iALE ZEEUWSE COURANT
KABINET WIL
KOOPKRACHT
HANDHAVEN
Vredeling: VVDM
zet zich buiten spel
Zeeuwse landbouwers hebben een redelijke
kans op een bijzonder goed oogstjaar
ALLE LOCKHEED-INFORMATIE
OVERGEDRAGEN AAN NEDERLAND
Zo nodig verplichte loonronde
en verlichting sociale lasten
WETSVOORSTEL BOERSMA
Kabinet wil
werknemers-
commissaris
Twee kinderen
zesling overleden
STIRLING-FORD GEDEMONSTREERD
99
NOG TE VROEG VOOR PROGNOSES, MAAR:
L
219e jaargang no. 90
Donderdag 15 april 1976
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG - Om de koopkracht in de tweede helft van dit jaar op
peil te kunnen houden, wil het kabinet de mogelijkheid hebben om
de werkgevers een verplichte loonronde op te kunnen leggen.
Daartegenover staat dan dat de werkgevers een verlichting wordt
geboden in de sfeer van de sociale premies en de belastingen. De
totale loonkosten kunnen daardoor worden gedrukt, waardoor het
het bedrijfsleven mogelijk wordt een geringe prijscompensatie uit
te keren voor de gestegen kosten van levensonderhoud.
Dit staat in een wetsvoorstel, opgesteld
door minister Boersma van sociale za
ken, en reeds goedgekeurd door het ka
binet Het voorstel ligt thans ter beoor
deling bij de raad van state. De minis
ter wil de wet voor half mei aan de
tweede kamer aanbieden, en tegelij
kertijd het reeds in december toege
zegde overleg voeren met de vakcen-g
trales en de werkgeversorganisaties.
Een woordvoerder van het ministerie
van sociale zaken deelde mee dat het
slechts om een zeer geringe prijscom
pensatie zal gaan, omdat de totale loon-
wuiienlrapper
Inspectie afvalwaterleiding per riool-
werkloosheid
ij De werkloosheid 'daalde In Zeeland
met ruim een half procent.
communisten
blok
Zevibel meent dat de visserij de rege-
ring een blok aan het been is.
PAGINA 15
bom
EöTniet al te zachte blindganger uit de
oorlog maakte een rondrit door een
j Gelders dorp
muur
ie scheidsmuur in Berlijn.
oude mannen
I Sport: Real Madrid, een stel oude
mannen.
som nu al bijna tot de raming van 9 pro
cent is gestegen. Om te voorkomen dat
sommige werkgevers de zeer geringe
prijscompensatie na 1 juli niet willen
uitbetalen, wil het kabinet een wette
lijke maatregel achter de hand hebben
om deze werkgevers tot uitbetaling te
kunnen dwingen.
Loonwet
Sinds 1 januari zijn via speciale maatre
gelen van het kabinet de lonen en de
prijscompensaties bevroren. De huidige
Loonwet laat slechts een regeringsin-
grijpen toe voor een halfjaar. De minis
ter van sociale zaken heeft reeds bij het
afkondigen van de loonmaatregel voor
de eerste helft van 1976 gezegd dat hij
naar wettelijke maatregelen zal zoeken
om de loonstop voor het gehele jaar van
kracht te doen zijn.
Om ook de niet-cao-inkomens te kun
nen beheersen - een reeds jarenlange
wens van de vakbeweging zal de mi
nister een advies vragen aan de
Sociaal-Economische Raad. Ook de
wens om te komen tot openbaarheid
van inkomens, zal binnenkort worden
gehonoreerd met een speciaal wetsont
werp. In dit ontwerp, dat reeds in con
cept klaar is, wil men via een soort
functie-classificatie een relatie gaan
leggen tussen de functie die men be
kleedt en de hoogte van het inkomen
dat men ontvangt.
Om lonen en overige inkomens beter te
kunnen beheersen dan thans via de
Loonwet en steeds weer opnieuw af te
kondigen speciale maatregelen moge
lijk is, wordt op het ministerie van so
ciale zaken een wet op de inkomens
vorming voorbereid.
DEN HAAG - De regering wil dat de
werknemers net zoveel te zeggen krij
gen in het bestuur van de onderneming
als de aandeelhouders. Daarom zal zij
nog deze zomer wetswijzigingen indie
nen bij de tweede kamer.
Ten hoogste de helft van de commissa-t
rissen zou voortaan door de aandeel-,
houders (het kapitaal) benoemd wor
den. De andere helft wordt dan aange
wezen door de ondernemingsraad (de
arbeid).
