M
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
LICHTE VOORSPRONG
VOOR SOCIALISTEN
PZC
PPR WIL AFSCHAFFING
VAN ZUIVERINGSHEFFING
Grootste onzekerheid in tijd zit in het
maken plannen voor Oosterschelde-dijken
Nederlands elftal
maakt zijn publiek
laaiend enthousiast
Commissie-Donner
naar Washington
Na eerste uitslagen Portugese verkiezingen
Aanvaring in
visserij-oorlog
Vrouw bekent
moord op
schoonmoeder
STER-reclame moet binnen zes jaar weg
ALS VAN DOORLAATBARE DAM WORDT AFGESTAPT
Frandjieh
tekent
wetswijziging
Blode duivels
pagina 9 en 10
219e jaargang no. 98
Maandag 26 april 1976
algemene zeeuwse
VOOR VEILIG VERZEKEREN
LISSABON (RTR, AFP, AP) - De eerste uitslagen van de verkiezingen in Portugal wezen vanoch
tend vroeg op een lichte voorsprong voor de Sociaal-Democratische Partij (PSP) van Mario Soa-
res. Het aantal getelde stemmen (circa 10 procent) was echter nog te klein om een prognose te
geven van de einduitslag. De eerste tellingen wezen op een nek-aan-nek-race. Toen de resultaten
van 740 van 4008 stembureaus bekend waren bleek de PSP met 30,99 procent der stemmen iets te
zijn uitgelopen op de Democratische Volkspartij (PPD) van Francisco Carneiro (26,11 procent).
Derde was op dat moment de rechtse Democratische Centrumpartij CDS) met 18,6 procent. De
communisten hadden toen 12,71 procent van de stemmen op zich vergaard. Het aantal thuisblij
vers werd geschat op circa 17 procent.
1 604 van de 2 342 geldig uitgebrachte
stemmen had gekregen. Macao zal zijn
eigen parlement hebben en niet verte
genwoordigd zijn in de 263 zetels tel
lende Portugese assamblee.
In Macao kwamen de socialisten met
243 stemmen op de tweede plaats,
daarna volgden de volksdemocraten
met 186 stemmen, de Katholiek demo
craten met 48 en de communisten met
26.
Het grootst was de opkomst in Porta-
legre, in het oostelijk centrum, met
91,7 procent en Evora, 200 km zuide
lijk van Lissabon, met 91,3 procent.
Veel lager was de opkomst in Fato, in
het zuiden van het land, waar ruim
zestig procent naar de stembussen
kwam en in Lissabon, waar de op
komst to< dusver is berekend op 60,5
procent.
Een van de eerste resultaten van bete
kenis kwam uit het gebied van het 80
km ten noorden van Lissabon gelegen
gebied Rio Maior, waar conservatieve
boeren een krachtige actie hebben ge
voerd tegen landonteigeningen, die
werden uitgevoerd op grond van de
wet op de agrarische hervorming.
Vergeleken met vorig jaar is het stem
menpercentage van de sociaal
democraten er gehalveerd en kwam de
PPD met een duidelijke overwinning
uit de bus.
De socialisten steunen het landher
vormingsprogram en landbouwminis
ter Antonio Lopes Cardoso is een lei
der van de linkervleugel van de PSP.
In totaal doen 14 partijen aan de ver
kiezingen mee. De verkiezingsdag ver
liep over het algemeen rustig.
Zaterdag ontplofte in het hoofdkan
toor van de Portugese Democratische
Beweging, een linkse partij, in Coim-
bra een bom. Een 18-jarig meisje werd
er door gedood. De betrokken partij MciCQO
had geen kandidaten gesteld maar
haar aanhangers aangeraden op de
communistische partij te stemmen. In
Porto in het noorden ontploften bin
nen tien minuten twee bommen die
twee auto's van een plaatselijke winke
lier vernielden. Er vielen geen slachtof
fers.
In de Portugese kolonie Macao, in het
Verre Oosten, heeft het CDS de verkie
zingen gewonnen. Toen daar de uitsla
gen bekend werden, bleek dat de CDS
PAGINA 3
manusama
Manusama bezweert herhaalde Zuid-
molukse vrijheidsacties waar onschul-
cligen het slachtoffer van kunnen wor
den.
