Afzetten Teng
brengt links
niet de macht
Carters winst in Wisconsin
geweldige slag voor Udall
Met open
portieren
DB KLEREN VAN
DE KEIZER?
PZC/o
r
ZATERDAG 10 APRIL 1976
Xemand die amoureuze neigingen vertoont zonder zich erg te willen verbinden,
zoekt los-vaste scharrels; hij is een scharrelaar zeggen we dan in onze zuiderlijke
gewesten, Naast deze echte scharrelaars zijn er tegenwoordig ook scharrel-eieren,
althans in liet spraakgebruik der biologlsch-dynamische broederschap.
Scharrel-eieren, zo doceert men in die (vaklkrlngen zijn eieren van echte oud-
vaderlandse kippen die al scharrelend over erf en biologisch-dynamische mest
vaalt hun kostje bij elkaar scharrelen, „Mensen, eet deze eieren, ze smaken naar
het ouderwetse echte ei, meer dan die fabrieksmatige ovale producten die de ge
wone landbouw jullie voorzet Trouwens, de meeste land- en tuinbouwproducten
ztfn smaak- en geurloos met giftige residuen en resten van hormonen'In die
trant worden de alternatieve landbouwproducten nogal eens aangeboden in de
reclames. Je commentaar wordt wel eens gevraagd op deze hoogst modieuze
vorm van landbouwbedrijven. Vaak veronderstelt men dat de 'echte' landbouw
wat vijandig of minstens afwijzend staat tegenover deze 'nieuwlichterij'. Dat is in
ieder geval wat ons betreft niet zo. We nemen als ondernemers met belangstelling
kennis van andere methodes, al is dat. op het. eerste gezicht niet meteen het
(scharrel)ei van Columbus. Er wordt ook nog wel eens in het vuistje gegrinnikt
om erg verheven of erg naieve ideeën. Als ondernemers die marktgericht bezig
zijn volgen we echter met meer dan gewone belangstelling, de toenemende in-
tersse van een deel(tje) van de Nederlandse consument die blijkbaar gaarne hapt
in een duur biologisch-dynamisch kostje. Zo'n methode zou voor een heel klein
deel van onze boeren en tuinders wel eens zeer lucratief kunnen zijn. en da's inte
ressant
Een ander verhaal is de inhoud van de methode van het op biologisch-
dynamische wijze bedrijven van landbouw en de kritiek van die lieden op de 'ge
wone' methodes. Het lijkt ons verantwoord om ons wat dat betreft te houden
aan het wetenschappelijk agrarisch commentaar ten aanzien hiervan. De weten
schapsmensen staan tot nu toe zeer aarzelend tegenover de stelling dat
biologisch-dynamisch voedsel (het is iedere keer wel een mondvol) beter, zuiver-
dder en hoogwaardiger voedsel is. Aarzelend, zeggen we, maar dat betekent dat
in feite op geen enkele wetenschappe
lijke wij ze is aangetoond datalternatieve
landbouwmethoden beter voedsel pro
duceren. Akkoord, ze spuiten niet, maar
t is ook onzin te beweren dat de ge
wone landbouw maar raak spuit. Spuit-
middelen zijn peperduur, dus sterk kostenverhogend, geen enkele vent die reke
nen kan, spuit zijn goede geld weg over het land. zonder dat daar veel tegenover
staat. Daarnaast hebben we (terecht) te maken met een zeer strenge bestrij
dingsmiddelenwet Vóór een bestrijdingsmiddel wordt toegestaan gaat het èn
door de zeef van het rijksinstituut voor volksgezondheid èn de plantenziekten-
kundige dienst Daarna beslissen in gezamenlijk overleg de departementen voor
landbouw én volksgezondheid èn milieubescherming. Wordt een middel uiteinde
lijk toegestaan dan blijven veiligheidstermijnen van toepassing. De boer of tuin
der die zich daar niet aan houdt is het haasje - gevolg opbrengstderving. Een
voorbeeld uit de praktijk: een tuinder die sla wil aanvoeren moet dat een dag of
tien van te voren melden aan de betreffende veiling. Die geeft dat weer door en er
wordt een monster van de betreffende sla genomen. Blijkt dan dat de sla resten
van bestrijdingsmiddelen bevat dan wordt de partij afgevoerd en vernietigd of
