, er zijn al 5
miljoen exemplaren van verkocht!
Dat was in mijn geval natuurlijk ook.
ik heb dan wel verloren, maar met die
liedjes heb ik gouden platen ge
haald".
- Wat versta je onder muziek?, on
derbreekt een journalist de zanger.
Richard, na enkele seconden rap
denkwerk zegt: „Muziek is een van
die dingen waarvan je niet kunt zeg
gen, dat is nou mooi, dat is nou niet
mooi. Muziek is muziek. Ik denk in
getallen. Als er van mijn platen een
miljoen worden verkocht, dan hoor je
mij niet roepen, oh, fantastisch, wat
een aantal. Ik ben geneigd om te
gaan rekenen en me af te vragen,
waarom is het in Groot-Brittannië.
waar 53 miljoen mensen wonen, door
de andere 52 miljoen niet gekocht.
Wat mankeerde eraan?".
Roomskatholiek
Cliff Richard is sinds drie jaar een fa
natieke roomskatholiek. Hij is zich
bezig gaan houden met gospelmu
ziek, met de bijbel en met het ver
spreiden van Gods woord. Richard
begint er onmiddellijk over. Hij
struikelt bijna over zijn woorden en
geeft haarscherpe definities van zijn
religieuze gevoelens, doorspekt met
spreuken uit de Schrift. Het staat als.
een paal boven water:
„Jezus leeft", vertelt hij. „Ik maakte
me zorgen, enkele jaren geleden. Ik
was altijd bezig met het probleem
rond God. Ik sprak er met iedereen
over. Vooral met de jongens van de
band waarmee ik vroeger optrad: The
Shadows. Toen ik twijfelde, ben ik
gaan praten met joden, mohamme
danen, boeddhisten en jehova's ge
tuigen. Ik ben tot de slotsom geko
men dat Christus bestaat en op aarde
is geweest. Hij is de zoon van God!
Wat ik voel", zegt hij. „is niet uniek.
Kijk maar naar ieder ander die rijk
en beroemd is geworden. Je zult zien
dat het voor de meesten niet vol
doende is".
..George Harrison, John Lennon, al
dergelijke sterren zijn op zoek gegaan
naar iets anders. Alleen verbaast het
me dat ze het geluk niet kunnen vin
den bij hun eigen voordeur. Waarom
moet je je gaan verdiepen in de In
diase godsdienst of de Afrikaanse ri
ten? Jezus Christus is zó dichtbij!
Paul McCartney heeft me eens ge
zegd: „Ik zie God door mijn drugs".
Dat vind ik onbegrijpelijk. Nee, ik
heb ze nooit gebruikt".
- Hoe werkt de zanger nu? Geeft hij
tegenwoordig zijn concerten voor
God de Heer, dus voor niets?
„ik heb een favoriete liefdadigheids
instelling", vertelt hij. „Dat is het
Tear Fund. Daar gaat al mijn geld
naartoe. Het geeft mij het gevoel dat
er dan daadwerkelijk steun komt.
Laatst bracht een toernee van acht
dagen 25.000 pond op. Ik weet van
deze instelling, dat het geld regel
recht bij de hulpbehoevenden komt.
zonder dat tussenpersonen ook een
graantje meepikken".
„Religie", legt hij uit, „is zo normaal.
Alle mensen hebben religieuze gevoe
lens en ervaringen. Het is net als ver
liefd worden. Alleen is het verschil
dat een film over de liefde de mensen
aantrekt, maar een film over gods
dienstige gevoelens afschrikt".
- Verliefd worden, hoe denkt Cliff Ri
chard daar dan over? Heeft hij nooit
trouwplannen gehad?
„Plannen?", valt hij scherp uit. „Hoe
kun je een huwelijk plannen. Heb je
nooit van verliefdheid gehoord. Dat
gebeurt. Je kunt het niet regelen. Ik
was 25", vervolgt hij, iets gemoedelij
ker, „toen zei iedereen me: jij moet
eens aan trouwen gaan denken
Wanneer gebeurt dat nou? Nou, zei ik
dan. maak je geen zorgen. Voor m'n
30e ben ik getrouwd. Toen ik echter
30 was. begon ik te roepen: wach
maar. wacht maar. vóór m'n 35e is
het zo ver. En nu", lacht hij. „ben ik
ermee opgehouden. Ik ben ook ge
stopt met het beschrijven van de
ideale vrouw. Een keer heb ik tegen
een journaliste van een damesblad
gezegd, dat de ideale vrouw voor mij
iemand is. die goed kerrie met rijst
kan koken en een spijkerbroek
draagt. De brieven die ik toen kreeg,
waren verschrikkelijk. Vrouwen
schreven me: hoe kun je in godsnaam
van iemand houden die in een spij
kerbroek rijst met kerrie staat te ko
ken? Begrijp je. ze", zegt Cliff gelaten.
