PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NEDERLANDER IN
IRAK IS TOCH
TERECHTGESTELD
Franse frank
tot 5 pet
minder waard
Waterschap verwacht afronding van de
boulevardwerken vóór het zomerseizoen
minlkrant
Premie voor verbetering
onaantrekkelijke banen
0BASSADE IN DEN HAAG BEVESTIGT:
Belastingvrij
effectenbezit
uitgebreid
w
In 1977 invoering
zomertijd
Sbaéwr
pag. 2
219e jaargang no. 64
Dinsdag 16 maart 1976
i vrfctag In da «C SPECULE ADVEFTTENT*-
«fvnrtwrtlM ZONDd \MH8TOOQMERK.
pEN HAAG De Nederlandse verpleger Leendert Aronson (40) is in Irak toch terechtgesteld. De
Iraakse ambassade in Den Haag heeft dat maandagmiddag bevestigd. Begin november had dezelf-
3e ambassade nog gemeld dat Aronson wel ter dood was veroordeeld „wegens spionage voor de
monistische vijand" (Israël), maar dat het vonnis niet was voltrokken. Ook de Nederlandse tijde
lijk zaakgelastigde in de Iraakse hoofdstad Bagdad wist niet beter dan dat Aronson nog in leven was.
Nederlandse regering liet maan-
•ónd weten dat zij „diep ge-
is door het bericht over de
Witstelling van Aronson. Ze was
rii de executie op de hoogte gesteld
«jor de in Friesland (De Wilp) wo-
Jjxle vrouw van de verpleger. Zij
us maandag laat in de middag opge
ld door een secretaresse van de
i'ükse ambassade, die haar de dood
na baar man meldde. Het ministerie
na buitenlandse zaken door me-
jfliiw Aronson geïnformeerd kreeg
bij navraag van de Iraakse tijde-
za3kgelastigde in Nederland be-
T^'-izing van het bericht.
De Nederlandse vertegenwoordiger
Bagdad, mr. Gerben Meihuizen, zou
ladtag proberen opheldering over de
mig van zaken te krijgen. Hem was
den beginne af steeds voorgehou-
dat hij weliswaar niets met de
zaak te maken had de Irakezen
beschouwden Aronson als een Israëli
maar hij had wel steeds te horen
gekregen dat de verpleger nog
leven was.
Begin november waren aanvankelijk
als eerste berichten de meldingen ge
komen dat Aronson na een doodvon
nis was geëxecuteerd. Op 6 november
echter belde de Iraakse ambassade in
Den Haag het ministerie van buiten
landse zaken op om te laten weten
dat het vonnis (nog) niet was voltrok
ken.
Aronson moet echter al drie maan
den geleden zijn gedood, waarschijn
lijk door ophanging. Hij was gearres
teerd toen Iraakse legereenheden op
trokken tegen de Koerden die in het
grensgebied van Irak en Perzië
eigen staat wilden stichten.
UIT 'SLANG-AKKOORD':
PARIJS (ANP, DPA) Maandagmiddag werd de waardevermin-
ig van het Franse geld in vergelijking met de valuta's waar
de frank tot het afgelopen weekeinde de 'monetaire slang'
vormde op 3,5 tot vijf procent geraamd. De Franse regering be
sloot zondagavond, onder druk van de al weken aanhoudende spe-
op een devaluatie van de frank, de monetaire samenwer-
üng met West-Duitsland, de Benelux en de Scandinavische lan
den te verbreken.
tot betekent dat de Franse centrale
-ai niet meer probeert door het
■?so?en van franken een verdere
hssdaling te voorkomen maar de
:73nse valutei volledig blootstelt aan
ïirachten van vraag en aanbod.
HPT besluit van de regering ni Pa-
ijs betekent dat de Franse reserves
Detectiveromantiek verdwijnt: de
Oosterscheldenota van de provin
ciale waterstaat verschijnt open-
baarlijk (pagina 2);
De telefonische hulpdienst vraagt
zelfstandige zenuwartsen mee
te helpen: laat van u hóóren
(pagina 2);
de rampspoed De
-polder' gedoemd te
verdwijnen (pagina 2);
lasfrum
-Ze nebben de pest aan me, maar
ia maak het ernaar", aldus
•hj vertaald Tijl Uilenspiegel.