zolang vastgehouden totdat alle residuen verdwenen zijn. Zo gaat dat in goed
geregelde landje
HM*
opinie en achtergrond
O»,
Jver tuinders gesproken In die sector is men nu trouwens al een tijdje bezig
met biologische bestrijding van insecten. Roofmijten en sluipwespen fungeren
daar als legale moordenaars van spint en witte vlieg (zeer schadelijke insecten bij
komkommers en tomaten). Hier worden insecten met insecten bestreden, met
groot succes Je moet overigens wel oppassen met biologische bestrijding. Het
brengt beslist niet altijd de ideale eindtoestand die biologisch-dynamici vaak
schilderen In feite heeft biologische bestrijding erg gevaarlijke kantjes. Insecten
met insecten, en virussen met virussen bestrijden is soms levensgevaarlijk. Uit
een oogpunt van volksgezondheid. Biologische oorlogsvoering is in feite niets
anders dan het werken met besmette virussen (op biologische wijze) om daarmee
hele volksstammen uit de weg te ruimen. Dat de biologisch dynamische land
bouw zeer arbeidsintensief is, dus zeer duur is zonder meer duidelijjk. Daar men
weigert kunstmest te gebruiken is de opbrengst stukken minder dan normaal. In
feite betekent het gebruik van kunstmest, ongeveer een dubbele opbrengst. Als
men binnen de EEG nu zou stoppen met kunstmest te gebruiken zou dat tot
gevolg hebben niet 10 miljoen ton graan ingevoerd moest worden, maar 150 mil
joen ton (dat is evenveel als de hele Russische graanproductie)). De gevolgen
voor de voedselvoorziening op wereldniveau zouden dessastreus zijn. Trouwens
ook van het wel eens beschimpte product kunstmest geldt, dat nooit weten
schappelijk is aangetoond dat er hoe dan ook sprake zou zijn van verarming van
de grond of schadelijke neveneffecten.
iilles bijeengenomen moeten wij naast de interessen die we als marktgerichte
ondernemers hebben voor de lucratieve kanten van de alternatieve markt naar
de inhoud van de leeltmethoden. de biologisch-dynamische landbouw zeer scep
tisch bezien. Het is in feite een luxe, dure hobby voor enkelingen die het gelukt is
op nogal twijfelachtige gronden, een goedgelovige en goedgebuidelde consument
te strikken. Het lijkt een beetje op het sprookje van Andersen - de kleren van de
keizer. De goede man dacht dat ie in de prachtigste kleren rondliep, maar hij
stond voor aap in zijn hemd en zijn onderbroek.
DiVan onze medewerker
e eerste vice-premier van China. Teng Hsiao-ping is afgezet. De tijdelijke premier. Hoea Koeo-feng. is daarentegen in zijn
functie bevestigd. Daarmee lijkt voorlopig een einde te zijn gekomen aan het conflict rond de opvolging van Tsjoe En-lai, die nu
drie maanden geleden overleden is.
Het is de tweede keer dat de nu 71-jarige Teng uit de allerhoogstefuncties verwijderd wordt. Tien jaar geleden.bij het begin van
de Culturele Revolutie, werd hij als algemeen secretaris van de partij meegesleept in de val van de rechtse president TAoe
Sjao-tsji. Hij verdween enkele jaren van het politieke toneel, vermoedelijk om „nederige arbeidte verrichten op een
staatsboerderij in Binnen-Mongolië. Na de val van zijn linkse tegenspeler Un Piao dook hij echter weer op. en hij werd begin
vorig jaar benoemd tot plaatsvervanger en vermoedelijke opvolger van de zieke premier Tsjoe En-lai.
GERARD W. SMALLEGANGE
JIMMY CARTER, tóch winnaar in Wisconsin
Bij dezelfde gelegenheid stelde deze
zeer ambitieuze vijfjarenplannen voor,
die ertoe zouden moeten leiden dat
China rond het jaar 2000 de ontwik
kelde landen heeft ingehaald. Deze een
zijdige nadruk op de economie werd in
de daaropvolgende maanden gekriti
seerd door linkse radicalen als de derde
man in de regering, Tsjang Tsjoen-
tsjao, en partij-ideoloog Yao Wen-
jocan. Zij wilden meer aandacht voor
verdere gelijktrekking van macht en
inkomen.
