PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
COMMISSIE-DONNER
MELDT VERTRAGING
Lardinois
vertrekt
PZC
Werkloosheid daalt snel
Eind mei begint uitgebreide 'meetactie'
naar kwaliteit van Zeeuws zwemwater
Accountants bekijken
administratie prins
SjangJiairTeng moet
hangen
VROUW DREIGDE
FORD TE DODEN
Den Uyl; stukken uit VS komen nu los"
Weijters, ondervoorzitter
tweede kamer, overleden
Syrië bezet
Libanese
grenspost
VAN 223.600 NAAR 219.600
219e jaargang no. 86
Zaterdag 10 april 1976
schillende zijden heeft het onderzoek
goede voortgang gemaakt en een aan
tal belangrijke gegevens en aanwijzin
gen opgeleverd Het is echter nu op een
punt gekomen waarop wezenlijke vor
deringen niet mogelijk zijn zonder het
door de Amerikaanse autoriteiten van
de aanvang af in het vooruitzicht ge-
Slot zie 3 kolom 11
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het onderzoek van de commissie van drie naar
de rol van prins Bernhard in de Lockheed-zaak stagneert omdat
de stukken uit de Verenigde Staten maar niet loskomen. De
commissie heeft premier Den Uyl hierover woensdag een brief
geschreven. De brief werd vrijdagmiddag in Den Haag open
baar gemaakt.
TWINTIG JAAR LID K VP-FR A CTIE
(Van onze parlementaire re- De heer Weiiters was biina twintig
jaar lid van de Tweede Kamer. De af-
aactie) gelopen jaren was hij vice-voorzitter
DEN HAAG - De heer Toon van de fractie Daarvoor was hij als
Weijters (KVP) ondervoorzitter
van de Tweede Kamer, is vrij
dag aan een hartaanval be
zweken.
Weijters (62) was.met zijn vrouw van
uit zijn woonplaats Rijswijk (ZH) op
weg naar het jaarlijkse feestje van de
KVP-fractie in het Brabantse Hel-
voirt. Op rijksweg 12 onder Nootdorp
werd hij onwel, verloor de macht over
het stuur en reed in een sloot. Kort
daarop overleed hij aan de gevolgen
van een hartaanval. Zijn echtgenote
kon ongedeerd de auto verlaten.
De KVP-fractie verkeert in grote ver-
deel komen beweren. Den Uyl;" de hmd'êen? JUiS' °P V™ 81015 sociale stond
commissie heelt deze week wat Mirt Atlantigue. ter band geno warlljkse bennnrngen en verpozing steeds klaar voor mensen die het moei-
Minister-president Den Uyl zei vrij
dagavond na afloop van de bijeen
komst van de raad van ministers dat er
de laatste dagen echter weer schot zit
in de werkzaamheden van de drie on
derzoekers. Twee commissies uit de VS
moeten met stukken over de brug ko
men waaruit de rol van de prins duide
lijk wordt. De commissie voor het
beurswezen zal dat naar alle waar
schijnlijkheid een dezer dagen doen; en
de commissie-Church heeft haar pape
rassen al overgedragen, aldus de pre
mier.
Blijft natuurlijk de vraag waarom de
Nederlandse onderzoekers - die eerder
nog nooit een woord van zich lieten ho
ren - op een moment dat het onder
zoek weer lijkt te vorderen het tegen-
kende dat het „interimbericht" zoals
de korte brief van het drietal heet. gro
tendeels achterhaald is.
De heren Holtrop. Donner en Pe-
schar schrijven in hun brief aan Den
Uyl verder: „Vooruitlopend op het re
sultaat daarvan, heeft de commissie
onderzoekingen verricht om te trace
ren waar de in de verklaring van de
heer Kotchian genoemde gelden zijn
terechtgekomen. Daarbij wordt de fi
nanciële administratie van Z.K.H.
prins Bemhard met diens volledige in
stemming aan een onderzoek door ac
countants van de Algemene Reken
kamer onderworpen. Ook werd het on
derzoek naar het aanschaffingsbeleid
van het ministerie van defensie met
betrekking tot de Lockheed F-104 G
Onderzoek of
natte vinger?