LONDEN (DPA/UPI) - In een ziekenhuis
in Newcastle is gistermorgen - negen
weken te vroeg - een zesling geboren.
Twee v,an de baby's zijn kort na de ge
boorte overleden. De toestand van de
vieranderen, een meisje en driejoneens.
werd kritiek genoemd.
DEARBORNANP)- De eerste perso
nenauto met een experimentele Stir
lingmotor is woensdag door de Ford
Motor Company op de terreinen van
haar fabriekscomplex in Dearborn
Michigangedemonstreerd. Deze
wereldprimeur m de VS met een expe
rimentele krachtbron - een gezamen
lijk project van Ford in Detroit en de
NVPhilipsinEindhoven-iseenl70pk
4-cihnder motor, dieisgeplaatstineen
normale Ford Torino tbouwjaar
1975). Ford verwacht dal rond 1980
met een beperkte serieproduktie van
automobielen met de Stirlingmotor
kan worden begonnen en dat in 1985
tot massaproduktie kan worden
overgegaan. Voor het totale project
over de jaren 1972-1985 hebben de be
trokken ondememingencircal 50 mil
joen dollar uitgetrokken.
De Stirlingmotor kan in principe op
elke soort brandstof lopen. Hij wordt
erkend als een van de meest veelbelo
vende alternatieve krachtbronnen,
vooral als het gaat om vermindering
van schadelijke uitlaatgassen, ge
luidshinder en brandstofverbruik.
De zonde van
Praag
Praag heelt partijleider
Husak laten weten dat uitge
stoten partijleden ln genade
kunnen worden aangenomen
mits zij erkennen een ver
keerde weg te hebben be
wandeld. Het gaat hier om de aanhan
gers van wat eens de 'Praags».- lente" is
genoemd, de poging van Dubcck om
tot een menselijker vorm van commu
nisme te komen- In augustus 1968
maakten echter troepen van het
Warschau-pact snel en efficient een
einde aan dit Praagse experiment en
werden Dubcek en de zijnen uit de par
tij gestoten In dergelijke aangelegen
heden gedraagt de communistische
partij zich als een strenge, in zichzelf
gekeerde religieuze gemeenschap: de
leiding stelt vast dat er 'gezondigd' Is
en zonder pardon worden vervolgens
de zondaren uit de gemeenschap ver
wijderd. Voor partijleden die met hart
en ziel de zaak het communisme zijn
toegedaan, is dat een zware straf: bui
ten de partij is er voor hen immers
geen zaligheid te vinden. Af en toe ech
ter blijkt een glimp van genade moge
lijk. zoals nu in Praag: de zondaren
mogen op vergiffenis rekenen, evenwel
onder voorwaarde dat ze in het open
baar schuld belijden.
Do
WEIGERING DIENSTBEVEL IS ONAANVAARDBAAR
MINISTER STELT
ULTIMATUM
DEN HAAG (ANP)-Ministcr Vredeling
van defensie heeft de vereniging van
dienstplichtige militairen (WDM)
woensdagmiddag op zijn departement
inDenHaageen'ultimatum'gesteld.Dat
gebeurde nadat een delegatie van het
hoofdbestuur van de WDM had toege
geven datzij-indien andere middelen in
haar ogen niet zouden helpen - het wei
geren van een dienstbevel als uiterste
middel tot instrument zou hanteren om
hun doel te bereiken.
„Ik heb de WDM nu gezegd niet verder
methen te kunnenpra ten. Meteen derge
lijk standpunt zet de WDM zich buiten
de werking van de militaire organisatie.
Ik geef noggeen eindoordeel, maarindien
de WDM bij dit standpunt blijft, zal dat
gevolgen hebben die ik niet wil. Een der
gelijk beleid accepteer ik niet. Dit doel
heiligt niet de middelen en het zal nare
gevolgen hebben", aldus minister Vrede
ling na afloop van het gesprek. Hij liet
weten dat dè WDM dan ook geen ge
sprekspartner meer zal zijn.
De WDM had al op 1 december vorig jaar
aangedrongen op een gesprek teneinde
met de bewindsman uitvoerig van ge-
WASHINGTON (UPI, ANP) - Het Amerikaanse ministerie van justitie
heeft alle beschikbare gegevens over de beweerde illegale verkoopactivi
teiten van Lockheed in Nederland aan Nederland overgedragen. Staatsse
cretaris Richard L. Thomburgh van justitie deelde mee dat de gegevens
via diplomatieke kanalen aan de Nederlandse regering zijn overgebracht.