Het conflict tussen beide vleugels werd
ten slotte overbrugd met een
compromis-voorstel van de tot dan toe
relatief onbekende minister Hoea
Koeo-feng (54). Hij stelde voor dat het
Chinese platteland het voorbeeld van
de landbouwcommune Ta-tsjai zou
gaan volgen, waarbij beide vliegen in
één klap zouden worden geslagen. De
rust In de top leek hiermee te zijn weer
gekeerd.
Maar de dood van premier Tsjoe in ja
nuari heropende de crisis. De linkse ra
dicalen openden onmiddellijk een
grootscheeps offensief om te voorkomen
dat de rechtse Teng als diens opvolger
zou worden bevestigd. Zij beschuldig
den hem van ideologische afwijkingen,
maar hij ging daar niet op in en rekende
er kennelijk op dat hij voldoende steun
had. Deze veronderstelling leek te wor
den bevestigd toen demonstranten af
gelopen maandag gebruik maakten van
de dodenherdenking en de eerbewijzen
aan de overleden Tsjoe, om Tengs poli
tiek te verdedigen De betoging hep uit
op relletjes, en daarmee leek de zaak
overigens bekeken. De radicalen had
den nu namelijk eindelijk de argumen
ten in handen om haast achter de zaak
te zetten.
waarnemers wordt gedaan. In de eerste
plaats omdat daarbij uitdrukkelijk is
gesteld dat deze partijlid kan blijven,
teneinde te zien „hoe hij zich in de .toe
komst zal gedragen". Dit betekent
waarschijnlijk dat er een aanzienlijke
groep in het centraal comité is die
meent dat hij wel fouten heeft begaan,
maar geen echte „volger van de kapita
listische weg" is. Ze hebben dan ook
toegestemd in het ontslag, om na de in
cidenten van maandag geen onduide
lijkheid te laten bestaan. Maar ze heb
ben vermoedelijk ook het onverzoen
lijke standpunt van links verworpen.
In de tweede plaats zijn het afzetten van
Teng en het bevestigen van de benoe
ming van Hoea gebeurd op voordracht
van Mao. hetgeen heel wel zou kunnen
betekenen dat het centraal comité nog
steeds over de kwestie verdeeld is. Bo
vendien is Hoea een compromisfiguur.
Hij is een landbouwdeskundige en be
roepsbestuurder, zeker geen radicaal
ideoloog.
In de derde plaats is premier Hoea te
vens benoemd tot eerste vice-voorzitter
van de partij, dus plaatsvervanger van
Mao. Ook hiervan hebben velen de on
middellijke consequentie over het hoofd
gezien. Deze functie werd namelijk tot
nu toe bekleed door de Benjamin in de
top, deradicaal Wang Hoeng-Wen. Hij is
dus door de verschuivingen een plaats
gedegradeerd. Daar staat echter tegen
over dat de oudste radicaal, Tsjang
Tjoen-tsjau. waarschijnlijk automa
tisch naar boven is geschoven en tot
eerste vice-premier is gepromoveerd.
Al met al staat het echter nog geenszins
vast. dat van een volledige overwinning
van de linkerzijde mag worden gespro
ken. Het hoeft weinig twijfel te lijden,
dat de haast en de felheid waarmee zfj
na de dood van Tsjoe de aanval op Teng
hebben geopend, bij velen irritatie heeft
gewekt. Voorlopig staat deze linkse
Sjanghai-groep. die aangevoerd wordt
door Tsjang Tsjing, sterk. Maar hoewel
zij de vrouw van Mao is. is zij al enkele
malen in het jongste verleden vermaand
wegens haar eigenmachtige en extreme
optreden.
Na de dood van de hoogbejaarde en zie
kelijke partijvoorzitter zullen die weer
standen ongetwijfeld nog sterker wor
den. Het is dan ook belangrijk om te zien
of de radicalen in de komende periode
hun posities wel definitief zullen weten
te consolideren. Maar de rust in de Chi
nese top is in ieder geval nog niet defini
tief weergekeerd.
