PROVINCIALE ZEEUWSE COULANT
NEDERLAND WIJST
TWEE RUSSEN UIT
Rechtstreekse Europese
verkiezingen in 1978
„Concurrentie Terneuzen-Gent niet
uitspelen over de rug binnenschippers"
MINI KRANT
Spionnage 'gevechtsvliegtuig9
en lucht- en ruimtevaart:
Rijnoeverstaten
akkoord over
ontwerpverdrag
Ü2S
Zie pagina 28
De termijnen in
zuidelijk Mrika
REGERINGSLEIDERS BESLUITEN IN LUXEMBURG:
NOS-journaal
zonder weer
kaarten: 1 april
De leeuwen
zp weer los
pag. 2
219© jaargang no. 79
Vrijdag 2 april 1976
DEN HAAG De Nederlandse regering heeft donderdagmiddag de Russische ambassadeur in Den
Haag A. I. Romanov te verstaan gegeven, dat twee in Nederland wonende Russen ons land moeten
verlaten. De beide Sowjet-burgers, G. M. Burmis trov en V. T. Khlystov zouden zich schuldig heb
ben gemaakt aan spionage-activiteiten. Hun doel was, volgens een door het ministerie van buiten
landse zaken uitgegeven communiqué, geheime ge gevens in bezit te krijgen over 'een gevechtsvlieg
tuig' zeer waarschijnlijk de F 16 en over „het gebruik van elektronica in de lucht- en ruimte
vaart, vooral bestemd voor militair edoeleinden". De twee Russen zullen op korte termijn naar
hun land terugkeren. Er was donderdagavond nog geen officieel commentaar van de Russische
ambassade beschikbaar.
„Hoofddader" is Burmistrov.
van de Russische handelsmissie
Amsterdam. Burmistrov is er belast
met de belantrenbehai-tiging van
Russicshe bedrijl' V.O. Avia-export, dat
zich bezighoud tmet alles wat met
luchtvaart te maken heeft. Burmi
strov zou. geassisteerd door Khlystov,
getracht hebben tegen betaling
zijn gegevens te komen.
Khlystov, ontwikkelde zelfstandig in
lichtingenactiviteiten. Volgens de
dedeling van het ministerie „hield hij
zich met name bezig met vergaren
van vertrouwelijke informaties'.
Kreekraksluizen
De Kreekraksluizen zullen nog
beter functioneren als de Ooster-
schelde is afgesloten, is de me
ning van veel binnenschippers
(pagina 2):
Vrouw en Europa
De rechtstreekse verkiezingen
voor het Europese parlement in
1978 zijn van groot belang. Een
conclusie, gisteren op de studie
dag over Europa van de Zeeuwse
vrouwenraad (pagina 7);
Gekoelde melk
De Zeeuwse mellcslijters kunnen
zonder moeite volgens de nieuwe
eisen van het produktschap voor
melk gekoelde melk aan de huis
vrouw leveren (pagina 7).
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 6, 7 en 9.
Nieuws uit Binnen- en bui
tenland op de pagina's 3 en
17.
Opinie en achtergrond op
pagina 4.
Sport op de pagina's 19, 20
en 21.
Radio en televisie op pagina
23.
Financieel nieuws op pagina
25.
Het is niet bekend of ook Nederlan
ders zijn aangehouden wegens moge
lijke betrokkenheid in deze affaire.
Bij het ministerie van buitenlandse
zaken Icon niet meer worden verklaard
dan dat de Russische amb;
deur „zeer tot leedwezen van de Ne
derlandse regering" is meegedeeld dat
de beide Russen worden „verzocht
Nederland te verlaten". Khlystov. di
recteur van de sinds 1973 in Hilver
sum gevestigde Nederlands-Russische
firma Elorg. zou ook zelfstandig heb
ben geopereerd. „Hij hield zich vooral
bezig met het vergaren van vertrou
welijke informaties", aldus het
muniqué van het ministerie van bui
tenlandse zaken.
