Vlissingen herdacht 300e sterfdag
Michiel Adriaanszoon de Ruyter
B. en w. Terneuzen nemen
'Multivisie'-voorstel terug
„De Ruyter niet tekort
doen door hem alleen
als Vlissinger te eren
Boek De Ruyter voor
Vlissingse burgemeester
PZC/,
COMMISSARIS BOERTIEN: „VLISSINGENS GROOTSTE ZOON"
55
VRIJDAG 30 APRIL 1976
provincie
INDRUKWEKKENDE VLOOTSCHOUW
OP REDE VOOR BOULEVARD
VLISSINGEN - De 300e sterfdag van Michiel Adriaanszoon de
Ruyter is donderdag in Vlissingen op grootse wijze herdacht met
een vlootschouw, een kranslegging. een historische causerie en een
concert. Voor al deze evenementen was er een grote belangstelling
van officiële genodigden en van het publiek. De Zeeuwse commis
saris dr. C. Boertien zowel als de historicus drs. J. A. van der Kooy
kenschetsten De Ruyter als een man die grootheid aan eenvoud
wist te paren.
Commissaris dr. C. Boertien, schout- bij-nacht Rambonnet en burgemeester drs. T. J. Westerhout van Vlissingen tij
dens de vlootschouw op de rede van Vlissingen.
DRS. VAN DER KOOY OVER ZEEUWSE ZEEHELD:
GROOTADMIRAAL
BLEEF EEN
EENVOUDIG MENS
VLISSINGEN - „We zouden De Ruyter
te kort doen als we hem alleen maar als
Vlissinger zouden eren. Al bleef hij ook
Zeeuw, dit gaf niet de doorslag bij hem.
Hij gaf voorrang aan de dienst aan het
vaderland hoven de dienst aan zijn ei
gen provincie". Dat zei de historicus
drs. J. A. van der Kooij tijdens zijn cau
serie. die hij donderdagavond in de vol
bezette Sint Jacobskerk in Vlissingen
hield ter gelegenheid van de 300-ste
sterfdag van de admiraal.
Drs. De Kooij had zijn causerie als titel
"Vlissinger Michiel' gegeven, een naam
die hem toekomt naast ere-namen als
'luitenanUgeneraal-admiraal van Hol
land en West-Friesland, Beste Vaer, Der
Staten Rechter Hand. en Redder van
het Vaderland'.
„In Vlissingen is De Ruyter geboren, op
school gegaan en weggejaagd', in Vlis
singen heeft hij de drang naar zee ge
voeld. is hij later ook in de hervormde
Sint Jacobskerk getrouwd, vader van
negen kinderen geworden. Op Vlissin
ger schepen leerde hij de gevaren van de
zee kennen en ontwikkelde hij zich tot
een uitermate bekwaam zeeman, die la
ter vaak menig orkaan wist te door
staan, die een ander niet overleefde"
Drs. Van der Kooij schetste hoe De Ruy
ter opklom van eenvoudige scheepsjon
gen tot kapitein-eigenaar. Hoe hij als
koopvaardij-schipper in 1640 opgeno
men werd bij de toen na de zeeslag bij
Duins in 1939 uitgedunde oorlogsvloot,
De staten hadden besloten met die vloot
de Portugezen te gaan steunen in hun
opstand tegen Spanje. Op aandrang van
de Zeeuwse admiraliteit benoemden de
Staten de kapitein De Ruyter tot
schout-bij-nacht Tijdens de zeeslag gaf
hij er blijk van zelfstandige beslissingen
te kunnen nemen en met zijn kleine,
door kogels getijsterde schip De Haeze
het admiraalsschip te kunnen redden.
.Voorhemginghethelpen van vrienden
in nood boven het bestrijden van de
vijand", aldus drs. Van der Kooij. „Hij
hielp ook een Tromp, nadat die hem en
kele maanden te voren nog 'een slecht
zeeman' had genoemd".
Eenvoudig
Ondanks alle roem, die hij later kreeg
bleef De Ruyter een eenvoudig man, die
later in Amsterdam in een buurt ging
wonen die ver beneden de stand van
een admiraal was. De bij zijn mannen
geliefde volltvoogd ontsliep 'zeer
zacht' precies om negen uur 's avonds
op 29 april 1676 na ernstig gewond te
zijn in de slag bij Syracuse.
Drs. Van der Kooij beëindigde zijn cau
serie met een annecdote over de zee
held. Een vooraanstaand iemand had
hem uitgenodigd voor een jacht te
paard. De vlootvoogd had moeite zich
op de rug van het beest te handhaven,
dit tot leedvermaak van het gezelschap.
