Balans van het tijdperk-
Brezjnew niet al te positief
EN DE OOSTERSCHELDE KLOTST VERDER TIJ NA TIJ
BUITENLANDERS IN
SYRISCHE LEGER
SLECHTS ADVISEUR
Russische gedelegeerden
in Moskou bijeen voor
het 25ste partijcongres
Sowj et-leider heeft
minder speelruimte
O
WOENSDAG 25 FEBRUAR11976
(Van onze correspondent)
Beiroet - Oplettende lezers van kranten en tijdschriften
moeten de laatste tijd tot de conclusie zijn gekomen dat bin
nenkort het Syrische leger voornamelijk uit Cubaanse militai
ren zou kunnen bestaan. Enkele weken geleden waren er mel
dingen over een paar Cubaanse tankbemanningen in actieve
dienst op Syrisch grondgebied, maar nu is er al sprake van een
complete Cubaanse pantserbrigade met 94 Russische tanks
van het type t-62, twee commando-eenheden en 30 piloten
voor Russische Mig-straaljagers. Volgens dezelfde Ameri
kaanse bronnen heeft Fidel Castro 4000 van zijn soldaten aan
Syrië uitgeleend.
Damascus vond het niet de moeite
waard dere berichten te bevestigen
of te ontkennen. Het gaat immers om
een militair geheim, of over zaken
waar niemand iets mee te maken
heelt. De Israëlische inlichtingen
dienst, doorgaans goed op de hoogte,
verklaarde kort maar bondig: „Er
zijn geen Cubaanse militairen in Sy
rië. Alleen Saoedi-Arabië heeft nog
duizend man aan bet Golan-front.
Voor de rest gaat het om buiten
landse adviseurs en technici, waar
onder Russen, Noordkoreanen,
Noordvietnamezen en inderdaad ook
Cubanen".
Modernisering
Met de modernisering van het Syri
sche leger groeide ook het aantal ad
viseurs en technici. Naast de 3000
Russische militaire experts die sinds
de Oktoberoorlog in Damascus ver
toeven, zijn er ook nog andere natio
naliteiten die van huis uit vertrouwd
zijn met Russisch oorlogsmateriaal.
Arabische bronnen schatten hun
aantal op 1000 1500. waarvan de
Noordvietnamezen en Noordkorea
nen werken in de luchtverdediging,
terwijl een beperkt aantal Cubanen
dc Syriërs vertrouwd maakt met het
pantsertuig.
Het is natuurlijk de vraag of bui
tenlandse adviseurs ook overgaan tot
aanschouwelijk onderricht, en zono
dig aan de strijd deel zullen nemen.
Tijdens de Oktoberoorlog voerden
Noordkoreaanse piloten verdedi-
gingsvluchten uit boven Syrisch
grondgebied. Zij werkten samen met
Russische technici op de grond, om
dat zij het Arabisch nog niet machtig
waren. Verschillenden van hen zijn
nooit van hun opdracht terugge
keerd. Een dodencijfer is echter nooit
bekendgemaakt.
Een door Cubanen bemande tank
brigade werd indertijd in reserve ge
houden om zonodig ingeschakeld te
worden bij de verdediging van de Sy
rische hoofdstad. Zij kwamen echter
niet in actie, omdat de Syriërs zelf in
staat waren de Israëlische opmars
naar Damascus te stoppen. Syrië
wilde liever geen gebruik maken van
niet-Arabische eenheden en maakte
gebruik van troepen uit Marokko,
Irak, Jordanië en Saoedi-Arabië.
Bewapening
Vooruitlopen op een nieuwe
Arabisch-Israêlische oorlog is wat
voorbarig, maar de bewapenings
wedloop in het Midden-Oosten blijft
een onheilspellend teken. Israël
heeft Lance-raketten gekregen en is
ook geïnteresseerd in het type Pers-
hing, omdat de Arabieren beschik
ken over gelijkwaardige types als de
Frog- en SCUD-raketten. Israël kan
zelf met de raketten overweg, terwijl
die op Syrisch grondgebied uitslui
tend in handen blijven van de Russi
sche experts. Ook dc twee csquad-
rons Mig-25-straaIjagers worden
(nog) niet door Arabieren be
diend.