G edeputeerde staten voe
len niet» voor een enquête
onder statenleden en hoofd
ambtenaren over de relatie
bestuur-bestuurden Ken
voorstel daartoe was onlangs
daan door de speciale cominivdie
in opdracht van de staten berig is met
een .studie over de vraag in hoeverre
deze verhouding In de toekomst kan
worden verbeterd Gedeputeerden
hebben meegedeeld niet iri te zien dat
dit onderzoek gerechtvaardigd zou
zijn Evenzeer heelt het college twijfels
over een volgende enquête, namelijk
onder de tnwonerr, van Zeeland, '-en zg.
'burger-onderzoek'. Tijdens de com
missievergadering vorige week bleek
dat vrijwel alle leden teleurgesteld wa
ren over de houding van gedeputeerde
staten: men vroeg zich af of <-r nog wel
reden bestond om met het werk door
te gaan. Volgende maand willen aj er
nog eens over praten misschien dat.
gedeputeerden inmiddels poslUever
over het verzoek rijn gaan denken.
voor de katholieke ambtenaren. Weij
ters is opgeleid voor onderwijzer: stond
in Tilburg enkele jaren voor de klas en
kwam daama bij de PTT terecht Daar
werkte hij van 1934 tot '46. Vervolgens
stapte hij over naar de vakbeweging.
Van 1952 tot '71 was hij voorzitter van
de KABO.
Als voorzitter van deze
bond was hij ook voorzitter van de RK
Centrale van Overheidspersoneel.
Weijters was Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw en Ridder in de
Orde van Gregorius de Grote.
Achter het vaak onopvallend optre
den van de heer Weijters school een
NEW YORK - Mevr. Betty Ford snijdt hier een enorme verjaardagstaart
aan op een feest in het Newyorkse Waldorf Astoria-hotel ter gelegen
heid van haar 58ste verjaardag. Later op de avond ontving mevr. Ford
de onderscheiding 'Vrouw van het jaar'
commissie heeft deze week wat tijd
verloren. Zij wil later niet het verwijt
horen dat ze dat wel eens had mogen
laten merken. De heren werken hard
en raken soms wat geïrriteerd wanneer
er tijd verloren gaat. De premier er-
„Dank zij de medewerking van ver-
Toon Weijters plotseling is overleden",
aldus een verklaring van de fractie.
china
Opinie en achtergrond: ontwikkelingen
in China; de Amerikaanse presidents
verkiezingen.
tros los
In Hoort-Zie
dermans 'zorg
PAGINA 13
griep
Massale ln
griep blijkt
PAGINA 2:
doelloos
tv-weekend
Radio- en TV-programma's.
PAGINA 29
sokken
Werkgelegenheid in de sokkenindustrie
ZATERDAGKRANT
zeeverkeer
Het grote zeeverkeer moet dringend
beter geregeld worden.
PAGINA 19
dissident
Op bezoek bij de moeder van de Russi
sche dissident Boekovski; 31-toons
muziek wint veld; nieuwe roman van
Inez van Dullemen.
PAGINA 21
solo-race
Henk Jukkema schrijft over zijn solo
zeilrace; opzienbarende vondst ondp'
het woestijnzand.
lijk hadden. „Bij politieke vrienden en
tegenstanders werd hij geprezen om
zijn rust, stabiliteit en zachtmoedig
heid bij het opvangen en opheffen van
de met het parlementaire werk onver
mijdelijk verbonden spanningen. Be
scheidenheid sierde hem in hoge ma
te", aldus de verklaring van de
Tweede-Kamer-fractie van de KVP.
Vondeling
Kamervoorzitter Vondeling noemde
het overleden kamerlid een trouw col
lega, die we erg zullen missen. In een
eerste persoonlijke reactie op 't over
lijden van de heer Weijters zei de heer
Vondeling de overledene het beste te
kunnen typeren als een man, die al
leen maar vrienden had, tot welke po
litieke partij zij ook behoorden.
PEKING (RTR. AFP) - Dc uitingen
van steun aan de recente machtswis
seling in Peking hebben zich vrijdag
ontwikkeld tot een uitgebreide en
felle campagne tegen de afgezette
vice-premier Teng Hsiao-Ping.