PAGINA 4
cultuur
Frankrijk, België, Nederland en de
Frans-Vlaamse cultuur, ofwel: het Hul
stere Congres.
Prins Willem Alexander, oudste
zoon van Prinses Beatrix en Prins
Claus viert op dinsdag zijn 9e ver
jaardag. Deze foto is gemaakt door
zijn vader.
Kabinet wil van
eremedailles af
HILVERSUM (ANP) - Minister De
Gaay Fortman van binnenlandse
zaken is van mening, dat de gou
den, zilveren en bronzen ere
medailles uit het Nederlandse de
coratiestelsel dienen te verdwij
nen. In het kabinet verklaarde
heerst hierover grote eenstemmig
heid. De minister verklaarde dit
zaterdfagavond in een uitzending
van de actualiteitenrubriek
'Brandpunt' van de KRO.
Aan wijziging van het onderschei
dingssysteem wordt al sinds het
kabinet De Quay (1959-1963) gedok
terd. By het aantreden van het ka
binet Den Yul in 1973 was men ge
vorderd tot een wijzigingsplan dat
destijds was voorbereid door minis
ter Beemink in het kabinet De Jong
(1967-1971). Dit plan voorzag in de
insrewlling van een geheel nieuwe
orde en hield onder meer in dat de
bestaande orden slechts bij hoge
uitzondering zouden worden toege
kend.
REYKJAVIK (RTR) - In de Brits-
Ijslandse kabeljauwoorlog is het
Britse fregat 'Naiad' zaterdag buiten
gevecht gesteld door een aanvaring
met de IJslandse patrouilleboot 'Tyr'
in de 200 mijls visserijzone voor IJs
land. Dit heeft de IJslandse kustwacht
meegedeeld.
De 'Naiad' is zowel boven als onder de
waterlijn beschadigd.
Volgens het Britse ministerie van de
fensie zijn de 'Naiad' en de 'Tyr' in
dichte mist met elkaar in aanvaring
gekomen en hadden de IJslanders
slechts enkele uren eerder de sleepka
bel van drie Britse treilers gekapt. Het
ministerie maakte verder bekend dat
het fregat lichte schade had opgelopen.
ROTTERDAM - Wat de Rotterdamse kuip in jaren niet meer had beleefd
gebeurde gistermiddag: na afloop van de interland tussen Nederland en
België gingen duizenden laaiend enthousiaste toeschouwers op hun stoelen
staan om de oranjespelers een oorverdovende ovatie te brengen.
En daar was dan ook alle reden toe, want een Nederlands elftal dat dikwijls
zijn schitterende 'wk-vorm' benaderde en vaak ook bereikte, speelde België
indrukwekkend van het veld. Ten slotte mochten de Belgen nog blij zijn
dat het bij een 5-0 triomf voor de Nederlanders bleef omdat vooral na rust
het doel van keeper Christian Piot voortdurend onder zware druk stond.
Kort voor het einde was Johan Neeskens, die geblesseerd het veld moest
verlaten, al een stormachtige ovatie ten deel gevallen. Na het laatste fluit
signaal bedankte het Nederlands elftal het nog altijd enthousiaste publiek.
Op de foto van links naar rechts: Jan Peters (ingevallen voor Johan Nees
kens), Wim Suurbier, Robbie Rensenbrink, Johan Cruijff. Willy van de
Kerkhof, Wim Rijsbergen en Wim Jansen (Zie pagina 9 en 10).
TILBURG (ANP) - De spoorwegre-
chrrchr heeft zondag in een trein in
Rotterdam een vrouw zonder kaartje
aangehouden, die bij nader onderzoek
de 25-jarige mevrouw C P. -N- uit Til
burg bleek te zijn. die afgelopen vrij
dag na een gewelddadige dood van
haar schoonmoeder spoorloos ver
dwenen was. In verband hiermee was
om haar opsporing verzocht.
ZIJ bekende tegenover de politie haar
schoonmoeder met een bijl de schedel
te hebben ingeslagen Het UJk van de
schoonmoeder werd door de politie
vrijdag in een kuil ln de tuin van haar
woning aangetroffen.