Ook al is het materiaal van Rus
sisch makelij en zijn de instructeurs
van Russische. Vietnamese. Ko
reaanse of Cubaanse nationaliteit,
het Syrische leger zelf bestaat voor
100 procent uit eigen onderdanen
Daarvoor zijn er 137.500 mensen in
actieve dienst: waarvan 125.000 bij de
landmacht, 10.000 bij de luchtmacht
en 2500 bij de marine. In tijd van
nood kunnen er 210.000 reservisten
worden opgeroepen.
Volgens gegevens van het Britse
instituut voor strategische studies
bestaat de Syrische landmacht uit
twee tankdivisies, drie gemechani
seerde infanteriedivisies, een pant
serbrigade en drie gemechaniseerde
brigades. Het leger beschikt verder
over 24 installaties voor SA-2- en
SA-3-raketten, plus veertien lanceer-
inrichtingen voor het type SA-6. Het
aantal Frog-7- en SCUD-raketten
wordt groot genoemd, maar niet na
der gespecificeerd. De luchtmacht
bestaat uit 350 gevechtsvliegtuigen,
waaronder 200 Migs-21 en een aantal
Migs-23. Het nieuwste type. de Mig-
25. is alleen op zicht, zegt men.
Het is opvallend dat vooral berich
ten uit de Amerikaanse hoek van Sy
rië een soort postorderbedrijf willen
maken voor de leverantie van vlieg
tuigen, artillerie en tanks, compleet
met Cubaans bedieningspersoneel, zo
te gebruiken voor de roerige gebieden
in het Midden-Oosten en Afrika. Met
zogenaamd 4000 Cubanen in Syrië.
2000 in Zuid-Jemen. 2000 in Noord-
Afrika en 12.000 in Angola zou ruim
een vijfde van Castro's troepenmacht
overzee vertoeven.
(Van onze correspondent)
Bonn - Sinds gisteren (dinsdag) zijn in de grote congreshal van het Kremlin in Moskou de, uit
ruim 15 miljoen partijleden van de Russische communistische partij gekozen gedelegeerden van
het 25e partijcongres bijeen om te horen hoe het verder zal gaan met de Sowjet-Unie.
Urenlange redes, waarin verantwoording voor de afgelopen vijf jaar zal worden afgelegd en het
nieuwe vijfjarenplan zal worden besproken, zullen dit congres het gebruikelijke, moeizame karak
ter geven. Toch zal de wereld kritisch naar Moskou kijken en meeluisteren, want de Sowjet-Unie is
een van de wereldmachten en wat in Moskou gebeurt, heeft indirect invloed op de politiek in de
rest van de wereld.
Het 25e partijcongres zal in de eer
ste plaats een balans opmaken van
een tijdperk, het tijdperk-Brezjnev.
Onder de 69-jarige secretaris
generaal van de communistische
partij, een van de machtigste man
nen ter wereld, werd Rusland eigen
lijk pas werkelijk volwassen. Nog
nooit heeft het land een zo indruk
wekkend militair apparaat opge
bouwd en nog nooit was de invloed
van de Sowjet-Unie groter dan
thans. Naar buiten lijkt de Sow jet-
Unie een stabiel land.
Het weer oplevend anti-
communisme in het. Westen is er
mede de oorzaak van dat Rusland
langzaam weer het gezicht van een
boeman krijgt. Weliswaar is het suc
ces van de Sowjet-Unie in Angola en
Vietnam niet te onderschatten, maar
men mag niet vergeten dat het maar
een beperkt succes is, omdat in beide
landen duidelijk wordt gestreefd naar
een eigensoortig communisme en er
van een horigheid aan Moskou nau
welijks sprake is.