„Ik ben ermee opgehouden. Maar",
roept hij er achteraan, „ik sta nog al
tijd open voor goede suggesties. Ik
ben nog in de markt".
„Thuis", vertelt hij ten slotte, is voor
mij een huis met vijf kamers, waar ik
met enkele vrienden woon. Nee. het is
geen commune of zoiets, we gaan al
lemaal onze eigen gang. Mijn huis
heeft twee heel speciale dingen. Dat
is een zwembad en een heel grote
kamer voor mij. waarin ik ongestoord
naar muziek kan luisteren en waar ik
kan nadenken over m'n leven, m'n
werk en het leven hierna"
wm
■WWW»MIMH»Mai«Iliailli«BMW^ Illllllll!!iülillüllIlllllll
PARIJS - De wereld van de
muziek zal een grote omwen
teling doormaken als het
voorstel voor een nieuwe
toonladder wordt aanvaard.
Het voorstel is voor de Franse
Academie van Wetenschap
pen in Parijs verdedigd door
Francois Michelin, een mijn
ingenieur uit Clermont-Fer
rand. Voor Frangois Miche
lin staat het als een paal bo
ven water dat de muziek heel
anders zal klinken als men
zijn toonladder gaat gebrui
ken.
„Ik wil het orgel van de Notre Dame
anders laten stemmen. Daama die
nen overal in de wereld de concerto
vleugels en strijkinstrumenten te
volgen", aldus de 'uitvinder' bij de
voorstelling van zijn 'grondtoon' aan
de deskundigen van de Academie.
„Johann Sebastian Bach. Beethoven
en Haydn speelden juist. Dat was in
het begin ook zo bij Chopin en Liszt.
Er is echter een breuk bij Louis Phi
lippe. Sindsdien spelen alle instru
menten enigszins 'vals' omdat zij in
die periode gestemd werden volgens
een chromatische toonladder met
twaalf gelijke intervallen. Die toonlad
der nu stemt niet overeen met de
toonladder die instinctmatig en intuï
tief sinds 300 jaar door het orkest
wordt gevolgd. Om die discrepantie
weg te nemen heb ik gezocht naar de
door het orkest werkelijk gevolgde
toonladder en ik heb haar inderdaad
gevonden", verklaarde Michelin.
Hij zei dat het volgende postulaat tot
zijn ontdekking had geleid: het men
selijk oor is ingesteld op de zuivere
kwint Het feit dat het strijkkwartet"
en het orkest afgestemd zijn op de
reine kwint en deze ook spelen, bracht
Michelin ertoe een chromatische
toonladder met twaalf intervallen te
bedenken die elf zuivere kwinten en
een met een komma verminderde
kwint zou omvatten, hetgeen wel
overeenkomt met de zeven octaven.
Interval
„Hierop voortstuderende". aldus Mi
chelin, „kwam ik geleidelijk tot de
conclusie dat de elf stijgende zuivere
kwinten van d mól (des) tot f kruis
(fis) overeenstemmen met de twaalf
tonen van een getemperde chromati
sche toonladder met twaalf ongelijke
intervallen, te weten vijf grote en ze
ven kleine intervallen. De toonladder
met elf zuivere kwinten en een ver
minderde kwint (fis-cis) brengt op
haar beurt twaalf verschillende dia
tonische groter-terst- toonladders
voort. Daaronder zijn de volgende
historische toonladders: de zes van
Pythagoras, een van Zarlin. een van
Aristoxenes, de twee toonladders van
Mersenne (Marin Mersenne, 1588-
1648. Wijsgeer en tijdgenoot van Des
cartes, auteur van l'Harmonie Uni-
verselle) en tenslotte ook nog twee
toonladders die niemands naam dra
gen. Het is de toonladder die reeds
driehonderd jaar instinctmatig door
het orkest wordt gevolgd en die bij
gevolg ook de nodige waarborgen
biedt voor het bijzondere karakter
van iedere toonaard."
Bach - ik heb dat achterhaald - en
ook Beethoven volgden die toonlad
der waneer zij componeerden. Als
men nu alle instrumenten volgens
deze toonladder gaat stemmen zal de
muziek een nieuwe geboorte tege
moet gaan", aldus Francois Miche
lin, die vooral door mathematisch
onderzoek tot zijn ontdekking zegt te
zijn gekomen.
dammen/I. anderson
De tweede ronde in de probleem-
Dpioswedstrijd, waarbij een jaar
abonnement op Dameldorado op 't
spel staat, is iets lastiger dan de
voorgaande. Maar het is zeker niet
zo, dat u voor al te hete vuren wordt
geplaatst. Met enig doorzettings
vermogen moet elke probleemlief
hebber de oplossingen weten te
vinden. Laat u zich dus niet al te
gauw ontmoedigen. Bovendien
wordt u door een enkele vingerwij
zing een eindje op weg geholpen. De
oplossingen weer in te zenden aan
ons adres: Koninginneweg 30 te
Goes. En hier volgt dan het fraaie
vakwerk van een viertal auteurs.