„Daarbij is inbegrepen materiaal dat wij hebben gekregen van andere rege
ringsinstanties. en van het congres. Wanneer er nog nadere relevante gege
vens beschikbaar komen betreffende deze kwestie in de loop van ons eigen
Onderzoek, of ons ter beschikking wórden gesteld door andere regeringsin
stanties. zullen we die ook aan Nederland geven".
Een woordvoerder van de Nederlandse ambassade in Washington heeft
verklaard dat de ambassade de Lockheed-informatie heeft ontvangen, hij
kon niet bevestigen, dat de gegevens al in Nederland zijn. „Dat lijkt me een
beetje snel", aldus de woordvoerder.
De Nederlandse commissie van drie. die de betrokkenheid van prins Be-
mhard bij de Lockheed-steekpenningenaffaire onderzoekt, kan zijn onder
zoek met de Amerikaanse gegevens thans weer voortzetten Midden vonge
week toonde de commissie zich nogal geïrriteerd over het feit. dat de Ame
rikaanse gegevens zo lang uitbleven.
Het Amerikaanse ministerie van justitie en de commissie van drie teken
den hun overeenkomst op 29 maart jl. De commissie had er echter geen
rekening mee gehouden, dat na ondertekening een procedurele wachttijd
van ongeveer tien dagen in acht moest worden genomen. In de brief, die de
commissie vorige week aan premier Den Uyl over de voortgang van het
onderzoek schreef, zei de commissie dat het onderzoek vastgelopen was op
het ontbreken van de Amerikaanse gegevens. Premier Den Uyl verklaarde
afgelopen vrijdag, dat er schot in de zaak zat en dat de gegevens naar hij
hoopte deze week binnen zouden kunnen komen.
De Nederlandse regering zal. als de commissie van drie gegevens van offi
ciële Amerikaanse regeringsinstanties aan de regering overlegt, met de
Amerikaanse regering overleg plegen over het tijdstip, waarop deze gege
vens 'een ruimere verspreiding kunnen krijgen, dan thans op grond van de
tussen het Amerikaanse ministerie van justitie en de commissie van drie
gesloten overeenkomst mogelijk is' Premier Den Uyl heeft dit woensdag
geantwoord op schriftelijke vragen van drs. Ed van Thijn, de fractievoorzit
ter van de PvdA in de tweede kamer. In zijn antwoord zegt premier Den
Uyl, dat de commissie van drie volgens de overeenkomst de verstrekte in
lichtingen vrijelijk binnen het kader van haar opdracht kan aanwenden.
dachten te wisselen over de beknotting
en moeilijkheden van ledenwerving bij
opkomendenieuwelichtingsploegen. De
minister had een gesprek, tesamen met
zijn beide staatssecretarissen, toege-
juichd om zodoende de hele materie van
beidenkanten te kunnen inventariseren.
In een nota van öe WDM over de leden
werving en de inmiddels toegezegde faci
liteitenregelingen werd van de zijde van
desoldatenvakbondveelkritiekgeuiten
het gesprek van woensdagmiddag had
hierin de nodige klaarheid moeten bren
gen.
Verkeerde weg
De minister achtte de uitlating in deze
notaoverdeweigeringvan dienstbevelen
als uiterste middel om het doel te berei-
kenprincipieelvanzulkgrootbelang.dat
hij hierover eerst het standpunt van de
VVDM-delegatie wilde hebben. „We zijn
vanmiddag niet met ruzie uit elkaar ge
gaan, maar het gesprek is nu voorlopig
afgebroken", aldus minister Vredeling,
die de WDM een maand de tijd heeft
gegeven om uitvoerig met de achterban
dezezaak door te praten enzich daarover
tebezinnen.„A]serproblemenzijn.benik
altijd bereid tot overleg en er is ook nog
beklachtrecht Alsditnumoetleiden tot
dienstweigering omdat het kennelijk te
langduurt.zijnweopde to taal verkeerde
weg", aldus minister Vredeling.
