RHODESIE,
het volgende Angola
'VIJF VOOR TWAALF' VOOR IAN SMITH
ZATERDAG 20 MAART 1976
HROVINClAU ^tLUWSfc COUHAN
(Door Reinier van de Loo)
Een Schotse slagerszoon en voormalig RAF-piloot, minister
president van het voorlaatste blanke bolwerk in zwart Afrika
staat op het punt een bloedbad te riskeren om zijn meest ver
foeide slogan te redden: „Wan mijn levensdagen geen Afri
kaans meerderheidsbewind in Rhodesië". Ian Smith - hij heeft
volgens NobelprijsvAnnaar en VN-specialist voor Afrika Sean
McBride nog tot Pasen de tijd om de (naambordjes te verhan
gen: „Rhodesië" (herinnering aan de brutale landroof, eind
19e eeuw, van de Brits-Zuidafrikaanse koloniale gouddelver
Cecil Rhodeszal dan Zimbabwemoeten heten Anders ge
zegd: 5,8 miljoen Bantoes van de stammen der AmaNdebele,
ie MaShona, de Tonga, de Korekore, ZeZuru, VaRozwe, Ma-
Nica en Karanga, zullen baas in eigen bush moeten worden,
wil de blanke minderheid van 270.000 zielen niet van huis en
haard op de vlucht gejaagd worden of ondergaan in een mas
saslachting. Vóór Pasen. De gewelddadige finalevan 80 jaar
wanverhouding tussen blank en zwart heeft al bij voorbaat
een lugubere naam gekregen: „Het volgende Angola".
vracht ook al nauwelijks meer aan
kan wegens de overbelasting van zijn
eigen spoorwegnet en de totale ver
stopping van de haven van Durban,
waar dagelijks minstens 40 schepen
op de rede voor anker liggen, wach
tend - weken soms - op laad- en
losplaatsen
Van Ian Smith zei de Afrikaanse na
tionalist dr Edson Slthole mij vorig
Jaar tijdens een interview ln Salisbu
ry: ..Die gaat hoogstens als een
kreeft, achteruitlopend met een Afri
kaanse geweerloop op de borst naar
de conferentietafel om de machts-
verdracht te accepteren"
Inderdaad, sedert het begin van zijn
premierschap in 1964, heeft Ian
8mlth weinig méér gedaan dan uit
stellen van het onvermijdelijke. Zijn
laatste weinig constructieve bijdrage
aan de discussie rond de Rhodeslê-
problemaüek luidt „Gezien de ge-
iljzlgde omstandigheden. UJkt voor
mijn land het historische moment
aangebroken, dat we van tactiek
moeten veranderen".
Dergelijke loze kreten gebruikte deze
politieke krulswoordpuzzelaar al zo
vaak Dit keer lijkt het echter werke
lijk emst De omstandigheden zijn de
afgelopen weken namelijk Inderdaad
gewijzigd, voor het eerst eigenlijk
sinds hij op 11 november 1965 Rho
desië losrukte van het Britse kolo
niale moederland en het eenzijdig
onafhankelijk verklaarde, vóördat
Londen zijn Nlbmar-prlnclpe (Never
Independence Before Majority Rule:
nooit onafhankelijkheid voor er een
zwart meerderheidsbewind is) had
kunnen uitvoeren
Embargo
Het embargo dat de Verenigde Naties
- op aandrang van Londen - sedert
1968 hebben gelegd op de handel met
Rhodesië en dat als het meest ontdo
ken embargo de geschiedenis zal In
gaan. begint met het wegvallen van
de grootste ontduikers als bevriende
buren (Zuid-Afrika en Portugal) nu
werkelijk effectief te worden. De
Rhodesische uitvoer (koper, chroom
asbest, goud. steenkool, edelstenen,
rijst, mals en tabak) ligt vrijwel stil
De Invoer van zulke „overlevings-