Bij de naar hem genoemde gale-
nJ in Sas van Gent ligt dat
anders: feest bj het eerste lus-
(pagina 7);
De j foiksinger Gert de Meijer
jerkt hard aan zijn eerste plaat,
ee fans 'werken' mee (pagina 9,
jaarop óók de rubriek Hoort,
2et, Schrijft).
Nieuws uit Zeeland op pa-
2, 4, 5, 7 en 9.
Binnen- en buitenland op
a 3 en 11.
i op pagina 12 en 13.
Economie en financiën op
Pagina 15.
i en televisie op pagi
na 16.
aan dollars en ander vreemd geld niet
meer behoeven te worden aangespro
ken ten behoeve van steun aan de
frank.
Het houdt ook in dat de exportpositie
van het Franse bedrijfsleven verbetert
doordat de koers van de frank flink
omlaag gaat. Buitenlandse toeristen
krijgen meer franken voor hun eigen
geld en kunnen dus dit jaar goedko
per vakantie in Frankrijk houden dan
ze hadden verwacht. De reacties op
het Franse besluit uit binnen- en bui
tenland waren overwegend gunstig
omdat de frank al geruime tijd te
veel waard werd geacht.
Frankrijk na-m zijn besluit zondaga
vond laat tijdens een spoedvergade
ring van ministers van financiën van
de landen die hun valuta's gezamen-
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
Een in Israël wonende stiefbroer
van Aronson, Abraham Bert, vertelde
in november dat de verpleger in een
medisch team bij de Koerdische op
standelingen had gewerkt. Leen zou
geweigerd hebben te vertrekken toen
het team werd geëvacueerd- Hij werd
gearresteerd en gevangen gezet op de
beschuldiging dat hij geheim agent
van het Israëlische leger en adviseur
voor de Koerden was. Door een mili
tair tribunaal werd hij op 11 oktober
ter dood veroordeeld.
Mevrouw Elisabeth Aronson,
met haar tienjarige zoon Al win in het
Friese De Wilp woont, hoorde begin
november in een nieuwsbericht i
de radio dat haar man in Irak zou
zijn terechtgesteld. De Nederlandse re
gering liet een scherp protest horen
tegen de executie en minister Van der
Stoel (buitenlandse zaken) ontbood
de Iraakse ambassadeur bij zich- La
ter kwam deze echter met het bericht
dat Aronson nog in leven was.
De Irakezen ontzegden Nederland
meer of minder het recht zich met de
zaak bezig te houden. Volgens hen
had Nederland er niets mee te maken
omdat Aronson Israëli was. De in
Amsterdam wonende vader van de
verpleger sprak dat echter dadelijk
tegen- .Hij heeft de Nederlandse en
niet de Israëlische nationaliteit". De
burgerlijke stand van de Friese ge
mene Ote Va
meente Opsterland vermeldt bij Leen
dert Aronson een dubbele nationali
teit: de Nederlandse en de Israëli
sche.
Zijn stiefbroer in Israël heeft de
beschuldiging dat Leen voor Israël
zou hebben gespioneerd „belachelijk"
genoemd. Hij zei dat Leen 22 jaar
geleden weliswaar een bezoek aan
Israël had gebracht maar dat hij
nooit in het Israëlische leger had-
gediend. En Leens vader ontkende ten
stelligste het gerucht dat zijn zoon
tijdens de Zesdaagse Oorlog soldaat
in Israël was geweest. „Hij was hiér.
Hiér, in Nederland".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het vrij van belas
ting- en premieheffing bezitten van
effecten (obligaties, aandelen) wordt
aantrekkelijker gemaakt. Binnenkort
mag men per persoon Jaarlijks voor
500 gulden effecten kopen, waarop het
Rijk dan 35 procent premie geeft. Tot
nu toe ligt de grens op 250 gulden als
maximaal aankoopbedrag per
jaar.
