D7P 1
PREMIER ARRON IS NIET BLIJ MET
CONFERENTIE REMIGRATIE SURINAMERS
Birma vindt vooruitgang
minder belangrijk dan
de nationale identiteit
P
LINKSE STAATSGREEP IN
SPANJE ONWAARSCHIJNLIJK
PARAMARIBO - Volgende week
wordt er in Paramaribo een kleine
conferentie gehouden over de re
migratie van Surinamers uit Ne
derland. Aan het overleg zullen
Nederlandse en Surinaamse to
pambtenaren deelnemen.
Deze conferentie zal de weg moeten effenen
voor een bespreking op ministerieel niveau
die later in het jaar zal plaatsvinden. In Su
riname bestaat er reeds geruime tijd een
commissie voor de emigratie van Surina
mers naar Nederland. Deze commissie
houdt zich thans ook bezig met de terug
keer van Surinamers naar hun land van
herkomst Het- werk van deze commissie
heeft in de afgelopen jaren tot weinig prak
tische resultaten geleid. Aan de emigratie
hebben de ambtelijke deskundigen geen
halt kunnen toeroepen. Van de remigratie
heeft de Surinaamse commissie, die onder
leiding staat van de directeur van justitie,
slechts de juridische aspecten kunnen
blootleggen:
Naast deze ambtelijke commissie in Suri
name bestaan er in Nederland verschillende
stichtingen en verenigingen die speciaal in
het leven zijn geroepen om de remigratie
mogelijk te maken. Maar tot nu toe merkt
men in Suriname weinig van een grote te
rugkeer van Surinamers.
Het ambtelijk overleg dat binnenkort m Pa
ramaribo zal beginnen, heeft de bedoeling
om meer vaart te brengen in deze remigra
tie. Indertijd had de Surinaamse regering
de toezegging gedaan dat zij een instituut
in het leven zou roepen dat zich speciaal
zou bezig houden met de problemen rond
de remigratie van Surinamers uit Neder
land. Dit instituut is echter niet van de
grond gekomen
Geen verandering
De Surinaamse regering stelt zich op het
standpunt dat de Surinamers die in Neder
land wonen en werken hun land verlaten
hebben omdat de lonen en sociale voorzie
ningen in Nederland beter zijn dan in Su
riname. Daar het niet te voorzien is dat er
in deze ongelijkheid binnenkort verande
ring zal komen, verwacht men in Suriname
ook niet dat vele ex-landgenoten zullen te
rugkeren. Wel stelt de huidige Surinaamse
regering dat zij door de verwezenlijking
van de volkenrechtelijke zelfstandigheid
van Suriname ccn grote bijdrage geleverd
heeft om de exodus van grote groepen Su
rinamers in de toekomst te voorkomen.
Het is inderdaad de laatste maanden veel
rustiger geworden op de luchthaven van
Suriname. De Surinamers die het land
thans verlaten, vormen slechts een fractie
van de massale uittocht van de laatste vijf
jaar. Sedert enkele maanden bestaan er in
Nederland plannen om het voor de Surina
mers in Nederland aantrekkelijk te maken
om te kunnen remigreren
De ervaring heeft echter geleerd dat het
verstrekken van een passagebiljet voor een
enkele reis Nederland-Sunname, en van een
geldsbedrag voor levensonderhoud gedu
rende de eerste maanden van het verblijf in
Suriname, het probleem allerminst oplost.
Deze tegemoetkoming biedt weinig com
pensatie voor -de sociale voorzieningen en
de lonen die in Suriname nog erg laag zijn.
Weinig enthousiasme
Daar de Surinaamse regering zich wel be
wust is van de motieven die geleid hebben
tot het vertrek van vele landgenoten, is men
in Paramaribo weinig enthousiast over het
komend ambtelijk overleg.