In een aantal grote Chinese steden
verschenen muurkranten met de ge
bruikelijke kritiek op de 'afwijkende
kapitalistische beweging" en in enkele
ervan zelfs de dood van Teng geëist. In
Peking werden straatparades gehou
den en in Sjanghai en Kanton grote
demonstratieve bijeenkomsten ter vie
ring van het verdwijnen van Teng en
de benoeming van Hoea Koeo-Feng tot
Roof met gijzeling
PARIJS (UPI) - In Etampes, op 50 km
ten zuiden van Parijs, hebben enkele
mannen hij een roofoverval op een fa
briek een vrouw als gijzelaar meege
nomen.
premier. Buitenlanders in Sjanghai de
grootste stad van de volksrepubliek,
zagen muurkranten met teksten als
'hang de schuldige Teng op' en 'weg
met Teng'. Of deze teksten officiële
goedkeuring genoten was niet bekend.
BEIROET (RTR. UPI) - Syrische troe
pen hebben de Libanese grenspost aan
de autoweg van Libanons hoofdstad
Beiroet naar Damascus bezet, zo heb
ben reizigers vrijdag bericht. De post.
bij Masnaa, ligt ongeveer 4 kilometer
binnen de Libanese grens.
In Beiroet beschouwt men de actie als
een onderdeel van de Syrische druk op
Libanese politici de pearlementszitting
van vandaag door te zetten.
LARDINOIS
<Van onze correspondent
BRUSSEL - Ir. P. J. Lardinois. de Nederlandse landbouwcommissaris van de
Europese Gemeenschap, zal met ingang van 1 januari1977 zijn functie neerleg-
oen. Vanaf die datum wordt ir. Lardinois, die van 1967 tot 1973 minister van
landbouw was, voorzitter van de hoofddirectie van de Rabobank. Bij de Rabo
bank. met hoofdzetel in Eindhoven, volgt ir. Lardinois de aftredende dr. A. J.
Verhagen op.
Zie ook pagina 3.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG - De werkloos
heid loopt momenteel nogal
snel terug. In maart is het aan
tal werkzoekenden met 23.000
gedaald. Vorig jaar konden in
die maand slechts 9.000 man
nen en vrouwen aan een baan
geholpen worden. Gecorrigeerd
voor het seizoen daalde de to
tale werkloosheid vorige
maand van 223.600 naar
219.600.
Minister-president Den Uyl die deze
cijfers vrijdagavond bekendmaakte
leest eruit af dat de economie in ons
land. precies zoals elders, aantrekt. We
kunnen duidelijk van een terugval in
-de werkloosheid spreken, aldus de
premier. Aan de andere kant waar
schuwde hij ervoor om de cijfers ook
weer niet al te optimistisch te kwalifi
ceren.
Hij kondigde verder aan dat in mei,
tegelijk met de nota over de bezuin
igingen bij overheid en in dc sociale
verzekeringen, ook de structuurnota
van minister Lubbers over de toekom
stige opbouw van ons economisch be
stel gepubliceerd gaat worden.
De premier was verder nogal opti
mistisch over de vorderingen met het
uitwerken van een vermogensaanwas-
deling (VAD). Binnen enkele weken
hoopt men dit in het kabinet rond te
hebben.
DALLAS (DPA/AFP) - De Amerikaanse geheime dienst, belast
met de bescherming van regeringsfunctionarissen, heeft donder
dag in Dallas (Texas) een 26-jarige vrouw gearresteerd, die had
gedreigd president Ford te vermoorden.
Volgens een woordvoerder van de geheime dienst had de vrouw gedreigd Ford op
-zijn tweedaagse verkiezingstoumee door Texas te vermoorden als hij haar niet
voor een gesprek ontving. Ford kwam vrijdagavond in San Antonio in Texas aan.
OP45 PUNTEN500MONSTERS TENEMEN
KOMENDE
SEIZOEN
MIDDELBURG - Eind mei begint in
Zeeland een uitgebreide 'meetactie'
naar de kwaliteit van het zwemwater.
Verspreid over de provincie zullen
dan op ongeveer vijfenveertig punten
monsters worden opgenomen om de
bacteriologische toestand van het
zwemwater te kunnen wastleggen.
Dat zal in de drie zomermaanden tien
tot twaalf keer worden gedaan.
Het initiatief tot dit onderzoek van de
kwaliteit van het zwemwater in met
name de Zeeuwse recreatiegebieden
gaat uit van de vorig najaar in het le
ven geroepen commissie voorlichting
kwaliteit recreatiewateren in Zeeland.
De uitvoering berust bij de directie
Zeeland van rijkswaterstaat (milieuaf
deling). omdat bij deze instantie de
meeste wateren in beheer zijn.