goederen" als olie en Industrie-
grondstoffen ls zeer moeilijk gewor
den
En sinds president Samora Machel
van het buurland Mozambique on
langs zijn 1200 km lange grens met
Rhodesië sloot, blijft er voor Rhode
sië nog maar één schamele spoor
wegverbinding met de buitenwereld
over' het. lijntje van Belt Bridge naar
Zuld-Afrika, dat de Rhodesische
Machels Ingreep snijdt overigens ook
ln eigen vlees. Zijn straatarm uit de
oorlog met de Portugezen gekomen
land derft straks zeker 40 miljoen
gulden per jaar aan Rhodesisch
transito-geld Bovendien was Mo
zambique voor zyn levensmiddelen
import voor een flink deel op de
bloelende Rhodesische landbouw
aangewezen Het ls trouwens bekend,
dat er enkele tienduizenden Mozam-
bikanen in het gehate buurland lu
cratieve gastarbeid verrichten, zoals
er trouwens ook zeker 150.000 ln
Zuid-Afrika's goudmijnen werken -
hun lonen gaan ln baar goud rechtr
streeks naar de Mozambikaanse re
gering. die de gastarbeiders bij te
rugkeer ln papiergeld uitbetaalt ge
schatte staatswlnst zeker 400 miljoen
gulden per Jaar
Ook Zambia. Zaïre en Malawi raken
nu hun spoorwegverbinding met de
Mozambikaanse havens kwijt. Hun
transporten liepen - wat heet vijand
schap-3 - voor een deel via Rhodesië
naar Beira en Maputo (Lourengo
Marques).
Rhodeslë's „levenslijn" naar Zuld-
Afrlka ls intussen ook om politieke
redenen erg kwetsbaar Terwijl van
Rhodeslë's 3000 km lange grenslijn er
nog maar 200 een bevriende natie ra
ken. ziet die bevriende natie langza
merhand óók geen heil meer in het
redden van de halsstarrige buurman,
die Zuid-Afrika's eigen streven naar
een ontspannen samenleving met de
rest van Afrika blokkeert.
En alleen kan Rhodesië het politiek
niet. economisch nog minder en mili
tair helemaal niet bolwerken Als het
tot een gewapend conflict zou komen,
heeft Smith hulp nodig De enige die
hem die zou kunnen geven, ls Vor-
ster En die lijkt daar niet meer toe
geneigd Een Zuidafrlkaanse generaal
zei het onlangs botweg zo „Onze
noordgrens is niet de Zambesi maar
de Limpopo" Hij bedoelde: Zuid-
Afrika beschouwt Rhodeslë's zuid
grens en niet die ln het noorden (de
Zambesi rivier) als de laatste defen-
slelljn voor het blanke zuiden van
Afrika
Smith staat dus alleen En de tijd
dringt Want de vijanden zijn talrijk,
beter georganiseerd en minder ver
deeld dan ooit. en bovendien Is hun
geduld zo lang door de Rhodesische
blanken op de proef gesteld op Wie
zijn die tegenstanders?
Nationalisten
Allereerst het Afrikaanse verzet In
Rhodesië zelf Al sinds koning Lo-
bengulu van de Ndebele tof Matabele)
eind vorige eeuw de Britse goudzoe
kers en landveroveraars bestreed ten
werd verslagen), ls er zwart verzet
tegen de indringers Het was Loben-
gulu wiens verre nakomeling Joshua
Nkomo nu met Ian Smith tot een ak
koord probeert te komen over de ge
lijkschakeling van zwart met blank
als eerste stap naar een toekomstig
zwart meerderheidsbewind, die de
stoot gaf tot het huidige nationalisme
van de Rhodesische Afrikanen
Die waren overigens ook 80 jaar gele
den al onderling verdeeld De Nde
bele en de tweede grote Bantoe stam.