NYT: Washington
staat wapenlevering
aan China toe
NEW' YORK (RTR/APP) - De Ver-
enigde Staten hebben stilzwijgend in
gestemd met de verkoop v>tn wapens
aan China door twee van hun bondge
noten.
Dit meldt de New York Times zondag.
Het blad citeert vooraanstaande rege
ringsfunctionarissen die zeggen dat
Frankrijk en Engeland toestemming
hebben gekregen op te treden zonder
goedkeuring van de Cocom (coördina
tiecommissie), het geallieerde orgaan
dat controle uitoefent op alle voorge
stelde verkopen van strategisch mate
rieel aan communistische landen.
De nenlge verkoop van deze aard tot
nu toe was, volgens de New York Ti
mes. de leverantie van Britse Rolls
Royce-motoren aan China vorig Jaar
december
(Van o
e parlementaire redactie)
ARNHEM - De Politieke Partij Radika-
len wil de zuiveringsheffing voor ge
zinnen afschaffen. Dergelijke kosten
van milieubeheer dient dc gemeen
schap in principe op te brengen. De
PPR wil verder dat de STER-reclame
binnen zes jaar verdwijnt. Bij de ver
kiezingen voor de Tweede Kamer van
volgend jaar zullen de Radikalen met
één lijsttrekker in de slag gaan.
Deze en nog andere besluiten werden
zaterdag in Arnhem genomen op de
tweede dag van het vooijaarscongres
van de PPR. Staatssecretaris Michel
van Huiten speelde er een rol, door tot
twee keer toe verzet aan te tekenen
tegen plannen van zijn partijgenoten.
De staatssecretaris van PTT- en ver-
voerszaken keerde zich tegen een voor
stel om reclame op radio en tv geheel te
verbieden. Wie dat wil, moet zich ook
afvragen of de wervende reclame niet
geheel verboden moet worden, aldus dr.
Van Huiten.
Minder succes had hij met zijn verzet
tegen het afschaffen van de zuiverings
heffingen. Voorlopig wil hij die handha-
(Van o
e correspondent)
slachtoffer
jeugd-tv
SPORT
PAGINA 9
vijf-nul
Oranje ontluistert België uitslag vijf-
nul
PAGINA 10
cr"yff
«Ik speelde zoals Weisweiler me nooit
wilde laten spelen"
vpiot
PAGINA U
zelfverzekerd
Zeelandia stevent zelfverzekerd af op
ce overwinning.
PAGINA 12
timman
SchaakLitularis Timman loopt verder
uit door een nederlaag van Ree
PAGINA 13
wind
Harde wind hielp Krabbendijke een
handje in de race naar de titel
PAGINA 14
in de olie
Toine ('de Schicht') van den Bunder
onderuit in een plas olie.
DEN HAAG-De voltallige commissie-Donner, die onderzoekt of prins Bernhard
enige rol kan hebben gespeeld in de omkopingsaffaire van de vliegtuigfabriek
Lockheed, is dit weekeinde naar de Verenigde Staten gereisd. De commissie van
drie heeft enige van haar medewerkers meegenomen. Ook de Italiaanse parlemen
taire enquêtecommissie, die een onderzoek instelt naar de beweerde omkoping
van Italiaanse politici door Lockheed, gaat naar de Verenigde Staten om haar
naspeuringen voort te zetten.
De commissie-Donner was nog niet eerder in haar geheel naar Amerika geweest.
Wel maakte de voormalige president van de Nederlandsche Bank, dr. Holtrop, één
van de leden van de commissie, al een trip naar de Verenigde Staten. Dat was nog
voordat de Amerikanen bepaalde stukken die op de Lockheed-affaire betrekking
hebben aan Nederland ter beschikking stelde.
De Rijksvoorlichtingsdienst heeft niet laten weten waarom, en met welk specifiek
doel. de commissie op dit moment naar de Verenigde Staten is gegaan. Voor de
Nederlandse ambassade was de komst van de commissie ook een verrassing.