Dit bleek maandag in de Tweede
Kamer bij de openbare commissiever
gadering van sociale zaken, waar de
KVP'er Van Zeil mede namens AR en
CHU aan minister Boersma vroeg om
de mensen met lagere inkomens meer
bezit te laten vormen. Van Zeil pleitte
in dat verband ook voor de verwer
ving van een eigen woning door men
sen die nauwelijks zelf geld in kunnen
brengen.
Dader zwaar gewond in ziekenhuis
MACHINIST DOODGESCHOTEN IN
LONDENSE ONDERGRONDSE BIJ
JACHT OP BOMMENGOOIER
LONDEN (RTR, UFI, APA)
De machinist van een trein van
de Londense ondergrondse
maandagavond doodgeschoten
toen hij een man achtervolgde die
aan boord van zijn trein een bom
ontploffing had veroorzaakt. De
explosie verwondde zeven pas
giers min of meer ernstig.
Kort nadat de trein het station Wes
tham in oostelijk Londen was uitgere
den, op weg naar het centrum, ont
plofte er in een van de rijtuigen een
bom. kennelijk voortijdig. De trein
kwam tot stilstand en een hevig bloe
dende, gewapende man probeerde
over de rails te ontkomen, achter
volgd door de wagenvoerder. De man
draaide zich om en schoot de machi
nist dood. Hij vuurde ook op enkele
politieagenten die eveneens de achter
volging hadden ingezet.zeite zich ver
volgens het wapen op de borst en
drukte af. De man is in zorgwekkende
toestand en onder politiebewaking in
een Londens ziekenhuis opgenomen.
Ooggetuigen vertelden dat de ontplof
fing het dak en een der zijwanden
van het voorste rijtuig heeft weggesla
gen. Op het moment van de explosie
zaten er ongeveer 20 mensen in
refn.
eDe dader was een jongeman met
rossig haar- De politie vermoedt dat
hij lid is van het Ierse republikeinse
leger (ira), de rooms-katholieke orga
nisatie die de Britten weg wil hebben
uit Noord-Ierland en de roerige pro
vincie wil verenigen met de Ierse
republiek.
Het afgelopen weekend dreigde het
IRA de terreurcampagne in Engeland
te zullen verhevigen.
PvdA-motie wil terugdraaien werk uitzendbureaus
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Boersma (sociale zaken) gaat 75 miljoen
uitdelen aan ondernemers die onaantrekkelijke arbeidsplaatsen
willen verbeteren. Binnenkort krijgen de eerste tientallen van de
800 werkgevers die zich hiervoor hebben aangemeld bericht dat
zij in aanmerking komen voor deze speciale premieregeling.
Drs. Boersma zegde dit maandag
toe tijdens de openbare vergadering
van de commissie van sociale zaken
van de Tweede Kamer. Hij verwacht
dat de werkgevers zich ook zullen
inspannen om de weinig aantrekkelij
ke functies in hun bedrijf wat minder
„rot" te maken.
Opmerkelijk was het betoog van de
anti-revolutionair Roolvink, die de mi
nister adviseerde om toch vooral geen
haast te maken met de voorbereiding
van het wetsontwerp voor een onder
nemingsraad-nieuwe stijl: een kwestie
waarover een maand geleden bijna
een kabinetscrisis uitbrak. De chris
ten-democraten hebben liever wat la
ter een wetsontwerp dat goed in el
kaar zit, dan op korte termijn een
stuk waarover in de Kamer nog grote
verschillen van mening bestaan, zo
hield Roolvink zijn partijgenoot
Boersma voor.