de MaShona, zyn water en vuur Ian
Smith profiteert tot op de dag van
vandaag van deze diepgaande ver
deeldheid. De ruzies, soms ontaar
dend ln stamoorlogen op het platte
land of ln moordpartijen onder de po
litieke leiders van de verschillende
verzetsbewegingen, zijn terug te voe
ren op de onderlinge vijandigheid
van de verschillende zwarte volkeren
en sub-stammen
Jarenlang kon Smith daardoor ge
makkelijk afrekenen met elke natio
nalistische groep afzonderlijk Pas
toen de nationalisten onder leiding
van bisschop Abel Muzorewa ln 1974
besloten tot samensmelting van de
Zimbabwe African National Union
(ZANU van dominee Ndabanlngi Sl
thole), de Zimbabwe African Peoples
Union (ZAPU van Joshua Nkomo),
het Front voor the Liberation of
Zimbabwe (Frollzi van James Chlke-
rema) en Muzorewa's eigen African
National Council (ANC), die al sedert
1912 actief is tegen de Britse over
heersers. kreeg Smith het werkelijk
moeilijk.
Maar de eenheid hield het niet lang
Smith zaaide verdeeldheid strooide
halve waarheden rond over de
moordplannen van de ene Afrikaanse
leider tegen de ander, arresteerde Sl
thole. liet hem vervolgens ln balling
schap naar Zambia gaan, speelde de
oude ZANU-fractle ln eigen land uit
tegen ZAPU en ANC door te beweren
dat ZAPU-leider Nkomo met minder
genoeg nam dan de anderen, en
voerde ten slotte ln 1975 de „komedie
ln de treinwagon" op de brug boven
de Zambesi op Daar presteerde hij
het om na zijn eigen verdeeldheid
zaaiende activiteiten eerst „eenheid
onder de nationalisten" te verlangen,
omdat hij niet „tegen een verdeeld
front kon praten"
Dat was ook voor de populaire Muzo
rewa het sein om ln het actievere ver
zet te gaan Hij verliet Rhodesië De
veel toegeeflijker Nkomo bleef als
enige zwarte leider in Salisbury ach
ter. manipuleerde een ANC-
vergadering zodanig, dat die hem tot
hoofdonderhandelaar met Smith be
noemde en claimde vervolgens het
Afrikaanse leiderschap.
Muzorewa en Slthole richtten ln Lu
saka, Zambia, prompt de veel radica
lere „Buitenlandse vleugel" van het
ANC op en begonnen aan een echt
guerrilla-leger te bouwen Tot dan toe
hadden de „terroristen", zoals de A-
frikaanse verzetsstrijders ln het
blanke regerings-jargon steevast he
ten. slechts chaotisch en ongeorgani
seerd guerrilla-acties uitgevoerd in
het noordelijke grensgebied tegen le
gereenheden en tegen de lokale be
volking. voorzover die - onder druk -
onder éen hoedje speelde met de
overheid
Eind vorig jaar vertrok Muzorewa
naar Mozambique om van daaruit de
verdere organisatie van de guerrilla
op zich te nemen. Het was geen toe
val. dat de kleine methodistische bis
schop, die mfj precies een jaar gele
den tijdens een bezoek aan Salisbury
nog verzekerde dat hij „tegen geweld
ls en dat eenheid onder ue Afrikanen
de enige manier was om Smith ge
weldloos op de knieën te krijgen", vo
rige week naast Samora Machel zat,
toen die zijn „oorlogsverklaring" aan
het adres van Smith uitsprak. Muzo
rewa is na het eindeloze geschipper
van Smith radicaler geworden, zijn
geduld is uitgeput. Hij schijnt nu te
kunnen rekenen op de steun van Ma
chels guerrilla-routiniers van het Fre-
limo. die het presteerden de Portuge-
i klein te krijgen.
ls dan komt Rhodeslë's westfiank
binnen niet al te lange tijd geheel
open te liggen Dan rest nog slechts
de smalle .ipening naar Zuid-Afrika
in hel Zuiden vuur Zuidafrlkaanse
hulp
de h
Rh.»