Later nodigde De Ruyter zijn gastheer-
van-toen met hetzelfde gezelschap aan
boord van zijn schip. Toen het gezel
schap met het glas in de hand geheven
in de kajuit stond, liet De Ruyter alle
'kanons' aan boord tegelijkertijd af
gaan. Toen de heren weer van de vloer
waren opgekrabbeld, zei De Ruyter, die
zelf kaarsrecht overeind was gebleven:
„Dit is nu mijn paard, heren".
„Laten we hopen dat alle nog in Vlis
singen te bouwen oorlogsschepen al
leen maar op een dergerlijke wijze hun
kracht behoeven te tonen", zo besloot
drs. Van der Kooij zijn toespraak.
De plechtigheden, georganiseerd door
de commissie De Ruyterherdenking
1976 begonnen na kwart over vijf 's
middags op de Boulevard De Ruyter bij
het standbeeld van de zeeheld. Onder
de tonen van een zestal tamboers en
pijpers marcheerde even na vijf uur een
detachement zeesoldaten in originele
kledij uit de zeventiende eeuw op. Deze
erewacht was samengesteld uit leden
van het Contact Oud Mariniers.
Onmiddelijk na zijn aankomst inspec
teerde de commissaris van de koningin
deze van pieken en musketten voor
ziene zeesoldaten. De commissaris nam
ook de inspectie af van de achter het
monument opgestelde zeekadetten,
zeeverkenners en leerlingen van de De
Ruyter-zeevaartschool. Dr. Boertien
werd ook plechtig gegroet door aanwe
zige Belgischeen Britse officieren en een
drietal Amerikaanse mariniers. Onder
de nodige eer-bewijzen werden vervol
gens de Zeeuwse, de Nederlandse en de
Vlissingse vlaggen gehesen, waarna het
officiële gezleschap zich naar de zeezijde
van de boulevard begaf.
Vlootschouw
Daar stoomde, in kiellinie varend, met
de manschappen aan dek aangetreden,
een hele vloot van grotere en kleinere
oorlogsbodems op. Het Nederlandse
fregat Van Nes opende de vlootschouw,
gevolgd door andere marineschepen. In
de vlootschouw voeren ook mee de HMS
Lowestoft van de Engelse Royal Navy-
en van de Belgische Zeemacht de ZM
Verviers, ZM Spa en ZM Veume. Sche
penvan het Nederlands Loodswezen, de
Rijkswaterstaat en de Nieuwe Vlis
singse Sleepdienst waren eveneens van
de partij. Na het havenhoofd gepasseerd
te zijn maakten de schepen een keurige
zwenking om daama weer zeewaarts te
stomen.
Groot Vlissinger
Vóórdat - na de vlootschouw - de
plechtige kranslegging begon, hield dr.
Boertien bij het De Ruytermonumenl
een korte herdenkingstoespraak. Hij
herinnerde er aan dat het precies 300
jaar was geleden dat De Ruyter over
leed na ernstig gewond te zijn geraakt
tijdens de zeeslag in de baai van Syra
cuse. Commissaris Boertien noemde De
Ruyter 'Vlissingen's grootste zoon.'
..Zijn optreden als vlootvoogd heeft nu
nog gevolgen, want het was door dat op-
tred en van De Ruyter dat de Republiek
een plaats kreeg in Europa". 'De Ruyter
was onverschrokken, maar nooit driest.
Hij zette niet nodeloos levens op het
spel'. De commissaris herdacht De Ruy
ter ook als de admiraal die eenheid bij
de vloot wist te brengen, moed wist te
tonen, een ongewone krijgsmanskunst
betoonde, maar ook bij officieren en
manschappen door zijn houding een
grote populariteit wist te veroveren, die
hem de bijnaam van "Bestevaer' be
zorgde. Ook in de landspolitiek van ons
land in de zeventiende eeuw durfde De
Ruyter zijn zegje te zeggen: 'Een ellen
dig land waar de waarheid niet mag
worden gezegd'. Dr. Boertien besloot
zijn toespraak met een citaat van de his
toricus Brandt, waaruit blijkt dat De
De commissaris van de koningin in Zeeland dr. C. Boertien legt een krans bij
het standbeeld van De Ruyter.
Ruyter uiteindelijk 'Gode alleen de Ere'
toe wilde schrijven.
Kransen
Nadat de commissaris zijn rede had
beëindigd werden er aan de voet van het
standbeeld van Michiel de Ruyter kran
sen gelegd. De commissaris zelf legde de
eerste krans, gevolgd door de Britse
marine-attaché, burgemeester drs. T. J.
