PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT MOZAMBIQUE: OP VOET VAN OORLOG MET RHODESIË Drie doden bij hevige rellen in Baskenland PvdA, D'66 en PPR dringen aan op studie verhoging Oosterscheldedijken WEER MOORD OP TAXICHAUFFEUR REGERING: MEER ZORG DRUGVERSLAAFDEN grenzen gesloten en toepassing van vn-sancties varJaag tit .tie krast! Kruispunten tussen hoop en vrees AR zal waarschijnlijk motie intrekken KWITANTIES LOCKHEED BESCHIKBAAR ZEEUWSE NOTA IN HET GEDING 219e Jaargang no. 54 Donderdag 4 maart 1976 Van onze correspondent) JOHANNESBURG Zowel in de Rhodesische hoofdstad Salisbury als in het Zuidafrikaanse rege ringscentrum Kaapstad is woensdag kalm gereageerd op de 'oorlogsverklaring' van de president van Mozambique, Samora Machel, aan het adres van het blanke minderheidsregime in Rhodesië. De Rho desische minister van defensie en buitenlandse zaken, Pieter van der Byl, verklaarde via de televisie- en radiostations niet te geloven dat er nu een oorlogssituatie tussen Rhodesië en Mozambique is ontstaan. Het besluit van Machel om de grenzen met Rhodesië te sluiten heeft evenmin verbazing gewekt in Sa lisbury. Volgens Van der Byl heeft de Rhodesische regeling een dergelijke maatregel al verwacht, sinds Mozambique een jaar geleden onafhankelijk werd. De Zuidafrikaanse premier Vorster zal vandaag het officiële standpunt van zrjn regering bekendmaken. De Mozambikaanse president uitte sin oorlogsverklaring in een feUe en fanatieke rede tegenover de in zijn presidentiële paleis verzamelde diplo maten in de hoofdstad Maputo (het troegere Lourenco Marhues). Hij eis- Ie de onmiddellijke sluiting van de prens, liet in beslag nemen van alle Rhodesische eigendommen in Moz biqne en hij riep de bevolking op om jchnflkelders tegen bomaanvallen te bonwen. Naast Machel zaten bisschop Abel Muzorewa van de militante vleu gel van het African National Congres, De Portugese admiraal Rosa Coutinho en leden van het centrale comité van de Frelimo-beweging. Volgens Machel zijn de maatregelen het gevolg van Rhodesische lucht- en artilleriebombardementen op het dorpje Pafuri, op 23 en 24 februari. Volgens Rhodesische verklaringen werden in dit dorpje, dat op slechts 60 kilometer van de grens met Zuid- Afrika ligt, 24 guerrilla's gedood. Een buitenlandse diplomaat in Ma- miIIE EN STAKERS UUR LANG SLAAGS VITORIA, MADRID (RTR, AFP, DPA) Bij een treffen met de politie zijn in de Noordspaanse stad Vitoria woensdag drie be togers om het leven gekomen en verscheidenen gewond, zo is uit welingelichte bron vernomen. Van officiële zijde is de dood van twee demonstranten De slachtoffers bevonden zich In of buiten een kerk waar 5-000 stakers waren bijeengekomen om te vergade ren. De politie greep in op het mo ment dat nog een aantal stakers de kerk wilde binnengaan. Politie en sta kers zijn een uur lang slaags De Baskische afscheidingsbeweging ETA heeft woensdag de verantwoorde lijkheid voor de moord op een bus conducteur, die twee dagen geleden werd gepleegd in de buurt van de badplaats San Sebastian, voor zich opgeëist. De ETA meldde dit aan het radiostation 'Radio Francia-Internacio- nal'. In totaal heeft de afscheidingsbe weging de laatste drie weken drie maisen om het leven gebracht. Anderzijds heeft de Spaanse minister '?T7>W, Zorgelijk Zorgen om de waterkwaliteit van bet Westerscheldewater nemen toe. (Pagina 2); Brand Veel scha Sint Janst Cultuur Belangstelling voor Zeeuws an tiek neemt snel toe; Xenakis mag in Middelburg, maar wie zal het bet-len?; Kafka-theater in Gent. (Pagina 7); Lente Geprolongeerd: Lente 1976. Waar een dwerggeit groot in kan zijn: Kee laat weer van zich horen. (Pagina 9): Zorgelijke rimpels in Oostburgse voorhoofden, met de samenvoe- Eing van scholen als oorzaak. (Pagina 9). Nieuws uit Zeeland op pagi na 2,4, 5, 7, 9. Binnen- en buitenland op