De ideologische en politieke winst
die de SowjetrUnie de afgelopen tien
jaar zou hebben geboekt ten koste
van het Westen, is betrekkelijk. Het
„socialisme met het menselijk ge
zicht" in Tsjecho-slowakije werd ge
welddadig de kop ingedrukt; het con
flict met China nam een grotere om
vang aan; Roemenië ook Joegoslavië
gedragen zich steeds zelfstandiger; de
partijleiders in de Oekraïne en Kau-
kasus moesten, wegens het streven
naar meer autonomie, worden afge
zet; de Russen verloren terrein in hel
Midden-Oosten en een tweede moge
lijke bondgenoot in Latijns-Amerika
- na Cuba - kon in Chili na de putsch
tegen Allende niet worden gevon
den.
Portugal
Recent komt daar nog bij de door
het Kremlin geinspireerde tactiek
van de Portugese communisten, die
tot doel had de alleenheerschappij
van de partij te bereiken, maar die
tot een volledige uitschakeling (al
thans momenteel) van communisten
in de Portugese politiek leidde
Het Portugese trauma heeft overi
gens de andere communistische par
tijen in WestrEuropa dermate onze
ker gemaakt, dat ze zich steeds open
lijker van Moskou afwenden en hun
eigen zelfstandigheid benadrukken.
Het gevolg is. dat de aangekondigde
topconferentie van communistische
partijen in West-Europa voortdurend
moet worden uitgesteld. De hegemo
nie van de Russische communisti
sche partij is tanende
Deze balans is nog niet compleet.
De Europese veiligheidsconferentic
leverde niet alleen winstpunten voor
de Sowjet-Unie op. de Russen moesten
ook compromissen sluiten, die niet
in hun kraam te pas kwamen. De
ontwapeningsconferenties (SALT en
MBFR), die voor de Russen van be
lang zijn omdat er meer geld moet
vrijkomen voor de economische
ontwikkeling van het land, stagne
ren. Bovendien staat het land er
economisch gezien niet al te roos
kleurig voor. De schuld aan het Wes
ten bedraagt ruim 30 miljard gulden
en landen als dc Verenigde Staten en
de Bondsrepubliek zijn niet erg toe
schietelijk met nieuwe kredie
ten.
De graanoogst werd het afgelopen
iaar een mislukking. Kortom: een
niet al te positieve balans van het
tijdperk-Brezjnev.
Men kan bijna spreken van een
toenemende instabiliteit, die wordt
gecompenseerd door een militaire
stabiliteit Nog nooit was de Russi
sche vloot zo machtig en nog nooit
was het Warschau-pact zo sterk als
thans het geval is. Wie dit echter al
leen als teken van agressiviteit wil
beschouwen, gaat dan voorbij aan
het feit dat het omsingelingstrauma
van de Russen groter is naarmate het
land politieke en economische tegen
slagen moet verwerken
Ondanks Watergate en Vietnam
zijn de Amerikanen er de laatste ja
ren in geslaagd een opening naar
China tot stand te brengen en wordt
het anti-Amerikanisme in West-
Europa langzaam maar zeker lang
zaam teruggedrongen.
Natuurlijk heeft deze gang van za
ken uitwerking op de positie van
Brezjnev. Weliswaar is hij onomstre
den de eerste man in de staat, maar
zijn bevoegdheden worden langzaam
gereduceerd.
Speelruimte
Zijn speelruimte op het gebied van
de buitenlandse politiek is niet meer
zo groot als in het begin van de jaren
zeventig. Het duidelijkst werd dit
tijdens het bezoek van de Franse
president, Giscard d'Estaing, aan
Rusland. Brezjnev moest eerst het
Politbureau, het hoogste beslis
singsorgaan in de staat, raadplegen
voordat hij beslissingen kon nemen.
Minister van buitenlandse zaken
Gromyko, die niet zo lang geleden
lid van het Politbureau is geworden,
krijgt een steeds grotere greep op de
buitenlandse politiek.
Brezjnev is inderdaad het meest
kwetsbaar geworden op het terrein
van de buitenlandse politiek. On
danks economische tegenslagen in
de afgelopen jaren is zijn positie in
het binnenland zeer sterk. In een
rede die hij op 1 december hield, gaf
hij de bureaucratie een flinke veeg
uit de pan. Hij eiste „creatieve ini
tiatieven". Alleen vanuit een sterke,
onaangetaste positie kan men de
machtige bureaucratie zo behande
len.
