Glasvezelkabel wordt
nieuw transportmiddel
voor beeld en geluid
de postgiro
Panda en de vreemde slaap
Asterix en de 'Grote Oversteek'
r v
IEDER ITALIAANS POSTKANTOOR
GEEFT ZONDER KOSTEN VOOR UW
GIROBETAALKAART50 000URE
V
da's makkelijk, ook in Italië
radio
EVEN PU
ZZELEN
20
so
VR'JDAG 9 APRIL 1976
HASTINGS - In een demonstratie
ruimte in Hastings in Zuid-Engeland
stonden dezer dagen elektronikades-
kundigen en politici naar acht tv-
tocstellcn te kijken, nauwlettend
speurend naar mogelijke verschillen
in de kwaliteit van de beelden, maar
ze zagen geen verschillen. Het werd
ervaren als iets vanzelfsprekends.
Hoewel er toch iets unieks aan de
hand was. Op enkele van de toestellen
werd het beeld niet aangevoerd via
het gebruikelijke koperen kabeltje
van de huisantenne of van de aanslui
ting op de gemeenschappelijke
antenne-inrichting, maar via een ka
bel van glas. Daarmee werd een we
reldprimeur een feit, die de interna
tionale wereld van de elektronika
eerst in de jaren negentig voor moge
lijk had gehouden.
Tot dusver is het gebruikelijk dat in
formatie via koperen geleiders wordt
gevoerd in de vorm van elektrische
energie. Dat is het geval in telefoon
netten en netten voor kabeltelevisie-
en radio. Aan het begin van de kabel,
de koperdraad, wordt beeld en geluid
omgezet in elektriciteit, de elektriciteit
gaat door de kabel, en aan het eind
van de kabel wordt die spanning weer
omgevormd tot beeld en geluid.
Bij een glasvezelkabel wordt aan het
begin van die kabel beeld en geluid
niet omgezet in elektriciteit maar in
licht. De lichtstraal kan niet door de
glazen buis naar buiten. Ze reflecteert
steeds weer tegen de buitenwand, on
geveer zoals bij een laag staande zon
de zonnestralen weerkaatsen op een
wateroppervlak. Aan het eind van de
glaskabel worden de lichtsignalen weer
omgevormd in beeld en geluid. Het is
een technische evolutie, die in de toe
komst van de telecommunicatie en het
•massamediabeleid een grote rol kan
gaan spelen.
Goedkoper
Glas, dat van zand wordt gemaakt,
is vele malen goedkoper dan koper. De
voorraad zand is bovendien eindeloos,
die van koper niet. Een glasvezelkabel
is ijzingwekkend dun. De diameter is
slechts cénlicnde millimeter. De ka
bels, die bij de gebruikelijke kabel
netten van verspreiding van televisie
en radio de huizen worden binnenge
voerd, de zogenaamde coax-12 kabels,
zijn 1 mm dik. Daar zitten, naar de
meest geavanceerde stand van de
techniek, maximaal twaalf program
makanalen in.
Theoretisch kunnen die twaalf pro
gramma's ook gelijktijdig door de
glasvezeldraad van 0,1 mm. Technisch
is dat echter nog niet mogelijk. In Has
tings gaat door elke glasvezelkabel
slechts één stroom lichtsignalen (één
programma). Maar twaalf kabeltjes
samen ten behoeve van twaalf pro
gramma's, leveren dan desondanks
niet meer op dan een glasvezelbundel
van 1,2 mm doorsnee Met een be
schermende plasticlaag eromheen ls
dat een kabel ter dikte van een pot
lood. Een coaxkabel heeft de dikte van
een mannenduim.
Verder gaand: vijfduizend glasve
zeldraadjes nemen dezelfde ruimte in
als n 2-kanaals coaxkabel. Vijfduizend
coax-12 kabels samen hebben een
diameter van een halve meter.
