PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WEER LIBANESE
VREDESMISSIE
NAAR DAMASCUS
Voor tweede maal brand
in Fries natuurgebied
Bouw van wijkgezondheidscentrum in
Middelburg nog dit jaar voltooid
de krant
van zeeland
TWEE GEWONDEN
BIJ RELLEN ISRAEL
Vorrink trekt haar
fluorideringswetje in
In 24 uur 110 doden en 200 gewonden
vandaag
URANIANAAR AMERIKA
OOK ELDERS BOS- EN HEIDEBRANDEN
219® jaargang no. 94
Woensdag 21 april 1976
BEIROET (AP/UPI/DPA) - De christelijke leiders in Beiroet hebben dinsdag geprobeerd de Pales
tijnse guerrillastrijders te isoleren bij hun pogingen de burgeroorlog te beëindigen. President Soe-
leiman Franjiej zond een speciale missie naar Damascus waar men zich opnieuw gaat buigen over
het Syrisch-Palestijnse vredesinitiatief op grond waarvan er dinsdagmorgen een staakt-het-vuren
van kracht had moeten worden.
De voormalige president Camille
Chamoun en falangistenleider Pierre
Gemayel herhaalden hun standpunt
dat zij het vredesplan uitsluitend zien
als een Syrisch initiatief. De rol van
de Palestijnen hierbij noemde zij 'een
inbreuk op de vrijheid van Libanon'.
Een aantal officieren van de hoge mili
taire commissie, die op grond van het
Syrisch-Palestijnse initiatief is inge
steld, kwam dinsdag twee uur te laat
op een vergadering aan omdat zij zich
de weg versperd zagen door elkaar be
schietende moslems en christenen. De
commissie wordt gevormd door twee
Syrische officieren, vertegenwoordigers
van de Libanese christelijke en
moslim-privé legertjes en guerrilla-
offieren van Yaser Arafat's PLO. De
commissie probeert eenheden samen
te stellen van Syrische, Libanese en
Palestijnse soldaten die toezicht moe
ten gaan uitoefenen op handhaven van
het bestand.
De christenen maken zoals steeds be
zwaar tegen het inzetten van Palestij
nen op Libanees grondgebied om het
I diaconie
zondebok
Generaal Elazar van zondebok tot Is-
Wiegel aan minister
ereprijs
Eerbetoong va
Duiaenberg.
cyprus
boontje
Louis Paul Boon, Nico Scheepmaker
en de Nobelpxtls.
toerisme
De tweede v
bekeken.
PAGINA 7
ellende
Géén hond
de Goese zi
PAGINA 9
gijzeling
Prancolse Claustre gaat. in Tsjaad,
haar derde gijzelingsjaar in.
PAGINA 10
ladder
Sport: Trainer André Wurth vier klas
sen omhoog op de voetballadder, van
derdeklasser naar de hoofdklasse.
romyende
kardinaal
De KRO zendt vanavond de gerucht
makende, tn nazi-Dultsland spelende
«mproduktle 'De Kardinaal' uit.
Romy 8chr.elder speelt een van de
hoofdrollen; radio- en tv-programma's;
strips.
PAGINA 13
marinedok
bestand te handhaven voor de hand
having van het bestand. De voornaam
ste klacht is dat de Palestijnen 'een
staat binnen een staat' vormen, waar
door de Libanese nationale souverein-
iteit zou worden ondermijnd.
Ongeveer 110 mensen kwamen in 24
uur tijd om het leven in Libanon en er
vielen circa 20 gewonden Tot de doden
behoorde een kleinzoon van de rechtse
falangistische partijleider Pierre Ge
mayel. In tegenstelling tot wat eerder
gemeld werd het president Franjieh.
wiens onmiddellijk aftreden door de
linkse Libanezen was geéist, nog steeds
niet het door het parlement aanvaarde
amendement op de grondwet getekend
dan vervroegde verkiezing van zijn op
volger mogelijk moet maken. Franjieh
staat er op dat de situatie zeker 10
dagen veilig blijft om de weg te banen
voor de presidentsverkiezing in een
rustige sfeer. De voormalige premier
Salam beschuldigde Franjieh van het
plegen van politieke chantage ten
einde te pogen een slechte opvolger
te krijgen die in zijn voetstappen
treedt.