JL/e politieke beslissing over wat er
met de Oosterschelde moet gebeuren
heeft een emotioneel karakter Tot
die vaststelling kwam de heer Ter-
louw. fractieleider van D'66. woens
dag in een toespraak die hij in Delft
hield. Hij voegde daaraan toe dat
een politieke, emotionele beslissing
pas dan juist Is als men haar kan
toetsen aan de feiten. Ter staving van
die bewering haalde hij Kant aan:
..Een emotie is pas dan waar als zij
gedaagd kan worden voor de rech
terstoel van de rede
De organisatoren van de Ooster-
scheldedag in Delft, een groep stu
denten van de Technische Hoge
school. zijn. zo bleek uit een vlug uit
gevoerde enquête, in grote meerder
heid van mening dat aan de beschik
baarheid van de feiten het een en an
der schort. De meeste studenten
vonden dat er niet genoeg informatie
wordt gegeven over de Oosterschel-
deproblematlek.
Dat verwijt wordt, zolang de strijd
tussen openhouders en afsluiters
van de zee-arm duurt, regelmatig
gehoord. Kortgeleden was er weer
eens een vinnige gedachtenwisseling
over het achterhouden vqn feiten.
Leden van de actiegroep Ooster
schelde Open verstrekten het
Tweede-Kamerlid Roels van de PvdA
een serie tekeningen die de provin
ciale waterstaat van Zeeland een
paar jaar geleden maakte bij een
studie naar dijkverhoging. Rond die
tekeningen was een geheimzinnige
sfeer geschapen. De actiegroep was
benaderd door een anoniem per
soon, die de schetsen in een verlaten
auto wilde deponeren. Er konden
dan fotokopieën van worden ge
maakt en de tekeningen moesten dan
een paar uur later weer in die verla
ten auto op een afgesproken plaats
worden afgeleverd. De heer Roels
stelde er vragen over aan minister
Westerterp van verkeer en water
staat en die toonde zich korzelig over
de suggestie dat ambtelijke rappor
ten onder tafel zouden worden ge
werkt. De minister had geen bezwaar
tegen openbaarmaking.
In de dagen dat het verhaal over de
studie van de provinciale waterstaat
de ronde deed, werd bekend dat de
Stichting Natuur en Milieu nament
een aantal actiegroepen aan het
Amersfoortse ingenieursbureau
Divars, Heederik en Verhey BV op
dracht had gegeven een studie te
maken over verhoging van de dijken
rond de Oosterschelde. Over de re
sultaten van die studie is nog nict-s
bekendgemaakt, omdat er nog aan
wordt gewerkt. De directeur van de
Stichting Natuur en Milieu, de heer
P. Nijhoff, zei mij dat toen ik er dezer
dagen naar vroeg. Wanneer wel lot
publikatie kan worden overgegaan
en in welke vorm moest trouwens nog
bekeken worden. Er is zelfs een mó
gelijkheid, dat er niets wordt gepu
bliceerd. De heer Nijhoff zei dat dat
zou kunnen gebeuren als de studk
van het ingenieursbureau negatie!
zou uitvallen.
Een opmerkelijke uitspraak. Als
Dwars, Heederik en Verhey tot de
slotsom komen, dat verhoging van de
Oosterscheldedijken op onoverko
melijke moeilijkheden stuit, zou het
rapport best onder tafel kunne-,
icorden gewerkt. De voorstanden
van een open Oosterschelde zoudes
in dat geval handelen op een manier,
die ze van ambtelijke diensten laak
baar achten. De Delftse studentcr,
zouden hun mening, dat er niet ge
noeg informatie beschikbaar komt,
bevestigd zien.
En vermoedelijk ontstaat, als de stu
die niet naar buiten zou komen, wee
dat geheimzinnige sfeertje. Hel
ARP-kamerlid Schakel, die twee jaar
geleden zijn motie, waarin hij vroe
om totale afsluiting van de Ooster
schelde. in de Tweede Kamer ver
worpen zag. moet dan maar zorga
dat hij steeds telefonisch bereikbarv
is. Allicht dat iemand van Natuur e*.