Het is futurologie, maar als het ooit
zo ver zou komen dat er ergens ter we
reld een kabelnet zou worden inge
richt. dat vijfduizend programmakana
len zou mogen aanbieden, dan hoeft er
bij gebruikmaking van glasvezel in de
woningen slechts een kabeltje ter dikte
van een potlood te worden getrokken,
en bij gebruikmaking van koperdraad
een kabel ter dikte van een stortkoker
De glasvezelkabel, die in Hastings in
gebruik is genomen, is ontwikkeld
door Rediffusion, een concern dat o.a
tv-toestelien maakt, kabels ontwikkelt,
kabelnetten en commerciële lokale
kabelomroepen exploiteert, grammo
foonplaten produceert enz. Het kabel
net, dat in Hastings ligt, en waarop
30.000 woningen zijn aangesloten, be
hoort toe aan een van de werkmaat
schappijen van Rediffusion.
Het is een traditioneel aftaknet. De
vier tv-programma's, die de centrale
antenne distribueert, gaan in het
hoofdnet gelijktijdig door dezelfde ko
perdraad. Per groep woningen takt de
centrale kabel af
Over een lengte van anderhalve ki
lometer is in het hoofdnet naast de ko
peren kabel, waarin de vier program
ma's worden getransporteerd, een lei
ding aangelegd met daarin twee glas
vezeldraden. Ze doubleren het over
brengen van de tv-programma's van
BBC 1 en van Souther TV, een com-
merciEle tv-omroep.
Storing
Mocht er een storing zitten op de
glasvezcldraden of de beeldomvor
mers, dan ontvangt de kijker zijn
beeld automatisch via de gewone ko
perdraad. Met de anderhalve kilome
ter wil Reduffïsion de wereld aanto
nen dat glasvezelkabel geen laborato-
riumprodukt meer is. Dal voor storin-
ballad.-n 14M» Ornrt^porkest *?5X#
Zoeklicht op N<-d<-riand 'eg nieuw»
(16.00 Nwsi 16.30 Kijk op het buiten
land VPRO 17 00 Welingelichte krin
gen rechtstreeks debatprog: SYM
BIOSE 17.46 Gesprek NOB 17.55 Me-
dedellngen VPRO 18 00 Nws 18 11
Embargo <P P 18 20 18 30 Ultz van de
ARPi NOS 20 00 Nws 20 00 «St-
NOS-Kulluur klaulcki muziek 22.30
G8mmn van Alpha en Beta nieuws uit
de wereld van wetenschap en techno
logie 23 00 Met het oog op morgen
123 05 Aktualltelten-over/l'h( 23 20
Den Haag vandaag) 23 55-24 00 Nw.\
,ATERDAG
TROS 7.00 Nw» 7 1] Ochtendgymnas
tiek 7.20 Kom er maar n\ uit 18OO
Nws 8 11-8 30 Aktua. 0 35 40 Water-
standeni 10.00 Tl-m-om. II 30 Aktua-
sportcafe 111.00 Nw.vi 11.30 Hartje
Amsterdam, overh'-ldxvoorl
gen niet hoeft te worden gevreesd. Dat
de beeldkwaliteit dezelfde is als bij
overbrenging per koperdraad. Kort
om, dat de glasvezelkabel thans een
gewoon produkt ïs.
Het is een verstrekkend, maar toch
nog eerste begin. Vooralsnog is voor
elk programma zoals gezegd, een
aparte glasvezeldraad nodig Boven
dien kan de glasvezeldraad alleen nog
maar gebruikt worden voor punt-
puntrverbindingen. Het is technisch
nog niet mogelijk glasvezelkabels af te
takken. De glasvezelkabel in Hastings
is dan ook een stuk van de hoofdkabel.
Vanaf de aftakpunten, waar de licht-
signalen worden omgevormd in beeld
en geluid, lopen koperen draden naar
de woningen.
Omdat het nog niet mogelijk is een
hoofdglasvezelkabel af te takken tot
aan de aan te sluiten woningen, is
spoedige ingebruikneming van het
glasvezelsysteem in telefoonnetten
niet te verwachten. De glasvezel is wel
interessant voor de hoofdkabels van
centrale antenne-inrichtingen. Ze ver
groten de programmacapaciteit van
deze centrale antenne-inrichtingen
vele malen boven de maximumcapaci
teit van kabelnetten, die met koper
draadsystemen werken.