Elorg in Hilversum is een dochter
van de Moskouse V-O Elektronorg-
technika. Elorg verhuurt in Hilversum
computertijd aan bedrijven die van de
Sowjet-computers gebruik willen ma
ken.
Het bedrijf rendeert niet al te best.
maar het moederbedrijf in Rusland
wilde het uit prestigeoverwegingen
VS WEIGEREN
ASIEL AAN
FILIPPIJNSE
EX-PRESIDENT
WASHINGTON (UPI) De Ver
enigde Staten hebben donderdag
geen politiek asiel willen verlenen
aan ex-president Macapaga! van
de Filippijnen, die had gezegd dat
hij gevaar liep in strijd met c!3
wet door de regering van presi
dent Ferdinand E. Marcos te
worden aangehouden.
Een woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in
Washington zei dat ex-president
Macapagal donderdagmorgen had
aangebeld aan de woning van de
Amerikaanse ambassadeur in Ma
nilla, William Sullivan. Sullivan
vertoeft voor overleg in Washing
ton, maar zijn vrouw verwittigde
ainbassadefunctionarissen, die
vernamen dat Macapagal had be
sloten asiel te vragen, 'liever dan
de kans te lopen door een autori
tair bewind in strijd met de wet
aangehouden te worden'.
De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenland
se zaken, Robert Funseth, zei:
„Wij zijn in het algemeen ge
woon, geen politiek asiel te verle
nen aan burgers van een ander
land op hun eigen grondgebied.
Aangezien het er niet op leek dat
Macapagals leven en veiligheid in
gevaar waren, wasa er geen
grond hem onder dwingende om
standigheden asiel te geven". Na
tien uur verliet de ex-president
de residentie van de ambassa
deur. Het ministerie in Washing
ton weet niet wat er daarna van
hem geworden is.
niet opheffen. Door het vervullen van
,jiandels-technische opdrachten" pro
beerde Elorg quitte te spelen, waarbij
het vooral optrad als handelsagent
schap van andere Russische instellin
gen. Bij Elorg werken naar schatting
30 mensen, zowel Russen als Neder
landers. Die laatsten, houden zich be
zig met het computercentrum en
staan in principe boven elke verden
king-
Het is niet de eerste keer dat
Nederland Sovvjet-onderdanen over de
grens zet. In 1970 raakten Boris Ne-
trebski, de persattaché van de Russi
sche ambassade, en een tweede Russi
sche diplomaat, V. S. Sharotov, in de
omgeving van Haarlemmermeer met
hun auto te water. De politie ontdekte
naderhand in de wagen een landkaart,
waarop militaire installaties in Neder
land waren bijgetekend. Op 6 mei dat
Jaar werden de beide diplomaten offi
cieel uitgewezen.
Vorig jaar augustus kreeg de mili
taire attaché van de Russische ambas
sade, A. Kisselev, het- verzoek Neder
land te verlaten. Minister Van der
Stoel (buitenlandse zaken) verklaarde
later in de Tweede Kamer dat Kisse
lev niet officieel was uitgewezen. Er
waren „in een aantal gevallen aanmer
kingen op zijn gedrag", die hebben
geleid tot een Nederlands verzoek om
je vertrekken.
Het is duidelijk dat de Nederlandse
regering deze nieuwe affaire uiterst
omzichtig behandelt. In kringen van
het ministerie van buitenlandse zaken
wijst men op het .delicate karakter'
ervan, gelet op liet streven naar ont
spanning tussen Oost en West.
LUXEMBURG: De EEG-bewinds-
lieden lieten zich gisteren vóór
officiële lunch in het Luxem-
vereeuwigen. Nausl groothertog
Jan v.l.n.r.: Gaston Thorn
(Luxemburg), Harold Wolson
burgse groothertogelijk paleis James Callaghan (Groot-Brittan-
nië). Max van der Stoel (Neder
land). Mariano Rumor (Italië) en
Renaai van Elslande België
(Van onze correspondent)
LUXEMBURG Op vier aaneensluitende dagen in mei-juni 1978
zullen in de negen landen van de Europese Gemeenschap directe
verkiezingen voor het Europese parlement worden gehouden. Dat
is het belangrijkste resultaat van de eerste dag van de Europese
Raad van Regeringsleiders in Luxemburg, die door premier Den
Uyl werd gekenschetst als 'de raad van de beste humeuren'.