'Azania'
Er zijn geen betrouwbare cijfers be
kend. maar geschat wordt, dat aan de
Mozambikaans-Rhodedische grens
nu 10 000 Rhodesische guerrilla s lig
gen, die. mocht het tot een openlijke
oorlog komen, op de hulp van 20 000
a 30 000 Frellrno-stnjders kunnen re
kenen. Hoeveel Afrikaanse Rhode-
slèrs er nog aan de Zambiaaris-
Rhodeslsche grens zijn, is onduide
lijk.
Overigens ls het eveneens niet duide
lijk wie deze strijdmacht leidt Muzo
rewa zegt dat hij aan het hoofd staat
Maar Tanzania s president Nyerere
liet onlangs doorschemeren, dat er
een nieuw overkoepelend commando
was gevormd over alle in het buiten
land verblijvende Rhodesisch
Afrikaanse guerrillero's De vroegere
ZAPU-leider Robert Mugabe zou
daar een vooraanstaande rol in spe
len.
Maar er zijn meer speerpunten op het
weliswaar keiharde, maar niet zo
grote commando-leger van Smith
(5700 man. aan te vullen met maxi
maal 10 000 reservisten) gericht. En
die speerpunten zijn zeker geen ou
derwetse assegaaien, maar hoog
waardige supermoderne wapens uit
landen die bezig zijn na de nationa
listische militaire overwinningen ln
Mozambique en Angola nu de ..eind
afrekening' voor te bereiden met
het hele blanke bolwerk ln zuidelijk
Afrika.
In Angola staan 12 000 zwaarbewa
pende Cubanen gereed om de miljar
denschuld van hun land aan de
Sowjet-Unie eventueel af te kopen
met verdere hand- en spandiensten
aan het Kremlin Namibië ihet door
Zuid-Afrika illegaal beheerste
Zuidwest-Afrlkai en Rhodesië zijn
hun enig mogelijke volgende ge
vechtsterreinen Rusland zorgt alleen
voor de wapens en blijft zodoende
vrijwel buiten schot van de interna
tionale critici.
En hoewel de Zuidafrikaanse rege
ring de laatste dagen een
kalmerings-carnpagne ls begonnen
door te verklaren, dat er van een Cu
baanse aanwezigheid ln Mozambique
nog geen bewijzen zijn. en hoewel ook
Amerika bij monde van Henry Kis
singer de Cubanen van ..verdere
avonturen ln Afrika" probeert af te
schrikken, draagt de doorgaans zeer
goed geïnformeerde Engelstalige
Zuidafrikaanse pers herhaaldelijk
voedsel aan voor vermoedens van het
tegendeel er zouden zelfs al Cubanen
per trein via Zambia en Tanzania
naar Mozambique zijn vervoerd en ln
de havens van Beira en Maputo zijn
SowjetrSchepen met tanks en ander
oorlogsmaterieel gesignaleerd
Bij een werkelijk effectieve militaire
omsingeling is Smith kansloos De
Rhodesische strijdkrachten beschik
ken over weinig en veelal verouderd
oorlogsmaterieel (vanwege de boy
cot). Er zijn geen tanks, geen zware
artillerie, geen moderne gevechts
vliegtuigen.
De landstrijdkrachten beschikken
over Britse Ferret-pantserwagens en
lichte houwitsers De luchtmacht telt
40 gevechtsvliegtuigen (Canberra-
IAN SMITH
bommenwerpers, die heel Mozambi
que kunnen bestrijken, verouderde
Hunter-jagers die het meest geschikt
zijn voor gevechten op korte afstand,
en enkele 20 jaar oude Vampire-
jachtbommenwerpersi. Voorts zijn er
enkele trainlngstoestellen (Provost),
vier Dakota DC-3-transporttoestellen
en zeven Italiaanse verkenningsvlieg
tuigen.