Theoretisch
Voor Nederland is die meerdere ca
paciteit alleen theoretisch interes
sant. Regering en kamer vinden een
aanbod van maximaal twaalf pro
gramma's voldoende en ze mogen bo
vendien niet commercieel worden ge
ëxploiteerd. In Engeland ligt dat an
ders. Daar is commerciële omroep wel
toegestaan. Kabelnetten mogen echter
NOS-NOT
10.45-11.35 Schooltelevisie
TELEAC
18.15 Sociale verz. (4)
NOS
18.45 Kortweg
18.55 Journaal
KRO
19.05 De van Speyk- Show
21.35 Journaal
21.50 Interv. met de Min. Pres.
22.00 Father Brown
IKON
22 50 Een laat uur theologie
23.35 Journaal
NOS
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Toppop Hitparade
20.00 Journaal
20.25 De Mounties Show
21.25 De Gebr. Hammond
22.15 Telev. Magazine
23.00 Sportpanorama
23.30 Journaal
15.30 Dierenserie.
16.20-17.10 Pinnochio, jeugdserie
18.00 Kleuterfilm.
18.15 Open school.
18.45 Culturele agenda.
19.10 Sportportret.
19.40 Mededelingen en weerbericht.
19.45 Joum.
20.15 De Flintstones, tekenfilm.
20.40 City Lights, speelfilm.
22.10 R.K. uitz.
22.40 Gesprek.
23.30-23.40 Journaal.
BELGIE FRANS
17.15 L'ile mysterieuse, jeugdfeuilleton.18.10 Kinderpr.
18.30 Kunstmagazine. 19.00 Relgieus sociaal progr. 19 30
Regionaal nieuws. 19.40 Weerbericht. 19.45 Joum. 20.15
Actueel documentair progr. 21.30 Nature morte. speel
film. 23.10 Journaal.
FRANKRIJK-RIJSEL
12 15 Réponse a tout. 12.30 Midi première. 12.57-13.35
Journaal. 18.15 Op het goede uur. 18.45 Kinderpro
gramma. 19.20 Reg. act. 19.40 Voor de vrouw. 19.47 Ver
tel eens. 20.00 Journaal. 20.30 Seul le poison rouge est au
courant, spel van Jean Barbier en Dominique Nohain.
22.30 Concert. Daarna het. nieuws
Door het oog van de naald: tu ee glas
vezelkabels. van elk één tiende milli
meter dik
niet meer dan vier programma's dis
tribueren. Daarop is ook de soort ko
perkabel, die in Engeland wordt ge
bruikt. op afgestemd.
Een regeringscommissie bestudeert
opheffing van het programmamaxi
mum. Komt die opheffing er door. dan
gaat in Engeland, naar men verwacht,
een grote markt open voor de glasve
zelkabel. Rediffusion heeft zelf ervaren
dat de exploitatie van lokale kabel-
tv-omroepen commercieel niet lucra
tief is. Het bedrijf heeft zijn commercile
station in Brighton weer gesloten.
Maar glasvezel, ingebracht ln een ster-
netsysteem, waarbij elke abonnee een
rechtstreekse verbinding heeft met net
programmadistribuerende sterpunt.
maakt, zo hoopt men. de commerciële
exploitatie mogelijk van lokale of lan
delijke. beeldkranten: van tv-
filmotheken. enz.
Om deze reden is de in gebruikne
ming van anderhalve kilometer glasve
zelkabel in een plaatselijk Engels ka
belnet niet alleen een technisch keer
punt. maar kan de ingebruikneming
van dat stukje kabel ook een maat-
schappelijk draaipunt worden. De
nieuw aangeboorde telecommunica-
tieve mogelijkheden zijn uit oogmer
ken van massamediabeleid tegen te
houden. Maar zoals bijvoorbeeld zelfs
Zuld-Afrika uiteindelijk niet langer de
televisie heeft, kunnen weren, zal ook
beleid dat zich om maatschappelijk-
politieke redenen verzet tegen glasve
zelkabel, op den duur zijn draai moe
ten nemen, ook in Nederland, waar
staatssecretaris Van Hulten in het ka
der van de discussies over het massa
mediabeleid nog slechts enkele maan
den geleden stelde dat de glasvezelka
bel een ver toekomstbeeld zou zijn,
over de consequenties waarvan op dit
moment nog niet zou hoeven te wor
den nagedacht.