Men wenst in Paramaribo zo weinig moge
lijk bemoeienis te hebben met de Surina
mers in Nederland. In Suriname is men eer
der geneigd de Nederlanders voor te houden
dat zij zullen moeten leren om te leven met
de problemen die de blijvende vestiging van
grote aantallen Surinamers in Nederland
met zich meebrengen. Men weet in Parama
ribo maar al te goed dat nog niet een kwart
procent van de Surinamers in Nederland
voor de nationaliteit van hun land van her
komst heeft gekozen. Het feit dat vele Suri
namers aan enqueteurs in Nederland ver
klaren dat zij wel naar Suriname zullen te
rugkeren, beschouwt men in Paramaribo
meer als een psychologische aangelegen
heid. die niet in overeenstemming is met de
handelwijze van de ondervraagden
Spijt
Dezer dagen is oppositieleider Lachmon te
ruggekeerd van een bezoek aan Nederland.
De oppositieleider betreurt het nu dat hij
gedurende de maanden voor de souverei-
niteitsoverdracht aan zijn volgelingen de
raad had gegeven om Suriname te verlaten.
Het electoraat van de oppositie is daardoor
behoorlijk uitgedund. Ondanks de aanmoe
digende woorden die de oppositieleider tot
zijn volgelingen in Nederland heeft gespro
ken, is ook mr. Lachmon er niet van over
tuigd dat deze remigratie na het ambtelijk
en ministerieel overleg sterk geactiveerd zal
worden
Ook de oppositieleider is van oordeel dat
slechts het creëren van werkgelegenheid,
gepaard met hogere lonen en betere sociale
voorzieningen de terugkeer zullen stimule
ren. Maar aangezien dit een proces is dat ja
ren zal duren, ziet mr Lachmon zijn volge
lingen in Nederland niet binnen de ko
mende jaren naar Suriname terugkeren.
In Suriname is men overigens verheugd dat
de gemengde delegatie die zich thans in Su
riname heeft gebogen over het probleem
van de remigratie, ook uit ontwikkelings
deskundigen bestaat. Vooral onder de Suri
namers van Indiase afkomst verwacht men
veel van een groot landbouwproject, dat de
remigratie zou kunnen stimuleren. Mocht
het overleg over de remigratie resulteren in
de uitvoering van dit project, dan heeft het
toch zijn nut gehad voor enkele Surinamers
van Indiase afkomst, die naar hun land van
herkomst zullen terugkeren om bier met
moderne middelen de landbouw te beoefe
nen.
H
j
r opinie en achtergrond
woensdag 17 maart 1976
RaNGOEN - In het oude nog uit de Engelse koloniale periode stammende Strandhotel in de
Birmaanse hoofdstad Rangoen, waar de grote ventilatoren aan het plafond slechts weinig verkoe
ling verschaffen, komen tegenwoordig minder Birmanen dan vroeger. Het leven is voor hen moei
lijker geworden; een bescheiden inkomen veroorlooft ze nauwelijks een kop thee of een flesje
Mandaley-bier. De prijzen z.'in door de inflatie van de laatste twee jaar gestegen, maar de inko
mens zijn nauwelijks verhoogd en liggen op een bedroevend laag peil.
ken Voorop staat hun trots op de na
tionale onafhankelijkheid
Een werkelijk politiek verlangen naar
een regering van meer liberale signa
tuur is hoogstens onder de grote
stadsbevolking van Rangoen merk
baar. De boeren echter, die nog steeds
80 procent van de bevolking uitmaken,
interesseert het nauwelijks wie in
Rangoen regeert. Zy mochten van de
regering-Ne Win hun eigen stukje
bouwland houden en verbouwen
daarop nauwelijks meer dan ze nodig
hebben om in de eigen behoeften te
voorzien. Eventuele rijstoverschotten
verkopen ze echter aan de handelaren,
als deze hun een betere prijs geven dan
de regering, en zo belanden die op de
zwarte markt in Rangoen
President Ne Win, die zich gesteund
weet door het militaire apparaat, zit
stevig in het zadel Hij vertoont zich
zeer zelden in het openbaar en is alleen
te spreken voor zijn naaste medewer
kers. Hij verlaat zijn paleis alleen om.
onder 'strenge bewaking, te gaan gol
fen.