In onderzoek komen tenminste vijien-
veertig meetpunten. Ze zijn niet alle
maal onderdeel van de bemonstering,
die nu voor de commissie kwaliteit re
creatiewateren Zeeland op gang komt:
een deel namelijk wordt al bemonsterd
via het onderzoek van de Watermaat
schappij Zeeland. Dat zijn er twaalf, de
andere drieëndertig zijn nieuw. Ir.
Slump van rijkswaterstaat liet desge
vraagd weten, dat het ook de bedoe
ling is, dat aan het meetprogramma
nog enkele binnenwateren (kreken)
waar wordt gezwommen, worden toe
gevoegd.
Opzet is dat de commissie tot verant
woorde voorlichting kan komen over
de toestand waarin het zwemwater zich
in verschillende recreatiegebieden van
de provincie bevindt. Omdat men - zo
wel door waterstaatsmetingen in het
recente verleden als door de bemonste
ringen van de WMZ - al wel een aantal
gegevens over de kwaliteit van het
zwemwater heeft, is het volgens ir
Slump al mogelijk ook dit seizoen iets
aan de voorlichting te doen.
Bij het komende programma zijn op de
vijfenveertig punten een totaal van
ongeveer vijfhonderd monsters ge
nland. Gespreid over de maanden juni,
juli en augustus betekent dit. dat er
ongeveer om de tien dagen watermon
sters zullen worden genomen. Het gaat
voorlopig om een bacteriologisch on
derzoek. waarbij in elk monster de
gehalten aan colibacterien worden be
paald. Ir Slump spreekt van 'een vrij
intensief onderzoek: naar de indruk is
het mogelijk, dat na de nauwkeurige
en uitgebreide metingen van het ko
mende seizoen in 1977 bijvoorbeeld
meteen onderzoek van kleiner omvang
zou kunnen worden volstaan. In
zwemwater, waar druk gebruikt wordt
gemaakt, zullen meer monsters worden
genomen dan in andere wateren.
W,
fiantlipx
Meetpunten
Langs de Zeeuwse stranden - een van
de belangrijkste zwemgebieden - zal
óf door de WMZ óf door rijkswater
staat - worden gemeten bij Cadzand-
3 ad, Nieuwvliet, Breskens, N'olle-
strand en badstrand Vlissïngen, Dis
hoek, Zoutelande, Westakapelle bad
strand, Domburg Weststrand, Vrou
wenpolder, Westerschouwen (de
Punt), Vuurtoren Haamstede, Scharen-
dijke.
Voor het Veerse Meer komen meetpun
ten hij Vrouwenpolder, Schotsman-
Ruiterplaat, De Piet, ten zuiden van
Veere. het strand bij Katsveer. In het
Grevelingenbekken zijn de meetpun
ten gesitueerd bij Schrendijke, Brou
wershaven. Bruinisse en de Plaat van
Oude Tonge. Langs de Westersehelde
gaat het om monsters bij Hoofd
plaat, Griete, Knuitershoek, Krevers-
hille, Baaihoek-Kmispolaer, de Zim-
mermanpolder. Waarde-West, Bieze-
linge Ham. Baarland, EUewoutsdijk,
Borssele en Ritthem. Langs de Ooster-
schelde worden watermonsters geno
men bij Yerseke. Oostdijk. Gorishoek,
Ouwerkerk. Zierikzee (Borrendamme).
terwijl een apart soort onderzoek
wordt geconcentreerd in het gebied
Schelphoek-Hammen om na te gaan in
hoeverre de nieuwe lozing van afvalwa
ter van Westerschouwen van invloed is
op de stranden. Verder zijn meetpun
ten in het Mastgat iBiuinisse en Sta
ven! sse) en in de Krabbe kreek (St. An-
naland en St. Philipsland).
c hebben het voorstel met de bij
behorende vragenlijst uitvoerig beke
ken en daarbij was onze eerste indruk
dat het besluit van gedeputeerden be
grijpelijk was. Maar bij het uitspreken
van een dergelijk oordeel moet men
tegenover zichzelf eerlijk zijn: hoe
komt men tot een dergelijke rtegatic-ve
uitspraak? We willen niet verhelen dat
een omstandige vragenlijst als door de
deskundigen van de commissie Is op
gesteld op ons nogal Irriterend werkt
Ónze ervaring ln dit opzicht 1? dat we
niet de enigen zijn: 'Waar is dat voor
nodig?' bleek een stereotype reactie als
we de stukken aan anderen Heten zien.