Vorige week kwamen juist berichten los over een memorandum, waaruit zou moe
ten blijken dat een voormalige public-relationschef van Fokker in 1962 voor prins
Bemhard een miljoen dollar t toendertijd f3,5 miljoen) van Lockheed had meege
kregen. Men twijfelt echter aan de waarde en de echtheid van het document.
ven, omdat zij de mensen bewustmaken
van de milieuvervuiling. De meerder
heid van de PPR is van mening dat deze
op de eerste plaats bij de bron (de fabri
kanten) aangepakt moet worden. Dat
kan via verboden, dan wel in bepaalde
gevallen via heffingen. Deze moeten
echter zodanig hoog zijn dat zij het
noodzakelijk maken om de terugwin
ning van grondstoffen te stimuleren.
Voorlichting
In plaats van de STER-reclame dient de
voorlichting van de consument aanzien
lijk versterkt te worden. Zeer kritisch
staan de Radikalen tegenover het aan
prijzen van geneesmiddelen, rookwaren
en alcohol. In het algemeen moet het
milieu in het onderwijs veel meer aan-
dachtkrijgen. Kernenergie blijft voor de
PPR onaanvaardbaar. De komende tien
jaar dient er een zodanig economisch
beleid gevoerd te worden, dat het ener
gieverbruik geleidelijk daalt.
De PPR heeft zich zaterdag ook gebo
gen over de mogelijkheden om een
volksvertegenwoordiger, die volgens de
partij niet voldoet, te vervangen. Men
constateerde dat zo iemand staatsrech
telijk niet geëlimineerd kan worden. De
PPR zal zo n kamerlid echter wel drin
gend adviseren om af te treden.
Tijdens het congres bleek opnieuw dat
ARNHEM - PPR-fractievoorzitter
Bas de Gaay Fortman, gefotogra
feerd tijdens zijn toespraak op de 2e
dag van het PPR-congres in Musis
Sacrem in Arnhem.
PROCEDURESEN
UITVOERING
VOLGENS SCHEMA
VLISSINGEN - Als in 'Den
Haag' wordt afgestapt van het
plan voor een al dan niet wa-
terdoorlaatbare dam in de
Oosterschelde en wordt geko
zen voor dijkverhogingen, is
het mogelijk dat de opstelling
van definitieve plannen de
meest onzekere factor wordt
om de tijdsduur van dat pro
ject te bepalen. De problemen
liggen dan - zo is de indruk bij
verschillende instanties, die
met de Oosterschelde-kwestie
te maken hebben - niet in de
eerste plaats bij de voorberei
dingsprocedures of bij de tech
nische uitvoering zelf.
Na een eventuele keuze voor een open
Oosterschelde met dijkverzwaring te
kenen zich in feite vier fasen af:
- als in de tweede kamer een meerder
heid voor deze oplossing te vinden is.
moet de Deltawet worden gewijzigd.
Met een wetswijziging kan ongeveer
twee jaar gemoeid zijn. als er met
spoed aan gewerkt zou worden, is de
procedure mogelijk binnen een jaar
rond. In die tussentijd zou overleg tus
sen verschillende instanties kunnen
beginnen;
- dan moeten er definitieve plannen
voor de dijkverhogingen worden opge
steld. waarbij het met name gaat om
de tracés;
- als overeenstemming is over de
plannen en de definitieve tracés kan er
worden begonnen aan de grondver
werving; daarbij doen zich geen ver
tragende elementen voor als die trans
acties 'in der minne' geregeld kunnen
worden, vertragingen ontstaan als on
teigeningsprocedures moeten worden
aangespannen: de afwikkeling daarvan
kan m het ongunstigste geval ongeveer
twee jaar vergen, maar als het gaat om
verschil van mening over de prijs is het
meestal mogelijk nog tijdens die ter
mijn in de praktijk activiteiten te ont
wikkelen op de 'omstreden' grond;
- de vierde fase geldt de technische
uitvoering van de plannen, waarbij -
evenals bij de procedures - bepaalde
tijdschema's worden gehanteerd; die
kunnen met name bij langdurig slecht
weer tijdens de uitvoering bijgesteld
moeten worden.