Op vertoon van uw giropas en uw paspoort kunt u met ae gratis
girobetaalkaart w b.;na eik vakant.etend geld opneme- U hoeft dus rvet voor
elke uitgave een nieuwe girobetaalkaart urt te schuren Zo doet u er
lanaer mee. De gegevens daarover staan op de achterkant van de
betaalkaart Kijk er 'ns naar.
Britten niet
sportief en
televisieziek
LONDEN - Uit een onderzoek van
de Britse regering is gebleken dal
92 procent van de Britten in zijn
vrije tijd het liefst televisie kijkt.
Er zijn ook Britten die graag gas
ten ontvangen, naar de radio
luisteren of het cafébezoek als
vrijetijdsbesteding nummer een
beschouwen.
Achtendertig procent der onder
vraagden brengt zijn tijd buitens
huis het liefst in de tuin door. Het
actief sport beoefenen komt er
zeer slecht af. Acht procent wil
nog wel eens een baantje trekken
in een zwembad terwijl geen en
kele vorm van sport door meer
dan drie procent van de onder
vraagden werd aangekruist.
Daarnaast bleek dat televisiekij
ken het slikken van pillen bevor
dert. Ongeveer vijftig procent had
in de laatste zeven dagen voor het
invullen van het vragenformulier
minstens een pijnstillende pil ge
slikt.
HILVERSUM-1
VRIJDAG
12.00 (S) Lunchprogr met Hans van
Wiliigenburg <12.26 Mededelingen
12.30 Nws). 34.00 (S) Gevar. progr. met
Anne van Egmond (15.30 Nws). 16.00
(S) Jacques van Kollenburg ontvangt
op zijn Spreekuur: Willem van Hane-
gem 17.00 (Si Kinderprogr. 37.30 Nws.
37.32 (S) Echo magazine KRO: 18.30
Nws. 18.41 Marktberichten. 18.44 (S)
Zomaarstereo. 19.30 (S) Edwin, platen
en zingen: een volk van muziek. 20.00
(S) In antwoord op uw schrijven. 21.30
(S) Radio - Televisie. 22.25 Overweging.
22.30 Nws. 22.40 'Sj Goal: vanuit en
rondom de sport. 23.55-24.00 Nws.
ZATERDAG
"VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O.: progr.
voor iedereen (7.30 Nws.) 7.41-7.53 Din
gen van de dag. 8.30 Nws. 8.36-8.45
Gymn. voor de huisvrouw), 10.30 Nws.
10.33 (S) Z.I.
HILVERSUM-2
DEN HAAG - De Duitse dirigeiu rer-
dinand Leitner is benoemd tot vaste
eerste dirigent van het Residentie
orkest. Ferdinand Leitner is hiermee
de opvolger van Jean Martinon
HILVERSUM-3
VRIJDAG
12.03 (Si Hu;"., van Ocldcrrishow. met
de Nederlandstalige u<;> 10 en Kwts-
wijs. NCRV 1330 (Sl Pop-Kontakt:
Nationale tip-30 NOS 16 03 (S) De
Ritmeesters Nationale Hitparade met
de Top-30 8 03 De Vaknturebank
18 30 'Si N O 8 -maal VERONICA:
1903 <S) Veronica-op-drle aktuele
pop-informaUcfthow VPRO: 20 02 <6)
VPRO-op-drte 23 02 Radio Vnj Belfpe
0.02 Arnlgos de Muslca AVRO 3 02-
7.00 <Si Continu de nacht door
ZATERDAG
NCRV: 7.02 <Si Happy sound 7.56 Eer
lijk gezegd 8 03 (8) Pop-stauon 10 03
'Si Muziek bij de koffie <11.03 (8» Hol
lands kwartiertje 3115 <S) Strictly
Country Stylej
HILVERSUM-4
VRUDAG
12.00 (S) Uit eigen produktie viool en
piano: moderne muziek EO: 13.00 (Si
Klankspiegel: konsertgebeuren uit he
den en verleden. 14 00 Nws 34.02
Klankbord: aktu informatie en kom-
mentaar. 14.35 (Si Interreglo: Bolsward
(Fr.i. 14 45 (S) Woord der waarheid.