De bewindsman zei dat WDM-
bestuursleden wel degelij k onder he t mi
litaire straf- en tuchtrecht vallen indien
dienstbevelen zouden worden gewei
gerd. „Dan moeten jullie maar burgers
benoemen".zooordeeldehij.Ookmerkte
hij op, dat deze militairebelangen vereni
ging nu bezig is voedsel te geven aan
degenen bij wie de WDM in een kwaad
daglicht staat. „Ik word er soms op aan
gekeken. dat ik teveel luister naar de
WDM. Opdeze wijzewordt mijn con tact
inderdaad funest"
'e terminologieën die in dergelijke
situaties worden gebruikt, zijn in de
loop der jaren geijkt ln een nooit afla
tende dogmatische strijd. Zo werd de
groep Dubcek beticht van 'rechts revi
sionisme'. Men moet de tale Marxs - of
althans van zijn navolgers - ongeveer
kennen om te weten wat dat betekent
en hoe zwaar de schuld is. Revisio
nisme is namelijk geen geringe zonde:
het is het kiezen voor de makkelijke,
brede weg naar het socialisme. Revi
sionisten geloven in een geleidelijke
aanpassing van het kapitalisme en zijn
bereid de parlementaire democratie te
accepteren. Voor
een orthodoxe par
tijganger is dat ech
ter de duivel uit
drijven met Beëlze
bub en dat nu is
precies wat Dubcek naar het oordeel
van Moskou heeft pogen te doen. Van
daar dat hij tot ketter werd verklaard.
Er zijn overigens meer afwijkingen
mogelijk, die met een banvloek kun
nen worden getroffen. Reformisme bij
voorbeeld: de poging om het commu
nisme stap voor stap te verwezenlijken
zonder het kapitalisme in essentie aan
te tasten, een stroming die verwant is
met het revisionisme, maar dan zonder
een beredeneerd-theoretische basis.
fjmtlijn
Hm
.et opvallende in dergelijke kwes
ties is altijd weer dat in communisti
sche staten revisionistische afwijkin
gen worden verketterd, terwijl com
munisten in landen waar zij geen
meerderheid of geen machtspositie
hebben, wél gebruikmakend van deze
middelen die in de eigen heilstaat zo
nadrdkkelijk worden verworpen. In
Tsjechoslowakije worden Dubcek-
aanhangers pas weer in genade aange
nomen als zij hun afwijkende menin
gen afzweren en naar het woord van
partijleider Husak „hard werken en
bewijzen dat ze het socialisme en de
vriendschap met de SowjetrUnie on
dersteunen". In Westeuropese landen
daarentegen, met name in Italië, spre
ken communisten er openlijk over be
reid te zijn deel te nemen aan een rege
ring binnen een parlementair-
democratisch stelsel. Een ontwikke
ling, die vooral de sociaal-democraten
in WestrEuropa in verwarring heeft ge
bracht, met name in die landen waar
zij in de regering zitten. Tot nu toe wil
den socialisten namelijk weinig of niets
weten van communistische toenade
ringspogingen. Zij pogen er alsnog een
alibi voor te vinden: sommigen menen
bijvoorbeeld dat de houding van de
westerse communisten te maken zou
hebben met de ontspanning tussen
Warschau-pact en de landen van de
NAVO. Of dai inderdaad het geval is?
Er is reden tot twijfel. Het beste sig
naal voor een oprechte detente had
juist uil Praag kunnen komen: eerher
stel voor diegenen die destijds een
vermenselijking van hun communis
tisch regime nastreefden. Maar in
plaats daarvan is meegedeeld dat deze
aanhangers van Dubcek schuld moe
ten bekennen: zij hebben tegen de par
tijlijn gezondigd.
Hm
Ioptater
Sport: Kees Rijvers houdt het bij t
geweldige optater voor PSV'.
motortop
'Sport- Top nationale motorcrossers i
i Vbsstngen.
óndergang
De ondergang van de Onan, rampen-
spektakel van de VPRO. radio-tv-
I Programma's; strips.
PAGINA 25
groei
Shell verwacht opnieuw groei.
STRUCTUUR VAN
DE GROND IS
ZEER GUNSTIG
GOES - De Zeeuwse boeren
kunnen met een gerust hart op
vakantie gaan. Liepen de
landbouwers het vorig jaar met
sombere gezichten rond, nu
hebben ze alle reden om de
toekomst met wat meer opti
misme tegemoet te zien. Hoe
wel het nog veel te vroeg is om
prognoses te maken, ziet het er
naar uit, dat de Zeeuwse land
bouwers een goed boerenjaar
tegemoet gaan. Alle voorteke
nen wijzen er op, dat de ma
gere' oogstres uitaten van 1975
mogelijk dit jaar weer goed
gemaakt kunnen worden.
ZLM-voorlichter J. Markusse:
„Het is nog te vroeg om prog
noses te geven. Maar de start is
in elk geval zeer gunstig ge
weest. En een goed begin is het
halve werk".