Over het moeilijke politieke vraag
stuk van de verdeling van de parle:
mentszetels over de afgevaardigden
van de negen lidstaten van de EEG,
(Van onze correspondent).
PARIJS De bewindslieden
van de vijf Rijnoeverstaten, in
de Franse hoofdstad bijeen, heb
ben donderdagavond overeen
stemming bereikt over het che
misch ontwerp-verdrag inzake
de Rijn. Het zal voor de zomer
van dit jaar getekend worden.
De conventie moet binnen an
derhalf jaar haar beslag krijgen.
Binnen dit verdrag, dat-, door de
regeringen en de parlementen nog
moet worden goedgekeurd, zal het
en tegen t
mogelijk worden de vervuiling
Rijn, waarvan Nederland,
de monding, de meeste
dervindt. te verminderen
gaan.
Staatssecretaris Brinkhorst, spre
kend namens de Nederlandse delega
tie, die mede uit minister Westerterp
(verkeer en waterstaat,) en minister
Vorrink (milieuhygiëne) bestond,
maakte di: donderdagavond laai in
Parijs bekend. Tevens kondigde hij
aan. dat de bevoegdheden van de In
ternationale Rijncommissie, die uit
ambtelijke vertegenwoordigers van
Nederland, West-Duitsland. Frankrijk.
Zwitserland en Luxemburg bestaat.
(Zie slot pag. 3 kol. 1
werd nog geen overeenstemming be
reikt. Maar die begint zich wél af te
tekenen, zei premier Den Uyl donder
dagavond. Het besluit, de verkiezingen
van donderdag tot en met zondaga
vond op een nader te bepalen datum
te houden, noemde minister Van der
Stoel 'politiek en psychologisch essen
tieel'.
Het voorste], dat een compromis
mogelijk maakt, is afkomstig van de
Franse president Giscard d"Estaing.
Het gaat uit van handhaving van het
aantal zetels in het huidige Europese
parlement (198, waarvan veertien
voor Nederland). Nederland was tot
nu toe met de Belgen, Luxemburgers
en Westduitsers voorstander van het
voorstel-Patijn (van het Europees par
lement), dat voorzag in uitbreiding
van het aantal zetels. De grote EEG-
landen willen een grotere vertegen
woordiging in het parlement dan nu
het geval is.
Van der Stoel noemde het essenti
eel dat in 't Nederlandse aandeel in
de zetels van het Europees parlement
geen duidelijke verslechtering op
treedt, en dat alle landen meedoen
aan de verkiezingen en niet alsnog
besluiten htm afgevaardigden aan te
wijzen- Deze uitspraak duidt erop dat
het nog niet helemaal vaststaat dat in
alle landen verkiezingen zullen wor
den gehouden, afhankelijk van het
besluit over de zetelverdeling. De
meeste regeringsleiders betoonden, de
een enthousiaster dan de ander, hun
instemming met het compromisvoor
stel van de Franse president. Alleen
de Italiaanse premier Moro stelde
zich nogal negatief op-
De besluiten van de Europese Raad
over de verkiezingen zullen worden
neergelegd in een conventie.
Werfe/oosheid
De raad besloot ook in een verkla
ring vast te stellen, dat een omvang
rijke werkloosheid in de Gemeen
schap volgens berekeningen 3 pro
cent in 1980 „geen aanvaardbaar
perspectief' is. De Europese Commis
sie krijgt opdracht voorstellen te
doen ter bestrijding van de werkloos
heid. Deze voorstellen zullen aan de
orde komen op een voor de zomer te
houden conferentie van werkgevers-,
werknemersorganisaties en de minis-
Zie slot pagina 3 kolom 4)
HILVERSUM Aan het einde
van het NOS-journaal van acht
uur werd gisteravond het weerbe
richt voorgelezen met de medede
ling dat het dit keer zonder weer-
kaartjes zou gaan.