pagina 3 en 13. Sport op pagina 14, 15, 17. Radio en tv op pagina 19. Beurs en financiën op pagi na 21. van arbeid, Jose Solis Ruiz, in een woensdag in het Spaanse dagblad "Hoy' gepubliceerd vraaggesprek aan gekondigd dat 'de hervorming van het juridisch statuut van de politieke ver enigingen in de eerste helft van maart aan de Cortes (parlement wordt voor gelegd'. Volgens regeringszegslieden maakt deze hervorming een eind aan het 37 jaar oude verbod op politieke partijen behalve dan de communis tische, anarchistische en separatisti sche- De zegslieden meldden tevens dat. de Spaanse autoriteiten een refe rendum voor mei of juni voorberei den, ter goedkeuring van constitutio nele hervormingen, zoals met name het instellen van een uit twee kamers bestaand parlement. Madrid Als resultaat van de staking van vrachtwagenchauffeurs voor.. lagere wegenbelasting en benzineprijzen is woensdag het aanbod van vruchten, groenten en vis op de Madrileense markt sterk beperkt. Vakbondsleiders kwamen dinsdag overeen de staking (Zie slot pagina 3 kolom 7) puto verklaarde ons telefonisch dat van een officiële oorlogsverklaring geen sprake kan zijn. Hij interpreteer de de rede van Samora Machel als het luidruchtig uitvoeren van de door de Verenigde Naties afgekondigde eco nomische sancties tegen Rhodesië. Sancties P, derlancLse bisschoppen derende - aldui In DEN HAAG: Direct nadat gister morgen bekend werd dat de 31- jarige Haagse taxi-chauffeur, Ge rard Hofstede, vermoord op een vuilstortplaats in Rijswijk was gevonden, hebben ruim 200 chauf feurs het Binnenhof in Den Haag Ook woordvoerders van het Britse ministerie van buitenlandse zaken leg den met voldoening het accent op Machels aankondiging de economische sancties tegen Rhodesië strikt 'te zui len toepassen. Sinds de Rhodesische premier Tan Smith in 1965 eenzijdig de onafhankelijkheid uitriep en zich losmaakte uit het Britse Gemenebest, heeft een aantal landen zich weinig aangetrokken van de op initiatief van Engeland door de Verenigde Naties uitgeroepen economische boycot tegen het blanke regime in Salisbury. (Zie slot pagina 3 kolom 5) SAMORA MACHEL. COLLEGA'S BEZETTEN BINNENHOF de bisschoppen koe verw/yJeri/i- gcr. een omvang en een Intensiteit dat ze doen spreken van 'een kocrswjjö- ging. van omwenteling en crisis'. En zij concluderen: 'Onze tijd wordt als zon periode ervaren'. In de door de bisschapen goedgekeurde menvatting van de vastenbrief wordt het Ireeldmder gezegd: 'Als je cxiit m een stroomversnelling terecht bent ge komen. zul je weten hoe angstig dat maakt Angstig en tegelijk opgewon den. Drijf je af naar de zee. loop Je stuk op een rotsblok?' Dat is tus- sen haakjes opgemerkt een al te gemakkelijke beeldspraak: hoen-el le zers van en luisteraars naar deze sa menvatting zullen ooit ln een stroom versnelling terecht zijn gekomen met het gevaar op een rotsblok te stoten"' Iht echter terzijde: het gaat ons uit sluitend om de crisisgevoelen*. vjuIs die door de bisschoppen wordro aan geduid. Zij zeggen ervan: 'Ah gelovigen staan wij op het kruispunt van hoop en vrees'. W',, GERARD HOFSTEDE. IERSE ANTI GUERRILLA WET AANVAARD DUBLIN (RTR) Met een krappe meerderheid 65 tegen 61 stemmen is woensdag in het parlement in Dublin een omstreden anti-guerrilla wetsvoorstel goedgekeurd. Volgens dit ontwerp kunnen personen die verdacht worden van guerrilla-activiteit in Noord-Ieralnd in de Ierse Republiek voor het gerecht worden gebracht als zij daar worden aangehouden. DEN HAAG Ruim 200 Haagse taxichauffeurs hebben woens dagmorgen het Binnenhof bezet om mobilofoonapparatuur te eisen, nadat eerder die ochtend op een Rijswijkse vuilstort plaats de doodgeschoten 31-jari ge taxichauffeur Gerard Hofste de uit Den Haag was ontdekt. Puinrijders vonden Hofstedes auto. waarvan de taxibeugel van het dak was verwijderd, en