Een sterk wapen is echter Rhodeslë's
helikoptervloot Officieel zijn er maar
16 Franse Alouettes. maar net ls een
publiek geheim dat de boycot van
Rhodesië vooral hier door de Zuidaf-
nkanen is doorbroken, want Pretoria
heeft een onbekend, maar groot aan
tal van zijn eigen Alouettes doorgele
verd aan Smith Parijs weet officieel
van niets Salisbury beschikt boven
dien over. eveneens Franse. Puma-
transporthellkopters Ook die kwa
men binnen vla Zuid-Afrika dat
trouwens zelf zeer openlijk Franse
Mirages koopt, waardoor het spoedig
in staat zal zijn nog meer toestellen
van zijn eigen reserve-luchtvloot (de
zogenaamde Citizen Air Forcei aan
de Rhodesiërs af te staan
Sam's
De guerrilla beschikt niet over vlieg
tuigen. maar wel over uiterst effec
tieve Russische SAM-Strela
schouder-raketwerpers De projectie
len van dit unieke wapen richten zich
op de hete uitlaatgassen van laag-
vliegende vliegtuigen en helikopters,
die daardoor grotere hoogten moeten
zoeken en tegen de jungle-vechters
dus minder kunnen uitrichten. De
Strela is door het Frelimo al op zijn
waarde beproefd tegen de Portugese
luchtmacht en ook de Amerikanen in
Vietnam en de Israëli's in de Yom-
Kippoeroorlog maakten er al pijnlijk
kennis mee.
Ook geografisch liggen de voordelen
aan guerrilla-zijde Rhodesië ls prak
tisch afgesloten van verbindingen
naar zeehavens. De noordelijke grens
met Zambia wordt gevormd door de
Zambesi-rivier. die weliswaar breed
is. maar ook zó lang. dat nachtelijke
oversteken met landingsvaartuigen
op veel plaatsen tegelijk ongezien
kunnen worden uitgevoerd De hele
oostelijke grens loopt dwars door de
Rhodesisch-Mozambikaanse bosgor-
del en is dus totaal onverdedigbaar
Hier vinden dan ook de laatste tijd de
meeste schermutselingen plaats De
westelijke grens raakt Botswana en ls
grotendeels vlak Botswana zelf is
zeer dun bevolkt, beschikt niet over
strijdkrachten en is zodoende een
gemakkelijk doorvoergebied voor
guerrilla's uil Angola en Zuidwestr
Afrika.
Hier dreigt overigens voorlopig het
mmste gevaar, omdat tussen Angola
en Botswana de Caprivl-strip loopt,
een smalle corridor, die nog door
sterke Zuidafrikaanse eenheden
wordt beschermd. Als Angola's pre
sident Agostinho Neto echter woord
houdt en de Namibische verzetsorga
nisatie Swapo gaat helpen bij de „be
vrijding" van het omstreden VN-
tmstgebied dat Namibië nog steeds
1>»
i pcnimMt
-rder
Wni na Rhnrlfftie Al.* nat eenmaal
.Zimbabwe heet. zou Zuid-Afrika
zelf ,aan de beurt' moeten komen
De nieuwe naam is er al Azarila Het
lijkt echter nog erg vroeg om de ult-
eindelllke ineenstorting van het-
sterkste blanke bolwerk tn Afrika re
voorspellen De Zuidafrikanen be
schikken over het modernste groot
ste best bewapende en best ge
trainde leger van het hele continent
Alleen Egypte overtref! hei in mate
riële voorraden
Dnpkwar! van de Republiek wordt
begrensd door Oceanen en geen land
in Afrika is ook maar in de verste
vprre in staat regen de Zuidafri
kaanse vloot en kustwacht succesvol
te opereren
Hoogstens de Russische vloot, die
bezig is een reusachtige overmacht