Reactie ES
Het Amerikaanse minsterie van bui
tenlandse zaken heeft dinsdag meege
deeld dat er geen wijziging is gekomen
in het Amerikaanse verzet tegen mili
taire intercentie van buitenaf in Liba
non.
De woordvoerder van het ministerie
Slot zie pagina 3 kolom 2)
DEN HELDER - Dinsdag is het zeilend opleidingsschip van de Koninklijke
Marinede Uraniavit de haven van Den Helder vertrokken naar Ply
mouth om van daar van start te gaan voor de tallshiprace naar Amerika
ter gelegenheid van de viering van het 200-jarig bestaan van de V.S. Op de
foto: het fraaie schip vol onderzeil met de spinnaker van meer dan 200 m2.
Israëlische militairen grijpen op door in Jeruzalem en andere steden op de
Israël bezet Jordaans gebied een jon- Westoever begonnen waren met hei
gen bij zijn haar vast, tijdens relletjes gooien van stenen,
dinsdag, waarbij Arabische jongeren
JERUZALEM <AP) - Twee anti-
Israëlische demonstranten op de wes
telijke Jordaanoever zijn dinsdag ge
wond geraakt door geweervuur van
Israëlische soldaten. Een regerings
woordvoerder zei dat de twee
demonstranten werden gewond toen
het Israëlische leger het vuur opende
op met stenen gooiende Palestijnse in
Nabloes.
Het militaire bestuur heeft het uit
gaansverbod in Tolkarm, dat was inge
steld nadat anti-Israëlische betogers
wegversperringen hadden opgericht en
met de vlag van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO hadden ge
zwaaid. opgeheven. Ook in Bethelhem,
Jenin en het oostelijk gedeelte van Je
ruzalem deden zich incidenten voor.
De winkeliers in de steden op de wes
telijke Jordaanoever die dinsdagmor
gen in staking waren gegaan en hun
zaken gesloten hadden gehouden,
hebben ze op last van het Israëlische
militaire gezag geopend.
De Israëlische premier Rabin heeft
tegenover joodse kolonisten in de Jor-
daanvallei bevestigd dat Israël de ne
derzettingen op de bezette westelijke
Jordaanoever in Stand zal houden. Het
oprichtingen van een tijdelijke neder
zetting in de omgeving van Nabloes
was een van de factoren, die twee
maanden geleden leidde tot heftige
protestacties van Arabieren.
Onderhandelen
De Israëlische regering meent dat het
haar vrij staat te onderhalen met Jor
danië. ook wanneer dat tot gevolg zou
hebben dat grote stukken grondgebied
afgestaan moeten worden. Maar een
eventuele overeenkomst zal pas wor
den getekend nadat de Israëlische be
volking zich daarover via de stembus
heelt uiUjesnroken. zo heeft de Israëli
sche premier Yitzhak Rabin gezegd in
een gesprek met het dagblad 'Al Ha-
mi shmar'.
FOCHTELOO (FR) (ANP) - Op
het Friese gedeelte van het na
tuurgebied Fochteloerveen bij
de Drentse grens heeft dins
dagmiddag en -avond een bos-
en heidebrand gewoed.
Tien brandweerkorpsen werden in
geschakeld bij de bestrijding, waaron
der de korpsen van de gemeenten
Ooststellingwerf; Smilde en Norg. Ook
worden ruim 250 militairen uit Assen
bij de blussingswerkzaamheden inge
schakeld. Rond negen uur was men het
vuur meester.
Waar de vuurhaard precies is ontstaan
durft de politie nog niet met zekerheid
te zeggen, maar het is in elk geval niet
ver van de plek geweest waar eerder
dit jaar een veenbrand ontstond. Zoals
bekend was dit vuur toen aangestoken
door een vonk uit een startende trac
tor. Tweehonderd hectare natuurge
bied ging toen in vlammen op.
In het natuurgebied rond het Meeu
wenven in het Noordlimburgse Bergen
is dinsdagmorgen brand uitgebroken.
Meer dan tien hectare flora en fauna is
verloren gegaan.
