MONTEDISON:
'toekomst ligt op
open wereldmarkt'
TEGENSTRIJDIGE TENDENSEN IN CHINESE CAMPAGNE
TURKIJE WIL GEEN
GRIEKSE ZEE
AAN ZIJN STRANDEN
WOENSDAG 31 MAART 1976
lied rij fspoli tick 1
Waarschijnlijk nog in april, maar
uiterlijk in de maand mei wil het
Italiaanse chemische concern
Montedison een beslissing nemen
over de vraag of ze zich al dan
niet zal vestigen in het Slooge-
bicd hij Vlissingen.
Wat is Montedison precies voor
een bedrijf? Welke overwegingen
hebben een rol gespeeld bij dc
plannen tot investeringen in
Noord-West-Europa
Hoe stelt het bedrijf zich op
tegenover kwesties als milieube
scherming en veiligheidsvraag
stukken Wal is het sociaal be
leid van het concern Om daar
van een beeld te krijgen reisden
PZC-rcdacteurcn Kees Cijsouw
en Kees van der Maas door Italic.
In een serie van vier artikelen
hun indrukken. Vandaag de eer
ste aflevering Montedison's be
drijfspolitiek.
(Van onze redacteuren Kees Cijsouw en Kees van der Maas)
MILAAN - "Montedison opereert op een open wereldmarkt en dat bepaalt zijn toekomst". In het
Mil anesehoofdkwartiervanhetltaliaansechemischeconcern krijgen wecollege indefilosofie achterde
bedrijfspolitiek. die deze industriële mammoet sinds zijn ontstaan in 1966 heeft uitgezet en nu voetje
voor voetje probeert waar te maken. "We geloven dat we onze binnenlandse bedrijven en activiteiten
schade zouden toebrengen, wanneer we ons zouden opsluiten binnen de Italiaanse grenzen. In de
internationale concurrentie met de 'groten' in Amerika, West-Duitsland. Frankrijk. Japan krijgt
Montedison te maken met de regels die daar gelden. In landen waar we (gaanproduceren en ons op de
markt bewegen met de mentaliteit en de opvattingen die daar heersen. Die zullen we hebben te
respecteren. Doen we dat niet dan ondergraven we ons zelf."
De weinig florissante bedrijfsresultaten
van 1975(erwaseen tekort van bijna 90
mfljoen) hebben meer dan ooit duidelijk
gemaaktdathetzaak isom deerfenis van
de fusie tussen de ondernemingen van de
voormalige groepen Montecatini-
cbemïe en Edison-energie grondig door
te lichten. Daar is Montedison op het
ogenblik druk mee bezig Het concern
specialiseert zich meer en meer in de
obemie.
Daarbij gaat het niet alleen om de pro
duktie. maar ook om de directe lijn naar
de consument, ook om de opbouw en
verbreding van een eigen stuk technolo
gie. En in die bedrijfseconomische gc-
dachtengang past een 'poot' die zich be
zag houdt met. de distributie (grootwin
kelbedrijven past ook een 'poot' waa r dc
zogenaamde engineering een belang
rijke rol speelt: de verkoop van volledige
chemische fabrieken naar bet, buiten
land, compleet met de training en oplei
ding van het personeel dat daar in moet
gaan werken. Zo wordter de laatste j aren
intensief zaken gedaan met oostblok-
landen(Rusland.nuookweerBoemenië)
en met ontwikkelingslanden (Kenya).
Die verbreding m een stuk specialisatie
betekent tegelijk een vrij scherpe afba
kening. Zo worden aan deene kan tactivi-
tei ten afgestoten, die nietmeer passen in
het patroon waarbinnen en de markt
waarop Montedison zich hoofdzakelijk
beweegt: aluminium, voedingsproduk-
ten. mijnexploitatie. marmer. Ze gaan
over in handen van andere particuliere
ondernemingen of die van de Italiaanse
overheid
Aan de andere kant zijn in de afgelopen
jaren produkties. bedrijven en meerder
heidsbelangen aangekocht in de sector
van de fijnere chemische produkties en
de geneesmiddelen om een paar voor
beelden te noemen
Vooraan
In Italic, ecu land mei rond 50 miljoen
inwoners, staat Montedison samen met
Fiat (auto's) en Pirelli (rubber) vooraan
in het rijtje van de grootste industriële
ondernemingen. Meteen personeelsbes
tand van meer dan 150.000 man, 120 fa
brieken in eigen land en een omzet van
rond de 4.000.000 miljoen lire is het con
cern uitgegroeid tot een concentratie
van economische belangen die in Italië
toonaangevend kan worden genoemd.