Ondanks het feit dat in de afgelo
pen vijf jaar 131 miljard roebel in de
landbouw is geïnvesteerd, zonder dat
dit de gewenste resultaten opleverde,
wordt er geen zondebok gezocht en
wprdt de partijleider zeer zeker niet
op het matje geroepen tijdens het
congres.
Het is vrijwel zeker dat hij zal wor
den toegejuicht, want het volk moet
de indruk houden, dat het een sterke
leiding bezit, die voor continuiteit
zorgt.
Oude mannen
Een alternatief voor Brezjnev blijkt
momenteel niet voorhanden te zijn.
Van de vijftien leden van het Politbu
reau zijn zes ouder dan 70: Soeslov
(73). Gretschko. Kosygin en Pod-
gomy (72). Pelsche (76) en Kirilenko
(70 in september). Ten tijde van Le
nin was geen van de leden van het
centraal comité van het communisti
sche partij, behalve Lenin zelf, ouder
dan 40 jaar Geen wonder dat men
over de „oude-mannenheerschappü"
van het Kremlin fluistert.
Zijn enige werkelijke concurrent,
de neo-stalinist Sjelepm, werd door
Brezjnev uitgerangeerd, maar wacht
op zijn kans. Voorlopig voelt Leonid
Brezjnev zich zeker van zijn zaak. Zó
zeker, dat hij in een van zijn laatste
redes voor academici verklaarde:
„Wij zijn niet van plan u de details
van de wetenschappelijke thematiek,
de wegen en methoden van het on
derzoek, te dicteren". De almachtige
partij geeft zelfs een beetje meer
speelruimte.
Voorlopig zal Brezjnev de machtig
ste man blijven. Hoogstens een ziek
te, waar steeds vaker en openlijker
over wordt gespeculeerd, zal Rus-
lands nummer één op korte termijn
tot aftreden kunnen nopen.
brnsweert geen schippers meer,
geen nieuwe industrie,geen rekrehtie
GEEN V/ERK..
en morgen wordt er
een nieuwe sportirrl
geopend!?!
iHlllMRTTWKTIE
IDER springt mei
jwiRRcaure
wester schelde
Het is de laatste weken weer
volop Oosterschelde in den
lande. Het gemengd koor van
pro's en contra's zet weer alle
registers open. Vele klanken
zijn vals. Ieder zingt weer zijn
eigen lied, alsof er geen histo
rie is. Eigenlijk een zielige
vertoning, opgevoerd door
Nederland. Zeeland en N.
Brabant op hun smalst. We
stappen toch nog even terug
in het naaste verleden
Het is erkend, dat in het deltaplan
van 1958 zeer onvoldoende met alle
facetten rekening is gehouden. Het
was daarom verstandig en zinvol zich
te herbezinnen en aandacht te
schenken aan die grote waarden, die.
buiten de veiligheid, over het. hoofd
gezien waren: de waarde van de vis
serij en de schelpdierencultures, die
in 1958 als onbetekenend gold. de
waarde van milieu eri ecologie, die in
1958 In 't geheel niet onderkend wa
ren. Het is waarachtig niet simpel
een kwestie van veiligheid en die dan
nog alleen met een vaste dam te be
reiken! Het is alles veel gecompli
ceerder- er zijn meer recepten buiten
dat van een vaste dam, orn veilig
heid, volgens maatstaven naar men
selijk kunnen, te bereiken. Onder
sterke aandrang van hen, die het
breder zagen dan de afsluiters-sec,
kwam er een studiecommissie - de
commissle-Klaasesz, een groep van
wijze lieden, zeer deskundig op de di
verse terreinen, welke bij een
Oosterschelde-afsluitlng een rol spe
len. Het resultaat van hun nauwge
zette en objectieve studie is in een
rapport neergelegd. Is men dat rap
port al vergeten of willen velen toch
maar net doen. alsof het niet be
staat Ik beveel allen nog eens aan
om er terdege kennis van te nemen.