In het Brabantse natuurreservaat
Kampina is dinsdag ongeveer dezelf-
dertijd op drie plaatsen brand uitge
broken zowel onder Oosterwij k als
Boxtel. Door snel ingrijpen van de
brandweer uit deze plaatsen bleef de
schade beperkt In dit gebied dat veel
kostbare flora en fauna bezit is de afge
lopen weken al meerdere keren brand
ontstaan. De incidenten van dinsdag
hebben bij politie en brandweer de
mening versterkt dat van opzet sprake
is.
Dinsdagavond is een grote opslagloods
van de papierverwerkingsindustrie Si-
coma NV in Marum geheel uitgebrand.
De 1200 vierkante meter grote loods
ging verloren evenals ongeveer drie
honderd ton papier.
De herbouw van de loods zal naai
schatting enige tonnen vergen. De
brand is vermoedelijk ontstaan door
dat enige kinderen in de loods met
vuur hebben gespeeld.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Minister Vorrink
(volksgezondheid en milieu) gaat haar
omstreden fluorideringswetje intrek
ken. Deze week of volgende week
vrijdag zal zij hiervoor de toestem
ming van het kabinet vragen. De be
handeling van de wet in de tweede
kamer werd anderhalve maand gele
den opgeschort toen het er naar aitzag
dat het parlement de wet zon weg
stemmen. Op het laatste ogenblik
stelde mevrouw Vorrink toen voor om
de wet voorlopig niet in stemming te
brengen.
Naast de ethische bezwaren was het
grootste struikelblok voor de Tweede
Kamer de onzekerheid over de ontfluo-
rideringsmogelijkheden. Tegenstan
ders van de fluor zouden mogelijkhe
den moeten hebben om het fluor bij de
kraan uit het drinkwater te halen, so
vond het parlement. De minister stelde
dat hiervoor een filter in ontwikkeling
is. maar wilde over dit apparaat niet
veel mededelingen doen. De ontwikke
ling ervan was volgens haar afhanke
lijk van het welslagen van het wets
voorstel.
De minister heeft bij herhaling ge
zegd dat het wetje niet gezien mocht
worden als de grote fluoridertagswet.
Het diende slechts om een wettelijke
basis te geven aan de fluoridering van
het drinkwater die nu in een aantal
gemeenten plaatsvindt. Door een uit
spraak van de hoge raad hebben deze
gemeenten eigenlijk geen recht om
fluor bij het drinkwater te stoppen. Het
departement van volksgezondheid be
raadt zich nog op de vraag wat er na
het intrekken van het wetje met de
fluoridering in deze plaatsen zal gaan
gebeuren. Over dit onderwerp heeft
een aantal fracties uit ae Tweede Ka
mer pas geleden vragen gesteld aan
minister Vorrink. Deze vragen zullen
binnenkort worden beantwoord.
De kortste weg
over Rotterdam
§D, Rotu>nJanu- journalist
A C '.V van der Vet - een
toegewijd inwoner van Ke
rn-.vv - heeft in het laatste
nummer van het Zeeuws
Tijdschrift een interessante
beschouwing geschreven over de
plaats van Schouwen-Dulveland bin
nen Zeeland Een voomchtig stuk. De
auteur is ach kennelijk de befaamde
regels van Van Behagen indachtig ge
weest: ..Wie hier ter school niet heeft
gezeten, kan daar toch 't fijne met van
welen: iri Zeeland loopt de kortste
wegt nu eenmaal maar zeer zelden
recht" Eigenlijk is dat het thema van
Van der Vets artikel de kortste weg
naar Zeeland loopt zelden reehttoe-
recht-an naar het f-ntnun van de pro
vincie. Om In de termen van ztjr be
schouwing te spreken net is denkbaar
'dat veel Schouwen-Duivelanders men
taal wei degelijk Zeeuws zijn en
Zeeuws voek-n. maar er desondanks
geen been in zien zich gaandeweg ster
ker op de Rotterdamse regio te oriën
terenJa. dal is heel goed denkbaar.
Zeeuw-zijn betekent niet dat men zich
eerst en vooral op Midden-Zeeland
richt om vandaar uit in een Zeeuws be
sef te worden gesterkt Zeeuw-zijn ia
vooral een zichzelf herkennen in ande
ren; „Die is net as ons".