Het zwaartepun t van de prod uk tie ligt in
de (petro)chemischesector en de belang
rijks tefabriekendaarvanzijntevinden in
de driehoek in Noord-Italië tussen Porto
Marghera (Venetië),. Mantua en Ferrara
en in het zuiden in Brindisi (de 'bak' van
de It aliaanse laars)en in Prioloop Sicilië
De drie hoofdvestigingen in het. noorden
zijnonderling verbonden dooreen.stelsel
van pijpleidingen voor het transport van
ethyleen. het enige in het land De ge
schiedenis van de Italiaanse petroche
mische industrie is in wezen dezelfde als
die van Montedison. Het begon in 1951
metdebouw van een fabriek vanpolysty-
reen en polyethyleen in Ferrara.
Vrij kort daarna volgde een uitgebreid
complex in Porto Marghera, aan de bin-
nenocver van de Lagune van Venetië.
i"'*/, fe,
vlak tegenover de oude stad. Op het
ogenblik zijn in beide chemische com
plexen flink wat vernieuwingen van de
fabriekenaan de gang Een groot deel van
demeerdanhonderd fabrieken in Italië is
(vooral in de petrochemische divisie) op
elkaar afgestemd
De samensmelting van de twee oude in
dustriële groepen iMontecatini en Edis
on) in 1966 was dan ook een volstrekt
logische Alletweebewogenzijzichophet
brede terrein van de chemische produk-
tie (basisprodukten en synthetische ve
zels). In deze chemische en petrochemi
sche poot van de onderneming heeft
Montedison een breed palet van eind- en
halffabrikaten aan te bieden voor bijna
alle takken van industrie. Je kunthet zo
geknietopgenomenoferisergensweleen
fabriek te vinden binnen hetconcem die
de toepassing van je keus levert En dat
varieert dan van elektrische huishoude
lijke apparaten tot onderdelen voor de
bouw. van elektronische fijnstrumenlen
tot-systemen voor de auto-industrie, van
speelgoed tot verpakkingsmateriaal,
van onderdelen voor protheses tot die
voor ruimte-voertuigen, van alle moge
lijke toepassingen voor de fotgrafische
industrie tot synthetisch papier. In de
landbouw heeft het Italiaanse concern
zich een stevige marktpositie veroverd
met de kunstmestproduktie.
De Nederlandse Stikstof Maatschappij
(NSM) in Sluiskil kan in deze produklïe-
range worden gerekend tot de oudste
buitenlandse vestigingen van het con
cern. En verder zijn er dan tot op cit
moment buiten de Italiaanse grenzen
produktiecentrainSpanje.Frankrijk.de
Verenigde Staten en Latijns-Amerika.
Technologie
Een overzicht van de door de loop der
jaren almaar groeiende produktiecijfers
en omzetresultaten geeft de omvang van
deontwikkelingbij Montedison aan. Be
palend voor het. karakter, de richting en
de opstelling van het Italiaanse concern
zijn andere graadmeters
En daarbij zijn een aantal opvallende
punten te registreren. Tegenoverhetbui-
tenland en de buitenlandse markt heeft
Montedison een bedrijfspolitiek ontwik
keld, die in veel opzichten afweek van de
gebruikelijke in de chemische industne.
Veel later dan andere chemische con
cerns besloot Montedison over te gaan
tot grootscheepse investeringen ïribui-
Lenlandse produktiecentra. Van de to
tale produktie wordt 65% afgezet op de
binnenlandse Italiaanse markten onge-
veer35% opdebuitenlandse. Die produk-
tiespeeltzichtotnu toe voor92% binnen
Italiëafenvoornoggeen8%inhetbuiten-
1 and.Met nadruk bezweert de woord
voerder van Montedison ons: "Denkt U
nu niet dat we metonze plannen vooreen
vestigingcrgenslangsde noordwestkust
van Europa bezig zijn om al onze ïnveste-
ringsactiviteiten naar het buitenland te
verleggen Dat is belist niet het geval.