ZIE DIAGRAM I
Na zes zetten wordt een merkwaar
dige motiefstand bereikt, eindi
gende in een 'oppositie' op de vel
den 26 en 27, d.w.z. 1 witte tegen
over 1 zwarte schijf.
ZIE DIAGRAM II
Wederom een oppositiemotief en
wel op de velden 6 en 7
ZIE DIAGRAM III
Na tien zetten wordt de motiefstand
bereikt, eindigend in een opsluiting
van schijf 45 door een dam op 50.
ZIÉ DIAGRAM IV
Met recht het klapstuk van de
week, want het probleem eindigt
met een 'zevenklapper', dat is een
rondslag over zeven schijven! Uit
eindelijk wordt dan een zwarte dam
in bedwang gehouden door een
witte dam en een witte schijf.
DIAGRAM II
DIAGRAM m
DIAGRAM IV
Het paard is een schaakstuk, dat
het best tot zijn recht komt in het
centrum van het bord, temidden
van het strijdgewoel. Ondanks zijn
rare sprongen, is het tamelijk
machteloos als het snel van de ene
zijde van het bord naar de andere
zijde moet galloperen. Dat blik-
semwerk gaat de loper beter af.
Als een paard er niettemin in
slaagt om op tijd een ver afgelegen
oord te bereiken, moeten er bijzon
dere omstandigheden in het ge
ding zijn.
Dal is zeker in de volgende studie
het geval,
Breider (Suomen Shakiliito 1936)
ZIE DIAGRAM I
Wit speelt en wint
Allereerst een inventarisatie. Wit
heeft twee paarden meer, en zou dus
'gemakkelijk moeten kunnen win
den, ware het niet, dat de zwarte
vrijpion op b3 als een zwaard van
Damocles boven de witte stelling
DIAGRAM I
<0
i
-ö
/-
*■!.-
mm
St
I
B
l
fmw
-
li
4»
,hing. Om die pion onschadelijk te
maken moet wit werkelijk heksen
toeren verrichten lijkt het.
En dat is ook zo. Toch is de oplos
sing niet zo heel moeilijk, als men in
de gaten krijgt, dat wit op mat moet
spelen Dat lijkt erg onwaarschijn
lijk, omdat de zwarte koning nog
over erg veel ruimte beschikt.
1.g5-g6ü
Een mysterieus uitziende zet. waar
van de bedoeling is veld g5 voor het
paard op h7 vrij te maken.
1.fixg6
Noodzakelijk, anders loopt de witte
pion ook door en beslist het mate
riële overwicht.
2.Pg8-f6 !
Thans is de zwarte koning reeds
omsingeld!
2b3-b2
Geen macht ter wereia Kan ine nu
nog van promotie afhouden, denkt
zwart.
3.Ph7-g5!
Ai, donkere wolken pakken zich bo
ven de zwarte monarch samen. Er
dreigt Pf3 mat!
3e5-e4!
Het enige. Maar het is slechts uitr
stel van executie.
4.Pg5xe4!Ü b2-blD
Zwart heeft een nieuwe dame, maar
zal er weinig plezier aan beleven.
5.Pe4-d2ü
Valt de dame aan en dreigt Pf3 mat.
Zwart moet meteen de dame terug
geven, waarna wit natuurlijk ge
makkelijk wint.
De tweede studie is heel wat moei
lijker. Het thema is hetzelfde. Een
paard moet dolle sprongen maken
om op tijd een vrijpion tegen te
DIAGRAM II
houden. Ditmaal biedt een loper de
helpende hand.
Chéron (Journal de Genêve 1955)
ZIE DIAGRAM II
Deze studie is een meesterwerk. Wit
moet rekening houden met een
promotie zowel op bl als cl.
l.Pg8-e7!
Zwart beschikt nu over twee moge
lijkheden.
A. 1c3xb22.Pe7-g6t Hk4-g4
3,Pg6-e5t
Met behulp van een paar schaakjes
is het paard dichterbij gekomen.
3 .Kg4-f5 (Of 3 .Kh4 4 Ld3ü ed3:
5. Pf3+ Kg4. 6.Pd2 Kf4 7.g6 Ke3
8.Pc4? Kd4 9.Pb2ri en wint. Of
3 Kf4. 4.Pd3: ed3: 5. Ld3: enz.)
4,Pe5-d3ü b2-blD 5.Lfl-h3 mat. Wie
had dat in de beginstelling kunnen
denken?