VPRO 15.00-17 00 <Si Muziek-op-vler.
romantiek. bombasUek en lage senti
menten.
ZATERDAG
AVRO: 7.00 Nws (.UZ 'Si Reveille 9 00
Nws 9 02 van mensen en dingen die
niet voorbij gingen 9.20 <Si Alert 9 40
(S) In de wetenschap dat 10.00 'Si
Opera van Haydn.
ADVERTENTIE
VRIJDAG
12.30 Toerismo: toeristische informa
tie overheidsvoorlichting: 12.49 Ultz.
voor de landbouw. NOS" 13 00 Nws.
NCRV: 13 11 Hier en nu. NOS: 13.30
Vonken onder de as: Nederlandse
Rapport Berenschot
in XOS-bestuur
HILVERSUM - De behandeling van
het rapport-Berenschot over de bezuin
igingen die binnen het NOS-bestel no
dig en mogelijk zijn in het bestuur van
de NOS is 14 dagen uitgesteld.
Het rapport zal volgens de laatste
stand van zaken in de openbare be
stuursvergadering van 23 april aan de
orde komen.
Van Spej'k-show
NED. 1, 19.05
Vanavond - vrijdag - presenteert
Aad van den Heuvel vanuit Studio
vier De Van Speyk-Show. De vaste
redaktie bestaande uit Fons Peters.
Ria Groeneveld, Trix Betlem en
Willem Ruis, zorgt voor interviews
en reportages, onder andere over
het Grand Guignol-theater van het
Amsterdamse echtpaar Banting en
de happening in het Amsterdamse
Paradiso over amusement in Neder
land. Voorts in De Van Speyk-
Show Gerard Cox, Frans Halsema,
Marijke Merckens, Ton Lensink: de
'Waarnemers' Lisette Lewin, Martin
van Amerongen, Pierre Huyskens
en Peter Hofstede en de Amerikaan
Al J arreau.
father Brown
NED. 1, 22.00
Vanavond ziet u via KRO-televisie
hoe father Brown (Kenneth More)
na jaren weer eens op bezoek gaat
bij Michael Smith, boer en imker, en
daar een aantel voor hem nieuwe
mensen ontmoet. Zo ontmoet hij de
zich later als detective ontpoppende
Carver, de nouveau-nche-familie
Bankes met zoon John en Lord en
Lady Pulman. Uit gesprekken met
deze mensen wordt hem duidelijk
dat een juwelendief. genaamd Mi
chael Moonshine, nogal wat onrust
in de streek zaait. Spannende ver
halen voor bij de thee, totdat Mi
chael Smith dood aangetroffen
wordt en 't er alle schijn van heeft
dat hij Michael Moonshine is. Fa
ther Brown heeft zo zijn redenen
omdat niet voetstoots te geloven.
Mounties show
NED. 2, 20.25
Wat er voor merkwaardige dingen
kunnen gebeuren, als je als leraar
niet met je salaris kunt rondkomen,
laten Piet Bambergen en Renê van
Vooren zien in de Mountiesshow. In
de show zijn ze leraren op een
school die kennelijk niet al te veel
kan betalen, want er moeten bijver
diensten aan te pas komen, om het
de dames en heren die het 'onder
wijzend personeel' vormen mógelijk
te maken het hoofd boven water te
houden
Dit gebeurt in een van de vele sket
ches die ook deze zevende televi
sieshow van de Mounties weer rijk
is. Daarbij natuurlijk ook weer het
optreden van een aantal artiesten.