De minister zegde de ARP'er toe
te gaan of het advies dat de Raad van
State over he: wetsontwerp gaat op
stellen gepubliceerd kan worden. Voor
het zover was, had de socialist Poppe
de minister bezworen om de verzelf
standiging (het verwijderen van de
directie) van de ondernemingsraad zo
snel mogelijk wettelijke vorm te ge
ven. Poppe vroeg de minister hoe het
staat met de toegezegde experimenten
rond de invoering van arbeiderszelfbe
stuur- Een stuurgroep van werkge
vers. vakbondsmensen en ambtenaren
studeer: hier nog op. Een van
conclusies is, dat er wellicht andere
ondernemingsvormen (coöperaties bij
voorbeeld) moeten komen om arbei-'
derszelfbestuur te realiseren. Het ka
binet zou zo'n ontwikkeling kunnen
fZie slot pagina 3 kolom 2)
AANNEMER SLUIT WERKEN IN TOERISTENTIJD NIET UIT
NOG DISCUSSIE OVER
'KEERMUUR'
IN GLACISSTRAAT
VLISSINGEN Het waterschap Wal
cheren verwacht, dat de boulevardwer
ken 'achterlangs' in Missingen vóór
het begin van het zomerseizoen afge
rond kunnen zijn. Ir. H. Visser, hoofd
van de technische dienst, noemde eind
mei als termijn, waarbinnen de wer
ken klaar kunnen zijn. Bij het aanne
mersbedrijf gebr. Van 't Verlaat acht
men het echter niet uitgesloten, dat
de werken nog in het toeristenseizoen
zouden kunnen doorlopen.
Met die mogelijkheid rekent de aanne
mer mede, omdat nog 'enkele wijzi
gingsopdrachten moeten afkomen', zo
als aannemer Van 't Verlaat het for
muleerde. Belangrijkste daarbij is de
bouw van een keermuur in de mond
van de verlengde Glacisstraat. Over
de vormgeving van deze constructie is
maandag overleg gepleegd in de com
missie zeeweringen, waarin verschil
lende instanties vertegenwoordigd
zijn. Daarbij is gekozen voor een
keermuur in het midden van de Gla
cisstraat, die richting Badhuisstraat
loopt en dan schuin aansluiting geeft
op de kade De keermuur wordt onge
veer vijftig centimeter dik en komt
evenals de rest van de verzwaarde
boulevard achterlangs op negen meter
hoogte. Omdat voor deze keermuur
wel opgenomen in het oorspronkelijke
bestek nog geen definitief plan was
vastgesteld, heeft bij het waterschap
de gedachte geleefd dat dit onderdeel
qua uitvoering los zou kunnen zien
van de nu bijna ofgeronde werken: de
uitvoering zou ook na het. seizoen
kunnen gebeuren. Die gedachte heeft
men bij het waterschap nu verlaten:
ir. Visser verwacht, dat ook de keer
muur nog voor eind mei klaar zal
kunnen zijn.
De afwerking van taluds en dergelij
ke zou naar zijn mening mogelijk nog
na mei moeten gebeuren, maar dar.
achtte hij geen bezwaar uit recreatief
oogpunt. De heer Van 't Verlaat:
„Juist omdat er nog enkele wijzigings
opdrachten moeten komen, kunnen
we eigenlijk nog geen zinnig woord
zeggen over het moment, dat het
mogelijk is de zaak af te ronden. Het
waterschap wil de zaken ook zo snel
mogelijk afwikkelen, maar er kunnen
hier en daar
een bepaalde oplossing en daar kan ik!
ook wel weer begrip voor hebben.
Maar daarmee is het niet uitgesloten!
als er niet snel opdrachten komen
dat we nog in het toeristenseizoen
bezig zouden kunnen zijn. Ook als de
opdrachten los komen: de uitvoering
vraagt ook zijn tijd.
Afgerond
Grote delen van de boulc>_ ...verken
zijn nu afgerond. „Het eigenlijke werk
is vrijwel klaar," aldus de heer Visser.
.Als werk-in-uitvoering of nog aan te
pakken zaken noemt hij:
de aanleg van riolering in de Gla
cisstraat, dat deze maand gereed
moet zijn;
de bouw van een trap aan de
zeezijde van de nieuwe Leeuwetrap.
waartoe recentelijk opdracht is gege
ven, maar dat waarschijnlijk een van
de laatste karweien zal worden:
de ophoging van het stukje boule
vard bij de zeevaartschool, dat nu
nog voor transport wordt 'opengehou
den';
de aanleg van de weg achterlangs
de boulevard naar de Glacisstraat, die
op twee stukjes Leeuwetrap en
zeevaartschool na klaar is en waar
de gemeente Missingen met de door
braak van de Spuistraat op aan zal
sluiten.