Vooronze II aliaanse vestigingen hebben
we niet onbelangrijke uitbreidingsplan-
ncnopstapel.staan: in Porto Marghera. in
Pnolo. m Bnndisi. Hetgaatonserwel om
een gatop te vullen waarhetdede uitwis
seling van industriële ervarinngen be
treft"
Als geen ander chemisch concern heeft
Montedison zich de afgelopen jaren toe-
glegd op de 'export van technologie'. De
'poot' van de engineering (de opzet en
bouw van chemische fabrieken) heeft
Montedison een bijzonder opvallende
entree bezorgd in landen van het oost-
blok en ontwikkelingslanden. Onder de
naam Technimont bouwt het Italiaans
concern mstallatiesen fabrieken, waarin
de laatste ontwikkelingen van een zorg
vuldig verworven en uitgebalanceerde
research in de vooral chemische techno
logie zijn opgestapeld.
Al meer dan 250 fabrieken zijn de laatste
vijftien jaar zo 'buiten de deur' gebouwd.
Ook dat. proces op zich is voor Monte
dison een brok ervaring: men leert de
chemiekennenenermeewerkenonderde
meest uiteenlopende omstandigheden.
Nognietzolang gleden werd eencontract
getekend met de Sowjet-Unie voor de
bouw van een chemisch complex in Sibe
rië. een project met tot nu toe volstrekt
onbekende eisen en condities. Via derge
lijke contracten voor constructie, engi-
nceringen opleiding vanpersoneel opent
Montedison vaak ook nieuwe deuren
voor handelsovereenkomsten. In het
binnenland is Montedison rechtstreeks
opdcconsumentenmarktmetgrootwin-
kelbedrijven en verkooppunten van de
zogenaamde Standa-organisatie. Een
lijn die men voor de toekomst van de
chemische produktie een belangrijke
vindt
Aan investeringen voorde periode 1974-
1980 heeft, Montedison een programma
dat in totaal een bedragvan 2.200 miljard
lire beloopt. Daarbij is naast nieuwbouw
een groot bedrag bestemd voor aanpas
sing en vervanging van bestaande fa
brieken. die door veroudering niet meer
mee kunnen
Verscherpte eisen en wetgeving op het
gebied van milieubescherming en vei
ligheid in het produktieproces en het
besef dat alleen in dc dit opzicht hoog
ontwikkelde technieken en gericht be
drijfsbeleid in de toekomst kans maken
vormen daartoe de achtergrond. Tens
lotte heeft Montedison in Italië ook te
maken met militante vakbonden - die
niet op een staking meer of minder kij
ken - een steeds kritischer overheid en
vrij lastige milieubeschermingsorgani
saties.
ISTANBOFL - „Niemand kan ons onze rechten afnemen op inter
nationale conferenties. Niemand kan Turkije zijn rechten afnemen
als het sterk is... Het waren geen internationale conferenties die
Turkije maakten tot ons vaderland". Aldus Suleyman Demirel,
eerste minister van Turkije, vóór de aanvang van de Internationale
Zeerecht-Conferentie die nu in New York wordt gehouden en
waarvan de Turken weinig goeds verwachten. Het is immers wel
zeker dat hierbij het recht zal worden gesanctioneerd van kuststa
ten op uitroeping van een territoriale twaalf-mijlszone.
Dit klinkt Turkije als een nachtmerrie
in de oren. want mocht Griekenland dit
in praktijk brengen, dan krijgt het met
zyn 1041 eilanden in de Aegeische Zee
de absolute beheersing over deze wate
ren. Zijn territoriale aandeel in deze
stijgt dan van een tot tweederde: dat
van Turkije slechts met enkele procen
ten tot 10 procent. De rest. een kwart
dus. blijft ..open", maar Griekenland
kan. als het wil. de Turkse haven Izmir
geheel afsluiten dank zij de eilanden
Chios en Samos die minder dan twaalf
mijl van de Turkse kust liggen.
Geen wonder dat zich van de Turken
een soort claustrofobie heeft meester
gemaakt, nog versterkt door het feit dat
Griekenland eilanden als Rhodos en
Samos. tegen indertijd gesloten verdra
gen in. militariseert. Hoewel de
regering-Karamanlis daartegen heeft
gewaarschuwd, komt de chauvinisti
sche Griekse pers met juichkreten als
„De Aegeische Zee wordt Grieks" en
„De Turken wonnen op Cyprus, maar
wij innen de Aegeische Zee".