Uit Engeland komen 'The Pearls' en
uit eigen land Lenny Kuhr en Ben
Cramer. Verder wordt aan deze
show meegewerkt door: Annelies
Balhan. Elsa Lioni. Jaap Stobbe.
Willy Sibbelee. Ab van der Linden
en de Robert Kaesen Dancers. De
produktie is in handen van Joop
van den Ende en René van Vooren;
de regie wordt verzorgd door Robert
Kaesen. Het programma kwam tot
stand in samenwerking met Joop
van den Ende Theaterprodukties.
Gebroeders
Hammond ned. 2.21.25
In de aflevering 'Jennifers Baby' uit
de serie 'De Gebroeders Hammond'
bereiden Jennifer en Edward zich
voor op het pleegouderschap. Paul
Merroney keert terug uit Libanon.
Hij is vergezeld van de sjeik Abu
Ben Adom en hoopt dat deze geld
wil steken in de lap grond bij het
flairfreightrvliegveld. Abu blijkt
echter meer 'brood' in Clare te zien
dan in de lap grond.
Stadslichten
BRT., 20.40
De BRT zendt vanavond de speel
film 'City Lights' van Charlie Cha
plin uit. De film werd opgenomen in
1931. Een zwerver dwaalt door het
land en ontmoet plotseling een blind
bloemenverkoopstertje. Hij wordt
verliefd op het meisje dat hem voor
een welgestelde man houdt. Aan het
eind van het verhaal wordt het
meisje ziek. Om zijn vriendin te hel
pen meldt de zwerver zich als bok
ser. in de hoop wat geld te kunnen
verdienen.
48-132-roen Panda eenmaal door het
spuitmiddel in een hypnotische slaap
was gevallen, hoefde Joris zich niet
verder in te spannen. Hij gaf opdracht
om de besproeiingstanks van het vlieg
tuig te vullen met de slaapverwek
kende vloeistif en keek glimlachend
toe hoe Panda ijverig aan het werk
ging-
„Welnu, baaske". sprak hij. toen Panda
klaar was. „nu stijgt ge op en vliegt
stadwaarts. Daar kunt ge gaan
sproeien. En als uw tanks leeg zijn,
gaat ge maar naar het verre oosten
waar ge moogt landen. Mocht iemand
u middels de boordradio vragen wat ge
doet. zeg dan maar dat ge de lucht zui
vert, of zo. Doe goed uw best - en pro
beert niet om me lastig te vallen Want
ik krijg het nu even heel druk.
Met die woorden stepte hij naar de
auto en luisterde tevreden toe hoe
Panda gehoorzaam opsteeg.
„Tegen de tijd dat ik in de stad komt,
zal het makkertje klaar zijn met zijn
verstuiving", .revelde hij. „En dan kan
ik ongestoord enkele banken gaan be
zoek en om te inkasseren. Want dan
sleept iedereen..."
r-
10
D
ïT
1"*
17
j i
a
21
2b
J
èe
:r-
Si
si
34.I
D
3i,
Horizontaal: 1 vaartuig, 5 dorpje in
Overijssel; 9 vogel; 10 danksoor, 11 mei
teer instrijken. 13 noodsein; 15 voor
malige voetbalclub; 16 meisjesnaam:
17 snelle loop; 18 plaats in N-Holland;
20 speelgoed; 23 sluis; 26 paling; 27
sevhaakterm: 28 vroegefe heerser; 31
tijdperk. 33 meisjesnaam; 34 kort ogen
blik: 35 appel: 36 veeziekte.
Verticaal: 1 geestelijke; bijvebelse fi
guur 3 vlaktemaat; 4 lastbrief: 5 tijd
perk; 6 meisjesnaam; 7 drielroon; 8
wijglas; 12 plaats in Gederland; 14
meisjesnaam; 19 zweep; 20 bosgod; 21
stapel; 22 lansier 23 visje; 24 voorzet-
sel; 25 oogziekte; 29 groet; 30 knaag
dier: 32 hert.