De structuur van de grond is in
tegenstelling tot het vorig jaar bij
zonder goed. Het is met name de
nachtvorst geweest, die enorm goed
op de structuur van de grond heeft
gewerkt De Zeeuwse boeren hebben
dit jaar onder de meest gunstige om
standigheden kunnen zaaien en poten.
In verband met de droogte van de
laatste dagen hebben de boeren op
wat regen zitten wachten. F.n dat
buitje is woensdag gevallen. Alle pro-
dukten^ zitten nu zo'n beetje in de
grond, behalve de mais. Dat zal tussen
de twintigste april en de eerste mei
gebeuren. Maar ook dat zal naar alle
waarschijnlijkheid zeer vlotjes kun
nen verlopen.
De aardappelen zijn dit Jaar een
maand eerder gepoot, dan vorig jaar
het geval was. In 1975 werden de aar
dappelen m de loop van mei gepoot.
Dit jaar gingen rond 10 april de laatste
aardappelen de grond in. De bieten
zijn begin maart gemaaid. Een groot
gedeelte komt nu- al op. De grasgroei
komt door de koude nachten minder
goed op gang. Maar dat heeft zo goed
als geen nadelige consequenties, om
dat de ruwvoederpositie van de meeste
veeteeltbedrijven goed te noemen is.
Over de wijzigingen in de bouwplan
nen van de Zeeuwse boeren zijn nog
geen exacte cijfers bekend, maar de
verschuivingen ten opzichte van het
vorig jaar zullen niet zo groot zijn. De
suikerindustrie verwacht, dat er dit
jaar in Zeeiana zo'n drie procent min
der bieten zijn gezaaid. Dat komt door
de niet al te gunstige berichten uit
Brussel over de bietenprijzen. De boe
ren hebben het-aangemoe digddoorde
goede uienprijzen - wat meer in de
uien gezocht. In Zeeland is ook wat
meer blauwmaanzaad gezaaid. De
hoge prijzen zijn daar niet vreemd aan.
Een andere factor, die daar een rol bij
heeft gespeeld, zijn de contracten die
de landbouwers hebben kunnen afslui
ten. Hoewel de aardappelprijzen goed
zijn, vertonen de meeste bouwplannen
van de Zeeuwse boeren niet zo'n grote
uitbreiding van de aardappeluitzet
ZLM-voorzitter Markusse over de hui
dige situatie op de landbouwbedrijven
in Zeeland: ..Als je nu boer bent. moet
je iedere dag met plezier op het land
rondlopen"
Fruitteelt
De heer M. J. A. Mei van de kring Zee
land van de Nederlandse Fruittele
rsorganisatie (NFO) vindt het evenals
ZLM-voorlichter Markusse nog een
onmogelijke zaak om prognoses te
maken. Maar net als de landbouwers
zijn de Zeeuwse fruittelers hoopvol
gestemd.
„Alle bomen staan vol in de knop. Het
ziet er goed uit Enkele bomen staan
zelfs al in bloei. We hebben hoge ver
wachtingen. We hebben tenslotte goed
weer gehad. Maar er kan nog zoveel
gebeuren. In mei of juni kunnen we
waarschijnlijk wat meer zeggen over de
te verwachten resultaten", aldus de
heer MoL
Let lijkt dan ook zinvol om maar
eerst naar Praag te kijken en pas
daarna naar ce Italiaanse communis
ten. Wat namelijk in Praag - hoofdstad
van een coomunistische staat - deze
week opnieuw tot zonde is verklaard,
blijkt in Rome - hoofdstad van een
niet-communisüsch land - onder de
aanhangers van exact dezelfde leer een
verdienste te zijn. Is dat niet vreemd?
De communistische kerkvaders passen
kennelijk geen absolute normen toe bij
het vaststellen van schuld en verdien
ste van hun discipelen, maar laten die
afhangen van plaats en omstandighe
den. Men kan dat ook anders zeggen:
het doel heiligt blijkbaar de middelen.
De middelen in Hongarije in 1956 en in
Praag in 1968 waren tanks. In Italië is
dat eventueel een deelneming «aan de
regering.
o De Westberlijnse politie heeft
woensdag bekend gemaakt, dat afge
lopen maandag twee jongeren int
Oost-Berlijn van 16 en 17 jaar oud naar
West- Berlijn zijn ontsnapt door het
Landwehrkanaal over te zwemmen. Ze
kwamen uit bij de Amerikaanse sector
van Berlijn en werden niet opgemerkt
coor Oostduitse grenswachten.