Milieu een bezwaard geweten krijg,
en de heer Schakel belt om hem t>.
vragen of hij zijn auto onbeheerd ei
met open portieren wil neerzetten
Om ertoe bij te dragen dat een em
tionele beslissing gebaseerd woril
op de feiten.
A. J. Snó
IADVERTENTIE
^M<or!uiQc!riietnieuw^olf|jneristadior^V
voor een unieke show.
In hel nieuwe overdekte stadion. hoog uit hel woter, doldrieste
met 1 500 jitplootsen, geven dolfijnen kapriolen, in formolie uitgevoerde
en zeeleeuwen 35 minuten long een opdrachten. Dagelijks shows om
unieke show Sprongen tol 5 meter 10 00. 11.30, 13.00, 14.30. 16.00
en 17.30 uur.
DOLFlNHRIUm BRUGGE
I o Boudewijnpark. mei speeltuin en uitstekonc
rrr, st.michiels
VJVJC 050/316961
ltstckond restaurant
Gedrag
Het is overigens verre van zeker, dat het
afzetten van Teng een volledige over
winning van de radicalen kan worden
genoemd, zoals wel door buitenlandse
IKU6 INEEN IOENTITEITSXRISES
Ud,
^dall winnaar in Wisconsin". Dit was de
boodschap die het Amerikaanse volk dins
dagavond laat te horen kreeg als resultaat
van de democratische voorverkiezingen in
deze staat van kaas en melk die voor een
belangrijk deel wordt bevolkt door af
stammelingen van Scandinavische en
Duitse emigranten.
„Oh, wat is dit heerlijk", riep een triomfan
telijke „Mo" (voor Morris) Udall dan ook
voor dc televisie uit, „het is veel prettiger
om eerste te worden dan tweede". (Zoals bij
vorige gelegenheden).
Het woensdagse ontwaken evenwel moet
voor het 53-jarige congreslid Udall wel zeer
bitter zijn geweest: toen alle stemmen waren
geteld bleek zijn voornaamste opponent
Jimmy Carter ook zijn zesde voorverkiezing
te hebben gewonnen. Met een nipt verschil
van één procent slechts, maar toch.
Zo'n gering onderscheid is voor Udall niet
temin een geweldige slag, want juist in Wis
consin waar ooit ook voormalig democra
tisch presidentskandidaat George McGo-
vem zegevierde, had Udall. die zich aandient
als liberaal alternatief voor conservatievere
tegenstanders als Jackson en Carter, willen
winnen. Zijn laatste stappen voor het begin
van de verkiezingen deed hij daarom naar
McGovern. het oude liberale strijdros, ten
einde Carter met zijn sterke aanhang op het
platteland wat wind uit de zeilen te nemen.
Niettemin blijkt Carter te hebben gewonnen.
Udall woensdagmorgen. „Ik ben verstomd
door de aardverschuiving die hij toch heeft
teweeggebracht".
De vraag is nu wat Udall gaat doen. Voor de
verkiezingen in Wisconsin werd algemeen
verondersteld dat hij zich bij een nederlaag
zou terugtrekken uit de al deerlijk gedunde
njen van democratische kandidaten Doch
als je eerst door alle commentatoren van alle
kranten en alle televisiestations tot winnaar
wordt uitgeroepen, terwijl bijvoorbeeld con
current Carter vanwege een ogenschijnlijk
minder goed resultaat naar de achtergrond
werd gedrongen, dan krijgt zo'n nederlaag
een ander gezicht en zodoende blijft het voor
Udall wellicht de moeite waard om het over
drie weken in Pennsylvania nog eenmaal te
proberen.
Morris K. Udall is sedert 1961 lid van het
Congres en dit is op zichzelf al iets bijzonders.
Want de laatste president die rechtstreeks
uit het Congres werd gekozen was James A.
Garfield en wel in. 1880.