Zjeeland ls minder een eenheid en
meereen som der delen. In het veriden
bestond hel uitsluitend uit kleine een
heden. waar met name over het cen
traal gezag werd gesproken als over
een anonieme grootheid, ver weg en
ongekend Een stuk van het
Middelburg-syndroom - zoals we de
anti-Middelburgse gevoelens In het
verleden wel eens hebben gekarakteri
seerd - la uit die tijd afkomstig: de
hoofdstad werd als een machtscen
trum ervaren, waarop niemand eigen
lijk gesteld was. De geografie van deze
provincie maakte
dergelijke gevoelens
haast onvermijde
lijk: de afstanden
waren er groter en
moeilijker dan In de
andere gewesten, men moest hier altijd
weer diepe zeegaten oversteken. Ruim
honderd jaar geleden kreeg de toenma
lige Spoorbootmaatschappij - een
voorloopster van de latere noordelijke
veerdiensten - provinciale subsidie
onder voorwaarde dat er „tenminste
twee malen 's weeks eene communica
tie heen en terug besta tusschen de ei
landen Walcheren. Noord- en Zuid-
Beveland, Schouwen en Tholen". Dat
was de sfeer van die dagen; slechts
twee keer per week kon men bij elkaar
op bezoek. Eigenlijk ligt die tijd nog
niet zo heel lang achter ons; ln het be
gin van de jaren vijftig vertrokken we -
om maar een voorbeeld te noemen -
omstreeks half negen 's morgens van
het Vlissingse station voor een bezoek
aan Renesse. waar we dan - met het
openbaar vervoer - zo om en bij haïf-
één aankwamen. Het ging per trein,
per bus. per boot, per tram. Op zo'n
manier blijft men wel afstandelijk over
elkaar denken. Van der Vet signaleert
dat eveneens: de affiniteit tussen de
mensen van Schouwen-Dulveland en
die van Goeree-OverOakkee Ja ultra-
minimaal. zo stelt hij vast Zeeland
blijft - ook met de aanverwante gebie
den - nu eenmaal een land van over
kanten: dat 'overkant* denken' la niet
van de ene op de andere dag weg. Maar
het verdwijnt weL
frxt/ijn
Va,
RUIMERE 'WERKGELEGENHEIDSSUBSIDIE' BRENGT OPLOSSING
EERSTEPROJECT
INZEELANDNA
VEEL PROBLEMEN
VAN DE GROND
MIDDELBURG - De bouw van
het eerste wijkgezondheidscen
trum in Middelburg - tegelijk
ook het eerste in Zeeland - is
thans eindelijk definitief. Aan
het project, waarvoor al jaren
plannen bestaan, wordt nu
binnenkort begonnen. Het cen
trum moet dan nog dit jaar ge
reed komen.
Wethouder A. Bergshoeff vap volksge
zondheid zegt 'zeer gelukkig' te zijn
dat het centrum nu eindelijk van de
grond kan komen. Gemeente
ambtenaar L. Gillissen, die als lid van
de voorbereidende werkgroep nauw
bij de zaak betrokken is. noemt het ei
genlijk 'een wonder* dat alles toch
rond is gekomen.
Uitvoering van de al sinds 1971 be
staande plannen is nu mogelijk nadat
onlangs de laatste financiële proble
men zfjn opgelost. Mede dankzij in
spanningen van de gemeente - het
centrum is een particuliere zaak - heeft
het rijk een ruimere werkgelegenheids
subsidie verleend dan aanvankelijk de
bedoeling was.
In september 1975 zegde het rijk ruim
540.000 gulden subsidie toe, maar deze
was gebaseerd op een sterk verouderde
begroting. Na hernieuwd overleg wist
men te bereiken dat de subsidie werd
aangepast aan de werkelijke kosten en Ruimte
kwam het bedrag met 647 000 gulden
ruim een ton hoger te liggen.
Op deze basis - de subsidie betekent
een kleine 50 procent van de totale
kosten van 1,4 miljoen gulden - zijn de
deelnemers in het wijkgezondheidscen
trum onlangs akkoord gegaan. Daar
mee kan nu worden begonnen met de
bouw van het centrum dat kojpt te
staan in de wijk Dauwendaele achter
het kerkcentrum 'De Hoeksteen'.