B. 1 ,c3-c2 2.Pe7-f5"
Het paard moet nu naar eën ander
veld.
2Kh4-g4 3.Pf5-d4ü c2-clD 4,h2-
h3^ Kg4-h4 5.Pd4-t5 mat.
Vergeleken met wat paarden en lo
pers in gewone schaakpartijen pres
teren. is wat ze hier lieten zien van
een andere orde.
Ter oplossing:
Lommer 1947
Wit speelt en wint.
bridgen/t. schipperheyn
Vandaag begint in Munte Carlo de strijd om de
Bermuda Bowl, het officiële WK voor landen
teams tussen de kampioenen van de vijf conti
nenten - Hong Kong, Australië. Brazilië, Israël
en Amerika - en de regerend wereldkampioen
Italië. Deze prestigestrijd wordt direct gevolgd
door een voor Nederland veel belangrijker eve
nement, de Olympiade.
Hieraan wordt deelgenomen door 46 landen waar
onder Nederland, die een halve competitie spelen.
Hetgeen betekent dat liefst 45 wedstrijden moe
ten worden gespeeld in twee weken; dat wil dan
zeggen vier op een dag, waarvan de laatste begint
om half twaalf 's avonds. Een slijtageslag waarin
alleen de allersterksten overeind zullen blijven.
Het Italiaanse team met als kern de fameuze ster
ren Belladonna-Forquet en Garozzo-Franco is
veruit favoriet, temeer daar het Amerikaanse
team door het daar toegepaste selectiesysteem
bepaald niet het sterkste is dat Amerika op de
been kan brengen.
De Italianen zijn al sinds 15 jaar vrijwel onafge
broken heerser op de internationale toeroooivel-
den. Hun systemen zijn baanbrekend gebleken op
het gebied der biedteciiniek en inmiddels door ve
len overgenomen, maar in één opzicht zijn ze wer
kelijk superieur: het uit- en tegenspel. Bekende
kreet in de Amerikaanse pers - als weer eens van
Italië verloren was - is bijv. 'Italian lead'. Een
voorbeeld:
Sch H 6
Ha A B 6 3 2
Ru 3
KI V B 7 5 2
Sch B 8 4 Sch V 9
Ha 9 WN0 Ha V 10 8 7 5
Ru A 10 763 z Ru B 9 5 4 2
KI A 9 8 6 KI 10
Sch A 10 7 5 3" 2
Ha H 4
Ru H V
KI H 4 3
In beide kamers was het eindcontract 4 Sch. door
zuid. Kaplan voor Amerika kwam uit met zijn
singleton harten die Forquet nam met dc heer,
gevolgd door 3x troef. Uiteindelijk gingen een
troefslag verloren en twee azen. Pabis Ticci aan
de andere tafel startte met KI. A en klaveren na
Oost troefde, speelde ruiten terug en troefde nog
een klaveren. Met nog een verliezer in troef goed
voor twee down.
Het meest dramatische spel uit de geschiedenis
van de Olympiade is ongetwijfeld het volgende:
Sch V
Ha 10 7 3 2
Ru H B 2
KI V 10 9 8 6
Sch 3 Sch B 10 9 7 2
Ha A B 9 6 5 4 wo Ha H V
Ru 10 8 7 6 z Ru 9
KI B 4 KI H 7 5 3 2
Sch A H 8 6 5 4
Ha 8
Ru A V 5 4 3
KI A
Het laatste spel uit één der finales, tussen Italië
en Engeland. Itaiié had de leiding met 11 imp's en
er leek niet veel meer mis te kunnen gaan. want
de Engelsen hadden in de gesloten kamer 5 Sch.
geboden en waren daarin kwetsbaar twee down
gegaan. Avarelli en Belladonna boden: zuid 1 KL
'sterk), west 1 Ha, noord pas, oost 2 Ha, zuid 3 Ru.
(OW passen verder), noord 4 kl. zuid 4 Sch. noord
5 Ru, en zuid tenslotte nog 6 Ru. Het publiek
hield de adem in. Eén simpel woordje zou beteke
nen dat de titel naar Engeland zou gaan; Doublet
Maar Reese en Schapiro hadden geen enkele re
den dat woord uit te spreken.
HaA en harten na werd getroefd en Avarelli zag
de toekomst bepaald niet somber in. Dat werd
anders toen de slechte troefverdeling bleek na
Sch. V. Ra H en een ruiten naar het aas. Maar het
ergste kwam nog: Sch. A werd door west getroefd
en kon weliswaar worden overgetroefd, maar de
leider kon toch niet vermijden dat hij drie down
ging in een contract dat er met alleen de NZ-
handen open toch bepaald niet zo slecht uit zag.
M. van Rooij - Eindhoven
W. Schoute - Wormer
Dusseldorp-Bussum
A. J. Beemer-Hilversur.i