Als eerste van de aanvankelijk negen demo
cratische kandidaten liet Udall al in novem
ber 1974 weten een verblijf in het Witte Huis
te ambiëren. Waarom' Omdat, zei hij in een
interview met New York Times, aan het eind
van de jaren zeventig en met het begin van de
jaren tachtig uiterst belangrijke beslissingen
moeten worden genomen die een nieuwe be
nadering en vernieuwingsprogramma's no
dig hebben wanneer de wereld althans ernst
wil maken met de milieu-problematiek, het
energievraagstuk en de economie die onder
ling weer zo nauw zijn verbonden.
De liberaal Udall. met McGovern een van de
meest uitgesproken tegenstanders van de
oorlog ln Vietnam, werkt met zeer beperkte
fondsen aan een kandidatuur die in een der
tigtal voorverkiezingen moet worden ver
diend voordat ze door de partijconventie in
juni te New York eventueei kan worden be
vestigd. Merkwaardig genoeg is zijn broer
Stewart, de leider van zijn campagne, aan
merkelijk bekender dan hij zelf. Stewart was
minister van binnenlandse zaken in de rege
ringen Kennedy en Johnson.
Inmiddels is het de natie wel duidelijk ge
maakt dat de voormalige prof-
baskettballspeler Mo Udall degene is om wie
het nu gaat. Hij zei in januari: „Ik denk dat de
grote massa van het Amerikaanse volk
vooral pessimistisch en ontmoedigd is. Zij
verlangen vooral hoop in plaats van iets an
ders. Wij zullen realistische en haalbare pro
gramma's voorleggen met een kostenschema
wat ons door de komende tien jaar zal halen.
Ik denk dat mijn staat van dienst meer dan
die van enig andere kandidaat aantoont dat
ik geloofd kan worden en dat ik het land door
deze moeilijke periode kan leiden".
Formaat
Het wordt meer en meer de vraag of het Ame
rikaanse volk er ook zo over denkt. Want
Udall heeft in weerwil van zijn actief bestaan
in het Congres, dat tot vele congressionele
vernieuwingen heeft geleid, zich nooit als een
politicus van nationaal formaat kunnen
aandienen. Zijn resultaten tegenover aarts
conservatieven als Henry Jackson en George
Wallace zullen moeten uitmaken of hij de
gematigd tot linkse vleugel van zijn partij
mee kan krijgen. Gegeven Carters resultaten
is dat niet waarschijnlijk. Ook al omdat de
Amerikanen nietgaame steun geven aan een
man die zich. zijn goede bedoelingen ten
spijt, bij herhaling als een verliezer heeft
doen kennen. Een goede verliezer weliswaar,
doch dat is nimmer toereikend.
Udall echter, afstammeling van een geres
pecteerd politiek geslacht in Arizona, heeft
wel vaker dingen gedaan die onwaarschijn
lijk leken. Als zesjarige verloor hij bij een on
geluk zijn rechteroog. Niettemin werd hij een
ster zowel op het basketbalveld als in het
Amerikaanse voetbal. En in die laatste sport
was hij zo ambitieus dat hij tijdens de rust
van de wedstrijden nog meespeelde in het
orkest dat het publiek vermaakte.
Udall. die gegeven cTe resultaten in de voor
verkiezingen niet ontkomt aan het maken
van grappen ten koste van zichzelf en datmet
een zeker gemak doet, is geen man die zich
over belangrijke politieke problemen duide
lijk heeft uitgesproken. Zomin als het me
rendeel van de andere kandidaten durft hij
dit risico blijkbaar aan. Wel heeft hi.i Alaba
ma's George Wallace onverkort aangeduid
als een politicus van het negativisme. En hij
heeft Carter berispt omdat die de stille kan
didaat op de achtergrond, voormalig vice-
president Hubert Humphrey, als een verlie
zer had bestempeld.
De jurist Udall kreeg een opvoeding als
mormoon maar hij heeft zich uit de kerk van
de heilige der laatste dagen als actief lid te
ruggetrokken omdat hij zich niet kan neer
leggen bij één van de richtlijnen: negers kun
nen geen ouderling worden. „Udall winnaar
in Wisconsin": het heeft niet zojjiogen zijn.
Voor een liberaal kandidaat is het een rond
uit slechte zaak als democraten uit de
meest liberale staat hem achteraf toch in de
kou hebben laten staan.