Een grappenmaker had vlak
voor acht uur de NOS opgebeld
en zich uitgegeven als KNMI-man
met de mededeling dat de w eer-
kaartjes die op de ampex waren
gestuurd, bij vergissing weer
kaart j es van de vorige week zou
den zijn. Zonder het KNMI :e
vragen besloot men daarom geen
weerkaart)es te tonen.
Toen na het nieuws het KNMI
bij de NOS informeerde naar de
oorzaak van het uitvallen van de
weerkaartjes, kwam aan het licht
dat er iemand voor een aprilgrap
had
TERNEUZENSE SCHIPPERS BOOS OVER UITSPRAKEN VAN STAATSSECRETARIS VAN HULTEN
HUIDIGE TARIEVEN
IN FEITE NOG TE LAAG
TERNEUZEN - Staatssecretaris Van
Huiten van verkeer van waterstaat
heeft zich de woede van een groot
aantal binnenschippers op de hals ge
haald. door deze week te verklaren
dat Terneuzen als opslaghaven voor
de binnenvaart verloren dreigt te
gaan als scliippers en verladers geen
overeenstemming bereiken over de
bodemtarieven en de evenredige
vrachtverdeling. De staatssecretaris
zei in een vergadering van de kamer
commissie voor verkeer en waterstaat
dat er nu al volop verladers uitwijken
naar havens als Gent, Antwerpen en
Duinkerken.
Achergrond van zijn zorgen zijn: het
prijsverschil van tussen de 15 eci 20
procent tussen Terneuzen en Gent,
ontstaan na de recente schippersac-
ties. De Belgische bodemtarieven kwa
men toen zo laag te liggen, dat de
Vereniging "Havetibelangen' m Ter-
neuzen ging vrezen voor de toekomst
van deze haven. Voorstellen om de
tarieven terug te draaien stuitten af
op een resoluut 'nee' van de schippers
die zijn verenigd in de Initiatiefgroep
Noord-Zuidverkeer. De recente opmer
kingen van staatssecretaris Van Hul
sten zijn hard aangekomen in Terneu-
zense schipperskringen, a! blijven de
schippers van mening dat er niet mag
worden gesleuteld aan de tarieven.
Eén van hen, de heer J. Ooms: „Wi.i
staan op het standpunt, dat je de
huidige problemen niet mag afwente
len op de ruggen van de binnenschip
pers. Laten we de verladers maar met
hun Gentse collega's gaan praten. En
laten we daarnaast niet vergeten, dat
de Nederlandse spoorwegen 192 mil
joen subsidie krijgen en dat ook het
vrachtverkeer wordt gesteund".
Overtrokken
De schippers geloven dat de angst van
de staatssecretaris voor de positie
win de Terneuzense haven schrome
lijk overtrokken is. De heer M, Pols:
„De economische situatie is over het
algemeen niet zo rooskleurig, dat
merk je natuurlijk ook in onze sector.
Als we de tarieven laten zakken, zoals
is voorgesteld, varen we zoetjesaan
onder de kostprijs".
Hij en zijn collega's wijzen erop, dat
ook dat laatste desastreus kan zijn voor
de toekomst van de Terneuzense ha
ven. .Als we het niet meer kunnen
bolwerken komt dat Terneuzen na
tuurlijk niet ten goede. Daar had
meneer Van Hulten eens aan moeten
denken". Binnen Terneuzense haven
kringen circuleert de schatting dat ae
haven sinds het geharrewar over de
tarieven 1.5 miljoen ton aan lading
aan concurrenten ïs kwijtgeraakt.
Ooms betwijfelt dat sterk. ..Ook
voor de blokkade lagen de kranen
hier wekenlang stil. Van Hulten be
weert dan wel, dat er wordt uitgewe
ken naar Gent, Antwerpen en Duinker
ken, maar als ik de zeevaartstatistiek
zie, blijkt dat er in januari in Gent
257 zeeschepen zijn binnengekomen,
terwijl het gemiddelde vorig jaar op
283 lag. Dat zegt toch wei iets over
de situatie". Hij vindt het verder
opmerkelijk dat de verladers nog
steeds vrachten aanbieden op het
bord van Terneuzense scnippers-
beurs. „Dat zouden ze toch niet zo
gauw doen, als we te duur waren.