op alle wereldzeeën ln het leven te
roepen, zou de SAF-martne het zwij
gen kunnen opleggen Er is echter
weinig verbeeldingskracht voor nodig
om in te zien dat dat zelfs de tegen
woordig zo terughoudende Amerika
nen te vpr zou gaan Tenslotte is de
beheersing van de zeeroute om de
Kaap een zaak van strategisch en
economisch wereldbelang En een
rechtstreekse confrontatie tussen
Russen en Amerikanen lijkt in dit
deel van de wereld even onwaar
schijnlijk als bijvoorbeeld in het veel
„hetere" Nabije Oosten waar zon
giganten-botsing altijd zorgvuldig is
vermeden
Bovendien Is er voor een succesvolle
actie regen Zuid Afrika ook een sterk
georganiseerd binnenlands Afrikaans
nationalisme vereist En dat ont
breekt volledig De Zuidafrikaanse
Bantoes zijn niet alleen zoals overal
elders ln zuidelijk Afrika, door
stammen- tegenstellingen grondig
onderling verdeeld, ze missen boven
dien militair en politiek leiderschap,
wapenaanvoer en hulp van buitenaf
En het voor 85 procent blanke Zuid
afrikaanse leger is aan zijn noor
delijke landsgrenzen paraat en sterk
genoeg om mogelijke Ho Tsjl Minh-
routes" voor aanvoer van materieel
Moskou-Peking
Er bestaat trouwens nóg een hardnek
kig misverstand steeds opnieuw
wordt In Zuid-Afrika s ien Rhode
slë's) nadeel aangevoerd, dat er een
groot communistisch komplot'
regen de blanken 'het Western zou
worden gesmeed, dat de dreigende
ondergang zou moeten bespoedigen
Gemakshalve worden Russen. Cuba
nen en Chinezen dan maar op een
hoop gegooid Ten onrechte
In Angola ruimden de Chinezen het
veld en lieten de Russen vrij spel In
die hoek van Afrika is Peking nooit
sterk vertegenwoordigd geweest De
Chinezen hebben er nooit een geheim
van gemaakt, dat ze de Russisch-
Cu ba arise steun aan de Angolese
MPLA verfoeiden De termen „Cu
baanse huurlingen" en „Russische
neo-kolonlalen" komen uit Peking'
China koos trouwens openlijk de
zijde van de MPLA tegenstander, de
FN LA Die beschikte over Chinese
wapens en was door Chinezen ge
traind ui Zaïre
Geheel anders ligt het echter ln oos
telijk Afrika China heeft daar een
veel sterkere Invloed In Zambia en
Tanzania bouwden ze niet alleen de
befaamde TanZam-spoorlljn. ze
kweekten er ook veel goodwill door
goedkope en ogenschijnlijk vrijblij
vende ontwikkelingshulp ln Mozam
bique trouwens ook Bekend is. dat
het Mozambikaanse bevrijdingsleger
op Chinese techniek en tactiek
steunde.
Automatisch zijn de Chinezen dan
ook. anders dan in het Angolese ge
val. bij de Rhodesische kwestie be
trokken.
Nu is het een feit. dat ln de hele
Derde Wereld, en zeker ln het Afri
kaanse deel daarvan, de Chinees-
Russische rivaliteit heel wat groter ls
dan de rivaliteit tussen deze twee en
het Westen. Rusland waagde de An
golese gok niet zozeer om het Westen
uit re dagen, alswel om de uitbreiding
van China's Invloedssfeer ln zuidelijk
Afrika regen te gaan Moskou lijkt nu
van plan de Chinese weerstand ook
in de oostelijke Afrikaanse sector op
de proef te «rellen Hun sterkste
antj-Chlnese troef bij de Hhodeslsche
guerrilla's en de landen die hen hel
pen is opnieuw - hun 8AM-raket.