De enige, door de officieren gedomi
neerde. partij van het land, is de
..Burma Socialist Programm Party",
die iets heeft gedaan voor de sociale
welvaart, de gezondheidsdienst en de
opvoeding, wat ook de critici van de
militaire regering toegeven. Zo heeft
Birma in de onderontwikkelde wereld
maar een klein percentage analfabe
ten.
Er zijn in Birma verscheidene opstan
dige bewegingen zoals de Kachins, Ka
rens en Shans, die een eigen onafhan
kelijke staat willen hebben. Daarbij
komen nog in het grensgebied met
Thailand de restanten van U Nu's
„United Front", die evenals de com
munisten contacten in Rangoen heb
ben. Wat de regering dwars zit is de
„Burma Communist Party", die is
voortgekomen uit de pro-Peking
„Witte Vlag" en die na het ontstaan
van communistische staten in Indo
china haar activiteit aanmerkelijk
heeft opgevoerd. In de hoop de com
munistische rebellen te kunnen isole
ren, reisde Ne Win al in 1971 naar Pe
king.
Birma heeft met China een gemeen
schappelijke grens van meer dan 200.0
km, via welk gebied de opstandelingen
wapens krijgen. De in het Noorden
werkzame opstandelingen, die uit
Noord-Vietnam afkomstig zouden zijn,
betrekken nu ook wapens uit Laos. Als
China de Birmaanse communisten zou
laten vallen, dan zouden deze zich tot
Noord-Vietnam kunnen wenden en
daardoor onder invloed raken van de
Sowjet-Unie. Maar het goed uitgeruste
en in de strijd geoefende Birmaanse le
ger van 50.000 man wordt wel in staat
geacht om af te rekenen met de op
standige bewegingen - die elkaar on
derling dikwijls bestri.ihen - als deze
geen hulp uit het buitenland zouden
krijgen.
De onrustige situatie in het land
maakt de positie van de militairen al
leen maar sterker. De meeste Birma
nen berusten in in het militaire be
stuur. Ze putten inspiratie en kracht
uit het boeddhisme, dat hen minder
afhankelijk heeft gemaakt van mate
riële zaken.
Ten eerste hebben woordvoerders van
de UMD al herhaaldelijk verzekerd dat
zij een straatsgreep zinloos achten,
omdat men daarmee geen enkele op
lossing voor Spanjes vele problemen
garandeert, en daarentegen het risico
van een burgeroorlog op zich neemt
Ten tweede menen waarnemers dat de
UMD. zelfs als zij dat zou willen, geen
staatsgreep zou kunnen uitvoeren.
Haar kleine ledental (432. plus een iets
groter aantal sympathisanten) is dui
delijk onvoldoende om een officiers-
korps van meer dan 28.000 man achter
een staatsgreep te brengen
Een vergelijking met Portugal in april
1974 is met van toepassing. Franco was
een generaal die tot in de kleinste de-
Foto: Boeddhistische nonnen horen tot het straatbeeld van Rangoon, een
verkoopster die zelf niet kan schrijven, dicteert aan een non een brief.
Het Strand hotel in het centrum van de Birmese hoofdstad Rangoon, eert
overblijfsel van het Britse kolonialisme.
delsorganisaties worden door officieren
bestuurd, die niets van zakendoen be
grijpen. Eerder dan luiheid en corrup
tie zijn verkeerde bedrijfsvoering en
onbekwaamheid de oorzaak van ar
moede en honger In Rangoen. waar
drie miljoen van de 30 miljoen inwo
ners van het land wonen, is de tijd stil
blijven staan
Er zijn nog maar drie hotels, geen
nachtclubs en veel minder restaurants
dan drie jaar geleden. Het straatbeeld
wordt nog beheerst door de langza
merhand in vervallen staat gerakende
gebouwen uit het Britse koloniale tijd
perk Toch heeft Birma, dat al jaren
lang een geïsoleerd bestaan leidt, zijn
Aziatische identiteit niet verloren Ie
dere Birmaan, zowel mannen als vrou
wen. draagt nog steeds de „Longgy".