Op zichzelf zou dat een reden tot enig
onderzoek kunnen zijn: waarom wekt
een enquéte-formuher irritatie op? Is
het de onbewuste afleeer om informatie
te geven, waarvan men meent dat
niemand er verder
mee heeft te ma
ken? Ligt de oor
zaak wellicht bij de
belastingdienst, de
instelling die ln Ne
derland het impopulair;!/- vragenfor
mulier de wereld instuurt? In ieder ge
val heeft het te maken met twijfel aan
het nut: wie een dergelijke uitgebreide
vragenlijst krijgt voorgelegd, rneent
zijn tijd wel beter te kunnen gebruiken.
Een serieuze behandeling van het for
mulier kost Inderdaad tijd: Is het die
tijd waard? We erkennen dat al deze
overwegingen ons door het hoofd
speelden toen we het pakket vragen
van de commissie bestuur-bestuurden
doorkeken. En we moesten denken aan
het grapje dat een Zeeuws beleidsamb
tenaar in het verleden wel eens maak
te: 'Sociologen? Dat zijn mensen die
vragen: leven uw ouders nog. zo Ja
waarom?'
Toch is het onjuist om op grond van
deze weinig rationele bedenkingen
'nee' tegen een onderzoek als dit te
zeggen. Indien deze emoties eveneens
een rol hebben gespeeld tijdens de be
sluitvorming van gedeputeerde staten,
dan lijkt ons dat onjuist. Er zijn dan
ook redenen te over voor het college
om zijn beslissing te heroverwegen: de
hier gevraagde enquête kan namelijk
van groot nut zijn. nuttig voor Zeeland,
in het bijzonder voor de relatie
bestuur-bestuurden. eveneens belang
rijk voor het inzicht in deze verhouding
in het algemeen. Bij soortgelijke on
derzoekingen ln en om het Haagse
Binnenhof zijn in de afgelopen jaren
frappante gegevens naar bulten geko
men. die zeker van invloed waren op
het beleid, onder andere bij de voorbe
reiding van het wetsontwerp open
baarheid van bestuur en het - nog met
ingediende - ontwerp inzake de om
budsman. Vorig Jaar is er een aardig
boek verschenen onder de titel 'Minis
ters. ambtenaren en parlementanérs in
Nederland', een bundel waarin een
aantal artikelen is samengebracht on
der meer over onderzoeken al: hier be
doeld. Gedeputeerden zouden dat boek
eens moeten aanschaffen, sterker nog;
ze zouden het ook eens moeten lezen.
Met name de beschouwing van dr.
M. P. C. M. van Schendelen onder de titel
'HetNederlandseparlementonderzocht"
is de moeite waard. Zo zet deze auteur
onder meer uiteen dat de kiezers er in
grote meerderheid van uitgaan dat
kamerleden de opvatting van hun kie
zers moeten laten prevaleren boven
hun eigen mening of die van hun partij.
Daarentegen is slechts een kleine min
derheid van de kamerleden - dertien
procent - het daarmee eens. Een ander
voorbeeld: niet meer dan twintig pro
cent van de kiezers meent dat contact
met een kamerlid nog enig effect ople
vert, Andere actiemiddelen worden
hoger gewaardeerd zoals ook de prak
tijk van schippers, boeren en vrachtau
tochauffeurs heeft onderstreept. Uit al
lerlei gegevens, die de laatste jaren bij
enquêtes naar voren kwamen, blijkt dat
de relatie tussen kiezers en gekozenen
specifiekespanningenkentiHoezitdatin
Zeeland?
Er
ir is reden om dat eens uit te zoe
ken, vooral in deze provtnncie waar
deltazaken, industrialisatie, planologi
sche maatregelen. Baalhoek en wat al
niet meer mogelijk van grote invloed
zijn op de verhouding bestuur-
bestuurden. De commissie wil dat we
ten en acht het onjuist om deze dingen
met de natte vinger te laten onderzoe
ken. Terecht. Gedeputeerden zullen er
goed aan doen nun natte vingers te
drogen opdat langs wetenschappe-
lijk-verantwoorde weg de hier aan de
orde zijnde zaken kunnen worden op
gespoord. Bovendien: waarom niet de
staten zelf over dit onderzoek geraad
pleegd? De relatie bestuur-bestuurden
gaat deze gekozenen in de eerste
plaats aan