Met deze definitieve beslissing wordt
een voorbereiding van een viereneen
half jaar afgesloten. De plannen voor
het wijkgezondheidscentrum dateren
al uit het najaar van 1971. Realisering
van de plannen - door de gemeente zelf
al eens als 'een lijdensweg" getypeerd -
werd vooral tegengehouden door fi
nanciële problemen.
Het wijkgezondheidscentrum in Dau
wendaele biedt straks ruimte aan vier
huisartsen, twee tandartsen, drie
/ysio-therapenten, alsmede enkele
maatschappelijk werkers en wijkver
pleegsters. Het centrum, dat is gaba-
seerd op een volledige wijk Zuid, be
gint overigens met een kleinere bezet
ting.
In eerste instantie komen in het cen
trum drie huisartsen, twee fysiothera
peuten, één tandarts (men zoekt nog
naar een tweede tandarts), een wijk
verpleegster, een vroedvrouw en een
maatschappelijk werkster. Verder zijn
er ook plannen voor het spreekuur van
de sociale dienst.
Het centrum is geheel gericht op
Middelburg-Zuid en is in opzet geba
seerd op niet minder dan 15.000 inwo
ners. Het is niet groter opgezet omdat
ervaringen elders hebben uitgewezen
dat het doel dan verloren gaat.
Ook in de bouwwijze wordt geprobeerd
dit te vermijden. Het centrum zal zo
bestaan uit vier in cirkelvorm ge
bouwde eenheden met ieder een eigen
ingang. Die ingangen komen aan eer.
hofje dat verder als parkeerplaats ook
voor auto's bereikbaar wordt. De
grondgedachte van een wijkgezond
heidscentrum is dat de verschillende
hulpverleners in de sfeer van de wijk-
gezondheidszorg bij elkaar zitten,
waardoor een gemakkelijker en snel
lere hulpverlening mogelijk is. Zo kan
men eenvoudiger gegevens uitwisselen
en ook 'doorverwijzen'.
Het wijkgezondheidscentrum ui
(Slot zie pagina 7 kolom 3>
an der Vet is journalist en zoekt fei
ten op. In dit geval sloeg hij de provin
ciale almanak er op na om eens steek
proefsgewijs na te gaan of Scbouwen-
Duiveland wei redelijk is vertegen
woordigd in algemeen-Zeeuwse instel
lingen. Wijlen commissaris De Casero-
broot paste deze methode eveneens toe
en handelde er naar ais er bestuursle
den van een Zeeuwse instelling moes
ten worden benoemd en hij had er leu
in te zeggen, dan zorgde hij dat alle
samenstellende delen van de provincie
waren vertegenwoordigd. Met enige
ironie werd wel eens gesproken over de
'geografische verzuiling' van Zeeland.
De commissaris had niettemin geHJk:
dergelijke details waren en zijn belang
rijk voor het ontstaan van een Zeeuwse
eenheid. Van der Vets excursie door de
provinciale almanak was niet erg ster
kend, het bleek dat de Schouwenaren
en de Duivelanders m allerlei colleges
slechts <te) kleine minderheden vor
men. Is dat terug te voeren tot bet in
sulaire tijdperk? vraagt Van der Vet
zich al Misschien. M lachten ook wordt
er helemaal niet over nagedacht, van
daar dat het wel eens goed is dat een
buitenstaander - nou ja, buitenstaan
der - er op attendeert.
J. oen de Zeeuwse staten ln 1874 na
de verdwijning van het Spaanse be
wind weer gingen functioneren beslo
ten zij bij toerbeurt ta een van de
stemhebbende steden - Middelburg,
Zierikaee. Tholen, Goes. Vee re. Vlie
ringen - te vergaderen. En op koeten
van het gewest werd een kist aange-
tuigd' voor het meenemen van de be
langrijkste stukken. De» methode is
tot m de zeventiende eeuw toegepast
het werd een geschikt middel geacht
om de invloed van één bepaalde plaats
te beperken en om de eenheid van het
gewest te bevorderen. Sigenhjk zouden
allerlei Zeeuwse organisaties voor een
soortgelijke maatregel moeten zorgen,
namehjk er op letten dat Zeeland als
gebeei in hun besturen is vertegen-
woordigd. Om echter misverstanden ta
voorkomen: bet Zeauw-4Jn voedt niet
(Slot zie pagina 3 kolom J>