Versnellen
Bij een besluit om de Deltawet te wij
zigen en over te gaan tot dijkverho
gingen zou dus met voorbereidings
procedures ongeveer drie jaar ge
moeid kunnen zijn. Daarbij dient nog
opgeteld de tijd, die verloopt tussen
een regeringsbeslissing en een debat
in de kamer. Deskundigen achten het
mogelijk, dat ook in de periode vóór
de Deltawetswijziging in de kamer
komt bepaalde voorbereidingen voor
de dijkverzwaringen kunnen worden
getroffen, „maar serieus werk is nog
niet aan te pakken."
Daarbij werd erop gewezen, dat er in
1963 al zaken voor de Scnelae-
Rijnverbinding werden voorbereid,
terwijl het verdrag pas Ln 1965 werd ge
ratificeerd. Zoals gemeld noemt het re
cent vrijgegeven rapport van provin
ciale waterstaat over de dijkverzwa
ringen langs de Oosterschelde een
voorbereidingstermijn van twee tot
drie jaar.
Niet in een exacte termijn aan te geven
i$ naar de mening van deskundigen de
periode, die gemoeid zou kunnen zijn
met de opstelling van de definitieve
verzwaringsplannen. Daarbij behoeven
weinig problemen te bestaan als de
verschillende instanties elkaar in het
(Slot zie pagina 6 kolom 4)
de PPR sterk verdeeld is over de vraag
of men het kabinet waar drie Radikalen
in zitten) moet blijven steunen, ook nu
er nog maar weinig linkse successen te
behalen vallen. De werkgroep voor een
radikale politiek, onder leiding van het
teleurgesteld uitgetreden kamerlid Pier
van Gorkum, herhaalde haar els dat het
kabinet-Den Uyl moet vertrekken.
Bezuiniging
De regering zal bereid moeten zijn een
nieuw sociaal-economisch instrumen
tarium gericht op een eerlijker verdeling
van inkomen, arbeid en macht, te ont-
wikkelen, wil de PPR zich bij de bezuin-
igingsaanpak van minister Duisenberg
van financiën neerleggen. De PPR-
fractie in de tweede kamer heeft dit
standpunt neergelegd in een stuk over
de bezuinigingsplannen voor de PPR-
kemgroep van zaterdag aanstaande.
Voor de korte termijn somt de fractie
een aantal punten op het terrein van de
inkomensvorming en van de werkgele
genheid op. die voorrang moeten krij
gen. Uitkeringen volgens de bijstands
wet, aow. wao. ziektewet, ww. aww en
wwv mogen niet worden aangetast,
noch wat de hoogte betreft, noch als het
gaat om de koppeling aan het mini
mumloon. Bezuinigingen op inkomen-
saanvullende uitkeringen zoals de kin
derbijslag en kinderaftrek zijn in begin
sel mogelijk. Kinderbijslag voor het eer
ste kind moet geleidelijk verdwijnen en
die voor het tweede kind moet worden
bevroren. Ook de kinderaftrek dient ge
leidelijk te worden afgeschaft. Een van
de zaterdag te bespreken voorstellen
betreft het voortaan verhogen van de
salarissen met een voor iedereen gelijk
bedrag. Verder beraadt de PPR zich dan
over de mogelijkheden om dedefensie af
te schaffen, dan wel om te zetten in een
vrijwilligersleger.
De PPR-fractie uit de Tweede Kamer is
nogal geschrokken van publikaties in
Elseviers Magazine. Dit blad heeft -
zonder namen te noemen - een aantal
Nederlandse opperoffïcieren ervan be
schuldigd lid te zijn van de Russische
geheime dienst KGB. Als Elsevier geen
namen vrijgeeft, en aldus een smet
werpt op alle hoge officieren, zal de
PPR-fractie samen met andere pro
gressieve politici stappen tegen dit
weekblad ondernemen. Woensdag
snijdt fractieleider Bas de Gaay Fort
man deze zaak in de betrokken kamer
commissie aan.
BEIROET*AFP/DPA) - De Libanese
president, Soeleiman Franjieh, heeft
zaterdag zijn lang verbeide handteke
ning geplaatst onder de grondwets
wijziging die zijn tussentijdse aftre
den mogelijk maakt. Daarmee zijn
nieuwe verkiezingen voor een presi
dent mogelijk geworden.