meldden de politie kort na zeven uur de vondst van „een gestolen auto". Een rechercheur ont dekte bij de auto een grote plas bloed alsmede een sleep- en bloedspoor een circa 200 meter verder gelegen meer. Na enkele uren dreggen in het 20 meter diepe water werd Hofstedes lichaam gevonden. Zijn hoofd was ernstig verminkt door een groot aan tal schotwonden. Van de dader(s) ontbreekt tot dus ver elk spoor, zo heeft de Rijswijkse recherche verklaard. Ook is nog niet bekend of het om een roofmoord of een wraakoefening ging. Van Hofste de. die met een collega eigen rijder was. is na half twaalf dinsdagavond niets meer vernomen. Hij was toen op weg naar een taxistandplaats. Zijn dienst zou om half drie eindigen. Haagse taxichauffeurs reden in loop van de ochtend in groten getale naar het Binnenhof om te eisen dat hun auto's zouden worden voorzien van mobilif o on apparatuur. Van het Binnenhof reden zij ki op tocht naar het departement van ver- (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De regering heeft op de vyfde en voorlaatste dag van het debat over de nieuwe drugwetgeving toegezegd dat dit na jaar plannen bekend zullen worden gemaakt over de hulpverlening aan verslaafden aan verdovende middelen. Minister Vorrink (volksgezondheid) ging hiermee woensdag in op de eis van de AR-fractie, die in een motie had opgemerkt dat de toekomst van de opvang en de begeleiding ran ver slaafden in de plannen van de rege ring nogal vaag waren gebleven. De indienster van de motie, mevrouw Van Leeuwen, verwees daarbij naar de diverse begrotingen, waarop voor geld de hulpverlening nog geen uitgetrokken. Mevrouw Vorrink beloofde dat ook de nodige aandacht zal worden be steed aan de coördinatie drie betrokken departementen: volks gezondheid. justitie en CRM. Ook staatssecretaris Meijer van CRM steeade in zijn betoog veel aandacht aan de hulpverlening. Volgens hem zal (Zie slot pagina 3 kolom 3 keer en waterstaat, om van minister Westerterp dezelfde dag nog een posi-| tieve toezeggmg te krijgen. Westerterp en staatssecretaris Van Hullen waren echter beiden afwezig. De chauffeurs is aangeraden van- middag om half vier u-rug te keren. Een van de actieleiders in Den Haag zijn al eerder moeilijkheden geweest wegens het ontbreken var. mobilofoon in alle taxi's heeft verklaard: .De moord op onze collega doet de emmer overlopen Als we niet de toezegging krijgen gaal de hele Haagse binnenstad plat". Het verkeer heeft woensdag van de demonstratie ve rit welrrig hinder ondervonden. (Van onze correspondent) WASHINGTON De nieuw be noemde president van Lockheed, Haack. heeft op een hoorzitting voor de commissie ran het beurswezen verklaard dat de maatschappij bereid zou zijn bewijsstukken over betalin gen in het buitenland te overhandigen, maar alleen nadat verzekeringen zijn gegeven dat er ..zorgvuldig" mee om gegaan zal worden. Hij behield zich het recht voor dal Lockheed zelf de keuze zou maken van de documenten, en zei verder dat de overhandiging op regeringsniveau zou plaatsvinden. Overigens zei Haack dat het moei lijk was een onderscheid te maker, tussen steekpenningen en giften". Hij zei dat het vermeende bewijsmateri aal voor een dee", uit geruchten be stond en uit .kleine stukjes papier" die bij Lockheed berusten. De commissie voor het beurswezen stemde er verder mee in om minister Henry Kissinger als getuige op te roepen. Volgens commissie-lid senator Jesse Helms moesten de ministeries van buitenlandse zaken en defensie a! lange tijd geweten hebben dat er met omkopingen in het buitenland werd gewerkt. Senator Proxmire ging nog een stap verder en zei dat „bet Penta gon instructies en leiding heef: gege ven" bij de betaling van steekpennin gen. Volgens de voorzitter van de beurs- commissie. Roderick Hills, hebben In totaal 74 Amerikaanse firma's illegale betalingen aan