Resteert nog de bouw van een "keer
muur' tot op Deltahoogte in de mond
van de Glacisstraat- Dat plan heeft
van het begin af aan in het bestek
gezeten, de discussie tussen met name
waterschap en gemeente gingen nog
over de wijze van uitvoering. Er lagen
daartoe enkele varianten ter tafel.
Van het waterschap uit gaf men del
voorkeur aan de mogelijkheid, die de
grootste veiligheid garandeert, bij de
gemeente speelden daarnaast nog an
dere elementen.
Afsluiten
Burgemeester drs. T. J. Westerhout:
..Het gaat ons er niet om. dat er geen
muur moet komen. Dat stond al vast.
Het gaat ons om een oplossing, die de
aantrekkelijkheid van de boulevard
voor bewoner en recreant zo min
mogelijk schade doet."
De opzet is. dat de Glacisstraat in
ieder geval geen doorgaande weg
meer wordt voor rijverkeer. De moge
lijkheid blijft aanwezig dat voetgan
gers nog wel gebruik van de verleng-1
Los van dit punt staan de plannen
om de boulevards Bankert en Ever-
tsen wat te verhogen en er een keer-
muurtje zoals op boulevard De
Ruyter aan te brengen, waardoor
de veiligheid nog zou worden ver
groot Da: is in feite een nieuw werk,'
waarover nog studie en overleg gaan
de is tussen waterschap en gemeente
Mede als gevolg van wijzigingen en
nader aetailuitwerking van het
boulevard-bestek zullen de werken
'achterlangs' later gereed zijn dan in
de oorspronkelijke planning was ge
dacht. Die hield rekening met een
werkperiode van vijftien maanden,
vanaf het moment, dat werd begon
nen me: het opspuiten van de Spui-
kom: augustus 1974. Behalve wijzigin
gen in de plannen zorgden ook andere
factoren ervoor, dat de boulevardwer
ken niet voor eind vorig jaar klaar
waren. Her. natte, stormachtige najaar
van 1974 vertraagde bijvoorbeeld het
opspuiten van de Spuikom. daarnaast
ook met het oog op de recreatie
pas na de zomer van 1975 de afwate-
ringssluïs me: óe koker in het haven-j
tie van Meijer worden opgeruimd. I
Vaderlands
spiegelbeeld
D"
LS i
frontlijn
|e Nederlandse Lockheed
zou Werkspoor heten:
sinds vorige week rit.
Ly^C- ook Nederland met een fors
t' - j omkopingsgeval, althans
met bekend worden van
zulk oen affaire. De ontvan
gers van de gelden er wordt over
een dertig miljoen gulden gesproken
zouden Argentijnen rijn geweest: zij
zouden er voor hebben gezorgd dat oen
grote order uit hun land van rond een
kwart miljard bij Werkspoor terecht ls
gekomen. En daar rit nu het brave Ne
derland bedremmeld te kijken: weken
lang is er ernstig het hoofd geschud
over Amerikanen die er vreemde prak
tijken op nahielden om orders binnen
te krijgen en thans Wijk*, da: een groot
vaderlandsbedrijf soortgelijke metho
den heeft toegepast. En zoals in der
gelijke affaires te doen gebruikelijk:
de namen vliegen in het rond. Van den
Brink de toenmalige minister van
economische zaken zou er van go
weten hebben, zo ook de grote Piet
Lieftinck. de man die zo bekwaam de
financiën beheerde, voorts Holtrop.
president van de Nederlandse Bank en
tenslotte minister president Drees. Aan
prominente namen geen gebrek.
nu? Schouderophalend over-
aan tot de orde van de dag?
Dat is om allerlei redenen onmo
gelijk. In de eerste plaat heeft deze
zaak een principiële kant. Aller www
wordt er namelijk in de westerse we
reld de aandacht op gevestigd, dat Sn
de Internationale commercie bedenke
lijke methoden worden toegepast die
een internationale bestrijding vergen.