Turkije gaat uit van de stelling van
het „continentale plateau": de afbake
ning van de territoriale wateren moet
vanaf de wederzijdse vastelanden ge
schieden. de eilanden moeten als toeval
lige gegevenheden worden beschouwd
in een situatie als deze waar de twee
landen toch dicht bij elkaar liggen. Het
hoopt nog op steun voor deze theorie
van een aantal deelnemers aan de con
ferentie. in het bijzonder verwacht men
het Sowjetblok onder druk te kunnen
zetten door eraan te herinneren dat
Turkije, wat ook de uitspraak in New
York zal zijn, de „sleutel" tot de Aegei
sche Zee in handen houdt: de Dardanel
les „De Zwarte Zeestatenzo zei de
Turkse vice-premier Feyzioglu onlangs
veelbetekenend, „hebben er geen be
lang bij als de Aegeische Zee geen open
zee meer is". De Grieken van hun kant
hebben met de Sowjet-Unie reeds een
verdrag gesloten betreffende „facilitei
ten op zee".
'Casus belli'
-fankara blijft niet achter in schallende
geluiden. Het heeft de Grieken te ver
staan gegeven dat. hoe ook de uitspraak
van de Zeerechtrconferentie zal uitval
len. een Griekse uitroeping van de
twaalfinijlszone vanaf de eilanden voor
Turkije een „casus belli" zal zijn. een
reden om de oorlog te verklaren. En het
onderstreept deze oorlogsbereidheid
met regelmatige manoeuvres, voorals
nog aan de Turkse binnenkant van de
kritieke zones, maar wel op een voor de
Grieken gevoelige datum als 25 maart,
de Griekse Nationale Feestdag, waarop
het begin van de Onafhankelijks-
oorlog tegen het Ottomaanse Rijk:
wordt herdacht.
Natuurlijk zal Athene zo'n uitroeping
op allerlei manieren kunnen verzach
ten, bijvoorbeeld met een plechtige be
tuiging dat Turkije van de wateren ge
bruik zal blijven mogen maken. Maar
dat is Ankara niet genoeg. Het gaat im
mers niet alleen om het varen óver. en
het vliegen bóvendeze zeemaarook om
wat er ónder de bodem aan rijkdommen
zit - en namens Griekenland uitge
voerde onderzoekingen hebben reeds
ryke olielagen aangetoond. In mei. de
maand waarin de Zeerecht-conferentie
afloopt, gaat Turkije met een eigen
vaartuig, de „Hora" de omstreden bo
dem seismografisch exploreren, iets
waarvoor een daartoe door Ankara ge
charterd Noors schip vorig jaar nog te
rugdeinsde. Ankara heeft van Athene
nog geen antwoord ontvangen op een
reeds maanden geleden ingediend voor
stel. een Grieks-Turkse maatschappij
op te richten voor gezamenlijk onder
zoek van de Aegeische zeebodem.
Bilateraal
gesprek
Het is onwaarschijnlijk dat Grieken
land. ook na een duidelijke uitspraak in
New York, meteen over zal gaan tot de
uitroeping van de twaalfinijlszone maar
de regering-Karamanlis zal tegenover
Ankara diplomatiek wel veel sterker
komen te staan Met Demirels voorgan
ger Irmak had zij afgesproken, de kwes
tie voor het internationale Hof van Jus
titie in Den Haag te brengen, iets wat bij
de besprekingen tussen Karamanlis en
Demirel in mei vorig jaar nog eens was
bevestigd Men kon het er echter bij
voorbereidende besprekingen niet over
eens worden, hoe de zaak aan het Inter
nationale Hof moest worden voorge
legd. Na deze conferentie wordt het
vooruitzicht aangaande een rechterlijke
beslissing voor Turkije nog ongunstiger.