persoonlijkheden in het buitenland gedaan. Naar Hills woensdag verklaarde, rekent hij erop dat In de komeDde weken en maan den nog meer firma s vrijwillig zullen komen met de bekentenis dat zij steekpenningen aan het buitenland hebben betaald. frontlijn VAN THIJN, TERLOUW EN DE GAAY FORTMAN VERLANGEN PRESSIE VAN GEESTVERWANTE MINISTERS OP 'WEIGERACHTIGE WESTERTERP' (Van onze Haagse redacteur) DEN HAAG De fractievoor zitters van de Partij van de Ar beid, D'66 en de PPR in de twee de kamer hebben er bij hun geest verwante ministers in het kabi net-Den Uyl op aangedrongen dat alsnog aanvullende studie wordt verricht naar de moge lijkheid van verhoging van de dijken rond de Oosterschelde. De heren Van Thtjn van de PvdA, Terlouw van D'66 en De Gaay Fort man van de PPR willen dat hun geestverwante bewindslieden druk uit oefenen op minister Westerterp van verkeer en waterstaat, die tot nu toe categorisch heeft geaeigerd een der gelijke studie te laten uitvoeren. Men Is tot die stap gekomen na uitvoerig onderling beraad- Intussen heeft de 'verkeer-en-water- staatdeskundige' van de PvdA in de Tweede Kamer, de heer Roels, in een serie schriftelijke vragen aan de be windsman van verkeer en waterstaat ook opmeuw a nieuwde studie Hij vraagt de heer Westerterp de nota „Verhogen en verzwaren van Oosterscheldedijken". die de Provinci ale Waterstaat in 1973 opstelde, te laten herschrijven met gebruikmaking van de nieuwste technische De heer Roels die woensdag ook de mededeling deed over de actie van de fractievoorzitters, zei desgevraagd dat de Provinciale Waterstaat in de nota „Verhogen en verzwaren van Ooster scheldedijken" een precieze beschrij ving geeft van de tracés die gevolgd zouden kunnen worden en dat die op een 50-tal kaarten zijn uitgewerkt. Volgens de heer Roels is de Provincia le Waterstaat niet tot de slotsom geraakt dat de dijkverhoging onmoge lijk is, maar heeft die dienst wel aangegeven dat grote schade aan het landschap zou moeten worden toege bracht, dat delen van Yerseke en Bruinisse eouden moeten worden af gebroken en dat ook bij Tholen moei lijke situaties zouden ontstaan. De heer Roels: „Het rapport blijkt tegen dijkverhoging, maar er wordt niet in vastgesteld dat het niet kan. De Pro vinciale Waterstaat, erkent dat de nota De heer Roels kreeg eind januari van een lid van de actiegroep „Ooster schelde Open" een serie tekeningen die bij het rapport over de dijkverho ging hoort. In een toelichting bij zijn vragen 3an de minister van verkeer en waterstaat merkt de heer Roels op. dat de actiegroep Oosterschelde Open de tekeningen heeft gekregen in „een sfeer van geheimzinnigheid, die men slechts in detectiveromans ont moet". Hij voegde eraan toe: „Om het moeilijke vraagstuk van de Ooster schelde uit deze sfeer weg te halen lijkt mij onverwijlde openbaarmaking van de genoemde nota met bijlage zeer we ïselijk"- Nota? In zijn vragen aan de minister i formeert de heer Roels of de v.-indsman ervan op de hoogte is. dat de hoofdingenieur-directeur van de Provinciale Waterstaat in Zeeland in december 1973 een nota met een aan tal tekeningen ove- dijkverhoging aan Gedeputeerde Staten van Zeeland heeft gestuurd. Hij wil verder weten of die nota naar de deltadienst is gezonden en of het hoofd van de deltadienst het stuk aan de Commis- sie-Oosterschelde heeft gestuurd en daarbij een toelichting heeft gegeven. De heer Roels vraagt ook of de nota naar andere instanties, zoals de diens; van Rijkswaterstaat, en het Delta-in stituut voor Hydro-biologisch Onder zoek is gegaan en of de actiegroep Oosterschelde Open van Gedeputeerde Staten van Zeeland te horen heeft Zie slot pagina 9 kolom 3 Je geloven dat de bisschoppen ge lijk hebben met hun constate ring: velen ervaren deze tijd toder daad als een periode van omwente ling. Maar is het ooit anders geweest? Heeft niet