de Birmaanse sarong, en als schoeisel
sandalen. Westerse invloeden worden
geweerd, ook al zijn er concessies ver
leend aan Amerikaanse oliemaat
schappijen om proefboringen in Birma
te verrichten Westerse culturele instel
lingen. zoals de British Council", de
Alliance Francaise" en het Goethe-
instituut hebben hun poorten moeten
sluiten
Ook het door de SowjetrUnie ge
steunde „Wereld Vredes Congres" en
de westers georiënteerde instellingen
als de „Rotary Club" en de „Lions
Club" werden verboden. In de biosco
pen worden alleen nog maar Bir
maanse films vertoond. De decadente
westerse cultuur wordt met intensieve
campagnes bestreden. De Birmaanse
president Ne Win nam daarbij vorig
jaar tijdens de kerstdagen letterlijk het
heft in handen: met enkele vertrouwe
lingen stormde hij het Inya Lake-hotel
binnen en maakte een eind aan een
gala-feest door eigenhandig de musici
een pak slaag te geven en zowel het
orkest als de gasten naar huis stuurde.
Klaarblijkelijk stoorde de westerse
popmuziek de president, die recht
tegenover het hotel aan de andere kant
van het meer zijn residentie heeft
De minister van handel, San Win. die
ook het hotelwezen onder zijn hoede
heeft, werd na de affaire tot aftreden
gedwongen. In deze nieuwe campagne,
die erg veel gelijkenis vertoont met een
cliltureléTevórutie, wordt' de'Birmanen
voorgehouden zich opnieuw te bezin
nen op hun eigen cultuur. Zo werd fil
macteurs opgelegd geen gewaagde
kledij te dragen, die aanleiding zou
kunnen geven tot seksuele opwinding.
Er mag alleen worden geluisterd naar
Birmaanse muziek en elke verwijzing
naar sex in de kunst is taboe.
Economisch gezien veroordeelt de re
gering het winststreven als een ver
grijp tegen de socialistische structuur
van het land. Er wordt tegenwoordig
streng opgetreden tegen corrupte
ambtenaren, zwendelaars en handela
ren op de zwarte markt. Een krachtige
aanpak van die laatste categorie is
echter nauwelijks mogelijk omdat de
zwarte markt niet weg valt te denken
uit, het economisch leven in Birma.
Hoewel onder intellectuelen, een deel
van de oude bourgeoisie, monniken en
studenten ontevredenheid heerst over
de bestaande wantoestanden, laten ze
daarvan aan vreemdelingen niets mer-
nee echt oongenöjKootje
ZÜN H06E REPETITIECSTER WEETT|
NIETS TE. MFJKEN MET DE2E GROTE
Een pagode waar vele boeddhisten rust en inspiratie vinden
De weg naar het socialisme gaat voor
Birma niet over rozen De slaapver
wekkende sfeer van nietsdoen in rege
ringskringen steekt schril af tegen de
bedrijvigheid op de zwarte markt, waar
de Birmanen hun allernoodzakelijkste
inkopen doen. hoewel de prijzen er
naar Birmaanse maatstaven abnor
maal hoog zijn Zelfs de artsen moeten
hun medicijnen betrekken van de
zwarte markt, waar vooral uit Thai
land gesmokkelde goederen worden
aangeboden Elke Birmaan koopt er
wel iets; men ziet hier zelfs officiers-
vrouwen. die een deel van hun rant
soen verruilen voor een nieuwe „Long
gy" (Birmaanse sarong) of cosmetica
Hoewel de militairen een bevoorrechte
klasse vormen, is in Birma nauwelijks
sprake van een welvaartskloof tussen
arm en rijk, zoals in vele andere Zuid-
oostaziatische landen Ongeveer 90
procent van de economie staat onder
controle van de overheid en de 22 han-
]V[ADRID - In Spanje heerst een onrustige stilte voor de storm.