De regering-Demirel stipuleert dus op
nieuw de noodzaak van bilaterale be
sprekingen met Athene, iets waarvan zij
ook de Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, mr. H. van der Stoel bij
diens recente bezoek aan Ankara heeft
overtuigd
Het is overigens merkwaardig te
constateren hoe juist de socialistische
opposities in beide landen zich in deze
zaak het meest chauvinistisch opstel
len. Zowel de Turkse sociaal
democraat Ecevit ais de Griekse socia
list Andreas Papandreou hebben zich
heftig verzet tegen het denkbeeld van
„Haagse" arbitrage. De eerste zag aan
komen dat deze voor Turkije ongunstig
zou uitvallen, terwijl de tweede vond
dat van deze zaak, die voor Grieken
land zo gunstig lag, geen „internatio
nale kwestie" mocht worden gemaakt
Hij verdedigt de stelling dat de uitroe
ping van de twaalfmijlszone allang had
moeten plaatsvinden. Men ziet deze
twee linkse oppositieleiders nog niet
gauw samen de „Internationale" zin
gen...
BRINDISI- Overzicht
Brindisi.
Terwijl de felle campagne tegen
zjjn persoon doorgaat, oefent de
Chinese leider Teng Hsiau-ping
nog steeds zijn functies uit. Het is
nog steeds niet duidelijk of hij uit
eindelijk zal worden weggezuiverd,
of slechts zal worden gedegra
deerd.
In de inhoud van de aanvallen is de laatste
weken in elk geval geen enkele verandering
gekomen. Deze draaien nog steeds om een
drietal slogans. Er is sprake van een
„rechts-deviationisUsche stroming tot het
ongedaan maken van beslissingen". De „be
slissingen" zijn die van de linkse Culturele
Revolutie tien jaar geleden: met de „rechts-
deviationistische stroming" wordt zonder
twijfel Teng bedoeld: en hij zou ze „onge
daan" willen maken omdat hij er ook destijds
al tegen was (en daarvoor toen is gekriti
seerd).
Dit zou zich op zijn beurt hebben geuit in
„het nemen van de drie richtlijnen als ver
trekpunt". De drie richtlijnen zijn die van
voorzitter Mao: het aanmoedigen van de
klassestrijd, het tot stand brengen van een
heid en stabiliteit, het bevorderen van de na
tionale economische groei. De „afwijking"
bestaat daarin, dat de eerste richtlijn ver
trekpunt dient te zien, terwijl de beide andere
richtlijnen daaraan ondergeschikt zijn, en
niet andersom. En ten slotte is er de oproep:
„Grijp de maan hoog in de negende hemel en
de schildpad diep in de vijf zeëeri',
Het is een regel uit een onlangs gepubli
ceerd gedicht van de partijvoorzitter, dat
opwekt zich tot het uiterste in te spannen.
Daarbij is opnieuw bedoeld dat de politieke
overwegingen belangrijker zijn dan de eco
nomische. Het zijn nog steeds deze drie slo
gans die de muurkranten tegen Teng over
heersen. Maar ondanks deze kritiek, zijn er
geen dramatische nieuwe ontwikkelingen.
Toch zijn er een aantal minder belangrijke
ontwikkelingen, die stof tot nadenken geven
aan waarnemers ter plaatse. Hun gevolg
trekkingen wijzen evenwel in drie verschil
lende richtingen. Volgens een eerste groep
ontplooit de linkerzijde haar campagne nog
steeds verder en is de volledige uitschakeling
van de rechterzijde nog slechts een kwestie
van tijd. Dit standpunt verwijst naar het feit
dat het leger, het partij-apparaat en de plaat
selijke overheden tot voor kort niet veel van
zich lieten horen. Daarin is echter de laatste
weken verandering gekomen.
Het Volksdagblad in Peking heeft trachten
te benadrukken, dat ook de militairen actief
deelnemen: het heeft een foto afgedrukt van
enkele soldaten in de hoofdstad die een be
langrijk hoofdartikel lazen, het heeft een re
portage gepubliceerd over dc discussies in
een bepaalde afdeling van het Peklngse gar
nizoen, en'het heeft een ingezonden stuk op
genomen van een zekere officier.
Verder hebben buitenlandse reizigers ge
meld. dat de hoogste bestuurders van ten
minste zes provincies met muurkranten
worden bestookt. In een van deze gebieden
werd deze kritiek zelfs uitgebreid tot Li
Hsien-nien: een van de belangrijkste vice-
premiers, vooral verantwoordelijk voor het
omstreden financieel-economisch beleid. Hij
is al twee maanden niet in het openbaar ge
zien, evenmin trouwens als het hoofddoel van
de massabeweging, eerste vice-premier Teng
Hsiau-ping
Volgtns bepaalde berichten zou deze laat-
ste zijn nevenfunctie van stafchef zijn ont
nomen. En van ten minste één minister staat
vrijwel vast dat hij zijn functie niet meer uit
oefent, Dat is die van onderwijs. Chou Jung-
hsin, die vorige week afwezig was bij de ont
vangst van zijn Ceylonese collega. Tot zover
de argumenten vóór een voortgaande radica
lisering.