lie Chinezen kunnen dat wapen niet
leveren En de guerrilla hebben het
hard nodig regen de superieure
lurlttmacht van hun blanke regen-
stander
Dat zou een goede reden kunnen zijn
voor de Russen om ook aan dit front
Cubanen op re laten draven. Als
technici en kenners van het wapen
tuig Zo n Cubaanse betrokkenheid ls
echter een geheel sndere als die ln
Angola waar hun grondstrtJdkrach-
ren in feite het hele veldwerk op
knapten De geruchtenstroom over
„een nieuwe Cubaanse invasie" lijkt
voorlopig nogal overdreven Ze leidt
vooral de aandacht af van het echte
gevaar voor Ian Smith de groeiende
kracht van de Zimbabwe guerrilla's
zelf
'5 »oor12'
En die kunnen misschien nog van ac
tie worden weerhouden als Smith
„om vijf minuten voor twaalf' toch
nog tot rede komt De presidenten
Kaunda 'Zamblai en Nyerere (Tan
zania i hebben Londen ln het geheim
gemachtigd 8mith te beloven dat zij
alles zullen doen om de oorlog te
voorkomen als Rhodesië ermee in
stemt terug re keren naar de vroegere
status van Britse kolonie
Als Smith nu In zijn nederlaag be
rust. kunnen Britse ambtenaren en
een kleine strHdmacht naar Rhodesië
terugkeren om toezlrht re houden op
een vreedzame overdracht van de
macht aan de Afrikaanse meerder
heid
Kern van die overdracht is afschaf
fing van de raclaUsche grondwet van
1969 Die regelde de blanke superiori
teit perfect Er kwamen aparte kies
lijsten voor blank en zwart Op zo'n
lijst kom )e pas bij voldoende scho
ling Geen kans dus voor de Afrika
nen. want de verhouding tussen
blanke scholen en zwarte ts 1 8. ter
wijl de bevolkingsverhouding 1 21 is
Bovendien is er een groot re kort aan
leerkrachten voor de Afrikaanse
scholen Gellik recht op politieke ver
tegen woordlglng 'in hei parlement) is
er pas bij voldoende belasting
opbrengst Opnieuw kansloze Afrika
nen. want die verdienen - 5.8 miljoen
man sterk - samen nog minder dan
het kwart miljoen blanke villa- en
zwembadbezitters Er zitten momen
teel 16 Afrikanen ui het parlement
Die 16 zijn stamhoofden, die hun
traditionele macht in dorp of streek
Hand verdeling, vee toewijzing, recht
van uithuwelijking en dergelijkei
slechts dank zjj collaboratie met de
blanke overheid kunnen handhaven
Deze misdadige grondwet en de dis
criminerende iandverdellng 'negers
wonen ln aparte townships bulten de
sjleke blanke steden of in Tribal
Trustlands - stamgebieden - op het
platteland) dienen bi) een akkoord
als eersten te verdwijnen Daarna
volgt machtsoverdracht en dus zwart
meerderheidsbewind ais vanzelt
Hoop
Als Engeland deze ontwikkeling zou
kunnen bewerkstelligen. Is er voor
blank Rhodesië nog hoop. Een Lon-
dense krant zei het zo: Smith staat
voor de keuze - vechten en afgaan of
Engeland terug-Inviteren" Joshua
Nkomo is nog steeds ln Salisbury, be
reid de „lNdaba" (Afrikaans voor „De
Grote Samenspraak") re beginnen
En Muzorewa zei deze week nog. dat
hij bereid ls een positieve afloop er
van te respecteren.
De kunst voor de Britten Is echter
het enige breekijzer dat te hebben
om Smith te wippen goed te gebrui
ken. het breekijzer van de overre
dingskracht. Smith moet duidelijk
worden gemaakt dat niet het zoge
naamde communistische gevaar de
grootste bedreiging voor hem en zijn
medeblanken is. maar bel ongeduld
van zijn eigen zwarte onderdanen,
die klaar staan om eindelijk af te re
kenen met de hoofdoorzaak van de
wanhoopvsilualie: de eigenwijze
racistische en onhoudbare politiek
van hemzelf en zijn regerende Rho
desisch Front, die 90 procent van de
bevolking buitenspel wil houden.
En als die Afrikanen zich dan ten
einde raad tot communistische hel
pers wenden, ls dat omdat ze voor
hun recht vechten langs de enige
weg die Smith voor hen heefl open
gelaten.
BISSCHOP ABEL MUZOREWA
.geduld is uitgeput.