Men kan er niet onderuit, te erken
nen, dat er maar een oplossing is.
namelijk die. waarbij èn veiligheid
én visserij èn milieu volledig aan
hun trekken komen. Simpel veilig
heid door algehele afsluiting is ach
terhaald, deze visie is niet alleen
zeer beperkt, maar doet onnodig
geweld aan vele zaken, die duidelijk
een grote rol spelen. Als men van
daag pathetisch uitroept, dat men
Zeeland niet langer kan aandoen,
dat er niets gebeurt, dan kunnen wij
in zekere zin daarmee instemmen,
maar wat verstaat men dan onder
Zeeland Toch zeker niet alleen een
te beveiligen gebied, maar ook een
gebied, waar visserij en milieu om
erkenning en behoud schreeuwen.
Toen kwam - na de commissie-
Klaasesz - de 2e kamerzitting in no
vember 1974, waarin - met geringe
meerderheid - besloten werd tot het
afsluiten met een stormstuw cais-
sondam (variant op de zogenaamde
blokkendam). Aan dit besluit werden
ontbindende voorwaarden gekop
peld, genoegzaam bekend, neem ik
aan.
Daarna werd het betrekkelijk stil in
actiegroepen en media - een gods
vrede - maar bij velen bleef toch het
vuurtje van ongenoegen met het ka-
merbesluit smeulen. De stormdagen
van 1075 wakkerden het vuurtje aan!
Het brak weer los!
„Er moet nu maar onmiddellijk
een eind aan het getreuzel komen
de dam moest er nu maar stante
pede in. De caissondam is toch te
duur en dus laat de ontbindende
voorwaarden betreffende het kos-
tenmaximum maar onverwijld in
werking treden".
Alsof de kosten-overschrijding voor
een caissondam zo'n sterk argument
zou zijn. Kom, kom. In de eerste
plaats is het bedrag van 1750 miljoen
plus 20 op prijsbasis van 1 januari
1974 een geraamd bedrag, een taxa
tie; een begroting. In de tweede
plaats: hoeveel waterstaatswerken
zijn niet belangrijk uitgegaan boven
begroting en raming: in de derde
plaats: hoe ontelbare malen zyn be-
A. L. S. LOCKEFEER
grotingen voor openbare werken in
rijk, provincie en gemeente niet be
langrijk overschreden Dit is sche
ring en inslag
Bij de Oosterschelde plannen mag
dat echter niet blijkbaar, er zou dan
een wapen ontvallen aan hen, die
steeds een volledige afsluiting be
pleit hebben. Ik meen verder, dat alle
belangen en waarden die gediend
waren bij een niet volledige afslui
ting, de overschrijding van het ge
raamd bedrag ten volle zouden wet
tigen, Het zou een daad en een poli
tiek zijn van verschrikkelijk kleine
allure, als men hier eng zou vasthou
den aan het geraamd bedrag.
Instede van over de meerkosten heen
te stappen en met bekwame spoed
een caisson-oplossing (of equivalent)
uit te voeren Dan is het klaar met
het gediscussieer, dan wordt een
compromis verwezenlijkt, waarbij
ieder zich heeft neergelegd en wordt
een nieuwe felle strijd vermeden, die
een daadwerkelijke oplossing zou
dwarsbomen en onnodig zou vertra
gen. Aan de ontbindende voorwaar
den, ook die ten opzichte van de ex
tra kosten, worden een brede uitleg
gegeven, geen enge. Dan kan een op
lossing komen, gelijk aan een cais
sondam. Het betrekken van de stel
lingen van 1958 - potdichte afsluiting
- kan niet meer, dat is voorbije ge
schiedenis: het door sommigen nu
nog als alleenzaligmakende oplos
sing nagestreefde plan '58 is door de
feiten achterhaald.