Als nu in Nederland zich soortgelijke
affaires zouden hebben voorgedaan als
bij Lockheed, dan behoren die te wor
den onderzocht al
was het alleen maar
om ook hier maat
regelen te kunnen
overwegen Een
tweede reden tot on
derzoek is gelegen
in de omstandigheid dat al diegenen
die tot nu toe vagelijk in relatie tot
deze Werkspoor-kwestie zijn genoemd,
zich met reden in hun goede naam aan
getast kunnen voelen: zij hebber, er
recht op dat alle feiten naar buiten ko
men. Een specifieke overweging is nog
dat hier de naam van Holtrop naar
voren is gekomen en dat eist in zover
re bijzondere aandacht dat deze oud
president van de Nederlandse Bank op
dit ogenblik lid is van de commlwiJe
die de Nederlandse kant van de Lock
heed-affaire onderzoekt Bovendien;
wanneer een Amerikaanse affaire gron
dig wordt bekeken in verband met Ne
derlandse aspecent, dan moet een soort
gelijke zaak die een vaderlands spie
gelbeeld van Lockheed zou kunnen
zijn. eveneens aan de orde komen.
Er doet zich een parallel gevoelen
met de 'oorlogsmisdrijven'-kwes-
tie. die enige jaren geleden grote
opwinding in Nederland veroorzaakte.
Een Amsterdamse promovendus had
bij zijn proefschrift een stelling ge
voegd waarin hij poneerde dat Neder
landse militairen in Indonesië oorlogs
misdrijven hadden begaan. Nadat de
ze zaak via de tv de nodige opschud
ding teweeg had gebracht, besloot het
kabinet-De Jong mede op aandringen
van de kamer een onderzoek in de ar
chieven te doen instellen. Daar kwam
toen een omvangrijk rapport uit te
voorschijn, waarin weliswaar weinig
nieuws stond, maar dat wel alle be
schikbare gegevens duidelijk op een rij
zette. In die kwestie bestond eveneens
een relatie met het buitenland: tezelf-
der tijd gonsde het in de hele wereld
over Amerikaanse oorlogsmisdrijven in
Vietnam en de uitdrukking 'Jöhnson-
moordenaart was ook in Nederland
een veelgehoorde kreet in protest-op-
tochten. In die sfeer kwam de medede
ling dat Nederlanders een aantal jaren
eerder gelijkelijk zouden hebben ge
handeld, heel hard aan. Terecht werd
toen een onderzoek ingesteld.
We hebben begrepen dat het kabinet
in deze Werkspoor-aangelegen
heid inmiddels opdracht heeft
gegeven alle stukken te laten opzoeken
die er over zijn te vinden. Wellicht kan
nu eenzelfde formule worden gebruikt
als destijds is toegepast bij het archief
onderzoek van het kabinet-De Jong.
namelijk overlegging van alie beschik
bare gegevens aan de tweede kamer.
Die kan zich dan een oordeel vormen
en zo nodig tot een uitspraak komen.
Van den Brink heeft al om een derge
lijk verslag gevraagd en hij heeft aan
deze vraag toegevoegd dat in afwach
ting daarvan alle gezagsdragers er be
ter aan zouden doen zich van commen
taar te onthouden. Een redelijk advies.
Laat eerst de feiten op tafel komen en
wel via de weg die daarvoor het meest
is geëigend: in een stuk aan het par
lement. De kamer kan dan overwegen
of een uitspraak nodig is. bijvoorbeeld
een verzoek aan de regering initiatie
ven te ontplooien en om op dit stuk van
zaken tot internationale gedragsregels
te komen. In ieder geval zal in deze
Werkspoor-kwestie snel tot actie moe
ten worden besloten: in de huidige om
standigheden kan niet worden gedaan
alsof in Nederland alle neuzen bloeden-
DEN HAAG (ANP) Minister De
Gaay Fortman van binnenlandse za
ken bereidt een wetsontwerp voor
over de invoering in Nederland van
de zomertijd volgend jaar. De minis
terraad stemde reeds in met deze.
invoering. Aldus heeft staatssecrekiris
Meijer van erm geantwoord op schrif
telijke vragen van het tweede-kamer
lid De Kwaadstemet (arp).