Compromis
Ér is echter 'n tweede groep waarnemers,
die het vermoeden heeft uitgesproken dat de
campagne stagneert en een compromis in
voorbereiding is. Deze mening stoelt op heb
feit dat het schokcentrum nog steeds de uni
versiteit van Peking is, en dat de pers voor
zichtiger wordt. Zij spreekt niet langer over
een splitsing in het Centraal Comité, maar
over een „geisoleerde" enkeling die een on
juiste lijn volgt. Zij wekt hem op zijn fouten te
bekennen, iets wat de bedoelde vice-premier
Teng Hsiau-ping totop heden kennelijk heeft
geweigerd.
Hij oefent dan ook nog steeds zyn functies
uit. Volgens welingelichte kringen zou het
Centraal Comité nu een speciale commissie
hebben ingesteld om de beschuldingen tegen
hem nader te onderzoeken. Hoewel dit de
normale procedure is in dergelijke gevallen,
illustreert het dat men niet over één nacht ijs
wil gaan Dit wordt nog verder benadrukt
door het feit, dat uitdrukkelijke maatregelen
zijn genomen om „wilde acties" zoals tijdens
de Culturele Revolutie te voorkomen. Er mo
gen géén eigenmachtige „revolutionaire uit
wisselingen" van personen of inlichtingen
plaatsvinden Er mogen geen „speciale
strijdgroepen" worden gevormd en de leiding
.loet steedsblijven berusten bij de partij. De
produktie en de openbare orde mogen onder
geen beding in gevaar worden gebracht. Vol
gens de betreffende waarnemers zijn dit al
lemaal argumenten om aan te nemen dat de
zaak met een sisser afloopt: te weten dat
Teng zal worden gedegradeerd maar niet
weggezuiverd.
Reorganisatie
E r is echter ten slotte een derde (zij het zeer
kleine) groep waarnemers, die de mogelijk
heid openlaat dat de anti-rechtse campagne
zich vroeg of laat als een boemerang tegen
links zal keren - dat wil zeggen tegen de radi
calen in de naaste omgeving van de partij
voorzitter. Zij hechten grote betekenis aan
het feit dat bij het laatste staatsiebezoek aan
Mao Tsetoeng diens drie vaste secretaresses
afwezig bleken.
Een reorganisatie van zijn persoonlijke staf
zou kunnen wijzen op een zuivering van zijn
entourage. Dezelfde waarnemers herinneren
eraan dat Mao's vrouw Chiang Ching - een
van de aanvoersters van het linkse offensief-
onlangs waarschijnlijk ernstig is vermaand
vanwege een urenlang en zeer openhartig in
terview dat zij onverwacht aan een Ameri
kaanse sinologe heeft gegeven. Volgens deze
opvatting zou een dergelijke terugslag zich
ook kunnen keren tegen enkele van haar be
langrijke bondgenoten, in de zogenaamde
„Shanghai-groep": in het genoemde indus
triecentrum als rebellen omhooggekomen
tijdens de Culturele Revolutie.
Daartoe behoort in de eerste plaats Chang
Chun-chiao: tweede vice-premier, lid van het
politiek bureau van de partij en politiek
commissaris van het leger. Verder de jonge
ren Yao Wen-yuan - partij-ideoloog - en
Wang Hung-wen - eerste vice-voorzitter
Voorlopig ziet het er echter naar uit dat dit
drietal de grote gangmaker van de campagne
is. en dat zij de wind stevig in de zeilen heb
ben. Zeker zo lang als de hoogbejaarde en
ziekelijke partijvoorzitter nog in leven is.
Ondanks al hun verschillen van mening,
zijn de waarnemers ter plaatse het echter
over eén ding eens. Dat is dat er vermoede
lijk binnen enkele w-eken al enig liebt in de
duisternis valt te verwachten. De feeste
lijkheden rond 1 mei. de dag van de arbeid,
geven namelijk meestal het duidelijkste in
zicht in de hiërarchie zoals die op dat mo
ment binnen de partijtop bestaat.