Dan zochten ze heus wel naar een
andere oplossing".
Duurder
De schippers beweren dat er tarieven
die nu via Noord-Zuidverkeer worden
berekend in feite nog aan de lage
kant zijn. J. Bootsgezel rekent voor.
dat een bureau indertijd heeft uitgere
kend dat er 30 tot 32 procent bij
moest om enigszins rendabel te kun
nen werken. De schippers zagen de
tarieven voor binnenlandse vrachten
met slechts 12 procent stijgen, terwijl,
ze wel met een forse onkostenpost'
zitten. Bootsgezel: „Een ton gasolie
kost nu 263- Dat was twee jaar
geleden terug no 80.- als je een urn-
op de werf ligt betaal je 30.- tot
35.-. Vroeger werd er 20.- berekend.
Ook de kosten van de verzekering
gingen flink omhoog". Een doom in
het oog van veel schippers is het ook
feit dat Nederlandse particuliere
schippers. Frankrijk niet binnen mo
gen varen met een onbevrach: schip.
Ze kunnen derhalve alleen aan het
exportverkeer deelnemen, wanneer
hun schepen leeg zijn na een import-
transport. Omgekeerd vinden de Fran
sen geen enkele belemmering op hun
weg als ze ons land binnenvaren. De
'Algemene Schippersvereniging'
(a.s.v.) heeft in januari bij staatsse
cretaris Van Hulten tegen deze rege-
ling_ geprotesteerd. Resultaat le
verde dat niet op. Gevraagd
naar de toekomst tor.en de meeste
schippers zich pessimistisch". Een ver
betering zit er voorlopig niet in", zegt
Ooms. Hij herinnert, eraan, dat de
zomer voor de meeste schippers altijd
al een slappe periode is geweest. Het
werk concentreert zich in een deel
van voor- en najaar. Conflicten met
verladers zijn er nog niet geweest.
Ooms: Xe proberen het netjes op te
lossen, maar ais de prijs ter sprake
komt sta je tegenover elkaar".
•MA/
De situatie in zuidelijk
Afrika begint er mot do
eenmalige Britse
rrimmiger utt tc jaen.
eelde dear week de
frikaanse regering
S* 13 mee dat zij haar defensie-
inspanning m<-, veertig
procent gaat verhogen 'met het ook
op de politieke ontwikkelingen in
buurlanden.' Rhode.werd met met
name genoemd, maar vermoedelijk re
kent daar premier Ian Smith vast op
hulp van de Zuldafrikaanse regering
zodra de toestand in zijn land verder
verslechtert. Of die hulp inderdaad zal
worden verleend? Het Bntso zondag»
blad The Observer noemde dat deze
week 'een illusie': het zette uiteen dat
de ervaringen van de regering-Vonster
in Angola niet zodanig zijn dat ze zon
der meer tot- dezelfde stappen zal be
sluiten als het om Rhodesli.- gaat.
Evenmin voelt de regering in Kaap
stad er voor nog meer moeilijkheden
tc krijgen met de andere landen op
het Afrikaanse continent. Bovendien
heeft Vors ter met binnenlandse facto
ren te maken: binr.cn Zuid-Afnka zei1
hebben woordvoerders van zwarto be
volkingsgroepen scherpe kntiek uit-
geoefend op de interventie in Angola.
Het ziet er aan ook maar somber uit
voor de blanken in Rhodesit-, meent
de Observer.
In vele Eritse commentaren op de
ontwikkelingen in het land van Ian
Smith Is sprake van verwondering.