De uiterlijke kalmte op de straten en de meeste arbeidsplaatsen
wordt gelogenstraft door de onzekerheid achter de schermen,
waar tegenstrijdige geruchten de ronde doen.
Dat er geruchten gaan over een mogelijk militair ingrijpen in de
politiek, wijst volgens waarnemers in Madrid minder op daad
werkelijke voorbereidingen in die zin. dan wel op de onmacht
van de regering om een overtuigend beleid te voeren; daardoor
wordt bij veel Spanjaarden de wens (dat de militairen de knoop
zouden doorhakken) de vader van de gedachte.
De geruchten van een linkse staats
greep berusten voornamelijk op de
frustraties die de veroordeling van
negen vooruitstrevende officieren ver
leden week heeft uitgelokt. Twee van
hen, de kapiteins Garcia Marquez en
Ruiz Cilleros, die tot drie jaar of min
der veroordeeld >varen, zijn inmiddels
op. vrije voeten g:esteld overeenkom
stig de beperkte amnestie die verleden
jaar november was aangekondigd. Za
terdag werd echter opnieuw een offi
cier gearresteerd op de beschuldiging
dat hij deel uitmaakte van hun klan-
destiene beweging, dc „Democratische
Militaire Unie" (UMD).
tails op de hoogte was van netgeen er
onder zijn strijdkrachten leefde, en er
heel goed zorg voor droeg dat de sleu-
telposten in handen bleven van con
servatieve generaals. Bovendien kende
het Spaanse leger .hiet,.-^?qajs hel, Por
tugese. een koloniale oorlog die ma
joors en kapiteins met-snelle bevorde
ringen tot de daadwerkelijke bevelheb
bers van de troepen maakte, en hen
bovendien „blootstelde" aan linkse
theorieën. Spanje heeft generaals van
het oude stempel te over om de barak
ken onder controle te houden, en
linkse literatuur zoekt men daar tever
geefs.
In Spanje nebben veel eerder dc
rechtse officieren (generaals en kolo
nels. rangen waarin democratische
ideeën heel wat minder oor vinden
dan onder dc na-oorlogse generatie
van majoors en kapiteins) de moge
lijkheid om in de politiek in te grij
pen. Geruchten in die zin ontbreken
dan ook niet in Madrid, en woord
voerders van de UMD verklaarden
meerdere keren dal zij het eerder als
hun taak zien een rechtse coup te
dwarsbomen.
Onenigheid
De onenigheid over de vraag in welke
mate Spanje moet democratiseren,
tussen de liberale ministers en de oude
franco-getrouwen in de regering, ver
lamt reeds wekenlang de mogelijkheid
van een politieke oplossing. Zolang dit
kabinet, al is het maar in theorie, op
'een' democratie aanstuurt; Wördt het
bovendien nog tegengewerkt door de
Kroonraad en het zogenaamde parle
ment dat Franco achterliet. Daardoor
zijn de vele democratische beloften
van het kabinet nu. bijna vier maan
den na Franco's dood. nog altijd niet in
praktijk gebracht.
De arrestaties bewijzen dat de conser
vatieve leiders van het leger zich sterk
genoeg voelen, of de UMD zwak genoeg
achten, om hun „heksenjacht" op de
mocratisch gezinde officieren voort te
zetten. Dat de democratische officieren
hierop zouden antwoorden met de
dreiging van een staatsgreep (bepaalde
geruchten in Madrid willen dat de
UMD aan koning Juan Carlos liet we
ten dat haar leden alleen nog geduld
zouden oefenen indien hij nu werkelijk
en snel ernst zou maken met de demo
cratisering in Spanje) lijkt zeer on
waarschijnlijk
Zinloos