Westerhout van Vlissingen, de com
mandant zeemacht Nederland schout
bij-nacht Rambonnet. de Koninklijke
Nederlandse Redersvereniging, twee
jonge telgen uit het geslacht De Ruyter
De Wildt. het Contac t Oud Mariniers, de
Vereniging Onze Vloot en de Poolse
oud-strijders en marinemannen. Vóór
dat de officiële kranslegging begon had
een onbekende al een tuiltje fresia's aan
de voet van het standbeeld gelegd.
Concert
Advies Detailhandel:
na één uursluiten
GOES - Het werkgeversoverleg de
tailhandel (grootwinkelbedrijf-,
midden- en kleinbedrijforganisaties
en ambulante handelt adviseert de
middenstand op koninginnedaag de
winkels om één uur 's middags te
sluiten in verband met de festivitei
ten.
Tentoonstelling
van Paul Bonger
MIDDELBURG - In het Zeeuws Mu
seum in Middelburg is vanaf zaterdag
(1 mei) de tentoonstelling 'European
Art' and my reflection' van Paul Bon
ger te zien. Deze tentoonstelling, die
duurt tot en met 31 mei, omvat zestien
foto's van bekende schilderijen achter
glas en hun spiegelingen.
Als contrast voor deze tentoonstelling is
er op de zaterdagen 1.8.15.22 en '29 mei
in het Zeeuws Museum gelegenheid te
gaan kijken naar muurtekeningen die
Sol Lewitt in 1971 maakte voor een
ruimte in het huis van Mia en Martin
Visser bij Eindhoven. Het is de bedoe
ling dat geïnteresseerden ongeveer een
uur op hun eentje in de ruimte door-
brangen. Dit is overigens alleen moge
lijk na telefonische afspraak met het
Zeeuws Museum
Hervormde
Jeugdraad
richt zich op
intensiviteit
en effectiviteit
VLISSINGEN - Als provinciaal be
leidsorgaan tracht de Provinciale
Hervormde Jeugdraad in Zeeland het
plaatselijke, bovenplaatselijke en
provinciale jeugdwerk - zo mogelijk
in samenwerking met andere instan
ties- te adviseren en te ondersteunen.
Dit staat onder meer te lezen in het
jaarverslag over 1975 van de her
vormde jeugdraad. Men vervolgt: „In
ons werk gaan we meer af op de hoe
danigheid, de intensiteit en effectivi
teit dan op de aantallen, die bereikt
worden. We proberen tevens op ver
schillende niveau's het kerkelijk ach
terland haar verantwoordelijkheid te
doen beseffen ten aanzien van alge
meen jeugdwerk".
Men acht het belangrijk, dat vanuit
het hervormd achterland meegedacht
wordt bij het tot stand brengen van
een algemeen jeugdbeleid en daarom
wordt er gestreefd naar deelneming
aan allerlei vormen van jeugdwerk. In
de Zeeuwse Jeugdraad, zo blijkt verder
uit het jaarverslag, heeft de hervormde
jeugdraad kritiek uitgeoefend op de
reglementering van de werkgroep
jeugdwerk, omdat te weinig rekening
zou zijn gehouden met de provinciale
jeugdwerkinstellingen en de verschil
lende werksoorten.
Het jaarverslag gaat verder in op de
activiteiten in het afgelopen jaar. Zo
Hierna was het de beurt aan de Mari
nierskapel der Koninklijke Marine.
Onder leiding van kapitein-directeur J.
J. Koops bracht de kapel een geva
rieerd programma.
De talrijke aanwezigen beloonden het
klankvolle spel van dit fraaie harmo
nieorkest met luid applaus. De kapel
onderscheidde zich m werken als een
plechtige Italiaanse introductie-fanfare
voor de koperblazers, drie delen uit de
Royal Fire Works-suite van Handel, het
Largo uit de Symfonie 'Aus der Neuen
Welt' van Antonin Dvorak, en de Rhap-
sodie over zeemansliedjes van Henk van
Lijnschooten. Na het concert gaf het
gemeentebestuur van Vlissingen een
druk bezochte receptie in de Burgerzaal
van het Stadhuis.
Tal van kransen sierden donderdag
middag na de kranslegging de voet van
het De Ruytermonument.
VLISSINGEN - Tijdens een korte
bijeenkomst op het Vlissingse
stadhuis kreeg burgemeester Th.
Westerhout gistermiddag een
exemplaar aangeboden van het
boek 'De Ruyter en de Engelse oor
logen in de Gouden Eeuw' van de
Engelse auteur prof. C. R. Boxer.