Men vraagt zich af hoe het ter wereld
mogelijk is dat Smith de gang van de
geschiedenis wil tegenhouden. Ruim
tien Jaar geleden is hij daar vastbera
den aan begonnen, dwars tegen aller
lei adviezen in. Hij handelde alsof Mj
een historische roeping had tc ver
vullen, maar probeerde in werkelijk
heid de wijzers van de klok vast te
pinnen op het
toen stonden. De
regering deed een
dramatisch beroep
op Smith om niet
over te gaan tot
een eenzijdige uit
roeping van de on
afhankelijkheid. maar desondanks
ging de Rhodesische premier daarmee
door. Smith wist dat de Britten niet
in staat waren hem tegen te houden,
maar hij wist eveneens dat zijn succes
op korte termijn tc eniger tijd zou
omslaan: economische moeilijkheden,
boycot, wellicht oorlog m« andere
Afrikaanse staten en mogelijk ook
burgeroorlog: He: gaat namelijk nu
een kleine vijf miljoen zwarte inwo
ners tegen ruim tweehonderdduizend
blanken. In november 1965 bracht ae
Britse premier Wilson aan het lager
huis verslag uit over zijn pogingen om
Smith te weerhouden van elk eenzij
dig optreden. Hij had een laatste te
lefoongesprek met Smith: „Ik beëin
digde het me: een bezwaard hart ik
voelde namelijk dat alle redelijkheid
was verdwenen om plaats te maken
voor onredelijke emoties, ongeacht de
consequenties voor Rhodesia voor
Afrika, ja voor de wereld." Smith
triomfeerde op de korte termijn. Het
ziet er nu naar uit dat die thans aan
het aflopen is.
In Rhodesië zelf wordt thans betoogd
dat men op alles is voorbereid: het
leger is paraat, de blanke minderheid
is tot de tanden toe gewapend en men
vreest er de toekomst niet. De vraag
is echter of een guerrilla want da:
wordt het ongetwijfeld voor Smith
en de zijnen zo aantrekkelijk is. Er
varingen elders in de wereld met
guerrillatactieken tegen een 'gewoon'
leger zijn voor de laatste categorie
weinig hoopgevend: de situatie in
Noord-Ierlana om een Europees
voorbeeld te noemen maakt dui
delijk hoe verlammend een dergelijke
strijd kan werken. Er is dan ook wei
nig reden voor Smith om de toekomst
me: vertrouwen tegemoet te zien, niet
op korte en niet op lange termijn.
Men hoef: maar naar de overige Afri
kaanse landen :e kijken om een glo
bale lijn te kunnen aangeven: van
de zevenenveertig landen van de Or
ganisatie voor Afrikaanse eenheid
zijn er slechts drie met een meerpar-
tijensysteem, alle overige hebben re
geringen van een meer of minder au
toritaire signatuur. Zou het in Rhode
sië zoveel anders worden?
T"\e veertig procent defensjeveröo-
■L' gi-ng in Zuiö-Afrika accentueer: üe
lager-situatie' van dat land: het is
alsof de wagens van de 'grote trek'
weer in een ruime kring worden ge
plaatst om vrouwen en kinderen bin
nen deze mobiele omheining te be
schermen. De vraag is nu vooral of
deze verhoogde defensie-inspanning
gepaard zal gaan met een heroriënta
tie van de Zuidafrikaanse politiek je
gens de zwarte bevolking: zal het be
leid van de gescheiden ontwikkeling
strikt worden gehandhaafd of zai ce
regering-Vorster de accenten gaan ver
leggen? Et vee! beweging in da: land-
Beweging in heel zuidelijk Afrika.
Dit jaar al 93
mensen gedood
in Noord-Ierland
BELFAST In Cstledown In hei
Noordierse grafschap Londonderry
donderdag een lid van het Uister
Defence Regiment, het korps van pro
testantse vrijwillige politie, doodge
schoten.
Met de' drie Britse soldaten meegere
kend die in de nacht van woensdag
op donderdag in het graafschap Ar
magh tijdens een patrouille door een
lanonujn werden gedood, zijn nu
sinas het begin van het -'aar 93 men
sen op gewelddadige wijze in Ncorü-
Ierl2nd aan hun einde gekomen.