De strijd is gestreden in die zin, dat
om - aan alle belangen recht te doen
wedervaren - een open dam wordt
aangelegd. Blijft hiertegen verzet rij
zen, dan ontbrandt een nieuwe felle
strijd in de richting van geen dam,
maar wel dijkverhoging
Er worden sterke woorden gebruikt,
als zou een soepeler interpretatie van
de zogenaamde ontbindende voor
waarden een daad zijn van 'onzinde
lijk' bestuur, als zou dat een veran
dering betekenen van gemaakte af
spraken. Och kom, wat gebeurt er al
niet in.de politieke arena en hoe me
nigmaal worden afspraken en beslui
ten gewijzigd, als dit in het algemeen
belang is. Als men ook al schrijft, dat
het een louter politieke strijd dreigt
te worden waarbij de Zeeuwse belan
gen uit het oog worden verloren, zeg
gen wij, dat die politieke strijd onno
dig is, omdat de Zeeuwse belangen
alle alleen meteen open dam gediend
zijn! Of als men dat betwist, mogen
wij dan aan hen vragen, wat ze onder
Zeeuwse belangen verstaan. Alleen
de veiligheid, die evenzeer bereikt
wordt met een open dam?
Het Zeeuwse belang in de brede zin
kan alleen met een open dam ge
diend worden! Het behoeft niet zo te
zijn, dat bij een storm de Zeeuw met
kloppend hart zit fe luisteren! De
dijken hadden allang versterkt
kunnen zijn en een oplossing vol
gens het compromis zal volledig
rust brengen in de kloppende
Zeeuwse harten!
Een ander argument van de afslui
ters is, dat een nieuwe studie, zoals
wordt gesuggereerd, te lang zou du
ren. Hoeveel eeuwen heeft men het
zonder een goede beveiliging gedaan
en hoe wordt nu de veiligheid rond de
Westerschelde opgelost? Laten wij
toch, alvorens definitieve stappen te
doen, de tijd nemen voor studie en
voorbereiding, wil men niet later - te
laat - betreuren, dat onherstelbare
schade Is aangebracht, Partijen, die
daarvan de oorzaak zouden zijn, zul
len dit odium onverbiddelijk mee
dragen in de geschiedenis.
We lezen ook ergens, dat de Zeeuwen
liever de plusminus 300 miljoen, die
een caissondam (en mogelijk ook een
equivzalente oplossing) meer zou
kosten dan oorspronkelijk geraamd,
in de Westerschelde zien verdwijnen
in de vorm van een brug-tunnel; dit is
wel een zeer kromme logica, een
koehandel-theorie. Wie zegt boven
dien, dat de Zeeuwen zo staan te
springen om een in feite economisch
niet verantwoorde brug-tunnel? In
Zeeuwsch-Vlaanderen leeft dit zeker
niet, al wordt de indruk gewekt,
vooral onder impuls van de bruggen
bouwers ten noorden van de Wester
schelde
In Zeeuwsch-Vlaanderen voelt men
zich niet geïsoleerd en is men ook
niet geïsoleerd: Zeeuwsch-
Vlaanderen is vasteland, gelegen
tegen België en over België lopen
prachtige verbindingen naar Neder
land cn Europa. Zeeuwsch-
Vlaanderen is in wezen veel mmder
geïsoleerd dan de rest van Zeeland.
Nu er straks nog een derde Schelde-
tunnel komt in België in de buurt van
Doel is de aan te leggen zoomweg en
de bestaande E-10 weg binnen on
middellijk bereikt van Zeeuwsch-
Vlaanderen: de 4 baansweg Antwer
pen - Knokke loopt parallel met de
Zeeuws-Vlaamse grens, zodat via die
weg de bestaande 2 tunnels in Ant
werpen snel te bereiken zijn
Wfj hopen hartgrondig, dat, na alle
geruzie en gevoelsargumententaties,
Nederland tot het besluit zal komen
om de Oosterschelde zodanig af te
sluiten, dat niet alleen de veiligheid
naar menselijke berekening zo goed
mogelijk gewaarborgd is, maar dat
waarden van gelijke orde, visserij en
milieu tevens in stand blijven.
Moge het gezond verstand tenslotte
zegevieren, al wordt het steeds weer
op de proef gesteld!
Laat ook hier een klein land groot
zijn in een visie, die perspectief biedt
voor de toekomst: het behoud van
een Oosterschelde, zodanig bevei
ligd, dat mens en plant en dier er
goed kunnen leven en dat een uniek
milieu niet teloor gaat.
A. L. S. LOCKEFEER.
oud-lid ged. staten
van Zeeland
Voorzitter van Zeeuwse
visserijbelangen 'Zevibel'