De heer N. H. Witteman, directeur
van Unieboek B.V. in Bussum over
handigde de burgemeester het boek
en noemde het tekenend voor de
grootheid van de admiraal dat 300
jaar na zijn dood nog herdenkings
plechtigheden worden gehouden.
Naar de mening van de heer Witte
man vormen de grote plichtsbe
trachting van De Ruyter en zijn
wijze van ken en steeds een voor-
bbeld voor iedereen.
De heer Witteman benadrukte ver
der het feit dat het hier een boek
betrof van de Engelse auteur prof.
Boxer dat stoelt op een studie over-
deeEngelse oorlogen die in 1974
werd opgezet en op verzoek van
Unieboek B.V. later werd aangevuld
met een portret van de Ruyter.
Naar de mening van prof Boxer is
De Ruyter de grootste admiraal al
ler tijden, groter daan zelfs Nelson,
aldus de heer Witteman. De
Unieboek-directeur memoreerde
dat Amsterdams burgemeester
Samkalden vorige week het alle
reerste exemplaar van het boekk
'De Ruyter' had aangeboden gekre
gen in het Prinsenhof, waar destijds
de roemruchte tocht naar Ghatham
werd uitgedokterd.
Burgemeester Westerhout zei in zijn
dankwoord dat een De Ruyter
herdenking zoals die gisteren werd
gehouden naar zijn mening nog wel
degelijk zin heeft. De relatie met het
verleden is in Vlissingen nog aan
wezig. Men probeert thans die band
te benadrukken door renovatie van
het oude gebied van Vlissingen ais
beschermd stadsgezicht. Als tweede
relatie met het verleden zag de heer
Westerhout de betekenis van Vlis
singen als havenstad.
„De Ruyter en de Engelse oorlogen
in de Gouden Eeuw' is een rijk geïl
lustreerd boekwerk, waarin prof.
Boxer de rivaliteit tussen de zee
mogendheden Engeland en Neder-
De heer Witteman (links) overhan
digt burgemeester Westerhout het
boek.
land in de zeventiende eeuw aan de
orde stelt. De figuur van De Ruyter
en rijn rijn prestaties in dc- zeeoor
logen rijn door Boxer naderhand
verder uitgediept. Het boek heeft
meer Nederlandse elementen. Een
groot deel van de illustraties is naar
schilderijen en tekeningen van Wil
lem van de Velde en de Jonge. Dr.
R. E. J. weber die de Rotterdamse
Van de Velde-collectie catalogiseert,
heeft voor deze uitgave een na
woord over de Van de Velde ge
schreven.
Meerderheid raad wil tijd voor nadere bestudering
SGP-ERS WEG
TIJDENS
STEMMING
TERNEUZEN - B. en w. van Terneu
zen hebben hun raadsvoorstel om
meer bedrijven dan 'Multivisie' of-
werden er drie weekends gehouden fcrtc l.e ,aten maken voor de aanleg en
voor kader van jongerensociëteiten, exploitatie van een centrale antenne-
drie bezinningsweekends en een train- inrichting (cai) donderdagavond le-
ingsweekend. Voorts waren er verschil- ruggenomen.
lende samenlevingsprojecten, zoals de De raad stcunfic hel plan met zestien
vredesweek, het Deltaproject en Kerk te£en vier stemmen. Tegenstanders
en recratie. Ook gaat men nog in op waren de PvdA-ers P. Remijnsen, J.
het werk op regionaal en plaatselijk van de Velde, mevrouw E. Doorns-
niveau. Ortelee en mevrouw A. Bijl-van Donk.
De hervormde jeugdraad kent in Zee- De twee leden van de SGP-fractie ver-
land 5 regionale commissies. 38 plaat- lieten tijdens de stemming de zaal.
selijke hervormde jeugdraden, 60 omdat ze zich indertijd ook nadrukke-
plaatselijke contactpersonen. 59 lijk distancieerden van het plan om
jeugddienstcommissies en jeugdkapel- met 'Multivisie' in zee te gaan. Dat
groepen en 13 andere contacten, zoals oude raadsbesluit, daterend van juni
stichtingen open jeugdwerk, jongeren- 1974. had namelijk donderdag in ge-
sociëteiten. actiegroepen en recreatie-, trokken moeten worden om de weg vrij
commissies. te maken voor meer offertes.
Het raadslid dat als eerste b. en w.
vroeg op hun aanvankelijke plannen
terug te komen en hun voorstel voor
lopig maar in te slikken was mevrouw
J. M. Doppegieter-Thiel van het CDA.
Ze vond dat de raadsleden in veertien
dagen tijd geen oordeel konden vellen
over een zaak waar de commissie cen
trale antenne-inrichting een jaar aan
bezig is geweest.