elke generatie haar kru;v punt van hoop en vrees? We hoeven alleen maar naar deze eeuw te kij ken: de eerste wereldoorlog trok eer: scherpe scheiding door de tijd. lichten dover, over heel Europa en in ons leven zullen we ze niet meer zren branden", zei de Britse minister Grey in augustus 1914. En in 1918 wankel den tronen en verdwenen keizerrijker: In een groot deel van Europa heersten chaos en revolutie. Velen voelden zich op dat moment te bevinden op een kruispunt van hoop en vrees. Daarvan vertelt de Britse oud-premier Harold Macmillan op een bijzondere manie in zijn memoires, namelijk in de pas sages waarin hij het afscheid m 1957 van zijn voorganger Anthony Eden be handelt. Eden en hij zitten enige tijd zwijgend tegenover elkaar: beiden be horen ze tot de generatie die in de eerste wereldoorlog op de slagvelden van Europa hebben gevochten, hetgeen hen bond mek een sterke band. .De overlevenden van die vreselijke slach ting waren zich vaak bewust geweer, van een bijzondere verplichting, het was als hadden zij een plechtige ge lofte afgelegd. In die geest waren hij en ik de politiek in gegaan". aldu> Macmillan Zij hadden na die eenre wereldoorlog op een kruispunt van hoop en vrees bewust gekozen. TAe generatie, die de eerste wereld E-7 oorlog had meegemaakt, werd echter nog menigmaal op zulk een kruispunt gebracht. De Jaren dertig bijvoorbeeld. Op he: vasteland van Europa werd de dreiging van het fascisme feller en feller, waardoor me- Jugeen tot een keuze werd gedwongen die hij wellicht liever had vermeden. In Duitsland ontwikkelde zich bijvoor beeld de kerkstrijd tussen de natio naal-socialistische staat en de Beken nende Kircbe. De minutieuze biografie van de markante theoloog Bonhoe.'- fer door Eberhard Bethge maakt dui delijk in welk een grote gewetensnood menigeen in Duitsland kwam te ver keren. He: derde rijk werd in heel Europa ervaren als 'een koerswijzi ging. een omwenteling, een crisis'. En ae periode van na de tweede wereld oorlog? In eigen land beschouwde me nigeen de verbreking van de band tus sen Nederland en Indië als eer. teken van diep nationaal verval. Zo kan mer. doorgaan: alleen al in deze eeuw zijn er vele momenten aanwijsbaar, die werden ervaren als crises, zoals dé we- reld die nog niet had gekend. Nog is de echo te horen van de befaamd ge worden woorden, waarmee in 1935 Huizinga zijn boek In de schaduwen van morgen aanving: *Wjj leven in een bezeten wereld, m wij weten het. Het zou voor niemand onverwacht komen, als de waanzin eensklaps uitbrak m een razernij, waaruit deze arme Euro pese mensheid achterbleef in verstom ping en verdwazing, de motoren nog draaiende en de vlaggen nog wappe rende, maar de geest geweken'. Elke generatie heeft neiging om haar specifieke spanningen er. ervarin gen re beschouwen als hét grote kruis punt in de geschiedenis. Toen meer dan vijfhonderd jaar geleden de Tur ken Constantinopel veroverden zagen dat de toenmalige denkers van de christelijke wereld als het vóórteken van de Antichrist, de eindtijd was be gonnen. Latere ervaringen hebben her. mogelijk gemaakt deze periode anders te duiden dan de geschrokken Euro peanen toen in 1453 deden. Ook voor de geschiedenis geldt het woord van Paul us: "Nu zien wij nog door een spie gel. als in raadselen, doch straks van aangezicht tot aangezicht'. 'Een be perkte exegese die de theologen ons maar niet kwalijk moeten nemen iD:: alles neemt overigens niet weg dat de bisschoppen gelijk hebben we her halen dat nog eens met hun crisis- constatering Maar we hoeven dis niet te verabsoluteren: crises dat wil zeggen: kruispunten tussen hoop en '•'rees behoren bij het menselijk be- Amerikaanse senaat heeft een kort debat de benoe ming van William Scranton tot ambas sadeur bij de Verenigde Naties goed gekeurd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1