De heer W. de Zeeuw ivva) signaleerde
nogal wat onduidelijkheden rond het
kabelgebeuren in Temeuzen Over de
gemeentegrenzen kijkend vroeg hij
zich af, of Hulst inderdaad zo scherp
naar Duitsland kan kijken als is ge
suggereerd dat deze zender slechts
acht. procent van de tijd helder over
komt. Naast een tariefvergelijking zal
er ook een systeemvergelijking moeten
worden gemaakt, was zijn mening.
Overigens dacht hij wel. dat het risico
dat een abonnee kan opzeggen voor
een exploitant van een kabelnet een
prikkel kan betekenen om de zaak
goed voor elkaar te hebben.
De heer H F M. Magermans (ppr/d'66)
stelde zich achter het voorstel om meer
offertes te vragen Hij herinnerde eraan
dat marktonderzoek voor 'Multivisie'
uitwees dat slechts 30 procent van de
bevolking geïnteresseerd was in een
aansluiting en wees erop. dat het be
drijf vier miljoen gulden verlies zou
hebben geleden
Blufpok
er
Wethouder J. H. Strijbos stelde voor
op, dat de grote raadsfracties via hun
vertegenwoordigers in de commissie
centrale antenne-inrichting voldoende
geïnformeerd zouden kunnen zijn. Hij
had overigens geen bezwaar tegen het
terugnemen van het voorstel, al moet
niet de indruk worden gewekt, dat b.
en w. voor een partijtje 'blufpokeri
opzij gaan.
Mevrouw Doppegieter vroeg zich af. of
die blulpoker niet de schuld van het
college is omdat het te weinig informa
tie heeft gegeven. Volgens de wethou
der was het CDA op de hoogte van de
ontwikkelingen, omdat één van de
fractieleden in de commissie zit.
De heer W Kolijn (sgpi. .Als ik de per-
spublikaties en deze discussies volg,
lijkt het wel of het hier om een pri
maire levensbehoefte gaat. We hebben
als fractie niet toegestemd in het
raadsbesluit van 1974. dus we zouden
blij moeten rijn dat b. en w. het willen
intrekken. Maar omdat we uit de stuk
ken proeven dat men gewoon verder
wil gaan met deze zaak zullen we niet
aan de stemming deelnemen."
Namens de dissidente PvdA-
raadsleden liet de heer Van de Velde
weten, dat b. en w. wat deze groep be
treft 'Multivisie' de wacht mogen aan
zeggen. „Het gesprek met directeur
Mulder heeft ons niet overtuigd." Frac
tievoorzitter J. M. Hamelink bekende
'voorlopig' akkoord te gaan met het te
rugnemen van het gewraakte stuk.
Wat hem betrof had het oorspronke
lijke voorste! aangenomen kunnen
worden.
B en w. gaan rich in ieder geval nadei
beraden, zoals loco-burgemeester drs
R C E. Barbé het formuleerde.
Terneuzense raad
valt MAN aan op
anti-Broomactie
TERNEUZEN - Het Terneuzense WD-
raadslid mevrouw M. M. Coster-de
Krijger heeft donderdagavond een
scherpe aanval gedaan op de wijze
waarop het 'Milieu-Actiecentrum Ne
derland' (MAN) actie voert tegen
Broom-chemie. Ze doelde in het bij
zonder op een ingekomen brief, waarin
de organisatie functionarissen van de
gemeente Terneuzen en het haven
schap op de korrel neemt.
Mevrouw Coster „Deze mensen kunnen
het niet laten wederokm alle en reeds
lang voor het grootste deel weelegde be
zwaren over deze industrie te spuien.-
Het wordt afgezaagd. En hetgeen uw
college doet is onzes inziens volkomen
terecht: u doet er het zwijgen toe. Dat
zouden wij eigenlijk ook moeten doen,
ware het niet, dat wij ons nogal hebben
geërgerd aan de manier waarop het
Mmilieu-actiecentrum in deze brief te
keer meent te moeten gaan tegen te
goeder naam en faam bekendstaande
figuren uit onze samenleving. Wij vin
den het een domme zet van het MAN op
deze negatieve wijze aandacht te vragen
voor een in oorsprong goede zaak: het
milieu. Hiermee breken ze meer af dan
dat ze opbouwend werk verrichten".
Wethouder J. H. Strijbos was het met
haar eens. „We kennen de wijze van dis
cussiëren van het MAN. Ik dacht, dat we
er maar geen woord meer aan vuil moes
ten maken". Drs. J. Hamelink icda)
wilde echter toch nog wel kwijt „dat het
niveeau waarop het MAN nu bezig is te
laag is om erop in te gaan"
